I
it
kon „Door de Eeuwen Trouw
j aan deviezen komen
Dollars
onze
fen naast
deur
I
Van kleuter tot student:
onder wij slier vorming
Reis van prins kost het
Rijk rond f 300.000
Andere koers inzake de
pensioentoeslagen
Ex-kroonprins Wilhelm,
69 jaar oud, overleden
„Geen Benelux zonder
kanaal en omgekeerd"
In Rotterdam zou schip gereed
lea]
rij:
8 liggen voor nieuw avontuur
S Amerika neemt
g geen risico s
HUNTER
Actie van AN YV
heeft succes
Europese Betalings Unie door
Tweede Kamer goedgekeurd
11 lr' [Vrijdag 20 Juli 1951
3
KAMERLID STELT VRAGEN OVER AMBON-COMPLOT
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Hedenmiddag heeft de heer Goedhart (P.v.d.A.) in
dc Tweede Kamer zijn interpellatie over het z.g. Ambon-complot ge
houden. „Is de regering niet van oordeel", zo luidde zijn eerste vraag,
„dat de stichting „Door de Eeuwen Trouw", die honderdduizenden gul
dens onder ons volk heeft ingezameld onder voorgeven, dat dit geld
bestemd was voor het aankopen van voedsel en medicamenten ten be
hoeve van de bevolking van Ambon en die een groot gedeelte van deze
gelden gebruikt blijkt te hebben voor het financieren van conspirato-
rische plannen tegen een mogendheid, waarmede Nederland vriend
schappelijke betrekkingen wenst te onderhouden, zich daarmee aan
oplichting van de goede gevers heeft schuldig gemaakt? Is", zo ver-
volgde hij. „door justitieel onderzoek tegen deze stichting vastgesteld.
aa:r ©p welke wijze en door wiens bemiddeling zij het klaar speelde om de
gelden, die zij in het buitenland gebruikt voor haar conspiraties, in
deviezen om te zetten?"
Waarom heeft de regering toe-
gelaten, dat een aantal buitenlan-
ders in ons land als orgaan van de
zogenaamde Republiek der Zuid-
Molukken allerlei activiteiten ont-
5 wikkelen tegen de Republiek In-
yj donesië, waarvan voortdurend een
storende invloed op de betrekkin-
h fien tussen Nederland en Indonesië
uitgaat? Is opdracht gegeven het
bureau van dit staatsgevaarlijke
5 a ^ns^'*uut te doen sluiten en zijn er,
na; voorzover bij deze zaak vreemde-
lingen betrokken zijn, geen termen
«jS6. om hen uit te wijzen? Vervolgens
wees de heer Goedhart op de me-
dedehng van de voorzitter van de
V stichting „Door de Eeuwen Trouw",
f dat de Republiek der Zuid-Moluk-
lceJ1,°«er ?en ^heime dienst be
schikt? Indien een dergelijke dienst
inderdaad in Nederland zou wer-
ken. vinrit de regering dat dan toe
laatbaar?
;rp 0ol{ de onthullingen over Wes-
ZOEKLICHT OP
ni> l' I
t 4
OPRECHTE vredeswil of slaap
middel? Dit vragen de Westelijke
diplomaten zich af bij het bestude
ren van inlichtingen uit Moskou,
die er op zouden kunnen wijzen,
dat het Kremlin de gepantserde
vuist met een fluwelen handschoen
wil bedekken. De optimisten hou
den het op het eerste, de meer wan
trouwenden op het laatste. Beide
groepen zijn het er echter over eens,
dat de Russen, na de slechte erva
ringen, welke zij met hun agressie
ve politiek van Griekenland tot en
met Korea hebben opgedaan, hun
buitenlandse politiek inderdaad zul.
