DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
In goede stemming
tijdelijk uiten
SCHUMAN-CONFERENTIE
Verzet in Bommelerwaard
tegen herindelingsplan
Monnet geeft delegaties
working paper'' mee
Duvieusart bezoekt
koning Leopold
f
Tweede Kamer voldaan over
Interimregeling Antillen
Amerikaanse woningbouw kan
ons wèl iets leren
Antwoord op „Vredescongres"
van Stockholm
Examenivaarde
IC 'Aargang, no. 146 Zaterdag 24 Juni 1950
Opgericht door de Stichting „Het ParooJ' Giro 510330. Telefoon redactie -1291. Telefoon administratie 6235.
Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 Abonnements- Uitgave: N.V. De NieUWe Pers Redactie en Administratie. Snouckaertlaan
prijs 32 cent p. w. of 4.15 p. kw. Losse nummers 9 cent. Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER.
(Van onze correspondent)
PARIJS. Vandaag gaan vrijwel alle delegaties naar huis
voor een weck, maar men behoeft daaruit nog geen enkele
pessimistische conclusie te trekken. Zij nemen een uitgewerkt
Frans voorstel, dat vanmorgen ingediend is, het z.g. „working
paper', met zich mee en kunnen zich daarover dan direct met
hun regering beraden.
delegaties in dit stadium ovevbo-
dig eil het is dus de vraag, of vol
gende week alle gedelegeerden al
weer naar Parijs terug zullen ke-
ren. Men zou dit alles de pragma-
tischc methode kunnen noemen
sommigen spraken echter van gc-
J brek aan voorbereiding aan Fran
se kant.
Tot nu toe is de stemming op de
conferentie niet slecht te noemen.
De Fransen, onder aanvoering van
Monnet, doen al hun best er meer
het karakter aan te geven van een i
werk- of zelfs studieconferentie
c!an van een diplomatieke. Van-
daar. dat de meeste besprekingen j
plaats vinden met kleine delega- s
ties, uit een of twee man bestaan- In elk geval zijn de meningsver-
Dat vergroot de mogelijkheid 1 schillen tussen de Fransen, die een
van samenwerkng en zc-lfs van verdrag wensen en de delegaties,
teamarbcid, maai dat maakt giote die veel meer belangstelling heb-
ben voor de economische en com
merciële kant «roter gebleken dar
de meeste Fransen verwacht had-
j den. Aan de andere kant bevat
het voorstel, dat Monnet vanmor
gen indiende, zekere resultaten
van de discussies met de andere
delegaties. De Nederlandse delega
tie zal zeker nogen clc Franse en
Encelse standpunten dichter bii
elkaar te brengen. Tot nu toe is
van toenadering nog weinig te be
speuren.
Het enige punt, waarop clc J
Fransen tegenover hun gasten op
de conferentie tegemoetkomend
geweest zijn. is de planning. Zij
schiinen bereid te zijn met een
minimum daarvan te volstaan en
verder een zo vrij mogelijke markt
toe tc staan. Dat zal dc Engelsen
nauwelijks warmer stemmen. Aan
de andere kant is in Engelse krin
gen ook nog weinig toenadering te
bespeuren tot de continentale ge
zichtspunten, maar ten slotte valt
de beslissing niet bij de Engelse staf
in Par sis- doch in Londen, waar de
commissic-Plnwden haar rapport
heeft uitgebracht.
Om de conferentie geen last te
laten ondervinden van de dreigen
de regeringscrisis, geeft men het
„working paper" van vanmorgen
vermoedelijk niet het karakter van
een regeringsvoorstel, doch van
een ontwerp, door experts gemaakt.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. De Belgische pre
mier Duvieusart heeft gisteren
meegedeeld, dat hij koning Leo
pold om een onderhoud heeft ver
zocht op Maandag. Hij zal daartoe
Zondag per vliegtuig vertrekken en
hoopt Maandagavond per trein
naar Brussel terug te keren. Dit zal
het eerste contact van de heer Du
vieusart met de koning zijn.
Het doel van het onderhoud is
om uit de regeringsverklaring, che
gisteren door de ministerraad is
goedgekeurd, die passage met de
koning te bespreken, die betrek
king heeft op de koningskwestie en
op het voornemen der regering
om de Verenigde Kamers over de
beëindiging van het regentschap
te laten beslissen.
