Potjes en pannetjes tekenen is
niets voor het jonge kind
IRCUS in de beeld ende kunst
1
Arbeidsbureau verschaft emplooi
aan Utrechtse artisten
Yehudi Menuhin concerteert met
Orkest Vereniging Amersfoort
De Vader van de Bruid
geestig en gevoelig
Xlatergoud en pathetiek
Symboliek van
de clown
Ambtenaar H. J. Krol weet
alles van engagementen af
Solistisch optreden met
Bach s Partita
Onderwijs komt nu eindelijk
in goede banen
Kind tekent
van binner
uit
■il 19 Zaterdag 28 April 1951 5
lastisch fabeldier is gegroeid en een
grote tegenstelling vormt met dc
nauwkeurig geobserveerde dieren,
I die hij van meer nabij kende. Rem-
brandt maakte waarschijnlijk op
I dezelfde wijze kennis met dc oli-
fanten, kamelen en leeuwen, die hij
uist deze laatste kant is in de verscheidene malen getekend heeft,
uur van de clown zelfs tot een i jn jge eeuw werden de op we-
rt symbool geworden, van het tenschappelijke voet opgezette die-
nselijk leed dat achter een pot- j rentuinen. studieterreinen voor die-
lijk masker verborgen wordt renschildcrs.. De paarden en andere
clownsmotief komt in de kunst dieren van het circus worden nog
ds lang voor. want reeds de steeds vaak geschilderd, zoals Bon-
ie pantomime had een dergelijke nard's 'meesterlijke doek van een
uur geschapen in de Pierrot. De circuspaard bewijst. In Nederland
emoedige „Gilles" in zijn mooi, j heeft de Rotterdamse schilder Tim
satijnen pakje, die Watteau in mer zijn specialiteit van circus-
rde
stre
e dad'
w da
:eid v
t groc
3e
i je,
e stri
N ONZE MODERNE TIJD heeft het ouderwetse circus nog
niets van zijn grote populairiteit verloren. De romantische,
iminste als romantisch aangevoelde, sfeer, die om het circus
zijn artisten hangt, spreekt nog altijd tot de verbeelding van
>t publiek. Doch niet alleen het grote publiek, ook de schil-
rs werden van oudsher door deze sfeer geboeid Velen heb-
n zich met dit onderwerp bezig gehouden en er, al naar hun
rd, de schijn van klatergoud en triomfantelijk succes, of juist
armzalige keerzijde, het harde en kommervolle bestaan van
circusartisten uitgebeeld.
begin van de 18e eeuw schil-1
de, symboliseert dan ook. zij
op heel dichterlijke wijze, de
enstelling tussen de gevoels-
ns en de ruwe, onverschillige
itenwereld. Op veel grovere en
wijls sentimentele wijze is de
cusclown. de paljas, in de 19e
tenslotte geworden tot de
uur voor wie het: „Lach dan
ljas"' door iedereen als tragisch
rd ondervonden.
'ele moderne schilders hebben
de clown hun eigen gevoelens
van het leven, herkend. In
wotankrijk is Rouault daar een voor-
nd in eid van en in ons land Chabot
tl) vei van Heel, om slechts enkelen
iderin noemen. Heel typisch is ook dat
gereik arley Toorop, het leed en de
npspoed van de oorlogsjaren
Fnbohseerde in een Clown, die
or een achtergrond van zwart
blakerde ruïnes is afgebeeld.
Dynamisch en bont
schouwspel
)och het Circus, zoals het zich
sfe s een bont en sensationeel
Êpouwspel in de loop van de 19e
had ontwikkeld, vond toch
aan het einde van die eeuw
ideale vertolkers. Renoir
zeer fraaie schilderijen ge-
van het circus, zoals de
in het Kröller-Müller
die hier echter in al zijn
held van de piste, wordt
„Witte Pierrot" en de
meisjes, zijn nog an-
beroemde werken van deze
Volledig in beslag ge-
door de sfeer van het thea-
opera. cabaret en circus zijn
iter twee tijdgenoten van Renoir.
Degas en vooral Toulouse Lau-
c Eerstgenoemde is natuurlijk
•ral bekend om zijn opera-danse-
sen. doch hij heeft toch ook een
iisch circustafereel, op magistrale
zc \ereeuwigd in „Miss Lola au
que Fernando", een acrobate, die
haar tanden hangend, in de nok
het circus wordt gehesen.
