DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
oorlopig niets veranderen" zegt
Internationaal Hof
Vele gemeenteraden herdenken
eeuwfeest Gemeentewet
N.S. eisen half millioen
schadevergoeding
Tientallen schoolkinderen
verbrand of verdronken
Franse Kamer geopend
met loflied op Pétain
PERZISCHE OLIEKWESTIE IN NIEUW STADIUM
Teheran beschouwt uitspraak (volgensBlls ]-,otsin,r
Haags gezant) van nul en getier waarde opengescheurd
Londen overweegt
beroep op VN
Belastingdebat tot
volgende week
opgeschort
Rcidio-toesprciken van minister
Van Maarseveen en mr Oud
Lord Invercliapel
overleden
PLANEET VENUS KRIJGT
GEZELSCHAP
Staken de Belgen
naar... Tour
de France
Wegwerker NS door
wagon gedood
lie Jaargang-, no. 156
Vrijdag 6 Juli 1951
Opgericht door de Stichting ..Het Parool" - Giro 510330
1 ^hf Bank Postbus 9 Abonnements
prijs 40 ceDt p. w. of 5.15 p. kw. Losse nummers 9 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235
Redactie en Administratie: Snouckacrtlaan 7. Amersfoort
HOOFDREDACTEUR: TJ. DE BOORDER
DEN HAAG. Het Internationale Gerechtshof heeft Donderdagnamiddag, zich uitspreken
de over het door dc Britse regering gedane verzoek om voorlopige maatregelen inzake het ge
schil tussen de Anglo-Iraanse Oliemaatschappij en de Iraanse regering, verklaard, dat voor
lopige maatregelen in Perzië gerechtvaardigd zyn. Het Hof is tot de conclusie gekomen, dat
het in deze zaak bevoegd is en aanwijzingen tot voorlopige maatregelen kan geven. Er mo
gen geen maatregelen worden genomen, die op de rechten van partijen zouden prejudiciëren,
aldus het Hof. Ook mogen geen maatregelen worden genomen, die de toestand ernstiger
zouden maken. Het Hof verklaarde verder, dat de Iraanse regering en de Britse regering er
voor moeten zorg dragen, dat geen maatregelen, hoedanig ook, worden genomen met de be
doeling de voortzetting van de werkzaamheden van de Anglo-Iranian Oil Company, zoals voor
de eerste Mei van dit jaar, te belemmeren.
Er moet in overeenstemming tus
sen de twee regeringen een raad
worden ingesteld, te noemen de
Raad van Toezicht, samengesteld
uit vijf leden, waarvan twee be
noemd door elk der beide rege
ringen en waarvan het vijfde lid
een burger moet zijn van een der
de staat, gekozen in overleg tussen
beide regeringen.
De raad zal tot taak hebben te
verzekeren, dat de werkzaamheid
van de maatschappij wordt voort
gezet overeenkomstig de eerder
vermelde voorzieningen.
De raad zal boek moeten hou
den van inkomsten en uitgaven en
er voor moeten zorgen, dat alle
inkomsten boven de normale on
kosten worden gestort op door de
Raad vastgestelde bankrekening.
Hel Hof gaf voorts aan, dat de
werkzaamheden van uc maatschap
pij moeten worden voortgezet on
der de leiding van de directie zo
als deze was samengesteld voor 1
Mei 1951. behoudens die wijzigin
gen welke zouden worden aange
bracht volgens een overeenkomst
met de eerder genoemde Raad van
Toezicht.
Van de 12 rechters hebb'en de
Pool Winiarski en de Egyptenaar
Badawi een afwijkende mening
De Perzische gezant in ons land,
de heer Hoessein Navab, deelde
ons na het bekend worden van het
oordeel van het Hof mee. dat „wij
het oordeel van het Hof beschou
wen als een ingrijpen in onze in
terne aangelegenheden. Wij be
schouwen het als van r -1 en ge-
ner waarde".
