Zwitserlands „kwajongen
en maakte in 15 jaar 20
leende
milüoen
100.000 frs..
winst
MIGROS- WINKELS RIJDEN
NAAR DE KLANTEN
Verbruiks-coöperatie met
eigen politieke partij
GOTTLIEB DUTTWEILER: DictatorleugenaarJudasNeroof demagoog
LENTETIJD - SCHOONMAAKTIJD
DE COMMISSARIS VERTELT DOOR
6
J cianbiat hem
Collectieve passen
ongeldig
1 door h. voordewind
24 XpJiusdag 24 April 1951
Mlj
era.
Hmjj
delmij
ium.
jjr
Mlj
be dr.
J"* OEN Gottlieb Duttweiler zestien
was, kreeg hij een baantje by een
grossier in kruidenierswaren, die overi
gens in 1919 failliet ging. „Dutti" was in-
niddels tot de directie opgeklommen;
•lij wist de zaken zo af te wikkelen, dat
ir maar 400.000 francs schuld overbleef.
En die paste hij later uit eigen zak bij.
Toen ging hij koffieplanten in Brazilië,
p maar zijn vrouw kon niet tegen het kli-
>onr. maat en dus kwam hij na een jaar terug,
erfb. 3 En toen kwam zijn idee: Al zoekend
naar een baan, kwam hij tot de ontdek
king, dal de planter die met veel zwoe-
-gen koffie voortbrengt, voor al zijn werk
-Pet mecr krijgt dan de detaillist, die
,e haar over de toonbank aanreikt.
•X „Waarom," vroeg Duttweiler zich af, „is de detailhandel ZO probleem! Daarna bleef de Zwitser- tot de Trentlner-Aktion. Men kon
- :duur? Waarom is de winkel de hele dag open, ook al komt er de 'dT en" na S ÏTiXl
t -helft van de tijd geen klant? Uit allerlei gelijksoortige artikelen marche helemaal niets te maken men een Italiaans dienstmeisje in
M (een gewone kruidenierswinkel heefteen assortiment van 1500 haTd- 1040 huls. De Migros zag er op toe, dat
5 tot 200(1 producten) kunnen de klanten willekeurige hoeveel- do'o" ""„S 'JSS ™"n.°ïn
- heden kiezen. De leverancier pleegt dan nog crediet en andere mentsgebouw als protest tegen de de Kiubsciiuie konden zij. indien
service te geven, zoals ballonnetjes, fraai pakpapier. En dan Ü!S? i!a?Laa?; notlig. Du"s l««n- Zo «erden
Izijn er natuurlijk de merkartikelen, waarvan de reclame en de
j(wel of met bestaande) goodwill betaald moeten worden."
oog op de man die wel eens plotse
ling horloges of sigaretten zou kun
nen gaan fabriceren als hij daar lust
in kreeg. Alleen Brown Boveri
schijnt de Migros altijd nog al wel
gezind geweest te zijn; nu slaan die
2 ook zo ver van elkaar af dat van
bijten geen sprake kan zijn.
Door zijn vinnig optreden tegen
de economische machthebbers ver
wierf Duttweiler zich de sympathie
die voor alle agressieve underdogs"
gereed ligt. Hij durft toch maar.
„Wij geloven dat in de komende
tijd slechts een kapitalisme, dat so
ciale diensten kan tonen, zich kan
en moet handhaven. En zo proberen
nam ten opzichte van een motie, die
hij al een paar maal tevergeefs had
ingediend.
a„Ja, er is veel van de showman in
„Nee," zei Duttweiler. „de detail- van warenhuizen, eenheidspriisza- „Dutti"Hij heeft o.a. een eigen
ndel is eigenlijk ouderwets ec- ken en fihaalondernemingen. Maar vartij, de Landesring, die in 1935
In
de jaren '46 en '47 een paar dui
zend, daarna ruim honderdduizend
arbeidskrachten voor stad en land
geïmporteerd.
