BELASTINGSCHULD van f1500
VERKLAART NIETS
Ook op dit litteraire congres
politieke geprikkeldheid
Moskou vecht met de mond, niet
met de vuist
Relaties genoeg om over geld te
kunnen beschikken
r
P 1 en BIER
aan elkaar verwant
Protestanten in Spanje in
penibele situatie
(5)
Broederlijke
dienst
v_
Voor N1 werd
De PEN in Schotland! bijeen (1)
Treinreis was Babylonische
symphonie van talen
Zaterdag 2 September 1950
\T AN de verklaring, waarmee de Haagse procureur-generaal
het officiële standpunt inzake de dood van Frits Schallen-
berg aannemelijk heelt trachten te maken, blijft weinig over
wanneer men er zich nader mee bezig houdt. Er bestaat geen
enkele reden, waarom Frits Schallenberg bang zou zijn ge
weest op 15 September 1949
;-
A
Raadsels roed de
dood van
Schallenberg
J
voor het Bijzonder Gerechts
hof te Utrecth te getuigen in
de heus niet zo belangrijke
strafzaak tegen het kleine
landwachtertje Meems. Er is
niets dat aanleiding geeft tot
de veronderstelling, dat hij
plotseling zou zijn gaan piekeren over huiselijke omstandig
heden, die hij ruim vijftien jaar gelijkmoedig heeft verdragen
ea die op het fatale ogenblik niet groter zijn dan zij sinds jaar
en dag waren geweest. En niet veel beter is het gesteld met het
derde motief dat mr. Versteeg, Commissaris Hanken en Hoofd
inspecteur Kalf blijkbaar in alle ernst voor zelfmoord aan
voeren: Schallenbergs financiële moeilijkheden.
Natuurlijk betwisten wij volstrekt
niet, dat Frits voor aanzienlijke .be
dragen bij de fiscus in het krijt
stond. Maar er zijn tal van mensen
die diep in de schulden steken en
onbetaalde rekeningen hebben lig
gen. Niemand gelooft toch, dat zij
zich nu van het leven zullen gaan
beroven? Moet Schallenbergs dood
worden verklaard uit het feit, dat
de belastingen nog een vordering
van f 1500 op hem hadden? Waar
moet het naar toe, indien dit alge
meen als een aanvaardbaar motief
zou worden beschouwd? Diverse
mensen zouden dan voor de rol van
zelfmoordenaar in aanmerking ko
men en minister Lieftinck menen
wij. zou geen rustig ogenblik meer
hebben.
Maar er is niemand, die een der
gelijk perspectief reëel acht. De mi
nister van Financiën behoeft zich
nog geen zorgen te maken, dat be
lastingschulden de achtergrond zul
len gaan vormen van even zovele
menselijke drama's. En wat de af-
faire-Schallcnberg betreft: wij ach
ten het vooralsnog niet waarschijn
lijk. dat die hem ook maar cén sla
peloze nacht heeft bezorgd. Nee,
dat zouden wij ons dan nog veel
eerder kunnen voorstellen van de
minister van justitie, voor wie het
allerminst een aangename gedachte
moet zijn, dat zijn politie-ambtena-
ren in zo'n geruchtmakende zaak
zó onbevredigende verklaringen af
leggen, dat hij te allen tijde in de
Kamer voor onprettige verrassin
gen kan komen te staan
Misschien zal de Haagse politie
willen opmerken, dat de financiële
moeilijkheden van Frits zich geens
zins tot die belastingschuld beperk
ten; dat zijn balans de laatste tijd
tekorten opleverden, zonder dat zijn
compagnon, de heer Harry Trim-
bach, zulks verklaren kon, omdat
de zaak heel goed ging. Mocht dit
zo zijn dan willen wij evenmin
hieraan twijfelen, ofschoon twijfel
natuurlijk mogelijk is, omdat het
hier niet meer dan een verklaring
van Schallenbergs compagnon' be
treft; die voor zover wij weten niet
door een officieel accountantson
derzoek wordt gestaafd.
vrijdmg het geval is geweest. Maar
zegt dit iets omtrent haar finan
ciële positie? Uit alleszins bevoegde
bron hebben wij vernomen dat
wat hierover ook in het openbaar
verklaard moge zijn en welke ge
ruchten hieromtrent ook de ronde
mogen doen het bedrijf door en
door gezond kan worden genoemd.
