Kabinetsformatie-accoord zou
Eerste Kamer niet binden
ertrek Britse missie
een dag uitgesteld
Kerkrade wakker geschud door
daverende knallen!
Nieuwe Emigratiedienst
wordt voorbereid
Nat. Reserve met twee
jaar diensttijd gewenst
Burger-geïnterneerden
volkomen gedupeerd
Fabels en feiten
in Benelux
Als Lieftinck weggaat maken
ontwerpen een slechte kans
Gevangene zou
gewurgd zijn
België verhoogt de
defensie-inspanning
Schacht (in oud
tropenpak) in
Djakarta
Eva Peron zou
vice-presidente
worden
KERKNIEUWS
In twee Ambonezenkampen in
Woerden geen incidenten
Nog meer reacties
op prijsverhoging
van huisbrand
West-Duitsland zet
uitvoer stop naar
Oost-Duitsland
Uitnodiging van
Neliroe afgewezen
door Liaquat
WcMgvuwr
Vrijdagochtend 6 uur
Muziekfeest (uniek voor Europa)
met begroting van slechts
twintig duizend gulden!
Vrijdag 3 Augustus 1951
3
BELASTINGONTWERPEN IN DE SENAAT
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. In bet voorlopig verslag van de Eerste Kamer over de
zes wetsontwerpen tot verhoging van verschillende belastingen wordt van
verschillende zijden het probleem aan de orde gesteld, in hoeverre de
Eerste Kamer zich gebonden moet achten door de afspraken, welke de
grondslag hebben gevormd van het nieuwe kabinet-Drecs. Van verschillen
de zijden betoogt men, dat met de leiders van een aantal Tweede Kamer
fracties weliswaar overeengekomen is, dat de toegenomen defensie
uitgaven voor de helft 250 millioen zouden worden gedekt uit
belastingverhoging, maar dat de Eerste Kamerfracties aan dit overleg
niet hebben deelgenomen. Haar verantwoordelijkheid gaat „dus" niet ver
der dan de verklaringen, namens die fracties bij het optreden van het
nieuwe kabinet afgelegd.
Hiertegenover wordt van ande
re zijden betoogd, dat formeel in
derdaad een accoord met de
Tweede Kamerfracties is tot stand
gekomen, maar dat hier, naar
toch wel niemand zal willen ont
kennen, van een politiek ac
coord moet worden gesproken,
waaraan men zich sterk gebonden
behoort te voelen. Ook deze leden
erkennen de zelfstandigheid van
de Eerste Kamer-fracties, maar
menen toch, dat het wel heel ern
stige redenen zouden moeten zijn,
die er toe zouden kunnen dwin
gen, het bestaan van zulke ac-
coorden voorbij te zien.
Enige leden klaarblijkelijk
van de WD merken op, dat
men moeilijk over het lot van de
belastingverhogingen in de Eer
ste Kamer in het onzekere kan
zijn, als men ziet, hoe de zaak in
de Tweede Kamer is verlopen.
(Hier wordt duidelijk gedoeld op
een rooms-rode samenwerking,
niet steun misschien, als in de
Tweede Kamer van enige C.H. le
den). Maar deze leden menen, dat
de aanneming niet zo vanzelfspre
kend zou zijn, indien de persbe
richten, dat prof. Lieftinck een
hoge functie zal aanvaarden bij de
internationale Herstelbank, juist
zouden zijn.
Want, zo redeneren zij, een op-
President Truman:
Eisenhower moet in
Europa blijven
WASHINGTON. President
Truman heeft de wens uitgespro
ken, dat generaal Eisenhower op
zijn post zal blijven als opperbe
velhebber der Atlantische strijd
krachten in Europa. Hij gelooft
niet, dat dit eventuele politieke
verlangens van de generaal zou
belemmeren.
Aan president Truman werd ge
vraagd naar de mogelijke benoe
ming van Eisenhower als hetzij re
publikeinse, hetzij democratische
candidaat voor het presidentschap
in 1052.
Eisenhower heeft nog niet ver
klaard, of hij republikein of de
mocraat is, zo hij al een van beide
richtingen is toegedaan.
Bernard Baruch, de oude Ame
rikaanse staatsman, heeft Donder
dag bij aankomst uit Europa in
New York verklaard, dat het af
keurenswaardig zou zijn om Eisen
hower te bepraten in 'de politiek
te gaan, als hij besloten is West-
Europa te verenigen tegen agressie.