De consumptie van fruit, groen
te. doosjes kaas. eieren en andere
-bleven; hij werd zelfs passief ten coöperaties worden beguns- zitting nam in het parlement, waar pr'0(jucteii is door de Migros enorm
aanzien van producten, die voor tigd. Er zijn in het land niet min- zy "iet negen man is vertegenwoor- gestimuleerd; maar ook levert zij
"een handelsmerk in aanmerking der dan 950 consumenten-coopera- dl9d- goedkoop koelkasten, stofzuigers,
kwamen. De fabriek verpakte, ties, waarvan 570 een min of meer Toch veroorzaken zijn c o m m e r- cosmetica, poetsartikelen, ballen,
prees aan. lichtte voor. de winke- officiële status bezitten. En natuur- cièle stunts (men kan het werke- schoensmeer, gloeilampen. Voorts
lier deed niets meer als het merk lijk zijn deze wel heel erg boos op lijk niet anders noemen) het meeste boeken; sedert kort kan men in de
eenmaal was ingevoerd." Duttweiler: omdat hij goedkoper is "waai. 38 zelfbedieningswinkels biblio-
i Och, Duttweiler is niet een groot dan zij met al hun leuzen konden °P d'4 tcrrei*? ,s ,,rJuttl. vlr" phiele uitgaven voor lage prijs ver-
jman. omdat hij deze tekortkomin- bereiken en omdat hi.i consequent
zag. Maar wel, omdat hij de en met succes doet. wat zij behoor-
ijftad. er practische gevolgen den te doen: zich verzetten teger
practi:
te verbinden.
J:!1^ Gottlieb Duttweiler leende
•18'i53j9 100.000 francs, kocht vijf oude Ford
vrachtwagens, en zijn eerste voor-
7inr raaci' r^St' suiker- meel, cocosvet,
bIClf kofïie en zeep. De prijzen waren
bii gelnke kwaliteit 20. 30 en meer
Jprocent lager dan elders. Maar het
oek ':fPubliek moest genoegen nemen
delmet een eenvoudige verpakking,
zich verzetten tegen
monopolies.
Kijk, het £aat zó met die ver
koopwagen: het is een gewone
vrachtauto met uitklapbare zij
wanden. Met de linkerklep omhoog
passeert de wagen de afdelingen
van het magazijn, waar hu ..ge
vuld" wordt. De chauffeur geeft
aan, welke goederen hij wil heb
ben en hoeveel er van. De artike-
tuoos. Ziehier dc poets, die hij vo
rig jaar de Unilever bakte. Dit con
cern bracht in Zwitserland vervaar
digde Lux in dc handel voor 80 cen
times per stuk. Duttweiler vond dat
teveel cn dus kocht de Migros, via
haar kantoor in New York, twee
honderd kisten Lux, die toen ver
volgens In Zwitserland tegen 50 cen
times per stukje zeep werden aan
geboden.
De Unilever plaatste een grote ad
vertentie om het prijsverschil te ver
klaren door de hoge Zwitserse lo
krijgen. Daarnaast zijn, deels al;
premie, zeer geslaagde plaatwerken
uitgegeven. ..Our leave in Switzer
land". dat speciaal voor Ameri
kaanse militairen bestemd was, be
reikte een oplage van 140.000 exem
plaren.
GOTTLIEB DUTTWEILER
t..h\j had de visie
wfj dit kapitalisme, riet al het goe-
i ORIG jaar zwom hij met een strohoed op in het Meer van
V Zurich: misschien houden de cabaretiers en caricaturisten
wel het meeste van hem, hij levert ze volop stof.
Toch: deze zelfde man zag kans in v(i/ften jaar 20 millioen
Zwitserse francs le verdienen, die hij weer weg ga). Zijn land
genoten vereren hem of noemen hem ..dictator, leugenaar. Judas,
Nero en demagoog."
Niet dat de man zelf zich er iets van aantrekt; integendeel h{j
houdt er niet van zijn vermogen op een geluidloze manier op te
bouwen, anonimiteit ligt hem niet, want hij is voor een flink
stuk kwajongen, druktemaker, maar dat is zeker niet het enige.
Deze Zwitser, die zijn carrière begon als konijnenfokker, heeft
zijn ongelofelijk succes te danken aan het verkopen in het groot
van levensmiddelen tegen uiterst lage prijzen; hij is schepper van
de M uiros-t "operatic. Zijn naam is Duttweiler, G o t t Ii c b
Duttweiler. Hij ziet er uit als oom Hendrik uit de provincie,
die helemaal niets van mo
derne fratsen moet hebben;
zwaar gebouwd, op het oog
een vijftiger (hij is 62),
goed, maar onverschillig
gekleed en hij rookt graag
een goede sigaar.