Jen wijzigen. Waar het echter op
aankomt en waarover de meningen
verdeeld zijn, is dit: wil de Sov/jet-
Unie werkelijk een eerlijk vergelijk
en een redelijk goede samenleving
met het Westen, of is zij er slechts
op uit de vrije landen te bewegen
a tot een tenminste gedeeltelijke
schrapping van hun defensiepro
gramma's, opdat de Russische mili
taire overmacht blijft bestaan, zon
der dat het Kremlin genoopt wordt
aan een bewapeningswedloop deel
te nemen, die scherpe gevolgen voor
de binnenlandse economie der Rus
sen zou hebben? Sommigen willen
Korea als toetssteen zien. Blijken
de Russen bereid mee te werken
aan de schepping van een onafhan
kelijk, democratisch en verenigd
Korea, dan kan men wel vertrou
wen in hen stellen, beweert men in
bepaalde Westelijke diplomatieke
kringen. Anderen echter menen, dat
daar nog heel iets anders toe nodig
is, namelijk een overeenkomst over
de maximale omvang der weder
zijdse bewapeningen, de atomische
incluis, en de schepping van een
internationaal contröle-orgaan, dat
op de naleving van deze overeen
komst zal moeten toezien. Inder
daad moet op grond van de erva
ringen uit het verleden worden
aangenomen, dat zolang het Krem
lin daartoe niet bereid blijkt, een
verslapping in de Westelijke defen
sieve inspanning een allergevaarlijk
ste lichtzinnigheid zou zijn. In ieder
geval, de Amerikanen schijnen in
dit opzicht geen fout te zullen ma
ken. Minister Acheson heeft al ver
klaard, dat hij zich niets dommers
en gevaarlijkers voor kan stellen
dan te luisteren naar de nieuwe
Russische wiegeliedjes.
I
terling en Swecrts nam hij onder
de loupe: levert de verdwijning
van kostbare juwelen, die afkoms--
tig waren van Zuid-Celebes en die
door Westerlings ondergeschikten
aan hun kapitein waren toever
trouwd. voldoende grond op voor
een verzoek om uitlevering?, zo
vroeg hij. En kan opgehelderd
worden, waarom tegen Sweerts,
nadat hij in November 1946 in
Haarlem was gearresteerd op een
adres, waar het toenmalige B. N
V. hem had laten onderduiken,
geen rechtsingang is verleend, of
schoon men niet minder dan 68
blanco Nederlandse paspoorten in
zijn bezit vond, die een opdracht
sever b'; een Haagse drukker had
laten vervaardigen en waarover al
le betrokkenen een volledige be
kentenis hadden afgelegd?
Is het bekend, dat Nederlandse
politiemannen, die Sweerts de laat
ste jaren meermalen in Nederland
gezien hebben, ten tijde van zijn
activiteit voor het Bureau der Zuid-
Molukken, hem geen stroobreed in
Tweede Kamer aanvaardt
moties betreffende
naturalisaties
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG De moties, welke
de heer Scheps (PvdA), mede na
mens de commissie tot onderzoek
van de naturalisaties, bij de Tweede
Kamer had ingediend, zijn Donder
dagmiddag z.h.s. goedgekeurd. Het
zelfde geschiedde met zijn amende
ment. dat de staatloze De Peterson
uit een naturalisatie-ontwerp licht.
Voorts werd na korte discussie
het wetsontwerp tot wijziging van
het rentepercentage voor premiele-
ninL.en uit hoofde van de Loterij-
wet met 42 tegen 19 stemmen aan
vaard. Tegen de A.R., C.H. en S.G.,
die immers tegen het loterijwezen
zijn gekant.
de weg hebben gelegd, omdat zij na
zijn onverklaarbare vrijlating in
Juni 1948 tot de slotsom waren ge
komen. dat zijn hernieuwde arresta
tie wel niet op prijs zou worden
gesteld door het departement van
Justitie? En hoe moet het verklaard
worden, dat de Binnenlandse Vei
ligheids Dienst ondanks de overstel
pende aanwijzingen, die reeds zeer
geruime tijd bestonden, nimmer
aanleiding heeft gevonden om de
betrokken organisaties onafgebroken
en nauwkeurig in het oog te hou
den?
