Indonesië vraagt 200 millioen DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Atlantische Raad toetst Haags defensieplan Hollandse jongen wint de Mar shall-af f icheprij s vraag Bertha komt eind Mei in Bergen op Zoom aan Nederland zou K.N.I.L. niet in bedwang hebben gehouden Prijs van 1500 dollar Gedemobiliseerden kunnen onderwijzer worden Franse nazi-bende onschadelijk gemaakt - een Vichy-restant fCemal Ataturks Turkije is om 10e Jaargang, no. 114 Dinsdag 16 Mei 1950 DJAKARTA. Voor de rebellie, die na de souvereiniteilsovcrdracht tegen het gezag van de Verenigde $taten van Indonesië is gepleegd, acht Indonesië^Nederland mede verantwoordelijk. De schade, hierdoor be rokkend. wordt geschat op 200 millioen gulden. Een en ander werd gis teren verklaard door een woordvoerder van het Indonesische Ministerie van Defensie. Op dit Ministerie heeft men. naar Ass. Press weet te melden, uit uitlatingen van het Hoge Commissariaat de indruk gekregen, dat de Nederlandse regering niet meer in staat is. zich te kwijten van haar verantwoordelijkheid en plicht ten aanzien van het K.N.I.L. op Ambon. Het niet-nakomen van de Unie-verplichtingen door Nederland heeft de V.S.I. voor problemen gestold, waarvan de oplossing kostbaar zal zün en waarschijnlijk verlies aan levens en goederen zal meebren gen, aldus zeide de woordvoerder. Een andere zegsman van de regering der V.S.I. vulde deze verklaring vandaag aan met de mededeling, dat indien zijn regering inderdaad een eis tot schadevergoeding zou indie nen en Nederland deze zou afwijzen, de Indonesische regering de uitbe taling der Nederlandse pensioenen, zou stopzetten tot het bedrag der schade bereikt is. K.N.I.L., die geen Nederlandse or- Inhouding van pensioenen mogelijk .'aar het oordeel van de regeriDg er V.S.I.zo blijkt uit de verschil- nde Indonesische verklaringen, nebben niet in bedwang gehouden Nederlandse strijdkrachten deelge nomen aan de acties van Wester ling en aan de afscheidingsbewe gingen op Celebes en Ambon. Men meent in Djakarta, dat Nederland voor het K.N.I.L. verantwoordelijk is tot op de datum, dat de reorga nisatie is voltooid en overgang, hetzij naar de Kon. Landmacht, hetzij naar de A.P.R.I.S., het fede rale Indonesische leger, is ge schied. Volgens een tussen cje Ne derlandse staatssecretaris van Oor log. mr Fockema Andreae, en de sultan van Djokja gemaakte af spraak zal dit op 26 Juli het ge val zijn. In Nederlandse militaire kringen i Djakarta heeft men zich tot nu toe op het standpunt gesteld, dat de legerleiding niet meer kan doen dan de banden met leden van het McCarthy blijft op Achesons ontslag hameren ATLANTIC CITY, NEW JER- SEY Senator Joseph McCarthy (Republikein v. Winconsin) heeft Ïrcs Truman wederom verzocht 'ean Acheson als minister van buitenlandse zaken te ontslaan. Volgens de senator heeft Acheson de Verenigde Staten in Azië ver raden.. McCarthy, die onlangs Verklaar de dat communisten zich in het departement van buitenlandse za ken hebben ingedrongen, deed zijn verzoek aan Truman in een hier gehouden rede. De senator eiste tevens het ont slag van dr Philip Jessup, de Amerikaanse reizende ambassa deur. (McCarthy hield zijn rede voor de conventie van „De Zonen van de Amerikaanse Revolutie"). Dode jonge man gevonden op Blaricumse heide BLARICUM. Op de heide, nabij de Tafelberg is Blaricum, is het stof felijk overschot van een nog betrek kelijk jonge man gevonden, dat in verre staat van ontbinding verkeer de. Reeds enige tijd geleden was bij de Amsterdamse politie aangifte ge daan van vermissing van deze jonge man. Hij heeft is nu gebleken de hand aan zichzelf geslagen. ders meer wensen op te volgen, te verbreken. Zoals bekend is dit op Ambon