Clement is vlucht voor terreur maar blijft communist }r I,. flnel. fc.LJ Toen de Duitse Kroonprins verdween Kopenhagen krijgt volmaaktste klok ter wereld „Wordt het geen tijd,dat de Kerken spreken? loet Veens hóren! Russen rekenen genadeloos af met oppositie in satellietstaten In driehonderd jaar loopt zij slechts 0,4 seconde achter ZWITSAL Mereldraad van Kerken stett uitvoerige brief op K EN WERELD Kasjmir komt in de Veiligheidsraad Geweldiger dan alles Zaterdag 10 Februari 1951 GEBOUW AMSTERDAM TENTOONSTELLING. 9-18 FEBR. (Van een onzer redacteuren) I j AN alle oppositie, waarte- V gen het communistische iro-Russische regiem in Praag rich sinds de putsch van Fe- ipio: jruari 1948 te verdedigen heeft e ®?ehad, is die, waarvan de ver schijnselen, ondanks het nog teeds dikker wordende IJze- en Gordijn, nu zo duidelijk an het licht zijn gekomen, de ;evaarlijkste. De terreur, aarmede de door de Sowjets n het zadel geholpen regering an de communistische presi- t. twjlent Gottwald zich totnutoe eft kunnen handhaven, be- ïoefde zich in hoofdzaak slechts te richten op de buiten partij staande, naar het «w Vesten georiënteerde, demo- :ratische elementen. Zeker, deze waren en zijn log omvangrijk genoeg zij 'ormen naar alle waarschijn- ijkheid zelfs nog steeds de •vergrote meerderheid in het nd. Maar, waar alle machts- niddelen in handen der com- unisten waren gelegd, die laarvan gebruik maakten op eij wijze, als slechts in een po- tiestaat mogelijk, kon de rechtse" oppositie die bo- endien nog in zichzelve ver beeld was moeilijk een wer- elijke bedreiging voor de tadhouders van het Kremlin t>3 /orden. De oppositie, ..aartegen de Rus- sche meesters en hun gelovige •tellieten in Tsjechoslowakije zich j gesteld zien. s daarom gevaar- )ker. wijl zij komt uit de rijen van Tsjechoslowaakse partij de jler. waarop de Russische machts- ositie in het hartland van Europa oor een goed deel berust zelf. Men vergissé zich niet: president "ittwald, die onder politiebewaking lijnt te staan, omdat hij Clemcn- lucht zou hebben mogelijk ge laakt, Clcmentis zelf en al die an- °re leidende en ondergeschikte :uren uit het staatsapparaat, die de laatste weken gevlucht, gear ceerd of ontslagen zijn, zijn over- igde communisten. Zij bezitten als •danig in de ogen van Moskou :chts één fout. maar d.e wordt fzw dt c qe npei gave eds'.r thi Zaa, g ren hake wel KM of senh ba (D Ne euwi k zwei lai Ge< Die G« Jent Tom legdi bekt n g v; zomi - zoc gela- daac n v ts aa nigi' s (D )or Stalin als misdadig beschouwd: tril Tsjechische, geen Rus- »ehe communisten nationaal- mmunisten dus. Zij zijn niet be id de vitale belangen van hun nd op te offeren aan egoïstische iissische interessen. Acn de andere nt echter zijn het geen typen, die n gevolge van moeilijkheden en eurstelhngen hun ideologie er n geven. Vladimir Clcmentis bij voorbeeld, n van de meest onderlegde leden 'n de Tsjechische communistische dij, is niet als martelaar naar nerika gegaan om daar, als vele 'Jere vluchtelingen van achter t IJzeren Gordijn vóór hem, te lliciteren naar h -t baantje van 'tor aap een of andere umversi- i™.*1 H-b zal als Tito commu- •t blijven, maar weigert Stalins •af te zijn. Zijn principiële hou- |0( ig bleek reeds in V.N.