In diplomatieke kringen te Lon
den gelooft men, dat Engeland te
zijner tijd een beroep zal doen op
de Veiligheidsraad om het nako
men van de uitspraak van het Hof
te bewerkstelligen, indien Perzië
officieel weigert zich aan de uit
spraak te houden.
standen ondraaglijk worden Onze
houding blijft dezelfde. De maat
schappij wenst zich niet terug te
trekken uit een bedrijf, dat het heeft
opgebouwd en tot een hoge graad
van efficiency heeft gebracht. Toch
is dit het, wat de Perzische rege
ring. met alle rampzalige gevolgen
van dien. blijkbaar besloten heeft
te doen om de maatschappij te for
ceren."
rr„„ctn„ i I DEN HAAG Donderdagmiddag
„Toestand ondraaglijk was hct overleg tussen minister Lief-
Onze correspondent te Londen
seint:
De uitspraak van het Hof in Den
Haag. waardoor de Britse positie
althans formeel wordt versterkt,
wordt te Londen natuurlijk welkom
geheten De regering heeft gisteren
in het parlement opnieuw verslag
gedaan van de situatie. Na een over
zicht van de gebeurtenissen van de
laatste dagen en vermelding van
het feit. dat het gunstige effect van
het intrekken van de anti-sabotage-
wet door de Perzische regering
helaas weer teniet was gedaan door
andere maatregelen tegen de maat
schappij, zeide Morrison: „In ieder
geval is het duidelijk, dat de toe-
tinck en de Kamercommissie over de
belastingontwerpen nog niet geëin
digd. Het "belastingdebat is daarom
opgeschort tot de volgende week.
Waarschijnlijk zal Maandag over het
overleg een verslag verschijnen, met
dc bedoeling, dat de debatten Dins
dag a.s. zullen worden voortgezet.
DEN HAAG. Jhr ir O C. A
van Lidth de Jeude, oud-minister
van Waterstaat en van Oorlog, wordt
Zaterdag a.s zeventig jaar.
Een dode4 zwaar-,
7 lichtgewonden
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN Vannacht twaalf
uur reed een grote autobus met
ingezetenen uit Vorden <G.). die
van een uitstapje naar Valkenburg
terugkeerden, op de hoofdverkeers
weg NijmegenArnhem, onder dc
gemeente Ressen-Bemmel, tegen
een grote vrachtwagen met ijzeren
balken. Aan de achterzijde van de
vrachtwagen hing een rood lichtje.
Door nog onopgehelderde oorzaak
reed de bus op de zware vracht
auto in en werd aan een kant
opengescheurd.
Van de 20 passagiers werd er een
op slag gedood. Vier anderen wer
den zwaar en zes a zeven personen
licht gewond.
Alle gewonden werden naar het
Canisius-Ziekenhuis te Nijmegen
vervoerd.
De toestand van een der zwaar
gewonden was zorgwekkend, die
van 3 andere zwaargewonden rede
lijk. De lichtgewonden, van wie de
moesten een arm- of een been
breuk hadden, zijn naar Vorden
overgebracht.
Rijkspolitie en de gemeentepoli
tie uit Bemmel stellen een onder
zoek in.
Nederlaag voor Labour
zonder gevolgen
LONDEN De Britse regering
werd bij stemming over een motie
van de oppositie aangaande een on
dergeschikte kwestie Donderdag
avond met 157 tegen 141 stemmen
in het Lagerhuis verslagen. Op het
ogenblik van de stemming was het
halve Huis al naar huis.
NASLEEP VAN ..DE SLAG OM ARNHEM
Britss filmmaatschappij verantwoordelijk
voor verlies van treinstellen
UTRECHT. Een officiële scheidsrechter in Londen zal uitspraak
moeten doen over een cis tot schadevergoeding van ruim een half mil
lioen gulden, ingesteld door dc N.V. Nederlandsche Spoorwegen tegen dc
Britse filmonderncming Gaumont Distributors Ltd. Laatstgenoemde
maatschappij wordt er door de N.S. namelijk verantwoordelijk voor
gesteld, dat tijdens opnamen voor dc film ..Theirs is the Glory" („Dc
slag om Arnhem") waarbij de oorlogshandelingen, die in September
1944 bij en in de Gelderse hoofdstad plaats vonden zo getrouw moge
lijk werden nagebootst, een diesel-mechanisch rijtuig en een diesel-
electrisch drie wagen-treinstel verloren zijn gegaan. Dc filmmaatschap
pij. die aanvankelijk iedere verantwoordelijkheid van dc hand wees,
heeft deze inmiddels erkend, zodat het thans nog slechts gaat om de
vaststelling van het bedrag.
