Festival of Britain 1951
IRAN, vol onrust, rijp
voor revolutie—
i
I
DE ASSE VAN KLAAS
energie, vernuft en cultuur
groots
vertoon
van
Pasen
oei U eens
hóren!
Op 3 Mei plechtige opening dooi
de koning op trap van St. Paul's
Olie vertroebelt water in Nabije Oosten
Concertgebouw van
gigantische afmeting
'""wutmtdÉsN?
KREOFLAVON
mm
W
Zaterdag 24 Maart 1951
(Van onze Londense correspondent)
HET zal deze zomer nog meer dan anders de moeite waard
zijn een bezoek aan Engeland te brengen. Immers op de
derde Mei zal na een plechtige wijdingsdienst in St. Paul's van
de trippen van de kathedraal door de koning het „Festival of
Britain 1951'* geopend worden verklaard en gedurende de zo
mermaanden zal Engeland, in dit 100-jarige herinneringsjaar
van de „Great Exhibition" van 1851, aan de wereld tonen wat
het kan, wat het presteert en waar het naar streeft. Hoewel
de naam zegt het reeds het
feest èr een zal zijn van héél
Engeland, zal voor vele bezoe
kers hun belangstelling toch in
de eerste plaats uitgaan naai
de tentoonstelling aan de Zui
delijke oever van de Theems.
In het hartje van de stad, op een
betrekkelijk klein, in de oorlog
zwaar gebombardeerd en daardoor
voor verdere sanering vrijgekomen
stuk terrein (bij elkaar niet groter
dan een tien Hektare). dat wordt
begrensd door de rivier, de Water
loo en Westminster bruggen en de
spoordijk naar het Waterloostation
op de zuidelijke oever, is daar iri
de laatste twee jaar met toepassing
van alle grilligheden van construc
tie, waartoe moderne technieken
en materialen bouwmeesters thans
in staat stellen, een reeks merk
waardige paviljoens verschenen,
waaronder de reusachtige alumi
nium paddenstoel van de „Domme of
Discovery", wel het meest opvalt.
Als alles echter klaar is, zal de
zelfstandig opgestelde, 's avonds
verlichte. 75 meter hoge alumi
nium spits, die de SKYLON zal he
ten en die boven de aarde zal lii-.
ken te zweven, zo iil en voor het
oog vrijwel onzichtbaar is de on
dersteuningsconstructie, ongetwij
feld het meest opvallend kenmerk
van de. tentoonstelling zijn.
AAN DE OEVER
VAN DE THEEMS
Onderstaande maquette van 't a.s. Festival
of Britain laat u o.m. zien hoe Sport komt
hij nr. 2, de Televisie-cinema bij 4, het
Strand hij 8, de Dom der modernste ont
dekkingen bij 13, de Zee en haar Schepen
hij 15, en de vrij-staande Hemelpijl van
85 meter hij 16. Alle overige nummers zijn
oorden en gebouwen gewijd aan vernuft
en vermaak. Het geheel komt in Lambeth
(van, u weet wel: de Lambethwalk)Lon
den, aan de Zuidelijke oever van de Theems.
Om het beperkte tentoonstel
lingsterrein enigszins te vergroten
het betrekkelijke rommelige
conglomeraat van pakhuizén en fa
brieksgebouwen dat er eens stond
reikte tot aan het water toe en
hier en daar waren er inhammetjes
en haventjes is .men twee jaar
geleden begonnen met de kade
muur van voor de „County Hall"
- (bij de Westminsterbrug, schuin te
genover de Parlementsgebouwen)
door te trekken onder de spoorbrug
van Charing Cross door tot aan de
Waterloo brug. Bij de Waterloo
brug is, met een 'terras dat tot aan
de rivier reikt, op..het tentoonstel
lingsterrein ook Londen's nieuwe
„Concertgebouw" verrezen. Deze
„Royal Festival Hall", zal als de
tentoonstelling eenmaal voorbij is
(zij zal in ieder geval tot eind Sep
tember duren, maar er is grote
kans dat bij gebleken succes deze
datum verlengd wordt) en de pa
viljoens zullen zijn afgebroken, sa-
mên met het later aldaar eveneens
te- bouwen Nationaal Theater, het
terrein, dat dan hoofdzakelijk als
park zal worden ingericht, blijven
beheersen.