Koning Leopold en zijn echtge
note, de prinses van Réthy, zullen
Zondag van hun Italiaanse reis te
Piégny terugkeren.
Post voor troepenschepen
DEN HAAG Brieven, bestemd
voor hen. die met het troepenschip
Gen. Langfitl" repatriëren en m een
der tussenhavens moeten worden
uitgereikt, dienen uiterlijk 26 Juni
to v. orden gepost. Post bestemd voor
militairen aan boord van de „Water
man", die op weg is naar Indonesië
en in een der tussenhavens moet
worden uitgereikt in haven van aan
komst uiterlijk 8 Juli. Alle brieven
dient men te adresseren aan het
veldpostkantoor te Djakarta met
vermelding: „Aan boord van s.s. Wa
terman, op weg naar Indonesië".
Lr v.i f?.iv
„Breng mijn laatste groet over aan
mijn gezin," zei dc Zweedse bouw
arbeider Per Larson, die in een .ne
gen meter diepe en uiterst nauwe
schacht viel, zijn armen niet ge
bruiken kon en langzaam wegzakte
in zachte klei. Maar zijn vrienden
waren niet van plan hem aan zijn
lol over tc laten. Zij geven de
moed niet op, wisten hem eerst bij
zijn haren vast te honden, daarna
een touw om zijn middel te be
vestigen, .tenslotte zijn- imslgckneld
been te bevrijden en hem varvol
gens omhoog tc trekken. Zes uur
na zijn val was hij weer op de be
gane grond zonder noemenswaar
dig letsel.
In het
zoeklicht
SOW JET-UNIE
Plan-robot vordert
slecht
De „Manchester Guardian" vestigt
de aandacht op een artikel van de
„Prawda", waarin de moeilijkheden
bij de vorming van de „nieuwe
Sowiet-mens" worden besproken. Er
schijnen in de Sowjet-Unie nog al
tijd ..oude gewoonten, tradities en
vooroordelen, stammend uit het ka
pitalistische tijdperk", te smeulen,
die uitgedoofd moeten worden door
..voortgezet psychologisch werk van
de partij." Een ervan is een onjuiste
houding tegenover arbeid. „Er zijn
nog altijd achterlijke lieden, die zich
niet aan de socialistische discipline
willen onderwerpen, die oneerlijk
zijn in de vervulling van de nun
door de staat opgedragen taak, lui
lakken en leeglopers." De oude
Adam van het par
ticuliere initiatief
maakt zich breed
op de collectieve
boerderijen, waar
„mensen voor zich
zelf willen doen.
w*at zij niet voor de staat wensen te
du on." Verder zijn er de bureaucra
tische geest en de „oude vooroorde
len" omtrent de familie en vrouwen
arbeid, terwijl „bij zekere delen van
het So.vjet-volk een terugval in re
ligieus bijgeloof is waar te nemen"
bit bijgeloof moet worden uitge
roeid, evenals het .nationalisme".
Waar daarbij wordt niet zozeer aan
het Russische nationalisme als ivcl
aan dat van Ockrainers, Georgiërs
enz. gedacht. Of juister gezegd, net
Russische nationalisme wordt ver
eenzelvigd met socialisme. En *en
slotte moet er volgens de „Prawda"
«en resolute strijd gevoerd worden
legen ..iedere manifestatie van cos-
Hopolitisme en het slaafse aanbidden
vaii alles wat buitenlands is en uit
lie vermolmde burgerlijke cultuur
stamt". De niet-communistische we
reld kan uit dc jammerklacht van
de „Prawda de bemoedigende we
tenschap putten, dat in ieder geval
?e schepping van de Russische ro-
eot niet volgens de plannen verloopt
Hogere temperaturen
Weersverwachting geldig van
Zaterdagavond tot Zondag- g
5' avond:
Overdrijvende wolkenvelden g
maar op de meeste plaatsen =4
P droog weer. Meest matige zuid-
r westelijke wind. Hogere tempe- g
raturen.