-milieu in motorrijwielen scooters bromfietsen lotorcurriers OFEN, inel. Zondag ,0.17 «n Lake Success, waar hij zijn land vertegenwoordigde. Hij werd door Praag teruggeroepen en zijn vele ook niet klein communistische vrienden trachtten hem te overreden, die Canossagang niet te ondernemen. Hij was echter zozeer overtuigd van de goede trouw van zijn chefs, dat hij toch ging En omdat de geh:le wereld erop lette, wat er met hem gebeuren zou, geschiedde er natuur lijk niets: hij werd onschadelijk ge maakt op een betrekkelijk onbe langrijke post bij 'e Staatsbank. Vroeg of laat zou er toch met hem afgerekend worden; dat besefte hij toen nog niet. het drong eerst tot hem door toen zijn vriend cn e- schermer, president Gottwald. hem waarschuwde, dat het fatale uur gekomen was. Met een kleine voor sprong op zijn achtervolgers wist hij te ontkomen Genadeloos zal er nu orden af gerekend met hen. die hem hielpen ook met president ottwald, in dien de Russen dat nodig achten en m -t alle anderen, die denken als Clementis. Hoe groot hun aantal is en hoe diep dc „nationalistische af wijking" reeds in de partij is door gevreten. is moeilijk tc schatten Men mag echter aannemen, dat het aantal aanzienlijk en de doorwer king groot is. De Tsjechen en Slo- waken zijn door hun geschiedenis, VLADIMIR CLEMENTIS Geen Stalinist, wel communist Uitzicht van het oude stadscen trum uit, over de Boheemse na tionale rivier de Moldau, op het Hradschin, in de eerste jaren na de oorlog de zetel van wijlen Benesj, thans (nog?) die van Klement Gottwald rnet vele en langdurige perioden van onderdrukking, tot bijzonder nationalistisch ja zelfs chauvinis tisch denkende en voelende mensen geworden' Het communisme kan daarin geen ingrijpende verandering hebben gebracht. Naast president Gottwald wordt zelfs een beproefde communist als Nosek. die als mi nister van Binnenlandse Zaken (on der wie het politie-apparaat ressor teert!) een van de belangrijkste sleutelposities van het land inneemt, van ..nationalistische dwalingen" verdacht. Het Kominform-orgaan heeft bn herhaling het partijblad der Tsjechoslowaakse communisten ude Pravo" van afwijkingen van de (Russische) partijlijn beticht. Twee mogelijkheden Wat de Russische meesters heeft bewogen, juist thans toe te slaan, is onbekend. De gunstigste veron derstelling is, dat de „afwijking' zover om zich heeft heengegrepen, dat zij tot een onmiddellijke be dreiging voor de Stalinistische com munisten is geworden. Het feit, dat verschillende verdachten tijdig zijn gewaarschuwd en zich zo door de vlucht konden redden, pleit voor deze opvatting. Het bewijst immers, dat zelfs door Moskou be trouwbaar geachte lieden achter af toch niet-zo betrouwbaar ble ken. Aan de andere kant bestaat de mogelijkheid, dat de Sowjets op korte termijn een actie ter door kruising van de Westerse herbe- \v mening in de zin hebben, waar vóór alle oppositionele machten in de satellietstaten onschadelijk die nen te worden gemaakt. In dit verband wordt hoofdzakelijk ge dacht aan een aanval op Joego slavië Voor deze "mening is wel licht een bewijs te zien in de om standigheid. dat de „zuivering" zich niet tot Tsjechóslowakije schijnt te beperken, maar ook in de andere satellietstaten wordt doorgevoerd. Maar hoe dit ook zij. de weten schap. dat achter het IJzeren Gor dijn zelfs onder de communisten niet allen naar het pijpen van Sta lin dansen, is voor het Westen even aangenaam als zij voor het Kremlin verontrustend moet zijn. Waarom zicli druk maken? Er wordt geklaagd, dat hier in Nederland de bevolking zo ontewo- I gen blijft bij dc koude oorlog en de communistische dreiging Als tc- j genstelling wijst men op Amerika dat zo veel verder van de haard i van onrust verwijderd is. doch zich I steeds meer voorbereidt en oa. j reeds de noodtoestand heeft afge- I kondigd. Maar is het niet zo. dat- i een groot deel der bevolking, de er varingen, die zij na de oorlog op deed rijker, niet meer bereid