tournooi brengt
hartverkwikkend schaak
KotibijUwKind
BR AU NE
Bittere strijd over oude
meesters in Leerdam
jj Euwe-Stahlberg stereotiep
remise-gevecht
idantal van 25.000
streef-
cijfer
lumocr in Staten
gj van Suriname
Resultaat van hard
en lang denken
Drie millioen Russen BINNENLAND
ETPUISTJES
Van hoog
gehalte
onder de wapenen
II#
A
A**!' A
A >k -\
A
w~"im
rr
Wild West in De Rijp
ZOEKLICHT
"1
J
Esperanto: veel makkelijker
dan andere vreemde talen
Ö/ERM0GÉN£
Lekker... jóh!!
y,e|Contrasten zijn schril
bei in November
-nsdag 14 November 1950
ze fotograaf keek (met zijn
mera) over de schouder van
'i Tsjech Foltys naar diens te-
nstander, de Argentijn Pilnik.
Argentijn lijkt vrij onver-
'lillig. Het is slechts een pose,
ïnt hij zit innerlijk brandend
liter de stukken. (Eigen foto)
i'erdrag met Australië
"hl
Cr,
in
.,^.EN HAAG. Naar aanleiding
;tde publicaties over 't emigratie-
S|lrag met Australië, deelt het
n'\isterie van Sociale Zaken mede,
ec)t de Nederlandse regering met
foegen kennis heeft genomen van
>n gunstige verloop der onderhan-
'ipgen. De aandacht dient er
Keuvel op te worden gevestigd,
genoemde aantal van 25.000
oranten een streefcijfer is. omdat
niet zeker is. dat voldoende
agegelegenheid aanwezig zal
Maatregelen zijn in voorberei-
om de vervoergelegenheid per
uit te breiden en het vervoer
een gedeelte der emigranten
vliegtuig te doen geschieden.
c et verdrag behoeft uiteraard nog
goedkeuring van de volksverte-
linwoordiging.
mt
De openbare
...indeling van de Surinaamse be
voor 1950 was Maandag-
„ïd in een half uur afgelopen. De
h -zitter moest namelijk de zaal la-
ontruimen na enkele waarschu
wen te hebben doen horen. De
j l:' Pengel had de bijval van het
j iek gekregen, toen hij de leden.
uit de N.P.S -fractie traden, „po-
™,<ke vodden" noemde en verklaar
de voorzitter niet te erkenhen.
O' Kelly (België)— Gligoric (Joe
goslavië) 01. Golombek (En
geland)Szabados (Italië) 'z
Najdorf (Argentinië)Gudmunds-
son (IJsland 10. Donner (Ned.)
Bcshevsky (V.S.) 01 Van den Berg
(Ned.)Van Scheltlnga (Ned.)
u—Kottnauer (Tsjechoslowa-
kïjc)Trifunovic (Joegoslavië) 01
dr. Euwe (Ned.)Stohlberg (Zwe
den) \*s—Foltys (Tsjechoslova-
kije)—Pirc (Joegoslavië) \<2-
Rossolimo (Frankrijk)Pilnik (Ar
gentinië) 10. Kramer (Ned.)dr.
Tartacover 01.
Vanavond van zes tot elf uur als
de derde ronde wordt gespeeld is
de Effectenbeurs weer toegankelijk
voor publiek.
De afgebroken partij tussen de
Belg O'Kelly en de Zuid-Slaviër
Gligoric is zonder verder te spelen
na 41 zetten door O'Kelly opge
geven.
Na de tweede ronde luidt de
stand: 12 Gligoric en Rossolimo
2 pnt.; 3—6 Stahlberg. Reshcvsky,
Najdorf en Van den Berg 1 Vt pnt.
7—13 Tartakower. Pilnik, Pirc. Tri
funovic, Van Scheltinga, Golombek
en Euwe 1 pnt. 1419 Kramer, Gud-
mundsson, Szabados Donner, Fol-
gys en O'Kelly Vz pnt. 20 Kott
nauer 0 pnt.
Advertentie (LM.)
Wrijf Vicks VapoRub flink op keel,
borst en rug. Ze voorkomt dat de maag
van streek raakt door inwendige medi
cijnen. Deze zalf geeft vlugger verlich
ting, omdat ze de verkoud
heid rechtstreeks bestrijdt.
;cn Advertentie (l.M.)
ij[[Jiet krabben, dat beschadigt Uw
luid cn veroorzaakt infecties, maar
letten met het beroemde huid-
met „dieptewerking"
LDERE VLOEISTOF, GEEN GAAS I
k
door Lod. Prins
AMSTERDAM. Hartverkwik
kend schaak voor alle ware schaak'
liefhebbers is gisteravond te zien
gegeven in de Effectenbeurs te Am
sterdam toen daar tussen zes cn elf
uur ronde no. 2 van het Wereld-
schaaktournooi werd gespeeld.
