DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Iraangas, tanks en militairen in complete veldslag te Singapore r Indonesische schrede naar toenadering OPROER VAN MOSLIMS OM BERTHA HERTOGH Afkondiging de MacArthur richt nieuwe defensielinie in Heden voorstel „staakt liet vuren Vijf doden en honderden gewonden Bertha komt direct naar Nederland W atervoorziening vereist kanalisatie Rijn en Lek e 10e Jaargang, no. 292 Diusdag 12 December 1950 Opgericht door dc Stichting „Het Parool'' - Giro 510330. Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235. Bank: Rottcrdamsche Bank Postbus 9 Abonncments- Uit^avCN.V. Dc Nieuwe Pers Redactie en Administratie Snouckaertlaan 2 Amersfoort, prijs 35 cent p. tv. of 4.50 p. kw. Losse nummers 9 cent. 1 HOOFDREDACTEUR: Tl. DÉ BOORDER r|H -j noodtoestand voorbereid SINGAPORE. Vijf doden en honderden gewonden zijn gisteren gevallen tijdens een compleet Mohammedaans op roer, dat verband hield met dc persoon van Bertha Hertogh. Een bataljon Britse militairen, 2 bataljons Gurkha's en der tig pantserwagens uit Johorc zijn er aan te pas moeten ko men om de politic van Singa pore tc versterken, die in de middaguren met traangas en rookbommen een complete veldslag leverde tegen vele duizenden woedende Moslims, die hun sarongs over hun hoofd trokken en dwars door het rookgordijn voorwaarts stormden 0111 hun razernij tc koelen op auto's en venster ruiten. Toen de avond viel werden ver scheidene mensen, waaronder een correspondent van Associated Press, vermist Zes en zestig personen, te weten dertig Britten, een Frans ma troos. een Amerikaanse journalist en 34 inheemsen bevonden zich in het ziekenhuis. En nog was het toen niet helemaal rustig in de straten van Singapore, waar pantserwagens en soldaten met de bajonet op het ge weer behoedzaam door de stegen van de Maleise wijk trokken, waar uitgebrande auto's en glasscherven een triest beeld boden van de hevig heid van het geweld. Inmiddels was Bertha Hertogh op last van het Hof te Singapore in de loop van de dag van het klooster ..De goede Herder' naar een andere verblijfplaats over gebracht. welke om veiligheidsrede nen niet bekend is gemaakt. De wanordelijkheden begonnen Maandag voor het gerechtsgebouw, waar een grote menigte Moslims de monstreren kwam. Zij voerde span doeken mee. slaakte kreten als Allah is groot'' on Wij willen Nadra" (dc Maleise naam van Ber tha» en bood weerstand tegen de met gummistokken bewapende politie. Aanvankelijk scheen het. dat de po litic de toestand meester zou blijven. Maar toen bekend werd, dat het Hof 2ijn beslissing had uitgesteld en toen de Maleise baboe Aminah het zorgvuldig gesloten gerechtsgebouw verliet, verbrak de menigte het cor don Men wierp stenen naar een passerende auto on even later daalde ook een regen van projectielen op dc politie neer. Wat zich ver volgens ontwikkelde was een van dc hevigste anti-Europse demon straties. die men in Singapore ooit heeft meegemaakt. Met stokken, stenen en flessen keerden de beto gers zich tegen de politie en de Gurkha's. Het hekwerk van de cri cketclub van Singapore werd losge rukt en weggeslingerd Keistenen vlogen tegen de balkons van wonin gen van Europese families. Europea nen werden afgerost en laat in de middag beheersten de oproermakers fV luggerds maken snelle vlucht TWe van de snelste vrouwen van Nederland (in hel water) en due jan de vlugste mannen (op het 'Ond) :ijn Maandagmiddag met een tfïx 'noc*crnste machines van de KLM naar Londen vertrokken. Van- aaar zullen zij met een