25 Juni Zon op 4.20 onder 21 04; jg
..Elke koloniale verhouding wordt
thans voorgoed verbroken
Alléén Zaltbommel is voorstander ran
samenvoeging van gemeenten
(Van onze landbouwrcdacteur)
ZALTBOMMEL Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben indertijd
een nota opgesteld waarin dc samenvoeging werd voorgesteld van de vijf
tien gemeenten in de Bommelerwaard tol drie gemeenten. Bij dc over
wegende meerderheid V»n dit in totaal 26.000 Inwoners tellende gebied
tussen Maas en Waal. is tegen deze nota ernstig bezwaar gerezen. Twaalf
gemeenten besloten de mrs Van Haren en Donncr uit Den Haag een contra-
memorie tc laten opstellen. Slechts éen gemeenteraad, de Zaltbommelse.
heeft zich vóór dc samcnhundcling van de gemeenten uitgesproken en
tevens ren rapport opgesteld, waarin deze samenvoeging wordt verdedigd.
In de zittingen van de gemeenteraden der overige dorpen is heftige critiek
geleverd op dc nota van Gedeputeerde Staten en het rapport van Zalt
bommel; zelfs zijn er openbare protcstvcrgaderingen belegd.
In het Nutsgebouw te Zaltbommel de Bommelerwaard, ten gevolge van
hebben Gedeputeerde Staten een ver- j een economischer besteding van het
gadering gehouden, waarin de leden geld. kunnen worden verbeterd
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. Dc intcrimrege-
iing voor de Nederlandse Antillen
moet gezien worden als de eerste
grote schrede op de nieuwe weg van
nauwe verbondenheid op voet van
gelijkwaardigheid in het nieuwe
Koninkrijk, en het verbreken van
elke koloniale verhouding, zo blij
ken dc leden van de Tweede Kamer
algemeen van mening. Over het al
lesbeheersende beginsel, nl. het toe
kennen van volledige autonomie in
eigen aangelegenheid, bestaat bij
Regering noch Kamer in enigerlei
opzicht verschil van mening. In gro
te lijn draagt deze regeling hetzelf
de karakter als de interimrcgcling
voor Suriname.
Verschillende leden merken op.
dat dc regeling zal staan of vallen
met de goede of slechte uitvoering
van de bestuuisdecentrahsa'ie over
de eilanden. Zij achten het verheu
gend. dat de zgn. „eilandcnregcling"
welke aan de eilandgebieden bij al
gemene maatregel van bestuur zelf
standigheid zal verlenen ten aan
zien van eigen aangelegenheden, en
welke zij dan ook zien als de sluit
en hoeksteen van de interimrege-
ling, gelijktijdig met deze laatste tol
stand za] worden gebracht. Ge
vreesd wordt echter dat de eilan
denregeling. niet behoorlijk snel zal
gaan werken. Zij menen tenslotte.
dat de eilandenicgeling in deze wet
behoort te worden vastgelegd. Ver
scheidene leden vjnden het onjuist,
dat de eilandenicgeling het regelen
van onderwerpen, die volgens deze
wet bij landsverordening behoort te
der gemeenteraden de gelegenheid
kregen „door gemachtigden ten aan
zien van de herindeling der gemeen
ten van hun gevoelen te doen blij
ken". Dat die gevoelens overwegend
negatief zijn, bleek uit de rede van
mr Van Haren, die namens twaalf
gemeenten het woorcLvoerde en ook
uit dc rede van mr Th. M. J de 1940.
Graafe die als burgemeester van i
Maasdriel het standpunt van zijn
De Bommelerwaard. zo vervolgde
hij. laat zich thans misleiden door de
schijn-wclvaart die er heerst, waar
door het niet opvalt, dat er in dit ge
bied onvoldoende werkgelegenheid
bestaat en dat zijn structuur van eco
nomische ongenoegzaamheid nog in
grote trekken gelijk is aan vóór
Ons kleintje koffie
wordt duurder
(Eigen bericht)
DEN HAAG Ons kleintje koffie
zal voortaan duurder worden, om
dat de Horecabedrijven de heffing
van f 4.per kilogram op de in
koopsprijs van koffie bij de thans
geldende prijzen niet kunnen op-
brcimcn en gelijk men weet de re-
geringssubsidic alleen van toepas
sing is op koffie voor huishoudelijk
gebruik Na beraad van de betrok
ken vakgroepen heeft men een
prijsvaststelling ontworpen, die hier
op neerkomt, dat een kopje koffie
met melk of verdunde koffieroom al
naar de klasse van het bedrijf 25. 30
of 35 cent per kop zal kosten. Voor
een portie koffie wordt dc dubbele
prijs minus 5 cent berekend cn voor
koffie met volle room en slagroom
zal de gebruikelijke toeslag worden
berekend- Cafetaria's en koffiehui
zen. die een afwijkende prijs bere
kenen i§ geadviseerd hun huidige
prijzen met 5 cent te verhogen.
