Geconcentreerde aanval op land tussen grote rivieren aanstaande Situatie Nederlandse Rijnvaart is nog niets verbeterd Voor verarmd en onvruchtbaar gebied moet normale welvaart mogelijk zijn Grote aanpak bleef uit zijn Kleine schippers in spanning over Haagse besprekingen Ingewikkeld en somber Onaangename verrassing van oliemaatschappijen Zaterdag 20 Mei 1950 „Het land tussen de grote rivieren Maas en RijnLek en in het bijzonder de Betu we, behoort tot de vruchtbaarste streken van Nederland." Aldus de openbare mening in dit kleine vaderland aan de Noordzee, dat voor. zijn bewoners nog altijd te groot blijkt te zijn om de toestanden in eigen land te leren ken nen. „Wij hebben de Betuwse bongerds in het voorjaar zien pronken met hun bloesem pracht en in de nazomer zien buigen onder de last van het rijpe ooft. Wij zagen cr de wui vende korenvelden en de groene weilanden geschakeerd met het wit der madeliefjes, het paars der pinksterblonimen en het geel van de boterbloem. Een toonbeeld van vrucht baarheid! Wat wilt gij nog meer?" (Van onze landbouwredacteur) Dit: al die gemeenplaatsen zijn van toe passing op het rivicrkleigebied, maar zij zijn nietszeggend omtrent zijn vruchtbaarheid (de kleurschakering van de weilanden duidt al op het tegendeel) en de welvaart van zijn bewoners. Het volgende is waar: de gebieden tussen Maas, Waal en RijnLek, zijnde de Betuwe, het Land van Maas en Waal, de Bom- melerwaard, de Tielerwaard en het Culem- borgse Veld, behoren tot de onvruchtbaarste van Nederland. Vóór de oorlog was de be volking ei*van, mèt die in het veengebied van Drenthe en Overijsel, de allerarmste van ons land; misschien heeft de tijdelijk gunstige fruitconjunctuur van de laatste jaren hierin enige verandering gebracht. streek moet zelf ten volle achter dit werk gaan staan. Het is verheugend dat hiervoor een werkgroep is ge vormd, wier arbeid de regering van harte zal steunen; zij zal tot een nauwkeurige verdeling van de fi nanciële lasten tussen streek en I overheid moeten komen. Deze toe- i standen kunnen niet bestendigd blij ven, zij moeten worden opgelost." En hc Commissaris der Koningin zei: „tJu is het stadium aangebro- j ken waarin deze zaak rijp is voor aanpakken. In Den Haag cn in de streek zelf bestaat er grote belang stelling voor; hetzelfde geldt voor het provinciaal bestuur. In de eerst volgende vergadering van Gedepu teerde Staten zal ik deze zaak aan de orde stellen. Voor het formeren van een definitieve werkgroep zul len wij binnenkort uitnodigingen aan de deskundigen zenden, want de eerste stekken moeten spoedig wor den uitgezet" Tal van Rijnaken liggen werke loos in de Rotterdamse havens. In de Rijnvaart gaat het bar slecht cn de vooruitzichten zijn zeer somber. (Eigen foto). De bewoners gaan al eeuwen lang, jaar-in-jaar-uit. gebukt on der een overlast van water. Er is een ontstellend tekort aan wegen, waardoor 40.000 ha weiland slechts met grote moeite bereikbaar is; gevolg: vrijwel geen bemesting, verwaarlozing en roofbouw, zodat zij voor melkvee ongeschikt zijn geworden. Op de beste weilanden hebben de slechte grassen nog de overhand, op vele honderden hec taren staat geen tien procent goe de grassen en op vele tientallen hectaren komen alleen maar on kruiden voor afgewisseld met kale plekken. Tot voor enkele jaren (en in verscheidene nóg) heer sten er pachttoestanden en pacht prijzen, die een normale bedrijfs voering onmogelijk maakten. De bedrijven zijn klein, velen te klein en het grondgebruik is ontstel lend versnipperd. IIET IS BEKEND Dit is het trieste beeld van het uitgestrekte