Vechtvliet" vandaag
gebruik genomen
AARDBEIEN komen het eerst
uit de Bommelerwaard
„Een eeuw Hoenderloo
Sartre's nieuwe stuk krijgt
ruim applaus in Parijs
FI IMS IN AM E RS F O O Rï
.Er kwam een vreemdeling'
een dramatische film
De heer W. v. d. Werken voerde
de zeer vroege „Evern
r
Zelden nam toneeldirectie zo n
groot risico
Voortreffelijk en modern typografisch
gedenkboek verschenen
Nieuwe Tarzan
6
Zaterdag 16 Juni 1951
..Hier is de sleutel
voor de opening"
Van een onzer verslaggevers)
A'S vast een fles advocaat,"
11 zei de redacteur-binnenland.
.Kom, kom," zo onderdrukte zijn
(Van een onzer verslaggevers)
ZALTBOIVIMEL. Toen in 1911 de Duitse „Evern" onder aanvoering van
de gebroeders Van der Werken de Bommclerwaard binnen trokken was dat
een (vreedzame) invasie, waarvan de Zaltbommclaars nu nog letterlijk!
de zoete vruchten plukken. De heer W. v. d. Werken had met hen in het
Limburgse Eysden kennis gemaakt en die eerste ontmoeting was van zo
aangename aard. dat hjj besloot ze ook op zijn tuinderij gastvryheld te ver
lenen. En ziet, daar voelden de Evern zich zo goed thuis, dat zij wortel
schoten en er bleven om ons. Nederlanders, van hun zoets te laten genie
ten. Want weet, die Duitse, oftewel Deutsche Evern, zün aardbeien, die
volgens kenners behoren tot de allerbeste, die er in ons land worden
gekweekt.
sprong van de gezonde wedijver,
die de veredeling van het product
bevordert. En wij boften werkelijk
met de Evern: nergens in het land
doen ze het zo goed als hier. Om
dat wij ons specialiseren op deze
vroege aardbeien zijn wij geen
concurrenten van andere aardbei
centra, zoals Beverwijk, waar men
pas oogst als onze planten kaalge
plukt zijn."
Cijfers tonen aan. hoe belangrijk deze
teelt is voor de Bommclerwaard: de
Deutsche Evern kweekt men op onge
veer 200 h.a. „koude grond", terwijl de
platglas-kwekcrij ongeveer 140.000 ra
men telt. Vóór de oorlog werd er jaar
lijks voor ongeveer twee-en-cen-half
millioen gulden aan aardbeien geveild,
vertelt de heer Schipper. Ziekte onder
Opbrengst verwacht
van twee millioen
Niet alleen de allerbeste, maar
ook de allervroegste! Een simpele
mededeling van het (Haagse) Cen
traal bureau voor Tuinbouwveilin
gen. waarin werd verklapt, dat
Zaltbommel ieder jaar het eerst
met zijn aardbeien aan de markt
komt, dreef ons naar het oude
stadje aan de Waal, waar de heer
W. v. d. Werken nóg de grote man
is in aardbex-kwekerskringen. Hij
is voorzitter van de veiling „Zalt
bommel en omstreken" en weet,
ook volgens de directeur, de heer
H. Schipper, alles van aardbei
enteelt. Niet slechts wat de prak
tijk betreft, ook over de biologi
sche, chemische en zelfs bouwkun
dige problemen, welke deze teelt
oproept, weet de heer v. d. Wer
ken (een tanige kweker) veel. (en
boeiend) te vertellen. Zijn eigen
kwekerijen zijn voorbeelden voor
z*n collega's. Daarbij is hij, 's win
ters. leraar aan de tuinbouwschool
te Nijmegen.
In opkomst
De Bommelerwaard is. de laat
ste jaren, een streek in opkomst.
Door allerlei maatschappelijke om
standigheden er is bijvoorbeeld
weinig industrie was de wel
vaart er niet groot, maar de Deut
sche Evern hebben hierin veran
dering gebracht. Voor het kweken
van deze heerlijke vruchten zijn
de overslaggrondcn van de Bom
melerwaard uitermate geschikt.
