DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Bevolking van Barcelona keert zich tegen r ranco-dictatuur NA EINDELOZE JAREN VAN ONDERDRUKKING Arbeiders EN werkgevers in algemene staking Werk van informateur op een gevild oor na Veluwe toneel van strijd tussen Westland en Oostland v V~.IN.-t roepen bij I longtsjon r „Kleine Vier" raken al verder van hun doel r Geen vrije hand voor MacArthur in Korea Woedende menigte bestormt stadhuis Straaljager maakt noodlanding Prof. Romme'sgenieuze vondst: V Driedaagse oefening voltooit training lichting 1949II Logistiek VJ lie Jaargang, no. 61 Diiistlau 13 Maart 1951 Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330. Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 Abonnements prijs *10 cent p. w. of 5.15 p. kw. Losse nummers 9 cent Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235. Redactie cn Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort. HOOFDREDACTEUR: TJ. DE BOORDER (Van onze correspondent) BARCELONA. Voor de eerste maal sinds Franco zijn dictatuur vestigde is een algemene slaking in Barcelona uitgebroken. Wederom heeft Catalonic, de provincie met het sterkste verlangen naar vrijheid, de leiding genomen. Driehonderdduizend arbeiders hebben de werk zaamheden neergelegd, tot wanhoop gebracht door de duurte. Maar het is stellig geen actie van het proletariaat alleen: werkgevers hebben zich bij de actie aangesloten en de autoriteiten hebben al waarschuwingen gericht tot de patroons, die met hun arbeiders gemene zaak zouden willen maken. Dit is niet alleen Catalaans verlangen naar autonomie: het is ook wanhoop over de verschrikkelijke economische toestand, en de toename der faillissementen, die de Cata laanse burgery tot dcspcraatheid brengt. Alles was gistermorgen samenge stroomd bij het stadhuis: het hele verkeer stond stil, oorspronkelijk op de ondergrondse na. Tramwagens werden tot stilstand gebracht of ondersteboven gekeerd, buitenlandse auto's kregen opschriften: „Ga naar huis". De wegen werden vrijge maakt. Daarop begon de stormloop op het stadhuis. De gordijnen van het stad huis werden met brandende prop pen in brand gestoken. Dc politie vuurde. De menigte verspreidde zich voor een ogeblik. Vele gewon den en enkele doden bleven achter. Intussen verspreidde zich de op schudding over de voorsteden. Overal was nu het verkeer stop gezel. Alle zaken waren gesloten. Drommen stakers drongen door de straten. De gouverneur deed een be roep op de bevolking en waar- chuwde, dal de stakersleiders, die hij als communisten doodverfde. treng gestraft zouden worden. De waarschuwing had geen uitwerking. Men weet te goed in Catalonic. dat hier 't communisme niets betekent. Avouds begonnen de massale ar restaties en toen het donker werd keerde de rust terug. Maar het ver keer bleef stilstaan en de zaken lie- ton de rolluiken gesloten. Deze algemene staking is de voortzetting van de tramactie, die de eerste week van Maart Barce lona in opschudding bracht. De be volking had geweigerd de verhoging der tramtarieven met 30 centimes te betalen. Zij boycotte de tram en het ver keer werd belemmerd. Na een week gaf de regering toe. Van de aanvang af droeg deze actie een veel algemener karakter. Niemand twijfelde er aan. dat zi.i tegen het Franco-regiem zelf «gericht was. De 23ste Februari begon een student met de luiten van een tramwagen m te slaan. De politic intervenieer- Voorzitter CNV: Suikerprijsverhoging is onsociaal UTRECHT. „Op de meeSt on sociale wijze is de regering, zonder overlég te plegen met het georgani seerde bedrijfsleven, bezig de eind jes aan elkaar te breien." Dit ver klaarde de voorzitter van het Chris telijk Nationaal Vakverbond, de heer M. Ruppert, naar aanleiding van do verhoging van de suiker prijs. Hij