„De Poliep" vreet zich stug
door de taaie klei
Henk Faanhof draagt bijzonder
kwetsbare eretrui
Va'i Swol en Krijt stellen
in Noord wijk teleur
Dr Schouten slaagde erin
bacteriën te „opereren"
Gelezen
gewogen
Amsterdammer wint in felle
eindsprint tweede etappe
AMSTERDAM-RIJNKANAAL GROEIT
Twee millioen kubieke meter
aarde wordt
leeggezogen
vroegere tijden
4
Donderdag 7 Juni 1951
Ui -
Merkwaardig hoe weinig wij \aak
weten van de dingen, waarover wij da
gelijks praten. Neem nu het atoom: of
het via bommen of kankerbestrijding
onze gesprekken binnensluipt, het is
een alledaags ondcrweip geworden. En
wat weten wij. leken, er van?
Dr. Frltz Kahn. vermaard auteur van
populair wetenschappelijke boeken,
maakt ons met zijn boek ..De wereld
van het atoom" (uitgave. Contact. Am
sterdam) wat wijzer. Wij schrijven op
zettelijk „wat wijzer", omdat het niet
mogelijk zal zijn leken „veel wijzer"
te maken over de geheimen en pioble-
.men dezer door haar ontzaglijke inge
wikkeldheid schier ondoorgrondelijke
wereld Maar zo gemoedelijk, en toch
niet lichtvoetig, als dr. Kahn ons bin
nenvoert in die nog maar even betre
den wereld van het atoom, ons zo hel
der en waarlijk populair vertelt van de
samenstelling van het atoom en de
daarin sluimerende onvoorstelbaar gro
te krachten, zo kan het waarschijnlijk
geen andere schrijver Een boek. dat
wij Iedere ernstige lezer, die lets over
het atoom wil weten, sterk aanbevelen,
vooral ook door de zeer aanschouwelijke
wijze, waarop dr Kahn zijn lessen met
tekeningen verduidelijkt.
Erlch Klistners „Dubbele Lotje" Is ln
vele opzichten een novum ln de kinder
litteratuur. Veel auteurs schromen er
niet voor „grote-mensen-problemen".
die toch ook de kinderwereld raken. In
boeken voor Jongeren aan te snijden.
Zelfs het echtscheldlngsvraagstukl
Maar zo onverbloemd, zo eerlijk en
ook.... zo geestig als K^stner het doet
in zijn „Dubbele Lotje" hebben wij het
nog niet gelezen.
„Dubbele Lotje" (uitgave L. J Veen,
Amsterdam! is de geschiedenis van een
tweeling, die, doordat vader en moeder
uiteen gaan. wordt gescheiden. Ja, de
meisjes weten niets van eikaars be
staan, totdat zij elkaar ontmoeten ln
een vacantiehuis. De merkwaardige
verwikkelingen, die cp deze ontmoe
ting volgen, het complotje dat de kin
deren smeden om vader en moeder
weer bij elkaar te brengen, the happy
ending van dit verhaal, uw kinderen
enU zelf zullen er van smullen.
Annie Winklcr-Vonk. zelf kinder
schrijfster. heeft het boekje voortref
felijk vertaald.
WASHINGTON President Tru
man heeft Woensdag verklaard te
vertrouwen, dat „de Verenigde Sta
ten en andere vrije landen een vre
de met gerechtigheid zullen berei
ken voor het door de oorlog ge
schonden Korea." Truman zei dit,
toen hij de nieuwe ambassadeur van
Zuid-Korea. dr Jou Tsjan Jang, op
het Witte Huis begroette.
BARCELONA Uitslagen van het
tournooi om het wereldkampioenschap
rolhockey. Duitsland—N e d e r 1 a n d
43; PortugalDenemarken 200:
SpanjeItalië 2—1; Frankrijk—Ier
land 10—0.
RONDE VAN NEDERLAND
(Van onze verslaggever in de Ronde van Nederland)
VENLO, Woensdagavond. In een lange zuiveling van
wegen is de Ronde vandaag van Veendam naar Venlo getrok
ken. Een tweede etappe van 316 km. slingerde zich van Noord
naar Zuid, door tientallen steden en dorpen. En ruim 300 km.
van deze afstand lang draafde de winnaar van deze rit onop
vallend in het peloton mee. Niettemin heeft hij sinds vanavond
de oranje trui in zijn koffer en morgen zal hij die om de schou
ders trekken. De leider van het algemeen klassement heet
Henk Faanhof. Want deze Amsterdammer bleef in de eind
sprint, die deze etappe tenslotte besliste, 4 sec. vóór op de to-
taaltijd van de Belg Jos de Feyter. Morgen rijdt Faanhof dus in
een bijzonder kwetsbare eretrui.
