jEngeland en V.S. zullen
i— niet lijdzaam toezien J
KOFFIE, AMANDELBROODJES!
Jongleren met gloeiende koffie
in een slingerende trein
W
Hongaarse kerken antwoordden
op boodschap van Bièvres
r
Treinkeuken is tweede
tehuis geworden voor
serveurs
i Nationalisatie van Iraanse olie?
r
Emmaüs
Moet V eens
hóren!
Belgische schrijver aangeklaagd
door een van zijn romanfiguren
WEDUWE
HERKENDE
ZICHZELF
K EN WERELD
-
'4
Zaterdag; 31 Maart 1951
(Van een onzer verslaggevers)
IJ zijn een reislustig volk, dat graag lang slaapt, maar
toch ook vrij vroeg uit de veren weet te komen, als de
noodzaak er nu eenmaal is om met een van de eerste ochtend
treinen op stap te gaan. Tot die conclusie zult u ongetwijfeld
komen, als u dat zelf wel eens bij de hand heeft gehad. Links
en rechts zitten dan reizigers, weliswaar met dommelige ge
zichten en denkend aan hun dierbare bed, maar ze zitten er
dan toch, in alle vroegte, gereed om zich te laten vervoeren.
De 400 treinserveurs en koks, die echter op datzelfde tijdstip
overal in Nederland de eerste ruk van hun daktaak zijn begon
nen, hebben de ochtendmeligheid allang van hun gezichten
laten verdwijnen en die trek zal er niet meer opkomen tot de
laatste trein 's avonds binnen is.
die nu met benijdenswaardig gemak
en een opgeruimd gezicht door volle
treinen lopen, en die het niet meer
overkomt dat een druppel op een
verkeerde plaats valt. Hun aandacht
is allang niet meer bij die, voor een
leek, meesterstukjes van balanceei-
kunst. Die aandacht is op het pu
bliek gevestigd. Met één oogopslag
peilen ze, hoeveel er„,in een wagon
zit" en hoe het er voor het eerst
volgende station uit te halen is.
Hun mensenkennis evenaart die van
menig beroepspsycholoog.
Zo kunt u in de trein, weg naar
het Oosten of Noorden, Bennie
Busch treffen, de man die zelfs on
der zijn collega's de faam heeft ver
worven van meesterverkoper. Ben
nie zet soms ongevraagd een kop
koffie bij u neer. Dat lijkt brutaal,
maar reken er maar op, dat hij u
even heeft zien kijken met het
verlangen naar die koffie in uw
ogen. De geschiedenis leert dat hij
het tot dusver juist heeft gezien,
Er wordt lang dag gemaakt. Zo ver
trok mijn ploeg, kok Somers en ser-
veur Stijns, waaraan dan nog hulp
kok Jo Reitz en schrijver dezes als
hulpserveur waren toegevoegd,
's morgens vroeg met de eerste trein
uit Amsterdam naar Maastricht. We
reden de hele dag, van Maastricht
naar Rotterdam, van Rotterdam
naar Eindhoven, vandaar weer via
Dordrecht naar Amsterdam. Daar
gaf ik de moed op, met een paar
benen van lood en armen die nau
welijks mijn tas, laat staan een volie
dienbak meer konden torsen. De
ploeg maakte echter de dag nog
even vol met een retourtje Eindho
ven, en ze deden dat graag, wan'
een avondtrein met gulle Braban
ders brengt heel wat op. De das.
daarop doen ze weer dienst, en dan
volgen twee vrije dagen Dat klinkt
verleidelijk, maar het is heus geen
weelde. In die twee dagen dienst is
er geen ogenblik rusten bij. Bij ons
vertrek waren Somers en Stijns al
Voor hen is dan de dagelijkse
routine weer aangevangen, die be
staat uit het balanceren en jongle
ren met volle dicnbakken koffie,
thee, amandelbroodjes, chocomel
door volle treinen; uit het bakken
van een spiegelei en daarbij de
dooier heel te laten, terwijl het
treinfornuisje slingert als een mal
lemolen; uit het ronddienen van
koppen koffie zonder voetbad je, ook
als de trein met 70 km. snelheid
door een onverwachte bocht slin
gert.
