Probleem van lonen en prijzen
beheerste Nederland in 1950
Jacobus en de klok die van
slag was
Minister
grote
Lieftinek heeft een
activiteit ontplooid
Veel lichtveel schaduw
maar voortgaand herstel
Nederland,
klein maar,
gerespecteerd
Repatrianten:
40.000
r
Op cle helft van de eeuw
Ongerustheid in Tweede Kamer
over onze defensie
Drie cyclonen
storm, regen
Velen niet, één
wél genoemd
Zaterdag 30 December 1950
OUDEJ AARSNUMMER
IIi
HET probleem, dat in het afgelopen jaar het maatschappelijk
leven in ons land in de eerste plaats heeft beheerst, is het
probleem van de lonen en de prijzen. Nadat op 1 Januari 1950
een derde loonrondc van 5% van kracht was geworden om de
gevolgen van de devaluatie te compenseren, werkte de situatie
op de wercldgrondstoffcnmarkt een voordurende prijsstijging
in de hand, die al na betrekkelijk korte tyd de loonsverhoging
geheel teniet deed. Belangrijke levensmiddelen werden duur
der. Daarmee stegen de algehele kosten van levensonderhoud.
Reeds op 28 Maart liet de secretaris van het N.V.V. een waar
schuwend woord horen. „Als de overheid", zo zei hy, „de kosten
van het levensonderhoud wil blijven beheersen dient zy in te
grypen." Dat is tenslotte ook geschied.
Hoewel de regering niet tegemoet
wilde komen aan het bij de gehele
vakbeweging bestaande verlangen
naar een pnjsstop. stemde zij toe
in een nieuwe loonronde van 5%
per 1 September, die aanvankelijk
ms-imaal 180 per jaar zou be-
Industrialisatie
N.
T-I ET gebeurde allemaal in een
-L-Lklein provinciestadje, midden in
de oorlog, toen er dingen bestonden
als verduistering en spertijd. De
laatste uren van 1943 spoedden zich
ten einde. Het jaar 1944. stond op
de drempel: een schrikkeljaar, de
hoop der meisjes, een gevaar voor
iemand als Jacobus Ooms. een ver
stokte vrijgezel, die in het stadje be
kend stond om zijn spreekwoorde
lijke goedheid. Hij was zó goedig,
dat hij nimmer „nee!" kon zeggen.
Dat werd hem noodlottig in de eer
ste uren van dat bewuste nieuwe
jaar
Jacobus* hospita was een vrouw,
die aan traditie hechtte. Sedert ja
ren placht zij in de
Nieuwjaarsnacht
haar neef. die een
paar straten verder
een winkeltje dreef,
klokslag 12 uur
„veel heil en zegen"
te gaan wensen. Zij
dronk dan een glaas
je boerenjongens
voor zij weer op
stapte naar haar kamers en haar
kat. Toen men na 11 uur niet meer
op straat mocht komen, was dit on
mogelijk geworden. Want bij neef
logeren ging niet, daar tante al
leen vermocht te slapen in haar
eigen twijfelaar met een kruik en
Minetje op de mat. Zij moest vóór
elven komen en zij vond, dat hier
door de waarde van haar nieuw
jaarswens was verminderd.
Zij behoorde achter tot die mensen
voor wie de illusie van iets nóg be
langrijker is dan het ding zelf. En zij
was vindingrijk. Op Oudejaarsavond
zette zij de klok in de vestibule an
derhalf uur vooruit. Zo kon zij tóch
de deur uit gaan op het moment dat
12 slagen. dat hoorde er zo bij --
plechtig door het huis galmden. Zij
kon dan een glaasje drinken en toch
voor rjpertijd binnen zijn. Jacobus
wist het en glimlachte er om
'T OEN Jacobus op Oudejaarsavond
A om half tien een brief naar de
bus bracht ging hij door een inkt
zwarte duisternis, waarin hij onver
wacht tegen iemand opbotste. „Ik
heb u niet gezien in het donker,
neemt u mij niet kwalijk." zei hij.
„Helemaal niet," antwoordde een
welluidende stem. En toen merkte
Jacobus, dat hij met een vrouw te
doen had. Met een jonge vrouw.