Offensief van Schulte
zonder succes
Want de Belgen dringen ver op in
deze ronde. Vandaag waren er weer
9 bij de eerste 20. De Belgische
ploegleiders begrijpen hun taak
voortreffelijk. Van de Nederlandse
kan dit (helaas) niet steeds gezegd
worden. Zij missen soms het inzicht
hun renners in het gevecht te wer
pen op momenten, dat dit noodza
kelijk is. Ook hieraan dankt Bel
gië b zijn leidende plaats in het
ploegenklassement.
Men wilde zich vandaag vooral
niet in scherven rijden. Bijna 70 km
waren er nodig om het peloton
wakker te schudden, nadat de ren
ners in het zonnige Veendam wa
ren gestart. Bij Coevorden dan
sprong Frans Vos weg. De grote
ploeg weigerde zich nu reeds in te
spannen. Daardoor kon Vos honder
den meters winst uit de wielen trek
ken. Hij kan nauwelijks de illusie
hebben gekoesterd, dat hij op deze
manier ging winnen. Er lagen nog
245 km tussen hem en Venlo.
Even buiten Harctenberg joegen
Schulte. Schoenmakers. Lambrichs
Dan doen onze dames het beter
(Van onze sportredacteur)
NOORDWIJK. Woensdag. De internationale tenniskampioenschappen
zijn deze namiddag wat in de steek gelaten merkwaardige lui die ten
nissers voor NederlandNoorwegen (voetbal) in Rotterdam. Enfin, men
behoeft er weinig berouw van te hebben, want nadien ls onze geplaatste
speler Hans van Swol, op wie al onze hoop in dit tournooi was gesteld, op
lelüko wyze aan de dijk gezet door de Braziliaan Vieira. Met 63, 61
moest Van Swol kansloos het veld ruimen. Hetzelfde gebeurde met Lo
Krijt, onze andere Daviscup-speler. De Zuid-Afrikaan Levy maakte hem
verder spelen in dit tournooi onmogelijk: 64. 61. Niet opbeurend der
gelijke uitslagen een goede week voor de derde ronde van de Davis Cup
tegen de Philippijnen. Want Linck was er immers gisteren al uit (all out).
En we hebben die Philippijnen, drie
kleine, zwarte kereltjes Ampon.
Deyro en Carmona reeds goed kun
nen bestuderen en waarderen in de af
gelopen dagen. De grote massa ls rijke
lijk van mening dat Ampon de man
met de welluidende voornaam: Felicissi-
mo deze internationale kampioen
schappen gaat winnen en niemand an
ders. Hij gaat zo rustig zijn gang hier.
het kereltje van anderhalve meter hoog
en nog geen honderd pond zwaar. Maar
zijn spel is dodelijk voor iedere speler
die niet uit een erge beste tennlsschool
komt. Wilton ondervond het op deze
vroege, zonnige ochtend. Hij stribbelde
wat tegen in de eerste set, waardoor hij
slechts met 5—7 verloor, maar ln de
tweede was het gauw gebeurd: 6—2.
Behalve Van Swol werd de eenar
mige Oostenrijker Redl als geplaatste
speler uitgeschakeld. Door de Zuidafri
kaan (een van de velen hier) Norgarb
46. 46. Onze landgenoot Dehnert
heeft zich uiterst fel verdedigd tegen de
Phillppijn Deyro. Ook al zo'n kleine,
kalme jongen, maar met een vermoeien
de vastheid. Dehnert was snel. gebruik
te veel pressie, maar speelde zichzelf
tenslotte toch tegen deze contróle over
de kop: 64. 6—3. Evenwel niet onver
dienstelijk.
Onze dames hebben het op deze dag
heter gedaan dan onze heren. Mevr.
Schmier, mevr. Roos en Nel Hermsen
zitten er nog ln. Mevrouw Schmier ver
raste door goed spel tegen de Frangaise
mej. Marcellin, die evenwel zwak speel
de: 61, 63, mevrouw Roos rekende
Belgische ploeg voor
Tour de France
BRUSSEL De Belgische wleler-
bond heeft de volgende ploeg samen
gesteld voor de Rronde van Frankrijk
1951.