Wat dat laatste betreft: de eerste
klant op de morgen, dat een goud
gerande pet, een zwarte, rood-ge-
biesde broek en het vlekkeloos wit
te jasje met het nummer 5594 me
tot eendagslid van het treinser-
veursgilde stempelde, kréég een
voetbadje bij zijn koffie. Hij kreeg
zelfs meer dan dat: die meneer zat
alleen in een tweede-klasse coupe
van de sneltrein naar Maastricht.
Even tevoren had kok Thomas So
mers grinnekend een dienbak vol
geladen, met kopjes, een koffiekan,
en amandelbroodjes. Mijn chef-ser-
veur. Pierre Stijns, had me voorge
daan hoe men zijn evenwicht be
waart m een schokkende of rem
mende 'trein, en met de zegen van
beiden verliet ik dat veilige toe
vluchtsoord, het gloeiendhete trein-
buffetje, op zoek naar de eerste
klandizie.
Daar stuntelde uw verslaggever
door de nauwe gangetjes, met de
moed der wanhoop over dansende
en schuivende wagonverbindingen,
die zonder dienblad al een probleem
kunnen zijn, laat staan mét. God
dank, men laat me met rust. Nie
mand reageert op de lokroep: „Kof
fie, amandel", die ik zo nu en dan
onwennig uit weet te stoten als de
trein even kalm a~n doet. Totdat
de bewuste meneer aan de beurt is
Hij kijkt even op van zijn boek en
steekt een hand omhoog. Dat bete
kent: „Ja jongen, geef me maar een
bakkie van jc". Dat betekent... een
klant. Het moet er van komen, en
het komt, zo fataal als het maai
even kan: ik giet een heel klein
beetje koffie in het kopje, een beet
je meer op het schoteltje en de res:
op zijn ongetwijfeld pasgeperste
broek. Hij blijft kalm. Het is nog
vroeg, en meester van de situatie
Hij kijkt me zelfs met een meewa
rig vriendelijke uitdrukking aan en
zegt: „Nieuweling zeker?"
Het moet een groot en goed men.-
geweest zijn. Dat dringt pas goed
tot me door als ik na een soort
vlucht, terug in het keukentje bij
kok Somers nakijk wat hij in mijn
hand heeft gestopt Het blijkt een
fooi van een dubbeltje.
Zo hebben alle serveurs eens hun
eerste klant gehad, al die jongens.
een uur tevoren bezig met voorraad
opnemen in de keuken en het
schoonmaken van de restauratie-
afdeling. Kok Somers begint direct
na het vertrek al vast een pan soep
te koken en wat aardappelen te
bakken, anders zit hij een paar uur
later in tijdnood, en komt hij han
den tekort om alle bestellingen van
Stijns te kunnen verwerken. On
danks alle voorzorgen komt hij toch
nog vaak handen tekort. Soms blijkt
er ineens dat van een of ander ar
tikel de voorraad opraakt. Dan
vliegt Stijns op het eerstvolgende
station naar een telefoon en belt
het aanvullingsmagazijn van de buf-
ÏÏ7* en dag lang heeft
ILj een onzer verslag
gevers dit geroepen, in
dienst als treinserveur bij
de Compagnie Inter
nationale des Wagons
Lits et des Grands Ex
press Européenszoals de
ietwat langademige naam
luidt van de maatschap
pij die in de Nederlandse
treinen de buffetdienst
verzorgt. Hij heeft zijn,
beroepshalve nieuwsgie
rige neus kunnen steken
in allerlei zaken, waaraan
de haastige reiziger niet
toekomt. Hij heeft in de
schuddende keukentjes
gewerkt en een dag
duvelstoejager gespeeld
met een pet op en een vol
dienblad in beide handen.
160 kopjes koffie en wat
amandelbroodjes verkocht
hij aan het publick en
verbleekte toen hij hoor
de dat ervaren serveurs
tweemaal zoveel aan de man
plegen te brengen. Nochtans,
hij deed zijn best, al waren er
wel eens ongelukjes. Zijn erva
ringen van deze dag, worstelend
met een schuddende trein, ver
moeide benen en een dorstend
publiek kunt U hierbij lezen.