Maar verpis u niet! H\j
is een geslepen vos, die
Dutti; hij ruikt publiciteit,
smult van vijandschap,
omdat hij weet, dat zijn
tegenstanders steeds recla
me voor hem plegen te
maken. En zijn 4000 man
personeel aanbidden hem:
niet helemaal voor niets
voelt h\j zich veldheer te
midden van die keurbende.
Bij zijn coöperatie zijn in
tussen 200.000 families
aangesloten cn zij houden
al evenveel van hun Dutti:
toen in Januari 1926 de
concurrentie dc prijzen
verlaagde beneden die van
de „Migros" bleven de
vrouwen zijn verkoop-
wagens bezoeken, ook al
was het weer nog zo slecht.
Ja, verkoopwagens, dat
was de grote idee van
Duttweilerwe zullen er
hiernaast van vertellen.
met hoge minimumgewichten (van *en worden dan op lage bakken in mn maar staakte deze actie toen sens uitgebracht werden, zijn goed- WUU4U1„„
?0f. rijst b.v. 2 kilo!), met de tiid cn de de openingen van de auto gescho- bieekf dat de Migros zich de Ame- deels door de Migros gefinancierd; mule dl0 hij gebruikt is „sociaal
plaats van de verkoop, met de-toe- ven. terwijl een employé met een rikaanse loonciifers had verschaft, in 1942/43 bracht een actie voor de kapitaal".
De Klelder-Migros verkoopt con- dt dat het tot stand heeft gebracht,
- te redden, vaak met tegenstand van
de kapitalisten zelf Duttweiler is
dus liberaal, omdat hij het onderne
mersinitiatief wil behouden, maar
hij verlangt dat de economische lei
ders een vrijwillige sociale verant
woording op zich nemen. De for-
fectie; de Migros-Wohnungsmarkt
is een bemiddelingsbureau voor wo-
ningruil; de films ,,De laatste
kans", „Mane-Louise" en „Achter
de wolken", die alle door de Prae-
van de verkoop, met detoe-
194*f stand van het weer. En tenslotte:
s Oi/ met contante betaling.
op^BS Êuttweiler's idee werd onmiddel-
i nieijiijk een succes, De Migros
ware:! genoemd
eenr
mde
omdat het verkoopsvs-
rikaanse looncyfers had verschaft, m 1942 43 bracht een actie voor de kapitaal",
rollend kasregister aantekening Een proces hielp ook al niet. En met hongerende kinderen van Europa Het personeel moet hard werken,
houdt van de voorraad. alle waardering, die Zwitserland meer dan 2 millioen frs op. m3ar het werkt met plezier. Ter-
In 15 tot 20 minuten zijn de wa- heeft voor de Unilever, kon vrijwel De gewezen Kursaal aan het Wlji de ionen van de paksters. vcr-
gens geladen met een assortiment niemand een zeker gevoel van pret Meer van Zürich is een groot en koopsters (de Migros heeft 203 win-
van ongeveer 250 artikelen meest- onderdrukken, dat Lux met Lux bc- nogal protserig gebouw, dat de Mi- kels), kantoorbedienden enz. aan de
al zonder merk of van volstrekt concurrcerd werd. gros opkocht en inrichtte als Klub- hoge kant zijn, nemen de topmensen
tpom Am,-»' —..„t I ai zonaer menc oi van voisireKt luueuusrra wwu. -- - o-
handenf^t (mïtteleross eine door onbekende merken, vaak buiten- De Zwitserse regering is trouwens haus. De 365.000 mensen die hier genoegen met minder dan zij elders
lsnHco nrnrhiotpnT-Tnllnn<4cf» hlnem- nnlr nv/vrlmmgm
landse producten: Hollandse bloem- ook eens zoiets overkomen. Dat was jaarlyks komen, kunnen er o a.
kool. Hongaarse en Amerikaanse in 1946 toen de eieren nog op de eten, buitenlandse tijdschriften le-
honing, eieren uit Frankrijk, Zwe- bon waren. Migros bracht plotseling zen. boeken lenen, leren koken (de
den en Argentinië.... Maar het
publiek vraagt niet naar merken,
het vraagt naar de Migros en die
naam staat overal op.