Bayens. Couvreur. De Hertog. De
Rijcke. De Mulder, Jobe. Rosseel. Van
Branbant, Van Ende. Van Steenbergen,
Van Steenkistc cn Verschuren
Schotte had zijn candidatuur terug
getrokken.
af met mevr. Matous: 6—0. 7—5. waar
bij zij een achterstand van 3—5 weg
werkte, en Nel Hermsen was beslist te
sterk voor de Zuldafrikaanse mevr. Van
Coller. hetgeen de cijfers goed bewijzen:
6—1. 6—1. Onze landgenote mevr. Van
Berl^el kwam behalve snelheid, veel
techniek cn tactiek tekort bij de Engel
se mej. Quertlcr. die waarschijnlijk bfj
de dames gaat winnen (62. 62).
De voornaamste uitslagen zijn verder:
Enkelspel heren: Palade (Z.-Sl.) sl.
Connor (Z.-Afr.) 6—1, 6—2 Cockburn
(Z.-Afrika) sl. El Shafel (Egypte) 61.
7—5. Branovic (Z.-Sl.) sl. Carmona
(Phil 6—3, 6—2.
Enkelspel dames: mevr. Amourettl
(Frankr.) sl. mej. Rollln Couquerquc
(Ned.) 63. 9—7. mevr. Bartlett (Z.-
Afr. j sl. mevr. Scholten 6—2, 62, mej.
Mercelis (België) verliest van mej.
Woodgate (Gr.-Br.) 26. 46 mej. Man-
fredi (It.) sl. mevr. Blaisse (Ned 64.
6—3.
Engelse overwinningen op
eiland Man
DOUGLAS. De T.T.-races op
het eiland Mann werden voortgezet
met de race in de 250 c.c. klasse.
De Engelsman Tommy Wood werd
met Motoguzzi eerste in 1 uur 51
min. cn 15.8 sec., een gemiddelde
snelheid behalend van 130 k.m. per
uur. De totale afstand bedroeg
21140 k.m. Tweede in deze race
werd de Italiaan Ambrosinl met
Benelli. Beide renners verbeterden
het circuit record.
De race in de 125 c.c. klasse werd
gewonnen door de Engelsman
Mccandless met Mondial. Hij legde
de 90.12 k.m. af in één uur en der
tig seconden. De Italianen Ubbiali
en Leoni, beiden met Mondial, gin
gen respectievelijk als tweede en
derde over de finish.
en Voorting op hem aan. Zij voer
den het peloton in hun zog mee.
Van Elderen trachtte het vervol
gens. Ook voor hem vele meters
voorsprong, en kilometers lang. Tot
zijn concurrenten eindelijk hun ge
middelde van nog geen 30 km wat
corrigeerden. Vos passeerde Almelo
nog met 2 min. voorsprong, maar
de Belgen Smet on Van Kerkhoven
en de Fransman Dequesne trokken
de grote groep tenslotte bij Markelo
(155 km.) naar de eenzame uitlo
pers. Vijf km buiten Markelo sprint
ten Lambrichs en de Belg De Baer
weg. In een kwartier tijds namen
zij 2 km., die nog aangroeiden. Ruim
4 min. winst. Ook deze poging kon
niet beslissend zijn. De Belgen Dc-
graevelyne en Smet wierpen -.ich
snel optrekkend tussen de met hol
lende koeien gegarneerde weilan
den door en in Wehl (205 km.) wa
ren ook zü toplopers.
TEGENAANVAL?
Kwam er geen Nederlandse te
genaanval? Lambrichs zou het ruim
100 km. niet redden tegen drie Bel
gen. Er kwam gèèn tegenaanval,
omdat Schultes ploeg en het Bel
gische A-team aan de spits van het
grote peloton een hard duel op
voerden. Beide ploegen wilden nie
mand meer laten ontsnappen. Het
gebeurde dus ook niet. Drie minu
ten winst voor de uitlopers in Ze
venaar. Verzorging in Arnhem. Zes
renners snelden het oponthoud, on
der leiding van Wagtmans voorbij.
Enkele meters, luttele seconden
toen bogen Belgen en Nederlanders
zich weer om hem toe. Nijmegen
Klaterend applaus. Water voor de
bezweken renners en 4 min. voor
sprong voor de kop. Toch?
Neen. In de buitenwijken haak
ten Schulte en Voorting zich los van
het peloton. De paar meter, die zij
in 1 sec. wegbeten, wiesen aan tot
tientallen, omdat de Belgen (schijn
baar) niet op hun hoede waren.