Lautrec's psychologie van
de schijnwereld
Doch niemand heeft ooit scherper
sfeer van het circus gekaraktcri-
!rd dan Toulouse Lautrec, die bii
pompeusheid waarmee het
ordfBummery gebracht wordt, steeds
repcrhjk de menselijke achtergrond be-
wijzem\t. Hij doet dit in de „Trapéziste",
liefde e .Ecuyère, in de serie Clownes
h( 9" en in de 50 pastels „Au Cir-
o e" zonder pathos of sentimenta-
Teidufleit. zó vanzelfsprekend, dat men
onderwerp geheel door de ogen
V
lem
ord
t dri
man
w
go U
t nu d
appij
t. De
root-
man
ere-
i rons.
een
n ei
me»
stre-
ge
Dr ga-
Ba ro-
te
bij
aam-
Ioen-
jertl
gsge-
Dura-
if fier
An-
de
Be-
Rl DE TOULOUSE LAU
TREC: Acrobate te paard".
scherpe waarnemer en
gaat zien. Enigszins in
van Toulouse Lautrec, doch
een veel meer uitgesproken
accent, zijn dc circusmotie-
n uit de z.g.n. „Blauwe Periode'1
n Picasco. Waarschijnlijk zou Pi-
£0, indien hij in deze stijl was
ijven schilderen, nooit de buiten-
orige beroemdheid hebben ver
en die hij nu heeft, doch zijn
ulderijen uit die beginperiode be-
"en nog altijd tot zijn beste schep-
ngen. Zijn verkommerde acroba-
ifamilies hebben in hun diepe
elancholie een vreemde gratie, die
o onvergetelijke indruk maakt.
Nog een schilder uit het einde
n de vorige eeuw moet genoemd
irden n 1 Georges Seurat. die ech-
nunder in de psychologie van
t circusleven geïnteresseerd was,
n in de schildertechnische proble-
"n die de toepassing van zijn divi-
•nnistische theoriën, op dit onder
op, met zich meebracht. Moderne
iilders hebben zich, zoals gezegd,
'•wijls met het circus bezig gehou-
lfi- Ik noemde er reeds enkelen
kan daar nog, zonder te trachten
'•ledig te zijn, vele namen aan toe-
•egen zoals: Chagall, Metzinger.
'(nbois. Van Dongen. Severini.
•gat en in ons 'and Nijland, Ge
el. Maks—Bieruma Oosting.
Circusdieren
Over de dieren uit het circus zou
apart hoofdstuk geschreven
innen worden. Lang voor het cir-
in zijn huidige vorm bestond,
'bben kleine menagerieën als ker-
{sattractie, Europa bereisd.
Durer heeft wellicht in zulk een
estenspel de rhinoceros gezien.
e in zijn verbeelding tot een fan-
dicren gemaakt.
A. RENOIR: „Clown in dc piste"
Slechts enkele aspecten van het
circusleven, en enkele bekende
schilderij konden in dit artikel be
sproken worden Om volledig te
zijn, zou een boekwerk nodig zijn
dat misschien over dit onderwerp
nog eens geschreven zal worden.
R. E. PENNING
Uitreiking ..Karlspreis"
aan prof. Brugmans
HEERLEN De internationale
vredesprijs der stad Aken. de zg.
„Karlspreis" zal op 3 Mei uitge
reikt worden aan prof. dr H.
Brugmans, reetor van het Europa
college te Brugge.
De prijsuitreiking wordt voor
afgegaan door een pontificale
hoogmis, opgedragen door de bis
schop van Akon, mgr dr J. J van
der Velden. Op Woens.iagavcnd
2 Mei wordt een feestconcert ge-
ge\en in de aula van de Akense
technische hoges hool.
Donderdagmiddag 3 Met des
middags wordt op de Markt te
Aken een jeugddemonstratie ge
houden, waaraan ook Nederlandse
jongeren deel zullen nemen. Van
het bordes van het stadhuis zul
len tijdens deze demonstratie prof.
Brugmans en de Duitse auteur
Eugen Kogon, voorzitter van de
Europabeweging, het woord rich
ten tot de jeugd.
Ballet der lage landen
naar Eindhoven
AMSTERDAM. Tijdens de
Philips jubileum-feesten zal het
Ballet der Lage Landen in de in
te richten „sprookjestuin" in het
Stadswandelpark te Eindhoven
v^n 12 t m 20 Mei a.s. 's middags
en 's avonds optreden met een
speciaal samengesteld sprookjes
ballet in de choreografie van Pie-
ter van der Sloot.