(Van onze correspondent)
UTRECHT. In de ochtend van
de negentiende Juli vond een be
waker van het Huis van Bewaring
in Utrecht in een cel het ontzielde
lichaam van de 63-jarige gedeti
neerde A. W. Een arts slaagde er,
volgens de directeur van het Huis
van Bewaring, niet in de doods
oorzaak vast te stellen. De Offi
cier van Justitie gelastte daarop
sectie op het lijk. Het resultaat
daarvan is, aldus de directeur, nog
niet bekend.
Uit andere bronnen vernamen
wij echter, dat W. na een vecht
partij in de cel gewurgd zou zijn
door de veertigjarige Pool G. D.,
met wie hij samen was opgesloten.
volger van minister Lieftinck kan
over de vraag of deze belasting
verhoging van f 245 millioen wel
strikt nodig is, wel heel anders
denken. Zij achten het daarom 'n
publiek belang, dat de bewinds
man bedoelde berichten zo perti
nent mogelijk tegenspreekt.
Sommige leden, in wie men de
A.R. kan herkennen, vinden, dat
de Eerste Kamer de belastingont-
werpen veel te snel moet behan
delen, en dat de Nederlandse
volkshuishouding niet in staat is
om zonder meer Amerikaanse
hulp de lasten van het nieuwe de
fensieprogramma te dragen.
Militair budget met
3 milliard tot 73 milliard
francs gestegen
(Van onze correspondent
te Brussel)
BRUSSEL. België zal in 1952
drie milliard francs méér voor zijn
verdediging uitgeven. Daardoor
zal de staatsbegroting, die op het
ogenblik door de minister van Fi
nanciën en zijn medewerkers
wordt opgesteld en die reeds op
ongeveer 70 milliard francs was
vastgesteld, om en bij 73 milliard
gaan bedragen.
De begroting voor 1951 bedroeg
ongeveer 64 milliard. Overwogen
wordt voor de extra defensie-
uitgaven een compensatie te vin
den in de vorm van bezuinigingen.
Naar verluidt zouden daarom de
ministers geen vergunning meer
krijgen om op eigen verantwoorde
lijkheid in vacatures door nieuwe
benoemingen te voorzien. In elk
afzonderlijk geval zou een ministe
riële commissie moeten beslissen
of een nieuwe benoeming gewenst
is, of dat door een reorganisatie
het ambtelijk apparaat zonder
schade kan worden ingekrompen.
DJAKARTA. Hitler's finan
ciële genie dr Hjalmar Schacht, is
met zijn vrouw uit Bangkok op het
vliegveld van Djakarta gearri
veerd. Na de begroeting werd
Schacht, die gekleed was in een
versleten tropenpak, naar een
wachtende limousine geleid.
Op last van hogerhand was het
aan pers- en radioreporters verbo
den vragen aan Schacht te stellen.
Militaire politie was op het vlieg
veld aanwezig om een herhaling
van de demonstraties, die zich
Donderdag hebben voorgedaan, te
voorkomen.
Schaakkoning dr Max Euioe met
de vier koninginnen van zijn ge
wone en zijn schaakgrootmees-
tershart, nl (v.l.n.r.) Els Euwe,
evrouw EuweBergman, dr Max
Euwe, Caro Euwe en Fidy Euwe.
De 3de Augustus waren de heer
en mevrouw Euwe 25 jaar ge
trouwd. Als men het gelukkige
stel zo ziet is hetgeen Euwe met
het leven gespeeld heeft geen
geweigerd damegambiet geweest'.
knaapje speelde met vuur
boerderij verbrand
GROUW. Doordat het zoontje
van de boer met lucifers speelde is
Donderdag brand ontstaan in de
boerderij van de heer J. J. Cnos-
sen op de Aegehoek bij Grouw.
Spoedig stond de grote schuur in
vuur en vlam. Hoewel de brand
weer spoedig ter plaatse was,
brandde de gehele boerderij, be
halve een deel van het woonhuis,
af. De hooi-oogst ging verloren. De
schade wordt door verzekering
gedekt.