Zou de heer Jongerius desge
vraagd niet bereid zijn geweest
Frits Schallenberg uit eventuele
moeilijkheden te helpen? Het is
niet erg lastig een antwoord op
deze vraag te geven. Hij geeft zelf
toe, dat hij dik met Frits bevriend
is geweest Die vriendschap dateert
uit de tijd. dat de heer Jongerius
als „Ome Ko" een rol gespeeld heeft
in de Utrechtse illegaliteit. Samen
met de Fcldgendarme Friedrich
Schallenberg, die weliswaar de
Duitse wapenrok droeg, maar des
ondanks vele diensten bewees aan
de Nederlandse zaak. heeft hij heel
wat stoute illegale stukjes uitge
haald. Dat schept banden over en
weer. die niet zo gemakkelijk meer
verbroken worden. Bovendien zijn
zij na de bevrijding steeds nauwer
aangehaald.
Voor een man als Jongerius, die
aan het hoofd staat van een groot
ZEER belangrijk en zeker heil
zaam van het vacantie-houden
is het zoeken van het ongewone,
het niet-alledaagse. Hierdoor zoekt
de bergbewoner de lage landen,
maar door dezelfde drang gedre
ven verdiept de vreedzaamste en
ordelijkste burger zich in spannen
de detective-verhalen en werpt de
kantoorman onvermoeid zandkaste
len op met zijn kinderen aan het
strand. Zou het ook niet de wer-
king van dit zelfde zijn, die onder
getekende op een van zijn vacan-
tie-Zondagen bracht in de kerk
dienst van een godsdienstige ge
meenschap. die in leer en eredienst
sterk afwijkt van de gemeente, die
hij mag dienen? Daar ondervond
hij dal. wat hierboven staat aange
geven als „broederlijke dienst'Ze
ker heeft onze houding wel iets
weerspiegeld van onwennigheid,
want nauwelijks was de dienst be
gonnen en hadden wij onze onbe
kendheid met de liturgie al gede
monstreerd door ons te laat van
onze zitplaatsen te verheffen, of ik
eag uit een der zijbanken een een
voudig man opstaan van zijn plaats.
Hij kwam naast mij zitten, liet mij
meelezen in zijn gebedenboek en
1 wees mij de plaats, waar de pries-
I ter op dat ogenblik was. En tegelij
kertijd draaide een dame, die voor
I mijn vrouw zit, zich om en bewees
haar dezelfde dienst.
Ik wil U wel bekennen, lezer, dat
deze houding van een godsdienstige
gemeenschap mij meer getroffen
heeft dan de dienst zelf. Want hier
sprak heel sterk een der meest fun
damentele elementen van de chris
telijke gezindheid; de liefdevolle
belangstelling voor de naaste. Maar
ook maakte het mij enigszins be
schaamd, omdat deze eenvoudige
broederlijke dienst zo heel dikwijls
vergeten wordt, omdat dc gods
dienstige gemeenschap maar al tc
vaak met een opgelegde zendings-
monstrcert, die liever de vreemde
weert, omdat men „onder elkaar"
wil zijn en blijven. En bemoeit men
zich wel met de ander, dan is het
vaak niet een opgelegde zendings-
of bekeringsijver, die eerder af
stoot dan wint. En daarvan was in
het boveuvermelde geval juist to
taal geen sprake. Men hielp, men
lichtte voor, maar begreep ook vol
komen dat de andersdenkende aan
bepaalde vormen en ceremonicn
niet kon mee doen. Men aanvaard
de hem in zijn anders-zijn, maar
ram hem niettemin op in dc eigen
gemeenschap. En het was mij. of in
de avonddienst in die eenvoudige
dorpskerk iets lichtte van de ware
glans van dc .Una Sancta", wier
Heer haar het gebod gaf. dat allen
broeders zouden zijn.
H. N. BIERMAN.
Maar dc vraag hoe groot nu pre
cies Schallenbergs schulden waren
is niet zo belangrijk als het lijkt.
Belangrijker is, dat voor een man
als hij ook vrij grove schulden
maar weinig of niets betekenden,
omdat hij over alle mogelijke mid
delen en alle mogelijke relaties be
schikte om aan geld te komen
Daar is de Utrechtse zakenman
N A Jongerius. directeur van de
N.V. J. Jongerius aan de Kanaal-
weg te Jutphaas. Zijn bedrijf werd
een bloeiende onderneming, mede
door de noeste arbeid van zijn va
der, wiens conterfeitsel ge nog al
tijd vindt in dc grote hal van het
kantoorgebouw, waar dc hoge pal
men de brede trap flankeren en
door glas-in-lood-vensters een wat
gedempt licht naar binnen valt
Weinig zal deze stichter der fabriek
vermoed hebben, dat na zijn ver
scheiden de firma zozeer in op
spraak zou geraken als na de be-
Aau de Kanaalweg te Jutphaas
hgt de fabriek van de N.V. J.