Die tentoonstelling op de Zuid
oever zal tegen de achtergrond van
het land, het volk en zijn hulpbron
nen vertellen wat de Britse bij
drage is aan de ontwikkeling en
toepassing der technische weten
schappen Zo zal men b.v. in de
„Dome of discovery" het Britse
aandeel in de ontdekking en de
verkenning van de wereld en van
het heelal geïllustreerd kunnen
zien. Zo zal men in het Paviljoen
van Energie en Productie een staal
van Engelands beste kwaliteitspro
ducten kunnen aanschouwen en in
het Paviljoen der Zee en Schepen
een overzicht krijgen van alles wat
Engeland op het gebied der
.scheepsbouw vermag. Van pavil
joen tot paviljoen zal aan <te hand
van de beste specimen een samen-
.hangend verhaal worden gegeven
van wat Britse energie en vinding
rijkheid presteerde en presteert.
Dit voor wat betreft het stroomop-
waartse gedeelte van de tentoon
stelling tussen de Westminster brug
en de spoorbrug en viaduct van
Charing Cross, die het terrein in
twee vrijwel gelijke delen ver
deelt. Tussen de spoorbrug en de
Waterloo brug zal het thema zijn
hoe de Engelsen in het noodzake
lijk groepsverband toch steeds hun
dierbare individualiteit wisten te
behouden en zullen de paviljoens
hier-de nadruk leggen op het land
en het volk, op zun karakter en
zijn tradities, op zijn huisvestings
problemen, zijn tuinen, ziin liefde
'voor sport en spel, zijn scholen en
zijn gezondheidsdienst.
Nieuwe technieken
Een telecinema zal niet alleen
programma's geven van documen-
'taire' films, waarin Engeland im
mers excelleert, maar tevens de
plaats^zijn waar nieuwe technieken
als driediménsiöriale projectie, ver
beterde magnetische geluidsover
brenging en de eerste theater-tele
visie projectie gedemonstreerd kun
nen worden. Van bovenaf de oude
toren, die nog op het terrein stond
en die men niet met de andere ge-
bouwenresten heeft opgeruimd
het was een z.g „shot tower", waar
men. door van boven af vloeibaar
lood naar beneden uit te gieten,
loden kogeltjes placht te maken
zullen met een parapluievormige
antenne van een radiotelescoop, die
met „remote control" vanaf de
„Dome of Discovery" bediend zal
worden, radiogolven van de zon,
maan en sterren kunnen worden
opgevangen en radioseinen naar de
maan kunnen worden uitgezonden.
Met de tentoonstelling op de
Zuidoever is echter het Festival bij
lange na nog niet bekeken. In Lon
den zelf zal er een groot Lunapark
zijn in het even verder stroomop
waarts ook aan de rivier liggende
Battersea Park. Het zal de weidse
naam van de „Festival Pleasure
Gardens" dragen en met speciale
stoombootjes zal men over de
Theems van het ene kijkspel naar
het andere kunnen gaan.
Architectuur
In Poplar, in Oost jonden is er
een tentoonstelling van toegepaste
architectuur: men zal daar op een
van de door bombardementen ge
teisterde open plekken van het
East End een moderne woonwijk
kunnen zien met huizen, flats,
scholen, kerk en winkelwijk, deels
in aanbouw, deels nog onder con
structie. In een nieuwe vleugel van
het Science Museum in South Ken
sington zal een speciale tentoon
stelling aan de ontwikkeling der
natuurwetenschappen zijn gewijd
en in het Victoria en Albert Mu
seum Z3l men naast een herinne
ringstentoonstelling van de „Great
Exhibition" van 1851, het Engelse
"Boek van Chaucer tot Churchill in
een 900-tal van zijn beroemdste
exemplaren kunnen bewonderen.