Stichting Landverhuizing Nederland zal
haar werkzaamheden beëindigen
DEN HAAG. In verband met de nog stijgende omvang van de emigra
tie dit jaar vertrekken meer dan 30.000 emigranten zal een organisatie
in het leven worden geroepen, die de behandeling van velerlei vraag
stukken die met de emigratie samenhangen, mogelijk maakt. Een wetsont
werp tot instelling van een Centrale Raad voor de Emigratie is in voor
bereiding. Hierin zullen zitting hebben vertegenwoordigers van verschil
lende departementen en organisaties uit het bedrijfsleven.
BUENOS AIRES. Het hoofd-
bestuur van het semi-officiële vak
verbond (CGT) heeft verklaard,
dat het de candidatuur van Eva
Peron voor het vice-presidentschap
zal steunen. Tegen 22 Augustus
heeft het een „algemene staking"
van 24 uur voor de leden vastge
steld, om hen in staat te stellen te
demonstreren voor een verlenging
van Peron's ambtstermijn met zijn
wederhelft als plaatsvervangster.
De presidentsverkiezing vindt 11
November plaats.
Een nieuw in te stellen Centraal
Bureau zal de uitvoerende werk
zaamheden als voorlichting, selec
tie. contact met het buitenland en
Arbeidsbureaux verrichten. Ook an
de toekomst zullen de Arbeids
bureaux, even als dit thans het ge
val is, blijven optreden als aanmel
dingsorganen. Particuliere instellin
gen met rechtspersoonlijkheid zul
len alleen met een erkenning van
het Emigratiebestuur als zodanig
kunnen optreden.
De kosten van deze nieuwe or
ganisatie worden geraamd op jaar
lijks 1,9 millioen gulden.
Indien de voorgestelde Emigratie-
dienst in het leven wordt geroe
pen. zal de Stichting Landverhui
zing Nederland verdwijnen. Een
eventueel nadelig saldo zal bij li
quidatie ten laste van het Rijk
komen.
Ncd. Hcrv. Kerk
Drietal te Purmerend. Den Up, H
Alcrs. cand. te Rotterdam, P. A. L
Brinkman, cand. te Leiden en L. T. W.
Groenveld cand. te Zevenhuizen (Z.H
Beroepen te Hcdel, R. J. Schimmel,
cand. te Barneveld tc Resteren J.
Bos, cand. te Capelle aan de IJsscl.
Bedankt voor Amersfoort (toez.) (vac
Jac. Vermaas) L. Blok te Kampen.
drag, Japans moeilijke economische
en financiële positie zo breed uit te
meten, dat als gevolg daarvan het
Westen zich maar bereid moet to
nen, zich terug te trekken uit een
aantal Oost-Aziatische exportmark
ten, die aan Japan zouden moeten
woorden overgelaten, opdat het land
op die wijze zijn catastrophale eco
nomische positie enigszins kan ver
beteren. Deze tendenz van het ver
drag hangt blijkbaar samen met de
vrees van de Verenigde Staten voor
versterking van de neiging van Ja
pan om zich economisch weer op
de been te helpen door zeer nauwe
samenwerking met China. Deze ont
wikkeling betekent naar het oordeel
van de regering echter voor Ne
derland. dat thans toch reeds 'n de
allergrootste moeilijkheden verkeert
met zijn exportmogelijkheden, dat
MIN. STAF IN EERSTE KAMER:
(Vervolg van pag. 1
Minister Staf besprak voorts de
wenselijkheid om de diensttijd van
de vrijwillige nationale reserve
van één tot twee jaar te verlen
gen. Daarbij zouden dan ook de
condities in gunstige zin worden
gewijzigd. De geruchten over het
..ronselen" van de Korea-vrijwilli-
gers noemde hij minstens overdre
ven en ten dele pertinent onjuist.
Daaromtrent was hij echter nog
nadere inlichtingen wachtende van
de commandant der vrijwilligers op
Korea. Zodra deze gearriveerd wa
ren wilde hij zich uitvoeriger uit
laten.
Staatssecretaris Moorman sprak
or zijn vreugde over uit, dat de
houding der volksvertegenwoordi
ging ten opzichte van de defensie
verbeterd was. Naar zijn gevoel
was deze vroeger soms mis ge
weest. Hij verzocht het leger het
zelfde vertrouwen te schenken als
aan de marine ten deel viel. Dat
is nodig om rustig te kunnen voort-
Werken en de enorme moeilijkhe
den te overwinnen.