kantte er zich fel tegen, dat de regering geen rekening heeft gehouden met het advies van de Soc. Econ. Raad. die de mogelijk heid oppert van distributie. De loon- en salaristrekkenden. meende de heer Ruppert, hebben liun deel in de gebruiksbeperking geleverd, hot is nu de beurt van de hogere inkomenstrekkenden. de. de menigte viel daarop de agen ten aan, waarna de politie verster king moest sturen. Vier dagen latei- deelde de prefectuur mede. dat al len, die in verband met de tram actie gearresteerd waren, aan de militaire politie overgeleverd zou den worden. Ieder in Catalonië weet, wat dit betekent: niettemin neemt de volgende dag de actie met een sprong in hevigheid toe. De politie wordt versterkt met die uit andere plaatsen. Er komen relletjes op het plein van de universiteit. Voor het eerst sinds 150 jaar dringt de politie de universiteit bmnen. Tachtig studenten worden gearresteerd, maar op straat wordt een troep Plialangisten (leden van de beweging van Franco) door de bevolking uit elkaar gejaagd. De volgende dag begint de eigenlijke trambo.vcot. In aLle wijken .worden dc parolen door middel van gesten cilde blaadjes de bevolking meege deeld. Telefonische waarschuwin gen. opschriften op de muren, doen de rest. De hele bevolking van Bar celona een stad van twee mil- liocn begeeft zich te voet op weg naar zijn werk of naar de pleinen. Een botsing met de politie kan niet uitblijven: geweerschoten, enkele gewonden, waaronder een kind van vijf jaar, arrestaties de hele dag blijft het onrustig Die nacht sterft de vijfjarige jon gen. Het bericht daarvan gaat als een lopend vuur door Barcelona De kameraden van de vader gaan in staking: de menigte vult weer de straten. Nieuwe botsingen. Er wor den stenen geworpen en de politie trekt zich terug. Het leger treedt nu op: enkele soldaten worden ge arresteerd. omdat zij zich met de bevolking verbroederen. Het kabi net van Franco komt inmiddels in Madrid bijeen om de situatie le be spreken. De derde Maart stortregent het maar de actie duurt voort De menigte gaat te voet. Niemand waagt het een tram te betreden In lange rijen staan de wagens voor de remises. Een enkele waagt het uit te rijden: hij wordt vernield. De burgemeester, ten einde raad. neemt ontslag. Nog die middag wor den duizenden arrestaties verricht: maar de spanning wijkt niet. En dan, 's avonds, deelt de Franquisti- sche gemeenteraad de bevolking mee. dat de verhoging van de tram tarieven ongedaan is gemaakt. De ministeraad in Madrid bekrachtigt dit besluit. Dc rust keert nu direct weer. Maar een andere, meer hei melijke spanning maakt zich van de stad meester. Voor het eerst heeft een giote openbare cn gewelddadige actie tegen Franco succes gehad. Na eindeloze jaren van onderdruk king krijgt dc bevolking weer besef van verzetskracht. Uit die stemming is de staking van gisteren geboren. Stakingen in België ANTWERPEN In Antwerpen en de Scheldemond begonnen Maan dag de bemanningen van sleepboten een staking voo. hoger loon. Van daag zullen de schippers in dc haven cn op de binnenwateren be slissen of zij zich bij hen zullen aan sluiten. In Henegouwen duurt de staking van het trampersoneel, die twaalf dagen geleden begon, voort cn ligt het tramverkeer lam. Het absenteïsme in mijnen en fabrieken is sedert de staking begon met 50 procent toegenomen. Uit cockpit geslingerde piloot liclit gewond (Van onze correspondent) LEEUWARDEN. In dc Warren lussen Hardegari.jp cn Bcrgum, on geveer tien kilometer ton oosten van de Friese hoofdstad is gistermid dag even na vieren een straaljager van dc vliegbasis Leeuwarden bij een noodlanding volkomen ver nield. De piloot, de tweede luitenant- vlieger F. Vonk. is waarschijnlijk uit het toestel geslingerd en wercl slechts licht aan het hoofd gewond. De