PROFESSOR R. KRANENBURG ZEVENTIG JAAR
Britse arbeiders tegen
loonstop
Moskou kan protestnota
niet kwijt
Paedagogisch experiment
met voogdijkinderen
Busongelukken in Italië,
11 doden, 60 gewonden
Refugié s uit Oost-Europa
te Arnhem aangekomen
In RAI-gebouw verrijst
een compleet liotel
Te weinig defensiewerk
voor onze industrie
geleerd, wijs man
zonder vijanden
Journalist uit Cairo
in ons land
Monetair Fonds: meer
loon doet devaluatie
teniet
Modder sluit ruim
100 mijnwerkers
ondergronds in
Kat beklimt de
Matterhorn
J
Vrijdag o September 1950
3
Loonsverhoging is uit verhoogde
winsten te betalen"
(Van onze correspondent)
LONDEN. Het congres der Engelse vakverenigingen heeft gisteren
met 3.949.000 tegen 3.7*27.000 stemmen de door het bestuur aanbevolen
voortzetting van de politiek van vrijwillige beperking in loonaanspraken
verworpen. In plaats daarvan werd een resolutie aangenomen, waarin
geprotesteerd wordt, dat er geen doeltreffende stappen zijn genomen
oin de winsten te beperken: verklaard wordt, dat loonsverhogingen uit
de verhoogde winsten kunnen worden betaald, zonder dat de prijzen
behoeven te stijgen en er tenslotte bij de regering op wordt aangedron
gen om de winsten aan wettelijke beperkingen te gaan onderwerpen.
Een dergelijke verwerping van
een door het bestuur aanbe\olen
gedragslijn is in de Engelse vakbe
weging ongehoord en de nederlaag
kwam voor de bestuurstafel vol
komen onverwacht.
Verleden jaar werd de voort
zetting van de stabilisatie-politiek
nog met een meerderheid van 6
tegen 1 goedgekeurd. Opnieuw tra
den de communisten bij het indie
nen en de verdediging der reso
lutie op de voorgrond en haar be
woording is ook in overeenstem
ming met hun beleden politiek, dat
loonsverhogingen uit de verhoogde
winsten kunnen worden betaald.
Bij de stemming stemden de beide
grote algemene vakbonden als de
Transport Unie en de Unie van
Algemene Arbeiders en van Ar
beiders in Overheidsdienst, die tal
van leden hebben, die tot de
laagstbezoldigden behoren, voor de
voortzetting der stabilisatiepolitiek;
de mijnwerkers, de spoorwegman
nen, de metaalbewerkers, de amb-
tenarenorganisatie, de landarbei
ders en de electnciens waren te
gen.
De vrijwillige stabilisatiepolitiek
was gaandeweg al zover afgebrok
keld, dat zij in vele opzichten niet
veel meer dan een lege vorm was,
waaraan het bestuur, uit traditie
bleef vasthouden. In de ochtend
had het bestuur reeds de neder
laag geleden over de gelijke be
zoldiging van mannen en vrouwen
Deze nederlaag was echter niets
bijzonders en niets voorspelde toen
nog de dramatische gebeurtenissen
van de middag.
Egyptenaar propageert
Esperanto
Als men de heer Tadros Megalli
vraagt of hij zijn naam even wil op
schrijven. zet hij zijn potlood aan de
rechterkant van het papier en laat
het dan naar links pirouetteren. Zrjn
krant begint hij te lezen op wat ons
de achterpagina toeschijnt en of die
vol advertenties of vol hoofdartike
len staat, is voor een gemiddeld Ne
derlands oog niet te zien.
De heer Tadros Megalli is namelijk
Egyptenaar. Journalist van een
krant In Cairo (dagelijks twaalf pa
gina s. op Zondag twintig), bezig aan
een wereldreis, nu in ons land. Enge
land. Zweden. Denemarken en
Frankryk heeft hij tot nu toe gehad,
maar voor hij weer aan zijn redactie
bureau in Cairo plaatselijk nieuws zit
te doen, zal er nog een jaartje ver
strijken want eerst gaat hij de wereld
zien en daarover van rechts naar
links geschreven artikelen naar zijn
blad sturen.