is zich allerlei opofferingen te getroosten0 Waarom zich druk maken als een Paul van Kempen weer terug kan komen, als de geallieerden in Duits land de ergste oorlogsmisdadigers weer op vrije voeten stellen1 Dit zijn recente voorbeelden. Andere zijn er bij de vleet. Zou het niet veel gemakkelijker en minder ge vaarlijk zijn in de toekomst maar te collaboreren? EEN ABONNEE (Wij kunnen ons voorstellen, dat er de afgelopen vijf jaar veel ge beurd is, dat inzender teleurgesteld of ontmoedigd heeft. Maar het lijkt ons volkomen onjuist op die bittere ervaringen te reageren met de op merking, dat collaboratie dan toch maar veiliger of gemakkelijker is.) Coördinatie van het Europese transport PARIJS. Het plan om naar het voorbeeld van het plari-S'chuman het Europese transport te coördi neren is Vrijdag door de transport commissie van de Raad van Europa goedgekeurd. Op de eerstvolgende bijeenkomst van de Europese As- semblée. die in Mei a.s. te Straats burg zal worden gehouden, zal het plan een van de voornaamste pun ten van de agenda vormen. Tot een van mijn kleurrijkste herinneringen gaf het vertrek van de Duitse kroonprins uit Neder land in 1923 de aanleiding. Op een morgen in November werd ik opgebeld uit Den Haag: ..Weet gij dat de kroonprins vertrokken is?" Zo is het velen die tot de ..wcl- ingelichten" werden gerekend, die morgen vergaan, daaronder hoge functionarissen in Buitenlandse Zaken. Al spoedig kreeg ik te horen, dat grote ontstemming heerste in de ..geallieerde kringen" in Den Haag. Ik zocht daarop een der hoge heren in Buitenlandse Zaken op. Deze had mij trouwens zelf oppc- beld: „Ik heb uw hulp nodig En hij vertelde „Wij hebben van het vertrek van de kroonprins op die morgen iiiets geweten. Natuurlijk wisten wij wel vooraf dat er iets van dien aard op til was. Wij namen dit stand punt in: De kroonprins kan gaan. maar de keizer niet. Feitelijk was de kroonprins met onze geïnter neerde. maar die van zijn vader. Die wilde niet dat hij terugkeerde „Het Duitse volk moet mij eerst op zijn knieën om vergiffenis sme ken voor hetgeen het tegen mij heeft misdaan. Dan eerst keren ik en mijn zoon terug." Misschien was dat niet enkel so lidariteit. Wilhelm mocht zijn zoon niet. En, terwijl de vader in ieder geval op een mooi buiten in aan gename omgeving zat, bleef de zeer genotzuchtige kroonprins op gesloten op Wieringen, dat noch liefelijk was, noch een plek des vennaaks. Het einde was. dat de kroon prins besloot te pogen, zonder de goedkeuring van zijn vader af te wachten, naar Duitsland terug te keren. Hij onderhield betrekkin gen met Stresemann. -en Strese- mann was .toen rijkskanselier ge worden. Onder diens invloed kreeg hij het gevraagde verlof, naar zijn geboorteland terug tc heren. Het grote feit zou dan gebeuren. Onze regering had de buitenland se diplomaten daarvan geen mede deling gedaan. Zoals gezegd, zij was van mening, dat het verblijf op Wieringen van de kroonprins. in tegenstelling tot het verblijf van zijn vader te Doorn, geen of ficiële aangelegenheid was. Bui tenlandse Zaken had er al enige dagen lang niets meer van ge hoord. Het geval ressorteerde on der Binnenlandse Zaken, waar Ruys dc Beercnbrouck, als premier, mi nister was en waar Mr. Kan, de indertijd in de sportwereld zo po pulaire „papa Kan", als secretaris generaal een soort van speciale en vriendelijke voogdij over de prins op Wieringen uitoefende. Ik laat nu weer de hoge diplo maat aan het woord. „Ik werd op een avond opge beld door Benoist, de Franse ge zant. Hij zegt: „Ik wens de minis ter te spreken." (Dat was toen Van Karncbeek). Mijn