Boothstraat 8, Kamer No. 2. De meeste verenigingen die wel
eens een uitvoering geven, kennen dit adres, zoals de variété-
en cabaretartisten het eveneens kennen. Wie deze kamer, on
derdeel van het gewestelijk arbeidsbureau, betreedt, zonder op
de hoogte te zijn, zal enige verbazing moeilijk kunnen onder
drukken als hij de wand achter een der bureaux geheel bedekt
ziet met prentbriefkaarten en foto's van allerlei soorten van
artisten.
Ook in Zeist wordt
bemiddeld
Aan dit bureau werkt een amb
tenaar, de heer H. J. Krol, die
sinds '40 aan het arbeidsbureau
verbonden is, maar voor dien een
tiental jaren in het amusements
bedrijf heeft gewerkt.
Het is geen genegenheid voor
zijn oude vak, die hem tot deze
voor een ambtelijk bureau zo
eigenaardige wandversiering heeft
gebracht. Zijn functie is n.l. die
van bemiddelen: bemiddelen tus
sen de groepen die amusement
willen hebben, of aan hun leden
willen bieden en de artisten, die
het amusement brengen. In vroe
ger jaren waren deze artisten af
hankelijk van particuliere tussen
personen, die uiteraard hun provi
sies in de wacht sleepten.
Sinds het Rijksarbeidsbureau
een bemiddelingsafdeling voor ar
tisten en musici in het leven heeft
geroepen in het jaar 1946 is
de toestand veel reëler geworden.
Men heeft om deze eigenaardige
materie gemakkelijk baas te wor
den, geen willekeurige ambtena
ren aan dit werk gezet. Het feit,
dat de heer Krol tien jaar in het
amusementsbedrijf gewerkt heeft
duidt daarop. Ook elders is men
met de keuze van ambtenaren se
lect te werk gegaari. De bureaux
in Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag, Utrecht, Den Bosch, Maas
tricht, Arnhem en Groningen zijn
geheel ingewerkt. En de arbeid is
zo toegenomen dat de heer Krol
het eigenlijk alleen niet meer af
kan.
Vrijwel alle artisten op het ge
bied van de lichte kunst, noem
maar op: goochelaars, dansers,
acrobaten, conférenciers, telepa-
then en musici staan in al die
plaatsen geboekt.
Sinds 1 April is Amsterdam een
centraal punt geworden, met een
landelijk kaartregister, waarheen
zich de andere bureaux kunnen
wenden, als zij het alleen niet af
kunnen; in de meeste gevallen
kunnen zij dat echter wel.
Er op uit
Utrecht zelf telt weinig artisten
op dit gebied. Maar de heer Krol
kent de kaart van ons land en
leert haar steeds beter kennen. Hij
gaat er op uit om artisten te zien
en te horen, om te weten wat zij
waard zijn (artistiek en finan
cieel beide). Hi) heeft een koffer
vol met foto's en bescheiden en
komt hij bij een vereniging, waar
men iets ondernemen wil. bij een
directie, die voor de leden van
haar bedrijf een feest organiseert
hij maakt zijn koffer open en
laat de belanghebbenden zelf kie
zen. Natuurlijk oefent hij enige In
vloed uit. maar psychologisch
werkt het toch het best, als men
het gevoel heeft, zelf geheel ver
antwoordelijk te zijn voor dc keu
ze van zijn programma.
Hij helpt, 7.0 nodig, ook met de
afrekening, opdat ieder het zijne
krijgt. Vroeger kon het vaak ge
beuren, dat artisten, die hun ga
ge betaald kregen, daarbij nog een
belangrijke extra bijdrage eisten
voor hun bagage. Zoiets leidde tot
uitwassen terwijl men nu precies
weet, van beide zijden, waar men
aan toe is.
Plakboek
De heer Krol liet ons een heel
plakboek zien met feestprogram
ma's. Voor allerlei verenigingen en
doeleinden. Meer dan een van die
programma's was door de heci
Krol geheel zelfstandig samenge
steld. Dit bewijst, dat men ver
trouwen heeft gekregen in dit bu
reau en voor zijn vindingrijkheid.
Zelfs de tekst van de programma's
wordt soms door hem verzorgd En
dat alles op een overheidsbureau!
Wij leven toch wel in andere tij
den!