Twee reizende tentoonstellingen,
één te land en één ter zee zullen de
voornaamste steden en havens van
het Verenigd Koninkrijk aandoen
en daar dezelfde thema's van de
Londense tentoonstelling verkondi
gen. In Glasgow vindt in de Keivin
Hall een tentoonstelling van toege
paste wetenschap in de zware in
dustrie plaats en in Belfast zal men
de ontwikkeling van de linnenin
dustrie kunnen zien.
„Provincie"
Dan zijn er in tal van steden van
Groot Britanniè. van Brighton tot
Inverness, van Aberdeen tot Bour
nemouth, van Swansea tot Norwich
plaatselijke „Festivals \an Schone
Kunsten" georganiseerd. Het zijn
er 23 in totaal; sommige als de
Bath Assembly" en het „Edinburgh
Festival" worden al geregeld ge-
Op de tentoonstellingsterreinen
wordt met man en macht gewerkt
om alles ov tijd gereed te hebben.
De foto toont een enorme versie
ring, die aan een der zijden van
het terrein wordt aangebracht.
Voor de niet-lngewijde is het voor
lopig nog een raadselachtig geval.
houden, andere zijn speciaal geor
ganiseerd voor dit Festival jaar.
Sommige zijn groots opgezet, an-
deze bescheiden, maar alle willen
op hun manier hun beste beentje
voorzetten. Llanrwst in Wales heeft
weer zijn Eisteddfod. Brighton
heeft zijn „Regency Festival"; in
Canterbury zal in het kapittelhuis
een nieuwe opera worden vertoond
en Cheltenham wijdt zijn Festival
aan contemporaine Britse compo
nisten.
Schone kunsten
In Londen zelf heeft men de or
ganisatie van de prestaties op het
gebied der Schone Kunsten aan de
„Arts Council" opgedragen. Na rijp
beraad kwam dit lichaam tot het
besluit dat het samenbundelen in
één overkoepelende organisatie en
centraal regelen van alles wat
Londen aan artistieke prestaties te
bieden zal hebben een nodeloos en
onbegonnen werk zou zijn. De
„Arts Council" heeft zich dus be
paald tot het coördineren, harmo
niëren en intensifiëren van de pro
gramma's die de bestaande organi
saties en ondernemingen op artis
tiek gebied in de tijd van de Lon
dense „Season" plegen te geven.
Dat Londense „Seizoen" pleegt te
beginnen met de opening van de
schilderijententoonstelling van de
Royal Academy op de eerste Maan
dag in Mei en duurt voort tot de
rennen in Goodwood in Juli.
Dit zijn maar een paar grepen
uit dat overrjike programma van
Londen's ..Festival van Schone
Kunsten". U kunt het beter zelf ko
men zien dan er in een krant over
lezen. En het heeft nu maanden
lang hier zo grondig geregend, dat
het zeker In Mei en Juni mooi weer
zal zUn.
(Advertentie I Al
voorkomt
en geneest
Buisje
70vib'ïllen
75
OP de Paasmorgen klinken
de liederen, en de klokken,
en de blijdschap. Dat is goed.
Maar het is tegelijkertijd ge
vaarlijk. Want het neemt ons
mee in de maalstroom ,van het
feest, en we bedrijven blijd
schap, zonder te weien, waar
om. In het hoge loflied en het
stille mysterie gaat het vlak
langs ons hqen. Predikheren
zijn druk doende, om me uit te
leggen, en dat, wat vlak langs
mij heen gaatbij mij te laten
stoppen. Maar in de vluchtige
aanraking van het voorbijgaan
was het mij meer werkelijk dan
in het tastbaar-massieve van de
leerrede.
Daar juicht een toon, aaor
klinkt een stem, die galmt door
gans Jerusalem zingen we
weer. Het lied is me lief, want
het is vol van goede herinne
ringen. Maar toch, die galm
door gans Jerusalem Het.