geschied. Wederom gevechten te Makassar DJAKARTA Maandag raakten leden van 't KNIL en van de APRIS (Indonesische Federale Strijdkrach ten) in het centrum van Makssar in een gevecht gewikkeld. Bij 't schie ten. dat ongeveer twee uren duurde, werd o m. van mortieren gebruik gemaakt; 15 burgers, 3 leden van de APRIS en 7 leden van het KNIL raakten gewond. Het is nog niet be kend van welke zijde het schieten begon. EEN GROEPJE ENGELSE ZEE VERKEN STERS is zo gelukkig een vacantie op het water aan boord van de 122-ton metende kaag English Rose'' te mogen doorbrengen. Denkt niet dat de meisjes de gehele dag in de zon kunnen liggen en alleen voor de maaltijden de luie benen strek ken. Integendeel, er wordt hard gewerkt; maar werken op zo'n schip is al een plezier op zichzelf. Hier ziet u de matroosjes in de mast. Het grote probleem: Waar balen wij het geld vandaan (Van onze correspondent) LONDEN. 16 Mei. De Raad van het Noordatlantisch Verdrag is gisteren zijn vierde zitting in Lancaster House te Londen begonnen De dag van gisteren was aan algemene beschouwingen gewijd, waaraan door alle twaalf ministers van Buitenlandse Zaken werd deelgenomen Het schijnt, dat in deze redevoeringen een grote mate van eenstemmigheid tot uiting kwam over de noodzaak van een vergrote inspanning om zowel op militair als economisch gebied de vrede te verdedigen. Heden begon de Raad aan de behandeling V3n de rapporten van de defensie-commissie en van de gecombineerde dcfcnsic-financicie-economische commissie. houden met de Het voornaamste probleem, waar voor de raad zich geplaatst ziet is de kwestie hoe de aanbevelingen van de defensiecommissie het zogenaamde Haagse plan (opgesteld tijdens dc recente bijeenkomst van de ministers van Defensie van het Noordatlantisch pact in Den Haag) in financiële termen te verwezen lijken. In Westeuropese kringen moet men van mening ziin, dat een aanzienlijk deel van de eerste aan- schaffingskosten alleen maar door de Verenigde Staten gefinancierd zal kunnen worden. Momenteel heb ben echter de Verenigde Staten ten aanzien van het Noordatlantisch verdrag geen verdere verplichtingen dan de een milliard dollar, waar voor voorzien is in de wet op de militaire bijstand Het schijnt, dat in dit verkiezingsjaar de Ameri kaanse regering er mzt bepaald op gebrand is aan het Congres om nieuwe gelden voor hulp aan hel buitenland te vragen. Het is uit hoofde van deze wet op militaire bijstand, dat de huidige wapenzen dingen plaats vinden. Hoe nodig deze ook mogen zijn om de ergste GEKOZEN UIT 10.000 ONTWERPEN (Van onze correspondenten) t PARIJS. Een Hollander Reyn Dirksen. uit Heemstede heeft de eerste prijs gewonnen in de wedstrijd voor het beste affiche ter aanprij zing van het Marshallplan. Gisteren om zes uur, tijdens een briljante re ceptie in de Salie de l'Horloge van het Qual d'Orsay, is de winnaar bekend gemaakt. Alle kopstukken van de verschillende internationale economische organisaties, die Parijs thans kent, waren aanwezig en twee Franse mi nisters. Er waren meer dan 10.000 ontwerpen. De jury, waarin alle landen van de O.E.C.E. door een kunstenaar of kunsthistoricus vertegenwoordigd wa ren heeft een enorm werk verzet. Wij vroegen de voorzitter van de commissie, de heer De Salles, direc teur van de nationale musea van Frankrijk, wat hem bewogen had de eerste prijs aan onze landgenoot toe te kennen „In de eerste plaats," ant woordde hij, „wisten wij natuurlijk niet. dat het een Hollander was. Wat ons in het affiche van Dirksen trof, was de geestige vondst van de letter- romp, de toepassing van de vlaggen der verschillende naties als zeilen, doch vooral de vaart, de allure, kort om de dynamiek van het hele geval. HAARLEM