„Mijn naam is Ooms. Jacobus
Ooms." zei Jacobus. „Ik hoop. dat ik
u niet aan het schrikken heb ge
maakt?"
„Lieve help." proestte de duister
nis, „is u altijd zo conventioneel?
Ik heet Rita Jansen. Ik kom van
het station en ben de weg kwijt.
Kunt u mij misschien helpen?"
„Met genoegen", zei Jacobus goe
dig. „Och", zei de duisternis op-
OUDE JAARS
VERHAAL
Duidelijk is het afgelopen jaar
gebleken, dat het kleine Nederland
niet bij grote mogendheden achter
blijft. wanneer het er om gaat de
wereld een bijdrage van betekenis
te leveren. Het plan-Stikker en het
plan-Mansholt zijn er om het te be
wijzen. Vooral het eerste het
tweede is het stadium van voorbe
reiding nog maar nauwelijks ont
wassen is met waardering ont
vangen en heeft er stellig toe bij
gedragen onze positie temidden 'der
volkeren te verstevigen. Niet zon
der betekenis hiervoor zijn ook ge
weest het initiatief en het inzicht,
dat Nederlands vertegenwoordigers
aan de dag hebben gelegd in vele
internationale organisaties. Neder
land heeft hierdoor de wereld veel
respect afgedwongen, hetgeen tot
uiting is gekomen in een reeks van
eervolle onderscheidingen die ons
land in 1950 te beurt is gevallen.
Daar zijn in de eerste plaats de
beide functies bij de O E E S die
van politiek bemiddelaar en die
van voorzitter die minister Stik
ker te bekleden kreeg. Daar zijn
voorts de benoemingen van mr G.
J. van Heuven Goedhart tot voor
zitter van de Sociale Commissie
der VN. en tot Hoge Commissaris
voor Vluchtelingenzaken. Daar komt
nog bij de benoeming van mej. dr.
Marga Klompé tot rapportrice der
Algemene Commissie der Europese
Assemblée en de verkiezing van Ne
derland tot een der niet-permanen-
te leden van de Veiligheidsraad.
nieuw, „wilt u mij dan misschien
een arm geven? Ik kan u absoluut
niet zien." Jacobus bloosde en zei:
„Ja". Zo begon zijn avontuur
ET EN lampje scheen in de duister-
nis en belichtte een heer en een
dame die zich gearmd voortbewogen
langs de huizenrij. Bij het lampje
hoorde een politieman, die met een
gezicht of hij er alles van snapte
vroeg wat of dat te betekenen had
„Ik breng deze dame even thuis."
zei Jacobus. „Is dat soms iets bij
zonders?"
„Nee", zei do agent, „zoiets komt
vaker voor. En dat „even" heeft
wat langer geduurd. Komt ook va
ker voor. Maar ik
moet u beiden naar
het bureau brengen.
Het is al lang 11
uur geweest. „Dat
begrijp ik niet", zei
Jacobus. „Ik ben om
half tien van huis
gegaan". ..Ik be
grijp het best", zei
de agent, „ik ben
ook jong geweest"
Zo belandde Jacobus op Oude
jaarsavond op het politiebureau met
een naar hij in het licht van de
agentenwacht zag knappe jonge
dame. die zich om het vreemde van
het geval weinig scheen te bekom
meren. Terwijl hij vol verbazing
naar de klok staarde, poeierde zij
haar neusje, op en zei. dat men van
de nood een deugd moest maken.
En toen het deurtje van de koc-
kockklok openzwaaide en de koe
koek twaalf maal zijn roep door de
agentenwacht deed schallen, vroeg
is voor Nederland in het afgelo
pen jaar meer dan wat ter wereld
ook het wachtwoord geweest. In
het besefdat het toekomstig
welvaartspeil van ons volk in
hoge mate afhankelijk is van een
krachtige ontwikkeling van de Nederlandse industrie, hebben over
heid en particulier initiatief in 1950 gedaan wat zij vermochten om
deze ontwikkeling te bevorderen. Het gevolg is, dat in vele streken,
die tot dusver een agrarisch of overwegend agrarisch karakter
droegen, thans fabrieksschoorstenen zijn verrezen, montagehallen
zijn gebouwd en wooncomplexen voor industrie-arbeiders werden
opgetrokken. In sommige delen van ons land is het landschap er
evenzeer door veranderd als de sociale structuur van de bevolking.