Jongerius. De huidige directeur,
de heer N. A. Jongerius, speelde
o.a. een rol in de Utrechtse illega
liteit en is sindsdien voor zijn
vrienden „ome Ko" gebleven. Een
van die vrienden was Frits Schal
lenberg
bedrijf, dat na de oorlog in conflict
geweest is met diverse instanties,
kan het alleen maar voordelig zijn.
dat hij ook het vertrouwen geniet
van een man, die zoveel relaties
heeft als Schallenberg. Daarom is
hij ook bereid hem z ij n vertrou
wen te schenken. Er is zelfs een
ogenblik sprake van, dat Frits
deelgenoot in de zaak zal worden.
Zou de heer Jongerius niet graag
bereid zijn geweest voor Schallen
berg in de bres te springen, indien
Frits o mhulp bij hem had aange
klopt? En had Frits niet nog veel
meer van dergelijke relaties?
Zelfmoord,, omdat zijn financiën
waren vastgelopen? Omdat geldzor
gen hem schier verpletterden? Het
mocht wat. Er zou een flauwe glim
lach rond de weke mond van Frits
Schallenberg hebben gespeeld, zo
hij de verklaring van de Haagse
procureur-generaal zelf nog had
kunnen lezen
Spender verwijt
Bevin laksheid
t.a.v. Nw Guinea
zou
LONDEN Naar verluidt,
de Australische minster van Buiten
landse Zaken Spender, bij zijn gis
teren aan Bevin gebracht bezoek
bezwaar hebben gemaakt tegen uit
blijven van Britse steun aan het
Nederlandse standpunt in de kwes
tie Nieuw Guinea. Spender zou bij
Bevin hebben aangedrongen op een
openlijke en sterke ondersteuning
van de Nederlandse aanspraken.
Volgens de Britse opvatting zou
het niet opportuun zijn. zich te men
gen in de komende onderhandelin
gen tussen Nederland en Indonesië
over Nieuw Guinea, aan de uitslag
waai van men. volgens het Engelse
inzicht, in het huidige stadium nog
niet behoeft te wanhopen.
DEN HAAG Naar van welinge
lichte zijde vernomen wordt zal het
verdrag tot vorming van een Euro
pese Betalingsunie op Maandag a s.
te Parijs ondertekend worden.
BONN. De Hoge Commissaris
sen van West-Duitsland zullen alle
drie deelnemen aan besprekingen te
New York van de ministers van
Buitenlandse Zaken van Engeland,
Frankrijk en de V.S.
Engeland minder
afwijzend tegen
plan-Schuman
LONDEN Gisteren werd offi
cieel toegegeven, nadat daarvoor uit
Parijs reeds aanwijzingen waren ge
signaleerd, dat Engeland mogelijk op
„een of andere bijzondere wijze
zich bij het plan-Schuman zal aan
sluiten, ondanks het feit, dat dc re
gering weigerde deel te nemen aan
de eerste onderhandelingen. Een
woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaarde,
dat de Britse regering dc bespre
kingen met grote belangstelling zal
volgen. Te Londen neemt men aan,
dat deze besprekingen meer licht
zullen werpen op de economische
aspecten dan op de zuiver constitu
tionele aspecten van de functionne-
ring van het plan. Wanneer dat het
geval is. aldus de woordvoerder, dan
zal het mogelijk zijn, dat Engeland,
op grond van ontvangen inlichtin
gen over de besprekingen, zal over
wegen, hoe het op een of andere
bijzondere wyz.e zich zal kunnen
aansluiten, wanneer het daartoe
wordt uitgenodigd
SPEURTOCHT NAAR
HOGE AUTO
NUMMERS 11
Nieuwe rijkscentrale
voor mechanische
administratie
DEN HAAG. Minister Dices is
een voorstander van coördinatie
van de bij de diverse rijksinstanties
benodigde installaties voor mecha
nische administratie, ten einde een
centralisatie te verkrijgen van de
werkzaamheden op ponskaartcngc-
bied. Daarvoor heeft hij bepaald,
dat met ingang van 1 October a s.
een „rijkscentrale voor mechanische
administratie" (R.M.A.), wordt in
gesteld. welke zal ressorteren onder
het ministerie van Binnenlandse
Zaken.
10.000 geboden
(Van onze verkeersredacteur)
W/ AAR zit P. 1, het laagste au-
tonummer in onze provincie
Limburg'' Bij een directeur vaneen
staats- of particuliere mijn, een
steenfabrikant of een herebocr?
Neen. In Limburg vindt men de
nummers P. 1 en P 2 m de bier
sector. In 1905 dienden de heren
Joseph en Louis van Aubei, direc
teuren van de bierbrouwerij „Dc
Ridder" in Maastricht aanvragen
voor een autonummer in. Zij kregen
dc nummers P. 1 en P. 2, en heb
ben die nummers sindsdien behou
den Niet dat die broeders Van Aubel
in dat jaar pas gingen auto rijden.