Veertien dagen voor zijn 26ste verjaardag hoorde Reyn Dirksen uit Heemstede, dat hij de gelukkige bezitter is geworden van 1500 dollar. De internationale jury in Parijs oordeelde blijkbaar anders dan de Nederlandse, die Reyn hiel de tweede prijs gaf en er haar teleur stelling over uitsprak, dat de Neder landse inzendingen niet op een in ternationaal peil stonden. Reyn Dirksen ontving zijn teken opleiding aan de Amsterdamse De affiche waarmee Reyn Dirk sen uit 10.000 inzendingen, de eerste prijs won. Een zeilschip, waarvan de zeilen gevormd wor den door de vlaggen der samen werkende naties. Kunstnijverheidschool. Daar be schouwden ze hem niet als een bij zonder talent, omdat hij zich niet aan de gangbare stijlen wenste te houden. Een eindexamen legde hij dan ook nooit af. Na de bevrijding werkte hij een half jaar op een reclamebureau in de hoofdstad, maar dat beviel hem niet en hij begon voor zich zelf. Zijn eerste grote op dracht was een sportweek-affiche voor Amsterdam, dat zoveel succes had dat het zelfs in de vakbladen werd gepubliceerd. Toen kwamen er meer: het aardige lunapark-affiche in Amsterdam, dat voor de Kalver- straat-feesten, dat dezer dagen van de pers komt, het Schiphol-embleem en zo meer. Reyn speelt piano en tekende al toen hij drie was. „Wat ga je met het geld doen?" vraag ik hem. „Ik weet het nog niet. hoeveel zou de belasting ervan houden'»is de we dervraag. Daarop moet Uw verslag gever het antwoord schuldig blijven. Ach excellentie, wees eens royaal Een van de vierde prijzen, groot 200 dollar, viel ten deel aan F. J. E. Mettes te Amsterdam, een vijfde prijs van 100 dollar Werd gewonnen door onze landgenoten I. Spreekmeester te Amsterdam. Wladimir Flem te Den Haag en Louis Emmerik, even eens uit Den Haag. De heren Arie Weber te Den Haag en Meyer Ricardo te Amsterdam ontvingen een eervolle vermelding. Rusland duldt geen vreemdelingen in Noord-Perzië De Sowjet-Unie heeft Perzië ge waarschuwd, dat plannen die zouden bestaan voor olie-exploraties in ge bieden van Noord-Perzië, die gren zen aan de Sowjet-Unie „onverenig baar zijn met de goede nabuurschap- pelijke betrekkingen", die zijn neer gelegd in het verdrag van 1921 tus sen de beide landen. De Sowjet-Russische ambassade in Teheran heeft de Perzische regering een nota overhandigd, waarin wordt geprotesteerd tegen contracten, die door de ..Iranian Oil Company" met buitenlandse, voornamelijk Ameri kaanse oliemaatschappijen zijn afge sloten en die betrekking hebben op topografische en geologische onder zoekingen in deze gebieden. Moskou vermindert Duitse schuld LONDEN De Sowjet-Unie heeft Duitsland de helft van de nog te le veren herstelbetalingen kwijtge scholden. Dit is een vermindering ter waarde van 3 milliard 171 mil lioen dollar. Het feit der verlaging is door Stalin meegedeeld in een brief aan de Oostduitse premier, Otto Grotewohl. Grotewohl had Stalin verzocht de herstelbetalingen van Oost-Duitsland aan de Sowjet-Unie te verminderen. Tot de verminde ring is besloten in overeenstemming met de Poolse regering, aldus Stalins brief. s ls de tijd. waarin de beta- et geschieden, uitgebreid tot a£i' tekorten aan te vullen, echter geen enkel verbani vereisten van het in Den Haag op gestelde defensieplan. Hoewel bijzonderheden over dit plan natuurlijk ten enenmale ge heim zijn. wordt in militaire krin gen bij discussies over verdediging van West-Europa het cijfer van der tig divisies meestal als een noodza kelijk minimum genomen. Dit cijfer ligt zover boven de huidige sterkte, dat iedere uitvoering van de aanbe velingen uit het Haagse plan nood zakelijk vergrote uitgaven met zich mee zal moeten brengen. Lie rekt verblijf te Moskou MOSKOU. De