aantal an dere Europese snelheidskampioenen naar Nieuw-Zeeland vliegen om daar deel te nemen aan sportwed strijden. Op de foto ziet men hoe net gezelschap afscheid neemt van de vrienden in het vaderland. De gelukkigen ~'jn de zwemsters Irma Schumacher en Greet Galliard. de Wielrenners A He van Vliet en Jan MCrkfen rechts boven) en de dtnieet Wim Slijkhuis links boven). Lcider is Slijkhuis' trainer, Leo van der Kar. een deel van oostelijk Singapore, waar zij de Moskee omringden Maandagnacht verspreidde de on rust zich snel door de hele stad. Opgewonden Mohammedanen reden in gesloten vrachtauto's door dc stra ten en gooiden met lege flessen. Op verscheidene punten dreigden zij met gewelddadigheden. Bij het klooster ..Dc goede Herder'' bleef het de hele dag rustig. Wel werden pogingen ondernomen het gebouw te bestormen, maar een sterk cordon wist onder bedreiging met vuurwa penen de menigte op een afstand tc houden. <-• Hedenmorgen dreigden :n Singa pore opnieuw onlusten. Met ingang van Dinsdagavond is een nachtelijk uitgaansverbod afgekondigd. Spanning v erkeert in vreugde Van onze correspondent) BERGEN OP ZOOM Met het bekend v orden van de verdaging van de uitspraak te Singapore werd de» spanning te Bergen op Zoom en dit niet alleen in het gezin Hertogh. gaandeweg groter. Tot laat in de avond groepte men gisteren samen om het gebeuren te bespreken. He denmorgen waren velen reeds vroeg uit de veren om het nieuws cn dit maal het verheugende, per radio te horen. Het comité was rond zes uur vanmorgen al op de hoogte van de gunstige uitspraak. Bertha en haar moeder worden Donderdag in Ber gen op Zoom verwacht. Wapens gevonden in Haarlem HAARLEM. Dc politie heeft tijdens een huiszoeking bij een 19- jarige buffetbediende van een Bloemcndaals hotel, die was inge steld om een aantal vermiste Hes sen drank op te sporen de ver rassende ontdekking gedaan, dat deze buffetbediende een hoeveel heid wapens en munitie m zijn huis verborgen hield, die hij uit een militair kamp in de omgeving moet hebben gestolen. Tevens werd een huiszoeking verricht bij twee andere jongelui, die eveneens verdacht werden van diefstal van flessen drank. Ook bij hen werden granaten en pa tronen gevonden. De politie sielt een onderzoek in naar de wijze, waarop deze jougelui de wapens in hun bezit hebben gekregen en of er nog derden in het spel zijn, voor wie de wapens zouden kun nen zijn bestemd. LOS ANGELOS - Volgens een hier verschijnend blad zou e^n Navaji-Indiaan in Nieuw Mexico de rijkste uraniumlaag van de v.b. ont dekt hebben. WASHINGTON. Gisteravond heeft Truman zijn voornaamste economische adviseurs bijeenge- 1 roepen. Verwacht wordt, dat hij nog deze week dc nationale nood- toestand zal afkondigen, waarbij dc economie op scmi-oorlogsbasis wordt gebracht. Dc regeling wil door drastische economische maatregelen de wa penproductie vergroten en een ruimere beschikking krijgen over j bepaalde strategische grondstof- fen. I erzekerihg aan de diplomaten nou' onverslagen O O Wij zijn TOKIO. Het leger der Verenigde Naties heeft op een paar „rakken" na Noord-Korca geheel ontruimd en zijn 100.000 man troepen teruggetrok ken tot een linie ten Noorden van Seoel. Generaal MacArthur maakte gisteren ren geheime vlucht van tien uur boven dc fronten in Korea en rei in een verklaring, die waarschijnlijk bedoeld was voor op een verzoening- zinnende diplomaten, dat zu" strijdkrachten „onverslagen waren en voor het ogenblik veilig". ^Opgewonden. schreeuwende cn tot gewelddadigheden overgaande Mo