Waar kwam al die Inspiratie
plotseling vandaan? Van voldoening
over de uit aaneengebonden tafels
bestaande versperring die het pu
blick ditmaal uit dc arena hield?
Van ballpoints en sigaretten, dc
deelnenmers aangeboden door ccn
paar joviale fabrikanten? De geest
die bij verrassing over een schaak-
tournooi vaardig kan worden laat
zich even moeilijk verklaren als de
ban waarin hy meesters cn toe
schouwers gevangen houdt.
„Schaak boem!" zei Reshevsky
enige malen verrukt toen hij om
streeks tien uur demonstreerde hoe
hij Donner met een offercombinatie
had overweldigd na hem met een
Nimzo-Indische verdediging eerst
een college in strategie te hebben
gegeven.
..Uw kansen in de afgebroken
partij met Kramer staan goed, niet
waar?" was dc vraag aan dr. Tar
tacover die zich niet tot Konings-
Indisch verdedigen had beperkt
maar met allerlei geestige onderne
mingen een toren cn drie pionnen
had buitgemaakt voor twee paar
den. „Afkloppen!" luidde zijn ant
woord. „gisteren hield iemand mij
bijna hetzelfde voor en juist op dat
ogenblik liet ik mij zo onnozel mo
gelijk een toren ontfutselen tegen
een paard."
En dus: ssst' Tartacover heeft
gisteren voorb°eldig schaak te be
wonderen gegeven.
„Ik heb vanavond een geniale
partij gewonnen, zijn er speciale
prijzen?" vroeg Najdorf beschei
den. naar aanleiding van het mees
terstuk dat u hieronder zonder
commentaar vindt afgedrukt. Een
ander soort bescheidenheid ging uit
van O'Kelly, als altijd objectief en
beheerst, toen hij onbewogen ver
klaarde dat zijn afgebroken- partij
met Gligoric wel voor hem verlo
ren zou zijn. Ja, want al zijn kalm
te ten spijt was hij in de veel
belovende mêléc de kluts kwijt ge-
Dcs te verwonderlijker is het hoe
een enorm beweeglijke en explosie
ve natuur als Najdorf en de hyper
nerveuze Rossolimo hun schaak
impulsen met ijzeren wil weten tc
bedwingen cn dank zij aanpassing
aan de beperkingen door het schaak-
gevecht bepaald tot grote hoogte
weten te stijgen. De toelichting hier
onder bij Rossolimo's prestatie te
gen Pilnik in deze ronde spreekt
voor zichzelf. Ofschoon Van den
Berg niet van Van Scheltinga wist
te winnen bewees hij opnieuw ta
melijk gevaarlijk tc kunnen zijn
met een zeker soort legeronderdeel
van lichte stukken dat in zijn par
tijen nog al eens optreedt.
EuweStahlberg was het stereo
tiepe remisegevccht dat uit een Or
thodox Damegambiet kan ontstaan,
nooit zonder maar ook nooit vol
spanning, niet gemakkelijk en toch
bijna altijd doorzichtig genoeg. Sza
bados verrichtte tegen Golombeks
Catalaanse aanval een heroïsche
taak met bevredigend succes ter
wijl Kottnauer ook in deze ronde
blunderde en Foltys en Pirc niets
noemenswaardigs beleefden.
Wit: N. Rossolimo. Zwart: H. Pilnik.
Siciliaans.
1. e2e4, c7—c5. 2. Pgl—f3. d7—d6.
3. d2d4, PgS—f6. 4. Pbl—c3 (op dit
gebied is Rossolimo door cn door thuis
cn dus vermijdt hij zich op een ander
gebied te begeven. Toch mag 4. dc5.
waarschijnlijk als het allerbeste wor
den beschouwd). 4c5xd4, 5. Pf3xd4,
a7a6, 6. Lfl—c2. c7—06. 7.0—0 Dd8— e7. 8.
f2—f4. Le8d7, 9. Lel—e8 Pb8—c6. 10
Ddl—el. b7b5. 11. a2—a3, Lf8— e7. 12.
Del—g3 (met deze methode tegen de
Schevcninger variant heeft Rossolime
al menige aanval tot ccn goed einde ge
bracht.
Alleen al om die reden zou 12g7
g6 geen misplaatste voorzichtigheid zijn
geweest). 120—0. 13. Tal—el (zoals
gezegd, in dit soort opbouw is Rossolimo
volleerd. Het is de vraag of de afge
zaagde manier Pc6a5c4 niet minstens
even ingénue zou zijn geweest als cn
effectiever dan dc tegenactie die zwart
gaat ondernemen13Tf8d8, 14.