Is contact opgenomen met de Bel-
I gische justitie teneinde Sweerts als-
I nog aan een verhoor te onderwer
pen, zodat zijn eigen aandeel en dat
van anderen in het Ambon-complot
alsnog geheel opgehelderd kan wor
den? Vervolgens informeerde hij
naar de juistheid van de medede
ling. die mr Van der Haeghen. de
verdediger van Sweerts, volgens
welke Sweerts reeds in 1950 twee
maal per parachute op Ceram uit
een vliegtluig neergelaten zou zijn
om daar opdrachten voor het Bu
reau van de Republiek der Zuid-
Molukken te vervullen.
Is het bekend, dat een oud Por
tugees smokkelschip. dat in de 'ha
ven van Rotterdam ligt, sinds enige
tijd door een aantal voormalige
Nederlandse SS-lieden gereed ge
maakt wordt voor een grote zeereis
en dat de leider van dit gezelschap
relaties onderhoudt met een voor
man van het Bureau der Zuid-Mo-
lukken, zodat er grond is voor het
vermoeden, dat hier een nieuw
avontuur op touw gezet wordt?
Oppositiecandidaat
in Portugal trekt
zich terug
LISSABON Ncdat prof. Gomes
door het Oppergerechtshof niet ge
schikt werd geacht als oppositie
candidaat voor h-»t presidentschap,
j bleef als tegenstander van de rege-
I ringscandidaat generaal Lopes al-
leen admiraal Meireles over. Deze
heeft zich thans teruggetrokken,
I cmda. de regering in de commis-
I sies, die een juist verloop der ver
kiezingen moeten waarborgen, geen
vertegenwoordigers der oppositie
wil opnemen. De regering zegt, dat
I de kiezers, die toegang hebben tot
de stemlokalen, kunnen protesteren
J als zij het niet eens zijn met dc
uitslag.
(Advertentie I.M.)
Tweede Kamer brengt
hulde aan Suriname
en de Antillen
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG let handgeklap
beloonde de Tweede Kamer de heer
Verhoeven (KVP), toen deze
namens haar. de bevolking van
Suriname en de Nederlandse Antil
len hulde had gebracht voor de,
tijdens de oorlog ingenomen, hou
ding. Z.h.s. verleend0 zti vervolgens
haar goedkeuring aan het regerings
voorstel om deze rijksdelen daar
voor een geschenk in de vorm
van een monument ten bedrage
van f 50.000 aan te bieden.
prellig week-end mei:
de £uxe
Plain ol Cork-lipped
M - per d©os|e van 20 sluit»
Hunter Mild 1 0.75 per pakie
Vervolg van pag. J
De Minister verwacht, dat het
bezit van het einddiploma A.M.S.
de weg zal openen tot het vervul
len van die middelbare functies,
waarvoor geen verdere schoolop
leiding vereist wordt en waarvoor
tot nu toe het bezit van het eind
diploma H B S. met 5-jarige cursus
gevraagd werd.
Wat het voorbereidend weten
schappelijk onderwijs betreft, on-
I derscheidt de Minister de volgende
hoofdrichtingen:
a. de klassieke richting, en
b de moderne richting met een on
derscheid tussen de sociaal-econo
mische en de physisch-mathema-
tische wetenschappen.
Het gymnasium laat hij onaange
tast. De hogere burgerschool ziet
hij als een school, waarin na de der-
NEDERLAND ALS VERLOFCENTRUM
DEN HAAG. De actie van de
ANVV (Algemene Nederlandse
Vereniging voor Vreemdelingen
verkeer) om Nederland meer po
pulair te maken als verlofcentrum
van Amerikaanse bezettingstroepen
in Duitsland, begint vruchten af te
werpen. Dit jaar staat ons land als
nummer eon on het i:jstie van fa
voriete verlofcentra in Europa. De
heer Pollock, directeur van het
Frankfurter bureau van de Army
News en Air Force News (geza-
Bijdrage van ons land aan Verenigde Naties
beloopt ongeveer f 6.620.278.-
DEN HAAG. De kosten van het bezoek van prins Bcrnhard aan
het Westelijk Halfrond bedragen, voorzover het de ministeries van
Econ. Zaken, Uniezaken en Overzeese Rijksdelen en Buitenlandse Zaken
betreft, ongeveer 300.000, deelt minister Stikker aan de Tweede
Kamer mee.