Tot goed begrip daarvan dit: de
waard ligt als een kom tussen de
Waal en de Maas, die hun water
bij hoog tij over de zomerdijken
Op 2 December
„Op de Zaltbommelse veiling
komen vrijwel het gehele jaar
door verse aardbeien", vertelt de
heer Schipper, de directeur. Dat
deze uitlating geen frase is on
dervond een Utrechtse leraar, die
in Zaltbommel les gaf. Op 2 De
cember vroeg hij de heer Schip
per, of die misschien aan verse
aardbeien wist te komen voor
zijn oude, zieke moeder. Zelf
vond hij dit verzoek eigenlijk
ietwat absurd, maar dacht hij
je kunt nooit weten. En tot
zijn stomme verbazing wist de
heer Schipper een doosje vol pas
geplukte aardbeien op te duike
len
daarin stuwen. De fijnste kleidelen
zoeken hun weg naar het midden
van de kom, de grovere delen
blijven aan de randen de over-
slaggronden liggen. Deze gron
den nu vertroetelen als het ware
de Deutsche Evern, die daar ge
dijen als nergens in ons land.
Deze vruchten rijpen het eerst
van de gehele uitgebreide aardbei
familie. Dat vindt zijn oorzaak niet
in de grond, maar in het ras, dat
wel in zijn eigenschappen gunstig
wordt beïnvloed. Half Maart al
kunnen de Zaltbommclaars de z g.
stook-aardbeien in kassen ge
trokken aan de markt brengen.
Rond 1 Mei begint de oogst in de
(koude) platte kassen en tegen 1
Juni zijn de Evern van de koude
grond rijp. Reeds in het vroege
voorjaar wordt de Zaltbommelse
veiling overstroomd door buiten
landse kopers Belgen vooral,
maar ook Duitsers en Engelsen
die graag een goede prijs betalen.
En de Bommelerwaard gedijt daar
door^
„Toen wij mijn broer en ik
pas de Deutsche Evern kweekten
was het enthousiasme onder de
collega's niet groot," vertelt de
heer Van der Werken, „maar om
dat in de jaren 19141913 de vroe
ger geteelde soorten o.a. ce
Laxton Noble vooral door -de
aardbeimijt ten onder gingen kwa
men de Evern er hoe langer hoe
meer in. De stichting van de vei
ling in 1917 heeft deze om
zwaai sterk in de hand gewerkt.
Op de veiling ontmoeten kwekers
elkaar, higr vertellen zij van hun
ervaringen, hier ook ligt de oor-
de planten heeft dit bedrag na de oor
log teruggebracht tot rond anderhalf
millioen. Maar de kweekers zaten niet
MUenland
velllngbcstuur hebben zij proefvelden
aangelegd, scherpe selecties op de plan
ten toegepast, het arsenaal uitgebreid,
de ziekten bestreden cn zo de kwaliteit
der vruchten verbeterd. Dit jaar ver
wacht men al weer een opbrengst van
twee millioen gulden.
ECnjarige planten leveren de beste
vruchten De kwekers laten de ranken
van de moederplant wortel schieten, in
Juli en Augustus worden de jonge plan
ten los gesneden cn vier aan vier in
houten bakjes gepoot. Deze gaan In
Januari in een matig verwarmde kas,
waar de planten rijkelijk bloeien
vruchten geven. Kaalgeplukt hebben de
planten geen waarde meer. men laat ze
verdorren Elk jaar weer herhaalt zich
die kringloop, waaraan wij „consumen
ten". de heerlijke Zaltbommelse aard
beien flanken.
Ja. de Deutsche Evern bevorderen de
welvaart in de Bommelerwaard. Dat
heeft het departement van Sociale Za
ken ook begrepen. Aan een groot aantal
kapitaalloze Bommelcrwaarders heeft 't
voor totaal 100.000 aan bedrijfskapi
taal verstrekt, waardoor deze mensen
een eigen kwekerijtje beginnen cn zo
een zelfstandig bestaan konden verwer
ven.
„Zijn die Deutsche Evern geen
prachtige aardbeien?" vraagt de
heer v. d Werken (midden). Op de
foto rechts naast hem de keur
meester W. van Ballegooyen. die
al van het begin af aan de Zalt
bommelse veiling is verbonden.
Links Nico van Gelder, een der
oudste kwekers uit de Bommeler
waard.
alle voor
barige vreugdeHetgeen niemand
hem kwalijk kon nemen, gezien de
zwartgallige berichten, waarmee
hij dagelijks onze voorpagina moet
vullen. „Kom, kom, als je nu
vloeibaar poetsmiddel zegt, ben je
waarschijnlijk dichter bij de waar
heid."