Sowjct-Russische minister van buitenlandse zaken, Andrie Wisjinsky, heeft Maandag een noenmaal aangeboden ter ere van het bezoek van de secretaris generaal der Verenigde Naties. Trygve Lie. aan Moskou. De persdienst der Verenigde Na- tics zegt, dat Trygve Lie voorne mens was nog een aantal conferen ties in de Sowjet-Russische hoofd stad te houden. Woensdag as. zal Lie de pers ontvangen. De datum van zijn vertrek uit Moskou is nog niet bekend. Want Dinsdagavond heeft Stalin hem ontvangen. Molotof cn Wisjinsky waren erbjj cn de toon wordt „hartelijk" genoemd. In geen jaren is een staatsman te Moskou ontvangen en behandeld als thans de Noorse arbeidersjongen, die het tot secretaris-generaal van de V.N. heeft gebracht! (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG. Voor gcdemobili- liscerdcn uit Indonesië cn Neder land is de mogelijkheid opengesteld om een speciale opleiding te vol gen voor onderwijzer. Deze oplei ding begint 1 September in Arn hem. Blijkt er voldoende animo te bestaan, dan zal ook in andere plaatsen een opleiding worden in gesteld. Er bestaat ook een mogelijkheid voor opleiding in confessioneel ver band, namelijk als 20 of meer ge gadigden van een bepaalde confes sionele richting zich aanmelden. De duur van de opleiding is on geveer anderhalf jaar. Gegadigden moeten in 't bezit zijn van 'n diplo ma H.B.S.. gymnasium of een daar mede gelijkstaande opleiding. Aangezien de gedemobiliseerden meestal ouder zijn dan kwcck- schoolleerlingen, wordt een deel van hun militaire diensttijd mee gerekend als dienstjaren voor on derwijzer. Candidaten moeten zich melden uiterlijk voor 1 September bij het hoofd van bureau 4 van de sociale dienst van het Ministerie van Oor log, Mauritskade 19, Den Haag. met opgave van godsdienst en diplo ma's. Nee toch.Heus President Truman (dem.) sprak verleden week Donder- derdag op een veetentoonstel ling te Spokane. Twee schapen vielen hem voortdurend in de rede. ..Dames", zei Truman tot dc schapen, „u bent beide waar schijnlijk republikeins?" „Be," antwoordden de dieren. De oude Shelby Burford, die al ja ren, uitgerust met een vlag en een stopbordje, een New Yorks treinkruispunt bewaakt, vindt het niet eens zo erg dat er een staking onder het spoorwegperso neel is uitgebroken. Hij heeft het zich gemakkelijk gemaakt en voelt zich als met vacantie. Maar hij is toch wel een .man met plichtsbesef, want hij legt zijn stopbord geen ogen blikje uit dc hand, zodat hij. als de sta king plotseling ein digt. onmiddellijk zijn werk weer kan hervatten. Een Kopenhaagse visvrouw toert per taxi op haar gemak naar Parijs; een ver- slaggevertje van Ex- trabladct en een fo tograaf toeren met haar mee. Zo maar een inval van Extra- bladet. De visvrouw is al oud. Zij komt ook door Nederland. De heer Gerald Ehrlirh is uit geroepen tot Amerïka's popu lairste leraar..want hij schiet pistooltjes af jn de klas. goo chelt en laat muizen rondhup pelen". Dan maar niet populair en een beetje leren! „Engeland heeft dc koudste, tochtigste en vochtigste hui zen vr.n alle beschaafae lan den", schrijft expert Donald Smith. Die man had met Dc Gr- nestet kunnen praten („0 land van mest cn mist en koudc nat*e regen", ttc .Modern Italië" staat er bo ven een zuur grapje in Ro meins blad: ,Op straat vechten kost u de eerste keer 14 dagen gevangenis. Vechten in het par lement garandeert u altijd 150.000 lire salaris per maand." PARIJS. Drie mannen zijn gearresteerd, ervan verdacht de leiders te zyn van een Franse nazi-bende, die een lijst van Franse joden had op gemaakt. die „geëlimineerd moesten worden". De arrestatie volgde na een serie razzia's, waarin dc politie grote hoeveelheden machinegeweren, klei ne