Schulte en Voorting beukten de pe
dalen met tot de hoogste efficiency
opgevoerde bewegingen. Zij joegen
als een raket naar de top toe. Drie
km, van Gennep smolten zij samen
met Lambrichs en de drie Belgen
Afferdon, 38 km- voor Venlo, gaf
zich prijs aan het geweld van een
ronde-karavaan. De zes hadden nog
èèn minuut winst. Waren er geen
Belgen in het peloton om het ge
weld van Schulte, de sprint van
Voorting te breken? Een 28 km.
voor de finish bleken zij er plot
seling toch te zijn. Ploegleiders
Brouwers en Van de Sompel diri
geerden hun teams naar voren. Een
tussensprint. Tien Belgen gaven al
les wat zij hadden. Zij drongen 2
km. verder de kopgroep binnen,
maar er kwam geen massale sprint
VERRAST
Faanhof. Dequesues, Boogaerts,
Evens cn Van Kerkhoven explodeer
den in een laatste tussensprint. Vlak
bij Venlo gleden zij van de grote
groep weg. En in de eerste straten
van deze Limburgse stad benutte
Faanhof de sprint, die hem eens
amateur-wereldkampioen maakte.
Hü won. En dat was dan de enige
verrassing, die zich in het nauw
keurig opgezette plan van de Bel
gische ploegleiders voordeed.
Het officiële- etappe-klassement van
de tweede Ronde van Nederland, van
Veendam naar Venlo, dat over een af
stand ging van 316 km. Is als volgt:
1. Faanhof (Ned. b) 7 uur 57 min. 33
Dinsdagmiddaa kantelde een woon
ark op de Vecht, waardoor een
gezin dakloos werd.
Op onze foto ziet u de pechvogels:
van links naar rechts mevrouw
Hilgeman. die niettegenstaande al
les nog kan glimlachen, de vier
jarige Zoritza en ir Hilgeman.
Voor en achter hen de enige be
zittingen, die tijdig op het dro
ge gebracht konden worden: een
mandje met breiwerk en de kin
derwagen van de jongste spruit,
die bij kennissen in Utrecht werd
ondergebracht. Op de achtergrond
de gekapseisde ark en daarnaast,
dobberend in de Vecht, de kolos
sale drijvers, die onder de bodem
zijn uitgeschoten.
sec.; 2. Bogacrts (België b) z. t.; 3.
Evens (België b) z. t.; 4. Van Kerkho
ven (België a) z. t.; 5. De Feyter (Bel
gië b) 7 58 22. 7. Wagtmans (Nederl. c)
z t 8. Buyl (België b» z. t.; 9. De
Hoog (Ned. ci z. t.; 10. Ollivier (België
a) z t.: 11. Schoenmakers (Ned. a)
7 59 23: 12. Van Brabant (Belg. b) 7.59 33:
13. Braekeveld (Belg a) z t.; 14. Serin
(Belg b) 7. t.; 15. Schulte (Ned. a) z. t.;
16. Lambrichs (Ned. c) z. t 17 Dekkers
(Ned. a) z. t.; 18. Janssen (Ned c) z. t.:
19. Ex aequo Eakker (Ned. a). Van der
Zande (Intern pl.). de la Haye (Fr.), alle
z.t.
Het algemeen klassement na de twee
de etappe luidt: 1. Faanhof (Nederl. b)
15.33 13; 2. Bogaerts (Belg. b) 15 33.13: 3.
Van Kerkhoven (Belg. a) 15.33 13; 4. De
Feyter (Belg. b) 15.33.17; 5. Wagtmans
(Nederl. c) 15 33.22: 6 Dequesne (In
tern.) 15 33.41: 7. Buyl (België b) 15.33.57;
8. Ollivier (Belg. a) 1533.57; 9. Schoen
makers (Nederl. a) 15 31 58; 10 Van Bra
bant (Belg. b) 15.35 02: 11. Braekeveld
(Belg. a) 15.35 08; 12. Dekkers (Nederl.
a) 15 35 08: 13. Janssen (Nederl. c)
15.35.08: 14. DelaHaye (Fr.i 15.35.08:
15. Bakker (Nederl. a) 15 35 36; 16. Pe
ters (Nederl. b) 15-36.06; 17. De Graeve-
UJn (Belg. a) 15 36 06; 18 Voorting (Ned.
bi 15.36.06; 19. Van Staeyen (Belg. b)
15.36 06; 20 Smet (Belgè b) 15.36.11; 21.
De Hoog (Nederl. c) 15.38.57; 22. Evens
(Belg. b) 15 39.04: 23 Schulte (Ned. ai
15.42.53; 24. Van der Zande (intern, pl
15 42 53: 25. Lambrichs (Ned. c) 15 4325.
Het ploegen-klassement na de tweede
etappe luidt: 1. België b 46 uur 40 min.
27 sec.; 2 België 46 42.18; 3. Nederland b
46 45.25; 4. Nederland a 46 45 42; 5. Ne
derland c 46 47.27; 6. intern, ploeg
47 16 27; 7. Franse ploeg 47.24.12.