Een nieuw Nederland is bezig te ontstaan, een nieuw Nederland,
dat naar men hoopt in de tweede helft van deze eeuw voldoende
werkgelegenheid zal bieden aan zijn sterk groeiende bevolking en
gekenmerkt zal worden door een economische stabiliteit. Bij de hui
dige jaarwisseling, bij het aanschouwen van dit steeds verder om
zich heen grijpende industrialisatie-proces, kan men eigenlijk niet
beter wensen, dan dat deze hoop, die het huidig geslacht vervult,
ook inderdaad verwezenlijkt wordt.
ze guitig -f Jacobus wel wist dat
nu een schrikkeljaar was aangebro
ken cn of hij „ja" zou zeggen als
ze hem ten huwelijk vroeg. „Ja'",
zei Jacobus en toen was het de
beurt van Rita om te blozen
De olgcnde morgen hoorde Ja
cobus in het winkeltje van neef,
dat zijn hospita ook bij deze jaar-
wisseling hnar traditionele bezoek
gebracht had. Om tien over half elf
natuurlijk En dat was wonderlijk
genoeg. Want de klok. die zij voor
uit z.tte, was weer gelijk gezet door
een der commensaals. Maar het uur
werk raakte daarbij .an slag en zo
sloeg de klok juist om half elf
twaalf keer. Tante, die altijd op die
12 slagen afging en nooit op de wij
zerplaat keek. was voor spertijd
weer binnen en merkte pas later dat
er wat vreemds aan de nd was.
Een merk aardiv samenloop van
omstandigheden
..Zeg dat wel", zei Jacobus die
zich plotseling herinnerde hoe hij
er de vorige avond op gerekend
had. dat het pas half tien was toen
de klok elf uur aanwees
dragen. Later gaf zij de werkgevers
verlof de volle 5Tr ook boven deze
grens uit te keren. Ook de uitke
ringen krachtens de Noodwet-Drees
en de Kinderbijslagwet ondergingen
een dergelijke verhoging.
Ziet men af van de moeilijkheden,
die de duurte in vrijwel elk Neder
lands gezin teweeg heeft gebracht,
dan mag ons land niet ontevreden
zijn over hetgeen het sinds de vori
ge jaarwisseling heeft bereikt. Na
tuurlijk: goede cn kwade aspecten,
lief en leed. vertoonden zich in
bonte schakering naast elkaar. Te
genstellingen kenmerken nu een
maal het leven. Zo was het ook in
ons land in het jaar dat nu wordt
afgesloten. Naast lichtere kleuren
blijven partijen zwart opdoemen: de
positie van onze betalingsbalans, die
een deficit van 1 milliard aan
wijst; ons onderwijs, dat nog verre
van ideaal is; de uitvoering van
het Rijkswegenplan. die beneden de
verwachtingen blijft; de Rijnvaart,
die nog steeds een zorgenkind is; de
\erlenging van de eerste oefening
voor bepaalde groepen dienstplich
tigen; het voor de betrokkenen zo
teleurstellende feit. dat de regering
noodgedwongen bij de formatie van
drie Atlantische divisies opnieuw
een beroep moet doen op hen. die
in Indonesië reeds aanzienlijke of
fers hebben gebracht.
Het beeld van 1950 bevat echter
ook aanzienlijke partijen wit: krach
tige bestrijding van de woningnood:
50.000 nieuwe huizen werden ge
bouwd, i.p.v. de verwachte 40.000.