In 1949 zette de Migros voor
211.3 millioen Zw. francs goede-
ren om en dat was 30 millioen
i meer dan in het jaar daarvoor en
w j 69 millioen meer dan in 1947. Dat
zijn grote bedragen, maar denkt u
nu vooral met. dat de Migros een
soort polvp is: nee, van de totale
i levensmiddelenomzet in Zwitser-
land heeft zij maar 4% in handen.
18 wagonladingen Amerikaanse eie
ren tevoorschijn tegen lage prijs. De
regering kon niet anders,
eierdistributie opheffen..
Op reis in Italië (begin 1950)
merkte ..Dutti" dat er veel te veel
winterbloemen waren. Toen hij in
Zwitserland had bekeken hoeveel
men er daar voor rekende, stuurde
hij iemand langs dc Rivièra. die met
100.000 bloemen terug kwam. Mi-
gros verkocht ze tegen 1/10 van de
gangbare Zwitserse prijs.
jongste leerling is een jaar of tien)
en lezingen en goede concerten bij-
dan de wonen; voor kinderen zijn er dans
lessen en voor Engels-sprekenden
bestaat het English-Centre.
Eigen dagblad
De partij, de Landesring. of, zo
als zij zichzelf bij voorkeur noemt,
de beweging van Duttweiler, heeft
natuurlijk haar persorganen waar
van het dagblad „Die Tat" de voor
Zwitserland aanzienlijke oplage van
zouden kunnen verdienen. Invaliden
en bejaarden worden zoveel moge
lijk in de cartonnagefabriek Sabina
tewerkgesteld. Op de bovenste ver
dieping van de Centrale in Zürich
heb ik een paar maal goed gegeten
in de cantine. met een deftig uit
zicht op de stad. De inrichting van
deze zaal zou smaakvol genoeg zijn
voor een verfijnd restaurant. Men
kan hier soms tussen 12 en 2 Dutt
weiler zelf aantreffen die zonder
veel ophef de eenheidsmaaltijd
komt gebruiken.
Amerikaans is hij beslist niet cn
het verdriet hem als hij zo genoemd
wordt. „Ik heb." zegt hij. „in Ame
rika maar één ding geleerd, en dat
was om niet op de Amerikaanse
manier tc werken. Dc zakenlui daar
maken alles ingewikkeld, vind ik;
hun handelsmethoden zijn overla
den met extravagante en onnodige
ballast. Eenvoud is zeker niet een
Amerikaanse trek.'' Nu is dit niet
helemaal rechtvaardig opgemerkt
als men bedenkt dat we aan de
Amerikanen o.a. dc lopende band
en dc zelfbediening te danken heb
ben. Maar waar is. dat bijvoorbeeld
de Migrosreclame. die maar 0,4%
van de omzet in beslag neemt, effi
ciënter is dan menige dure campag
ne waarvan misschien de helft ver
loren gaat
Wie ls Duttweiler?, dat blijft
steeds de vraag.
Hij ls een phenomcen en het ls do
vraag of er straks een nieuwe Dutt
weiler zal klaarstaan om het werk
over tc nemen. Hij heeft het bedrijf
doordrenkt met zijn persoonlijk
heid: hij ls overal, hij let op alles,
hij grijpt in, experimenteert, stimu
leert, praat, schrijft, beslist. Als hij
zich eens terug trekt en dat zal
zeker onvrijwillig zijn is de
Migros waarschijnlijk mans genoeg
om op eigen kracht te blijven func-
tionneren; maar wat zal er van de
animo en de bezieling overblijven?
En zou het niet zo zijn dat „Dutti"
van tijd tot tijd zal komen spoken?
Kust heeft hij toch nooit.
ff. H. POLZER.
Het wachten op een boot. waarop
zich zakenrelaties bevonden op
weg voor een bespreking aan de
oeve- van het meer van Genève,
duurde Dutti te lang, daarom
zwom hij de boot tegemoet. Zijn
hoed hield hij maar op.