piloot heeft deze noodlanding op geringe afstand van zijn basis moe ten maken wegens een storing in de Gloster Meteor, waarvan de oor zaak nog niet bekend is. Hij zette het toestel aan de grond vlak ach ter de boerderij van de weduwe Bosma en juist onder de hoogspan- ningsleiding LeeuwardenGronin gen. Daarbij werd de cockpit van de romp gerukt. De rest van het toestel gleed nog een eind door en bleef toen met een doormidden ge broken staart boven een sloot han gen. Het terrein waar dc Meteor neer kwam, lag bezaaid met munitie. Men neemt op de vliegbasis Leeuw arden aan. dat de vele ongelukken met straaljagers in de laatste tijd geen gevolg is van constructiefou ten doch van een samenloop van omstandigheden. Rita's lotswendingen hebben haar thans weer eens naar Pompeii gr- voerd, de stad die tweeduizend jaar geleden onder lava cn as werd bedolven. De blootlegglngen hebben honderden merkwaardige vond sten opgeleverd zoals mensen die tijdens het wegrennen neergestort, zijn, bedienden die kleine kinderen trachtten te beschermen, c d. Ook de wandschilderingen, cle mozaieken cn dc op dc wanden der hui zen necrgekalktc ontboezemingen trekken ook steeds weer bclang- stellendeti cn cultuurhistorici Rila liep cr even langs op weg naar Frankryk, waar zij haar dochtertjes wil bezoeken. ..partijloos exponent van derde macht'' (Van cc» onzer redacteuren) T)EN HAAG" Men mac gcên .TfirV' roepen voor men ceherl en al over de bruc is. Allen echter, die ci.steravond prof. Romme's vorderingen bjj wijze van spreken van minuut tol minuut volgden, viel het moeilijk niet tegen deze goede regel te zondigen. Vooral toen bekend werd. dal de in formateur een ware processie van candidatcn, die hem kennelijk het ja woord hadden gegeven, bg adspiranl-formateur dr. Droes kwam binnen leiden om hen voor le stellen. Zaterdag was prof. Albregts reeds bij de geduldig wachtende aanstaande premier geweest. Maandag kwamen ver volgens mr. II. Mulderijc uil Amsterdam, jr. C. Staf uit Den Ilaag cn ir. II. H. Wemmers uit Amstcnradc onder zijn keurend oog. Mocht mr. Mul- derije worden gezien als aanstaand minister van Justitie, ir. Staf als dito van Oorlog en Marine cn ir. Wemmers als de nieuwe bewindsman van Verkeer cu Waterstaat, dan was duidelijk, dat de. zaak op een oor na was gevild. Want het vinden van dc eventueel nog ontbrekende man. een katho- liek voor Uniezaken of wat daarvan eventueel zelfstandig zal blijven voort leven, zou stellig geen struikelblok meer kunnen vormen bü ccn zo ver gevorderd puzzlewerk. Politiek gesproken zou het nieu we kabinet aangenomen dat Uniezaken met een katholiek minis ter aan het hoofd zal blijven voort bestaan dan bestaan uit zes ka tholieken. zes socialisten (de mi nister-president telt immers in het krampachtig schema dubbel!), twee C H.-ministers (Mulderije en Staf», één V.V.D.-man en één partijloze (Wemmers). Dat de informateur hem voor het te vormen kabinet heeft aan gezocht kan men een ingenieuze vondst noemen. Officieel immers is zijn politieke plaats omschreven als; partijloos en exponent van de der de macht. Met deze formule heeft prof. Romme zich op de valreep dan tenslotte nog een complete EDE „Het Lichtspoor", week blad voor dc strijdkrachten, geeft t g.v. de oefening „Crescendo" op de Veluwe een zes pagina's tellend dagblad te velde uit In de ruime muquettezaal die de legerplaats Harskamp rijk is. geeft een wille streep op een grote kaart van de Veluwe de grens tussen Oostland en Westland aan. Met behulp van deze kaart en een aantal kleinere kaarten kan men zich een uitstelcend beeld vormen van de opstelling van de troepen cn het verloop van de gevechten en slagen. Zuidelijke wind 5 Weersverwachting geldig van p Dinsdagavond tot Woensdag- avond: Veranderlijke bewolking