Een nadeel van dit bureau rs,
dat het geen reclame kan maken,
of althans van oordeel is dit niet
te kunnen doen. Daardoor zijn er
nog al te veel verenigingen niet op
de hoogte van deze vorm van be
middelen. Zij weten niet, als zij een
feestavond hebben te organiseren
met artisten en een strijkje, dat zij
via het gewestelijk arbeidsbureau
voor laten wij zeggen 300.een
compleet avondvullend programma
geleverd kunnen krijgen. Bij pro
gramma's van kleiner omvang kan
men ook met minder terecht, maar
natuurlijk zijn er ook artisten,
die veel meer kunnen vragen om
dat zij nu eenmaal op de markt
hoger genoteerd staan. Tot nog toe
spraken wij alleen over engage
menten voor één avond. Het ar
beidsbureau echter is er vooral op
uit engagementen voor langere
duur te bewerkstellingen; wat
voornamelijk voor orkesten en
strijkjes geldt. Ook op dit punt
zijn reeds heel wat successen ge
boekt. De heer Krol werkt niet al
leen voor de stad Utrecht maar ook
voor de omgeving, vooral in Zeist.
Straks hoopt men verder te kun
nen gaan; wil men ook over de
grenzen gaan samenwerken, zon
der dat dit voor de artisten gewel
dige financiële consequenties met
zich brengt. Dit is dan weer een
nieuwe stap op de weg welke ja
renlang zeer moeilijk begaanbaar
is geweest, doch die nu ongekende
horizonten gaat vertonen.
DE HEER H. J KROL, ambtenaar
op het Gewestelijk Arbeidsbureau
aan de Boothstraat, vindt zijn taak
in het bemiddelen voor artisten en
musici van het luchtige genre. De
foto's aan de wand en zijn bezoe
ker duiden er al op.
Zo zullen we dan Dinsdagavond in de St. Joriskerk een der merkwaar
digste gebeurtenissen op muziekgebied kunnen beleven, die ooit In onze
stad plaats vonden.
Yehudi Menuhin. misschien de meest vermaarde violist van zijn tjjd. een
man. die op letterlijke alle concertpodia van betekenis in Amerika en
Europa heeft gespeeld, zal de gast zijn van onze O.V.A.
strumenten wordt ondersteund.
Na de pauze wacht ons dan Beet-
I hovens beroemde Vioolconcert in d.
waarbij de O.V.A. voor de begelei
ding zorgt. Het is hetzelfde grote
werk. dat Theo Olof onlangs in
Amersfoort speelde, terwijl het U.
S. O. voor het accompagnement zorg
Willem Hülsmann
als orgelsolist
We zijn er ons van bewust, dat
er durf voor nodig is om als ama- 0 w
teurs-orkest de begeleiding van een droec
solist van Mcnuliins allure op zich
te nemen.
We zijn wel benieuwd, of er be-
4 I langrijke verschillen in opvatting
Maar wg weten ook. dat het or- i zlJIfconstateren.
kest van Kees Hartvelt het gewicht
van deze taak op de juiste
aanvoelt: zwaar, maar eervol
Daarom zijn wij er van overtuigd,
dat deze- Amersfoortse amateurs een
prestatie zullen leveren, die zowel
de solist als het publiek zal bevre
digen.
Het is genoegzaam bekend, dat
Menuhin een „wonderkind" is ge
weest. en reeds op 7-jarige leeftijd
met het San-Francisco Orchestra als
solist optrad. Op 11-jarige leeftijd
speelde hij in New-York Beetho-
vens vioolconcert voor de eerste
maal in het publiek. Hoe vaak hij
het dnarna heeft doen horen, ver
meldt de statistiek niet, maar het
zal een respectabel aantal malen ge
weest zijn.
Zegetocht
De naam Menuhin is niet alleen
maar een herinnering aan een won
derkind. Wel heeft hij enkele jaren
zijn concertenreeks onderbroken
maar komt dan in 1937, dus op 20-
jarige leeftijd opnieuw voor het fo
rum der muziekliefhebbers; ditmaal
als de gerijpte solist.
Zijn concertenreeks door de ge
hele wereld wordt een ware zege
tocht. die hem roem en gewin
brengt.
Niet alleen fechter aan zichzel
heeft hij gedacht. In de oorlogsjaren
heeft hij talrijke gevaarlijke reizen
ondernomen, om de frontsoldaten
van zijn spel te doen genieten. En
op ongetelde liefdadigheidsconcer
ten wist hij kapitalen voor welda
dige doeleinden bijeen te brengen.