Ten aanzien van de artillerie-
inrichtingen wees Staatssecretaris
Kranenburg er op dat zij
thans, dank zij Amerikaanse be
werktuiging, in staat zijn ƒ84 mil-
hoen alleen aan munitie te produ-
£e*en- Hij herinnerde ook aan de
belangrijke civiele productie, welke
net bedrijf haar ervaring op mili
tair terrein deed bewaren. De ƒ3
nuiiioen voor munitie, welke de
neer Wendelaar voor 1950 criti-
eerde, lijkt wel belachelijk laag,
ls dat in feite niet.
in adat gerepliceerd was, werden.
JAPANS VREDESVERDRAG
("Vervolg van hag. 1) de vriJ stabiele exportkansen voor
1 6 6 dit land in Zuid-Oost-Azië ook nog
op losse schroeven zullen worden
geplaatst, zo gaf ons een deskundig
zegsman te kennen.
Dan is er nog een tweede groep
van bezwaren. In de eerste plaats
bestaat in Nederland een schier on
overkomelijk verzet tegen de bepa
ling in bet verdrag, dat ratificatie
gelijk staat met het vervallen van
claims van Nederlandse onderdanen
ter zake van herstelbetaling. Zelfs
indien de Nederlandse regering tot
ondertekening van het verdrag zou
besluiten, zal zij vermoedelijk aante
kening maken, zich niet aan dit ar
tikel te binden. Het is absoluut n»at
uitgesloten, zo meent Den Haag, dat
Nederlandse burgers, die claims
hebben op Japan, de regering een
proces zouden aandoen, wanneer zij
op deze wijze de rechten van deze
burgers zou schrappen.
Een tweede bezwaar van belang
in de artikelen is. dat schadever
goeding van civiele geïnterneerden
geheel wordt geschrapt. Aanvanke
lijk had Amerika voorgesteld, geen
enkele schadevergoeding aan geïn
terneerden te betalen. Na een mo
tie in het Britse parlement, is dat
in zoverre gewijzigd, dat thans aan
militaire geïnterneerden een vergoe
ding zal worden gegeven, die on
geveer zal neerkomen op een be
drag aan schadevergoeding van on
geveer 600 gulden per militaire ge-
interneerde. Nederland acht dit be
drag veel te gering.
De Nederlandse regering is voorts
van oordeel, dat het artikel zoals
het nu luidt, vrijwel alleen ten
voordele is van Amerikaanse en
Engelse onderdanen. Wat Nederland
betreft, bestond de overgrote meer
derheid der geïnterneerden uit bur
gers. te weten 75.000 personen.
Een derde belangrijk bezwaar te
gen de tekst van het verdrag be
treft de visserij-clausule, die de
tonijn-visserij als middel tot econo
mische opbouw voor onontwikkelde
Zuid-Oost-Aziatische gebieden, zo
als Nieuw-Guinea, ernstig onder
mijnt. Als deze bepaling wordt ge
handhaafd. zullen Japanse vissers
straks in zodanige omvang in de
wateren rond deze gebieden vissen,
dat de visvangst aan deze gebieden
geen economische basis meer kan
geven.
Naast al deze bedenkingen heeft
Nederland er nog een. die ernstig
weegt. De regering vreest, dat dit
verdrag een precedent zonder weer
ga zal zijn voor het vredesverdrag
met Duitsland. Nederland meent, dat
Duitsland, hetwelk zich in veel gun
stiger economische en financiële si
tuatie bevindt dan Japan, in dit
verdrag aanleiding zal vinden straks
met veel kans op succes voor een
even zacht vredesverdrag te ijveren.
Alvorens Nederland zijn houding
ten aanzien van het Japanse vredes
verdrag zal bepalen, zal het 't re
sultaat afwachten van het korte
lings begonnen overleg met Indone
sië. alsmede het antwoord van
Washington en Londen op de Ne
derlandse nota.
de begrotingen van Oorlog en van
Marine z.h.s. aangenomen. De CPN
liet aantekenen, dat zij tegen was.
Bij de replieken over de begrotin
gen van Oorlog en Marine viel het
Eerste Kamerlid Schoonenberg
(comm.) „Het Parool" aan omdat
dit de pennestrijd tussen Morrison
en de Prawda had aangeduid als
een „gesprek in twee talen".
