DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Nederlaag van Gromyko in eerste
ronde van San Francisco
„Andere plek voor
onderhandelingen''
Strijd om Azië echter nog lang
niet beslist fdm
Anglo-Iranian eist een
olie-boycot
Twee nederlagen voor
Bevan te Blackpool
Gen. Eisenhower favoriet
voor presidentschap
lie Jaargang, no. 209 Donderdag 6 September 1951
N
VS bouwen een
atoomvliegtuig
Oostduitse politie
legt beslag op
vijf bussen
Schilder overleden
na val in ruim
Engeland bereid tot hervatting
der onderhandelingen
Zoontje kocht ijsje;
vader paste op kano
en verdronk
KONINGIN
bij zieke
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330 tt«. AT 17 TA AT* r> Redactie cn Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 Abonnements- UltgRVei iN.V JJe IN16UW6 x ers Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235
prijs 40 cent p. w. of 5.15 p. kw. Losse nummers 9 cent HOOFDREDACTEUR: TJ. DE BOORDER
(Van onze correspondent te New York)
NEW YORK. Na de eerste sittingsdag twijfelen slechts weinige delegaties in San
Francisco er aan, dat de Russen op de conferentie over het Japanse vredesverdrag zullen - JjHB
worden verslagen. Maar zullen zy eveneens in Azië worden verslagen? De verpletterende
nederlaag (met 48 tegen 3 stemmen), die zij leden in de ochtendzitting, was voorzien en on- j8 V
vermijdelijk, maar hij was zeker niet zonder winst voor hen, want al konden Gromyko en i
zijn Poolse cn Tsjechoslowaakse helpers noch de aanvaarding van de straffe procedureregels, i yjiï&zm&z.
uitgewerkt door de Amerikanen en Engelsen, noch de verwerping van hun motie om de re- RNRH
dactie van deze regels en de opstelling van een dagorde door een speciale commissie te doen
geschieden, noch de weigering om communistisch China toe te laten, noch de verkiezing van
Acheson tot president en van de Australiër Spender tot vice-president tegenhouden, de
luidruchtige by eenkomst gaf hun niettemin een goede gelegenheid hun vaste wil te bevesti- ~y
gen om alle middelen, die hun ten dienste staan, aan te wenden om deze conferentie als een
machinatie van het „Amerikaanse imperialisme" en als een illegale zaak te veroordelen, haar v A-ISl 3
in discrediet te brengen en de morele draagwydte van haar beslissingen van tevoren te ver- Imrfilffifi
zwakken, waardoor een felle stryd tegen haar beslissingen buiten San Francisco gerechtvaar
digd zou worden. i
Wanneer dit
niet van tevoren
zou zijn uitge
kiend, zouden de
drie communisti
sche gedelegeer
den zich zeker
niet de moeite
hebben gegeven,
met zulk een fel
heid voor een
verloren zaak te
strijdi -i en zou
Gromyko niet
zonder ophouden
het woord hebben
genomen om on
vermoeibaar de
reeds gesloten de
batten te herope
nen en zou zijn
Poolse collega niet
het bevel van de
president hebben
getrotseerd om
weer op zijn
plaats te gaan
zitten, toen hij
achter de kathe
der plaats nam
tegelijk met de
Britse gedelegeer
de hierdoor een
gebrek aan parle
mentaire discipli
ne tonend, zoals
zelfs in de bijeen
komsten van de
Verenigde Naties
pnbekend was, vaar het Sowjetblok
toch al vijf jaar alle mogelijkheden
op dit gebied scheen te hebben uit
geput.
De communistische gedelegeerden
zullen er waarschijnlijk niet in
slagen, de conferentie te saboteren
en de ondertekening van het vre
desverdrag met Japan te verhinde
ren, maar zij zullen wel sommige
Aziatische landen, p de handteke
ning waarvan men prijs sVt. aan
het wankelen en in moeilijkheden
kunnen brengen door op het Azia
tische continent met argumenten te
werl- en. waarvan zij een gunstige
echo kunnen verwachten.