Menuhin is niet 'alleen violist, hy
studeert graag in de muzieklitera
tuur en heeft reeds verschillende
belangrijke vioolcomposities her
ontdekt.
Hij heeft een uitgesproken mening
over het ..bewerken" van composi
ties" der grote meesters, van welke
hij meent, dat zij ook de viool
voldoende goed kenden, om haar
mogelijkheden in hun composities
tot gelding te laten komen. Daarom
vraagt hij: Waarom zouden wij over
hun werken dokteren en transcrip
ties maken, waardoor wij de bedoe
lingen van de componist te niet
doen?
Over het concert van a.s. Dins
dag nog het volgende.
Willem Hülsmann opent met een
Preludium en fuga in D groot voor
orgel van Joh. Seb. Bach. Van de
zelfde componist speelt vervolgens
het orkest dc z.g. „Ouverture-Suite".
Dit is een merkwaardig werk, dat
Bach op betrekkelijk jeugdige leef
tijd componeerde, maar waarin de
belangrijkste facetten in zijn genie
tot uiting komen. Het werk is ge
schreven voor fluiten en strijkor
kest. De fluitsoli worden gespeeld
door de heer Adriaan Bonsel.
Menukin zelf speelt, zonder bege
leiding. Bachs Partita in d klein.
Ze is samengesteld uit een vijftal
dansvormen en gneft gelegenheid
het spel van de meester aan te ho
ren, zonder dat het door andere in-
Vast staat, dat dit vioolconcert,
ii W^ZG i hetwelk zo sterk in het gehoor ligt.
'o11 bij ieder muzikaal mens, nobele ge
voelens moet opwekken.
Met een zekere spanning zien wij
dit concert tegemoet; wij vernamen,
dat de belangstelling er voor reeds
nu groot is te noemen. Nog zijn
alle plaatsen niet uitverkocht, maar
JEHUDI MENUHIN
wij raden toch de muziekliefhebbers
aan zich tijdig van een plaats te
voorzien. Men bedenke, dat ook bui
ten Amersfoort, blijkende uit tal
rijke aanvragen, de aandacht op
deze uitvoering is gevestigd. S.
!>5
5?'
"Wat doet een goed vader al niet. wiens enige dochter gaat trouwen,
opdat de huwelijksdag voor haar worde, wat zij in haar meisjesdromen
er zich van voorstelde? Als gü dat wilt weten, waarde lezer, dan kunt gU
niet beter doen dan deze week eens naar Grand Theatre te stappen, ten
einde dc film „De Vader van de Bruid" tc zien.
Het ral e„n eenvoudige huwe-1 Een der kostelijke seines uit de
lijksviering worden, neemt men fR™ „De Vader van de Bruid
zich voor, maar met zulke dingen
gaat het als met de olievlek, die
zich steeds uitbreidt en omvangrij
ker wordt.
Zo wordt dan het gezellige ouder
lijk home. op de dag der plechtig
heid tot een huis vol mensen en
zelfs de liefhebbende vader ziet
geen kans. na de inzegening zijn
dochter nog even te spreken en af
scheid van haar te nemen, nu zij
zijn huis voor goed verlaat.
Daar zit hjj dan neer: op de puin
hopen der feestviering, zouden wij
haast zeggen, vermoeid, met pijnlij
ke voeten .teneergeslagen en be
treurend de buitengewone uitga
ven, die deze dag met zich brach
ten. zonder dat zijn kind er werke
lijk plezier van had.
„Alle kinderen tekenen en dat zij het niet laten kunnen blijkt wel daar
uit. dat zü al tang tekenden, vóórdat zü tekenen kunnen," aldus Dr. J. H.
Gunning IVzn. de onlangs overleden paedagoog. die voor het onderw ijs hier
te lande pioniersarbeid heeft verricht. Dc kinderen beginnen met krab
bels. die nergens op lijken en toch voor hen iels betekenen, reeds een vorm
san zelfexpressie zijn. welke hun een zekere vorm van bevrediging schenkt.
Dan komen schematische tekeningen, men spreekt ook wel van „beeld,
tekens" of „bccldtypen" waaraan weliswaar een zekere gelijkenis met de
werkelijkheid valt waar te nemen, maar die absoluut geen afbeelding der
werkelijkheid zijn, en het ook niet willen zijn.