In Veendam zijn niet gestart Grift
'Fr.), die Dinsdag wegens verkeerd rij
den uit de course ls genomen en de
Poorter (België ai. Woensdag hebben
opgegeven Abcllo (Fr.). Delia Gulstina
(internationale ploeg). Persico (intern,
ploeg), Blankenauw (Nederland b)
Donner remise met
Stahlberg
CHELTENHAM Het interna
tionaal Staunton schaaktournooi
werd Woensdag te Cheltenham
voortgezet met twee afgebroken
partijen uit de 5e ronde. De uitsla
gen waren: Broadbent-Matanovic
"z-Vé: Stahlberg-Tartakower, we
derom afgebroken na de 81ste zet.
De verdere uitslagen van de uit
gespeelde afgebroken partijen lui
den: uit de 3e ronde: Stahlberg-
Donner uit de 4e ronde: Tri-
funovic-Tartakower 1-0; uit de 5e
ronde: Gligoric-Pirc 1-0; uit de 6e
ronde: Golombek-Bogoljubow 0-1.
De stand ziet er thans als volgt
uit: 1. Matanovic 4 p. -F 1 afgebr.
partij; 2. Alexander 4 p.; 3 '4 Klein
en Trifunovic, ieder p.; 5/6 Pirc
en Gligoric, ieder 3 p. 1 afgebr.
partij; 7. Unzicker 3 p.; 8/9 Broad-
bent en Stahlberg. ieder 2% p. -f- 2
afgebr. partijen; 10. Donner 2 p.
2 afgebr. partijen: 11. Rossolimo 2 p.
-f 1 afgebr. pax ij; 12. Golombek 2
p. 13/14 Van Scheltinga cn Bogolju-
bow, ieder 1% p. 1 afgebr. partij;
15/16 Tartakower en Wade, ieder 1
5. -f 2 afgebr. partijen
Radioprogramma
VRIJ O AG
HILVERSUM 1, 402 m. KRO: 7 00
Nieuws. 7.15 Gram muz. 7.45 Morgen
gebed en Liturgische kalender. 8 00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Gram.-
muz. 9.00 Voor de hulsvrouw. 9.30 Wa
terstanden. 9.35 Schoolradio. 10.05 Mo-
i zartvleugel-recital. 10.30 Amusements
muziek. 11.00 Voor de zieken. 11.45
Grjmofoonmuziek. 12.00 Angelus. 12.03
Gram muz. 12 30 Land- en tuinbouw-
mededolingen 12.33 Gramofoonmuzlek.
12 55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en ka
tholiek nieuws. 13.20 Actualiteiten.
13.25 Metropole orkest. 13 45 Sport.
1350 Voor de vrouw. 14.00 Zang en
piano. 14 25 Koperkwartet. 14.45 Piano
cn orgel. 15.00 Operamuziek. 16.00
Voor de zieken. 17.00 Voor de jeugd.
17 15 Kinderkoor. 17 45 Gevarieerde
muziek. 18.18 Katholiek signaal, com
mentaar uit de Benelux en West-
Indisch commentaar. 18.30 Lichte mu
ziek 18 52 Actualiteiten. 19.00 Nieuws.
19.15 Regcringsuitzending: „Verklaring
en toelichting". 19.35 Amusementsmu
ziek. )9 48 Katholiek signaal en poli
tiek overzicht. 20.C0 Nieuws. 20 05
Sport. 20.12 Omroeporkest en solist,
(circa 20 45 Actualiteiten). 2130 „Ken
heilige Paus", klankbeeld. 22.15 Gra
mofoonmuziek. 22-45 Avondgebed
Liturgische kalender. 23 00 Nws._ 21.15
Amuscn-ent»muziek. 23-3524-00 Popu
laire muziek.
HILVERSUM II. 298 m. VARA:
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek.
7.33 Gram.muz. 8 00 Nieuws en weer
berichten. 8-18 Gram.muz. 3 50 Voor
de huisvrouw. 9 00 Gramofoonmuziek.
VPRO; 10.00 „Thuis", causerie.
10 05 Morgenwijding. VARA: 10.20
Gram.muziek. 10 30 Voor de vrouw.
10.45 Pianorecital. 11.15 Voordracht.
1135 Gram.muz. AVRO; 12.00 Orgel
concert. 12.30 Land- en tuinbouwme-
ciedellngen. 12.33 Sportberichten. 13.00
Nws. 1315 Mededelingen en gramo
foonmuziek. 13.20 Amusementsmuziek.
13.50 Gram.muz. 14.00 Voor de vrouw.
14 20 Kamerorkest. 15.00 Voordracht.