Le2d3. d6d5. 15. e4xd5( verstandig cn
nuttig want na 15. c5, Pd4:t 16. Ld4:. Lc5,
noch na 15. Pc6:. Lc6:. 16. e5, Pe4 zou 1
van wits aanval veel overblijven),
15Pc6xd4, 16. Lc3xd4. Lc7—c5.
17. Ld4Xc5. Dc7xc5t. 18. Kgl—hl. c6Xd5.
19. Tel—e5. Ld7c6 (nog een bekend
beeld: de zorg om het geïsoleerde d5 is
een belemmering bij dc verdediging van
zwarte konlngsvlcugel). 20. Dg3h4.
Dc5d6 (vol vertrouwen in afwachting
van voorbarigheden zoals 21. Lh7 i
Ph7:, 22. Th5. d41 23. Th7:. Lg2:t. 24.
Kgl. f5 waarna zwart de leiding zou
overnemen. Maar de Fransman bult zijn
kansen met meesterlijke bedachtzaam-
heid uit). 21. Pc3— e2! d5—d4 (het witte j
paard kan niet op d4 worden tocgc-
laten), 22. Pe2g3 (nu dreigt inderdaad
Lh7:t. afgezien van Pf5), 22 g7—g6.
23. Tc5—g5 (dreigt f4—f5). 23
Pf6d5. 24. Pg3c4, Dd6— c7. 25 f4—f5, 1
f7—f6 (ja. want 25. Pe3 zou we
gens 26. f6. D£8. 27. Tf3 als verdediging
geen zin hebben). 26. Tg5g3, g6g5,
27. Pe4Xg5.
LONDEN. „Brassey's Annual"
zegt in zijn 61ste jaaroverzicht, dat
vandaag gepubliceerd werd, dat de
Russen naar schatting over een
luchtmacht van de eerste linie van
18.000 vliegtuigen beschikken, het
geen „voor een aanzienlijk deel te
danken is aan de hulp van Duitse
technici en het confiskeren van
Duits materiaal". Volgens Brassey
bedraagt het aantal Russische man
schappen, dat op het ogenblik on
der de wapenen is, drie millioen cn
beslaat dc artillerie veertig procent
van de totale Russische leger-
sterkte.
Defensie-materiaal
HET behoeft nauwelijks betoog,
dat cr bij de in ons land
heersende achterstand op het ge
bied van modern defensie-mate
riaal, een zeer grote behoefte bc-
BUITENLAND
Korea cn economie
DAT de wereld in een aller
ernstigste politieke crisis is
gevangen, kan men elke dag weer
met één oogopslag op dc voor
pagina der dagbladen waarnemen.
s
27Kg8h8 (dat het paard Im
muun was: 27fg5., 28. Tg5:t. Kh8,
29. f6. is duidelijk), 28. Dh4xd4, Td8—g8,
29. Pg5e6, Tg8Xfi3. 30. h2xg3, Ta8—g8.
31. c2c4, Pd5c7, 32 c4Xb5. Pc7xb5.
33. Ld3Xb5. a6Xb5. 34. Tfl—cl. Tg8—c8.
35 Telc3. Wegens overschrijding van
dc bedenktijd werd Pilnik verloren ver
klaard, zodat een nutteloos volhouden
met 35. Ld7, 36. Tc8.t, Lc8;. 37. g4.
Lc6: 38. Fc6.\ Dc6:. 39. g5 hem kon wor
den bespaard. Een schaakpartij van
hoog gehalte.
Wit: M. Najdorf. Zwart: S. Gud-
mundsson. Halfslavisch.
1. d2d4, d7—d5. 2. c2—c4. c7—c6.
3. Pgl— f3. Pg8— f6. 4. Pbl—c3. e7—e6,
5. c2—e3. Pb8—d7, 6. Ddl—c2. Lf8—e7.
7. b2—b3, 0—0, 8. Lel—b2. b7—b6,
9 Lfl—d3. Lc8b7, 10. Pf3—c5. g7—R6.
11. £2—f4. Pf6c8, 12. 0—0—0. f7—f6.
13. Pe5xg6, h7Xg6. 14. Ld3xg6, Le7—d6.
15. f4—f5. c6—e5, 16. Dc2—c2. Dd8—c7.
17. Dc2g4, De7—g7. 18. Pc3—c2. c5Xd4,
19. c3Xd4, Pe8c7. 20. Kcl—bl. Tf8—e8.