Zijn doel: Egypte land van
Pharao s en Pyraniiden" wat meer
bekendheid te geven door lezingen.
In Esperanto. Hij is zelf vurig propa
gandist voor die taal. ..Makkelijke
taal en zeer snel te leren.zei hij ons
in het Esperanto. Wij verstonden
het best en knikten „hmmm" ten
teken daarvan, want wisten niet wat
..ja" in die taal was. Het bleek „jes"
te zijn).
De heer Megalli hij is 35 blijft
zes weken in ons land en zal in diver
se steden, o.a. te Amsterdam. Rotter
dam. Utrecht. Amersfoort. Arnhem
en Alkmaar lezingen houden. Op 27
September ook voor de radio: Hilver
sum I (VARA) om 19.15 uur.
Deskundige RLD
Laat militairen bij
ballonopstijgingen
assisteren
•"Eigen berichtgeving)
DEN HAAG Naar aanleiding
van de moeilijkheden, die zich Za
terdag j.l. bij de ballonrace te Am
sterdam hebben voorgedaan, heeft
een deskundige van de Rijkslucht
vaartdienst in een rapport geadvi
seerd in de toekomst niet meer toe
te staan, dat jeugdige personen bij
de opstijging assisteren. De deskun
dige beveelt aan om hiervoor
uiteraard op basis van vrijwillig
heid militairen le nemen.
In ballonvaartkringen vernamen
wij, dat men bij alle opstijgingen
tot nu toe gebruik gemaakt heeft
van de hulp van padvinders en ver
kenners Deze assistentie heeft
steeds uitstekend voldaan. In Am
sterdam is Zaterdag evenwel bewe
zen, dat deze jongens bij wat ru
wer weer onvoldoende gewicht heb
ben om de ballonnen in bedwang
te houden.
■i;"!" 'rnjijïïpiinïnr^ujiiiire^B
Vrije valuta is nog niet
in het zicht
PARIJS De directeuren van
het Internationale Monetaire Fonds
constateren in een gisteren gepu
bliceerd rapport, dat een volledige-
omwisselbaarheid der valuta's nog
niet in zicht is. ofschoon het fonds
zich dit wel als uiteindelijk doel
heeft gesteld. Uit het rapport valt
op te maken, dat het uitstel te
wijten is aan de geweldige defen
sie-begrotingen van de belangrijk
ste Westelijke landen.
De Raad van Gouverneurs van
de Wereldbank en het Internatio
nale Monetaire Fonds wees een
Tsjechisch verzoek van de hand
om het nationalistische China uit
beide organisaties te verwijderen
Het fonds waarschuwt d? Wcst-
europese landen tegen loonsverho
gingen en ongelimiteerde uitgaven
voor de wederopbouw, omdat hier
door het effect van de devaluatie
verloren zou dreigen te gaan.
Lonen, prijzen en kieswet
hervorming bedreigen rust
in Frankrijk
(Van onze correspondent)
PARIJS. -7- Gisteren heeft minis
ter-president Pléven de leiders van
de partjjen, die de huidige regering
steunen, ontvangen, om met hen de
politieke situatie te bespreken. Vrij
wel alle problemen, die in October
aan de orde zullen komen, werden
doorgepraat en men schijnt tot een
vrij grote mate van overeenstem
ming te zijn gekomen, maar over de
sociale kwestie en de verhouding tus
sen prrjzen en lonen bestaat nog al
tijd een sterke spanning in het kabi
net.
Nog een punt van belang blijft de
hervorming van de kieswet. De ka
tholieken, die alles te vrezen hebben
van het loslaten van het huidige
systeem van evenredige vertegen-
waardiging, hebben ingestemd met
een hervorming van de kieswet,
maar zrj hebben geweigerd los te
laten welke hervorming zij kunnen
aanvaarden.