De officier van justitie bij de
Leeuwarder rechtbank heeft appel
aangetekend van het vrijsprekend
vonnis in de zaak tegen P. dc B.
te Drachten, voorzitter yan de bond
van mobilisatie-invaliden.
geschieden, aan de eilandenveror- eigen gemeente weergaf.
rlf.ninar.ri L-Tn r.\,nvlafon TTl OT' i n 71fn
deningen kan overlaten. Hierin zien
zij een onnodige verschuiving van
bevoegdheden van de Nederlandse
wetgever naar de k
Met da voorgestelde zetelverd®-
ling in de staten (Curagao 12. Aruba
8. Bonaire 2. St Eustatius, St. Mar-
-n en Saba elk 1» kunnen zij zich
verenigen, hoewel zij deze toch
zien als een concess.e aan groepen
op Aruba, die streven haar een vol
ledige afscheiding van Curasao. Zij
zouden er voor voelen het zetelaan
tal van Curacao te verhogen tot 14.
Tenslotte wijzen erschillende le
den er op. dat de bepaling, dat drie
gedelegeerden van de Antillen de
beraadslagingen in het parlement
over wetsontwerpen op dit gebied
kunnen bijwonen en mondelinge
voorlichting aan de kamerleden
kunnen geven, vooruit loopt op de
toekomstige structuur van het Ko
ninkrijk.
WAT VOOR WEER?
de
S van
Stijgin
temperatuur
Hoewel de depressie xer op de
Oceaan zich slechts langzaam in dc
richting van West-Europa ver
plaatst. doet zich haar invloed over
het westen van dc Britse eilanden
reeds geleien. Daar ligt 'n ivarmte-
front, dat zich in onze richting ver
plaatst en in Icrlanjl reeds enige
regen veroorzaakte. Toch zal het
morgen in ons land waarschijnlijk
bij iets meer bewolking blijven en
is dc kans op regen nog niet zo
groot. Gunstig is dc temper at uur s-
stijging, die verwacht kan worden,
-onder dat het kwik tot zomerse
waarden zal oplopen. Vandaag
staat, het weer bij ons onder in
vloed van een uitloper van een ho-
gedruk over Frankrijk. Deze uitlo
per ligt over Engeland en trekt
vaar onze omgeving. Ten zuiden
van dc Oceaan-depressie wordt
warmere lucht uit dc omgeving van
dc Azoren naar West-Europa ge
voerd. Het scheidingsfront tussen
rir-f warme lucht cn dc koude is
het front dat uiij boffn noemden.
De-a u-arme lucht stilst tegen de
knndc op en veroorzaakt dc heu'ol-
kinp voor het front uit. De regen
val is daarbij niet zwaar cn zoals
gezegd kan het Zondag ondanks de
dreiging wel meevallen.
Beide redevoeringen waren hoofd
zakelijk gericht tegen het rapport
van Zaltbommel, waarin, volgens de
twee sprekers, de overige gemeente
raden in de Bommelerwaard werd
verweten, dat zij tengevolge van hun
onvoldoende bestuurskracht en ge
brek aan belangstelling voor de eco
nomische welvaart, er de oorzaak
van zijn. dal deze streek achterlijk
en arm is.
Dc heren Van Haren cn De Graaf
ontkenden dit en waren van mening
dat de sociaal-economische en cultu
rele belangen van de Bommeler
waard door samenvoeging van de
vijftien gemeenten tot drie niet zou
den zijn gediend.
De heer A. H. Buissink, burge
meester van Zaltbommel. verdedig
de de samenbundeling. Op sociaal-
economisch en cultureel gebied wor--
derr aan kleine gemeenten te zware
eisen gesteld, zo zei hij. Door samen-
Anti-communistische intellectuelen
komen bijeen te Berlijn
BERLIJN. Dc voorhoede van ruim honderd anti-eummunislische
intellectuelen is gister 1c Berlijn gearriveerd voor bet vijfdaagse con
gres voor culturele vrijheid, dat Maandag begint. Deelnemers aan het
congres, onder wie vele vluchtelingen uit Rusland en de Russische
satelliet-statcn. zijn schrijvers, geleerden, denkers cn leiders van poli
tieke bewegingen cn vakverenigingen. liet congres is een antwoord op
het door de communisten georganiseerde ..vredescongres", dat onlangs
te Stockholm werd gehouden. Hel thema is ..vrtde door vrijheid."