Jerusalem van toen was niet
ongevaarlijk. De juichtoon
werd van de aanvang af een
verheugd fluisteren, dat fluis
teren, dat fluisteren zelfs bleef
niet onweersproken. De avond-
gangers, twaalf uur na de ge
weldigste ontdekking der we
reld-geschiedenis, spraken nog
van de bewering van een paar
vrouwen. Het Sanhedrin publi
ceerde het als geval van lijk-
roof. Pilatus schijnt er geen
nota van te hebben genomen.
Zó is het nog. Ondanks alle
speciale paas-aanbiedingen en
paas-programma's. Het is een
vreemde, onbegrijpelijke bood
schap. Maar aan het leven be
schadigde mensen hebben het
gehoord en kregen nieuwe
kracht, vluchtelingen werden
dapperen, tobbers werden zan
gers. en over het kerkhof klinkt
het verheugt: Hallelujah! De
Heer is waarlijk opgestaan!
Ja waarlijk, aan de armen
wordt 't Evangelie verkondigd.
De blijde boodschap voor de
armen alleen. v. E.
j ET brandpunt van de grote
en gevaarlijke internatio
nale tegenstelling is op het
ogenblik nog Korea Tot zekere
hoogte echter is die kwestie
echter reeds te overzien. Men
mag aannemen, dat Rusland
haar, als weinig veelbelovend
meer, op haar beloop zal laten.
Een andere kwestie is, als
centraal conflictpunt, in op
komst. Het is voorlopig hyste
rie als er stemmen opgaan, die
de moord op generaal Razma-
ra, de Iraanse premier, in nood
lottige betekenis met de moord
op aartshertog Frans Ferdi-
1 nand te Serajewo in 1914 ver
gelijken; het is echter waar, dat
zich in Iran complicaties aan
het vormen zijn, waarvan wij
omvang en gevaar nog niet
kunnen overzien. Alles ware
j eenvoudiger en veiliger als wij
maar wisten wat thans nog eni
ge Iraanse regering waard kan
zijn.
Het land is op de uiterste rand
van een revolutie. Niemand en
niets is van zijn bestaan verzekerd;
zelfs de dynastie niet. Breekt er.
wat iedere dag kan gebeuren, een
revolutie uit. dan is het waarschijn
lijk niet onmiddellijk een commu
nistische revolutie. In de aanslag
op Razmara had Rusland klaarblij
kelijk r.iet de hand.
Het waren fanatieke Mohamme
daanse nationalisten die de moorden
van deze tijd op touw zetten Raz
mara werd getroffen onmiddellijk
n dat hij zich tegen de nationa
lisatie van de Britse olieconcessies
had verklaard. De Majlis, het, Iraan
se parlement, nam daarop, geïnti
mideerd. met algemene stemmen de
nationalisatie aan vaartegen verre
weg de meeste leden, zo niet allen,
zeker sterk gekant zijn.
Hoe dit alles zo gekomen is en
hoe nu de kaarten liggen, vereist
een uiteenzetting. Iran is. sedert een
eeuw. een twistappel tussen Rusland
en Engeland. De strijd liep over de
Perzische Golf en de weg naar
India, voor de olie er bij te pas
kwam Perzie bood in alle phasen
een van de dreigendste mogelijk
heden voor het ontbranden van een
grote oorlog.
In 1907 kwam er een vergelijk:
Rusland kreeg het Noorden tot in
vloedssfeer. Engeland het Zuiden
De weg naar Voor- en Achter-Indië
was nu veilig. -
Het verdrag van 1907 echter was
bij de Perzen gehaat en toen in
1919 Rusland niet meer als grote
mogendheid scheen te bestaan, heb
ben de Britten het vervallen ver
klaard.
SEDERTDIEN werd de vriend
schap der Perzen steeds begeer
lijker door de rijkdom aan olie van
hun bodem. Engeland verkreeg zeer
uitgebreide concessies, waar het
Russische'' Noorden echter buiten
bleef. Zozeer heeft zich. vooral in
de laatste jaren, de productie ont
wikkeld. dat deze in 1950 ongeveer
32 millioen ton bedroeg Dat is ver
reweg de grootste productie in de
Levant; zij komt dicht bij de totale
Nieuw conflictpunt (I)
door
DrM. v. Blankenstein
olieopbrengst van heel het wereld
rijk Rusland. Engeland zou in lan
ge tijd niet kunnen bestaan zonder
Iraanse olie. Amerika heeft recht
op de aankoop van 40% or van.