V.j
bestelling hebben de mensen hun
terughoudendheid verloren of ze
kunnen niet langer tegen de ver
leiding op. Het principe van het
ene schaap over de dam: Stijns en
zijn vakgenoten weten er alles van
Zo daveren de treinen dagelijks
door Nederland, zoals de onze dat
deed: een lange metalen slang, vol
gepakt met mensen, machines en
een of twee buffetten. Er zijn trei
nen met luxueuze lichtblauwe bar-
wagens onder, er znn er met drie-
m ss i *y»
het gevraagde op het perron staat eenmansbuffetje,
te wichten Buiten Amsterdam, met *faa™ één serveur-cuismier (zoals
het hoofddepot, heeft de Wagons- I de. Wagons Lits-taal het zegt) de
Lits, in Eindhoven Nijmegen, Maas- I dag v0?r la£ams z<?rg\ die
J dnil m onCfin tr» nnilrtrm Knc^nni „non
tricht, Den Haag en Rotterdam der
gelijke magazijnen ingericht.
Het tremkellnersvak verschilt wei
nig van dat in restaurants. Behalve
van 'n garantiesalaris (ongeveer f60
tot f 70) moet de grote mep komen
van de tips. Een actief serveur haalt
een goed weekloon op. En ze zijn
er over het algemeen wel tevreden
mee, want 80 blijft voorgoed in
het vak, als ze er eenmaal mee be
gonnen zijn.
De maatschappij, die in Neder
land de treinrestauratie verzorgt, Is
de Compagnie Internationale des
Wagons Lits: afgekort: de wagons-
lits, waarvan het hoofdkwartier in
Parijs is gevestigd. Het Nederlandse
bijkantoor op het Centraal Station
te Amsterdam is maar een van de
vele onderafdelingen, die in wel
haast alle Europese landen te vin
den zijn. Maar ieder land regelt zijn
binnenlandse diensten volkomen af
zonderlijk, alleen de internationale
lijnen worden in onderling overleg
geregeld. In Nederland bestaat een
voorbeeldige samenwerking tussen
de N.S. en de Wagons-Lits. Hiervan
getuigt de inrichting van de buffet-
jes die gebouwd worden door do
N.S., terwijl de Wagons-Lits-deskun-
dige van advies dienen.
Dat keukentje, ik ben er niet uit
weg te slaan. Midden in alle druk
te staat ineens een kereltje tussen
Stijns en Somers in naar het eieren-
bakken te kijken. „Ik heet Erik
Westrik uit Geleen en ik ben bij
oma geweest," zegt hij, in ruil voor
een gebakken -aardappeltje. Even
later komt een bedeesde vader ver
tellen. dat zijn vrouw met de baby
een eindje verderop zit en of het
flesje melk even warm gemaakt
mag worden. Op de gulle uitnodi
ging van Somers. die voor dat
warmmaken zelf overigens zijn
hand niet meer omdraait, verschijnt
de jonge moeder even later zelf, en
staat tussen de rinkelende koppen en
pannen haar flesje te warmen. In
tussen loopt serveur-Stijns af en aan.
Kilometers legt hij af. door steeds
nieuwe mensen, door volle treinen,
door lege treinen, na ieder station
loopt hij de hele trein een keer door,
speurend naar nieuwe gezichten
„Als ik in een nieuwe wagon vol
passagiers maar één klant krijg, dan
gaat het van een leien dakje" zegt
hij, en zo is het ook. Na de eerste
400 mensen in uniform beschouwen
die tremen als hun tweede tehuis.
Zij eten er driemaal per dag een
hap, als het publiek het even toe
hap, als het publiek het even toelaat.
En ieder keer opnieuw geeft het
voldoening als er antwoord komt op
de lokroep „Koffie, amandel!"