15.20 Gram.muz. 15.30 Cabaret.
VARA; 16.00 Orgelspel. 16.30 Voor de
Jeugd. 17.— Gramofoonmuziek. 17 20
Muzikale causerie. 18.00 Nieuws. 18-15
Felicitaties. 18.45 „Denk om de bocht
19.00 Pianospel 19.10 Emigratie uit
zending. VPRO: 19 30 ..Een sterk
volk", causerie. 19.50 Berichten. 20.00
Nieuws. 20 05 Boekbespreking. 20.15
Gram.muz. 20.30 „Benelux", causerie.
20.40 „De Godsdienstige ontwikkeling
in de jeugdjaren", causerie. VARA:
2100 Verzoekprogramma. 2145 Buiten
lands overzicht. 22.00 Gram.muz. 2225
Gesproken portret. VPRO: 22.40
..Vandaag", causerie. 22.45 Avondwü-
ding. VARA: 23.00 Nieuws. 23.15—
24.00* Gram.muz.
ENGELAND
BBC Light Programme 1500 en 247 m.
11.30 Piano-spel. 11.45 Parlements-
overzicht. 12.00 Sport. 12.15 Orgelspel.
12 30 Cricketreportage. 13.15 Sport. 13.45
Voor de kleuters. 14 00 Voor de vrouw.
15.00 Cricketreportage. 15.30 Voor de
soldaten. 15.45 Amusementsmuziek.
16.15 „Mrs. Dale's Dagboek": 16.30
Orgelspel. 17.00 Hoorspel. 17.30 Cricket-
reportage. 18.35 Sport. 18 45 Hoorspel.
19.00 Nieuws en radiojournaal. 1925
Sport. 19.30 Gevarieerd programma.
20 15 Discussie over actuele vraagstuk
ken. 2100 Gcv. programma. 22 00 Nws.
22.15 Cricketuitslagen. 2220 Orkest
concert. 23 00 Voordracht. 23.15 Sport.
23 20 Lichte muziek. 23.56—24.00 Nws.
BELGIE
484 m.: 12 05 Omroeporkest. 13 00
Nieuws. 13.10, 13.30. 14.30. 15.00 en 16.15
Gram.muz. 17.10 Verzoekprogramma.
1830 Omroepkoren 19.15 Gram.muz.
19.40 Idem. 19 45 Nieuws. 20.00 Om
roeporkest en solisten. 21.15 Gram muz.
22.00 Nws. 22.10 Gram.muz. 22.55 Nws.
23.00 Gram.muz. 23.55 Nieuws.
VIERHONDERD KUBIEKE
METER AARDE zuigt „De Po
liep" per uur weg uit de bo
dem van het wordende Amster
dam-Rijnkanaal. De duizend
paardekrachtensterke dieselmo-
(Van een onzer verslaggevers)
TIEL. Tussen de hoge, lijnrechte dijken van het Betuwcpand in het
AmsterdamRijnkanaal vreet de schepradzuiger „De Poliep" zich lang
zaam maar hardnekkig voort door de taaie klei. De scherpgetande. aan de
onderzijde open baggeremmers vóór aan de snuit van „De Poliep"
woelen de aarde los, de wijde zuigbuis slurpt haar op, gemengd met water.
De duizend paardckrachten van de dieselmotor stuwen het mengsel kilo
meters ver het land in, naar de bergplaatsen aan de Veersteeg. Ongeveer
400 kubieke meter aarde verdwijnt per uur uit de kanaalhcdding.
tense bewondering voor de Neder-
r®PWOT! fl PI* 1 Tl Of VrtOl* landers, die het in vroegere eeuwen
aandurfden meren leeg te malen,
«if rivieren in te dijk-en en kanalen te
DOUWei S lllL graven. Onze hedendaagse water-
bouwkundigen zijn toegerust met 't
„De Poliep" hij doet zijn naam
eer aan woelt en zuigt zich der
tig meter per dag langs de al weer
dicht begroeide oevers. Gras en al
lerlei soorten weidebloemen worden
willoos meegesleurd in die werve
ling van aarde en water. Alleen de
grotere struiken bieden tegenstand.
Hun buigzame takken wikkelen zich
om de emmers, nu en dan moeten
de mannen van Den Breejen van
den Bout de maatschappij die in
samenwerking met de firma Bos en
Kales het werk uitvoert de ma
chines stilzetten. Dan grijpt een van
hen een haak en peutert de stengels
los. Weer draaien de emmers, weer
zuigt de buis zich vol dikke modder
en perst die naar de Veersteeg.