hammedanen. die ruiten stuk sloe gen en Europese auto's omver wierpen en in brand staken, dat was het beeld, dat Singapore gis teren bood, toen de affaire Bertha Hertogh tot felle anti-westerse be togingen leidde. Nog steeds is het k in Singapore oniustig De bussen reden vandaag niet. de meeste winkels waren gesloten cn mili- I tairen uit Johore reden in convooi I de stad binnen SINGAPORE. Zo juist vernemen wij dat het Opper- gerechtshof te Singapore het beroep tegen de uitvoering van het vonnis van rechter Brown heeft verworpen. Dit betekent, dat Bertha Hertogh onmiddellijk met haai' moeder naar Nederland mag vertrek ken. Het hof besloot hieVtoc. omdat de Nederlandse consul-generaal op zich nam Bertha voor de Engelse ambas sadeur in Nederland te leiden, opdat zij kan besluiten of zij in Europa of in Azië wil wonen. Mocht zij Azië kiezen, dan zou de Nederlandse re gering haar terugkeer regelen, dldus dc consul-generaal. DJAKARTA. Naar Aneta verneemt zal gencraal-majoor P. I Alons binnenkort zijn functies van afwikkelingscommandant en com- manderend generaal van de Ko- ninklijke Landmacht in Indonesië neerleggen Atlantische Raad met spoed bijeen BRUSSEL De zesde vergade ring van de Atlantische Raad zal op 18 en 19 December, onder voorzit terschap san de Belgische minister van Buitenlandse Zaken. Paul van Zeeland, te Brussel worden gehou den. Er zijn vergaderingen voorzien, waara in de ministers van Buiten landse Zaken en van Landsverdedi ging gezamenlijk zullen deelnomen. Hoofdpunt der besprekingen zal on getwijfeld dc Duitse herbewapening zyn. Terwijl de defensielinie van de Verenigde Naties vorm begint tc krijgen, zijn eenheden van het tien de corps rondom Hamihocng-Hoehg- nam in het Noord-Oosten de enige nog bijeengehouden strijdmacht in Noord-Korea. Doch klaarblijkelijk staan ook zij aangemerkt voor eva cuatie. Wellicht zal het tiende corps over zee worden teruggetrokken cn 00- nicuw in het veld worden gebracht om tezamen met de hoofdmacht een krachtige verdedigingslinie tc vor men. die van kust tot kust zal lopen. Ondertussen bericht de corres pondent van United Press in Seoel dat verscheidene Amerikaanse offi cieren verwachten, dat de Chinezen een massieve invasie-aanval over dc 38ste breedtegraad deze week zul len ondernemen, vóór dc 60.000 man troepen uit Noord-Oost Korea kun nen zijn geëvacueerd, versterkt, hcruitgcrust cn aan het Zuidelijke front ingezet. De reactie in Tokio op dc jongste verklaring van MacArthur is. dat de generaal dc Westerse diplomaten wilde verzekeren, dat hij niet op een goedkope manier Korea aan de communisten zal overlaten. Meer water naar IJselmeer met behoud van een goede scheepvaart DEN HAAG. Wanneer geen bijzondere maatregelen zouden zijn en worden getroffen, zou herhaaldelijk onvoldoende water beschikbaar zijn voor land- cn tuinbouw, voor industriële doeleinden en als drink water. Behalve door dc neerslag zullen dc voor verschillende doelein den benodigde hoeveelheden zoet water uiteindelijk moeten worden geleverd door dc grote cn kleine rivieren in 011s land. Aangezien het debiet van deze stromen beperkt is cn voorts afhankelijk is van ver schillende. steeds veranderende meteorologische omstandigheden, is dc hoeveelheid water, die daardoor ter beschikking komt aan zekere gren zen gebonden cn in de loop der seizoenen aan grote wisselingen onder hevig. Geen Kerst vacant ie oor Lake Success (Van onze correspondent te New York) LAKE SUCCESS Er is hier een groeiende beweging gnandc, om de Assemblee, die op de