Dat voelde zelfs na een dag een
vermoeide verslaggever-serveur, toen
hij 's avonds zijn verdiende loon
destilleerde uit een schamel aantal
verkochte kopjes koffie.
'pOEJN Rusland in 1941
in de oorlog kwam,
werd Iran door Russische
en Engelse, later ook door
Amerikaanse troepen be
zet. De oude Sjah, die met
Duitsers en Italianen kon
kelde werd tot afstand ge
dwongen. Zijn betrouw
baarder zoon kwam in zijn
plaats. In 1943 kwamen de
bezetters overeen, Iran
binnen 6 maanden na het
einde van de strijd te ont
ruimen. Britten en Ameri
kanen gingen in 1945 weg.
De Russen trokken zich
pas in 1946 terug, nadat zij
echter eerst een revolutie
in Azerbeidsjan, dat zich
zelfstandig verklaarde,
hadden aangestookt en
nadat zij een kleine,
maar rumoerige communisti
sche beweging in de oorspron
kelijk niet communistische
„arbeidspartyToedeh
op gang hadden gebracht. Zij
waren op weg de regering
naar hun hand te zetten.
Amerika en Engeland bemoeiden
zich er mee. Amerika zond oorlogs
schepen naar de Perzische Golf.
Rusland, blijkbaar voor oorlog be
vreesd, weer terug. De Perzen be
zetten Azerbeidsjan. Hun parlement
verwierp een contract voor Russi
sche olievelden in Noord-Iran, dat
de minister-president gesloten had.
Volgens een wet van 1944 had hij
daartoe niet het recht bezeten, was
de motivering. De Russen zouden
51 pCt. der aandelen in een gemeng
de maatschappij hebben gekregen.
Het was de eerste zeer ernstige
krachtmeting tussen Oost en West,
die het patroon onthulde van de toe
komstige Russische politiek: brutaal
proberen, maar het niet op een con
flict laten aankomen.
Intussen werd het politiek kli
maat, door toenemend^ onrust voor
de Russen gunstiger. Een invloed
rijke anti-Russische journalist werd
het slachtoffer van een aanslag
(Advertentie l.M.)
MIJNHARDTJES:
sterke bestrijders van allerlei pijnen.
(Van onze correspon
dent)
BRUSSEL, 20 Maart.
De Belgische schrij
ver Georges Sime-
n o n, vruchtbaar auteur
van enige honderden
romans en schepper
van de bekende detec
tive-figuur Commissaris
Maigret, heeft het aan
de stok gekregen met
één van zUn roman
personages. Slmenon is
Luikenaar van geboorte
en enige jaren geleden
verscheen van zijn hand
een geromantiseerde
autobiografie onder de
titel „Pedigree", waar
in op de meest minuti
euze wijze het leven
van de kleine burgerij
in Luik wordt beschre
ven, zoals hU dat ln
zjjn jeugd had gekend.
Voor kenners is dit
verhaal door zijn pre-
schoold oog beschre
ven in al hun kleine
cn minder fraaie kwa
liteiten, maar hij heeft caricatuur
van menigeen ook
naam en toenaam ver
meld en soms de straat,
waar ze hebben ge
woond.
Verscheidene Luike
naren, die er in de ro
man niet al te best af
kwamen. zijn erg boos
geworden en één van
hen. een eerbaar ge-
het geval in, want „Pe
digree" was duidelijk
aangekondigd als een
roman, waarin „alles
waar, maar niets juist
is". Het boek werd
grondig geanalyseerd en
tenslotte kwam de
rechtbank tot de con
clusie, dat van een
overtreding noch van
boos opzet sprake is,
maar dat Simenon een
„onvoorzichtigheid"
heeft begaan door van
de bewuste dame een
te maken.
die kwetsend is en haar
schade heeft berokkend
omdat haar naam is ge
noemd. Simenon werd
daarom veroordeeld tot
ee schadevergoeding
van 10.000 francs, ter
wijl de rechtbank de
wens heeft te kennen
gegeven, de betrokken
passages in het boek
cisie en door de verant- achte weduwe, is zelfs *e doen schrappen.