De propagandadieiist van de So
cialistische Eenheidspartij heeft
zich niet onbetuigd gelaten. De an
ti-communistische intellectuelen
werden beurtelings uitgemaakt
voor „kettinghonden van Wall-
street". „het congres van oorlogs
hitsers", „een centrum van spion
nen", en een „élite van afvalligen
èn Trotskisten."
De communisten beweerden zelfs
dat de aanhangers van bet con
gres schuldig waren aan een brand
die eergisteren een communistisch
verenigingsgebouw in Oost-Berlijn
verwoestte.
Gisteren arriveerden o.a. de vol
gende deelnemers: Panayotis Ka-
nellopoulos, Grieks afgevaardigde
en oud-minister van oorlog, Jamea
Burnham, Amerikaans schrijver en
hoogleraar in de wijsbegeerte aan
Vooral op het punt
van organisatie
DEN HAAG. Na zijn terugkeer
uit Amerika heeft minister In 't
Veld gezegd, dat op het gebied van
de woningbouw voor Nederland in
de Ver. Staten niet veel tc leren
was. Zo absoluut als het gepubli
ceerd was had de minister het
eigenlijk niet bedoeld. Zijn opmer
king beperkte zich tot de woning
bouw, de architectuur en dc bouw
methoden. Over dc technische zijde
had hij zich niet willen uitlaten,
omdat een Nederlandse delegatie
van werkgevers cn werknemers
voeging zal het voorzieningspeil van ,lr bnuv Industrie hrrig nas in de
V.S daaromtrent indrukken op tc
doen.
I De bewindsman gaf deze verkla-
j ring naar aanleiding van een uit
eenzetting van ir J. J G. van Hoek.
I leider dezer delegatie, in een bij-
I eepkomst ten kantore van dc stich-
ting Raad van Bestuur van het
Bouwbedrijf te 's-Gravenhage Be-
Bouwbedrijf te 's-Gravenhage. Dc
I heer Van Hoek zo o.a. dat de dc-
j legatie met de minister waagt van
I mening te verschillen. Zij vindt. nl.
I dat er wel wat te lercii waS. in het
bijzonder op het terrein van organi
satie en psychologie van de arbeid
..Als een van de factoren, die het
I snel bouwen in Amerika mogelijk
I maakt, moet vooral worden ge
noemd de hecljte samenwerking en
de goede onderlinge verstaridhou-
ding tussen opdrachtgevers archi-
I tecten, raadgevende ingenieurs, aan-
j nemers, onderaannemers en arbei-
I dors".
I Afgezien van de technische voor-
I zieningen m keuken, badkamers cn
wat betreft verwarming, heeft de
delegatie de indruk, dat de kwali
teit van de lager geprijsde huizen
wel eens te lijden heeft van het
streven naar zo laag mogelijke
bouwkosten Op het gebied van
nieuw-bouwsystemen heeft de dele
gatie in dc bezochte gebieden wei
nig cn zeker niets opzienbarends
waargenomen. De huren zijn zoda
nig. dat gezinnen van geschoolde ar
beiders deze kunnen betrekken.
Niettemin zijn de huurbedragen
naar het begrip der delegatie hoog.
De minister bevestigde dit op zijn
wijze door op te merken, dat men
bij het horen van de huurprijzen
geneigd is tc zeggen, dat de* heren
aardige winsten maken met dc hui
zen.
de New Yorkse universiteit, en Ir
ving Brown. Amerikaans vakbe-
wegingslcider. Tijdens het week
einde worden nog delegaties uit
Groot-Brittannië, Frankrijk. Italië
en andere landen verwacht.
Onder de Franse deelnemers be
vinden zich André Malraux en
Jules Romains. De Italiaanse groep
staat onder leiding van de roman
schrijver Ignazio Silone. Uit Ame
rika komen nog David Lilienthal.
de vroegere voorzitter van de
Amerikaanse commissie voor
atoom-energie, dc toneelschrijvers
Tennessee William?, en Carson
McCullers. en de acteur Robert
Montgomery.