Ging door en slaagde, ondanks de
bij zulke gelegenheden gebruike
lijke tegenwerking. Maar Duttwei
ler had drie grote bondgenoten: in
de eerste plaats wel zijn eigen vin
dingrijkheid. dan het gebrek aan
inzicht van zijn concurrenten en
het allerbelangrijkste, het leger
van huisvrouwen, dat voor zijn
zaak was gewonnen Aan haar zou
het niet liggen en bovendien, de
portemonnaie was er mee gemoeid!
Duttweiler wilde in Bern begin-
DIENSTREGELING.
Om op de verkoopwagen terug te
komen: gevuld en wel gaat hij op
reis. Niet „zo maar"
30000 exemplaren heeft Voor de
GEEN ALCOHOL, leden van de Migros verschijnt „Wir
De UNRRA in Wenen zat met Bruckenbauer", een weekblad met
700000 blikken zoute pinda's; Dutt- een °P»a6e van 230.000,
weiier ruilde ze tegen een mout-
«faar product en introduceerde zo de eer-
g ste zoute pinda's in Zwitserland.
Duttweiler
neemt dikwijls de zorg voor het
hoofdartikel op zich. Deze gewoon
lijk onder hoge druk voortgebrachte
stukjes zijn zeer levendig cn be
handelen de meest uiteenlopende
onderwerpen.
zon plaats slaat hij de rechterklep Niemand kan hem het succes hc-
hnrisontssl .t.nt er echter en cteet bracht. Alcohol heeft dc Migros tw\slcn dat hy tuin zyn lenen (je-
nooit verkocht, maar zij nam een maakt heeft; het Is echter olliid
nen caat snel- alles is vemakt en sukkelende limonadefabriek over. mogelijk zyn motieven te disquali-
eer M d.f. modern.seerdc haar cn bereikte, dat (meren. Toen Duttweiler in 1940 de
de consumptie van appelsap in tien N V. in een coöperatie omzette en
i^"tanededc^kouwens <he, wat de Migros,. die
ten. Ze weten dus precies wanneer
yoghurt, ananas. Camembert, ham.
de chauffeur komt. Öp de aangewe- CK
zen plaats slaat hij de rechterklep 'manciele bereik van de massa
horizontaal, stapt er achter en staat
nu achter de toonbank. Het verko-
wat zeer interessant is de ge
wichten zijn variabel om tot een
rond geldbedrag' te komen wat het !aar vijft.e maal zo groot werd. bij die Belezenheid de aandelen van
rekenen vermfifdert *at net De bergbaan van de Monte Gene- lijn 15 ondernemingen eadeau gaf
reKcnen \erminaerr roso s(ond v00r fa,iljssemcnt. aan de 105.000 vaste klanten die hij
En wat wel heel belangrijk is: er Spoorlijn en hotels werden opge- op zijn lijst had staan, werd dit in
is een bepaalde sfeer, niet van grim- kocht en geëxploiteerd door een het vijandelijke kamp gekenschetst
mige commercialiteit, maar van te daartoe opgerichte coöperatie van als een belastingmanoeuvre. Toen
behoren tot een soort grote familie. Duttweiler. Vier jaar later was de hij zijn landhuis met park in Riisch-
Migros-chauffeurs in het Tessiner- ornzet met 300 pCt. gestegen. likon ter beschikking van de aan-
ho"Mr!" cnmt'lanHart^en^ ve/sT Mei het bezoek van een taalleraar ^houders stelde u-aren er weer
de klanten soms tandartsen, veeart- r,„u„,.il.r heven een nieuwe oudere aanmerkingen. Dat hfj nu
nen. De politie nam de verkoopwa- Q(, mamen soms latiuai.sen, vnan- m,
gen in beslag. Hu werd veroor- sen cn penicilline mee. Dat is meer "nereïmiui Duttw^Uer had kM" behuisd ia. in een sober "auto-
deeld tot een boete van 400 francs. aan service.. Dit alles zijn volstrekt ""uer"e™"g' °,le, de Ulenïtodië ""biellje rondrijdt en in het alge
die hu met betaalde, waarna een nuchter vastgestelde feiten: er be- JU* i" "n a"'™ Ja'an?™°'® meen bescheiden leeft kan natuur,
deurwaarder een kast bij de Migros staat zo iets als Migros-geest. h l.l'f™" "Y. .fm ''ik oonateüerü Benoemd worden,