woorde atmosfeerteke- naar ce rechter gelo-
ning die aan de wer- pen en heeft de schrij-
ken van Balzac doet ver aangeklaagd wc-
denken literatuur gens belediging. Ze eis-
van de eerste rang, te 100.000 francs scha-
maar menig Luikenaar devergoeding en schrap-
heeft het met heel an- ping van de passages,
dere ogen gelezen. Si
menon heeft niet alleen
vele personen uit zijn
vroegere omgeving met
een psychologisch ge-
Een les voor auteurs
om althans met de na
men van romanfiguren
voorzichtig te zijn? Mis
schien, maar de boete
zal wel indirect door
nieuwe lezers worden
waarin ze naar haar opgebracht, want menig
mening in minder gun- boekhandelaar heeft de
stige geJaante ten to- laatste dagen „Pedi-
nele wordt gevoerd. gree" midden in zijn
De rechtbank zat met etalage geplaatst!
(Van een onzer redacteuren) Gods. niettemin betreuren de ge- Wat betreft de schuld der kerk
Van achter hpt TTzPr^n finr- noemde kerken, de heftige en ten aanzien van de sociale pro
lan acnter net IJzeren uor ^arde woorden die tegen het blemen, zeggen de Hongaarse
dijn is thans een antwoord ge- totalitaire systeem worden uitge- Kerken dit innerlijk verstaan te
komen op de boodschap, die sproken. „De vernieuwing van hebben. „Wij zien", aldus het ant-
- - het leven der kerken in Hongarije
staat", aldus het antwoord der
Hongaarse kerken, „in tot na
denken brengende tegenstelling
-Deze week.
„Koffie, amandelbroodjes,
oppassen heren!"
het Uitvoerend Comité van de
Wereldraad van kerken, dat
begin Februari te Bièvres bij
een was. heeft doen uitgaan tot met deze harde woorden",
de bij die Raad aan
gesloten kerken,
j In deze boodschap
I heeft de Wereldraad
1 van Kerken zich dui-
delijk uitgesproken over de
internationale situatie. In het
bijzonder werd de aandacht
gevraagd voor de ontwikke
ling der volkeren in Azié, de
totalitaire leer en de sociale
I vragen. Ook de kwestie der
herbewapening kwam in Biè
vres ter sprake, doch daar
omtrent werd geen eenstem-
migheid bereikt.
In het antwoord van de Hon
gaarse kerken wordt in de eerste
plaats blijdschap uitgesproken
over dit klare getuigenis en de
kerken in Hongarije verheugen
I zich over de vereniging die ge-
gevonden wordt in het Woord
De Hongaarse kerken vragen
zich vervolgens af waarom in
Bièvres geen duidelijke uitspraak
werd gegeven met betrekking tot
de herbewapening: de kerken
vrezen dat het vermijden van dit
vraagstuk zich op den duur zal
wreken op de Wereldraad van
Kerken.
De Hongaarse kerken zijn voorts
van mening dat in de boodschap
te veel aandacht gegeven werd
aan de betekenis van de UNO. In
dit verband wordt gezegd: „De
UNO heeft op Uw denken een
grote invloed en wij moeten aan
nemen, dat U van Uw kant een
mogelijkheid hebt ook invloed uit
te oefenen op de UNO". In dit
verband wordt de aandacht ge
vestigd op de kwestie van de er
kenning van Nationalistisch China.
woord „in de revolutie van hon
derden millioenen een beslissing
Gods, wij weten echter, staande
op de bodem van de H. Schrift
dat dit niet het laatste is en ook
niet de nieuwe hemel
en de nieuwe aarde
die de Christenen ver
wachten."
De vrees dat de We
reldraad van Kerken de
tekenen der tijden niet
verstaan en te veel aan het
gebonden zou blijven
zou
verleden
wordt tenslotte genoemd als moti
vering van het antwoord dat de
Hongaarse Kerken gaven op de
boodschap van Bièvres.