onze export naar de dollargebieden
steeg aanzienlijk; de handelsvloot
was m het le kwartaal de gevolgen
van de oorlog te boven; Marshall-
(Van onze parlcmentsredacteur)
WIE dc balans van het Binnenhof opmaakt zal ook de wereldpolitiek in
zün overzicht moeten betrekken. Werd het vorige jaar beheerst door het
Indonesische vraagstuk, 1950 bracht het defensie-probleem op de voor
grond. De gebeurtenissen in Korea versterkten ook in ons land de oorlogs
vrees. In de Tweede Kamer ontstond ongerustheid over de paraatheid
onzer landsverdediging, welke door de krachtsinspanningen in Indonesië
tevoren minder aandacht had gekregen. Het verweer van minister
S c h o k k i n g. dat een gelijktijdige legcr-opbouw hier en overzee de
vermogens van een klein land als het onze te boven zouden zijn gegaan,
kon de Tweede Kamer niet overtuigen, dat hij dc juiste' man was om dc
opbouw van het leger en de handhaving van onze bedreigde marine te
blijven leiden. Maar zij liet aan het kabinet de pijnlijke taak over om mr
Schokking te beduiden, dat hij zyn persoon als zondebok diende te offeren.
Partijen in 1950 niet
dichter bij elkaar
Zijn staatssecretaris Fockcma An-
dreae volgde hem Maar diens af
treden werd niet alleen door poli
tieke motieven beheerst En deze
waren geheel afwezig bij minister
W ij e r s, die om gezondheidsrede
nen de portefeuille van J ustitie
neerlegde.
Eerder in het jaar had de WD
een rechtstreekse poging onderno
men om minister Van Maarseveen
persoonlijk in gebreke te stellen we
gens de loop der gebeurtenissen
in Indonesië, waar de opbouw van
de eenheidsstaat met het zelfbe
schikkingsrecht, oa. van Ambon, in
botsing kwam. De motie-Oud kon
echter geen meerderheid verwer
ven, omdat dc overtuiging heerste,
dat het kabinet alle mogelijke mid
delen had aangewend om het zelf
beschikkingsrecht te handhaven.
Prof Gcrbrandy had weliswaar ge
wenst, dat Nederland krachtdadig
zou ingrijpen, maar zelfs in A.R.-
kring vond dit denkbeeld geen al
gemene instemming. Dit als een
kentering in de A.R-houdmg te
beschouwen gaat te ver. al was er
in die kring een rede van prof.
Anema in de Eerste Kamer leverde
daarvoor het eerste bewijs - een
groeiende neiging zich uit het isole
ment der oppositie los te maken.
Daarop heeft mr. Oud gespeculeerd
toen hij het denkbeeld lanceerde
een „derde macht" tussen K.VP en
PvdA te vormen door VVD, CHU en
AR. De geringe bijval heeft hem
genoopt deze gedachte althans tot de
Kamerverkiezingen van 1952 te la
ten rusten.
De uitwendige bedreigingen heb
ben de politieke partijen weinig
dichter tot elkaar gebracht. De
klove tussen de CPN en de overige
fracties werd wijder door het com
munistisch verzet tegen de Ame
rikaanse wapcnleveranties. Haar
voorzitter Wagenaar overschreed
daarbij de parlementaire grenzen
cn moest 's lands vergaderzaal wor
den uitgedragen.
De overige partijen waren het
weliswaar eens over de noodzaak
van krachtige defensie-maatregelen
en steunden goeddeels ook het ka
binet toen het besloot tot hulpver
lening aan Z.-Korca. Doch de de
fensie moet worden betaald. En het
financieel-economisch vraagstuk
hield de gemoederen juist verdeeld.
Dit werd nog geaccentueerd, door
dat minister Lieftinek op par
lementair terrein de grootste activi
teit ontplooide, welke echter in
afwijking van de faam die humo
risten hem hebben bezorgd de
schatkist dit jaar meer geld kostte
dan opbracht. Men denke slechts
aan de wet op dc materiële oor
logsschaden
Na de verhoging van de benzine
belasting kwamen zijn voorstellen
tot verfijning van de dividendstop
en afschaffing van de onderne
mingsbelasting in behandeling. Zij
beoogden evenals de overheids
deelneming in de uitbreiding van
het Hoogovenbedrijf de indu
strialisatie van Nederland te dienen
Maar zij veroorzaakten een conflict
met de PvdA, die vreesde voor een
verschuiving in het nationale inko
men ten nadele van de arbeiders
bevolking. En bij de verlaging van
de loon- en inkomstenbelasting, no
dig geworden in verband met de
voorgenomen huurverhoging van
15 To, ontstond haast een kabinets
crisis door toedoen van de KVP,
die meer verlichting voor de mid
dengroepen wenste.