Eigenaar van de Anglo-Iranian Oil
Cy. is voor 56% de Engelse staat;
22% van de aandelen behoren aan
de (Britse) Burma Oil Cy.; de rest
is in particuliere handen
-.1 1933 is een nieuw contract met
de Iraanse staat gesloten voor 60
jaar.'dus tot 1993. Het vorige jaar
heeft Engeland belangrijke verbe
teringen toegestaan. In plaats van 4
goudshilling per vat zou Iran nu 7
goudshilling ontvangen, Ook bood
Engeland als schenking ineens, voor
1 .ACHT HECTARE GROND I
g voor iedere boer. waarvan 20
i gratis en de rest te betalen over g
M een periode van 25 jaar," aldus E
g- de voorwaarde, die de-sjah van B
ff Iran bij de verdeling van zyn g
kroondomein,, stelde: In een van 3
1 de dorpen droeg de Westers g
B opgevoede sjah.de boeren van y
S een dorp hun aandeel persoon- 3
H i\jk over. Tachtig dorpen zullen E
op deze wijze worden overge- g
dragen, waarmee deze vorst zijn s
land niet alleen een grote dienst E
E bewijst, maar ook het goede
g voorbeeld geeft aan de talrijke m
M feodale landheren.
de hervormingen in Iran, 40 mil
lioen pond sterling aan.
Het is nu nog verder gegaan: het
stelt voor. de winst uit de olie met
Iran gelijkelijk te delen. Dit ter af
wending van het onmiddellijke ge
vaar dat zijn concessie bedreigt.
Tl ans de oorzaak. De ontevre
denheid in Iran is fel en gerecht
vaardigd. Een kleine groep van
feodale heren bezit de grond. De
man op de grond, de boe-, leeft in
erbarmelijke omstandigheden. Hij
wordt door ziekten geteisterd, de
kindersterfte is schrikwekkend Deze
groep van feodale heren regeert,
te zamen met rijke stedelingen, het
land.
DE jonge Sjah is Westers opge
voed en een dapper, vooruit
strevend man. Hij dringt in de
richting van verdeling van de
grond onder de boeren en hij heeft
het voorbeeld gegeven met zijn
eigen bezit. Het parlement heeft
hervormingsplannen aangenomen,
maar het geld er voor ontbreekt
als het niet komt uit de opbrengst
van de olie.
Iraanse ambtenarij is voor een
groot gedeelte van slecht gehalte.
De Sjah heeft een classificatie laten
opstellen van de 150 000 ambtena
ren In categorie A vallen de be
kwamen en ijverigen. in B de goed-
willenden maar onbekwamen; in C
de nalatigen en corrupten. Deze
lijsten worden nu gepubliceerd
en grote namen worden daarbij
prijsgegeven. Dit is onder Raz
mara begonnen. Hij hoordé, toen hij
IE de Uilenspiegel van de de oorlog met Duitsland geen na-
r>A tionale oorlog is geweest We heb-
Coster heeft gelezen, zal ^en ons vaderland geëerd als de be
hoeder van menselijke waardigheid
en de beschermer van onvervreemd
bare mensenrechten Daarom zullen
we niet vergeten hoe onvoorbereid
wij stonden tegenover concentratie
kampen en Jodenvervolgingen.
Een Nederlander echter, die de
niet licht meer de grote
Vlaamse geus vergeten. Hij is
de onvermoeide tegenstander
van de inquisitie en haar laffe
lakeien, want aan zijn borst
klopt „de asse van Klaas", zijn
van een wapenfabrikant juridisch
steekhoudende gronden te vinden.