Minister Staf antwoordde, dat hij
uit de gedachtenwisseling tussen
Morrison en de Prawda geen andere
conclusie had kunnen trekken, dan
dat het inderdaad onmogelijk was
elkander te „verstaan". Als men het
begrip „spionnen" bijv. maar op de
communistische wijze interpreteert,
dan betekent het toegangsverbod in
feite, dat Rusland potdicht zit.
De heer Schoonenberg besprak
ook de kwestie van Leo van Luyn,
van de soldaat, die zijn dochtertje
mee naar herhalingsoefeningen nam
omdat hij meende, dat een uitkering
van 21.70 onvoldoende was om
haar te onderhouden. De minister
vond deze uitkering echter redelijk
voor een kind. dat bij de grootou
ders kan worden ondergebracht.
De heer Algra (AR) tenslotte be
streed de heer Schoonenberg
(comm.). Doelend op diens open
geslagen hemdsboord zonder das,
zei hij, dat sommigen nog wel een
voorbeeld konden nemen aan de
wijze, waarop de militairen hun
halsboord verzorgen. Als. zo sprak
hij. de communisten zich hier maar
een tiende van de critiek op Rus
land zouden permitteren, die ik op
Amerika uitoefen, dan zou er wat
zwaaien. Dat tekent het communis
tische systeem!
De begroting werd z.h.s. aange
nomen. Tegen: CPN!
crauiiïïiiïïimmjvi o tTmc nrrynmi n nu auttiLT urai inm i nD.irujiTFJ EiTTimiiwiynn uni o
In het derde heeft men opzettelijk de
instructies niet opgevolgd
DEN HAAG. Uit mededelingen van jhr J. Goldman, ambtenaar van de
dienst van maatschappelijke zorg van Binn. Zaken in het kamp te Woerden,
blijkt, dat ter plaatse drie woonoorden van Ambonezen zijn. Deze zijn
ervan in kennis gesteld, dat op 25 Juli de onafhankelijkheidsproclamatie
van de Zuid-Molukkcn mocht worden herdacht door het hijsen van de
Ambonese vlag, mits dit niet gebeurde aan de ingang van het kamp. waar
op de daarvoor geëigende dagen de Nederlandse vlag wordt gehesen. Het
uitsteken van de Nederlandse vlag op die datum was ten enenmale ver
boden.
In twee kampen heeft men hier
aan stipt gevolg gegeven. Daar werd
de Ambonese vlag enkel op de 25e
Juli gehesen waarbij zich verder
geen moeilijkheden hebben voorge
daan. In het kamp aan de Utrechtse
Straatweg echter hebben de bewo
ners him toezeggingen aan de
loco-burgemeester van Woerden ten
spijt de instructies echter niet ge
volgd. Hier werd op 25 Juli zowel
de Ambonese als de Nederlandse
vlag aan de ingang van het kamp
gehesen en bleven daar gedurende
de volgende dagen in top, waarte
gen de regering op 28 Juli j.l. meen
de te moeten optreden op de reeds
in de dagbladen beschreven wijze.
Deze mededelingen van de heer
Goldman zouden tevens als ant
woord kunnen dienen op de schrif
telijke vragen van het Eerste Ka
merlid Reyers (C.H.U.) aan de mi
nister van Binnenlandse Zaken.
DEN HAAG. Ook de Neder
landse Vakcentrale heeft zich tot
de raad van ministers gericht in
verband met de stijging van de
kolenprijs. Niet de wijze, waarop
de verhoging van de kolenprijs lot
stand is gekomen, veroorzaakt wre
vel. zegt zij, maar het feit, dat het
Nederlandse betaalmiddel op «le
internationale markt in waarde
blijkt te dalen. Zij verzoekt maat
regelen daartegen.
De E.V.C. is van mening, dat de
kolenprijsverhoging de vakorgani
saties moet dwingen tot het ont
wikkelen van massale acties voor
een loonsverhoging van 10 pet.
PERZISCHE OLIEKWESTIE
Goede sfeer voor onderhandelingen thans
waarschijn lijk geschapen
(Van onze correspondent te Londen)
LONDEN. Als ter elfder ure nu niets meer tussenbeide komt, zal
minister Stokes heden in de namiddag per vliegtuig naar Teheran ver
trekken. Gisteren was al alles gereed voor het vertrek, maar op het laatste
ogenblik werd dit toch nog uitgesteld, voornamelijk op verzoek van
Teheran, waar men de Vrijdag (de wekelijkse rustdag in Pcrzlc) niet zulk
een geschikte dag van aankomst vond.