rivierkleigebied in het hart van ons land, dat niettemin op vele plaatsen gezegend is met een natuurschoon van uitzonderlijke intimiteit. Vele deskundigen en talrijke com missies hebben zich al jaren lang bezig gehouden met bestudering van de mogelijkheden waarmee de bevolking èn het land tussen de grote rivieren op een' hoger maat schappelijk en landbouwkundig ni veau kunnen worden gebracht. De ticstanden die er heersen zijn be kend De deskundigen die er een einde aan kunnen maken zijn aan wezig,. De tijd, dat de mensen van de rijksland- en tuinbouwvoorlich- tingsdienst en van het agrarisch on derwijs in de gehele streek voor le ge banken stonden te praten en als gek werden versleten, is voorbij: niettegenstaande het feit, dat op verscheidene dorpen cn bij vele ouders de belangstelling voor deze zaken nog te gering is of helemaal afwezig. In een aantal centra, vooral in de Betuwe en de Bommelerwaard. meestal daar waar de voorlichting en het onderwijs is gevestigd, is de laatste tien a vijftien jaar een aan merkelijke vooruitgang waar te ne men. Maar bezien op de gehele streek is dit alles nog veel te inci denteel. De grote aanpak, de bunde ling van alle krachten, de energie ke laatste stoot, die het werk op gang kan brengen om het gehele gebied te saneren, bleeft uit. GESLAAGDE POGING Het is de Nederlandse Land- bouw-Gemeenschap geweest, die onder leiding van haar intelligente voorzitter, dr H G W. van de Wie len en haar energieke secretaris, de heer H. Manders; een geslaagde po ging heeft gedaan het werk op gang te brengen. Woensdag heeft zij in ..Ons Huis" te Geldermalscn een conferentie belegd, waarop alle terzake kundige en met bestuursbe voegdheid beklede personen uit het rivicrkleigebied aanwezig waren. Ook minister Mansholt heeft de ge- Stil zijn! Kunt U dat? Het is moei lijk, in ons moderne leven, verba zend moeilijk en we zijn er geloof ik. bevreesd voor. We willen liefst wat omhanden hebben. Ons werk. onze bezigheden en als die er oen moment niet zijn. zoeken we wat. De radio is een mooie afleiding van die stilte. Of we luisteren, echt luis teren komt er niet zo erg op aan. Er is in ieder geval geen stilte. We praten cr wel doorheen als hij niet te hard staat ingesteld. We vluchten voor de stilte. Zelfs het aan- dachtig luisteren Vri|e WOOrden naar goede, niet tot activiteit prik- van kelende muziek. Ir P SPUI IT is moeilijk. En ov~nu toch geeft het luisteren, het in drinken van der gelijke muziek de weg naar de stilte. Niet de stilte, zoals naar ons gevoel spreekt uit de ogen en hou ding van een koe die in de wei staat te suffen! Misschien beledig ik deze koe wel, want wie weet wat er in haar omgaat. De stilte, waarin we ons ineens helder bewust worden hoe ongelofelijk mooi ons land is in het voorjaar niet alleen buiten in het vrije veld maar ook in het kleine stadstuintje bij stralende zon. maar ook op een regendag. Seringen, meidoorn, lijsterbes vol In bloei tegen het jonge groen. Elke dag kunnen we ze om ons heen zlon en hoe dikwijls zien we ze? Een korte tijd van echt doorleef de stilte doet opeens onze ogen open gaan niet alleen voor de ..uitbundig blijde lentetijd maar ook voor veel ander moois dat we anders achte loos voorbijgaan of niet willen zien. hele conferentie en de daarop vol gende -excursie meegemaakt (mi nister Spitzen was op het laatste ogenblik verhinderd), benevens de Commissaris der Koningin van de provincie Gelderland, Quarles van Ufford cn twee van zijn gedepu teerden. Zes waterschaps- cn landbouw deskundigen hebben hun visie gege ven op de wijze waarop het gebied tussen Rijn-Lek en