Ach ja. we begrijpen wel, wat er
allemaal achter zit. Zelfs de een
voudigste krantenlezer begrijpt wel.
moeten heen zien om op de achter
grond der publieke reactie iets te
zien van het geschokte rechtsge
voel. Dat verontwaardigde mensen
buiten de orde gaan is enkel en
dat de onverwachte barmhartigheid alleen omdat de asse van Klaas
der Amerikanen een motief van
opportunisme had en dat de gratie
gerechtigheid, laat staan met de
gerechtigheid, laat staan met de
komen aan een gevoel van onbe
haaglijkheid. wanneer hij ziet hoe
de oorlogsmonumenten worden
weersproken door de daden der
vader. Op de markt is Klaas als heeft meegemaakt, kan niet ont-
ketter verbrand en Nele, de
moeder, heeft de as van zijn
hart bemachigd en genaaid in
een zakje van rode en
zwarte zijde; rood als
het bloed en zwart als
de rouw is het zakje.
Zo draagt Tijl Uilen
spiegel de as van zijn vader op
het hart. Hij kan niet vergeten.
Het is menselijk, dat hij niet
kan vergeten en niet kan ver
geven
Het volk van Nederland wordt
ook bijna zes jaren na de bevrij
ding rusteloos herinnerd aan ..de
asse van Klaas", die klopt aan zijn
hart. Hoevele monumenten hebben
we niet opgericht onder de leys
„opdat wij niet vergeten?" De
urnen op de Dam in de hoofdstad,
de trvurende vrouwenfiguur m
Putten ach. er is geen beginnen
aan de optelsom van onze oorlogs
monumenten. In zoverre wij daar
mee de doden eren hebben ze mijn
zegen. Maar in zoverre ze een ran
cuneus nationalisme stijven, in zijn
kwaad en verhinderen om twee
dracht te begraven, kunnen ze ook
de éénwording van Europa ver
hinderen.
strijd bewust en met dapper hart Christelijke liefde te maken heeft.
overheid Hij kan zich niet goed
begrijpen hoe op één dag het kran
tenbericht zegt. dat een armzalige
landverrader is geëxecuteerd en
dat aan Aus der Funten en Fischer
gratie is verleend Is er dan zulk
een gradueel verschil tussen het
landverraad en het gruwelijke ver
raad aan dc menselijke waardig
heid? Waarom deze gratie voor een
Hij begrijpt het en hij begrijpt het
ook niet. want de asse van Klaas
klopt aan zijn hart.
Men kan het gekrenkte rechtsge
voel ter zijde schuiven met en zon
der Christelijke phrassen
het laatste isongetwij-
feld eerlijker te on
derdrukken is het niet.
Het zal. zich uiten op ge
legen en ongelegen ogen
blikken. Het stond in
sterke mate op de achtergrond by
het rumoer rondom het Concert
gebouw in Amsterdam, toen het pu
bliek revolteerde tegen het optre
den van een Duitse dirigent- Dit
publiek heeft niet kunnen begrij
pen. waarom het bij zijn nationale
demonstratie door eigen politie
werd uiteengedreven. Het kan dit
niet begrijp^ i omdat het leefde uit
de herinnering aan een andere re-
1941. die heel Nederland
paar uitgemaakte schurken, die de
uitmoording van meer dan hon- volte
derdduizend medemensen, daaron- toejuichte en baarbij het door de
der stokoude lieden en kleine kin- bezetter werd uiteengedreven, wat
De monumenten van
Duitsland ter herinnering aan 1370-
'71 en 1914-'18 hebben naar mijn
inzicht een slechte rol gespeeld en
de revanche voorbereid. Maar goed,
wij zullen dan niet vergeten, hoe
dertjes. in koelen bloede hebben
voorbereid'' Hier wordt het rechts
gevoel zonder nadere uitleg be
ledigd.