21. Pe2—g3, Tc8c7. 22. Pg3—h5. Dg7—h8.
23. Thl—el. Tc7XCl.24.Tdlxel, Kg3— f8.
25. Lb2—cl, Ta8d8. 26. Lel—f4, Pd7—e5.
27. d4xe5. Ld6Xe5. 28. Ph5Xf6. Le5x£4,
29. Pf6h7t. Kfft— g8. 30. Lg6—f7|t.
zwart geeft het op.
PURMEREND Dc Sint Maar
tenviering heeft in De Rijp tot wild
west-tonelen geleid, die een streng
optreden van dc versterkte
politie noodzakelijk heeft gemaakt
Reeds om zeven uur 's avonds be
gonnen de donderbussen, voetzoe
kers en „gillende keukenmeiden" tc
knallen en naarmate de avond vor
derde werd het aantal brandjes op
de openbare weg al groter cn groter.
Toen men ccn poging deed de om 9
uur passerende bus van Alkmaar
naar Purmercnd de weg tc versper
ren kwamen do gummistokken voor
de dag. Om 10 uur omsingelde de
politic ccn perceel, waaruit drie per
sonen naar het bureau werden ge
bracht. Toen bij het postkantoor
brand uitbrak werden rake klappen
uitgedeeld. Om half een 's nachts
nog heeft dc politie belhamels van
hun bed gelicht.
Binnenkort wijziging
bezettingsstatuut
LONDEN. Een woordvoerder
van het ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft medegedeeld dat een
ontwerp voor een gewijzigd Duits
bczettingsstatuut thans door de ge
allieerde Hoge Commissie in West-
Duitsland is voorgelegd aan de
Britse, Franse en Amerikaanse re
geringen. die het moeten bekrach
tigen. Men verwacht dat binnen
kort te Bonn zal worden bekendge
maakt dat een nieuw statuut is op
gesteld.
staat aan dc complete uitrusting Minder bekend is. dat deze poli-
voor een divisie, die Nederland ticke crisis in economisch opzicht
thans uit Canada krijgt. De eerste gunstige gevolgen heeft. Dit moet
verschepingen worden nog deze men ten minste wel opmaken uit
een studie van dc Voedselorgani-
satie der Verenigde Naties, de FU
maand verwacht cn ongetwijfeld
heeft men in legerkringcn alle re-
den, zich over dc spoedige komst A.O.. waarin onder
er van bijzonder te verheugen. Dat
neemt niet weg dat zij onze mili
taire autoriteiten ook voor be
paalde problemen plaatst. Immers
hoezeer men ook in het Atlantisch
hoofdkwartier op ccn coördinatie
van dc militaire productie heeft
wordt: ..De enorme expansie der
militaire programma's zal de koop
kracht verhogen. Daardoor zal de
vraag naar agrarische producten
groter zijn. dan verwacht was.
Verder: ..De militaire hulpverle
ning der Verenigde Staten zal cr
in rir wei'Plfi
aangedrongen, in de praktijk is zij toe leiden, dat^ er
beschikking ko-
ln het
nog allerminst ver
wezenlijkt. Het Ca
nadese materiaal is
afgestemd op dc
Britse, maar niet
op dc Amerikaanse
legcrorganisatie,
die naar men weet
Het voorbeeld zal
zijn voor alle Atlantische strijd
krachten en die ook het model
vormen, waarnaar onze nieuwe
divisies worden opgebouwd. Dat
brengt bij dc opleiding van man
schappen en kader, vooral bij de
technische onderdelen, zijn spc
men voor het ko
pen van voedsel
in landen als
Amerika en Cana
da. Op deze wij te
zullen dc valuta
moeilijkheden. waaronder de in
ternationale handel gebukt gaat.
verminderen." Nog verder: ..Dc
hoeveelheid voedsel per persoon
in 1951 zal groter zijn dan in het
jaar daarvoor. Dc voedsclvoorra-
t. den cn do mogelijkheid om deze
Nederlandse militair moet nu zo
wel het gebruik van het Canadese,
als van het toekomstige Ameri
kaanse materiaal worden geleerd
cn dat heeft uiteraard zijn nade
len, wanneer men tegelijkertijd geven
wil en moet streven naar
te kopen zullen echter nog ver be
neden het peil liggen, nodig om
een ieder op* de wereld het zijne
Tegenover deze laatste bcdrocven-
0 e L HLHiS de vaststelling wordt opgemerkt.
dat de „laatste ontwikkelingen
(gevolgen van dc politieke cri
sis!) zullen helpen het peil cn het
naar zoveel mogelijk specialisatie,
Vanzelfsprekend heeft men deze
nadelen op de koop toe genomen.