Maas naar een hoger maatschappelijk niveau moet worden gestoten. Hun conslusics stemden overeen. De 40.000 ha kom- grond (zeer zware, stugge ri\ier- klei), die door hun wateroverlast en onbereikbaarheid onvruchtbaar zijn geworden, vormen in deze toestand het onoverkomelijke struikelblok voor de ontwikkeling van de land bouw in deze gebieden. Wanneer hiervoor normale cultuur-technische voorwaarden geschapen worden, is een gemiddelde productieverhoging van minstens 50% mogelijk, voor vele gronden zelfs 100% WAT GEBEUREN MOET Deze voorwaarden zijn: verkave ling van de komgronden plus nog 20.000 ha van de omliggende gron den: beheersing van de waterstand: het aanleggen van 750 km verharde wegen waaraan ieder weiland en Dit is het traditionele beeld van de „bloeiende Betuwe". Maar weini gen weten dat dit land arm is en uitgemergeld elke akker gelegen is; verspreid door de gehele streek midden in de ontsloten polders 400 boerderijen bouwen met gemiddeld tien ha grond en daarop de beste jonge boe ren uit de omgeving plaatsen (ge leidelijk aan zullen dan meerdere boeren, die nu allen in de dorpen langs de dijken wonen, dit voor beeld gaan volgen); de uitgeputte gronden moeten een voorraadbemes- ting ontvangen aan fosforzuur en kalk, zodat de beginnende boer er een minimaal noodzakelijke produc; tic van kan verwachten cn hij op eigen kracht verder kan werken; als compensatie voor de ruilvcrkave- lingskosten zal de grondeigenaar recht hebben op een verhoogde pachtprijs; in 1960 kan het gehele gebied in bewerking zijn. Aan het einde van de conferentie werd een voorlopige werkgroep van deskundigen gevormd, die als cen trale en coördinerende instantie bij de werkzaamheden zal optreden en tevens het contact zal onderhouden met de regering en het provinciaal bestuur. „Het was een zeer instructieve dag", zei minister Mansholt. „De ^DlT IS OOK VOETBAL. MAAR DAN OP Z N AMERIKAANS Dat cr een belangrijk verschil is tussen het voetbal in Amerika cn de Oude Wereld blijkt niet alleen uit de min of meer gepantserde kleding, die deze Amerikanen dragen. No. 27 heeft de bal weliswaar te pakken, maar dat hij het leer veilig in de armen draagt zouden we niet durven beweren. Trouwens wat is er wel veilig in deze sport: de tegenstanders mogen niet alleen op vrijwel alle mogelijke en voor onze begrippen ook onmogelijke manieren trachten no. 27 de bal afhandig te maken, maar kunnen tevens al diens medespelers doen sneuvelen opdat er niemand meer beschikbaar is om de bal naar toe te gooien.De scheidsrechter op de achtergrond compleet met vlinderdasje) behoeft alleen maar toe te zien, dat de spelers op sportieve manier tegen het gras worden gewerkt. ROTTERDAM. Hoewel, gezien een slechte gang van zaken, dcove rtuiging groeiende is, dat gezamenlijk vastgestelde tarie ven op de Rijn noodzakelijk zijn, bespeurt men nog weinig toenadering tussen de Particuliere Rijnvaartcentralc (de orga nisatie der onafhankelijke schippers) cn het centraal bureau der rederijen op dit punt. Ingewijden betwijfelen of deze organisaties ooit tot overeenstemming over de tarieven zullen komen. Men acht de structurele verschillen tussen beide lichamen te groot. vens betrof, voor hen open. De be perkende maatregelen te dien aan zien zijn thans iets minder stringent. „Zullen als gevolg van de thans lopende besprekingen deze beper kende maatregelen voor Nederland se schippers verder worden ver zacht0" zo vraagt men zich af. Dc verwachtingen hierover zijn ver deeld. Er wordt gewezen op dc vrij slechte gang van zaken bij de Duit se rederijen en vrije schippers. Voorts wordt