Onder de Britse gedelegeerden
bevinden zich Julian Amery, con
servatief parlementslid en de ro
manschrijver Arthur Koestier.
Koningin Juliana
helpt slachtoffers
van windhoos
AMSTERDAM. H.M. Koningin
Juliana heeft een aanzienlek bedrag
ter beschikking gesteld van het Na
tionaal Rampenfonds om verdeeld
te worden over de door de storm
van Woensdag 21 Juni geteisterde
gemeenten.
Verloving van prinses
Margaret aanstaande
LONDEN. Prinses Margaret zal
zich waarschijnlijk na haar 20e ver
jaardag verloven met de schatrijke
graaf van Dalkeith, erfgenaam van
de hertog van Buccleugh, zo deel
den hofkringen gisteren mede. Prin
ses Margaret is thans 19 cn dc graaf
van Dalkeith 26.
Hoewel de graaf van Dalkeith
een bij uitstek geschikte partij is
hebben hofkringen, die. sedert prin
ses Margaret als 16-jarig meisje
veel uit begon te gaan. voortdurend
scherp op eventuele huwelijkscandi-
datdn hebben gelet, hem vreemd ge
noeg steeds over het hoofd gezien.
Toch was hij vrijwel steeds in de
nabijheid van de prinses te vinden
Twee weken geleden zijn prinses
Margaret cn de graaf van Dalkeith
samen naar de rennen te Ascot ge
weest Zij reden in het zelfde rij
tuig van de koninklijke stoet naai
de renbaan De graaf van Dalkeith,
oen slanke roodharige jongeman, cn
prinses Margaret zijn de laatste tijd
vaak samen uit geweest Prinses
Margaret heeft al verscheidene ma
len zijn ouders bezocht die zes
grote landgoederen bezitten welke
tot de uitgestrektste van geheel En
geland behoren.
Met prins Philip heelt de graaf
van Dalkeith gemeen, dat ook hij
tijdens de oorlog marineofficier is
weest. Na de oorlog heeft hij zich
toegelegd op studie van de bosbouw.
N DE TIJD TOEN het IJselmeer
nog Zuiderzee heette, werd de
kaart van Nederland eens zo gete
kend. dat Friesland, groot en grim
mig. zich over een angstig-kijkend
Noord-Holland boog. En daaronder
stond: „De ene helft van Nederland
examineert de andere."
Al kan die tekening thans waar
heidsgetrouw niet meer worden ge
maakt dooi de puist, welke de Wie-
ringermeerpoldcr teweeg zou bren
gen, het onderschrift behoudt zijn
kracht. De lijdensweken, maanden
eigenlijk, zijn weer op de kalender
I verschenen en het zou een uitge-
sproken misvatting zijn. tc menen dat
dit alleen voor de geëxamineerden
I geldt. Wanneer wij over de examen-
slachtoffers spreken, bedoelen wij
allen die bij 't vraag- en antwoord-
spel zijn betrokken. De examinato-
i ren niet in de laatste plaats.
Wanneer men het genoegen be
leeft enige examens van nabij te
volgen, blijkt spoedig dat er veelal
j meer geleden wordt door hen, die
vragen, dan door diegenen die ge-
acht worden de antwoorden te kun
nen opbrengen De léerlingcn (wan-
neer wij in het bijzonder aan de
middelbare scholen cn hun eind
examens denken) verschillen onder-
ling niet zoveel; de een weet wat
meer, de ander minder. Maar de le-
1 raren, die ten overstaan van de ge
committeerden geconfronteerd wor
den met de resultaten van hun ar
beid der laatste twaalf maanden,
zwoegen vaak meer om eruit te ha
len, dan dc aan de tand gevoelde
partij zich inspant oin ter tafel te
brengen, wat door de examinatoren
zo zielsgraag opgebracht wordt ge
zien.
Het is een vergissing te menen dat
(uitzonderingen voorbehouden) de
vragende partij zich gemeenlijk ach
terover in dc ze fels werpt en koel-
weg registreert wat dc gebogen-
peinzende partij oplevert. Want de
vragers zijn zij, die mcér dan dc
ondervraagden, de betrekkelijkheid
van heel die vragerij doorgronden.