De aandelen van ons land in de
kosten van de Verenigde Naties en
daarmee verband houdende organi
saties, belopen een totaal bedrag
van rond 6.620.278.Voor con
tributie aan de V.N. is voor 1950
Tweede Kamer neemt verhogingen met
erkentelijkheid aan
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. De Tweede Kamer heeft zich z.h.s. accoord verklaard
met de voorgestelde verhoging der pensioentoeslagen. De gepensionneerden
van vóór 1947, die sinds 1950 een bijzondere toeslag van 90 ontvingen,
zullen deze, als de Eerste Kamer haar fiat ook beeft gegeven, in 't alge
meen verhoogd zien tot 250. indien zij tot dusver minder dan 1500 uit-
kreEen: tot f 300 hij een daarboven uitgaande uitkering tot
3 3000 en tot 350 voor de nog hogere pensioenen. Bovendien is de Kamer
er alsnog in geslaagd om de gestelde limiet van 20Co althans voor de „mi-
5 met een Pensioen van minder dan ongeveer 450 per jaar,
tot 30% te verhogen.
Dit resultaat werd verkregen in
een sfeer, die wel zeer gunstig af-
\V^f+,van var» vorige pensioen
debatten. Mevr. Fortanier-
D e W i t (VVD) en de heren v.
SI een (PvdA), Dassen (KVP)
?oT^elkamp (AR) en Krol
(LHU) waren er ronduit erkente
lijk voor, dat de Regering de koers
had gewend en uiteindelijk toch
aan lang bestaande wensen der
Kamer in belangrijke mate was
tegemoetgekomen. Nóg hadden zij
wel verlangens, vooral bestaande
in opheffing van het onderscheid,
dat nog wordt gemaakt tussen oud
en nieuw-gepensionneerden, het
geen bijzonder zou klemmen bij
de weduwenpensioenen en bij de
(gewezen) onderwijzers, die im
mers niet van het in 1947 ver
leende rechtsherstel op salarisge-
bied profiteren, doch minister v.
Maarseveen ried tot voorzich
tigheid met generalisaties. Hij gaf
verschillende voorbeelden, waaruit
moest blijken, dat er ook wel de
gelijk oude pensioenen waren, die
hoger lagen dan de later verleen
de. Desniettemin wilde hij 't pro
bleem der onderwijzers en der
weduwen nog wel eens onder het
oog zien. Hoewel de Kamerleden
niet geheel overtuigd waren, za
gen zij toch van amendering af.
Wel vroeg de heer v. Sleen nog
bijzondere aandacht voor de ver
vroegd gepensionneerden.
Zelfs de communisten, de heren
Hoogcarspel en Gortzak
onthielden zich van het indienen
van amendementen, hoewel zij aan
vankelijk hadden aangekondigd
dit wél te zullen doen.
op de begroting een bedrag van
1.746.464,80 uitgetrokken: voor
de Intern. Arbeidsorg. 252.966,28:
voor de Unesco 463.743,80; voor
de Int. Vluchtelingenorganisatie
3.782.000,en voor de Wereld
Gezondheidsdienst 375.102,25.
Eind 1948 werd in Parijs van de
Nederlandse delegatie bij de Ver.
Naties 604.000 Franse francs gesto
len. Een onderzoek van de Franse
Justitie had geen resultaat. De Ne
derlandse Justitie stelt nu een on
derzoek in. In afwachting van de
uitslag daarvan wil de minister
het ontstane kastekort ten laste van
de begroting brengen.
Belgische grensposten
morgen gesloten
voor goederenvervoer
DEN HAAG. De Nederlandse
Internationale Wegvervoers Organi
satie (N.I.W.O.) verzoekt ons be
kend te maken, dat. in verband met
de viering van de nationale feestdag
in België, welke wordt gelijkge
steld aan de Zondag, morgen. Za
terdag 21 Juli, alle Belgiscne grens
posten voor het goederenvervoe"-
over de weg gesloten zijn. Dit geldt
ook voor het transitovervoer door
België.