weghaalde „Dutti" het b„ zijn De coöperatie heeft nu 76 ver- >^LagS,n over zijn gebrek aan dcmoooaic
meel en koffie briefjes pakken, koopwagens In Zürich maken ze fif ü-T l,2,1 „^12 v-j„we*v..i Maar het is en blijft een feit dat
waarin de consument gevraagd twee ritten per dag. van 4 tot 5 uur taiCn acht soorten kunstnii- hij door een rationele verkooptech-
werd de Migros 13 centimes te stu- elk. Ze zeiten dagelijks voor 1600 s f naaien lê- nick en scherp inkopen tientallen
ren als men haar optreden goed- Zw. francs om. Dat is twee tot drie- Q ]e2ineen met film Pr°centen goedkoper is dan zijn
keurde. Er kwamen 4800 postwis- maal zoveel als de dagomzet per 'discussie over talriik*» onderwer- concurrenten. Voor de consument
seis binnen. man van een gewone Migroswinkel is dat alleen maar plezierig, maar
seis binnen,
De concurrentie probeerde van
alles: chauffeurs werden beboet,
klanten gemolesteerd, leveranciers
geboycot. Nu nog weigeren
rijke kranten Migros-adv
En ook nu nog kan in Zwitserland
iemand de huur of zijn betrekking
worden opgezegd, omdat hij bij de
Migros koopt. Er zijn kantons en
gemeenten, die de wagenverkoop
^bieden. De Zwitsers houden niet
(die zijn er ook).
En natuurlijk zijn het deze om-
pen. Deze organisatie, waarvan per 15 a,ai a!.lean ,n?a.ar Pjezl®"2>
maand in het gehele land een klei- e k^elne detaillisten niet
ne 25.000 mensen gebruik maken,
kaDH?ls in 1935 ambtelijk onder-
afwerpt. Zij beschikt voor zocht, zonder dat men een krulae-
vacantiecursussen over een zeer nier ontdekte die door de Migros
leranciers de tegenstanders van Migros uiter-
n belang- nlate gevoelig doet zijn voor de soms f,®™!?:®!!.
/ertenties. mderoaad vreemde gedragingen van f
de grote baas Duttweiler
fraai berghotel en geeft een uitste-
Stelt u zich voor: „Dutti" caat ^r2,or*d v'er,a''«
naar Amerika, weet bij dc minister met de naam „J>—Yes—Oui
van Financiën John Snyder binnen 01
te komen, wordt het met hem eens Het gebrek aan personeel bij
over de oplossing van het dollar- vele huishoudens gaf aanleiding
,£)UTTI" houdt van show, maar ook van practisch werken. Alle artikelen zijn verpakt en de gewichten
zijn verschillend om tot ronde geldbedragen te komen. Bij het inladen wordt de kassa er bij gesleept
(rechts) teneinde alle uitgaande waren nauwkeurig te registreren.
geruïneerd zou zijn In 1938 gingen
te Zürich drie kruideniers failliet;
in Genève en Lausanne, waar de
Migros toen nog geen vestiging
had, waren het er 21. Deze steden
hebben samen ruim 230.000 inwo
ners, Zürich anderhalf maal zo
veel. De Migros is dus niet zo
bloeddorstig als wel beweerd
wordt Overigens werd kort voor
de oorlog de Giro-Dienst opgericht:
de thans aangesloten vijftig kruide-
niers betrekken een deel van hun
voorraad van de Migros en profi
teren van de daaraan verbonden
voordelen en goodwill. Hun gemid
delde omzet steeg sedert 1938 met
350%.
EIGEN CHOCOLADEFABRIEK
De leveranciers van de Migros
zijn meestal kleine bedrijven, daar
de monopolisten haar gunsten moe
ten ontberen GARANTIE
FREI VON TRUST" staat op de
chocoladeverpakking (de Migros
heeft bij een boycot door de choco
lade-industrie haar eigen fabriek op
gericht, die nu op twee na de groot
ste van Zwitserland is), op de bus
jes Voncafé (goedkope versie van
Nescafé), op het Eimalzin (navolging
van Ovomaltine) en op andere arti
kelen. Duttweiler beschouwt de
strijd tegen onevenredige winsten
als oen heilige taak. De Unilever.