Maar zij verklaren, waarom ge
neraal Kruis, toen hij gisteren van model van de wereldhandel te
een verblijf in de V.S. cn Canada icjden in een richting, die nodig
in ons land terugkeerde, de hoop
uitsprak, dat materiaal voor dc voor ccn oplossing op lange ter-
uitrusting van een tweede divisie
uit de V.S. zal komen. Zij ver
klaren ook, waarom de generaal
mijn van dc problemen van intcr-
lationale handel cn bctnlingsver-
zijn voldoening heeft geuit, dat keer.'' Korea als uitweg uit het
men niet alleen in Canada, maar economisch moeras... De wereld
ook in Amerika alle mogelijke be
grip heeft voor onze materiaal-
behoeften
schijnt slechts door schade er
schande wijs te kunnen worden.
Gesprek met nieuwe docent
aan universiteit van
S.ïtes»W«K!f
Reshevsky in één van zijn typische houdingen achter het schaakbord;
dicht tegen de tafel gedrongen, het hoofd vinnig vooruitgestoken. Het
is een moment uit zijn partij tegen Najdorf, die remise werd.
(Eigen foto)
Amsterdam
(Van onze onderwijsrcdacteur)
AMSTERDAM Mr S. Praga-
no, die als assistent van prof. dr
M. Vaikhoff onderricht in het Es
peranto zal 4jeven aan de Amster
damse gemeenteuniversiteit, is een
Roemeen en 43 jaar oud. Verleden
jaar gaf hij reeds een cursus over
zijn moedertaal: nu is daar, wat
ons land aangaat voor het eerst in
universitair verband, de wereld
taal Esperanto bijgekomen.
„Esperanto is een gewone, le
vende taal", zei mr Pragano ons
in uitstekend Nederlands. „Ik
spreek het beter dan Roemeens,
dat komt doordat ik al sinds 1931
uit Roemenië weg ben. .Na 1931
ben ik altijd in echte Esperanto-
landen geweest, zoals Nederland,
Engeland, Tsjechoslowakijc en
Frankrijk. Mijn beste vrienden heb
ik door het Esperanto gekregen.
Als mijn taak zie ik: de ogen van
de mensen openen voor het prach
tige geschenk, dat het Esperanto
is."
„Hoe stelt u zich voor, uw les
sen tc geven?"
„In het eerste jaar wil ik de taal
leren lezen en spreken, Esperanto
is zeker vijfmaal zo gemakkelijk te
leren als welke andere taal ook.
Men voert wel eens als bezwaar
aan, dat Esperanto een kunsttaal
is. Maar is electrisch licht dan
soms geen kunstlicht? En centrale
verwarming is toch ook geen na
tuurlijke verwarming? Na het
eerste jaar hoop ik al zo ver te
zijn, dat er een internationale uit
wisseling van studenten mogelijk
is, b v. met Kopenhagen. Als de
belangstelling blijft bestaan, zal ik
daarbij de verschillende aspecten
van een internatipnale taal behan
delen."
„Waarom is Esperanto zo veel
gemakkelijker dan andere talen?"
„Omdat het stelselmatig ge
maakt is. De grammatica heeft
maar zestien regels; er zijn geen
uitzonderingen cn geen onregel
matige werkwoorden, er is maar
één lidwoord. De grootste tegen
stand pleegt te komen van men
sen, die niets van Esperanto af
weten. Zodra men er kennis van
heeft genomen, verdwijnt de te
genstand gewoonlijk."
WASHINGTON. De regering
der V.S. heeft bepaald, dat met in
gang van Januari a.s. het verbruik
van aluminium voor andere dan
militaire doeleinden met 35% ver
minderd moet worden.
Advertentie (LM.)
SPIERPIJN, SPIT...
't Loert overal. De weldadige
warmte van de pijnstillende
Thermogene verdrijft de sner
pende pijn.
Indonesische deelnemers
aan Unieconferentie
naar Nederland
DJAKARTA, Mr A, K. Pring-
godigdo. Indonesische secretaris
generaal van dc Nederlands-Indone-
.sische Unie. zal 15 November naar
Nederland vertrekken, vergezeld
door de heer Latumetcn, woord
voerder van 't ministerie van Voor
lichting der R.I., die toegevoegd is
aan het secretariaat der Unie en
tevens belast is met het contact met
dc pers. Op dezelfde dag vertrekken
mr Suhardjo en mr Prodjodigoro,
die namens de minister van Justitie
der R.I. in Nederland besprekingen
zullen voeren over dc procedure van
het Uniehof, die een van de punten
der agenda van de Unieconferentie
vormt.