Daarmee begonnen ze namelijk al
in 1896, maar toen kon men nog
zonder nummerbord rijden.
Als de wagens uit rijden gingen,
liep half Maastricht uit om deze
„waaghalzen" te zien. Trouwens, er
was ook heel wat te zien, want met
een riem moest de motor „aange
trokken" worden; en dat was geen
licht karweitje. Bij de tocht naar
Lanaekcn ging de motor koken en
dan moesten de bestuurders stop
pen en wachten totdat het zaakje
afgekoeld was. Natuurlijk waren er
legio lekke banden. Die kwamen
eigenlijk op elke rit voor.
„Ongelukken hebben wij nooit ge
had". vertelde een van de tegen
woordige directeuren van de bier-
fabriek. cüe ook weer Joseph en
Louis heten. Als de boeren met
paard en wagen in de verte een
Malik's ijver is een geruststellend teken
De aanvoering van de Noord-Koreancn heeft voorspeld, dat de Ameri
kaanse troepen voor het einde van de maand Augustus uit Korea verdre
ven zouden zijn- Zij heeft dat niet gedaan lang geleden, toen de Ameri
kanen nog zwak waren en het inderdaad voor hen zelf nog verre van zeker
was of zij hun bruggehoofd zouden kunnen handhaven dan wel of zeer
kostbare, moeilijke en tijdrovende landingsopcraties ten slotte nodig zou
den zijn. Vóór 20 Augustus, zo fluisterde men te Washington, was de po
sitie verre van verzekerd. Op deze fluisteringen berustten mijn aankondi
gingen in dit blad, dat omstreeks die datum eerst van beveiliging van het
bruggehoofd zou kunnen worden gesproken. Na een kritieke tijd Is op 18
of 19 Augustus inderdaad een verandering ingetreden. Toen nam het terug
trekken van de Amerikanen een einde en een meer agressief beleid van
bun kant een begin. Dat betekende echter nog niet, dat nu onmiddellijk op
een tegen-offensief kon worden gerekend. Daarvoor zijn, wil men het met
zekerheid van slagen ondernemen, heel andere krachten nog nodig.
De Noord-Koreaanse aanvoerders
waagden echter hun voorspelling,
toen de snelle groei van de krijgs
macht van dc Verenigde Naties op
hel Koreaanse front zich reeds zeer
deed gevoelen. Dit wees op het voor
nemen van desperate pogingen als
nog een beslissing tc forceren. Die
pogingen zijn nog in volle gang.
Maar de maand is reeds ten einde, en
de voorspelling ls verre van be
waarheid. De Noord-Korc-anen gaan
door met hun fanatieke aanvallen
Hun middelen daartoe schijnen on
uitputtelijk. Reeds hebben zij vee;
meer tanks verloren dan men ooit
vermoed had dat zij bezaten Zij
kunnen zich een ammunitieverbruik
veroorloven, dat anders slechts voor
de allergrootste industriële mogend
heden mogelijk is. Maar dc tijd is
tegen hen, zoals zij dat nu reeds ge
bleken is tc zijn. De Noord-Korea-
nen hadden voor de fatale 20ste Aug.
moeten slagen, waarvoor zeker kan
sen hebben bestaan. Als niet Russen
of Chinezen hun te hulp komen,
brengt iedere dag verlenging van de
.strijd hen dichter bij een onvermij-
'dclijke ondergang. Zij hebben, daar
mensenlevens in de „volksdemocra-
tiën'' niet tellen, bij een sparen van
hun krachten niets te winnen maar
integendeel veel te verliezen. Daar
om spelen zij nu heel onmiskenbaar
op alles of niets. En daarbij maken
hun fanatisme cn de bekwaamheid
van hun leiding hen nog altijd tot
gevaarlijke vijanden.
HET JAPANSE VOORBEELD
Wij hebben dat ook van dc Japan
ners gezien Eerst leken zij onweer
staanbaar Hoe oppermachtig was
van ieder gezichtspunt uit. hun op
dringen tegen Singapore. Hun vlie
gers waren, tegen alle verwachting
van hun vijanden, van voortreffelij
ke kwaliteit. Maar er kwam een
periode, waarin élan en superioriteit
vervlogen bleken. Het was niet de
atoombom, die Tokio tót capitulatie
noopte, het wachtte reeds enige
maanden op een aanleiding om het
met fatsoen te kunnen opgeven, of
schoon een zeer groot gedeelte van
het Japanse leger nog intact was
Maar de technische, morele en poli
tieke krachten waren verbruikt.