Nestlé. Geig/ (producent van
D.D.T.» hebben zich al vervelende
rechtszaken en pijnlijke ruchtbaar
heid mop'en late welgevallen De
anderen kan het vandaag of morgen
overkomen. Daarom richten zij
sinds jaar en dag een wantrouwend
(Advertentie I.M.)
Nieuwste vinding wordt Uw grote hulp
Wassen en beschermen
tegelijk
Zou er wel iemand, behalve de
huisvrouw zelf. enig idee van heb
ben, hoeveel werk er in deze tijd
door haar verzet wordt? Hoe in
spannend deze grondige reinigings-
pcriode is? Alles moet schoon. Niet
alleen het huis, maar ook de veel-
gedragen wollen winterkleding. de
kens, kleedjes, kussenovertrekken.
Kortom, teveel om op te noemen,
laat staan om schoon te maken. He
laas zijn er maar weinig mensen,
die besef hebben van de ertorme
taak, waarvoor de huisvrouw in de
ze maanden staat. Gelukkig zijn
daar echter enkele wetenschaps
mensen onder, die zich er op spe
cialiseren het zware werk van de
huisvrouw te vergemakkelijken.
Soms slagen zij daar na langdurig
onderzoek en vele experimenten ook
inderdaad in. Het alkallvrije „Ca-
stella Wolwas" met „Kleur Actief'
is er het sprekende bewijs van'. Alle
wollen stoffen kunnen daarmee in
een rijkelijk schuimend sop gewas
sen worden zonder gevaar voor
krimpen, vcrvilten of verkleuren.
Vooral dit laatste is mogelijk ge
worden door dc toevoeging van
„Kleur Actief" dat felle, sprekende
kleuren of zachte pasteltinten als
nieuw houdt. En wat voor wol geldt,
geldt voor elke „fijne was". Uw
lingerie, gordijnen, dekens, jumpers
of babykleertjes kunnen voortaan
zonder angst gewassen worden en
zo vaak U maar wilt. Alles gaat nu
viermaal zo lang mee. Evenals we
„Castella voor de Gezinswas" met
„Actief Wit", dat zulke verrassende
resultaten oplevert, tot de grote
vindingen van deze tijd kunnen
rekenen, ls ook het alkalivrije
„Castella Wolwas' met .Kleur Ac
tief" een opvallende verbetering en
uitkomst voor iedere vrouw.
Zonder identiteitsbewijs:
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Op verzoek van
het ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft het departement van
Justitie het onmogelijk gemaakt om
op collectieve paspoorten zonder
bewijs van Nederlanderschap of
paspoort naar het buitenland t«
reizen.
Naar wij vernemen is er, vooral
in Zuid-Limburg, waar het maken
van korte tochten naar België een
zeer grote vlucht heeft genomen
hierdoor beroering ontstaan in de
organisaties van busondernemers.
Voor het gemeenschappelijk be
zoeken van België. Luxemburg,
Frankrijk. Zwitserland, Engeland en
West-Duitsland moet men thans in
het bezit zijn van een bewijs van
Nederlanderschap, of een paspoort
dat niet eerder dan op 1 Januari
1946 is afgegeven.
Tot nadere aankondiging kunnen
nog een-daagse reizen zonder bewijs
van Nederlanderschap worden ge-*
maakt, doch dit zal niet lang meer
duren.
99
„Het is inderdaad een heerlijke
tijd voor heel veel. dat het licht niet
kan zien, wat het ccvolg is van het
zich op de borst slaan en naar vo
ren komen van allerlei personen,
die op de door hen bezette plaat
sen. op grond van daden tijdens de
bezetting, allerminst horen Ik denk
in dit verband aan de benoeming
van mr Einthoven tot hoofd nota
bene van het bureau Nationale
Veiligheid, die als lid van het Drie
manschap der Nederlandse Unie
mede ondertekende, dat ieder ille
gaal streven gericht teeen de be
zettende macht, tevens illegaal was
tegen onze wettige overheid
Zo heeft mr Einthoven als leider
van dat B N V. aan veel critiek
bloot gestaan en om die instelling is
het nodige rumoer geweest. Echter
moet het niet worden vergeten, dat
deze uit de grond gestampte orga
nisatie in die chaotische periode di
rect na de bevrijding onder uiterst
moeilijke omstandigheden moest
werken. En dat er dus fouten zijn
gemaakt, is wel verklaarbaar. Ten
slotte werd dat B.N.V. toch opge
doekt en in een enigszins andere
vorm voortgezet onder de naam
van Centrale Inlichtingendienst. Ook
hiervan werd mr Einthoven weer
de leider, maar de bevoegdheden
van hem en ziin medewerkers wer
den aanmerkelijk verminderd
Inmiddels is over deze instelling
óók alweer het nodige rumoer ont
staan Zii. die de verslagen van de
Kamerzittingen hebben gevoled.