Toen in September 1945 dc op
namen voor de film werden ge
maakt, werd op een gegeven ogen
blik uit een mortier een schot met
los kruit gelost. Vlak daarna steeg
een rookwolk uit een der rijtuigen
op. Zij brandden vervolgens uit.
De scene van dit brandende
spoorwegmaterieel heeft men niet
in de film ingelast. Toevallig ech
ter bevond zich op de bewuste dag
een particulier de heer Wcsse-
link uit Oosterbeek in dc na
bijheid. die opnamen maakte met
een kleinbeeldcamera en m een
serie opnamen heeft vastgelegd
wat er met de gestroomlijnde rn-
tuigen gebeurde. Hij stelde znn
opnamen later ter beschikking van
de spoorwegen, waarvoor zij be
langrijk materiaal vormden. De
heer Wesselink zal met zijn foto-s
voor de spoorwegen als getuige
optreden.
De Nederlandsche Spoorwegen
eisen ongeveer 425.000 voor de
herbouw van het vernielde mate
riaal en 71.000 voor geleden be
drijfsschade. De Gaumont film
maatschappij is voor dit soort scha
de verzekerd bij Lloyds.
Expositie in
de lucht
E°n tentoonstel,
ling in dc lucht
organiseerde een
Duitse firma op
de eerste na-oor-
logse expositie
van machinerieën
..Constructsin
Hannover. Drie
pilaren van bijna
10 meter hoog
dragen het plat
form, waarop de
nieuwste snufjes
van de Duitse in
dustrie te zien
zijn. De bezoekers
moeten, om er een
kijkje te nemen,
gebruik maken
van een ijzeren
wenteltrap. die
aan de achterzijde
van deze typische
stand ligt.
Donderdag 5 Juli de dag, dat dc Gemeentewet 100 jaar be
stond. zijn 's avonds de raden van zeer vele gemeenten in bijzondere
vergadering bijeengekomen om te luisteren naar twee radioredevoe-
ïingen, een van minister Van Maarseveen en een van mr. P. J. Oud.
\oorzittcr van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De heer
Oud sprak zijn rede uit in de vergadering van de gemeenteraad van
Rotterdam. In de grote steden woonden enige prominente genodigden
de vergaderingen bij. De heer Oud had tot deze herdenking het initia
tief genomen.
Mini
veen trad in een historische be
schouwing en memoreerde de prac-
tische kennis en de ongewoon
vooruitziende en scherpe blik van
Thorbecke. Het aspect van deze
Prinses Marijke voelde zich best op haar gemak tussen deze Gidsen,
deelneemsters aan de internationale R.K. Gidsenconferenlic in Vught
die Donderdag een bezoek aan paleis Soestdijk brachten en voor ons
jongste vorstenkind bijzonder veel belangstelling aan de dag leg
den. Tevoren was de deputatie der Gidsenconfcrentie waaraan
door vertegenwoordigsters van 15 landen wordt deelgenomen ont
vangen door koningin Juliana.
ster Van Maarse- herdenkingsdag aldus de minis-
-r,A ter komt op voortreffelijke wij
ze tot zijn recht in het gedenk
boek, dat de Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten dezer dagen
heeft uitgegeven. Eensdeels pleitte
minister van Maarseveen voor een
zo groot mogelijke autonomie, an
derdeels wees hij ook op het gevaar
van de gemeentelijke zelfstandig
heid. Dit gevaar is gelegen in het
feit. dat een gemeentebestuur dik
wijls te eenzijdig denkt in de
sfeer van het eigen gemeentelijk
belang. Men kaatse dit verwijt niet
terug aldus spr. met de op
merking dat het Rijk te veel denkt
aan eigen en te weinig aan de ge
meentelijke belangen. In 's lands
vergaderzaal wordt de stem der ge
meente veelvuldig gehoord. Het
omgekeerde is helaas niet het ge
val.