Advertentie (l.M.)
artaij
Boer: a
.es l m
IJ HOLLEN door de dagen heen; voor we het weten zitten wij in
eCC de donkerste dagen. Vandaag is het reeds Dinsdag 14 November
wij herinneren ons ternauwernood nog Zaterdag de 11-de. die dag
fpj] grillige tegenstellingen. Want het was Wapenstilstandsdag, men
d met een klaproos je getooiddoodstil bij de monumentale graven
.jcjtiffe Onbekende Engelse, Belgische en Franse Soldaat Te onzent
elanc^?71 ac'If. soldaten de strakke dodenwacht bij een katafalk belrok-
n'ciï Nieuwe Kerk te Amsterdam; edele woorden klonken, docdcl-
)en'tcen klaagden, trommels roffelden en de Last Post schalde onder
aar^^eu'c'ue"• kransen hoopten zich op en namen dc wacht van de sol-
r vi 'n °jer' ^->00,r het weidse gebouw dreef geur van bloemen die na-
sterden van 't leed van dc oorlog. I Den Bosch speelde Octeldonks
wavt het was de. 11-de dag van de 11-maand, en het getal
.jeldt voor zot. Prins Amadeo reed door de straten. Den Bosch stond
SeV .i f November op z'11 kop. E In de Zaanstreek cn in Groningen
oe jeugd Sinte Marten en liep zingend met de grommende rom-
mcr^9/,cn 7nct brandende lampions. Een-en dezelfde dag in een cn
welfde land
ved Donkere (lagen in b'J" Terneuzen. Dc Inga zonk: dc
tclat5| enige passagiere. een 20-jarig Fins
- IACONESSEN in Thueringen en onderwijzeresje wist zich ook te red-
_r j! Saksen-Anhalt hebben rugge-
etrr. zb n'et toetraden tot de
ftv.'ffiunistlsche „vrije
vee-vereniging" zouden zij worden
I3 "Jagen. Zj 1 360 in getal ko
en u ontslag De Engelsen krijgen
een 1 ja ar, VOur Kerstmis, extra-bon-
lana< voor 6 ons suikergoed, andcr-
pond suiker. 4 ons braadvet en
reepje extra-bacon. B IJmui-
>p r.;se trawlers achten de Noordzee
^rbd'gevist en zijn daarom naar de
eCrvandse visgronden gelogen om
e geluk te beproeven. Het weer
jan: ruw cn de visstand bleek slecht.
;osten van visvaart van 3 weken
Ha: doo,r de opbrengst bij lange na
gedekt.
van bndag 12 de loeiende hel van
idse rne. hondenweer en een gevoe-
1 ck tik tegen onze nationale sport-
dstrfS. Maandag 13 in het vroege
)r (j^ede uur voeren de Fin Inga en
Axeldijk van de HAL op elkaar
den cn zat een uur later in de Am
bassadeur tc Terneuzen te lachen.
Luchtiger klanken
D OVEN in de Holle Kies. zoals
menig Dordtenaar zijn karakte
ristieke grote kerktoren noemt,
komt een carillon. Van de benodig
de 40 000 gulden is reeds 38.000 bij
een. De eindspurt om de laatste
2000 gulden gaat gepaard met feest
muziek en de Holle Kies in flood
light, Toen Koningin Juliana aan
de jrijaende kinderpostzegeltrein te
Soestdijk een voorraad kaarten en
zegels gekocht had, liet zij.de kaar
ten bekijkende de zegels liggen en
vergat ze. Maar zij kwam wel even
later, naar buiten gehold, om het
vergetene te halen vóór de trein
doorgereden was! Lachend reed de
trein verder: een goed voorteken. B
Aan dc wereldkampioenschappen ac-
cordeonspel te Milaan neemt op 18
cn 19 November een Nederlander
doel. Johnny Meyer uit Amsterdam.
K Sprookjesschrijver Hans Ander
sen's leven wordt verfilmd en Moira
Shearer zal er in dansen, innemen
der nog dan in De Rode Schoentjes.
Waarheen?
WJ IE aan festivals bouwt, bouwt
v aan zijn toekomst, denken Nij
megen en Breda. Eerstgenoemde stad
is nu reeds bezig aan een ..cultureel
sportfestival 1951" en de tweede stad
hoopt in 1952 haar 700-jarig bestaan
te vieren. De Nimweegse plannen
gewagen van belangrijke internatio
nale wedstrijden, een .openluchtspel,
operavoorstellingen en gneks-ro-
Duitse terwijl zij zich droogde er. warmde, meinse wagenrennen. Ereda herstelt
Buiten was het hondenweer. de oude tuin der Nassau's en droomt
Hij was 19, toen
hij vaar Rusland
trok. Tlmnc is
hij als 2d-jarige
te Eindhoven
weergekeerd,
waar hij zijn
naam, G. L: van
Boxtel, op het
Philipsmonu-
ment der Geval
lenen vond
staan. Die plek
wordt nu bijge
slepen. Zijn
moeder had
nooit willen ge
loven, dat hij
dood was....