Wij zelf zeiden niets. Wij zijn
altijd bedachtzaam en gissen zel
den. Onder onze sterke handen
boog eindelijk het deksel van het
geheimzinnige kistje open. Er la
gen dikke proppen witte papierwol
onder, waaruit wij een rood, wit
en blauw geschilderde flesopener
visten. Er bengelde een kaartje
aan: „Uitnodiging tot opening" en
in 't Engels: Here's your key to
the inside-story". Méér papierwol
7iamen wij uit het kistje. Een,
twee, drie proppen.
Toen, eindelijk, lag ze daar voor
onze ogen te glinsteren: een Pepsi-
Colafles. Zonder Pepsi-Cola even
wel. Onder de dop zat alleen een
opgerold strookje papier. Zoals in
een fles, die schipbreukelingen op
hoop van zegen aan de oceaan toe
vertrouwen. Natuurlijk accepteer
den wij de uitnodiging tot opening
en dra bogen drie hoofden zich
over het opengerold document. Het
bleek simpelweg een invitatie te
zijn tot bijwoning van de inbedrijf-
stelling van de nieuwe Pepsi-Cola-
fabriek in Bunnik op 21 Juni 1951
door prof. dr A. H. M. Albregts.
minister zonder portefeuille belast
met de productieverhoging. De uit
nodiging werd in 't Engels her
haald: „Invitation to be present at
the
„Dat stuk krijg jij," zei binnen
land tegen buitenland. „En hou jij
dan de Nederlandse tekst," zei bui-
Levensblije, artistieke sfeer
Observatietehuis voor meisjes van de
vereniging „Beth-San" -
Grote giften voor de
fraaie inrichting
(Van ccn onzer verslaggevers)
BREUKELEN. Vandaag Is het
prot.-chr. observatiehuis voor meis
jes „Vechtvliet" in gebruik genomen.
Het wordt beheerd door de Aroster-
ten land tegen binnenland. „En wat damsc vereniging „Beth-San", welke
krijgen toij nou?" vroegen wij met
droge keel. Enfin, ge kunt nu op
onze tafel het flesje komen be
wonderen. Het lege flesje
Benoeming in stichting
schooltandverzorging
Voor het door de Raad te benoe
men lid in de stichting ter bevor- JiV-4uaiJlou vwl v,,M i,Uiouai
dering van de_ schooltandverzor- j door dc directrice mevrouw Boom en
",of- de architect De Troye. onder wiens
hebreeuwse naam „Plaats van rust"
betekent.
Een nlaats van rust voor meisjes,
die door allerlei omstandigheden met
de kinderrechter in aanraking zijn
gekomen, is „Vechtvliet" inderdaad
geworden. Wij hebben het Vrijdag
bezichtigd en zijn tijdens dit bezoek
rondgeleid door mej. C. S. van
Ouwenaller, de secretaresse (en de
ziel!) der vereniging, die jarenlang
directrice is geweest van het Am
sterdamse Tehuis voor Onbehuisden.
gin* bevelen B. en W. aan wet
houder A. J. Spiekermann.
(Van onze Parijse correspondent)
PARIJS. Sartre's „Le Diabic et le bon Dlcu" heeft in het Theater
Antoine de première beleefd, zonder incidenten en met applaus, veel ap
plaus zelfs. Zelden heeft een theaterdirectlc een zo groot risico op zich
genomen: het stuk kreeg tien décors en 50 acteurs, de figuranten meege
rekend. maar waaronder ook enige der bekendste cn duurste toneclkrach-
ten vallen: Pierre Brasseur, Jean Vilar, Maria Casarès. Het drama is waar
schijnlijk Shakespeariaans bedoeld maar bleef dichter in de buurt van
Schiller; want ook dit keer bleek Sartrc veeleer tonccllyricus dan dra
maturg, veeleer scholasticus dan psycholoog.
Dc auteur heeft de Duitse Re
naissance en reformatie tot achter
grond genomen: Goetz. een typisch
Duitse condottiere, staat op het
punt de stad Worms in te nemen.