in het geding gebracht, dat het de Duitsers nog altijd dwars i zit. dat zij na de oorlog hun vrij I aanzienlijke participatie in sommige Nederlandse Rijnvaartrederijen ver loren. Van Nederlandse zijde hoort i men in toenemende mate beweren. I dat herstel op enigerlei wijze van de vroegere financiële verhouding in die rederijen dc gang van zaken op de Rijn. met nauw daaraan verbon den de Nederlands- Duitse verstand houding, aanzienlijk zou kunnen verbeteren. Ten aanzien van dc thans nog lo pende besprekingen wordt voorts opgemerkt, dat de door Nederland reeds in het begin van dit jaar aan- Aan de stop bij Lobith zijn al di verse schepen aangehouden, die niet, volgens overheidsvoorschrift, bij een der organisaties zijn aange sloten. Voorlopig beperkt dc over heid zich er toe waarschuwingen uit te delen, opdat men zich binnen een bepaalde tijd bij een organisatie zal aansluiten. Over enige tijd zal geen schip zonder dc vereiste papieren dc grens mogen passeren. Zoals men weet, is de controle bij Lobith krachtens overheidsvoorschrift op 2 Mei laatstleden begonnen. De Rijn vaart had het effectueren van deze reeds lang geleder\ genojncn maat regel reeds voel eerde£;verwacht. Vooral in de organisatie van de kleine schippers (de particuliere centrale) wacht men gespannen op het verloop der Nederlands-Duitse besprekingen, die op het ogenblik in Den Haag worden gevoerd. Deze conferentie vindt plaats krachtens het Nederlands-Duitse handelsver drag en is bedoeld ter ontwikkeling hiervan. Bij eerdere besprekingen is vastgelegd, dat bestudeerd zou wor den. in hoeverre Nederlandse Rijn- schippers weer gelegenheid zouden krijgen om aan de scheepvaart in Duitsland, voornamelijk op de Rijn en zijn stroomgebied, deel te nemen. Voor de laatste oorlog verdienden deze schippers als „Rijntaxi's" hun I kost goeddeels in deze sector van de J Rijnvaart. Ondanks de conventie van Mannheim, die sinds jaar en dag de i vrije vaart op de Rijn moet waar- borgen, werden Nederlandse schip- pers uit het genoemde interne ver- j keer geweerd door velerlei maatre gelen. welke recent slechts zeer wei nig werden verzacht. Aanvankelijk bleef het rechtstreekse verkeer van Nederland naar Duitsland, voor zo- I ver het de vaart op Duitse Rijnha- Indonesië zou geen schadevergoeding eisen DEN HAAG. Naar aanleiding van de recente berichten betreffen de de cis tot schadevergoeding, welke door de regering der Ver. St. van Indonesië zou worden in- gediend in verband met de gebeur- I tenissen. waarbij KNIL-tvoepen j onder Nederlands bevel betrokken i waren, wordt thans van bevoegde i zijde medegedeeld, dat door de i Nederlandse Hoge Commissaris te j Djakarta van de regering der V.S. i I oen verklaring werd ontvangen, I volgens welke de desbetreffende mededelingen van de woordvoer- I der van het Ministerie van Voor- I lichting der V.S. I. geheel onjuist I zijn. genomen houding ten aanzien van de vrijere import van Duitse indus triële producten zeker een goede in vloed zal kunnen uitoefenen op ccn liberaler houding van Duitse zijde ten aanzien van de Rijnvaart. Hoe wel hier tegenover staat, dot op Ne derlandse groenten, fruit en produo ten van agrarisch-industriöle aard in April zonder voorafgaand overleg „vereveningheffingen" (Ausgleich- betrage) van toepassing werden ver klaard, hetgeen zou wijzen op een geringe Duitse geneigdheid totwaar- lijke liberalisatie, wordt hiertegen aangevoerd, dat deze heffingen on der druk van Duitse landbouworga nisaties tot stand kwamen. Indien, zó redeneert men, Nederlandse en Duit se landbouworganisaties tot een ver gelijk komen