Kirk te Moskou. Washington en delegatie
te Lake Success weigeren baar alle
WASHINGTON. Alan Kirk, de Amerikaanse ambassadeur te Mos
kou heeft vijf maal .neen' gezegd tegen de Russen bij zijn weigering de
Russische protestnota te aanvaarden aangaande het neerschieten van
een Russische bommenwerper in de Koreaanse wateren.
Viermaal had de admiraal beleefd,
maar beslist geweigerd het dringen
de verzoek van Wisjinski in te willi
gen tgdens een klaarblijkelijk ge
spannen persoonlijk onderhoud te
Moskou, waarbij Wisjinski steeds
weer opnieuw aandrong dat Kirk de
nota zou aanvaarden, maar Kirk op
zijn beurt herhaalde aldoor dat de
nota aan de V.N in Lake Success
overhandigd moest worden, daar
het een zaak was. die de V.N. aan
ging en niet de V S.
Toen keerde Kirk naar de Ameri
kaanse ambassade terug en kort
daarop arriveerde er een Russische
boodschapper met een copie van de
nota. Kirk weigerde opnieuw en zond
de boodschapper terug met een nota
van hemzelf, waarin hij er opnieuw
op wees. dat dit een aangelegenheid
voor de V.N. was.
De Sowjet-ambassadeur te Wash
ington stuurde een boodschapper
I met een copie van do nota naar het
ministerie van buitenlandse zaken,
GLASGOW, In de Knocks-
hinnocksteenkoolmijn te Conmock
in Ayrshire zijn Donderdagavond
128 mijnwerkers, bijna de gehele
middagploeg, ingesloten geraakt,
doordat, tengevolge van een harde
regen, modder'de toegang tot de
mijngangen afsloot
Tegen de ochtend hebben acht
man kunnen ontsnappen. Red
dingsploegen zijn direct aan het
werk getrokken en de brandweer
pompt alle water uit de omgeving
weg. teneinde te verhinderen, dat
het water de mijn bereikt.
Dertien man zijn opgesloten in
Een prachtige sprong van een der
beste Zweedse deelnemers tijdens
de gistermiddag te Rotterdam ge
houden cross country (Eigen foto)
Lake Success zy'n er evenmin in
slaagd de nota aldaar te overhan
digen aan de Amerikaanse delegatie.
ZERMATT. De beruchte top
van de Matterhorn is beklommen
door een kat. Voor de eerste
maal in de geschiedenis heeft zo'n
viervoeter de beklimming van de-
berg en de zeer gevaarlijke afda
ling volbracht.
De sportieve poes is pas tien
maanden oud en het eigendom van
de directeur van hotel „Zermatter
Hof". Het dier volgde enige dagen
geleden een groep alpinisten in hun
klim 'naar de top, daarna liet zij
haar metgezellen in de steek om
alleen langs de-gevaarlijke Italiaan
se zijde af te dalen. In de avond
bereikte zij het dorp Breuil. Naar
uit deze plaats werd medegedeeld
probeerde de bonte poes de volgen
de dag naar •Zermatt terug te ke- i Veluwe. Dit is de tweede maal, dat de dienst van Sociale Zaken
een deel van de "mijn, vanwaar zij
doch ook deze copie werd snel gere- niet kunnen ontsnappen
tourneerd. Duizenden mensen staan bij de
De Russische afgevaardigden te *e wachten, het is een der
Dordtse dienst van sociale zaken laat hen
samen kamperen met hun ouders
(Van onze correspondent)
DORDRECHT. Deze week verblijft een aantal Dordtse gezinnen,
waarvan de kinderen in gestichten of bü pleegouders vertoeven, in het
prachtige kampeercentrum „De Woeste Hoogte", bfj Hoenderlo op de
ren. maar blijkbaar heeft zij van
dit plannetje afgezien wegens het
stormachtige en regenachtige weer
Haar baas wacht nu met gerecht
vaardigde frofs aan dé andere kant
van de berg haar terugkomst af.
UDINE, (Italië). Een bus met aanhangwagen, waarin 80 kinderen
zaten, is hier in -de nabijheid van een bergweg gestort, over de kop ge
slagen en tenslotte in een diepe greppel terecht gekomen. Het onge
luk. dat dicht bij Udine gebeurde, was te wijten aan de remmen die op
een gegeven moment weigerden, waardoor de chauffeur de macht over
het stuur verloor. Er zijn tien kinderen om het leven gekomen, terwijl
30 gewond werden.