tijdrovend» beslissingen van dc politieke com missie wacht, niet te verdagen, maar met reces tc doen gaan. Zulks zou de politieke commissie, waarin alle leden dei V.N. vertegenwoordigd zijn, in staat stellen, het werk in zake Korea. Formosa en andere dringende aangelegenheden in het Verre Oosten voort te zetteh en zich zo nodig onmiddellijke tot een Algemene Vergadering te formeren. Verdaging lijkt, gezien in het licht der politieke situatie, niet raadzaam, te meer, daar dc Veiligheidsraad ter zake van Korea door het veto van dc Sovjet-Unie in zijn optreden is belemmerd. Het IJselmeer is een voorraad- bassm, waaruit de omringende ge bieden van zoet water kunnen worden voorzien. Ten behoeve van de voeding van het IJselmeer als zoetwater-reservoir is men thans van plan Rijn cn Lek te kanalise ren. Hierdoor zal het mogelijk Amerika wil Korea en Formosa niet in één adem bespreken (Van onze correspondent tc New York) LAKE SUCCESS. De voornaamste gebeurtenissen geschiedden gisteren niet in de politieke commissie van de Algemene Vergadering der V.N., waarin dc discussie over Korea wordt gerekt door diverse zeer lange rede voeringen. die geen nieuw licht op de zaak werpen, maar in dc onderlinge beraadslagingen der dertien Aziatische landen, die zich verleden week telegrafisch met Peking in verbinding stelden. Deze landen kwamen giste ren vier maal bijeen en onderbraken de zittingen telkenmale, om Rau de gelegenheid te geven zich met de Amerikaanse, Engelse en Franse delega ties tc verstaan. De enige mededeling, welke Rau gisteravond wilde geven, was. dat als resultaat der onderhandelingen twee voorstellen zijn gefor muleerd, die heden aan de politieke commissie zullen worden voorgelegd Nee toch'.Heus! Zij verloren bei den hun boks wedstrijd! Bene den. de Duitse zwaargewicht Wil son Kohlbrecher. Tussen dc benen van de schcidsrcch- 1 ter door ziet men Gene (Tijger) Jo nes 'n Amerikaanse neger, die de ring verlaat. In de tweede ronde (te Berlijn Kurfur- stendamm) sloegen zij elkaar door de touwen cn zij vie len buiten dc ring. Automatisch lelde de scheidsrechter tol 10 en riep bei de boksers tot ver liezer uit. Het pu bliek brak dc tent af. omdat het wil de. dat er doorge vochten zou wor den. want Kohl brecher zou dc ne ger in zijn val hebben meegetrok ken en niet hebben losgelaten. Zonder recht op gage wordt er nu 20 De cember overgebokst met heel veel po litie in de zaal om ic nieuwe stoelen tc beschermen worden bij geringe afvoer van dc Rijn meer water dan thans via de Gelderse IJscl naar het IJselmeer te doen stromen zonder dc scheep vaart op de Ncd er-Rijn onmogelijk te maken. Een desbetreffend wets ontwerp, dat bovendien nog ande re bepalingen bevat, die voor een goede watervoorziening van ons land van de grootste betekenis zijn. is bij de Tweede Kamer in gediend. Oudewaterse déconfiture. Twee en een half jaar voor mr V. ROTTERDAM De Rotterdams® rechtbank heeft vanmorgen uit spraak gedaan in de Oudewaterse bankaffaire Dc directeur mr C. H. V. werd tqt 2 jaar on 6 maanden met aftrek veroordeeld. Dc recht bank hield daarbij o.a. rekening mei zijn leeftijd (61 jaar» De cis tegen mr V. was 3 jaar met aftrek. De adjunct-directrice, mcj. V. H, v. d. V. werd conform dc cis tot A maanden met aftrek veroordeeld. Dc procuratiehouder J. E. behield dc straf die dc officier van justitie geëist had. namelijk 8 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaar. De bedienden N. A. en G. A. do J. kregen beiden 4 maan den voorwaardelijk, proeftijd 3 jaaw. De cis tegen