Christiaan de Moor
adviseur PTT
DEN HAAG. Tegen Januari
1952 wordt de benoeming ver
wacht van Christiaan de Moor als
aesthetisch adviseur van de P T T.
Als zodanig zal deze kunstenaar de
heer W. F. Gouwe opvolgen, de
opvolger van mr. J. F. van Royen,
die in 1942 door de Duitsers van
zijn functie werd ontheven en in
een concentratie-kamp het leven
liet.
menlijke oplage 250 000 exempla
ren), die op 't ogenblik in ons land
vertoeft, is echter van oordeel, dat
Nederland nog aanzienlijk meer
Amerikaanse verlofgangers kan
aantrekken. „Laat de boys weten,
wat er in Nederland te zien is",
zegt hij. „Geef ze materiaal, zodat
ze vrij kunnen ronddwalen". Grote
georganiseerde trips hebben geen
kans van slagen, meent de heer
Pollock. De soldaten zijn veel te
blij, dat ze een ogenblik uit het
leger weg zijn. Zij voelen er niets
voor om zich als kudden van de
ene bezienswaardigheid naar de
andere te laten slepen. De heer
Pollock is voorts van oordeel, dat
de Nederlandse industrie te weinig
belangstelling heeft voor export
naar de Amerikaanse bezettings
troepen in Duitsland. De uitslui
tend voor Amerikanen bestemde
shops hebben een omzet van meer
dan honderd milliocn dollar. „De
dollars liggen naast jullie deur",
meent de heer Pollock.
Nederlands expert
naar Korea
DEN HAAG. Als bijdrage aan
de hulpactie der Verenigde Naties
voor Korea, heeft de regering eind
vorig jaar de permanente verte
genwoordiger te New York ge
machtigd een Nederlandse bijdrage
toe te kennen ter waarde van een
millioen gulden in goederen en
diensten. Daarbij was inbegrepen
een aanbod om tien Nederlandse
deskundigen gedurende een jaar
ter beschikking te stellen voor het
herstel van Korea.
Thans is als eerste deskundige
aangewezen de heer J. P. van
Marle, rijksaccountant, die ver
moedelijk binnenkort naar Korea
zal worden uitgezonden als finan
cieel expert voor de U.N.K.R.A.
(Umted Nations Korean Recon
struction Agency).
Koffiediefstal op Java
wordt een plaag
SOERABAJA. Koffiediefstallen
nemen op Oost-Java ernstige vor
men aan. Benden van 200 tot 400
man dringen de plantages binnen en
hebben, in één etmaal, onlangs zelfs
een koffietuin over een oppervlakte
van 20 ha. kaal geplukt. De struiken
lijden hierbij ernstige schade, waar
door vruchtzetting voor het volgend
jaar wordt bemoeilijkt. Op vele on
dernemingen is reeds de helft van
de oogst verloren gegaan.
Daar de prijs voor rubber sterk
is afgenomen, komt rubberdiefstal
nu minder voor. Patrouille-maatre
gelen hebben auto-roof in Djakarta
kunnen reduceren tot vier wagens
in Juli. waarvan er drie zijn ach
terhaald. Kort na de souvereiniteits-
overdracht verdwenen er twee au
to's per dag.
ThiessenWesterling
weer aangehouden
DEN HAAG De uitspraak in
de civiele procedure van de heer
Thiessen tegen zijn voormalige
vriend Westerling, welke op heden
bepaald was is opnieuw aangehou
den. Ditmaal tot 4 September.
SOESTDIJK De Hoge Com
missaris in Indonesië, de heer A.
Th. Lamping, is door H.M de Ko
ningin in het paleis Soestdijk in
audiëntie ontvangen.
de klas een differentiatie optreedt
in de richtingen a. en b. De cursus
duur van de H.B.S. zal zes jaar
worden.