Wij zullen dit waarschijnlijk ook
met de Noord-Koreanen beleven Zij
zijn begonnen met de zekerheid, niet
alleen van de overwinning, maai
zelfs van ternauwernood tegenstand
te zullen vinden. Daarvan ha'd Mos
kou hen overtuigd, en met goede
reden. Had Washington niet ver
klaard. en er blijk van gegeven dat
het ingrijpen als ccn hopeloze onder
Dr. M. v.
door
Blankenstein
J
neming beschouwde? Toen het an
ders liep. na een etmaal van aarze
ling op het Witte Huis. konden de
aanvallers nog hopen partij te kun
nen trekken van een krachtsverhou
ding, die de Amerikanen voor zich
zelf als hopeloos hadden beschouwd
Daarbij wisten de Koreanen, dat zij
veel beter aangevoerd werden en ge
wapend waren, dan dc Amerikanen
te voren hadden kunnen beseffen.
Toch heeft de aanval niet de be
slissende overwinning kunnen bren
gen. Niet ver kan de dag nog ver
wijderd zijn, waarop de positie ho
peloos wordt voor de Noord-Korea
ncn. Zoals cr een verdediging is tot
het bittere einde, zo kan er ook een
aanval zijn van dit karakter. Zodra
deze tot staan kojnt is de aanvaller
verloren.
Dat zal wel het geheim zijn van
het onophoudelijke, doodsvcrachten-
de offensic van de Noord-Koreanen
Zij moeten zich doodlopen, wanneei
zij niet alsnog slagen o' hulp krijgen
van hun Russische of/cn Chinese
vrienden.
MALIK TRACHT TE HELPEN
Rusland tracht te helpen diplo
matiek. Voorlopig tenminste. Het
was een vrij hopeloze onderneming,
nada de gelegenheid verzuimd was
door een veto te beletten dat een
actie van de Verenigde Naties moge
lijk werd. Malik kon slechts nog
rekken, waarbg echter weinig te
EDINBURGH.
Donderdag 17 Augustus in dc trein van Londen naar Edinburgh, was die
eigenaardige, bijzondere sfeer al voelbaar die na de oorlog over dc vijf
congressen van de P.E.N.-Club heeft gehangen. De P.E.N. is een interna
tionale organisatie van schrijvers die de belangen cn dc uitwisseling van
het vrjje woord verdedigen, cn al wat verder tot de levensvoorwaarden
van de litteratuur hoort. In die trein dan hoorde men ccn Babylonische
symphonie van talen; oude congres-kennismakingen van Stockholm, Ko
penhagen, Ziirich cn Venetië werden vernieuwd, cn men zag o.a. de schil
derachtige delegaties van India en Pakistan, de dames met hun exotisch
sierlijke, kleurige lange gewaden, dc heren met vreemde, ingewikkelde en
nogal broeierige hoofdtooisels. Aan de maaltijden liep de gezelligheid zo
hoog. dat het aan velen zelfbeheersing kostte, dc deviezen voor een week
niet al deze eerste dag uit tc geven.
tingen afwisselend aan een litterair
onderwerp, en aan het werkpro
gramma waren gewijd. Het letter
kundige onderwerp, dat het vorige
jaar in Venetië „de kritiek" was
geweest, was dtmaal „het drama"
De openingsrede in de eerste zit
ting, van Zaterdag, gehouden dooi
de Amerikaanse schrijver Robert
Sherwood, ging niet alleen over
net drama maar had ook ccn dra
matisch verloop 36 Landelijke
centra waren door ongeveer 430 le
den op dit congres vertegenwoor
digd; zo was 't duidelijk merkbaar
dat. onder de druk van de omstan
digheden in de wereld, dc stem
ming gespannen was. Zowel de
spreker als de zaal waren nerveus.
Robert Sherwood hield in felle
termen een sterk politiek gekleurde
rede, in plaats van zich aan zijn
litteraire onderwerp tc houden. Ei
kwamen dan ook al spoedig heftige
interrupties van uiterst-linkse zijde
en de Schotse dichter Mac Diarmid
verliet uit protest de zaal.
Ook de verdere referaten op deze
zitting verwekten onrust, maar ze
brachten niets nieuws of belang
rijks op het gebied van toneclin
Fel betoog door
Robert Sherwood
Evenals *op vorige internationale
P.E.N. Congressen was in Edin
burgh de agenda van dit 22e Con
gres weer zo ingericht, dat de zit-
wlnnen viel, zoals de gebeurtenissen
hebben bewezen. Hij kon proberen
een scheuring te brengen in de we
reld. die zich tegen Noord-Korea ge
keerd had. Maar tenslotte liet zelfs
India, waarop zeker de grootste hoop
gevestigd was. zich niet. losweken.