antwoord is dat de minister helaas niet in de stad is. „Dat zal niet helpen," zegt Bennist met zijn gewone onhebbe lijkheid. „Ik moet het met hem hebben over hel weggaan van de kroonprins." Ik betaal hem met gelijke munt terug: „Als de mi- ntster er niet is kan ik hem niet te voorschijn toveren." Het eindigt ermede dat wij een afspraak ma ken: De volgende morgen om half elf zullen de geallieerde gezanten gezamenlijk op het departement de minister, die laat die avond terug wordt verwacht, bezoeken. Doordat een der lieren opgehouden i s, HERINNERINGEN (aan internationale politici) van Dr M. van Blankenstein IMIUIM'IL wordt dit later op elf uur be paald" „W{j vragen herhaaldelijk bij Binnenlandse Zaken aan. Daar weet men van niets, zo Jieet het. Het wordt wel benauwend. Om elf uur komen de heren met een gehar nast protest De kroonprins is die morgen vertrokken, zo zegt Be noist, op zijn onbehouwen manier. Maar dc minister ontkent dat; h(; weet van niets. „Belt U dan maar Binnenlandse Zaken eens op." De minister doet dat, spreekt daarbij Nederlands, maar Prins de Ligne, de Belgische gezant, verstaat Ne derlands, en getuigt tegenover zijn collega's, dat men op Binnen landse Zaken werkelijk van niets weet. Het is dus een loos ge rucht. De heren moeten met een figuur afdruipen. Benoist verlaat het laatste het gebouw. Op de stoep staan een dcrsfotograaf en een Amerikaans journalist. De fotograaf neemt een foto, die tn vele bladen verschenen is. Men zag er het zuinige gezicht op van dc heer Benoist. Want de Amerikaan se journalist zei met grote en ge rechtvaardigde stelligheid: ..Wat zegt U ervan dat de kroonprins vertrokken is?" Inderdaad, dc kroonprins was weg. Benoist heeft Van Karncbeek het geslagen figuur nooit vergeven. Ten onrechte. Er gebeurde meer. De secreta ris-generaal op Buitenlandse Za ken hoort per telefoon uit de stad uit gelijke bron als ik dat de kroonprins weg is. Hij weet niet wat zich in het politieke kabinet en bij de minister afspeelt, en vindt het gewoon een pikant nieuwtje dat wel van alle kanten in orde zal zijn Een vriend komt binnen. Ik zal zijn naam niet ver klappen. HU zegt tot deze„Weet je dat de kroonprins weg is?" „O, dat is Interessant," zegt de be zoeker. En hij loopt naar dc diplo- matenchib in het Voorhout om het nieuwtje te spuien. Hij vertelt het al in de garderobe, aan ieder die het horen wil. Ook aan de prins de Ligne, die juist binnenkomt. „Het is niet waar." zegt deze. ..Ik weet het uit goede bron," ant woordt de ander. ,Jk weet het. uit betere." zeqt de prins, „ik kom zo van dc minister." „En ik van de secretaris-generaal." zo ver galoppeert zich dc ongelukkige, die zich niet gewonnen wilde geven. Er waren scherven genoeg ge maakt. Waar waren de schuldigen'? Dat onthul ik 'n volgend verhaal Ik sprain van kleurrijkheid: Tenslotte kwam ik er zelfs door in een in dianen-geschiedenis terecht Met echte roodhuiden. Dal was een verrassend verlengde van mjjn taak in deze. Adiwrievttc tl M (Van onze correspondent) KOPENHAGEN. Over enkele maanden zal in het stadhuis van Kopenhagen een wonder der techniek worden geplaatst, waarvoor de Deense hoofdstad wel met een extra sterretje in Baedecker vermeld mag worden: een klok, vervaardigd door Jens Olsen, een man, die de bekwaamheid en handigheid van de handwerksman met zijn zeldzame kennis van wis- en ster renkunde verbond en met de onafgelaten energie van het ware genie een werkstuk heeft gewrocht, zoals er in de wereld geen tweede wordt gevonden. Zijn hele leven. 