Voor gymnasium, HBS. en ly
ceum wil de Minister het onderwijs
in de eerste klassen nagenoeg ge
lijk maken en dit een oriënterend
karakter geven. Lesrooster en leer
plan moeten zo zijn, dat de studie
ook in minder aantal jaren kan
worden volbracht. In dc vijfde en
zesde klasse bepleit de minister
minder lesuren, waarbij meer ge
appelleerd zal worden aan de zelf
standige werkzaamheid van de leer
lingen. zodat de overgang naar uni
versiteit en hogeschool gemakke
lijker wordt. Op het gymnasium
zal bij het onderwijs in Grieks en
Latijn speciale aandacht worden
geschonken aan de cultuur-histori
sche aspecten
Erasmus glimlacht
Op dc H.B.S. wil dc minister enig
Latijn laten doceren. Dit moet een
voudig zUn. omdat ieder ontwik
keld mens wel eens in aanraking
komt met Latijnse woord cn be
grippen. Bovendien moet hij In
staat zijn klassieke geschriften in
vertaling te lezen.
Voor het voorbereidend weten
schappelijk onderwijs stelt de mi
nister eveneens het systeem van
kern- en keuzevakken voor. Naast
de reeds bestaande differentiatie
voor dc H B.S. in de richtingen a.
cn b zou hij aan een beperkt aan
tal scholen een studie-richting wil
len verwezenlijken, die ten doel
heeft de opleiding voor degenen,
die in administratieve functies de
schakel zullen vormen tussen de
hoofdleiding en dc eenvoudige ad
ministratieve werkers of die als
hoofden van kleinere administra
tieve afdelingen zullen optreden of
in een handels- of industrieel be
drijf een meer leidende functie
zullen uitoefenen.
Bij de opleiding van onderwijs
krachten en maatschappelijke wer
kers wordt vooral aandacht be
steed aan de toelatingseisen voor
de opleidingen van leidsters bij het
kleuteronderwijs, bij het basis- en
eenvoudig voortgezet onderwijs. Dc
A M.S. c.q. de M.M.S. zal de voor
opleiding het best kunnen verzor
gen.
(Advertentie I. M.)
Dit jaar wil de zomer
niet komen.
De zon zie 'k alleen In
mijn dromen,
'k Ben zo koud als
een kip:
Dus neem lk een TIP.
Nu kan lk over
warmte weer bomen.
•n TIP VAN BOOTZ
Inz. A. G.. Zevenaar. ontv. 1 fl. TIP.
Donderdag arriveerde tc Rotter-
dam het Amerikaanse opleidings
schip Empire State" met aan
boord 350 officieren cn leerlingen
van de New Yorkse Zeevaart
school. Het schip, dat tot 23 Juli
in dc Maasstad zal blijven komt
van Bilbao (Spanje). Alvorens de
..Empire State" bepi/i Augustus uit
Europa naar Amerika vertrekt,
zal het nog een bezoek brengen
aan Schotland en Frankrijk.
Auto met 5000 liter
benzine in brand
I DEVENTER Vanmorgen ont-
i stond een felle brand op het depot
terrein van de Shell tc Deventer.
Een tankwagen, met 5000 liter ben
zine vloog, vermoedelijk door kort
sluiting. in brand. De benzine is
I verbrand. De rookontwikkeling was
bijzonder sterk. Do chauffeur van
do tankwagen kreeg ernstige brand-
wonden en werd naar het zieken-
j huis gebracht. De brandweer rukte
uit met veel materiaal cn wist mot
schuimblussers het vuur onder de
knie te krijgen. De belendende ge
bouwen zijn behouden gebleven.
f Advertentie I. M
WASHINGTON. De Franse
opperbevelhebber in Indo-China,
generaal De Lattre de Tassigny,
zal in Augustus een bezoek aan
Washington brengen.
POESAN Een Zuid-Koreaanse
krijgsraad heeft brigade generaal
Kim Yoon Kuen en vier andere of
ficieren ter dood veroordeeld we
gens verduistering van ongeveer
een millioen dollar aan rijksgeldcn.