KARL BARTH NAAR
DUITSLAND
Professor Karl Barth, de be
kende Zwitserse theoloog zal na
meer dan twee jaar weer voor de
eerste maal naar Duitsland gaan
om deel te nemen *an een con
ferentie van Duitse, Nederlandse
en Franse theologen Ork Kerk-
presiaent Niemöller wordt op deze
conferentie verwacht.
Nederland zal vertegenwoordigd
zijn door prof. dr K. H. Miskotte
en prof. dr S. F. H. J. Berkelbach
van der Sprenkel.
IJ ET is goed in de dagen na
Pasen de Bijbel open te
leggen bij het 24e hoofdstuk
van Lucas en weer die onna
volgbaar schone novelle te le
zen van de wandelaars naar
het dorp Emmaüs. En dan
peinzend over dit stille verhaal
waarover de wijding van de
avondschemering hangt, in ge
dachten de lijnen te trekken
naar de eigen tijd en het eigen
hart. Daar wordt ons gesproken
van mensen, wier ogen bevan
gen zijn door het verdriet en de
teleurstelling, misschien ook
wel door de wanhoop aan dat,
wat de toekomst brengen zal.
Hoeveel Emmaüsgangers gaan
er ook niet om in onze dagen?
Mensen, die hun beste krachten
hadden ingezet voor de dienst
aan God en de medemens;
mensen bezield met de hoogste
en heiligste idealen, zoals we
toch nok mogen aannemen van
Kleopas en zijn metgezel. Maar
hun verwachtingen zijn bedro
gen. de verlossing, tvaarvan zij
droomden, is niet gekomen. Nu
buigt hen de druk van het leed
ter neer en zij zien niet de
stille metgezel op hun weg, die
bij hen bliift ook in de duister
nissen van wereld en leven.
Maar Hij is er en Hij blijft en
wil zich doen kennen als de
Heiland, die het goed wil ma
ken. ook in onze levens.
„Blijf b\j ons, Heer!"
H. N. B.
Moskou bleef echter voorzichtig.
Er was toen een kabinet van Ali
Mansoer, dat voor zijn taak niet be
rekend was. De Sjah greep zelf in
en ontsloeg vele ambtenaren. De
vooruitstrevende richting, die de
feodale en kapitalistische groepen
toch al had verentrust, kreeg daar
door nog meer vijanden van aller
lei aard. De Toedeh-partij, in 1946
na het gedwongen aftrekken der
Russen verboden en onder de grond
gedrukt, stak het hoofd weer om
hoog.
Nu is het zover, dat een revolutie,
ook al is deze niet communistisch,
vanzelf de Russen ten goede moet
komen. Neutrale buitenlandse toe
schouwers zien Iran haast onweer
staanbaar op weg door een omwen
teling tot een satellietstaat te wor
den, die dan, volgens het bekende
recept, van binnenuit kan worden
gebolsjewiseerd.
Actie op komst
HST hele beloop van de geschie
denis heeft geleerd, dat men
van de Angelsaksen in die buurt
geen lijdzaam toezien kan verwach
ten. De Amerikanen hebben zich
tot nog toe zeer achteraf gehouden.
Het is dezelfde overdreven voor
zichtigheid. waaraan het waarschijn
lijk is te wijten, dat er in Pales-
stina nog geen vrede heerst. Zij wa
ren gul met raad, maar met geld
of beleggingen zijn zij het nog niet.
Zij wilden wel een tiental millioen
dollars geven voor bewapening, ver
der echter vreesden zij. dat wat zij
in Iran met hun kapitaal zouden op
bouwen, tenslotte door de Russen
zou worden ingepikt. Dit is een
defaitistisch beleid, dat de Britten
zeer verontrust heeft.
Er schijnt nu echter een einde
aan te komen. De onder-minister
McGhee is in Iran aangekomen. Er
is daar reeds een uiterst bekwaam
ambassadeur. Grady, te voren am
bassadeur in India, een man, die
een belangrijke rol heeft gespeeld
in de Tenessee Valley Authority.
Het heette dat McGhee kwam om
het weldadigheidswerk van Mrs.