Reeds belooft hij zichzelf een hele
slachtpartij, want Goetz gelooft
in het kwaad. Echter, op het ogen
blik. dat hij God uitdaagt het
kwaad, dat hij gaat beginnen,
te verhinderen volgens de be
kende propaganda-truc der athe-
isten; „Als jc binnen de minuut
geen bliksem stuurt, besta je niet!"
stelt iemand Goetz voor, met God
te dobbelen. Een uitdaging, tot God
gericht, is op de planken een even
goedkoop effect als het wonder van
de „Deus ex machina". Maar
wij krijgen die „Deus e.m." ook nog
zelf. Want Goetz aanvaardt de wed
denschap. de list, en neemt de ver
plichting op zich een jaar lang het
goede te doen.
Helaas, het goede, dat hij bedrijft,
veroorzaakt nog meer ellende dan
al zijn kwaad. De door hem ge
stichte commune wordt vernietigd,
omdat zij weigert, aan de oorlog
deel te nemen en het leger der ver
drukte boeren wordt in de pan ge
hakt. omdat Goetz uit pacifistische
overwegingen hen zonder leiding
laat. Dan neemt Goetz de leiding
van de boeren. Hij erkent plotse-
Bezoek altijd een hoogtijdag op
de Stichting. De folo toont duide
lijk, dat er van de echte „ge-
stichtssfeer" geen sprake is.
ling dat God niet bestaat en dat
de mens bestaan kan. indien hij
God overwint.
Daaruit blijkt, dat Sartre's pel
grimstocht naar Marx hem inmid
dels bij diens tijdgenoot Feuerbach
heeft gebracht. Niets in dit stuk is
psychologisch voorbereid en ver
antwoord en daarom, al vallen de
doden weer in ruime mate. gebeurt
er eigenlijk te weinig. Dc meest
schokkende voorvallen komen niet
uit het stuk voort,
aan toegevoegd.
nerend melodrama kunnen sproken.
Wat er aan leven in de personen
zit. komt van de acteurs. Pierre
Brasseur als Goetz is onvergetelijk
en vooral in de cynische passages
van een magistrale allure. Hij kreeg
een ovatie. Vilar speelt de rol van
de rancuneuze monnik heel knap.
maar knap is hij altijd. Hij is in
staat de Franse kieswet te spelen
en u ermee te boeien. U gelooft dus
wel, dat hij met Brasseur samen, de
tekst van Sartre klein krijgt. Maria
Casarès als „de" vrouw, is onge
twijfeld weer zeer bewogen, maar
een beetje op de manier van de
hysterische colportrice met partij-
krantjes.
De regie van Jouvet is af, het ligt
niet aan hem. dat ik mij nog steeds
afvraag, waarom het aantal spelers
en de tekst niet gehalveerd konden
worden. Na een coupure van twin
tig minuten duurt het stuk nog vier
uur.
Wil dat alles zeggen, dat het stuk
zal vallen? Ik zou het niet graag
beweren. De uitvoering alleen al
zal velen trekken. En wat de tekst
betreft, wij hebben kunnen consta
teren. dat moeilijke diepzinnige, in
ieder geval ingewikkelde stukken,
die vroeger alleen een toegewijde
élite wisten te boeien, in het Parijs
van vandaag de grote massa trek
ken. Klaarblijkelijk heeft het uit
gaande publiek zijn snobisme een
nieuw richtsnoer gegeven: „Wat bo-
Ze worden 'ér- I vcn onze pet gaat. is juist geschikt
i voor onder de hoed". Het is een
Alles is bedacht vaak knap schoon beginsel en Sartre wordt er
bedacht. Wij zouden van een rede- I rijk bij.
leiding het 18e eeuwse buiten tot
iets bijzonder moois is verbouwd.
Nog in de vorige eeuw werden
kinderen, die een misdrijf (je) had
den gepleegd, in de gevangenissen
opgesloten, een milieu, dat niet be
paald een verheffende invloed op
hen uitoefende. Het is de onvergan
kelijke verdienste van de predikan
ten Heldring en Pierson, dat zij deze
ontoelaatbare toestanden signaleer
den en verbetering trachtten te ver
krijgen.