wapenen, granaten en bommen vond. De drie mannen zijn reeds in staat van besehuldiging gesteld wegens het onwettig bezit van de wapenen. Hun kamers hingen vol met foto's van Hitler. Zij zijn lid geweest van de pro- Duitse militie van de Vichy-regcring van Laval; een hunner kwam bij die militie, toén bij pas 13 jaar oud was, "Men verdenkt de bende er ook van dat zij een aantal gewapende over vallen heeft gepleegd cn valse chè- ques heeft uitgegeven tot een bedrag van 800.000 francs. HET NEDERLANDSCHE ROODE KRUIS dat zoveel doet voor zie ken en gewonden heeft in alle delen van ons land zijn posten Vanzelfsprekend is een auto voor gewondenvervoer in Giethoorn overbodig. In dit waterrijke oord vervoert het Rode Kruis de zie ken en gewonden per punter. Van het oerwoud in Malakka naar haar familie in Brabant (Van onze correspondent) ROOSENDAAL. Acht jaar heeft de familie Hertogh, Emmaplein 26 te Bergen op Zoom. taal noch teken vernomen van het thans vijftienjarig dochtertje Bertha. Als een donderslag bij heldere hemel bracht het Rode Kruis te Bergen op Zoom echter dit heuglijke nieuws uit Singapore: Bertha komt eind Mei naar huis! Uiterst dankbaar is de familie Hertogh. zo dankbaar zelfs dat al leen discretie hier op zijn plaats is. Te veel is gepasseerd sinds sergeant Hertogh en zijn inlandse vrouw door de Jappen werd geïnterneerd. Daar om heerst er bij ons bezoek een ze nuwachtige spanning in de nieuwe home aan het Emmaplein te Bergen op Zoom. waar Hertogh en zijn vrouw benevens zes kinderen na veel beslommeringen de rust terug vonden. Moeder Hertogh. twaalf jaar jonger dan haar man, heeft zich al aardig aan de nieuwe omgeving aan gepast. Sergeant Hertogh. 42 jaar oud. met een 24-jarige tropendienst achter de rug. troffen wij bij de voormalige monumentale artillerie kazerne. thans levensmiddelenmaga zijn voor het garnizoen Bergen op Zoom. ANKARA. De democraten in Turkije hebben bjj de alge mene verkiezingen een verrassend grote overwinning behaald. Blijkens de nog onofficiële uitslagen zijn minstens negen ministers ver slagen. onder wie dc premier Semsettin Gunaltay. Zelfs president Ismet Inönu, die twaalf jaar geleden de leiding erfde van Kemal Ataturks republikeinse volkspartij, is verslagen voor zijn Ankara-zetcl in het parle ment; hjj heeft echter dc leiding in zijn vaderstad Malatya en men acht het zeker dat hjj in de Kamer zal terugkeren. De vroegere premier Celal Bayar, de leider van de democratische par tij. beweert dat zijn partij minstens 350 van de 487 zetels heeft verwor ven cn een woordvoerder van de re publikeinse volkspartij heeft al toe- gegex^n. dat het er naar uitziet, dat de republikeinen in vele delen van het land zwaar verloren hebben. De republikeinse volkspartij was de regeringspartij sedert de revolu tie van 1923 en er werd geen oppo sitie toegelaten tot 1945. toen de de mocraten 31 zetels verwierven, ter-^ wijl de strijdvaardige nationale par tij er 19 kreeg en de onafhankelijken 11; met 398 zetels bleef de republi keinse volkspartij echter alleen de regering voortzetten. Democratische kringen voorspellen dat Halil Ozyoruk, rechter van het Opperste Gerechtshof. Inönu als president zal opvolgen, want Ozyo- ruk's partij heeft reeds 300 van de 465 zetels binnen. Neen, een sigaret wil hij niet. „Ik heb ze maar liever zwaar", zegt hij en rolt een shagje. Toch vlot het roken niet best. Bertha speelt door de gedachten van deze KNIL-man. Een verhaal over de gebeurtenissen is van deze, sinds 1946 reeds gerepa trieerde oud-koloniaal, teveel ge vraagd. Wij begrijpen en billijken dit Op weg van Soerabaja naar Bandoeng werd de moeder van Ber tha door de Jappen gepakt Sergeant Hertogh zelf was zijn vrijheid al kwijt Moeder was toen in blijde verwachting van het zesde kind Bertha is de vierde van de in totaal zeven kinderen. Einde Mei zal Ber tha zich bij de anderen voegen. De vreugd? om het weerzien zal dan onverdeeld zijn. Aanhoudend vrij koud p Weersverwachting geldig van Dinsdagavond tot Woensdag- jf avond: S Half tot zwaar bewolkt met e enkele verspreid optredende K buien. Matige tot vrij krachtige g gf wind tussen Noord- en Noord- West. Weinig verandering in H' temperatuur. 