Blij in Nederland een goed onderdak
te zullen vinden
ARNHEM. De eerste 24 refu-
gié's van een groep van 200 voor
een groot deel afkomstig uit de
Baltische en Slavische landen, zijn
gistermorgen per D-trein uit Mün-
chen in Nederland aangekomen.
Deze vluchtelingen, die er vrij goed
uitzien en die overal in Nederland
onderdak zullen krngen. werden op
het station te Arnhem opgewacht
door vertegenwoordigers van de
protestantse kerken in Nederland.
Katholieken waren bij deze eerste
groep vluchtelingen nog niet aan
wezig. De protestantse organisatie
die de belangen van de o«*K*pmden
behartigt is het ..Committer on In
ternationa] Church Serv.ce to refu
gees", onderdeel van de Wereldraad
van Kerken.
De refugié s van de meest uiteen
lopende landaard waren in Prien
nabij München (..the service centre
for the age" van de Amerikaanse
organisatie Church World Service)
bijeengebracht De I.R.O. the Inter
national Refugees Organisation,
verzorgde de reis.
De vluchtelingen, die onder moei.
lijke omstandigheden in tal van
kampen in Duitsland verbleven
hebben een goede reis gehad en
waren zonder uitzondering blij in
Nederland een goed onderdak te
zullen vinder. De meesten zijn op
vergevorderde leeftijd en onder hen
bevinden zich zowel mannen als
vrouwen. Oo dit ogenblik zijn in
de geallieerde zónes van Duitsland
nog ongeveer 200.000 Displaced
Persons. waarvan 26000 van dezelf
de leeftiid en omstandigheden als
deze eerste groen. Nederland neemt
200 personen voor zijn rekening
waarvan 100 protestanten en 100
kathol.eken. Voorzover bekend heb.
(Van een onzer verslaggeefsters)
AMSTERDAM De grote hotel-
lerietentoonstelling in het RAI-ge
bouw «29 September8 October),
daar gehouden ter ere van het dia
manten jubileum van de Horecaf,
krijgt al aardig tekening. Naar men
ons vertelde is het commerciële
succes ervan al zo goed als verze
kerd, want alle stands zijn uitver
kocht. De expositie beslaat 15.000 m1
en de „clou" wordt een dubbel ho
tel. aan de ene kant voor kleine,
aan de andere kant voor luxe beur
zen.
Het gebouw is in de breedte ge
bouwd en heeft een hotelplein met
gazon en zonnewijzer. Door de
draaideur komt men in een grote
hal met een portier en een receptie,
een chasseur enz. Vervolgens lopen
de bezoekers door een café, een
wasserij, een model linnenkamer,
een cafetaria, een keuken (de be
langrijkste afdeling Van een hotel),
een restaurant, een bar, een terras,
een wintertuin, waarin exotische
planten met exotische vogels vail
..Avifauna" en aquaria met zeldza
me vissen. Vandaar komt men in
het luxehotel, waar prachtig inge
richte appartementen met en zonder
bqd- en douchekamers te zien zijn
en iets Zuid-Amerikaans
woonflats met hotelbediening.
In speciale koelvitrines, zullen dc
schotels van de culinaire wedstrij
den koel én eetbaar blijven, zodat
al het voedsel geconserveerd kan
blijven. Het zal door de tentoonstel
lingsorganisatie t.z.t. aan diverse in
richtingen worden geschonken.
ben België en Frankrijk ook de
eerste vluchtelingen opgenomen. In
restaurant Bristol is na aankomst
van de trein de eerste groep door
de heer Sark. de Nederlandse ver
tegenwoordiger van de IRO aan de
Nederlandse kerken overgedragen
Twee vluchtelingen spraken harte
lijke woorden van dankbaarheid De
eerstvolgende groep refugié's hoopt
men in de eerste week van Octobei
Dordrecht con dergelijk experimenteel kamp organiseert. Verleden jaar
heeft men een soorgeljjk experiment met voel succes genomen in een
D.U.W.-kamp bjj Mook. Dc resultaten, die toen werden bereikt, hebben
de initiatiefnemers ervan overtuigd, dat men op deze wijze belangrijk
werk kan doen.