Mr Oud beantwoordde de rede
van de minister. Hij noemde de be
reidheid der gemeentebesturen om
voor deze gelegenheid raadsverga
deringen te beleggen, en de bereid
heid van de minister om te willen
spreken, het beste bewijs voor het
saamhorigheidsgevoel, dat centra
le regering en locale besturen be
zielt. Dat dit saamhorigheidsgevoel
aanwezig is, is geen geringe zaak.
i Want men bedenke goed, dat de
I verhouding tussen centraal en
J plaatselijk bestuur niet altijd een
1 gemakkelijke is.
In het bijzonder door de grote
financiële noden van onze tijd, is
het niet gemakkelijk, de gemecn'e-
lijke zelfstandigheid zo tct haar
recht te doen komen, als wij, ge
meentelijke bestuurders, het zo
gaarne zouden willen. Dat ondanks
harde woorden, welke nu en dan
gevallen zijn. het saamhorigheids
gevoel bewaard is gebleven, heeft
de herdenking van het eeuw/eest
der Gemeentewet duidelijker dan
ooit bewezen. Die herdenking heeft
van het eerste ogenblik af gestaan
in het teken van samenwerking.
Daardoor is zij ook een beeld ge
worden van de richting, waarin
zich in ons land de bestuursver-
houdingen bewegen.
TRAGISCH ONGELUK IN BERLIJN
Explosie zette pleizierboot op
Spree in brand
BERLIJN. Waarschijnlijk 70 Oostberlijnse schoolkinderen, zoals de
berichten van correspondenten zeggen, maar toch in ieder geval ten minste
25 jongens en meisjes, zoals het officiële communiqué van het stadsbestuur
van Oost-Berlijn toegeeft, zijn gistermorgen op tragische wijze om het
leven gekomen bü een bootongeluk op de Spree.
Nog geen vijf minuten, nadat de gesprongen op een plaats, die enige
pleizierboot „Heimatland" zich met
127 kinderen, onder leiding van eni
ge onderwijzers en onderwijzeressen,
aan boord van dc steiger had los
gemaakt voor het maken van een
vacantietochtje. schoot uit het schip
een enorme steekvlam omhoog, die
een fellë brand veroorzaakte. In een
oogwenk ontstond een chaotische
verwarring Kinderen, waarvan ve
len met brandende kleren, sprongen
in het water cn verdronken. Ande
ren werden op het schip een prooi
der vlammen.
Met veel moeite gelukte het de
kapitein van de „Heimatland" zijn
schip naar dc wal te sturen, maar
het was voor het aan de oever staan
de publiek, waaronder zich talrijke
ouders van de kinderen bevonden,
uiterst moeilijk eoi) reddingspoging
op de in lichterlaaie staande boot te
ondernemen. De brandweer arri
veerde eerst, toen er niets meer te
redden was.
Inmiddels had een aantal mannen
zich in het water geworpen, om zo
veel mogelijk drenkelingen te ber
gen. Slechts in enkele gevallen werd
hierbij succes geboekt, omdat de
meeste kinderen van boord waren
GREENOCK (Schotland) Op
69-jarige leeftijd is hier gisteren
overleden de bekende Britse diplo
maat Lord Inverchapel, vrQeger Sir
Archibald Clark Kerr.
Lord Inverchapel, wiens diploma
tieke carrière in 1905 een aanvang
nam, diende
zijn land op
posten, over de
gehele wereld
verspreid: Ber
lijn, Buenos
Aires, Rome,
Teheran. Tan-
ger. Cairo,
Stockholm.
Bagdad, Tsjoen-
king. Moskou,
Djakarta en
Washington.
Zijn laatste
functie was die
van Brits am
bassadeur in
de Ver. Staten.
In ons land
verwierf hij grote bekendheid, toen
hij in 1945, met toestemming van de
Nederlandse regering, werd be
noemd tot speciale ambassadeur van
de Britse regering te Djakarta, om
zijn regering voor tc lichten over
de ontwikkeling in Indonesië en be
hulpzaam te zijn bij het bereiken
van een vriendschappelijke regeling, j
Welke rol hij toen achter de scher
men speelde, is nooit geheel duide
lijk geworden. Hijzelf heeft steeds
ontkend, dat hij de ontwikkeling
aldaar ook maar enigszins beïn
vloed zou hebben.
honderden meters van dc oever lag
Ongeveer vijftig kinderen zijn met
brandwonden naar ziekenhuizen
overgebracht. Hoe groot het aantal
doden cn vermisten is, is echter niet
bekend. Er wordt nog steeds in de
rivier gedregd.