Van het gevangenis-milieu naar
huize „Vechtvliet". welk een enorm
stuk moeizame, doch heilzame arbeid
ligt daartussen! „Vechtvliet". met zijn
levensblije, artistieke sfeer, dient om
meisjes van 14 tot 20 jaar oud te
observeren op hun morele en intel
lectuele eigenschappen. Een psycho
loge, jonkvrouwe Van Lennep, en
een psychiater, dr J. W. M. van
Swet, zijn er aan verbonden. De
meisjes, daarheen gestuurd door de
kinderrechter, blijven er gemiddeld
drie maanden, worden verzorgd cn
geobserveerd door geschoold perso
neel, dat in overleg met psychologe
en psychiater een rapport opstelt
voor de kinderrechter. Deze beslist,
grotendeels op grond daarvan, wat
er verder met de kinderen moet ge
beuren. Velen van haar komen te
recht in het tehuis voor werkende
meisjes „Op dreef", dat „Beth-San"
in dc Hcnn Polaklaan 11 te Amster
dam exploiteert.
„Beth-San" bestaat ruim 60 jaar,
het exploiteerde aanvankelijk, in de
Amsterdamse Warmoesstraat, een
tehuis voor vrouwen, die aan de zelf
kant van het leven waren terecht
gekomen. In 1927 opende het op de
Nieuwe Herengracht een tnog gro
tendeels gesloten) gebouw, dat in
77 Bewogenheid en zakelijkheid
kenmerken van het werk
k'
(Van een onzer
verslaggevers)
AN de rand van
het sportveld
staan de primitief
getimmerde duiven-
en konijnenhokken.
Ze zien er net een
der uit als die welke
men in de volkswij
ken van de stad aan
treft. Alleen hier
geen grauwe huizen
of nauwe straten,
maar het begin van
een „woestenij" van
vlammende brem,
die tot Hoenderloo
toe reikt. Die hok
ken zijn door de
jongens van de stich
ting „Hoenderloo"
getimmerd, en de
dieren en hun voer
zijn gekocht van op
gespaard geld. Het is goed als zij zoveel mogelijk dezelfde genoegens heb
ben als hun leeftijdsgenoten elders. Alleen, de stichting betaalt de af
rastering, want het is een kwalijke gedachte, dat het bezit van deze jon
gens moet worden beschermd tegen de maatschappij, die zij voor korter of
lange tijd moesten verlaten.
Dit doorgangshuis zinrijke
naam voor de stichting, welke een
schakel wil zijn in het leven van
jongens die weer voor het leven in
de vrije maatschappij worden
klaargemaakt heeft vooral be
kendheid gegeven aan het dorpje,
dat gegroeid is uit de door de
schaapherder Brinkenberg gestich
te nederzetting in het armoedige
en verlaten land. Ds O. G. Hel
dring gaf het een put, een school en
een kerk, en met mr Messchert
van Vollenhoven stichtte hij het
doorgangshuis. Bij zijn werk liet
hij zich leiden door drie eigen
schappen: waarachtige liefde tot
zijn medemens, practische zin en
fantasie. En heel de geschiedenis
van „Hoenderloo", ook na Hel
dring, toont die twee elementen
van bewogenheid en zakelijkheid,
die tevens een waarborg zijn, dat
het werk zich vernieuwt wanneer
dit nodig is.
In de gebouwen Vollenhoven,
Nijegaaide, Eikenhof, en Kamp
heuvel verblijven thans een 200
jongens, terwijl er nog 55 in ge
zinsverpleging zijn. Ruim 80 man
personeel hebben de taak ze te
verzorgen en te leren, want op het
ongeveer 100 ha. grote terrein lig
gen de school, de boerderij en de
werkplaatsen, waar de jongens een
vak kunnen leren: schilderen,
De jonge Vlaamse gaai „krijgt les
Zal hij leren fluiten? (De beide
foto's zijn uit het Gedenkboek
„Een eeuw Hoenderloo")
niiimiiniüEuoiRtmiiBflDinüiiiminuiHCJiUiUcmaaRCBiiuuJiiQiniiiiiaiiiriiuiOiiiiinn
schoenmaken, timmeren, het
smids- of kleermakersvak.
En dat zij het goed leren bewijst
het gedenkboek „Een eeuw Hoen
derloo", dat ter gelegenheid van
het 100-jarig bestaan, dat in Sep
tember zal worden gevierd, werd
uitgegeven. Het is door de jongens
zelf gedrukt, uitgezonderd de fo
to's, op velerlei kleurig papier. Het
heeft niets van het muffe of def
tige, dat gedenkboeken maar al te
vaak eigen is, maar het is fris als
de jeugd zelf en typografisch vol
komen van deze tijd.