Van de heer Harriman heeft de derhandelingen via Harriman golo-
Britse regering thans voldoende ver
zekeringen en nadere uitleg gekre
gen om aan te nemen, dat over de
beide punten, die in Engelse ogen
niet helemaal duidelijk waren, nu
geen misverstand zal kunnen ont
staan. Dat was ten eerste het punt,
dat het aanvaarden van het begin
sel van nationalisatie door de En
gelsen niet het aanvaarden van de
huidige uitvoeringswet betekent.
De andere kwestie was. dat de
Engelsen geen heil in onderhande
lingen zagen, wanneer de Perzische
regering althans niet eerst een ver
zekering wilde geven, dat zij het
hare er toe zou bijdragen om een
sfeer te scheppen, die voor het sla
gen der onderhandelingen bevorder
lijk was. De goede wil wenst En
geland speciaal ook uitgedrukt te
zien in een verbetering van de si
tuatie in Zuid-Perzië zelf.
Het 24 uur uitstel had ook nog
het voordeel, dat er thans nog dooi
de Perzische regering een formele
uitnodiging en door de Engelse re
gering een aanvaarding van die uit
nodiging heen en weer gezonden
kon worden. Tot dusverre had alle
overleg over het openen van de on-
BONN. De West-Duitse rege
ring heeft Donderdag gelast, dat
de gehele West-Duitse uitvoer
naar Oost-Duitsland met ingang
van middernacht moest worden
gestaakt, zo meldt het West-Duit
se persbureau D.P.A. Het zegt ver
der, dat de maatregel is genomen
omdat de verlengde handelsover
eenkomst tussen Oost- en West-
Duitsland op dat tijdstip afliep en
de Sowjet-Russische beperking
van de uitvoer van West-Be:lijn
tot dusver de ondertekening van
een nieuwe overeenkomst heoft
verhinderd.
VS aanvaarden geen borg
stelling van verdachte
organisatie
WASHINGTON. Dc 39 vreem-
delingen, die in verzet zijn geko
men tegen de hun aangezegde de
portatie en zich op het ogenblik
tegen borgstelling op vrije voeten
bevinden, zullen weer worden ge
arresteerd. De gelden voor de borg
stelling zijn nl. gestort door de
„Vereniging voor burgerrechten"
waarin men een communistische
mantelorganisatie vermoedt. Het
ministerie van Justitie accepteert
geen borgstellingen voor de be
trokkenen meer, indien de namen
van degenen, die de gelden storten,
niet bekend zijn. Bedoelde vreem
delingen worden verdacht van
communistische gezindheid en on
dermijning van de staat.
pen. Minister Stokes zal echter niet,
zoals het begin van deze week het
plan was, eerst Abadan bezoeken.
Hij gaat direct naar Teheran, maar
een spoedig bezoek aan Abadan
staat wel op zijn programma.
KARATSJI. Liaquat Ali
Khan, premier van Pakistan, heeft
de uitnodiging van premier Nehroc
van India voor een bezoek aan
New Delhi ter bespreking van de
kwestie Kasjmir van de hand ge
wezen. Pakistans eerste minister
herhaalde zijn „hartelijke" uitno
diging aan Nehroe om naar Ka-
ratsji te komen, indien hij het vre
desplan verder zou willen bespre
ken. Zoals gemeld heeft Nehroe
een vorige uitnodiging voor een
bezoek aan Karatsji afgewezen.
Egyptische persbreidel
gaat niet door
CAIRO. De wetgevende com
missie van de Kamer van Afge
vaardigden heeft Donderdag het
wetsontwerp ingetrokken, volgens
hetwelk de regering de macht zou
krijgen bladen, die een „ondermij
nende actie tegen het grondwette
lijk regiem" ondernemen, te ver
bieden, te confiskeren of te waar
schuwen. Dc hoofdredacteuren van
dagbladen en tijdschriften hadden
gedreigd op 5 Augustus in staking
te gaan uit protest tegen het voor
stel.
(Advertentie LM.)
Van een onzer verslaggevers)
KERKRADE. In Kerkrade, de oudste en zuidelijkste mijnstad van
ons land, weten de mensen beter dan waar ook wat een grens is, want
zij wonen er vlak tegenover. Maar toen zij eenmaal besloten hadden
een internationaal muziekconcours te houden, hebben hun geestdrift
en energie geen grenzen gekend.