72 jaar lang. had hij eraan gewerkt en de plannen en modellen waren al geheel klaar, toen hij in 1945 door de dood werd verrast. Nog maar korte tijd ge leden slaagde men er in, enige kapitaalkrachtige lieden tc vinden, die rnet geldelijke steun van de stad Olson's leerling Mortensen op dracht gaven, de klok af te maken. Zij kost 350.000 Kronen (f 192.570,-) maar is het geld alleszins waard elk moment wijst zij de stand aan van zon. maan. planeten en vaste hemellichamen, zc wijst aan, wan neer er zons- en maansverduiste ringen plaats vinden en hoe laat het in elke willekeurige plaats ter wereld is. Een kalender vertelt de weetgierige, op welke dag van de week elke willekeurige datum in vierduizend jaar viel. Wilt U b.v weten, of Uw grootmoeder con Zondagskind waS, de klok geeft U het antwoord- Zij is gebaseerd op een automa tisch werkende mechaniek, zodat ze. zonder gerepasseerd te worden, drieduizend jaar kan doorlopen. Pas dan zal hot nodig worden, haar te laten stilstaan en een kleine verandering in het tandrad aan te brengen. Een van de meest interessante onderdelen van de klok is de zo- tUUnOei&fZtW/ zeft genaamde Feestkalender. In elko Oudejaarsnacht, klinkt om zes mi nuten voor middernacht een belle tje ten teken, dat dc klok op dat moment alle maangestalten en ver springende feestdagen van het ko mende jaar heeft berekend want prestatie, waarvoor men buitenge- mendê jaar heeft berekend, een hierbij zijn niet minder dan 570.000 verschillende combinaties mogelijk. De klok wijst de sterrentijd aan en daar de omloop van de sterren 25.700 jaar bedraagt, betekent dit. dat het langzaamst draaiende rad in het kunstwerk elk jaar slechts een beweging van één 25.700s'c maakt. Om de klok zo dicht mogelijk bij De klok. die zeven wijzerplaten heeft, bezit slechts een pendant in Frankrijk, de zogenaamde ..derde Straatsburger die echter de ver- gelijking niet kan doorstaan. Ter wijl d'ze nl. een afwijking van de sterrentijd van acht seconden in oe loop van honderd jaar heeft, zal dc Kópenhaagse klok op driehonderd jaar slechts een verschil van 0,4 se_ conden aanwijzen. En zc kan meer dan alleen maar lopen en slaan! Op Met dagelijks stijgende ver ontrusting moet ik waarnemen, schrijft ds. L. Nieuwpoort in het weekblad „In de Waag schaal", dat de kerken in het Westen niets doen, maar dan ook niets doen om de dreigen de catastrofe van een derde wereldoorlog tegen te houden. Wordt het geen tijd dat de kerken spreken? Merkwaardigerwijze ver scheen dit artikel op de dag, dat de kerken, althans de overkoepelende organisatie van zeer vele kerken, spraken. De Wereldraad van Kerken immers, vertegenwoordigd door zijn Uitvoerend Comité, onder leiding van de Angli- j caanse bisschop van Chiches- ter en van onze landgenoot dr W. A. Visser 't Hooft, kwam van 30 Januari tot 1 Februari te Bièvres bij Parijs bijeen en beried zich daar op de interna tionale situatie, waardoor niet alleen ds Nieuwpoort, doch ook de Wereldraad terecht veront rust wordt. Te Bièvres werd gerapporteerd over hetgeen de Commissie der Kerken voor Internationale Zaken (de C.C. I.A.) doet. Bij die gelegenheid bleek o.a., dat er tijdens de voorbereiding van de heilzame bijeenkomst van Attlee en Tru man een duidelijke en even eens heilzame invloed van haar was uitgegaan. Te Bièvres nu stelde het Uitvoe rend Comité van de Wereldraad een uitvoerige brief op aan de bij de Wereldraad aangesloten kerken. Die brief is het resultaat van ern stige besprekingen. Die brief is een document, dat het verdiend zou hebben 'om. uitvoeriger dan wij het hier kunnen doen. op de voor pagina's van alle dagbladen ter we reld te worden weergegeven. Het is een eerlijk