Of is er toch een uitleg? De krant
berichtte in dezelfde tijd. dat een
aantal prominente oorlogsmisdadi
gers op Amerikaans bevel in Duits
land is begenadigd, vrijgelaten of
op het punt staat vrijgelaten te
worden. Hitlers wapensmid", zoals
het in de Nibelungentaal van het
Derde R>Jk heette. Alfred Krupp
von Hohlen und Halbach is met
bloemen en ovaties in zijn burcht
teruggekeerd. Het bleek eensklaps
elk geval aannemelijker
Het rumoer rondom de dirigent was
een klein deininkje van de bewe
ging in Europa. Wie het een joods-
communistische rel noemde, mis
kent de betekenis en spreekt de
taal van Mussert. Dat de commu
nisten zich op het rumoer werpen
en er zich van meester maken is
van -hen wel niet anders te ver
wachten. Dat de ..internationalen"
daarbij spelen cp de gevoelens van
„nationalisme" en „humanisme", die
hun in beginsel vreemd zijn. is een
inconsequentie, die voor hun reke
ning komt De critische toeschou-
erg "moeilijk voor het vasthouden wer zal door veel uiterlijkheden
klopt aan de borst.
ZJes jaren zijn kort. zelfs in de
versnelde beweging van de mense
lijke geschiedenis, die onze tijd te
zien geeft. Misschien een generatie
zal het duren voordat mensen niet
meer treuren in de onuitwisbare
memorie aan de dood van wegge-
sleepten. veroordeelden, gijzelaars
en vergasten Zo lang zal het moei
lijk zijn om Franse poilu'. en ge
wezen S S-'ers strijdend naast elkaar
te laten optrekken. Wie in deze
tussentijd Eurr-:a wil bezielen met
een allèsoverwinnend ideaal, zal het
uiterste aan begrip en tact moeten
opbrengen. Hij zal ter dege reke
ning moeten houden met het ge
voel van onbehagen, dat onvergol
den onrecht in het hart der volke
ren doet leven. Men laat zich niet
zo gemakkelijk meer bedriegen.
Men weet, dat de geest en de be
ginselen. waartegen wij streden,
nog springlevend zijn. zelfs in ons
vaderland De zondvloed liet diepe
kolken en wijde plassen achter en
ook giftige moerassen. De gehate
namen worden verzwegen, maar
achter een facade van democrati
sche termen leeft de bedreiger van
waardigheid en vrijheid rustig
voort. Hij /infiltreert ziin gift Laat
ons toch niet in oppervlakkigheid
bezwijken, maar met critische zin
letten op wat de radio zegt en de
pers publiceert. Ook dat kan de
ondankbare taak zijn van een
Christen in deze hachelijke tijd.
waarin de bondgenoot van gisteren
de Vijand is geworden van heden
en de vijanden van gisteren zijn
verklaard tot de bondgenoten van
vandaag.
Prof. dr. M. A. BEEK.
(Uit het Weekblad van den Ned.
Protestantenbond van 17 Febr- 1951)
premier werd. ook niet tot de kliek.
Hij was niet speciaal pro-Brits of,
pro-Amerikaans, of anti-Russisch
Het zal verder blijken, dat hij h?t
wel met de Russen kon,vinden. Hi<
genoot vertrouwen en" deed zijn1
best
Intussen deed Razmata zijn best
Een opstand van de Koerden onder
drukte hij door snel ingrijpen/Door
een verrassende stemming kreeg hij
in het parlement een motie van ver
trouwen met 96 tegen 9 stemmen
Het was echter bedenkelijk, dat
daarvoor een overrompeling nodi?
was. die de leden geen tijd liet naar
buiten te kijken
Intussen verbeterde Razmara de
betrekkingen met de Russen. In de
nazomer van 1950 werd de druk op
de Iraarïëe Noordgrens zwakker. On
gewenste elementen- in de Russische
ambassade werden vervangen. Er
kwam een handelsverdrag tot stand
De Russen beloofden teruggave van
het tijdens de oorlog in' bewaring
genomen" goud van Iran.
Dit alles omschrijft nog geen ge
vaarlijke toestand. Ik kom daarop
in een tweede artikel.
Nogmaals keerzijde van de
Defensie
In uw blarl van 17 Maart j.l.
komt in deze rubriek een stukje
„Keerzijde van de defensie" voor.
dat ondertekend werd met v. d. A.