over verzorgingsgebie den in Duitsland met groenten en fruit omdat de Duitse productie im mers niet voldoende is voor een to tale voorziening, dan zou dit geschil punt uit de, wereld geholpen kun nen worden. (Zoals men weet. wordt ook over de vcreveningsheffingen op het ogenblik in Den Haag ge confereerd.) Naar mening van vele Rijnvaart deskundigen heeft dit conflict wei nig of geen aanknopingspunten met het al of niet toestaan van groter vrijheid voor Nederlanders in dc Duitse Rijnvaart. De meest pessimis tisch gestemden echter beweren.dat de belemmering van de Nederlandse groentcnexport kcnschetsenl is voor de gehele Duitse houding ten aan zien van de Nederlandse bedrijvig heid. Koningin zal mevrouw Roosevelt ontvangen AMSTERDAM. Mevrouw Roo sevelt zal gedurende haar bezoek aan ons land door H M. do Konin gin worden ontvangen. Zoals be kend. zal mevrouw Roosevelt, na begin Juni in Oslo dc onthulling van een standbeeld van haar man te hebben bijgewoond, een reis door Europa maken. Danskampioenschap Nederland Amsterdam favoriet, dan volgen Hagenaars AMSTERDAM. De deelne- mers aan de Nederlandse dam kampioenschappen, die in Belle- vue te Amsterdam door de Neder landse amateur Dansers-Club wa ren georganiseerd, hadden gezorgd voor ccn feestelijk cachet; smoking en rok bij de heren, cn een rijke variëteit avondjurken bij de da mes. Ongeveer 150 paren namen deel in hoofdzaak afkomstig uit de provincies Noord- cn Zuid-Hol land en Utrecht. De wedstrijden werden in 4 klassen gehouden. Winnaar in de A-klasse en lands kampioen dus werd het echtpaar Moop-Kleinhout, dat zich ook al kampioen van Amsterdam en van Noord- en Zuid-Holland mocht noemen, Dc 28-jarige heer Klein- hout is een Amsterdamse meubel maker, hij heeft zijn 26-jarige echtgenote in de danszaal leren kennen. Zij dansen nl tien jaar sa men, maar teerst de laatste vier jaar hebben zij zich onder leiding van een dansleraar serieus op wed- strijddansen toegelegd. Hun groot ste plezier is hun verrichtingen ook in het buitenland te tonen. Zij waren al in Denemarken cn gaan natuurlijk ook mee als volgende week een Nederlandse ploeg in Pa rijs optreedt. Het Engelse danspaar Keith H. Jones en Hazel Hathaway gaf in dc loop van de avond een demon stratie, die een oorverdovend ap plaus ontlokte. Vooral de tango- variaties maakten een diepe in druk. Kampioen in de afdelingen B. C en E werden resp. L. Goltz W. Vlag (Den Haag); G. van de WijngaardW. Fleur (Den Haag) en W HeysW. Fortgens (Haar lem). Naar Canberra gaat een nieuwe gezant DEN HAAG Dc Nederlandse gezant in Canberra, dc heer P. E. Tcppcma, zal in dc eerste helft van Juli uit Australië vertrekken, daar hij teruggeroepen is. Omtrent zijn opvolger is nog niets bekend. DE VROEGERE FRANSE PRE MIER PAUL REYNAUD (links) heeft met dc Wcst-Duitsc presi dent Theodor Heuss op diens re sidentie bij Bonn besprekingen gevoerd over ccn nauwer econo mische en culturele samenwer king tussen beide landen. Extra verhoging met belasting- turf schip binnengevoerd (Van ccn onzer redacteuren) DEN HAAG Automobilisten, die gisteren hun benzinetank lieten vullen, hebben een dubbel onaangename verrassing beleefd. Bij dc benzine pompen bleek namelijk, dat niet alleen minister Lieftinck ruim 5.5 cent bijzonder invoerrecht van elke liter benzine is gaan innen, maar tevens, dat dc benzincmaatschappijen zelf dc toch al zo sterk verhoogde prijs nog eens met 1.4 tot 18 cent per liter hebben verhoogd Het gevolg is. dat benzine vandaag niet 6.1, maar 7.5 cent per liter duurder is geworden. Raadselachtige wereld marktprijs Toen gisteren de verkoop