Grady te inspecteren! Niemand zal
echter in het onzekere zijn: Wash-
iniEiiiUi!in3iiTnRn!9iiu^oi&!iEir:8iiBii!snitnnhi!iosinn-iiiint8B:iji!ïiniiiijifii2iBU9
Nieuw conflictpunt (2)
door
Dr M. v. Blankenstein
nniaroiKGi uuirpJiuH iioti n in^ o s iitpju u s an m dui i iiiiüiiii.'i i'itoüj c wmi
ington heeft het nu tijd gevonden
ernstige aandacht te gaan wijden
aan de situatie. Duidelijker is de
vastberadenheid van de Britten.
De Majlis heeft, na de moord op
Razmara. binnen enkele dagen de
nationalisatie van de olie-industrie
goedgekeurd en wel eenstemmig. De
Senaat heeft hetzelfde gedaan. Ieder
weet, dat dit een ruïne zou zijn
voor het land, dat op het ogenblik
reeds zijn ambtenaren en soldaten
niet betalen kan. Iran kan de mil-
liarden van de olie niet missen en
het is niet duidelijk hoe het die met
eigen middelen zou kunnen incasse
ren. De technici, de technische hulp
bronnen. het transport, de kennis
van de handel ontbreken. Engeland
zou moeten worden uitgekocht. En
de hervormingen zullen schatten
eisen. De Russen zullen natuurlijk
gaarne bereid zijn een handje te
helpen. Maar dit is een klemmen
de reden te meer voor de Britten,
die de Iraanse olie niet kunnen
missen, zich met alle middelen
tegen de nationalisatie te verzetten.
Zij beroepen zich op het bij het af
sluiten voor 60 jaar uitdrukkelijk
onopzegbaar verklaarde contract. En
zij zullen dit met te meer kracht
doen. omdat, door de Russen, op-'
nieuw de veiligheid van de weg
naar het Oosten en het lot van
Zuid-Azië tegenover het communis
me, in het geding zijn. Het gaat in
derdaad om het lot van de wereld.
Amerika ziet mogelijkheden
WIJ staan tegenover het pikante
feit, dat de Engelse regering,
die in eigen land ijverig nationali
seert, de nationalisatie in Iran met
alle middelen zal gaan bestrijden.
Daaromtrent kan geen twijfel be
staan, Londen verheelt geenszins de
ernst van zijn bedoelingen.
Te Washington schijnt men moge
lijkheden te ruiken: Van een samen
werking op gelijke voet met Britten
ten aanzien van de Levantijnsc olie,
waarin Engeland nog een overheer
sende positie heeft. Maar zelfs zon
der die prikkel *s het ondenkbaar,
dat Amerika zijn forse politiek te
genover Rusland. juL. op het kri-
tlekste punt. zou verloochenen, door
nog lang zijn terughouding In Per-
zlë vol te houden, ^erzië is van on
eindig veel vitaler betekenis dan
Korea.
Men kan dus actie verwachten. De
Sjah zal waarschijnlijk zijn goed
keuring weigeren aan de nationali
satie, ondanks het gevaar, dat de
dynastie daardoor loopt. Dit veto
kan echter door een tweede aanne
ming in het parlement werden te
niet gedaan. Zal het parlement dit
tegen zware Anglo-Amerikaanse
druk in, aandurven? In dit geval
ware een ingrijpen van de Angel
saksen ter bescherming van hun
rechten, waarschijnlijk. Reeds zijn
de Britse vrouwen en kinderen uit
het oliegebied geëvacueerd. De po
sitie is sterk omdat de stammen in
het concessiegebied om materialis
tische oelangen de Britten welge
zind zijn. Maar wat zijn dan de ge-
volgen? In de Veiligheidsraad kan
niets gebeuren, door het recht van
veto. Maar er is een regeling, die
Rusland het recht geeft toelating
van zijn troepen in Iran te eisen,
als en van zijn medebezetters daar
terug zou komen.
Men ziet. dat de toestand verre
van onschuldig is. De moord op de
eerlijke, flinke en vooruitstrevende
Razmara is van angstwekkende bete
kenis om zijn oorzaken zowel als
om zijn gevolgen.