Gisteren, aan de vooravond van dit zestien dagen durende muziek
festijn, hebben wij met verbazing en bewondering naar de resultaten
van deze grenzenloze toewijding gekeken.
Heel Kerkrade doet mee. Het is ons niet gelukt één huis te vinden
waar niet wordt gevlagd. Er komen tachtig fanfare- en harmoniekorp
sen, tezamen 5000 man. Zij zullen in deze stad van 43000 inwoners
worden ondergebracht.
In de hoofdstraat van Kerkrade,
die dan ook Hoofdstraat heet. han
gen vlaggen van Frankrijk. Finland,
België, Amerika, Denemarken, Ier
land, Engeland en nog veel meer
naties. De deelnemers uit al die lan
den zullen er morgen bij de offi
ciële opening met genoegen en trots
naar kijken.
Zij zijn er nog niet, maar zij be
ginnen te komen. Het is alsof
Kerkrade in afwachting van de
muziekstroom al zijn stilte heeft
verzameld, want er heerst een
haast dorpse rust.
Niet op het terrein van het con
cours natuurlijk, daar wordt met
zuidelijke voortvarendheid gewerkt.
In het secretariaat ratelt de tele
foon crescendo en fortissimo.
Iemand wil weten in welke afde
ling Finland speelt en dat blijkt
dan de superieure afdeling te zijn.
De familie Hansen vraagt of zij
een jongen krijgt toegewezen. Zij
hebben zich voor alles opgegeven,
maar tenslotte komt een jongen
toch het beste uit. Het secretariaat
beloofd niets maar het zal zijn best
doen.
„Ik gun het mijn ergste vijand
niet," zucht de heer J. J. Scholtes,
secretaris van het dagelijks be
stuur, als wij hem vragen of alles
naar wens gaat. Maar hij vertelde
verder alleen maar dingen om trots
op te zijn. Dit feest, uniek voor
Nederland en Europa, heeft een
begroting van slechts f 20.000. Het
is de trots van Kerkrade dat alles
gratis is gebeurd. Er is een feest
verlichting. die 76.000 gulden ge
kost zou moeten hebben, maar die
voor geen cent op de begroting
drukt. Een onogelijk terrein is in
een park herschapen dat later voor
de stadsuitbreiding zal worden ge
bruikt. Er stond een bouwvallig
huis in de weg. de gemeente som
meerde de bewoners driemaal dat
zij er uit moesten. Zij gingen niet.
Toen zijn er sterke mannen geko- I muziek.
men, die het dak boven hun hoofd
afbraken en vervolgens de rest.
Nu is de entree naar het terrein
volmaakt zoals het zijn moet.
Als wij terugkomen in de stad
zelf blijkt die nog weer mooier te
zijn geworden. Mannen in hemds
mouwen hangen harten op, geen
echte wel heel decoratieve, en nog
steeds meer vlaggen. De mensen die
niet versieren, staan in groepjes te
praten alsof er iets gebeurd is, in
werkelijkheid dus over wat nog ge
beuren gaat: het grote muziekfeest.
Hendrik Andriessen, Frank Wright
en Prof. Caston Stoltz zitten in de
jury. Dat zijn namen die bij de af
meting van deze gebeurtenis pas
sen. Voor de marswedstrijd is er
weer een andere jury. Zij zal moe
ten beoordelen: 1 de muzikale uit
voering, 2 het klankgehalte, 3 het
tempo, 4 het ordelijk en gericht
marcheren.
Vrijdagmorgen. Nog dromend van
de feestverlichting, die gisteravond
glorieus proef brandde en dc halve
bevolking op de been bracht, is
Kerkrade vanmorgen om zes uur
wakker geschrokken door zeventien
daverende knallen en vrolijk trom-
petgeschetter.
Dat was de reveille, het eerste
nummer van de lijvige feestgids. De
knallen waren afkomstig van het
zg. „kamerschielen", een folkloris
tisch gebruik. Bij bepaalde gelegen
heden worden dan in ijzeren potten
de zg. kamers buskruitladingen tot
ontploffing gebracht. Elke stad heeft
een familie die zich daar speciaal
mee bezig houdt. Hier is het de
familie Lataster.