India wijst Australische
bemiddeling af
CANBERRA, Op een twee da
gen geleden gedaan aanbod van de
Australische premier, Menzies, aan
India en Pakistan om te bemiddelen
in de kwestie-Kasjmir, is heden in
Canberra antwoord ontvangen Mi
nister-president Liaquat van Pakis
tan verklaarde, het bemitldolinps-
aanbod gaarne tc aanvaarden. Lijn
collega in India echter deelde mede,
dat er onder de huidige omstandig
heden geen behoefte bestaat aan dc
goede diensten van Australië.
Hartige hap onder de
motorkap
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN. Douaniers tc Kn-
pellebrug, die de auto van een Ant
werpse dame doorzochten, ontdekten
daarin, verborgen achter dc rugzit
ting en onder de motorkap, niet
minder dan 66 kilo vleeswaren. Het
boterhambclcgsel werd in beslag ge
nomen. terwijl tegen dc winkelier
ster uit Hulst, die de;.e grote hoe
veelheid vleeswaren had geleverd,
eveneens proces-verbaal werd opge
maakt
WASHINGTON. Drie waar
nemers der V.S. zullen de confe
rentie over de verdediging van
Afrika bijwonen, die op 20 Au
gustus te Nairobi begint.
HECHINGEN. Ex-kroonprins Wilhelm, dc vroegere erfgenaam
van de Duitse troon, is gisteravond tc llcckitigen overleden in de ouder
dom van 69 jaar, tien jaar na dc dood van zijn vader, cx-kcizcr Wil
helm I tc Doorn.
Het jaar 1918 is het grote keerpunt geweest in het leven van Duits
land en in het bestaan van de Hohenzollerus. Een grote oorlog, dc
Frans-Duitse van 187071. had de Hohenzollerus op de Duitse keizers
troon gebracht; de eerste wereldoorlog zou hen er af stoten; de tweede
wereldoorlog liceft hen nog dieper in dc put gestoten.
Het jaar 1918 gaf
wending aan leven
De ex-kroonprins woonde te
Hechingen in een klein huis dat
uitzicht bood op het stamslot der
Hohcnzollerns. Dit stamslot echter
werd bewoond door een portier
huisbewaarder, want Wilhelm be
schikte niet over voldoende mid
delen om het zelf te bewonen.
Uiterlijk heeft deze Wilhelm
zich aan dc gewijzigde tijels- en
levensomstandigheden aangepast,
innerlijk nooit, want tot op zijn
sterfdag bleef hij overtuigd, dat
Duitsland alleen groot en gelukkig
Wrang grapje van minister Van den Brink
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. De Tweede Ka
mer, die nieuwsgierig had gevist
naar meer wetenschap over de
Benelux-conferentie te Goes, dacht
minister v. d. Brink met een
grapje te kunnen bevredigen. Hij
vergeleek de besprekingen met
een „tour d'horizon" van zeer
korte duur en zonder deskundi
gen langs een complex van vraag
stukken. Aldus suggererend, dat
ministers zonder raadslieden niet
zo heel veel vermogen, bleek hij
desniettemin van mening dat de
conferentie, hoewel niet spectacu
lair, op de duur van grote beteke
nis zou kunnen blijken te zijn. Hij
erkende dat er ook over het Ant-
werpen-Rijnkanaal was gesproken.
Juridisch is er weliswaar geen ver
band tussen de Benelux en het
kanaal, dat erkent ook de Belgi
sche regering, maar de Regering
is het anderzijds met de Belgische
eens, dat materieel, politiek cn psy
chologisch wel verband bestaat. De
regeringen zijn het ook eens over
dc stelling, die prof. v. d. Brink
doodleuk voordroeg als: „Geen
Benelux zonder kanaal, geen ka
naal zonder Benelux". Maar wat
aanvankelijk als een verzoenend
grapje leek bedoeld, bracht de heer
Schouten (AR.) tot ernstige .e-
leurstelling. Hij betreurde het in
deze woorden neergelegde stand
punt der Nederlandse regering
ernstig, en dat zal wel een gevolg
zijn van zijn opvatting, dat geen
verband tussen Benelux en kanaal
mag worden gelegd.