Het kind tekent van binnen uit.
Eerst veel later begint het werke
lijke afbeelden, het tekenen naar
de natuur, en zrtfs dan nog heeft
bij de meeste kinderen, die geen
geboren tekenkunstenaars zijn de
gedachte-werkelijkheid nog lang
de voorkeur boven de waargeno
men werkelijkheid. Het illustratie
ve, verhalende, fantasie- en geheu-
gentckenen heeft tot minstens de
12-jarige leeftijd de overhand bo
ven het imiterende.
Het tekenonderwijs op de meeste
scholen was in die dagen (1924)
nog bij lange na niet aangepast bij
deze gedachtengang. De meeste on
derwijzers konden zich eenvoudig
weg nog niet verplaatsen in het
algemene levensbeeld van het kind;
nog veel minder in de vormen-
spraak waarin het zich uitte.
Men ontwierp dus doorgaans nog
een tekenonderwijs, waarvan de
gang practisch werd bepaald door
een reeks onderwerpen, opklim
mende in moeilijkheid de moei
lijkheid zoals een volwassene die
ziet. Niet echter zoals een kind die
ontmoet en te overwinnen krijgt.
Sleur,
ben maar al te zeer meegewerkt
om de hervorming van
onderwijs, welke al van 1900 af
gepredikt werd. te belemmeren.
Zelfs een officieel ingestelde com
missie. die de toenmalige hervor
mingen in Duitsland bestudeerde,
kwam met de dooddoener voor de
dag typisch Hollandse voor
zichtigheid: „aan het nieuwe te
kenonderwijs ontbrak nagenoeg
iedere systematische gang".
„Model-tekenen"
..Ik heb potjes en pannetjes laten
tekenen het gold als model"
maar ais U het mij vraagt, dan zeg lk:
neen. tekenen, dat hebben 'mijn klassen
in die dagen niec geleerddat schreef
ln d'e tijd een verstandige inspecteur,
en geen wonder, want deze vorm van
stilleven-tekenen is nog gfren stof voor
de lagere school. Ervaringen hebben
uitgemaakt, dat dc leerlin? eerst vee!
later interesse krijgt voor het tekenen
in deze vorm.
F«n andere inspecteur schreef: ,ir
wordt weer op bijna alle scholen geco-
pieerd, na 50 jaar zijn we weer even
\er als in 1889. Menig lezer zai als hij
aan de lagere school terugdenkt zich
het tckenuur herinneren als een uur
van verschrikking cn verveling. Geluk
kig niet allemaal en voor de teeen-
woordgie jeugd is dit wel heel anaers.
Wie het rapport nog eens doorbladert,
kort vóór de tWïede wereldoorlog ge
publiceerd door de Ned. Ver. voor
Teekcnonderwljs. in hoofdzaak het
werk van de Rotterdammer J Altera
(en voor dit artikel dankbaar gebruikt)
die zal ervaren, dat de tijd niet heeft
stil gestaan.
Naast de belangrijkste buitenlandse
onderzoekers op dit gebied, als Ker-
- I schensteiner. Wulff Luquct kon hij
traagheid cn ongeloof heo- onk ecn lan(ieenote noemen met narrfe
leegewerkt ?,fevr. Belinfante-Ahn („Het kinderte-
het teken- 1 kenen en het volle leven"), wier arbeid
gebaseerd was op de waarnemingen,
die zij deed bij haar eigen kinderen.
Wat ook sterk heeft bijgedragen om
juist in deze tijd de ogen te doen open
gaan voor de kindertekening is het
bekende „cxpressionisrrt:" in de beel
dende kunst, dat evenals het kind de
uiterlijke verschijningsvorm der dingen
niet primair acht. Wat het kind zelf
betreft, cr zijn natuurlijk belangrijke
verschillen in aanleg en instelling. Zo
spreekt men van ..impressleve- en
..expressieve" kinderen: voor de eerste
is de waarneming, de Impressie, van
groto belang, terwijl de tweede hoofd
zakelijk uitgaat van hlït begrip, het
geheugenbeeld.
Vier fasen
El; wetenschap is in het algemeen
gekomen tot de volgende indeling:
le de krabbeltijd. tot het derde A
vierde levensjaar (wel eens verge
leken met het .lallen"')
2e De fase van de z g. physioplastlek,
waarbij het Jonge kind de omtrek,
de contour van de natuurvormen
probeert neer te schrijven (wel
eens vergeleken met de uitbecl-
dingswijze van primitieve volken
als Bosjesmannen en Eskimo's).