Het compromis bracht een ver-
IN HET BEGIN van het afge
lopen jaar heeft prins Bernhard
een bezoek gebracht aan enige
Zuid- en Midden-Amerikaanse
staten, alsmede aan Suriname
en de Nederlandse Antillen.
Deze reis beoogde enerzijds een
versterking van onze goodwill
in dit deel van de wereld, an
derzijds een versteviging van de
band met onze in de West ge
legen rijksdelen. In beide op
zichten is zij een groot succes
geworden. Deze foto herinnert
aan het bezoek van de Prins
aan het cocospalmen-district
Coronie in Suriname, waar
Z.K.H, oa. de cocosnoten keur
de.
dere verhoging van de omzet- en
weeldebelasting met zich mede. waar
dc AR en VVD echter niet aan
wilden meewerken, omdat zij meen
den. dat bij bezuiniging op de over
heidsuitgaven belastingverlichting
mogelijk zou blijven. Een illusie, die
minister Lieftinek meteen krachtig
de bodem insloeg, al kondigde hij
later wel bezuinigingen aan. Maar
die beoogden geen belastingverla
ging. De militaire uitgaven zouden
tot beperkingen in de civiele sector
moeten leiden. De noodzaak van
versobering werd door de Tweede
Kamer min of meer aanvaard. En
daarom rees verzet tegen de voor
genomen verhoging van de ambte
lijke topsalarissen, die daarmee psy
chologisch in strijd geleek.
Zo eindigt 1950 dus niet met gun
stige perspectieven voor een poli
tiek, gericht op spoedige verhoging
van de welvaart van de massa der
bevolking. De handhaving van het
zelfstandig volksbestaan eist offers.
De sociale rechtvaardigheid verlangt
echter, dat die gelijkelijk worden
verdeeld. Zullen de wetten op de
Publiekrechtelijke Bcdrijfs Organi
satie en de Ondernemingsraden, die
in het afgelopen jaar tot stand
kwamen, dc middelen verschaffen
om daartoe te geraken?
guldens zijn ter beschikking geko
men voor de verdere inpoldering
van het IJselmeer en voor cultuur
technische werken, die van de groot
ste betekenis zijn; de KLM vliegt
met voor-oorlogse frequentie op de
lijnen naar Djakarta; een versnelde
demobilisatie kon al in Januari star
ten; Canada en de V.S. zegden
krachtige steun toe bij de opbouw
onzer defensie en het lossen der wa
penen van overzee leidde nergens
tot ernstige incidenten. Dc stakin
gen van havenarbeiders, taxi-chauf
feurs en werkers in de bouwbedrij
ven. die in Augustus plaats von
den. hadden een geheel andere
achtergrond en vormden overigens
de enige verstoring van een sociale
vrede, die ook in het afgelopen jaar
gehandhaafd bleef.
Keerzijde.
Maar iedere medaille heeft haar
keerzijde: de defensie-opbouw vormt
een ernstige bedreiging voor ons
levenspeil, wanneer de arbeidspro
ductiviteit niet aanzienlijk wordt op
gevoerd; ondanks haar herstelde po
sitie moest de KLM een beroep op
de schatkist doen; tegenover het
gunstige resultaat van twee Unie-
conferenties staan aan het einde van
het jaar moeilijkheden over de sta
tus van Nw-Guinea. waarvoor nog
geen oplossing is gevonden. Wat be
tekent in vergelijking daarmee het
onaangename feit. dat wy ook deze
winter het gebruik van electrische
stroom hebben moeten beperken?
Tragisch tenslotte is dat Ne
derland, ondanks al het goede, dat
er aan het eind van het jaar van
kan worden gezegd, nog altijd met
125 verkeersongelukken per dag tot
de gevaarlijkste landen ter wereld
hoort. In dit opzicht blijft bij ons
alles bij het oude. Hetgeen ook
geldt voor de politieke constellatie,
die al vond dan bij dc Staten
verkiezingen van 26 April een klei
ne verschuiving naar rechts plaats
zich toch vrijwel nauwelijks
wijzigde.