Nu loopt de diplomatieke actie in
het brede. Malik brengt cr Formosa
bij te pas, en de beschuldiging dat
de Amerikanen Mandsjocrijsc steden
over de Koreaanse grens zouden ge
bombardeerd hebben „zoals eens
Nijmegen. Zutfen, Enschedé" denkt
dc Nederlandse lezer er niet zonder
grimmigheid bij. Een ogenblik leek
die beschuldiging alarmerend. Was
dit een voorwendsel, volgens bekend
recept. ter rechtvaardiging van
Chinees ingrijpen? Het is geruststel
lend te zien, waarvoor deze beschul
diging nu moeten dienen.
Malik heeft nog meer beschuldi
gingen tc berde gebracht te Lake
Success. In Griekenland zouden mas
sa-executies worden uitgevoerd. Zou
dit waar wezen dan is het goed dat
zij onder de ogen van de wereld
worden gebracht, zelfs al geschiedt
dit door dc passieprekende Russische
vossen. Malik verbreedt aldus het
diplomatieke aanvalsfront. Weer
kunnen wij zijn ijver niet anders dan
geruststellend noemen. De enige
grote fout. die de samenwerkende
mogendheden uit de V.N daartegen
over zouden kunnen begaan, is a
priori die beschuldigingen te ver
werpen.
Men moet Rusland diplomatiek
laten uitrazen. Waar het niet zonder
grond beschuldigt mag men het ccn
succes gunnen. Dat moedigt aan op
dc goede weg van het bekvechten
als surrogaat voor vechten met de
wapenen. Toen Malik zich te Lake
Success aanmeldde, cn daarmede de
Verenigde Naties erkende, ofschoon
deze juist een actie tegen Rusland
begonnen waren, toen is dit een Rus
sische beslissing tot het woord ge
weest, waar velen zijn militaire in
grijpen duchtten Men heeft steeds
weer Ruslands voorzichtigheid on
derschat. Waarschijnlijk ook nu
gelukkig.
Minder rubber voor
Sowjet-Rusland
LONDEN. Naar hier verluidt,
zijn de regeringen te Londen en
Washington voornemens, de Russi
sche rubberaankopen in het stcr-
hnggebied te beperken. Besprekin
gen dienaangaande zouden "than?
tussen dc beide hoofdsteden worden
gevoerd op verzoek van de Ameri
kanen. die ten eerste ccn geregelde
en voldoende aanvoer van natuur
rubber willen waarborgen cn ten
tweede willen beletten, dat de Rus
sen hun voorraden van die grond
stof vergroten. De Russische aan
kopen van natuurrubber in het ster-
hnggebied waren de laatste maan
den aanzienlijk toegenomen en naar
deskundigen verklaren overtroffen
zij in grote mate de dagelijkse be
hoefte van de Russen.
schrijfster Rebecca West. En de Hol
lander Manuel van Loggem hield
's middags een oorspronkelijk en
diepgaand referaat over de toneel
dialoog.
De volgende dagen bleef het con
gres vaak een bewogen en rumoe-
lig karakter houden. Het werd ach
tereenvolgens gepresideerd door
Prof Saurat, de Vlaming Prof. de
Backer, de Italiaan Prof. Mario
Praz en de Egyptische mevr. Halidé
Edib.
Bij ccn straffere leiding zou het
congres stellig in een rustiger at
mosfeer hebben kunnen werken
Maar men moet niet vergeten dat
de auteurs van de P.E.N.. Club zich
georganiseerd hebben op de grond
slag van ccn beginselprogramma,
dat als hoofdzaak de vrije gedachte,
en de vrije verbreiding van hel
woord beoogt. Daarom kan men er
de orde niet handhaven als in eer.
gewoon parlement. In dit milieu
moeten ook de kleinste minderhe
den hun afwijkende meningen vrij
kunnen uiten, zelfs al houden ze de
werkzaamheden op Van weerszij
den, rechts cn links, is daarvan
soms misbruik gemaakt en helaas
waren de aanvallen dikwijls grof-
persoonlijk.
Vooral geen olie op de golven
van die prikkelbaarheid was een
diner met 'n 600 gasten, door dc
Burgemeester en dc Gemeente Edin
burgh aan de P.E.N. aangeboden,
de avond van diezelfde dag. Daar
immers hield de Amerikaanse am
bassadeur Lewis Douglas In ant
woord op de welkomstspeech van
dc burgemeester, een tafelrede van
oric kwartier, waarin hij uitgebreid
de politiek van de Verenigde Sta
ten aanprees. Deze rede stond op
een heel hoog peil, cn getuigde van
een voorname geest, groot talent en
grote eruditie. Maar hij was volko
men misplaatst als rede bij een
officiële gelegenheid, door een me
degast, gericht tot gasten van do
incest uiteenlopende politieke rich
tingen. sociale inzichten en natio
nale gevoelens. Dit werd ook
zicht. Het aardigst waren nog de gevonden door hen. die het ovcri
persoonlijke toneelherinneringen gens met de inhoud van hot gc-
van de uitstekende Engelse roman- sprokene volkomen eens waren.