begon waren de pomphouders in het bezit van brieven van hun maatschappijen, waarin werd gezegd, dat de benzine prijs niet alleen verhoogd is met het bijzondere invoerrecht, maar boven dien nog eens met meer dan een cent „naar aanleiding van de prijs op de wereldmarkt". Dit is wel een uiterst ongelukkige samenloop van omstan digheden. Een maand geleden is de benzineprijs, toen nog 28.5 cent per liter, in verband met de daling van de prijs op de wereldmarkt verlaagd tot 28 cent. Deskundigen zeiden ons toen. dat dc verwachting gerecht vaardigd was. dat deze prijsdaling zou doorzetten. Dat aspect gaf een eigen achtergrond aan de plannen van de regering om in verband met de Benelux het bijzonder invoer recht te gaan heffen. De verwachting werd gekoesterd, dat een deel van de prijsstijging, die hier het gevolg van zou zijn. door algemene prijsdaling zou worden opgeheven. Vandaag blijkt het tegendeel het geval te zijn. Dc extra-prijsverhoging is niet in alle delen van het land gelijk. In de twee havenplaatsen bedraagt zij slechts 1.4 cent. In andere delen van het land wordt zij bepaald door dc afstand van de aanvoerhavens: Zuid- Holland en het Westen van de pro vincie Utrecht 1.5 cent. de Veluwe en Brabant 1.6 cent. Overijssel en Oost-Gelderland 1.7 cent en de rest van het land 18 cent per liter. De nieuwe prijs varieert daardoor van 35.1 cent lot 35.5 cent per liter. In parlementaire kringen toonde men zich gisteren over deze ge beurtenissen bijzonder verrast. Men herinnerde zich in deze kringen zeer wel, dat in het betoog van dc mi nister over het nu ingevoerde bij zonder invoerrecht de verwachting, dat de wereldmarktprijs verder zou dalen, wel degelijk meespeelde. Da* was. zo stelde men gisteren, een volkomen gerechtvaardigde opvat ting. Reden te meer om de extra verhoging als gevolg van een voor iedereen behalve voor de olie-maat- schappijcn, onzichtbare wereld marktprijs-stijging met argwaan te bezien. Intussen deelt ons een zegsman van het Ministerie van Economische Zaken mede, dat men daar inder daad berichten over een prijsstijging van benzine in de V.S. heeft ont vangen. Deze stijging kwam neer op een verhoging van 8.62 dollarcent tot 9.50 dollarcent. Men meende te we ten. dat deze stijging voortkwam uit een verhoging van de vraag naar benzine. Derde Ronde Davis Cii|> Ierland heeft zich in de derde ron de van Davis Cup (tennis) geplaatst, want de stand tegen Monaco is reeds 3—0. In de volgende ronde komen de Ieren uit tegen de winnaar van Israël Polen. Denemarken heeft met 2—0 de leiding tegen Egypte. Ulrieh sloeg Coen met 61. 60, 60 en Nielsen won van Shaffei met 64. 3—6. 8—6, 6—1 Zweden heeft met 2—0 de lei ding genomen tegen Noorwegen. Bcrgelin sl. Haancs met 61, 6—2, G3. Johansson had heel wat meer moeite met Hessen; 7—5, 6—2, 3—6, 8—6. De stand bij Zuid-Slavië—Bel gië is 1—1. Brichant won van Brano- vich (Z.-Sl.) met 6—4, 6—2, 6—4. doch Mitic (Z.-Sl.) sloeg Washer met 63, 64, 46, 63. Zwitserland staat met 20 achter tegen Frank rijk. Arie Vooren rijdt niet in Ronde van Nederland BEVERWIJK. De wielrenner Arte Vooren is uit het ziekenhuis ontslagen, waar hij een week op genomen is geweest in verband niet een infectie aan zijn rechter hand. Vooren moet nog enkele weken rust nemen en zal daardoor niet in de Ronde van Nederland kunnen starten. Nedcrland-België bridgen DEN HAAG. In de eerste zit ting van de bridgewedstrijd Ne derlandBelgië die in het Kur- haus wordt gehouden, leidt het Nederlandse team na 33 spellen met 3411 matchpunten.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1950 | | pagina 3