En omdat het werk nü nog niet
hard genoeg opschiet arriveert over
enige tijd de „Dee" uit Engeland,
die met een 1200 pk dieselmotor is
toegerust, om „De Poliep" te hel
pen het kanaal uit te diepen, totdat
de bodem 2.20 meter beneden NAP
ligt Om het aarde-water-mengsel
naar de verste bergplaatsen te stu
wen komt er bovendien nog een
„opjager" bij. die 2000 paardekrach-
ten ontwikkelt
Zo moet ongeveer twee millioen
kubieke meter aarde worden wegge
voerd, genoeg grond om het gehele
gebied van de gemeenten Naarden
en Bussum vier meter op te hogen.
Waar zij blijft? De putten aan de
Veersteeg kunnen 423.500 kubieke
meter aarde bewaren; enorme hoe
veelheden verdwijnen in „De Rood-
voet", een stuk oude Rijnbedding;
de lege kleiputten van de steenfa
brieken slikken ook grote porties;
in de Bosschcwaarden is ruimte
voor 236.000 kubieke meter, voor
het aanleggen van de nieuwe Tielse
industrie- en insteekhaven is 300.000
kubieke meter grond nodig.
GROOTSTE BERGPLAATS
De grootste grondbergplaats is die
aan de Tiendweg, waarheen 673.000
kubieke meter aarde wordt gespo
ten. Daar kan een nieuw landbouw
bedrijf komen met een oppervlakte
van 21 hectare. Dan is er nog een
kleiner depot, vlak bij de nieuwe
Tielse sluis, waar 160 000 kubieke
meter grond wordt „opgeslagen".
Later gebruikt Rijkswaterstaat hem
cm de Waaldijken op te hogen en te
versterken.
Uit de kanaalbedding verdwijnen
de planten, maar de dijken er langs
zijn al weer getooid met klaprozen,
die met hun felle rood het over
dadige geel der boter- en paarde
bloemen breken. Hier en daar
bloeien paardestaarten, distels en
paarse klavers tussen het taaie gras.
Het schier onuitputtelijke regenera
tie-vermogen der natuur herstelt op
de dijken wat de uit noodzaak woe
lende mensen beneden schenden
Verderop de kant van de Tielse
sluis uit, sjouwen mannen van de
Hollandse Beton Maatschappij onder
de brandende zon met blokken
Maassteen, die zorgvuldig met de
komende waterstroming mee wor
den neergevlijd tegen de taluds
van het kanaal. Z11 bouwen de
„boord', de oververdediging. Dat is
een moeilijker karwei dan opper
vlakkig lijkt, heel wat waterbouw
kundige theorie wordt hier in prac-
tijk gebracht. De spleten tussen de
keien worden volgegoten met gebi-
tumeerd zand, een mengsel van elf
pet. „vulstof" gemalen steen, die
uit de omgeving van Winterswijk
komt veertien pet. hete vloeibare
bitumen, de rest is half om half
zand uit de kanaalbedding en grint-
zand
Een taaie massa, die tussen de
naden stolt tot een zwarte stof, wel
ke de dam waterdicht maakt. Bo
ven deze harde wal bouwt men een
z.g. draineerkist een sleuf ge
vuld met fijne steen die water,
dat in de dijk siepelt, naar het ka
naal doorlaat. De toekomstige stand
van het kanaalwater is één tot 5'i
meter hoger dan de Lek. daarheen
zal het gemaal bij Rijswijk het over
tollige water uitslaan.
INTENSE BEWONDERING
Lopend en fietsend langs dit reu
zenwerk. dat binnen een jaar Am
sterdam en Utrecht met de Waal en
dus met de Rijn zal verbinden,
overweldigt ons een gevoel van in-
BOVEN HET VLAKKE BETUW-
SE LAND rijst als een Nederland-
se Are de Triomphe de hef toren
van de Tielse sluis in het Amster
damRijnkanaal.
modernste materiaal draglines,
zandzuigers, hijskranen, spoortrei
nen enz. enz. hun voorgangers
moesten vrijwel alles met hun blote
handen doen. En tóch slaagden zij!
Over welk een immense moed en
doorzettingsvermogen moeten deze
kerels hebben beschikt!
Niet dat deze bewondering iets
afdoet aan het respect voor wat nü
v/ordt verricht. Maar die groten
deels onbekende, lang geleden ge
storven Nederlanders waren het
toch, die ons land zijn grote inter
nationale faam op waterbouwkun
dig gebied gaven, welke de basis is
voor de goodwill, die Nederland nu
nog in de gehele wereld ontmoet.
tor perst het klei-water-meng-
sel kilometers ver het land in,
waar de grond wordt „opge
slagen" in vooraf gereedge
maakte bergplaatsen.