i De dienst van sociale zaken houdt
I zich de laatste jaren op bijzondere
wijze bezig met die gezinnen, waar
van de kinderen aan de ouderlijke
macht zijn onttrokken. Men wil
trachten bij voorbaat de spanningen
op te heffen, welke er kunnen zijn.
wanneer de kinderen na hun 21e
jaar weer naar dc ouders terugkeren.
Een gezamenlijke vacantie van
ouders en kinderen gedurende een
week als een normaal huisgezin in
een aardige bungalow wonend en
waar het gezin normaal moet func-
tionneren, blijkt hiertoe in belang
rijke mate mee te werken. In totaal
zullen twee kampen worden gehou
den. elk van een week, die dez°
keer 80 personen omvatten. Tenein
de de paedagogische waarde van
het kamp te kunnen nagaan worden
de resultaten van het experiment,
dat waarschijnlijk een wereld
unicum* is. nauwkeurig geregis
treerd temeer, omdat de departe
menten \an Justitie. Sociale Zaken
en Binnenlandse Zaken, waarvan at
gevaardigden in de loop van de
week hét kamp zullen bezoeken,
hier veel belang in stollen en rkr-
haLve ook hun volle modewerking
hebben verleend ten aanzien van de
voorbereiding.
modernste in Schotland.
Schoenmakers verstaan
hun vak
ZURICH. Op een in Zurich
gehouden internationale tentoon
stelling voor maat- en orthopae-
disch schoeisel en schoenreparatie
werd de hoogste onderscheiding in
de afdeling luxe maatschoeisel be
haald door de fa. Buch en Frielink
te Amsterdam, de fa. Nicol uit
's-Hertogenbosch en de heer A.
Dufluesnoy te Voorburg; in de af
deling orthopaedie de heer P. Bo-
daan te Rotterdam.
Dc prix d'hónneur werd behaald
in de afdeling luxc-maatschoeisel
door de heer J. Swaters te Lochem
en de heer F. Huykman uit Den
Haag.
Dc grand prix verkregen in de
afdeling luxe maatschoeisel de he
ren. A. Douw uit Den Haag en J.
G. H. Visser uit Amsterdam.
In de afdeling schoenreparatie
werd de onderscheiding grand P'ix
toegekend aan: L. de Jong, Den
Haag. P J. de Jong, Haarlem, W.
Th. Didier, Den Haag, M. Schmidt.
Den Haag, J Duquesnov. Den
Haag, J. Stakenburg, Den Haag.
rs
Tien Maria's, 18
verzorgsters
Er waren destijds kamerleden
die meenden te weten dat er tien
Marva's rijn, die... 23 verzorg
sters hebben. Neen. antwoordt
nu minister Schokking in zijn
Memorie van Antivoord, de
sterkte van het corps bedraagt
op het ogenblik 530 Marva's.
waaronder er 97 zijn die tot hel
huishoudelijk personeel kunnen
worden gerekend. Dit percentage
acht h\j geenszins verontrustend.
HO erkent echter.,., dat de
verhouding op het opleidings
centrum Leiduin, met een staf
van achttien verzorgsters op een
momentele opleiding van 10
Marva's, nu het zich laat aanzien
dat de opleiding voorlopig op
dit lage aantal zal worden ge
handhaafd. onbevredigend is. Hij
streeft er dan ook naar dit cen
trum te combineren met een an
dere bestaande Marva-inrich-
ting!
V
Britse liberalen tegen
fusie met conservatieven
LONDEN. Het bestuur van de
Britse Liberale partij heeft de
strekking van een resolutie b kend
gemaakt, die op de l artyverg.i» e-
ring te Scarborough (2730 Sept.)
be>proken wordt. Daarin wordt
aangedrongen op de handhaving
van een onafhankelijke liberale
partij, welks tegenstander is van
de Labourpartij zowel als van de
conservatieven. Het e imineren
van de liberale partij, zo zegt het
bestuur, zou de stichting van een
permanent twce-partijstelsri bete
kenen met een feitelijke overw n-
ning aan de z;jde der socialisten.