Die bovendien en dat is van be
tekenis een beter en bonafide oor
deel kunnen uitspreken op grond
van de ervaringen van vele jaren,
althans van ten minste een jaar. dan
het vonnis dat gebaseerd is op de
resultaten van ten hoogste enkele
uren top-conccntratie volgens in-
stamp-methodiek.
De waarde van examens als toets
van werkelijke kennis, van zich
eigen gemaakte wetenschap, is
hoogst betrekkelijk. Wat dit betreft
kan een examen ener middelbare
school ten hoogste een bevestiging
opleveren van het beeld dat door de
docenten toch reeds was verkregen.
In dc meeste gevallen blijft dc exa
minandus beneden de verwachtingen
en vandaar ook dat a) dat geëxami-
neer voor de leerkrachten ten min
ste even vermoeiend is als voor de
andere partij. Zij immers zullen hun
eigen energiebron voortdurend aan
spreken om eruit te halen wat huns
inziens onvoldoende aan het daglicht
treedt
Als waardemeter, als zuivere
maatstaf van kunde, kennis en we
tenschap behoeft men het instituut
van het examen-afnemen waarlijk
niet te hoog aan te slaan, temeer
daar cr talrijke incidentele factoren
bij komen, die dc uitslag het nauwst
raken en vaak van te overheersende
invloed zijn. Zoals dc figuur van de
leraar niet alleen, maar ook van de
geheel vreemde gecommitteerde,
wiens persoonlijkheid een bepalende
rol kan spelen, zowel ten opzichte
van de candidaat als van de leraar,
die gemeentelijk het examen af
neemt.
Toch zouden wij het examen niet
volledig durven veroordelen, omdat
het een andere betekenis heeft, die
belangrijkei geacht kan worden, dan
de inquisitie naar de parate kennis.
Deze betekenis is Juist gelegen in het
onrechtvaardige, in het onzekere, in
het ongewisse en het meermalen
verwarrende. Want als zodanig komt
dc jonge man, de jonge vrouw mo
gelijk voor het eerst in het leven in
aanraking met wat in de toekomst
dagelijks tc wachten staat. Het exa
men is met zijn goede en slechte
kanten enigermate te beschouwen,
als het beeld van de dagelijkse prac-
tijk, gezien in een dc figuren verklei
nende spiegel. Het leven kan elk mo
ment situaties opleveren, die gelijk
zijn aan die waarin een examentijd
zo rijk voorzien is: onverwachte
wendingen, het redden uit en de weg
vinden in verwarde situaties, het
doorbijten, als het om een schijnbaar
hopeloze toestand gaat. het op ge
paste wijze tonen van wat men ver
mag, het opbrengen van beheersing,
tact en goede omgangsvormen.
Daarom willen wij vooralsnog in
de examens iels meer blijven zien
dan dc koele becijfering van de waar
de, gehecht aan de kennis der on
regelmatige werkwoorden, mitsga
ders het exact weergeven van de
meerwaarde-theorie. Zij zijn mede-
vormend aan het geheel der per
soonlijkheid. Van geëxamineerde en
examinator
i\ee toch... Ilens!
"f Londense bioscoopeigenaars
klagen over dc pindamanie
van t tegenwoordige bioscoop
publiek; .na 1 voorstelling moe
ten ivij wel 14 zakken pinda-
doppen en -schillen opvegen.
Hun gekraak verstoort dc voor
stelling. hun droogheid verhoogt
hel brandgevaar
..Loot Stalin cn Truman sa
men aardappels jarr.cn en va
ten wassen.' Dat zou de vrede te
goede komen". Dit beweerde
Paul Kurowski (W. Dtl.) in
alle ernst te Gelsenkirclien voor
congres morele herbewapening.
Tommy Kelzos' poesje viel in
een 14 meter diepe droge put.
Tommy sloeg geen alarm, haal
de de moederkatliet die aan 'n
touw 14 meter zakken en toen
hij ze ophaalde bleek moeder
kat het jong veilig tussen haar
tanden tc hebben! Tommy (te
Dublinis zelf 14 jaar cn zeer
redzaam.
Automatische stenograaf is er
(voor wie feilloos kan dicte
ren). Eén plaat neemt 1 uur
lang dictaat op. inschakeling
van nieuwe plaat duurt 5 secon
den. Daar kan geen juffie tegen
op!, (maar geen baas ook!)