Uiteenlopende ervaringen
op de thuisreis
RUIM veertigduizend Nedcrlan-
ders zijn in de loop van 195U
uit Indonesië gerepatrieerd. Een aan.
zienlijk aantal, dat nog groter zou
zijn geweest, wanneer niet op een
gegeven moment, tengevolge van dc
internationale situatie een tekort
aan sch^epsrulmtc was ontstaan en
wanneer niet, door dc moeilijk
heden tussen de Repübliek Indone
sië cn Ambon, dc aanwezigheid van
Nederlandse soldaten op Java langer
noodzakelijk was gebleken dan men
had gehoopt. De ervaringen, die deze
repatriërenden bij hun thuisreis
hebben opgedaan lopen even sterk
uiteen als dc schepen verschilden,
waarmee zij over dc Indische
Oceaan, de Middellandse zee cn de
Golf van Biscay e voeren. Er waren
er. die de sensatie beleefden de slui
zen van IJmuiden te passeren op dc
„Pasteur", het grootste schip, dat
ooit een bezoek aan Amsterdam ge
bracht heeft. Anderen bevonden
zich op de „Atlantis", de drijvende
kraamkamer, aan boord waarvan
zestig babies het levenslicht aan
schouwden tussen Priok cn Amster
dam. Tegenover sommigen, die pret
tige herinneringen hebben bewaard
aan de accommodatie aan boord van
boten als de „Empire Brcnt". staan
anderen, die maar liever niet terug
denken aan hun overtocht met de
„General Creely", die zij dc bij
naam van „General Hungry" gaven.
Maar hoezeer dit soort gevoelens bij
de thuisvaart ook mochten verschil
len. één gevoel hadden al deze land
genoten met elkaar gemeen: de
vreugde na vaak jarenlange afwe
zigheid weer voet op vaderlandse
bodem te kunnen zetten. Voor Ne
derland betekende hun terugkeer
een zware belasting voor de arbeids
markt. Een belasting, die het ge
lukkig voor de teruggekeerden
over het algemeen tamelijk goed
heeft kunnen verdragen.
Een kwarteeuw na dc ramp
van Borculo is Nederland door
niet minder dan drie windho
zen geteisterd, die gelukkig
geen van drieën zulke vernie
lingen veroorzaakten als dc cy
cloon, die in 1925 het Gelderse
stadje verwoestte. Dc eerste
richtte op 21 Juni flinke schade
aan in West-Brabant en Wil
lemstad; dc tweede bedierf op
21 Juli de zeilprct tijdens de
Kaagwcek en dc derde zwiepte
op 24 Augustus over dc Vclu-
tve, het IJselmeer cn het zuid
oosten van Friesland. Daarnaast
hebben wij in 1950 dan nog et
telijke stormen gehad, een he
vig onweer boven Noord-Hol
land. dat vier doden eiste en
een bijzonder zware regenval,
die in dc zomer veel vacantic-
genoegens bedierf en ons in
November een vochtighcidsrc-
cord bezorgde met 28 natte da
gen. Soms kwamen bij die
buien hele straten blank te
staan. Voor de jeugd een pretje
maar niet voor dc ouderen, die
vinden, dat het bier in 1950
misschien weer best is geweest,
maar dat hetzelfde niet van
het weer kan worden gezegd.
Tal van Nederlanders hebben in
1950 dc een of andere koninklijke
onderscheiding ontvangen. Hen hier
te noemen is ondoenlijk. Maar voor
één willen wij een uitzondering
maken, omdat hij al zo lang op een
onderscheiding recht had: de sgt -
vliegtuigschutter P D o u r 1 e i n,
dje in October benoemd werd tot
ridder 4e klasse in dc Militaire Wil
lemsorde. Zijn naam is onverbreke
lijk verbonden met het z.g. „Eng-
landspiel", waarvan hij een der eer
ste slachtoffers werd. De mening,
dat dit „Englandspiel" aan verraad
te wijten zou zijn werd grondig
weerlegd door het vierde deel van
bet rapport der Parlementaire En
quête-commissie. dat in de loop van
dit jaar verscheen. Een hoogst be
langrijke
Trotse feesten en
exposities
In 1950 zijn er in ons land trots©
feesten gevierd: de Loidse Univer
siteit 375 jaar. Tiel 1500 jaar. Wijk.