van rondvaarten om het Kasteel en
door de oude singels, een geïllumi
neerd Valkenberg cn een bouraondi-
sche rijkdommenexpositie B De
Amsterdammers willen het volgend
jaar graag veel Amerikanen trek
ken en daarom vertoont het Am
sterdamse hoofd van de afdeling
pers cn propaganda reeds de Schrei
erstoren op Amerikaanse televisie
schermen, want hij heeft een suike
ren Schreierstorèhtje daarginds heen
meegenomen' B Waarheen reeds in
1950? vroeg de bekende bouw wet
houder van Bussum L. Bouma zich
af en hij beantwoordde die vraag
met in een Boumawoning te trek
ken. B Binnenkort gaat in Neder
land dc Amerikaanse film „Vrou
wenkamp op Borneo" naar de roman
van Agnes Keith ..Drie. die thuis
kwamen", een triest, dapper relaas
van dc bezetting van Borneo door
dc Japanners, een beeld van lijden
onder een geraffineerd schrikbewind.
De officiële documentatie van
alle wan- en misdaden van de Ja
panners in overig Indonesië zal niet
meer (kunnen) verschijnen als uit
gave van het Rijksinstituut voor
Oorlogsdocumentatie er is geen
geld meer voor. Velen achten dit
êcn achterstelling van wat in de
Oost geleden is Dij wat hier tc
lande gebeurde.
Om de aarde
P) E AMERIKAAN Kenyon Kilbon.
J~/ 34 jaar, komt in ons land als
ren der voornaamste mannen van
dc ECA-missie. In 1938 was hij
nog copy jongen bij Herald Tribune
te New-York, in 1945 vertegenwoor
digde hij zijn blad bij de Verenig
de Naties, in 1949 trok hij naar
Frankrijk. B Misschien noteert hij
in zijn ervaringen bij „mijn aanra
king met het Nederlandse volk", dat
een 14-jarig meisje in November
1950 in haar schoolopstel het begrip
volkstelling aldus omschreef: „Men
houdt volkstellingen vóór een oor
log, om te zien hoeveel mensen cr
zijn, en na afloop van een oorlog,
om na te gaan. hoeveel er nog over
zijn." I In beide gevallen is, vol
gens deze 14-jarige een volk „ver
kouden". Tallozen zullen echter toch
nog op doodgewone (hinderlijke)
wijze verkouden worcjgn of verkou
den blijven, want het wondermid
del tegen verkoudheid, antihistami
ne, helpt ook al niet meer. Proeven
op 1550 vrijwillige hocsters-cn-
procsters hebben tot niets bemoedi
gends geleid. Nimmermeer ver
kouden zal men in mijn goedkoop
metallurgisch woonhuis zijn, deelt
een vrouwelijke architect te Cam-
bidge mede; de zonnewarmte zal dc 1
brandstof zijn (als nl. de zon
schijnt!) Haar mannelijke collega's
zijn jaloers op haar uitvinding.
In allerlei opzicht streeft de vrouw
de man ter zijde, zelfs als luchtpas-
sagicr. want in de afgelopen maan
den reisden per KLM 42 vrouwen-
en-kindcrcn tegen 58 mannen. Een
van de weinige dingen, waarin de
man het blijft winnen van de vrouw,
is de toenemende lichaamslengte.
Zelfs de Franse recruut in 1900 nog
gemiddeld 1 m 65 is thans reeds
gemiddeld ruim 1 m 70 en in het
jaar 2000 1 m 75. Wat betekenen
die figuurtjes in de 4 hoeken van de
Koreaanse vlag?, vroeg men ons.
Dat zijn de tekens voor vaders
(links boven), moeders (rechts bo
ven), zonen (rechts ben.), en uit de
kluiten gewassen dochters (links
ben.), En wat is. vroeg men, het
lied waarmee de Chinezen Noord-
Korea zijn binnengevallen? Het lied.
dat met de regels begint: „Sta op!
Wij offeren goed en bloed om de
nieuwe Grote Muur te kunnen bou
wen. wij millioenen met één hart!"
B Tsjang Kai Sjek heeft van For
mosa die Noordkoreaanse invals-
Chinezen per radio bezworen, om
met hun éne hart-der-millioenen te
luisteren naar China's ware vrien
den. de Amerikanen. ..Offert uw goed
en uw bloed tegen Moskou!"