Amerika telt ruim 12.000
get aarlij ke communisten
WASHINGTON Het Ameri-
kaanse Federale Bureau van on
derzoek (FBI) wil ruim 12.000
„gevaarlijke communisten" arres
teren, indien oorlog met de Sovjet-
Unie zou uitbreken. Verleden week
verzocht Truman het Congres om
6 millioen dollar voor de finan
ciering van de verhoogde activiteit
van het FBI De senaatscommissie
ontbood toen Hoover, leider der
FBI om te vernemen waarvoor hij
het geld wilde gebruiken
Hoover zou dc commissie heb
ben meegedeeld, dat een speciale
moeilijkheid hierin is gelegen, dat
de helft van de 12.000 „gevaarlijke
communisten" (het FBT heeft de
gangen van 50.000 bel end com
munisten nggai) Amcril ns
burger is. Het ministerie van 'us-
titie moet bes'iss of Amerika
nen evenals buiten] nlers onmid
dellijk gearresteerd kunnen wor
den. aldus zou Hoover gezegd
hebben
Alle beschikbare anibulancps uit
de buurt snelden onmiddellijk naar
de plaats van het ongeluk
De kinderen, allemaal uit arme ge
zinnen, keerden terug van een uit
stapje, dat door een plaatselijke lief
dadigheidsvereniging was georgani
seerd.
Een autobus met 45 Franse semi
naristen van het seminarie van Poi
tiers. is nabij Ravenna in botsing ge
komen met een ander voertuig.
Een priester kwam om het leven
en 25 seminaristen en de rector wer
den gewond. De vrouw, de moeder en
de beide kinderen van de bestuurder
liepen ernstige verwondingen op. De
gewonden zrjn naar het ziekenhuis
van Ravenna overgebracht. Vijf of
zes hunner bevinden zich in zorg
wekkende toestand, onder wo de rec
tor.
Huzaren weer te paard
bij ceremonies
DEN HAAG Het ligt in de
bedoeling een ere-escorte huzaren
te paard te vormen, zo vernemen
wij van welingelichte zijde Dit
escorte zal dan eventueel bestaan
uit em half escadron huzaren in
ceremonieel tenue. De gelden hier-
De dirigent van het Concertgc-
bouw orkest. Eduard van Beinum,
naar Nederland te kunnen over- zal op doktersadvies deze maand nog voor hoopt men uit particuliere
brengen. 1 rust moeten houden.
I fondsen bijeen te brengen.
Grote bondgenoten weten niet. wat wij
presteren kunnen
AMSTERDAM. Op de vraag, hoe het s'aat met de inschakeling van
de Nederlandse vliegtuigindustrie in de uitvoering van het defensiepro
gramma van West-Europa, heeft ir Marx van het Nationaal Luchtvaart
Laboratorium een vrü somber geluid laten horen ..Er zün hij het Nationaal
Luchtvaart Laboratorium nog geen indicaties, dat wij. wat betreft het
voorbereidend wetenschappelijk onderzoek, zullen worden ingeschakeld.
Hieruit moet ik wel de conclusie trekken, dat het met onre Industrie zeker
niet op grote schaal het geval zal zijn. Immers, zonder cederen voorbe
reidend wetenschappelijk onderzoek kan de industrie niet goed werken.
Mjjn persoonlijke indruk." aldus ir Marx, „Is, dat de Westerse Unie meer
man power' dan .brain power' van ons verlangt. Tot dusverre ir slechts
van 'n zeer gedeeltelijke behoefte aan onze industriële capaciteit gebleken."