Waar het toeval wil, dat ik als me
de-redacteur van een paar maand
bladen géwend ben mijn bijdragen
met „v. d. A." te ondertekenen,
zien sommigen mij aan voor de
schrijver van bedoeld stukje, waar
aan. naar hun mening „een beden
kelijk luchtje hangt". Waar ik er
biet op gesteld ben verantwoorde
lijk te worden geacht voor een
stukje, dat ik niet heb geschreven,
noch graag er van wordt verdacht
„bedenkelijke luchtjes" te versprei
den. de verklaring, dat dit inge
zonden schrijven niet van mijn
hand was. een verklaring, die u
wel zult willen bevestigen.
E. L. J. v. d. ABEELEN
(Wij willen graag bevestigen,
dat het stukje ..Keerzijde van
de defensie" met van de hand
van bovenstaande inzender was.
Overigens heeft bedoeld stukje
diverse reacties uitgelokt, die
wij hieronder zulks in ver
band mef de plaatsruimte
slechts verkort kunnen weerge
ven).
Duitstere machten
Het stukje „Keerzijde van de de
fensie" was treffend door zijn
nuchtere juistheid.,.. Ieder den
kend mens weet, dat de hele affai
re op oorlog moet uitdraaien en
wat beginnen we dan met onze
vrijheid temidden der puinhopen
en met een geschokte geest? M.i.
ligt de schuld van alle misère niet
bij een natie, of deze nu Amerika
of Rusland heet. doch bij duistere
machten met financiële belangen.
EEN HUISVROUW
Enorme winsten
Naar mijn mening zijn er wel
degelijk mensen, die menen door
wapengeweld een betere wereld
lot stand te brengen. Maar er be
staat ook een categorie, die meent
door wapenleveranties enorme
winsten ih de wacht te slepen. Als
daardoor de vreugde van het be
staan wordt vernietigd zullen er
op de duur weinig mensen zijn. die
de z g. vrijheid daadkrachtig willen
verdedigen. A. K.
Als christenen
In uw commentaar schreef u, dat
men niemand in het westen zal
kunnen vinden, die meent met wa
pengeweld een betere wereld tot
stand te kunnen brengen. Waarom
neemt men dan _t°t wapengeweld
zijn toevlucht? Kunnen wij ons
niet beter verdedigen door ons
eerst eens als echte Christenen te
gedragen? E. THIERENS
Dom
Uit het commentaar bij het stuk
je „Keerzijde van de defensie'1
maak ik op, dat ook de redactie de
grootste leugen van alle tijden, na
melijk dat men zich, als men de
vrede wil tot oorlog moet voorbe
reiden, als een waarheid aanvaardt.
Wat ontzaglijk dom! Waar ter we
reld en wanneer heeft het militai
re apparaat ooit iets goeds ge
bracht? P. LOCH
Toverwoord voor
onnozelen
Uw reactie op het stukje „Keer
zijde van de defensie" vond ik zeer
teleurstellend, omdat u blijkbaar
geen andere.troef wist uit *e sPe"
len dan wat u „het kostbare goed
van onze vrijheid" noemt, vrijheid,
het toverwoord, dat voor vele on
nozelen nog steeds opgeld doet.
Mr. H. E. BELS—POORTENAAR
Als het zo tvas
Indien het werkelijk zo was, dat
de vrede uitsluitend door hët Rus
sische communisme werd bedreigd
dan zou men desnoods er in willen
berusten, dat niet alleen het kleine
beetje welvaart, maar zoals het
thans gaat worden, ook de noodza
kelijke levensbehoeften worden op
geofferd voor een krankzinnige be
wapeningswedloop. waarvan nie
mand kan garanderen, dat zij vol
doende kan zijn om zelfs maar de
vrijheid uit de puinhopen te red
den. Maar is het niet zo. dat de
twee grote machten elkaar steeds
verder opdrijven, totdat de fatale
ontknoping niet meer te voorko
men is en de kleine landen als in
elke oorlog de dupe zullen worden-
Waar zijn de stemmen van hen, die
eens de moed hadden ontwapening
te propageren?
W. NOORLANDER