hen beiden luidde ft maanden voorwaardelijk, zelfde proeftijd. Oud-premier Fraser overleden WELLINGTON. Peter Frase* premier van Nieuw-Zeeland tot de vorige algemene verkiezingen, waarbij hij verslagen werd, is he}» den op 66-jarige leeftijd overleden Hij leed reeds enkele weken aan bronchitis cn een hartkwaal. Fraser werd in een Schots dorp als zoon van een schoenmaker ge boren. Hij emigreerde in het be gin van deze eeuw naar Nieuw- Zeeland cn werkte daar aanvan kelijk als havenarbeider. In Oe- j tobcr 1918 kwam hij via de vaie» beweging in het parlement. Alllee in Londen teruggekeerd LONDEN De Engelse minister president Clement Attlcc is Dinsdag morgen om even over elven per vliegtuig te Londen teruggekeerd. Hij maakte de vliegtocht uit Ottawa vin New York. waar hij een gcheinx onderhoud inzake Korea had met de leden der Britse V N.-dclegatic. De eerste houdt in een bevel tot het staken van het vuren in Korea, v aarvan de tekst door alle dertien landen is goedgekeurd; de tweede betreft de internationale situatie in het Verre Oosten en zal door twaalf landen worden ingediend De Philip- pijnen schijnen hierin niet te zijn meegegaan De moeilijkheid van de onderhan delingen schijnt geweest te zijn, dat Rau. die intussen tevens contact on derhield met de vertegenwoordiger van Peking. Woe één enkele resolu tie voor ogen had waarin het staken \an het vuren afhankelijk was ge steld van de bespreking der gehele situatie. Amerika en Frankrijk zou den dit niet hebben aanvaard, waar na een splitsing in twee voorstellen plaats vond om uit de impasse te ge raken. Aangenomen mag worden, dat het t. Aan onze kwartaal- abonné's Waarom wachten tot de kwi tantie over het le kwartaal 1951 bij U wordt aangeboden als U over een girorekening beschikt? Nu even een formulier schrij ven en U voorkomt geloop aan de deur en bespaart incassokosten. Het bedrag ai 5.15 kunt U overmaken op postrekening No 510330. Verzoeke duidelijk het bezorg adres te vermelden. Indien U de krant per post ont- \angt. wilt U dan ..Post-abonne- ment" op het strookje schrijven? Wij danken U bij voorbaat voor de tc nemen moeite. DE DIRECTIE. eerste voorstel door de politieke commissie gemakkelijk zal worden aanvaard, maar dat het tweede veel stof zal doen opwaaien, wanneer men ten minste geloof mag schenken aan het gerucht, dat dit het verzoek aan Engeland. Frankrijk. India en de VS inhoudt, om met de Sowjet- Unie cn Peking voorstellen uit te werken voor een vreedzame rege ling der bestaande geschillen in het Verre Oosten overeenkomstig het doel en de principes van de V.N. DEN HAAG Het 25 Januari 1949 ingediende wetsontwerp tot v. ij- ziging van het Deviezcnbesluit 1945 is door de Regering ingetrokken. Labourmcerdcrlicid met één stem gestegen READING. Door het overlij den van Oliver Stanley, een con servatief lid van het Lagerhuis, is de Labourmeerderheid in het La gerhuis tot negen gestegen. Stan ley is vóór cn tijdens de oorlog minister geweest. Van 19401942 minister van Oorlog en daarna tot 1945 minister van Koloniën. Aartsbisschop van Praag gearresteerd VATICAANSTAD. Het nieuws bureau van het Vaticaan heeft be vestigd, dat.Joscf Beran, aartsbis schop van Praag cn Johan Vojtas- sak. bisschop van Spis of Szepes Zips, evenals hónderden priesters in Tsjecho-Slowakije gearresteerd zijn. Het aantal in dit land gearres teerde rooms-katholickc bisschop pen bedraagt thans zeven. De aarts bisschop van Praag is met onbe kende bestemming weggevoerd, al dus radio-Vaticaan. dat de Nederlandse delegatie thans