Op het ogenblik is onze vliegtuig- hondgenoten produceren
industrie ingeschakeld voor zover Het zou aanbevrjmc verdienen a's
het licentiebouw betreft (Mete- wij via militaire kanalm onre bnnd-
oors). Op die gebieden, waar licen- Tenoten konden H<vn vaar-
ties niet zijn verleend, is onze vlieg- ,oe v- 'n Nederland in -.ia.-' zijn.
tuigindustrie in zeer beperkte mate I ^an zou men kunnen komen 1ot <-~n
ingeschakeld. betere verdeling der induc*' i* tus-
.sen de diverse Unie-partner Ne-
Ir Marx is van oordeel, dat het dérland zou echter niet mnd-n te-
contact tussen de Westerse bondge- rugsehrikken voor de kosten ri-ê a->n
noten op technisch gebied te gering een bebngriike insehakelin- zouden
is Men weet er niet. welke^tech- voorafgaan en de regering --m nok
nische mogelijkheden in Nederland vooral vertrouwen m-wtrü bei>s«n
zitten. En als gevolg daarvan blijft in het rup®n kunnen der Nederland-
men aangewezen op hetgeen de gro- I se technici.
TOEN prof. Kranenburg zich in Juli 1946 zag be
noemd tot voorzitter van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal. stond hij voor de zware laak. in de
plaats te treden van een man. die jarenlang dat staats
college had gepresideerd op een geheel eigen wijze,
welke algemeen waardering en bewondering had af
gedwongen.
Degenen echter, die de nieuwe president kenden,
wisten, dat het toenmalige kabinet er in was geslaagd
de juiste opvolger te kiezen.
Met een korte onderbreking van 1935 tot 1937
was prof Kranenburg vap 1929 af lid van de Eerste
Kamer geweest, en als zodanig had hij zich onder
scheiden door zeer opmerkelijke, van grote kundigheid
ter zake getuigende parlementaire adviezen, voorna
melijk gelegen op het gebied, hetwelk van zijn studen
tentijd af zijn voorkeur had gehad, namelijk het
staatsrecht.
De jubilaris is een Groninger. De leek pleegt gaarne
te gewagen van de Groningse nuchterheid en daar
mede o.a. te kennen te geven, dat felheid van uitdruk
king de Groninger meest vreemd is. Moge dit al juist
wezen in zijn algemeenheid waag ik het in twijfel
te trekken het is in elk geval niet ten volle van
toepassing op de redevoeringen van de thans zeventig
jarige. Dit toch zijn veelal hartstochtelijke principiële
betogen, waarna met spanning wordt geluisterd. De
redenaar heeft een eigen stijl en vertegenwoordigt een
eigen school, gesticht na jaren van ingespannen studie,
neergelegd in tal van belangrijke geschriften van zijn
hand.
Rijk en vruchtbaar
leven
Vandaag zeventig jaar geleden
werd in Groningen Roelof Kra
nenburg geboren, sedert 1929 met
een korte 'onderbreking lid van
de Eerste Kamer en sinds Juli
1946 voorzitter van dit college.
Te vaak belet de laatstge
noemde functie deze voortreffe
lijke kenner van recht en starts-
wetenschap om aan de debatten
deel te nemen en in heldere
hoofse stijl zijn licht over de
problemen waarmede de Eerste
Kamer zich bezig houdt, te laten
schijnen. Zijn talloze vrienden
vrienden ook onder zijn politie
ke tegenstanders betreuren
dit.
Prof. Kranenburg kan op een
rijk en vruchtbaar leven terug
zien Een hoogtepunt moet voor
hem zijn geweest zijn voorzitter
schap over de Verenigde Verga
dering der Saten Generaal waar
in Komnain Juliana plechtig
werd ingehuldigd.
Het verheugt ons een der naas
te medewerkers van de jarige,
de griffier der Eerste Kamer, mr
A. L. de Block bereid te hebben
gevonden onze lezers een ge
schreven portret van prof Kra
nenburg te geven.