Keerzijde van de defensie
(Het stukje „Keerzijde van de
defensie" heeft naar men weet tal
van reacties uitgelokt. Enkele
daarvan bereikten ons te laat om
nog in de vorige rubriek te wor
den opgenomen. Wij menen som
mige daarvan hier alsnog een
plaats te moeten geven en daarna
de discussie hierover te moeten
sluiten.)
Bij het stukje „Keerzijde van de
defensie" schreef de redactie een
commentaar, waarin zij betoogde,
dat er terwille van de „vrijheid" of
fers moeten worden gebracht. M.i.
geen sterk argument. Hebt u er zich
rekenschap van gegeven, dat terwil
le van de vrijheid, de vrijheid wordt
vermoord? Dat zij. die vóór de zg.
„vrije wereld" kiezen, samenwerken
met Franco-fascisten en met West-
Duitsland. waar oorlogsmisdadigers
gratie krijgen? Hebt u er zich wel
rekenschap van gegeven, dat het mi
litarisme geen vrijheid kent? Vindt
u, dat de huidige maatschappij, waar
zovelen afhankelijk zijn van hun
werkgever „vrijheid" kent? Sterke
bewapening (zegt men) moet de
„vrede" redden. Maar welke maat
schappij kan dergelijke lasten blij
ven torsen?
A. W. TREURNIET.
Waar gaan wij heen?
Het komt mij voor, dat er aan het
stukje „Keerzijde der defensie" on
mogelijk een luchtje kan zijn, om
dat inzender slechts de naakte feiten
naar voren heeft gebracht. Naar aan
leiding van die feiten zou ik de
vraag willen stellen: Waar gaan wij
heen?, naar een baldadige vernie
ling onzer aarde en van de mens?
Er moet gehandeld worden en vlug
ook.
E. THIERENS.
Vredesactie
In antwoord op een opmerking
van W. Noorlandcr, die in deze ru
briek heeft gereageerd op het stukje
„Keerzijde van de defensie" en
klaagt, dat men de stem der paci
fists-. en ontwapenaars niet meer
verneemt, zij opgemerkt, dat na de
oorlog zowel „Kerk en Vrede" als
de Algemene Nederlandse Vrede
Actie (ANVA) hun propaganda heb
ben hervat.
J. CLAUS.
Houding der socialisten
In 1914 heeft het internationaal
socialisme de leuze „geen man en
geen cent voor het mllitairisme"
practisch prijsgegeven. Door deze
houding -werd de grote vredepropa-
ganda practisch uitgeschakeld en
van toen af aan kon de individuele
en in groepsverband gevoerde vre
desactie gemakkelijk het zwijgen
worden opgelegd. Toch mag worden
aangenomen, dat na de tweede we
reldoorlog de Europeanen intens
naar vrede verlangen. Dit in ant
woord op de vraag van W. Noor-
lander, waar de stem der ontwape
naars blijft.
A. TEYSTRA.
Met groot verlof
Na de oefening „Crescendo" wer-
de militairen van de lichting 1949 II
tien dagen eerder met groot verlof
gestuurd, als beloning voor hun ijver
en toewijding tijdens de oefening.
Wie schetst hun teleurstelling toen
zij hun soldij uitbetaald kregen tot
en met 22 Maart en niet tot 1 April.
Had deze lichting tot 1 April ge
diend, dan was zij met Paasverlof
gegaan, maar had zij de soldij wel
doorbetaald gekregen. Zo beschouwd
is de generale staf wel handig te
werk gegaan. Maa.r is dat nü de
juiste beloning voor goede prestatie?
EEN 1949 II-ER.
Holland op z'n smalst
Groot was de verslagenheid toen
de dienstplichtigen van 1949II, die
eerst verheugd waren, dat zij eer
der met groot verlof werden gezon
den. vernamen dat zij met ingang
van 23 Maart geen soldij meer zou
den ontvangen. Oefening „Crescen
do" had geld gekost, zeker. Maar
moest dat nu worden verhaald op
het salaris van plm. 60.000 man? Ik
noem dat Holland op zijn smalst.
EEN GEDUPEERDE.