Betrouwbaar rapport
van priester en
predikant
Over de situatie van dc protestan
ten in Spanje ls eindelijk een objec
tief en betrouwbaar rapport ver
schenen. Dc hervormde predikant
dr H. van der Linde cn de roomse
priester dr F. ThRssen hebben samen
een studiereis gemaakt cn drie we
ken bezuiden dc Pyreneeën vertoefd.
De verslagen van hun onderzoekin
gen cn hun gesprekken met tal van
vooraanstaande kerkelijke en bur
gerlijke autoriteiten in Spanje zijn
in één omslag thans in de handel
gekomen.
Het rapport van dr Van der Linde
is geen anti-papistisch document; het
is gesteld in 'n waardige toon. waar
vermeldt wel zeer ronduit en onver
bloemd de exacte feiten over de on
vrijheid der protestanten Zo vrij en
ronduit, dat dc lezer, die met dc
doelstellingen der roomse kerk niet
te best op dc hoogte is, zich met
stijgende verwondering afvraagt, wat
daarop nu wel dc roomse reactie zal
zijn.
De feiten, zeer in het kort. zijn
deze: geen vervolging, wel ccn ge
stage druk. die hel leven bemoei
lijkt; sedert twee jaar geen ordever
storingen. wel worden dc Protestan
ten stelselmatig in de uitzonderings
positie gehouden, staan zij bloot aan
plagerijen cn andere onaangenaam
heden; protestantse scholen zijn ge
heel verboden (op argumenten, die
geen steek houden); wel cultusvrij-
heid in kerkgebouwen en particulie
re woningen geen openbare mani
festaties noch propaganda; douanes
nemen bijbels in beslag cn verbran
den ze; moeilijkheden bij het sluiten
van een huwelijk (ook burgerlijk»;
belemmeringen in carrière; economi
sche boycot; geen persvrijheid.
Dr Van der Linde plaatst deze
feiten tegen de achtergrond van
Spanje's geschiedenis (bolwerk van
contra-reformatie, land van Ignatius
de Loyola, krachtige eenheid van
kerk cn staat), van Spanje's cultuur
(in zichzelf gesloten, van het katho
licisme doortrokken) en van Span-
jes bevolking (altijd geïsoleerd ge
leefd. roomser dan dc Paus) Hij
doet dit uiteraard niet, om dc feiten
te verontschuldigen, maar om ze op
hun juiste waarde te toetsen. Dan
blijkt veel verklaarbaar; niettemin
blijft het aantal vragen groot.
Dr Thijssen echter heeft er niet dc
minste moeite mee. De feiten spreekt
hij in het algemeen niet tegen; hij
verklaart ze, evenals zijn protestant
se collega uit historische, culturele
en psychologische motieven. En voor
zover cr protestanten mochten zijn,
die verwonderd, ontsteld, veront
waardigd vragen blijven stellen, ver
wijst hij naar het Spaanse Episco
paat. dat zegt: „Dc protestanten gaan
uit van het recht van de vrijheid, wij
gaan uit van het recht van dc waar
heid. De katholieke kerk. overtuigd
door haar goddelijke prerogatieven,
de enige ware Kerk tc zijn, moet
voor zich alleen het recht van de
vrijheid opeisen, want deze kan uit
sluitend toebehoren aan de waarheid
cn nooit aan dc dwaling
Eigenlijk is daarmee voor dr Thijs-
sen de zaak afgedaan. Wel spreekt
hij van spijt en afkeuring, maar on
middellijk vraagt hij zich af. of hij
zich niet teveel laat leiden door
menselijke, humanistische motieven.
Enig oordeel geeft hij dan ook niet;
aan het slot stelt hij slechts enige
vragen Aan een antwoord drop
waagt hij zich niet.
Dr Berkhof gaf in Wending (Jan
1948) deze karakteristiek van de
R.K. theocratie: het ideaal, dat alle
katholieken samenbindt, is dc ver-
kerkelijking van het leven Het
Woord Gods. dat geldt voor alle ter
reinen des levens, valt samen met de
Kerk. Dus wil deze Kerk op al die
automobiel zagen aankomen, kro
pen zij tussen de bomen langs de
weg en wachtten zo de komst van
deze bezienswaardigheid (een wa
gen zonder peerd) af.
Waar P. 1 op het ogenblik is?
Momenteel is het nummer niet in
gebruik, maar binnenkort hopen dc
Van Aubels een nieuwe wagen aan
te schaffen, die dit nummer dan
weer zal voeren. De P. 2 zit nu op
ccn Dodge.