Onder leiding van twee jonge
kunstenaars en de leraren van de
drukkerij werd het een voortreffe
lijk werkstuk, met hier en daar een
speelse noot, dat door stijl, vorm
en inhoud gezocht zal zijn. Die in
houd is meer dan een geschiedenis
van „Hoenderloo" alleen, het geeft
een beeld van de tijd waarin, en
van de geestelijke atmosfeer, waar
uit het werk ontstond. Er werd aan
meegewerkt door mr M. B. v. d.
Werk, mej. M. Elisabeth Kluit,
twee kleinzoons van de stichter, ds
O. G. Heldring en J- C. H. Hel
dring, mr. H. de Bie Sr, en mr E.
van Beusekom. En een groot aan
tal bijzonder mooie foto's geven
een beeld van het leven op de
stichting. Zo ontstond een boek.
dat men telkens weer ter hand zal
nemen om te bekijken en te lezen
en dat zo mede een propaganda
zal zijn voor het werk van „Hoen
derloo" en een stimulans voor het
jubileumfonds, dat wil dienen tot
uitbreiding en verbetering van het
vakonderwijs, vernieuwing van
meubilair en het bouwen van een
zwembad.
Het exterieur van „Vechtvliet"
feite dienst deed als Hulphuis van
Bewaring, waar ontspoorde meisjes
werden geobserveerd. De evolutie in
de opvattingen over observatie-me
thoden heeft ook op „Beth-San" haar
invloed uitgeoefend, „Vechtvliet" is
daarvan het onbetwistbare bewijs.
„Beth-San" gaat er van uit. dat de
meisjes, zolang zij geobserveerd
moeten worden, een sfeer van
schoonheid, reinheid en liefde om
zich moeten voelen. De inrichting
van „Vechtvliet" mogelijk ge
maakt door grote giften van het-Ko
ningin Julianafonds, het fonds „Hulp
na Onderzoek", het Insingerfonds en
het Ouwenallerfonds doet, zonder
luxueus te zijn, toch in ieder opzicht
weldadig en huiselijk aan. Het
sterkst treft de wandversiering: uit
stekende reproducties van schilde
rijen der grootste kunstenaars en de
zonnige kleuren, die bij schilder
werk en stoffering zijn toegepast.
Alle herinnering aan opgesloten-zijn
is uitgebannen: het tehuis is volko
men open en heeft meer van een
gezellig vacantiehuis dan van een
observatie-inrichting. De 35 meisjes,
die er tijdelijk wonen, houden het
huis schoon en verzorgen de prach
tige tuin. Verder worden zij weg
wijs gemaakt in kinderverzorging en
-opvoeding, krijgen gymnastiek-,
volksdans- en zangles, en mogen die
ren verzorgen.
De weg tot stichting van „Vecht
vliet" voerde over veel doornen.
Zonder de hulp van de diaconie der
Ned. Herv. Kerk te Utrecht was aan
koop niet mogelijk geweest, vertelde
mej. Van Ouwenaller. Zij leende de
47,500. die nodig was. Voordat het
tehuis kon worden ingericht moes
ten onnoemelijk veel moeilijkheden
worden overwonnen. Nu net gereed
is. zit het bestuur van Beth-San"
nóg met de handen in het haar over
de exploitatie. „Protestants-christe
lijk Nederland (in al zijn geledin
gen) kan trots zijn op dit tehuis",
zegt mej. van Ouwenaller, „maar
met platonische liefdesoetuigingen
zijn wij niet geholpen. Misschien
geeft 't wat als u ons gironummer
vermeldt. Het is 92562 (postgiro Am
sterdam) t.n.v. de vereniging Beth-
San".
In „Grand" draait deze week „Er kwam een vreemdeling" (Walk softly
Stranger). Dit is de film van twee jonge mensen met gebroken levens.
Elaine Corelli, dochter van een rük fabrikant, heeft bij de sklsport een
blijvende verlamming harcr benen opgedaan en zal de rest van haar levens
jaren wel aan de rolstoel gekluisterd zün. Chris Wales' invaliditeit is van
morele aard. Hü heeft zün beste jeugdjaren verspild als zwendelaar, vals
speler en tenslotte als dief.