3c Dc periode van de Ideoplastiek. het
schema, of de begrlpsafbeclding
Deze periode wordt geacht te lopen
tot het elfde, twaalfde levensjaar.
At De periode van het nafuralisrrfe.
de waarneming of het gezichtsbeeld.
Bij de Jongens schijnt zich deze
periode over het algemeen eerder
aan te kondigen dan bij de meis
jes.
Men late zich overigens door deze
grenzen niet al te veel binden. Ze zijn
bewdïglijker dan menigeen denkt.
Hoe variabel dit alles is het is
nog weer eens duidelijk gebleken bij de
beoordeling van de teKeningen, die
binnen gekomen waren op de jongste
E.C.A. prijsvraag, waarover ons artikel
van verleden week Zaterdag handelde.
Het komt zelfs voor dat k'nderen. die
kennelijk al ln een bepaalde fase zijn
aangeland, plotseling nog eens weer op
een vroegere teruggaan.
Het leven spot ook hier met vaste
schema's Typisch is, dat zelfs bij vol
wassenen. die na hun schooltijd weinig
meer getekend hebben, de kinderlijke
fasen nog wel terugkeren. De lezer
probere Hït maar eens bij zichzelf!
C. A. S.
IDA AKKERMAN, 9 jaar, leer
linge van de Prinses Ireneschool
te Zuilen, die bovenstaande te
kening inzond voor de E.C.A.-
prijsvraag, behoort kennelijk tot
de „expressieve" naturen, bii wie
begrip en geheugen meer bete
kenen dan de waarneming. Trou
wens, ook haar leeftijd pUiatst
haar in de ,ideoplastische' groep.
Niettemin spreekt de waarne
ming, en zelfs op geestige ma
nier. een aardig woordje mee,
getuige de tekening van dieren
en kabouters.
Maar vóór alles is de gedachte
pijnlijk aan dit vertrek zonder af
scheid en dit is het verdrietigste
van alles, dat hem totaal ontredder
de. terneer doet zitten, tot de
telefoon weerklinkt. Het is het jon
ge bruidje, dat aan het station nog
gauw de kans waarneemt, om per
draad een innig afscheid van Paps
te nemen. Want ook zij mist Vader,
zoals vader haar.
En dan is tenslotte alle vermoeid
heid en leed vergeten, zodat de ge
lukkige ouders tussen alle over
blijfselen van het grote feest, nog 'n
gezellig dansje maken.
Ach ja. dit is een echte amuse
mentsfilm met hier en daar een
kleine gevoelige inslag Goed- ge
speeld wordt hij ook. Spencer Tra
cy als de vader. Johan Bennett als
de moeder en Elizabeth Taylor als
de dochter hebben er een levendig
stuk gezelligheidsfilm van weten te
maken, die nogal de aandacht heeft
getrokken cn ongetwijfeld ook in
Amersfoort op flinke belangstelling
mag rekenen.
De regie was ln handen van Vin-
cente Minnelli.
Stanen Ollie maken
het weer bont
OLIVIER HARDY
S(jn en Ollie maken het deze week
weer heel bont. Ze sluiten vriendschap
met de Jonge koning van het denkbeel
dige land Orlandla, die het verhaal
speelt In 19-11 in Amerika ln bal
lingschap vertocfl. En alsof dat al
niet erg genoeg Is heeft de voogd van
dc Jongeman. Prins Saul, het boze plan
om de koning uit de weg te ruimen om
zodoende zelf de troon te kunnen be
stijgen.
We begrijpen allemaal wel. dat onze
heide vrienden het zover niet laten
komen. Oliver, die voor deze gelegen
heid eens als kok ten tonele verjchljnt.
geassisteerd door butler Stan, verwis
selt op het juiste moment het voor de
koning bestemde slaatje, waarin een
gifpil is verstopt Waarna dc boze prins
ongewild zichzelf vergiftigd. De film
zit vol grapjes cn kolderscenes, die wel
niet allemaal even origineel zijn. maar
de lachspieren toch nog wel aan het
werk zetten. En meer verlangen we
ook niet. als we deze week City een
bezoek brengen. ..Niets dan pech" heet
het geval Het uitgebreide voorpro
gramma bevat een diercnfilmpje en
I twee aardige tekenfilm* van Ter
Avery.