Dit vraagstuk kwam ter sprake
bij de behandeling van het ver
drag tot oprichting van een Euro
pese Betalings Unie Men had de
werking van dit instituut geruime
tijd kunnen bestuderen en was wel
wat teleurgesteld, dat door het
overbrengen van het nadelig saldo
van België naar de EBU geen op
lossing was bereikt. De heer N e-
derhorst (P.v.d.A.) vond. dat
dit probleem als een molensteen
aan onze hals hing. En de heer
Janssen (K.V.P.) meende, dat
België betaling in agrarische pro
ducten zou moeten aanvaarden en
hij verzette zich ook tegen de op
vatting van de ..Libre Belgique",
dat onze moeilijkheden louter *en
gevolg waren van een (vermeend)
dirigisme.
De EBU werd overigens in be
ginsel door alle sprekers, met uit
zondering van de heer Hoogcarspel
(CPN), aanvaard en z.h.s goedge
keurd.
Minister L i e f t i n c k was het
met drs. Nederhorst eens. dat de
credietquotes te nauw waren. Hij
deelde echter mede. dat in de Parijse
bestuursraad al besprekingen zijn
geopend om deze quotes o.a. voor
Nederland te verruimen.
had zullen worden onder de Ho-
henzollerns, cn in geschrift en in
woord gaf hij daar altijd uiting
aan.
Het Duitsland dat hij bedoelde
was het militairistische cn Prui-
sisch-nationnle Duitsland dat in
1914 de hele wereld tegen zich in
het harnas joeg door België bin
nen te ploffen, om Frankrijk naar
de keel te vliegen.
Die oorlog een loopgraven-
en artillcristische oorlog was in
November 1918 volkomen verloren
en de keizer zocht, komend uit
Spa, een toevlucht in Nederland.
Vader en zoon werden gescheiden:
de oude Wilhelm ging ten slotte
op het kasteel Doorn wonen en'
de jonge Wilhelm moest bij de
smid van Hippolytushocf op Wie-
ringen vertoeven. (Wieringcn was
nog een eiland).
De vader bleef hier tot zijn
dood. de zoon is na enkele jaren
in de republiek van Weimar te
ruggekeerd om als landjonker bij
Brcslau zijn leven tc slijten. Kin
deren van hem huwden morgana
tisch of zochten emigrantenbetrek
kingen in Zuid- en Noord-Ameri-
ka, maar. de eigen broers van- de
ex-kroonprins zochten Hitiers zij-
de: prins Auwi (August Wilhelm)
i vooral. De thans overledene zag
met ingenomenheid in de jaren
'39'43 de Hitleriaanse successen
en daarna met schrik dc ineen
storting. Practisch nam hij aan
niets meer deel, terwijl hij in dc
eerste wereldoorlog een geheel le
ger tegen Verdun wierp, zonder
succes overigens.
De perioden dat men weinig
van hem vernam, waren meestal
de perioden dat zijn echtgenoot
ex-kroonprinses Cecilie of het
landjonkerlijk leven hem in be
dwang hield. In de andere perio
den praatte hij of eiste hij. Zo
heeft hij o.m. kasteel Doorn opge
ëist, maar het is hem in April '49
langs gerechtelijke weg vierkant
geweigerd: aan de man die Hitier
en Mussolini bij ieder nazi succes
snorkerig gelukwenste hadden wij
hier geen behoefte.
Op zijn manier, op zijn wonder
lijk-Duitse manier, „hield" hij van
ons land. Eens, in 1933, reisde hij
hier rond en ging direct naar Wie-
ringen. naar dc smid Jan Luyt bij
wie hij na 1918 enkele jaren had
gewoond als keizerlijk balling.
En thans is de man die 6 Mei
1882 in het Marmeren Paleis te
Potsdam was geboren „tot meerde
re glorie van de adelaarsdynastie"
overleden, vol van wrok.
Alles wat een apart leven te bie
den heeft aan aangenaams, avon
tuurlijks en onaangenaams is hem
wedervaren en nóg wrokte hij...
Zes kinderen zullen hun vader
ter ruste leggen naast Caecilië van
MecklenburgSchwerin die haar
man in de dood is voorafgegaan.