met enkele verspreid optredende i? buien. Matige tot krachtige g wind tussen Zuid-Oost en Zuid. |i Zacht voor de tijd van het jaar. S P 14 Mrt Zon op 6.59 onder 18.41 Maan op 8.56 onder 1.56. .Amerikanen schijnen er genoeg te krijgen van (Van onze correspondent tc Parijs) PARIJS. Op de conferentie van de vier plaatsvervangers heeft Gromyko gladweg het nieuwe voorstel afgewezen, dat de Westelijke «bie gisteren hebben gedaan. „Het was erger, veel erger dan het oor spronkelijke voorstel", vond hij, of zei hij ten minste. Van zijn kant bood Gromyko concessies aan: hij liet uit punt 'i van zijn voorstel dc ^'oorden „versnelling van de procedure voor een vredesverdrag cn terugtrekking van de bezettingstroepen" vallen. Het tweede Russische bunt luidt dus nu: herstel van Duitslands eenheid en sluiting van een Vredesverdrag. Niets mocht echter veranderd worden in de punten 1 en 3 van bet Russische voorstel Het zijn de doorslaggevende punten, omdat daarin dc demilitarisatie van Duits land en de vermindering van de be wapening in het algemeen wordt voorgesteld, zonder dat de omstan digheden vermeld worden die tot d? Westerse bewapening geleid hebben, zonder ook dat enigermate rekening gehouden wordt met de 'norme voorsprong, die Rusland op bet stuk van bewapening heeft. Aangezien de Westelijke plaatsver vangers niet naar Parijs gegaan zijn om het Russische overwicht met alles wat dat inhoudt le vereeuwi gen, is men gisteren weer iets ver der van het doel afgeraakt. Dc eni gen. die iets bereikt hebben, zijn de Russen. Zij hebben voor hun ma nier van onderhandelen een nieuw precedent aan de bestaande reeks toegevoegd. Men beweert, dat de Amerikanen er genoeg van krijgen en dat precedent niet langer dan tot Zaterdag willen laten duren. OEFENING ..CRESCENDOIS BEGONNEN (Van een onzer verslaggevers) ERGENS OP DE VELUWE. Vannacht zijn in aardedonker, regen achtig weer de laatste voorbereidselen getroffen voor de militaire oefening „Crescendo", waaraan 6200 man van de lichting 1049 11 deelnemen. Het is de slot-oefening van deze troepen; na dc beëindiging hiervan zal Nederland in de vorm van deze goed geoefende manschappen haar eerste aandeel in dc Wëst-Europese verdediging hebben geleverd. De oefening „Crescendo", die onder leiding staal van dc cdmmandant strijdkrachten te velde gencraal-majoor A. T. C. Opsomer, duurt tot rn met Vrijdag en zij bevat zowel oefeningen voor de staf (die reeds van Zaterdag af in touw is) als voor de troepen, die met de legering, de aan- en afvoer en niet te vergeten! met het eigenlijke vechten zyn belast. ..Crescendo" betekent, dal, er een digheid over de opstelling van Blauw grenslijn over de Veluwe loopt van omdat de oefening .Crescendo" in Noord naar Zuid: van het IJsselmcer hoofdzaak voor deze blauwe partij bij Horst over Ermelo. Staverden. Nieuw Millingen, Kootwijk en Otter- loo naar Oosterbeek. „Rood" staat ten Westen hiervan opgesteld; ..Blauw" is in aantocht uit het Oos ten. Terwijl wij dit in de nacht van Maandag op Dinsdag schrijven, zijn beide partijen aan het mobiliseren; er zijn verschillende grensincidenten gemeld. Rood is daarbij agressiever, waar tegenover staat dat de mobilisatie bij Blauw een sneller verloop heeft. De lste regimepts-gevechtslroep van Blauw houdt de driehoek Nunspect, Deventer en Apeldoorn bezet Bij een oefening als deze komt veel theorie te pas maar ci°*e troepen zijn inder daad in dez v f -k aanwezig; zij heten bu --fening om de 44ste regim. htstroep. Wat er Din. volgende dagen zal gebeuren raard zeer ge heim, maar da: Blauw het zoeven ge melde grensincident bij het kasteel Staverden niet op zich zal laten zit ten. is overduidelijk. Wij schrijven met enige vrijmoe- bedoeld is Blauw mag dus in geen geval in de krant lezen, hoe dc op