Gouden doctoraat van de uitvinder
van de micromanipulator
„Ja, eigenlijk ben ik bioloog, maar in mp studententijd ben lk me al
gaan bezig houden met het vraagstuk van de micromanipulator. Dat kwam
zo: ik volgde als student colleges bü de botanicus prof. Went, die in Indië
was geweest en zich daar zeer had geïnteresseerd voor plantenziekten en
dus ook voor schimmels. In een zijner colleges deed hü uitkomen, dat het
zeer wel mogelük was een schimmel te isoleren, en daardoor een rein
cultuur te kweken. Met bacteriën, zo zeidc hij, was dat niet mogelük..."
De nog altüd zeer vitale en werkzame dr S .L. Schouten te Utrecht, die
op 10 Juni de dag beleeft, waarop hü 50 jaar geleden in de wis- en natuur
kunde aan de Utrechtse Universiteit promoveerde, vertelde op deze manier
wat de oorsprong was van zün levenswerk, het uitdenken, de constructie
en de vervolmaking van een micromanipulator.
„Toen prof. W-ent dat zo zei. dacht
ik: nu, dat wil ik toch wel eens
proberen. En daar ik wat begrip
voor knutselen had. toog ik aan 't
werk en binnen vrij korte tijd was
ik er in geslaagd iéts tc fabrieken,
waarmede het mij gelukte inderdaad
een bacterie onder een microscoop
te isoleren. Het was een primitief
apparaat, want ik werkte aanvanke
lijk met uiterst dun getrokken zil
verdraad. maar het ging. al ging 't
dan niet voortreffelijk. In ieder ge
val kon ik er in 1899 op het na
tuur- en geneeskundig congres te
Haarlem, een publieke demonstratie
mee geven".
Daar het zilveren draadje tenslot
te niet voldeed, ging dr. Schouten
er toe over. dit te vervangen door
een glazen staafje, dat op vernufti
ge wijze door electrische verwar
ming aan het einde tot een dikte
van 0.002 mm werd teruggebracht.
Hij slaagde er ook in het zo dunne
einde te buigen tot een haakje, het
beroemde haakje, waarin het hem
gelukte een enkele bacterie te van
gen. Ja, en dat haakje moet niet
gesloten zijn. want dan kun je een
bacterie wel vangen, maar dan kun
je die niet meer loslaten".
„Kijk" lk heb juist een preparaat
van tuberkelbacillen en ook een cul
tuur van miltvuur onde: de micro
scoop". En wanneer zijn toehoor
der dan de microscoop onder ogen
krijgt ziet hij inderdaad de worm
achtige miltvuurbacillen en ook de zo
gevreesde kleinere veroorzakers der
tuberculose. Door enig manipuleren
met de microscoop wórdt dan eens
klaps ook de glazen naald zichtbaar.
Met behulp van de manipulator begint
deze naald zich te bewegen en de
miltvuurbacil wordt ln twee stukken
gedeeld. Het kleinste deel wordt dan
met de naald opgenomen, op een an
der plekje .ifgezet en door uiterst
fijne bewegingen wordt het stukje
„Worm'', dat tot een onherkenbaar
hoopje tn elkaar was gelopen, in al
zijn lengte weer keurig netjes tot
„een stukje worm" gelegd. „U ziet.
dat wij een bacterie dus ook kunnen
opereren", zegt dr Schouten lachend.
En hij vertelt dan verder, dat aan
vankelijk te belangstelling ln het bin
nenland groter was dan in het buiten
land. Maar toch groeide ook die be
langstelling. Het was alleen zo jam
mer. dat geen enkele firma bereid
was zich toe tc leggen op het vervaar
digen van dc naalden cn haakjes.
Daardoor ben lk zo'n beetje de uit
sluitende fabrikant geweest en dat is
niet zo'n prettig werkje. Later ging
een Duitse lirma zich voor hot gehelo
apparaat interesseren en het ook ver
vaardigen. En dat vond lk toen wel
heel jammer, men heeft daarbij maar
in het voorbygaan mijn naam ge
noemd. maar overigens het apparaat
op naam gebracht van een andere Ne
derlander en een Duitser. Die Neder
lander had om zo to zeggen waar
schijnlijk nog nooit een micromanipu
lator gezien...."
„Ja". verzucht dr Schouten dan.
„als ik koopman was geweest, dan had
ik natuurlijk patent genomen. maar
daaraan heb ik eigenlijk nooit ge
dacht".
Als laatste mededeling vertelt dr
Schouten dan nog. dat van zijn werk
een wetenschappelijke film ls gemaakt,
die deze zomer op een congres ln Den
Haag met nog verschillende andere
films zal worden vertoond.