Deze beide jonge mensen ontmoe
ten elkaar, voelen een wede-
liefde ontwaken, maar menen beide,
dat zij zich niet kunnen binden: De
jonge vrouw acht haar lichamelijke
invaliditeit een onoverkomelijk be
letsel voor een huwelijk met deze
gezonde jonge man. Chris is ver
vuld van het inzicht, dat zijn zwar
te verleden hem het recht ontzegd
op de liefde van deze jonge vrouw.
Inderdaad vallen de schaduwen van
het verleden op zün levenspad en
alle noodlottige dreigingen, die
daaraan verbonden zijn.
Toch is het tenslotte de liefde,
die overwint en die zij het in
een verre toekomst de mogelijk
heid biedt voor menselijk geluk.
Deze R K O. Radio-film biedt een
typisch beeld van het Amerikaanse
leven met alle mogelijkheden cn
voor Europese begrippen onmo
gelijkheden. die dit leven kan be
vatten.
Joseph Cotten en Valli spelen de
hoofdrollen. Ze hebben grote be
kendheid gekregen door de filrn
„The third man" en bereiken ook
hier weer een grote dramatische
hoogte.
Voor ons gevoel zijn hier tal van
sterke effecten bereikt, die hun
oorsprong vinden in de tegenstellin
gen, die het Amerikaanse leven mo
gelijk maakt, maar die 't toch wel
zeer goed doen. Spanning geeft ook
de eigenaardige sfeer, welke om de
„vreemdeling" (Chris Hale) hangt.
In het begin is het daarom wat
moeilijk de intrige te vatten, maar
men vergete niet. dat deze sfeer op
zettelijk is aangebracht om een
zekere spanning teweeg te brengen,
die haar eigen aantrekkingskracht
heeft.
Robert Stevenson regisseerde het
geheel op zeer aanvaardbare wijze.
De bijrollen gaf hij eveneens in
handen van auteurs, die reeds een
rol van betekenis speelden.
Lex Barker zet traditie
manmoedig voort
Natuurlijk z\jn wij liefhebber van
een pittige Tarzan-fi«m. Vandaar
dat we deze week in City ons hart
zijn gaan ophalen. „Tarzans Won-
derbron" heet de geschiedenis, die
daar vertoond wordt en er wordt
vol trots bü aangekondigd, dat dit
de eerste van ccn nieuwe serie
Tarzan-films Is, die R.K.O.-Radio
films ons gaat voorzetten. Niet al
leen een nieuwe serie echter, maar
ook ccn nieuwe Tarzan.
De laatste, die we in deze rol
Chris Hale (Joseph Cotton) pleegt
samen met zijn vriend (Paul Ste
wart) een overval op een illegaal
speelhuis. Een opname uit de film
„Er kwam een vreemdeling"
zagen, was Johnnie Weissmueller,
over wiens zwemkunst we ons keer
op keer verbaasd hebben. Hü is
nu echter vervangen door Le
Barker, die het meer in andere
staaltjes van heldhaftigheid zoekt.
Een groot aantal figuren van de
„onsterfelijke" Edgar Rice Bur
roughs vinden we (gelukkig) ook
in deze rolprent terug.
Tenslotte een klein voorproefje
van wat U zult zien:
Door de nieuwsgierigheid van
hun chimpansee Cheta worden
Tarzan cn Jane er opmerkzaam op
gemaakt, dat er in de buurt van
hun huis een ouderwets model
vliegtuig moet zün neergestort. In
het wrak vinden ze het dagboes
van Gloria James, een bekende En
gelse aviatrice, die twintig jaar ge
leden startte voor een vlucht rond
de wereld, en nooit terugkeerd-
Tarzan dringt in een verborgen
vallei door en vindt Gloria. Z?
heeft al die tijd gewoond bij een
stam inboorlingen, die haar niet
wilden laten gaan, en zorgvuldi!
een tóverbron bewaken. Door het
water daarvan heeft Gloria de
eeuwige jeugd gekregen. Wat we
U hier verteld hebben is nog maar
het begin van alle daverende din
gen. De rest moet U zelf maar
gaan zien.
Lex Barker is de zoveelste sterke
man, die de rol van Tarzan speelt-
Zijn eerste film was „Tarzan's
Wonderbron".