stelling van Rood is. Voor Rood. numeriek trouwens verre de min dere. is het van minder belang te weten, waar Blauw vandaan kómt: zij zullen t z.t. heus wel merken dat Blauw er is „Het zal een krachtproef worden voor de troepen", zei generaal Op somer, die wij tussen zijn buitenge woon drukke bezigheden door even in de legerplaats bij Harskamp spra ken „Er zal heel wat van ze ge vraagd worden, maar ik ben er van overtuigd, dat zij zich tot het uiterste zullen inspannen." In de ruime practisch ingerichte maquettezaal. die deze legerplaats rijk is. hebben wij daarna kennis ge nomen van opstellingen en terrein situaties. die zowel voor Rood als Blauw goud waard zijn en waarover wij u dus nu nog niet kunnen voor lichten, omdat wij neutraal willen blijven in deze strijd. De enorme hoeveelheid werk, die er aan de voorbereiding van een Er is op gerekend, dat de ruim zes duizend man, die deelnomen aan de oefening „Crescenod" een behoorlijke honger zullen heb ben. Dat is niet alleen logisch, maar zelfs logistiek. Logistiek" heet nl. tegenwoordig de dienst, die zich. globaal uitgedrukt, met de materiële verzorging van de troepen bezig houdt. Het is een nieuw systeem cn de lichting 1949 II is alleen daarom al van grote waarde geweest, omdat zij de daarvoor bestemde manschap pen gelegenheid heeft geboden, zich hierin tc oefenen. Hier zijn een paar cijfers: 6.000 man eten per dag 15 000 kilo vlees, aard appels en wat het nog meer zijn mag. Zij verbruiken over 100 km ongeveer 55.000 liter benzine. Voor één frontsoldaat is onge veer één ton materiaal (munitie, vervoermiddelen, kleding enz. per dag nodig. Bij ..Crescendo" worden de levensmiddelen in oorlogsverpakking aangevoerd: er worden pakketten voor 25 en 50 man uitgereikt. En dan maar eten. tenzij Rood juist op dat moment voor een verrassing zorgt, of Blauw. oefening als deze vastzit, bleek al leen al uit de mededeling, dat zij voor 95'. op particuliere terreinen wordt gehouden. Aan al deze eigena ren moet toestemming worden ge vraagd. Sommigen weigeren. „Van zulke terreinen maken wij dan meestal mijnenvelden." hoorden wij een kapitein, goed gehumeurd ver tellen. Op die man:er helpt het vreedzame bordje „Verboden Toe gang" toch nog mee, de werkelijk heid van het oorlogsterrein zo veel mogelijk te benaderen. ploeg kunnen vormen, waat'in hij zelf althans naast KVP en PvdA alle andere belangrijke groeperin gen op enigerlei wijze vertegen woordigd zou kunnen zien Toen de Anti-Revolutionaire fractie me dewerking weigerde en twee A R - mannen ook niet op eigen verant woordelijkheid wilden deelnemen, betekende dat voor dc heer Romirie niet, dat hij nu maar alle bindin gen met de A.R. zou laten schieten. Waar geen ander meer een gat zag. daar vond het de inventieve katho lieke informateur in de „partijloze exponent van de derde macht", Wemmers. Voor de heer Romme waren dat twee. misschien zelfs drie. vliegen in één klap. Hij verbond vier man nen van de middel-kleine partijen aan het kabinet, zonder het noch tans dr Droes moeilijk te maken met een tweede V.V.D.-man Mr ee toch Ileus! Zie verder f?ag. 5 Te Portland (Oregon) heeft een vader een rechtbank moeten beloven zijn driejarig dochtertje Betty liet saffiaan- tjes-roken af te leren. fc Janice - Murpliy te Long Beach, California, is 'n flink kind van 2 jaar. Toch vindt haar huisdokter, dat zij niet weer een half flesje asperine, een doosje laxeermiddelen, een kwart flesje mcrcurochroom en een pot honing wet amandelen moet verorberen ivijze van kinderontbijt. In de Imperfo loopt de Amerikaanse cowboyfilm Winchester 72. Op he' natron umnd ziqh een 12-jarig toe schouwer zo <.p over hetgeen hij zag, dat hij over dc mud sloeg en in dr zaa' viel. Hel eind van de film beleefde hij in het ziekenhuis. Hoop op