N 1
In Noord-Brabant is de houder
van nummerbewijs N. 1 thans de
heer A. C. Huijbrcchts in Zeven*
bergschc Hoek. Twintig jaar gele
den kocht een zekere meneer Vis
ser een motor, een 98 cc DKW'tje.
in dc garage Huijbrechts. Toen de
heer Visser cr drie weken mee ge
reden had. kwam hij te overlijden
en zijn weduwe deed motor en
papieren aan meneer Huijbrechts
over.
Ongeveer een jaar lang heeft dc
heer Huijbrechts op het nummer-
bewijs moeten wachten. Er werd
een deftig stuk voor hem opge
maakt;- er waren twee op zegel ge
stelde verklaringen vereist; toen
betaalde mijnheer Huijbrechts f 1.50
Na dc bevrijding kwam er een
zwarthandelaar bij hem, die hem
er f 10.000 voor bood!
De heer Huijbrechts monteerde
het nummerbord N 1 pp ccn BMW
motor met zijspan. Thans voert een
Buick 1949 dit fraaie nummer.
De heer Huijbrechts heeft
met dat N 1-bord een bijzondere
ontmoeting in Brussel gehad.
Hij hoorde daar een langdurig
en aanhoudend auto-getoeter
achter zich. Hij dacht. „Wat
moet die kerel achter mij? Ik
rijd toch langzaam genoeg om
te passeren?" Hij keek ten slot
te om, en zagG. 1.
L 1
Eén van de autonummers „1" is
een koninklijk nummer geworden
nl. L. 1. Lang geleden kreeg de
heer Van Sorgen in Utrecht dit
nummer. Tot October 1945 is dit
zijn autonummcr geweest. Toen
verhuisde hij naar het eiland New
Jersey Maar op 19 October heeft
hij. alvorens te vertrekken, zijn
autonummer overgedaan aan prin
ses Juliana; cn thans is L. 1 het
nummer van een der auto's van
koningin Juliana.
li 1
Over nummer H. 1 moeten wij
helaas bijzonder kort zijn. Dit num
mer is indertijd in het bezit ge
weest van de heer W. J. Wouter
lood. De heer Woutcrlood woont
thans in Zeist, maar noch dez<
eigenaar, noch andere instantie:
willen of konden ons over dit eer
ste Zuidhollandse nummer iets me
dedelen.
K 1
Met Zeeland staat het eigenlijk a!
even slecht K 1 is indertijd uitge
reikt aan dc heer Kolff van Oos
terwijk, die dokter in Zeeland was
Hij verhuisde naar Den Doldei
Doordat bij het bombardement var
Middelburg vole stukken zijn ver
loren gegaan, beschikt men daar oj
het ogenblik niet meer over nader
gegevens over de geschiedenis vat
het eerste Zeeuwse autonummer.
DEN HAAG De Nederlands-
groot-loge van de International
Orde van Goede Tempelieren zu'
op 23 en 24 Stepembcr a.s. in Haar
lom vergaderen. Zondag 24 Septem
ber zal de minister van Wederop
bouw en Volkshuisvesting, mr. dr.
J. In 't Veld, in de vergadering
spreken over „Drankbestrijding in
deze tijd."
Dit is ccn van dc tailleurs van
Jacques Griffe, behorende tot de
herfstcollcclie. Het jasje (dc nieu
we lengte: zeven achtste) heeft
een enorme met zwart bont ge
voerde kraag. Je kunt er in weg
duiken. Kijk maar naar de man
nequin die door dat verbergen
van neus en mond een geheimzin
nigheid krijgt die Jacques Griffe
trots „onweerstaanbaar" noemt
Hoe dan ook, 't pak is van zwart
grijs tweed, valt bovendien nog
op door grote zakken en wordt
gedragen bij een zwart fluwelen
hoed. Wie modern wil lijken moet
dat woord zwart-fluwcel onthou
den. Koop een klein lapje en
maak er een mutsje van of ecu
garnering voor hals of hand. Hel
is zeer 1951.
gebieden heersen. Dus moeten al di^
levensgebieden zo worden geleid, da'
dit een maximale vrucht voor do
Kerk oplevert. Hier is ccn kloof tus-
j sen Rome en Reformatie zonder
brug. En Berkhof citeerde de ver
bijsterend openhartige uitspraak van
de katholiek Louis Veuillot: „Zijn
I wij katholieken in dr minderheid,
dan verlangen wij kilheid in naam
i van uw beginselen; zijn wij katho-
I lieken in de meerderheid, dan wei-
geien wij u de vrijheid in naam van
onze beginselen."
Dr H. van der Linde en dr F Thijs
sen, Dc situatie van de Protestanten in
Spanje: Uite Boekencentrum N.V Den
Haag cn Het Spectrum. Utrecht, Brus
sel.