17 Mei zon op 4.44, ondeT 20.29; S maan op 4.24, onder 21.41 n.m. HET WESTEN Kivestie van dollars T N LONDEN zijn besluiten geno- men, die. wanneer zij worden uitgevoerd, zeker aan het doel zul len beantwoorden, waartoe de reeks van conferenties, vorige week in Parijs begonnen en daarna in de Britse hoofdstad voortgezet, bijeen geroepen zijn. Versterking van de Westerse defensie, zonder de levens standaard te verlagen, de politieke en economische sanering van de landen van Zuid-Oost-Azië, de ont wikkeling van Afrika het zijn alle projecten, waarvan duidelijk is, dat zij. ieder voor xzich, zullen bijdra- "C® gen tot het opwer- zoeklicht pen van een dam j tegen het opdrin- gende communisme. Wat men echter niet mag vergeten, is. dat het opstellen van de plannen niet het laatste woord kan zijn. Waar het op aankomt is de uitvoe ring en deze zal niet mogelijk zijn, indien niet de Amerikanen nieuwe, aanzienlijke fondsen ter beschikking stellen. De eenheid van Europa, een onmisbare voorwaarde voor de Wes terse defensie, kan niet tot stand komen, indien de Westeuropese lan den niet weten, dat zij ook na 1952, wanneer het Marshall-plan afloopt, economisch veilig gesteld zullen zijn. Zuid-Oost Azic en Afrika kun nen niet ontwikkeld worden, zonder flinke Amerikaanse steun. In feite ligt daarom de definitieve beslissing over de Westerse politiek bij het Amerikaanse Congres. Daarom ver dient hetgeen er in de komende weken en maanden in Washington gebeuren zal de grootste aandacht. Trein uit Nederland reed door stopsein bij Berchem 10 lichtgewonden BRUSSEL. De trein uit Roo sendaal, die Maandagmorgen om half elf het Centraalstation te Ant werpen moest binnenlop»1-, is door het stopsein na' ij het depót voor locomotieven te Berchem gereden en op een losse locomotief gebotst, die naar het depót werd gebracht. De eerste wagon van dc uit Ne derland komende trein werd ge deeltelijk ingedrukt, waarbij tien personen licht gewond werden. Zij behoefden niet in een ziekenhuis te worden opgenomen en konden de reis voort ottcn De materiële scha de was vri.' aanzienlijk. Louis van Tulder treedt i niet meer op DEN HAAG Naar wij verne men heeft de bekende tenor Louis van Tuldcr zich wegens gezond heidsredenen genoodzaakt gezien niet meer in het openbaar als zan ger op te treden Hij floopt echter wel als zangpaedagoog werkzaam te i blijven en zal daarnaast weer zijn oude functie als dirigent hervatten. Ook in zijn talrijke functies als 1 voorzitter of lid van verenigingen en commissies op muzikaal terrein blijft de heer Van Tulder werkzaam. AMSTERDAM. Na een onder zoek. dat bijna veertien dagen ge duurd heeft, is de recherche van de rijkspolitie te water cr toe overge gaan een viertal opvarenden van een Nederlands vrachtschip te ar resteren. Deze mannen hebben zich aldus de politie op de laatste reis naar Indonesië en in de haven van Tandjong Priok aan diefstal van textiel schuldig gemaakt. De goede ren werden in Djakarta verkocht, do opbrengst werd opgemaakt. r., f«...A Redactie en Administratie: Snouckacrtlaan 7. Amersfoort. m*™, n.V. De M««. «•--rszsi Pdis3!«.. p. .eoi„.]5p.l™.L.«. Hsotdrcd.t....: H DE BOORDE.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1950 | | pagina 1