stuk en het is een oprecht stuk Het vraagt aandacht voor het ontwaken der vroege re koloniale volken. Het stelt dc wereld tot plicht die volken niet slechts de formele vrijheid te geven, doch hun ook bij te staan in de be vrijding van honger f-n gebrek. Het protesteert namens de mens tegen alles en ieder die deze mens als 'n dood voorwerp en op z'n best als een werktuig behandelt. „De mens hoort veel over vrede praten, maar terzelfdertjjd wordt hem gezegd.dat hij omderwille van die vrede moet haten of herbewapenen. De mens hoort veel over mensenrechten pra ten. maar terzelfdertijd leeft hij in een wereld van uitbuiting, deporta tie. concentratiekampen, willekeu rig getrokken grenzen en totale oorlog De Wereldraad herhaalt, dat er een fundamentele tegenstelling be staat tussen christelijke overtuiging en totalitaire ideologie. Maar „een stelsel dat op die valse (tota litaire) leer is gegrondvest, kan niet alleen door geweld worden over wonnen; geen enkele poging moet worden nagelaten om de uitdaging van het totalitaire communisme met andere middelen dan die van de oorlog te beantwoorden" Openhartig wordt toegegeven, dat er te Bièvres verschil van mening over de herbewapening bestond. Maar hierover was men het eens: 't Westen bewapent zich uit angst voor het Oosten, doch tegelijkertijd vreest het Oosten in toenemende mate. dat die ontwikkeling tot een preventieve oorlog zou kunnen lei den. En: de algemene herbewape ning brengt vrede en veiligheid in gevaar en bedreigt de sociale recht vaardigheid. De bewapening, hoe nodig misschien ook. mag in de na tionale en internationale samenle ving niet het dominerende element zijn. Wij zijn, zegt de Wereldraad, ervan overtuigd, dat het dc plicht alle kerken is op de bres te staan voor een vrede door recht. Wij moeten ervoor op onze hoede zijn. dat hel bezit van macht niet tot toepassing van geweld leidt. En: elke mogelijkheid tot onderhandelen moet wórden aangegrepen Tot de aangesloten kerken wordt gezegd: - Deze week „Wij vragen u, zoals wij ons dat zelf hebben afgevraagd, of gij wel alles doet wat gij kunt Vrede en sociale gerechtigheid moeten vooropstaan. Als de bewape ning het maatschappelijke herstel ondermijnt, verergeren de regerin gen de ziekte die zij trachten te ge nezen. De kerken hebben dus gespro ken. Zij hadden, voorzover in de Wereldraad georganiseerd, misschien non krachtiger kunnen spreken. Zij hebben echter ongetwijfeld willen vermijden om méér te zeggen dan zij in oprechtheid konden zeggen Zoals zij spraken was dat echter voldoende krachtig om menige po litieke partij en menige internatio nale groepering op nict-godsdiensti- ge gröndslaf tc beschamen. En ten slotte: de Wereldraad is geen in stituut. dat aan de aangesloten ker ken kan voorschrijven hoe te moe ten handelen. Hij moet het laatste en beslissende woord, de laatste en beslissende daad aan de afzonder lijke kerken overlaten: ..Wij vra gen u, of gij alles doet wat gij kunt." Eenheid en protest Meer dan op het vasteland zijn in Engeland rooms-katholieken bij een groeiende beweging naar christe lijke eenheid betrokken Te Londen spraken dezer dagen in de grote Central Hall zowel Anglicanen, rooms-katholieken als methodisten en andere nonconformistcn in een grote jaarlijkse bijeenkomst vóór die eenheid. De bijeenkomst stond onder leiding van de Anglicaanse bisschop van Londen. Maar er was gejoel en geroep, toen dc rooms- katholieke spreker aan het woord kwam. Daarop wees de Anglicaanse bisschop de demonstranten terecht: Als wij dan volgens u misleid zijn, kunt ge beter inplaats van te schreeuwen, voor