bij Duurstede 900 jaar. de Amster
damse Kalverstraat 500 jaar, de
VARA 25 jaar, dc KRO 25 jaar. de
KAB 25 jaar. de „Koninklijke" 60
jaar. Ook is 1950 het jaar van de
tentoonstellingen geworden: de
„Mijlpaal". ..Damstadt" cn „Rotter-
'dam Ahoy'". Alleen de laatste ex
positie is zakelijk een succes ge
weest. „Damstadt" en de tentoon-
OP de eerste Januari
1951 gaat onze
twintigste eeuw haar
éèn-en-vijftigste jaar in
en zijn dus haar eerste
vijftig jaren, haar eer
ste helft, verstreken.
Zoals een mens, die zijn
cên-en-vijftigstc jaar
ingaat, vijftig jaren telt
en dus een halve eeuw
oud is.
Het is merkwaardig,
dat velen deze eenvou
dige waarheid niet wil
len inzien en meenden
reeds op 1 Januari 1950,
toen 49 jaren van deze
eeuw waren verstreken,
de tweede helft dezer
eeuw in te gaan Valt
voor hen het midden
van de dag om elf uur,
als het twaalfde uur in
gaat? En de helft van
het Jaar op 1 ApHl, als
het tweede der vier
kwartalen begint? Of
op 1 Juni, als de zesde
der twaalf maanden een
aanvang neemt9
Hoe men het ook
wendt of keert, even
zeker als 50 de helft
is van 100, evenzeer
staat he\ vast dat pas
op 31 December 1950 te
middernacht de eerste
helft van deze eeuw tot
het verleden behoort.
Er zou dus alleszins re-
door
prof. mr dr.
G. van den liergh
den zijn, dit feit te ge
denken. wanneer dit
niet reeds verle
den jaar in alle toon
aarden, zij het ook een
jaar te vroeg, was ge
schied.
Liever dan daar op
terug te komen, wil ik
er, in verband met het
bovenstaande nog op
wijzen, hoe de mens
heid juist met een ver
schil van één enkele
eenheid bijzondere
moeite schijnt te heb
ben. Hoevelen zijn niet
geneigd te zeggen:
Goethe heeft hieraan
de bladzijden 5257,
dus v \j f bladzijden, ge
wijd". Deze bladzijden
zijn er echter niet vijf,
maar zes. En als wij
„vandaag over een
week" bedoelen, zeggen
wij „vandaag over
acht dagen". De dub
bele termijn bedraagt
volgens ons zeggen ech
ter weer veertien
dagen, want wij spre
ken over „vandaag over
veertien dagen". En
dan zeggen de Fransen
juist weer aujourd'hui
en qui n ze" (vandaag
over vijftien dagen).
Al met al een won
derlijk geheel, dat
het iets begrijpelijker
maakt, waarom verle
den jaar zoveel mensen
49 als de helft van hon
derd hebben beschouwd!
Het zij mij tenslotte
vergund, alle lezers een
gelukkige tiueede helft
van deze eeuw toe te
wensen!
■^f. T'-
PROF. DR G. VAN
DER LEEUW
theoloog, oud-minister,
cultuurpoliticus Over
leden 18 November in
de leeftijd van 60 jaar.
JAN OUDEGEEST
vakbondsbestuurder,
mede-oprichter van 't
N.V.V. Overleden 10
October in de leeftijd
van 80 jaar.
JARIG VAN DER
WIELEN
een der pioniers van
't Nederlandse Volks
hogeschool-werk.
Overleden 7 Juli op
70-jarige leeftijd.
DR. A. TROUW
predikant te 's-Gra-
venhage. Bekend ra
diospreker. Overleden
3 Juni in de ouder
dom van 59 jaar
A. ASSCHER
directeur Asscher's
Diamantslijperij. In
bezettingstijd 'lid van
het presidium van de
Joodse Raad. Overle
den 2 Mei
A. BOSKAMP
aanvankelijk redac
teur, later directeur
van het „Handelsblad"
Overleden 16 October
in de ouderdom van
53 jaar.
D. VAN VOORST
EVEKINK
luitenant-generaal,
commandant van de
voormalige brigade
„Prinses Irene". Over
leden 18 Maart in de
leeftijd van 59 jaar