Er is onmiddellijk een onderzoek
naar de oorzaak van de ramp in
gesteld.
De kapitein van dc pleizierboot is
gearresteerd. Het onderzoek heeft
iot dusverre uitgewezen, dat de eige
naar. tegen de bestaande reglemen
ten in, de dieselmotor had verwis
seld voor een benzinemotor, zonder
de autoriteiten daarvan in kennis te
stellen.
Het stadsbestuur heeft 110.000
Oostmarken geschonken voor hulp
aan de slachtoffers.
Minister-president. dr Willem
Drees, heeft gisteren op zijn 65e
verjaardag ondervonden, dat hij in
de harten van tallozen uit ons volk
een belangrijke plaats inneemt.
Daarnaast getuigden honderden
brieven cn telegrammen de PTT
moest een speciale bezorger inscha
kelen van het medeleven en de
belangstelling, zowel van geestver
wanten als van politieke tegen
standers. Een stroom van geschen
ken: etsen, boeken, taarten, ker
sen, een Bossche koek en zelfs een
pan hutspot, vloeide naar het huis
aan de Beeklaan in Den Haag. Des
avonds ivas er een indrukwekkend
défilé waaraan door duizenden
iverd deelgenomen. In de stoet, die
door ontelbare Hagenaars werd ga
degeslagen, marcheerde ook een
delegatie van ouden van dagen, die
een bord met de naam van hun
bond met zich droegen. Als dank
voor alles iaat dr Drees voor deze
groep der bevolking heeft gedaan,
neigde dat "bord langzaam voor dc
premier. De leden der delegatie
boden .vader Willem" ontroerd de
hand en boden hem een prachtige
fruitmand aan. In de optocht zag
men socialistische groepen uit
alle delen van het land. De drukte
bij het huis van dr Drees was
enorm cn de politie moest de me
nigte ntct hekken op een afstand
houden.
SOESTDIJK. Koningin Juliana
heeft Donderdag op paleis Soestdijk
een delegatie ontvangen van de deel
neemsters aan de internationale con
ferentie van katholieke padvindsters.
Socialisten willen leiding van nieuwe
regering vragen
PARIJS. Gistermiddag om
half vier is de nieuwe Kamer voor
het eerst bijeen gekomen. Het was
in de machtige, halfronde zaal
eivol en er heerste een stemming
als de eerste dag na de vacantie op
school. De vergadering werd ge
opend door het oudste lid; wij za
gen Herriot in formele bescheiden
heid zijn zetel in de zaal innemen.
Hij is er vrijwel zeker van, straks
herkozen te worden tot voorzitter.
Vorige malen, viel de eer van het
voorzitterschap van de opeiungs-
zitling de communist Cachin ten
deel. Hij las dan een door zijn par
tijbestuur geprepareerde oorlogs
rede voor en buitte deze gelegen
heid volledig voor partijdoelein-
den uil wat niet precies het doel
van het reglement van orde was.
Dit keer werd hij in lengte van
dagen overschaduwd door de heer
Pebellier, een krasse oude heer
van 84 jaar, in een dorps zwart
jasje, die naar voren geschoven is
door zijn zoon, een ex-kamerlid,
dat wegens collaboratie het passief
kiesrecht heeft verloren. Ook hij
las met grommende stem een door
zijn zoon geschreven verklaring
(Van een onzer redacteuren)
A LS de Westelijke hemel vanavond helder is zal men daar kunnen
zien dat Venus de ..avondster" bereikt in deze maand haar
grootste helderheid een metgezel heeft gekregen. Het is Regulus, de
helderste ster van het sterrenbeeld de Leeuw. Dat zij dicht bij elkaar
staan is natuurlijk maar schijn: Regulus staat oneindig veel verder van
ons af dan Venus en bovendien is de aard van beide hemellichamen
ongelijksoortig: Regulus is een zon die zelf licht uitstraalt, Venus een
donkere planeet die haar schijnsel alleen te danken heeft aan onze
zon, zoals ook de maan slechts het zonlicht weerkaatst en zelf geen
lichtbron is.