Dicht bij huis
IEMöLLER. tegenstander van
1 West-Duitslands herbewapening
heeft een aanklacht wegens smaad
ingediend tegen „onbekenden, die
rondstrooien, dat hij geld van com
munisten krijgt-en-aanneemt."
Vast geen geld. doch heel iets an
ders. krijgt Alfred Weiland, die door
de Russen uit Berlijn ontvoerd is
naar de Russische sector. Hij was
leraar in de sociologie cn journalist
aan de Neue Zeitung, e^n door Ame
rikanen beheerd blad In tegenge
stelde richting kwamen Zondag uit
de Russische zone twee leder, van
de Oost-Duitse Volkspolitie gevlucht;
zij hadden een gewapende bewaker
bij zich, die op hen moest passen
Schilderij van Frans Hals ligt slordig
opgerold in een bankkluis
(Van een onzer verslaggevers)
LEERDAM. In dc kluis van het bUkantoor der Ned. Handelsmaat
schappij tc Leerdam is 'n 25-tal schilderijen van oude meesters opgeborgen.
Eén er van, een doek van Frans Hals, voorstellende een Jonge man met een
kruik, ligt daar ruw opgerold. Over deze doeken voeren het Lecrdarase
gemeentebestuur cn ccn Rotterdamse notaris nu al maandenlang een bittere
strüd. Maar intussen is het niet uitgesloten, dat aan deze kunstwerken grote
schade wordt toegebracht.
In 1772 stichtte Marie Ponderus
in Leerdam het Familie Vrouwen
hofje, waarin haar nabestaanden
van een rustige levensavond kun
nen genieten. Na haar overlijden
kreeg een Stichting met een be
stuur van drie regenten het beheer
over hel Hofje. Een aantal schilde
rijen uit tiaar nalatenschap werd
opgehangen in de regentenkamer
Op advies van de inspectie Kunst
bescherming werden deze doeken
in 1942 overgebracht naar het bij
kantoor van de Handelsmij., de
„bank van Theunissen", zoals men
in Leerdam zegt.
Na de bevrijding bleek het hofje
in een verregaande staat van ver
val te verkeren. Van de drie regen
ten, die er tijdens dc oorlog waren,
was alleen nog de Rotterdamse no
taris mr. C. D. Tukker over. Van
de andere twee was cr één in Aus
tralië, terwijl aan de derde ontslag
was verleend. In de vacature is in
middels nog steeds niet voorzien.
Mr. Tukker achtte het niet gewenst
ae schilderijen naar de zeer voch
tige regentenkamer terug tc laten
brengen. Dus bleven zij in het kluis
Leerdams gemeentebestuur heeft
mr. Tukker, aldus vertelde ons
burgemeester H. Vlug, daarop ver-
zoch de doeken in bruikleen af te
staan aan de gemeente, zodat ze ge
plaatst konden worden in de raad
zaal of in de oudheidkamer. Maar
mr. Tukker achtte zich, als enige
regent, niet bevoegd een beslissing
te nemen.
B. en W. van Leerdam hebben toen
contact gezocht met de Commissaris
der Koningin in de provincie Zuid-
Holland. met Gedep. Staten en met
Monumentenzorg. Het resultaat was
dat in 1952 waarschijnlijk verschei
dene subsidies verleend zullen wor
den om het Hofje te restaureren.
Dan kunnen de schilderijen er ook
weer geplaatst worden.
„Maar dan zullen de regenten", al
dus burgemeester H. Vlug, „een
restauratic-plan en een begroting
moeten indienen, hetgeen nog steeds
niet gebeurd Is. Op het ogenblik is
het", meende de burgemeester, „niet
raadzaam de schilderijen in dc voch
tige en daartoe nu volkomen onge
schikte regentenkamer tc hangen"
Zoals de zaak nu staat zullen deze
25 kostbare doeken, waarvan dc
waarde onbekend is. tot 1952 be
waard blijven in een kluis. Maar
Leerdams burgemeester hoopt nog
steeds, dat de regent van zienswijze
zal veranderen en dat de schilde
rijen tijdelijk in de raadzaal zullen
worden geplaatst.
Notaris Tukker deelde ons tele
fonisch mede, dat het gemeente
bestuur van Leerdam hem nooit
officieel heeft verzocht de schilde
rijen in bruikleen af te staan. „Er
is wel eens over gesproken", zei
de notaris, „maar ik zou het of
ficiële verzoek, als dat zou komen,
niet inwilligen, omdat ik me aan
mijn plicht als regent gebonden
acht".
DJAKARTA. De president di
recteur van de K.L.M.. dr A. Ples-
man. is gisteren in Djakarta gearri
veerd met een K.L.M.-toestel uit
Australië, dat emigranten derwaarts
had gebracht.