zullen daar wel het een en ander
over hebben gelezen
..POLITIE-DESKUNDIGEN"
politiechefs bij het nasporen van ge
pleegde misdrijven de hulp inroe
pen van „politio-deskundigen": per
sonen. die niet tot het politiccorps
behoren, maar zich aangetrokken
voelen tot spcurderswerk en. na een
wetenschappelijke voorbereiding als
apotheker of scheikundige, met be
hulp van toestellen en instrumenten
zich hadden gespecialiseerd, om na
gelaten sporen, die voor 'de normale
rechercheman onopgemerkt zouden
blijven, aan het licht te brengen en
op die manier de politieman behulp
zaam te zijn bij zijn werk.
In de loop der jaren hebben vele
der grotere politiecorpsen hun eigen
specialisten en laboratoria gekre
gen. Ook de Rijkspolitie is op dat
gebied goed geoutilleerd, zodat. In
dien op het platteland dergelijke
deskundige hulp nodig is. de Rijks
recherche daarover kan beschikken.
Vroeger was dat enigszins an-
zin voor humor.
Geen wonder, dat hij onder de
Amsterdamse inspecteurs veel
vrienden had en op hun bijeen
komsten een zeer geziene gast was.
Maar ook de politiemannen, dia
slechts ambtelijk met hem in aan
raking kwamen en natuurlijk ook
wel eens met hem van mening
verschilden over de manier, waar
op een onderzoek in een of andere
strafzaak gevoerd of voortgezet
moest worden, waren het er over
eens, dat deze politic-deskundige
niet alleen een aimabel, maar ook
een bekwaam iemand was. die de
oudere, door de practijk gevormde
recherche-ambtenaren graag in hun
waarde liet en de gave bezat, hen
op zeer tactvolle wijze van de juist
heid van zijn zienswijze te overtui
gen.
Hij beperkte zijn werkzaamheden
niet slechts tot zijn laboratorium.
ders. Toen was men vrijwel uitslui- maar verscheen met zijn instrumen
tend aangewezen op de hulp van ten ook graag op de „plaats des
buiten het corps staande personen, misdrijfs" en hij ontdekte daar dan
dikwijls sporen die door de politie
man gemakkelijk over het hoofd
hadden kunnen worden gezien.
Uit die gevonden stille getuigen"
trok hij dan conclusies over do
gang van zaken, die door de daders
bij het plegen of voorbereiden van
het misdrijf vermoedelijk was ge
volgd.
..Deduceren" noemde de heer Van
Ledden Hulsebosch dit werk en de
routine, die hij op dit cebied bezat,
had hij opgedaan bij zijn scherpzin
nige vader die eveneens apothe
ker al vóór ziin zooh zich hezig
b=d gehouden met de Police scien-
tifique" en op dit terrein zich een
reputatie had verwerven.
(Wordt vervolgd)
En zo'n veertig jaar geleden was de
kous niet groot.
Toen ik bij de hoofdstedelijke po
litie in dienst trad. maakte ik daar
ook al gauw kennis met zo'n des
kundige en wel met de Amsterdam
se apotheker G J. van Ledden Hul
sebosch. die in die tijd al een geves
tigde reputatie had als wetenschap
pelijk speurder op crimineel ge
bied en in die kwaliteit al meerma
len gewichtige diensten aan de
justitie had bewezen.
Hij bleek mii een vlot en joviaal
iemand te zi>n. die ep geestige wijze
de conversatie wist te voeren on in
wiens gezelscbeo men zich peen
ogenblik behoefde te vervelen. Een
Het komt herhaaldelijk voor, dat rasechte Amsterdammer, met veel