Wie scherpe ogen heeft en zich
op een plaats bevindt waar weinig
stof de atmosfeer vertroebelt
bij voorkeur ver buiten een stad
dus zal met het blote oog kun
nen waarnemen dat Venus zich
dan ook niet als een schijfje ver
toont maar als een sikkel, ongeveer
zoals de maan wanneer zij naar
haar eerste kwartier gaat. Reeds
door een kleine kijker kan men dat
duidelijk zien.
Mocht de hemel vanavond niet
helder zijn dan kan men morgen
nog een kans wagen om de con
junctie van Venus
waar te nemen.
en Regulus
De komende dagen brengen ons
nóg een hemel-show: op 10 Juli
vertoont de maan een samenstand
met Saturnus, dc „planeet met de
ringen". Deze zal, mits de wolken
door weg te blijven willen mee
werken, goed te zien zijn. Nadien
gaat de waarneembaarheid van de
ze planeet echter achteruit: zij na
dert de zon en haar lichtschijnsel
zal gaandeweg verdwijnen in de
schemering.
BERGEN. Meer dan 20 000
mijnwerkers uit het mijngebied van
Bergen hebben Donderdag 24 uur
gestaakt. Volgens vakbondsfunc
tionarissen was de staking be
doeld als protest tegen de invoe
ring van een militaire oefentijd
van twee jaar.
Het merendeel der stakers stapte
des morgens xn bussen en reed weg
om de deelnemers aan de Tour de
France, waarvan de tweede etappe
Donderdag door België voerde, aan
het werk te zien.
HENGELO. Op het rangeerem
placement van het station Hengelo
wilde de wegwerker der Neder
landse Spoorwegen, de 62-jarige J.
Lankamp, een spoor oversteken,
toen juist enige afgekoppelde wa
gons kwamen aanrijden. L. strui
kelde. waardoor hij door een wa
gon werd gegrepen. Met ernstige
verwondingen werd hij naar een j
ziekenhuis vervoerd,
Dverleden.
voor. stevig conservatief en des
wege herhaaldelijk toegejuicht door
de rechterzijde. Enige onrust kwam
echter slechts, toen hij het opnam
voor Petain en voor alle collabora
teurs, die door hem.... aan de
verzetshelden werden gelijk ge
steld.
De zal was zeer gemengd. Gere
signeerd hadden Gaullisten als
Pierre de Gaulle cn generaal Bil-
lotte zich geschikt naar de tyrr/i-
nie van het alfabet en tussen com
munisten zitting genomen. Was het
communistisch elan daardoor ge
broken?, het bleef kalm.
Herriot en Daladier hebben de
strijdbijl begraven: de scheuring
in de radicale partij gaat dus voor
lopig niet door.
De socialisten hebben op hun
congres unaniem besloten de lei
ding van dc nieuw tc .vormen rege
ring te vragen, echter onder voor
waarden. waarvand e MRP alvast
heeft verklaard, dat zij nard zijn.
Schoenmakers weer
gestart
GENT. Hoewel aanvankelijk
bekend was gemaakt dat de vier
renners, die met meer dan 10%
van dc tijd van de winnaar als
achterstand te Gent binnenkwa
men: onze landgenoot Schoenma
kers. de Spanjaard Rodriguez en
Rcnnaud en Chateau van de Pa-
rijse ploeg uit de course waren ge
nomen, hebben zij hedenmorgen
toch toestemming gekregen voor de
derde etappe naar Le Trcport tc
starten. Totaal zijn 122 renners om
precies Mf uur vertrokken.
Iets
warmer
Weersverwachting. medege- 7;
jeeld door het K.N.M.I. te De
Bilt, geldig van Vrijdagavond
:ot Zaterdagavond.
Voor het Noorden en het j
midden van het land: zwaar
bewolkt met af en toe enige P
lichte regen of motregen.
Meest matige wind tussen
Zuidwest cn West. Vannacht j
warmer, morgen overdag on- li
geveer dezelfde temperaturen g
als vandaag.
Voor het Zuiden van het fj
land enkele verspreide op- §1
Garingen en overwegend droog u
weer. Meest matige Zuidwes-
telijke wind. Iets warmer, fe*
vooral in de nacht.
7 Juli Zon op 2 u 23 m onder g
21 u i m. Maan op 7 u 26 m onder
22 u 47 m. M
waar hij is m