compromis in nog altijd vrij groot FA-kringen (Van onze correspondent tc New York) NEW YORK (Hoofdkwartier van dc V.N.) Het heeft een ogenblik geschenen, alsof de waarschuwing van generaal Mac Arthur, dat een langdurige stilstand in dc actie op Korea moet worden gevreesd, zolang dc troepen der Ver. Naties in hoge mate worden belemmerd door „abnormale militaire remmen", zoals het verbod om bases in Mandsjoerije te bombarderen, be doeld was als pressie, om meer de vrije band van dc zijde der V.N. te verkrijgen. Er is echter geen reden om aan te nemen, dat de Commissie van Goede Diensten voor Korea of de Com missie voor Sancties zich hierdoor hebben laten intimideren. Men schijnt eerder versterkt in de hoop, dat op de duur een oplossing alleen langs politieke weg mogelijk zal zijn. Het toepassen van militaire sanc ties belooft trouwens weinig effect te sorteren, daar Peking zijn mili taire bevoorrading practisch alleen uit Rusland krijgt. De toevoer van olie uit het Westen is niet noemens waard. Het afsnijden van de levens middelen-import houdt het gevaar in, dat de bevolking opgezet zou kunnen worden tegen het Westen. De voorzichtigheid, waarmee de commissie voor het bestuderen van eventuele sancties te werk gaat blijkt uit het besluit, om dc zittingen van openbaarheid uit te sluiten en uit de mededling, dal MacArthur's ver klaring in zake de militaire situatie geen punt van bespreking vormt. Vijf weken na haar instelling heeft I de commissie nog geen werkpro- gram gepubliceerd Men acht de mogelijkheid niet uitgesloten. dat de regering te Peking een laatste i poging zal wagen in dc vorm van I een lente-offensief, alvorens zij de J onderhandelingen weer op zal ne- j men. maar men wijst anderzijds op de zeer hoge Chinese verliezen. I Ook Washington Is ongetwijfeld steeds minder geneigd een uilbroi- ding van het conflict in Korea tt I riskeren door het geven van grote i re volmachten aan MacArthur. ten Strijd in huren TOKIO. Dr verbonden troe pen aan het centrale front zijn te rug. waar zij een maand geleden waren: op enige kilometers afstand van het belangrijke weg- en spnor- wegknonppunt Hongtsjon. Toen Hongtsjon ren maand geleden door de troepen der Verenigde Naties bedreigd werd, lanceerden dr Chi nezen een tegenoffensief, hetwelk aan het geallieerde leger de hlor- digste verliezen in de Koreaanse oorlog berokkende. Thans echter schijnen de Chinezen rn Nonrd- Koreancn zich terug te willen trekken en Hongtsjon zonder veel strijd op tc geven. Generaal Ridgway, de comman dant te velde der VN-troepen. is I er nu van overtuigd, dat voor een nieuw verrassend offensief der communisten niet meer gevreesd eerste wegens de. groeiende impo- behoeft tr worden. ten minste met dit I vóór hct bomende voorjaar. Hij ba- seort deze mening op de enorme I verliezen, die de Noordelijken tij- I dens hun laatste offensief cn hun daarop gevolgde terugtocht hebben geleden. Hun verliezen verhouden zich volgens betrouwbare schattin gen tegenover die der verbonde nen als 60 tegen 1. Natuurlijk, zo zei generaal Ridgway. beschikt fte I tegenstander over een onbeperkte mensenvoorraad. maar het zal hem I moeilijk zijn. de verloren gegane 1 wapens te vervangen. pulariteit in de V.S in Korea en de geringe kans, dat andere landen noemenswaardige verdere militaire steun zullen leve ren. cn ten tweede in afwachting van de ontwikkeling der Europese politiek Ondanks het geringe resul taat. dat tot dusverre werd bereikt op de Parijse conferentie der plaats vervangers van de ministers van Buitenlandse Zaken der Grote Vier, is men in VN.-kringen hoopvol ge stemd. dat Rusland m de huidige situatie niet geneigd zal zijn. zich ten aanzien van Korea te binden

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1951 | | pagina 1