Het moet voor hem. nu meer dan
twintig jaar geleden, een grote vol
doening zijn geweest, in de gelegen
heid te worden gesteld, van eigen
standpunt te getuigen bij het parle
mentaire werk en de door hem opge
bouwde theorieën te toetsen aan de
practijk van het staatsleven. Ik her
inner mij uit de tijd van zijn gewoon
lidmaatschap vele puntige, in hoofse
toon gevoerde discussies, inzonder
heid met zijn betreurde Utrechtse
ambtgenoot B. C. de Savornin Loh-
man: typische Eerste Kamer-debat
ten. handelende over de staatsrech-
telijke zijde van het aan de orde zijn
de onderwerp. Men gevoelde zich te
ruggevoerd naar de dagen van Ree
kers en van der Fellz, grote figuren
uit de een vroegere periode van de
Eerste Kamer
Door net bevorderen van zulke
discussién. welke vóór zijn intrede
in het college zeldzamer waren ge
wórden. heeft prof. Kranenburg een
hoge traditie voortgezet.
\a/\T zijn voorzitterschap betreft.
v v zie ik in menig opzicht gelij
kenis tussen hem en de eerste pre
sident. onder wie ik heb mogen die
nen. namelijk generaal Van Voorst
tot Voorst Deze had geen vijanden,
wat zijn autoriteit van de aanvang
af grote kracht bijzette en een
waarborg inhield van volstrekte on
partijdigheid. Het kon cn kan
\an prof. Kranenburg eveneens
worden getuigd.
Er is echter meer. Ten eerste
vermeld ik zijn uitnemende kennis
van het staatsrecht, dat hij van 1915
af aan een tweetal universiteiten
heeft gedoceerd Op dit stuk be
hoefde hij zich niet in te werken.
Hij kende deze kant van zijn nieuw
ambt door en door
Voorts treffen aanstonds zijn zeer
representatieve verschijning en daar
nevens zijn prachtige klankrijke
stem. Wat dit betreft herinner ik
met name aan de onverc'ehike
wijze, waarop hii d° plechtigheid
der Koninklijke inhuldiging in de
Nieuwe Kerk t<- Aw-terdam in
1943 heeft geleid. Voor vejon "as
het dan ook oorzaak van blijd
schap, dat hem daarna d« horgr<-
Koninklijke öridersrheiding het
Grootkruis in de Orde i an de Ne
derlandse Leeuw, gewerd
Doch bovenal is cr de men*' i""n
uiterst bescheiden man, nimmer
zichzelf zoekende, maa> vast an
hand en wil, wanner het de hand
having van zijn autoriteit geldt.
Wat Ruijs de Beerenbrnucfc
voorzitter van de raad van ininr-
ters eens heeft verklaard s ui het
voorzit te rwh a p van generaal Van
Voorst tot Vnorrt, i- ook op dat -<n
prof. Kranenburg van toepissinr:
rechtvaardigheid n->a t eenvoud,
sterk mannelijk plichtsgevoel en
die ingeboren beschaving welke ge
schreven weten rn regelen als het
ware overbodig maakt.
Zo is het heni gelukt, io de Eer
ste Kamer die tfeer van harmonie
on saamhorigheid te behouden, el
ke steeds een dr-r -choonste ken
merken van het cnllce*- gon pn-t
voor hen. die deel er van uitmaken
en die iq dienst cr van staan.
PROF KRANENBURG voleindt
heden zijn zeventigste levens
jaar Naar het woord van do ps;»1-
mist behoort hij daarirwde tot de
sterken. Geve God, dat hu zijn
kracht in lengte van dagen ztfl kun
nen ontplooien, land en olk ten
goede, do Eerste Kamer ten zegen.
Grotelijks zou ik in mijn opdracht
tekort schieten, als ik aan lmt o-
ren staande met een v oord van
hartelijke gelukwens torvoégd" aan
de hoogstaande vrouw, die reeds zo
vele jaren zijn lcveusgezellinne is.
Het is mij bekend, hoezeer haar be
langstelling ook I gericht op de
ambtsvervulling van haar man al*,
voorzitter vat) de Ec-ri-te Kamer.
Moge aeze nog lar>~ de warmte ge
nieten. die uitstraalt van haar" n^.
bescheiden en toegewijde persoon
lijkheid.
's-Gravenhage. 8 September
A L DE F' OCK.
Griffier der Eerste Kamer