Overgaande naar een meer plech
tige sfeer, er is enkele uren later
een hoogmis gehouden, waarna een
krans is gelegd op het graf van wij
len burgemeester mr. A. P. J. M.
Lempers. De opening van het con
cours vindt dan vanavond plaats
met veel welsprekendheid en veel
U ET is met die laatste Benelux-
1 conferentie in Goes een nogal
wonderlijke geschiedenis gewor
den. In tegenstelling tot de Ne
derlandse pers, die er vrij onbe
langrijke commentaren aan wijd
de, liet het Belgische blad „La
libre Belgique" een geluid horen,
waarvan de Nederlandse oren een
ogenblik hebben getuit, temeer,
daar het aan de Belgische open
bare mening werd voorgezet als
een verslag van de besprekingen.
Dit Belgische persorgaan beweer
de namelijk, dat de Nederlandse
delegatie met een opzienbarend
voorstel voor de dag was gekomen.
Terwijl Nederland, zo heette het
daarin, voorheen steeds had ver
klaard, dat de kwestie der water
wegen volkomen los stond van Be
nelux, was men nu bereid ook deze
kwestie op te nemen in het com
plex der Benelux-problemen. Een
bijzondere commissie zou de op
dracht krijgen te onderzoeken, wat
er kon worden gedaan t.a.v. de
Stop van Ternaaien, het Moerdijk
kanaal en de sluis van Terneuzen.
De Nederlandse openbare mening
zou echter niet begrijpen, dat Ne
derland tot een dergelijke con
cessie bereid was gevonden, indien
niet tevens de Economische Unie
werd geproclameerd. Uitzonde
ringsbepalingen waren mogelijk,
maar de Unie moest er komen op
dat niemand meer zou twijfelen
aan de goede wil der beide partijen
de zaak te regelen en de alsdan
nog hangende vraagstukken gelei
delijk op te lossen. Volgens het
eensgezinde oordeel der Belgische
ministers kon er echter geen spra
ke van zijn de concessie inzake de
waterwegen te ruilen tegen het
onmiddellijk sluiten van dc Unie.
Fabels, zegt nu minister v. d.
Brink. Een vruchtdragende ont
wikkeling der Benelux-gedachtc
kan slechts plaats vinden op basis
van samenwerking, waarbij ^_lle
samenwerkenden bereid zijn de
noodzakelijke offers te brengen en
de consequenties van hun samen
werking te aanvaarden. Als wij
van deze uitspraak nota nemen,
wil dit nog niet zeggen, dat au
zaak er veel duidelijker door is
geworden. Aangenomen, dat ue
verslaggever van „La libre Bel
gique" stevig aan zijn duim heeft
gezogen, er blijft dan toch altijd
nog het Nederlandse communiqué
over, dat naar aanleiding van ge
noemde conferentie is uitgegeven,
evenals een andere uitspraak van
diezelfde minister v. d. Brink in
de Tweede Kamer. In Nederland
is gezegd, en het is nooit tegenge
sproken, dat Benelux niet kan tot
stand komen zonder een oplossing
voor de waterwegen, en de oplos
sing voor de waterwegen kan niet
worden begonnen zonder Benelux.
Dit nu is een duidelijke koersver
andering; vóór de conferentie in
Goes is van een dergelijke opvat
ting nimmer sprake geweest. Inte
gendeel, veeleer stond men op het
standpunt, dat pas na het sluiten
van de Benelux over de kwestie
der waterwegen gesproken zou
worden.
Fabels? Wij zijn geneigd te zeg
gen; niet helemaal. In de tegen
spraak van min, v. d. Brink wordt
met geen woord gerept over de
waterwegen Wij mogen dus aan
nemen, ook na wat in de Kamer
nogmaals werd verklaard, dat de
koersverandering juist is. Blijft
slechts over het „opzienbarende
voorstel", dat door de koersveran
dering een vrucht kan zijn van
Belgische verslaggeversfantaslc.
Maar alles bij elkaar, neemt dit
toch niet weg, dat deze koersver
andering in Nederland, en in het
bijzonder in Rotterdam, dat zo
nauw bij de kwestie der waterwe
gen is betrokken, een zonderlinge
indruk heeft gemaakt. Wij hebben
daarom zo het gevoel, dat er het
laatste woord nog niet over is ge
sproken.