ons bidden." Wending en de Universiteit „Wending", het maandblad voor evangelie cn cultuur, dat zich veel faam verwierf door zijn speciale nummers, wijdde thans zo'n bizonder num mer aan de Universiteit. Uitgangspunt: „Er is alle reden om met verontrus ting tc vragen of men zich wel voldoende bewust is van de crisis, waarin universiteit en studentenwereld zich bevinden." Medewerkers oa. prof van Asbeck. prof. Banning, prof. Heringa fin een zeer zakelijk artikel over dc zeer zakelijke noad van de student) Wijlen prof. v. d Leeuw's laatste artikel, voor dit nummer nog ge schreven. treft weer door zijn hel derheid en bewogenheid. Wij zullen niet uit dit nummer citeren, dat bergt het gevaar in zica, dat u dan wel meent te weten wat er in staat, ieder die ook maar iels met de universiteit en het studentenleven te maken heeft, leze oit speciale nummer van „Wending" gehéél. LONDEN. Engeland en de Verenigde Staten zullen volgende week in de Veiligheidsraad geza menlijk een resolutie indienen, die ten doel heeft het geschil tussen India en Pakistan over Kasjmir op te lossen, zo wordt hier van ge zaghebbende zijde verklaard. Het Brits-Amerikaanse plan zou voor zien in een plebisciet onder toe zicht van de V.N. Jaren geleden heb ik aan de voet van de waterval van Schaff- hausen gestaan, die ik reeds ken de van een plaatje uil het aard rijkskundeboek op de lagere school. Om te zien was dit dus in zekere zin geen verrassing meer. Maar wat op het plaatje niet te zien ivas, en mij dan ook volkomen verraste, was het donderend geweld We probeer- j den elkaar te vertellen, hoe we het vonden, doch zagen alleen de mond van de ander bewegen. Dit enorme, massale, massieve geluid vaagde elke andere klank eenvoudig weg. Daar heb ik nog wel eens aan moeten denken, wanneer we door snelle cn mas sale gebeurtenissen overstelpt werden. Dat heb ik ook telkens weer gezien, waar het persoon lijk leed. tot zulk een hoogte ge klommen was, dat een mens eenvoudig geïsoleerd werd, zo dat woorden van een ander hem niet meer konden bereiken. Maar Psalm 93 zegt temidden van het geraas en het rumoer der volkeren en het verdovende diepe leed, dat God geweldiger is dan dit alles. God, die re geert, de wereld en de enkeling vasthoudt. Geweldiger dan het bruisen van grote wateren. Daar wordt een mens, temidden van al het overweldigende, stil van. v. E. De uitvinder van dc volmaakste klok ter wereld is dood, maar hij leeft voor in zijn geniale schepping. het publiek tc brengen zal zij !n een kamer vlak naast de grote hal van het raadhuis komen tc staan. Er kunnen natuurlijk moeilijkhe den komen door het drukke straat verkeer. Om deze te ondervangen wordt de klok geplaatst op «'en zorgvuldig vervaardigd voetstuk van beton binnen een omhulsel van eerste klasse staal, belegd met ma honiehouten platen. De luchtdruk wordl door bijzondere pompen op peil gehouden cn stof cn microben geweerd. Voor alle aparte delen van de klok tot een geheel worden samen gevoegd, worden zij gekookt n voorzien van een laagje verguld sel van 1/10.000 mm. dikte. Daar na zal geen mensenhand de klok meer aanraken, want het samen voegen wordt met behulp van zeer speciale instrumenten tot siarid ge bracht. Op de dag, waarop de klok gaat loper., zal oen astronoom de juiste stand van dc sterren bereke nen. Moge de wens van de vader van de klok in vervulling gaan, n.l. dat men na duizen den jaren van ons in zovele opzichten mislukt tijdsgewricht zal kunnen zeggen: „Hier staat een indrukwekkend document uit die oude tijden!"

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1951 | | pagina 5