blijkbaar ook meer mogelijkheden ziet in het Indonesische standpunt, dan na de indiening van het eerste plan, dat tot een vierkante afwij zing aanleiding gaf Voor het ogenblik is men echter nog niet zover, dat het tot elkaar komen nog slechts een kwestie van een enkele vergadering zou zijn. Maar Roem zei na afloop van dc vergadering van gisteren aan de pers. dat de Indonesiërs dc tijd heb ben. NIEUW- G UINEA - CONFERENTIE (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG. Vasthoudend aan haar uitgangspunt, dat Wcst-Nieuw- Guinca deel uitmaakt van Indonesië, heeft de Indonesische delegatie gister middag om vijf uur een tweede informele nota aan de Nederlandse dele- anrzi^nliil- f I 1 gatie overhandigd, waarin een voorzichtige schrede op dc weg naar de -AailZliMlIlj KC 11*311 (lF DIJ toenadering wordt gemaakt. Na afloop van de conferentie verklaarde de Yerffakfick Olltflokt voorzitter van dc Indonesische delegatie, dat hij de hoop koestert, dat de X kloof kan worden overbrugd. De Indonesische delegatie zet het overleg in GRONINGEN Een aanzienlijke ieder geval voort, met machtiging van haar regering, en dc vrees, dat de „Gj°nlnysc A0,icT" D?.n conferentie na de bijeenkomst van gisteren zou worden opgebroken is holt. kwam aan w"S, .i ^Z inderdaad ongegrond gebleken. De wijze waarop de Indonesische vanmiddag om drie uur in oen vol gende vergadering de wederzijdse standpunten aan een verdere infor mele bespreking zouden worden on derworpen. ten einde na te gaan in hoeverre een mogelijkheid tot overbrugging bestaat Daaruit komt réeds naar voren, Ketel met chemicaliën ontploft (Van onze correspondent) DIEMEN In dc kelder van een winkelhuis aan dc Oud Dicmerlaan heeft zich Maandag een hevige ex plosie voorgedaan. De heer H. Arcns was aan het experimenteren met een ketel, gevuld met mcthyl-nlco- hol en andere explosieve stoffen toen do stop van de ketel vloog De vloeistof kwam in aanraking met een gasvlam, die onder de ketel brandde. Een geweldige steekvlam ontstond, waarna een hevige explo sie volgde, die een enorme ravage deed ontstaan. De heer Arens kreeg vrij ernstige verwondingen aan hoofd, armen en honden. In de kelder lagen nog drie vaten met zeer explosieve stoffen 1 opgeslagen. De politie heeft het huis verzegeld en stelt een onderzoek in. delegatie de zaken thans stelt, schijnt nog altijd te ver te gaan voor de mogelijkheden van de Ne derlandse regering. Doch in het of ficiële communiqué, dat na afloop van de vergadering van gisteren werd uitgegeven, wordt gezegd, dat holt. kwam aan het licht, toen de directeur een arbeider op heterdaad op diefstal betrapte. Vier mensen van wie men reeds enige tijd ver moedde. dat zij zich voorraden olie en verf toeeigenden zijn aange houden Drie hebben reeds bekend. Een 17-jarige loopjongen bracht de gestolen goederen bij de frauderen de personeelsleden thuis. DEN HAAG. Het troepen schip „Zuiderkruis" is met 1096 opvarenden uit Tandjong Priok naar Nederland vertrokken. Er bevinden zich geen gesloten on derdelen aan boord. Regen of sneeuw Weersverwachting geldig van Dinsdagavond tot Woensdag- avond: Aanvankelijk op vele plaat- sen opklaringen, later half tot g - zwaar bewolkt. Af en toe re- 3 gen- of sneeuwbuien. Zwakke '4 tot matige veranderlijke wind ff Vannacht temperaturen om het g vriespunt tot lichte vorst, mor- 'j gen overdag temperaturen om het vriespunt tot lichte dooi. 13 Dcc. zon op 8.40, onder 16-28; ^maan op 12.19, 0nder 21.21.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1950 | | pagina 1