Nu zij niet in staat zijn het ver-
dra tegen te houden, proberen zij
het voor te stellen als een instru
ment van koloniale overheersing en
oefenen zij druk uit op de Aziati
sche leden der conferentie door hun
een bondgenootschap met de Sow-
jet-Unie aan te bevelen, als de
enige waarborg voor de onafhanke
lijkheid der gele volken, „de enige
machtige verdediger van het begin
sel: Azia voor de Aziaten."
Tegenover die propaganda, die
krachtiger zal worden naar mate de
conferentie langer duurt, zal een
doelmatige contra-propaganda van
de zijde "der meerderheid noodzake
lijk zijn. Door het eerste Russische
offensief te doen mislukken, heeft
Acheson een opmerkelijke vastbera
denheid en waardigheid aan de dag
gelegd, waarvan men mag hopen,
MacA. eenzaam aan
de kant
NEW YORK Er is een tijd
geweest.' dat generaal Mac Arthur
en vredesverdrag met Japan sy
noniem leken. Vrienden van de
generaal hebben gezegddat de
vergrijsde soldaat, die de Japan
ners bevocht en in de Baai van
Tokio hun capitulatie in ont
vangst nam. verwacht had. dat
de ondertekening van het vre-
desverdxag de öekroning van zijn
loopbaan zou zijn. Dat was vóór
president Truman hem wegens
Itijji politieke inzichten aan de
dijk zette. Thans zijn de afge
vaardigden der landen, die met
Japan in oorlog zijn geweest te
San Francisco bijeen om het vre
desverdrag te ondertekenen. Maar
Mac Artliur is er niet bij. De ge
neraal schijnt uiterlijk onberoerd
door het feit, dat hij niet tot de
Plechtigheid is uitgenodigd. Wel
heeft een van zijn medewerkers
Qezegd, dat hij zich gepasseerd
voelt, maar Mac Arthur zelf
heeft er geen woord over ge
sproken.
Dinsdag toen te San Francisco
Je vredesconferentie werd ge
opend, zat Mac Arthur aan zijn
bureau te New York en stelde
een redevoering op. die hij van-
laag in Cleveland zal houden
J
Nazi-generaals gaan in
Bonn vergaderen
BONN. Een aantal vroegere
Duitse generaals, onder wie Hitiers
^nkcommandant Heinz Guderian
en de generaal van de valscherm-
hoepen Hermann Ramcke. komt
3-s. weekeinde te Bonn bijeen oni
*e spreken over het samenbrengen
van alle Duitse oudstrijders in één
0rëanisatie.
By de Japanse vredesverdragcon
ferentie te San Francisco zijn ook
Japanners aanwezig. Toen de Ja
panse premier Yosjida op het
vliegveld landde kwam er een an
dere Japanner (in het zwart) hem
toegrijnzen, hetgeen Yosjida met
een vriendelijke contragrijns be
antwoordde over de forse arm van
een politieman-in-burger heen.
dat r.et prestige van deze staats
man in eigen land er door zal wor
den vergroot. Men hoopt thans in
San Francisco, dat hij ook zal sla
gen in het tweede deel der confe
rentie en dat hei hem niet alleen
mogelijk zal zijn. zijn meerderheid
bijeen te houden, hetgeen niet de
moeilijkste zaak is. maar ook en
vooral de volken van het Verre
WASHINGTON. De Verenigde
Staten hebben met de „Consolidated
Vultec Aircraft Corp." te San Diego
in California een contract gesloten
voor de bouw van een door atoom
kracht voo.thewogen vliegtuig,
waarvan de motor in aanbouw is
bij dc General Electric Company.
Op 24 Maart jl. heeft de atoom
energiecommissie bekend gemaakt,
dat General Electric werkte aan de
ontwikkeling van de motor. Dat de
luchl macht thans een contract heeft
afgesloten voor de bouw van het
vliegtuiggeraamte is een aanwijzing,
dat men cr op vertrouwt, dat de
kernsplitsingsmotor kan worden ge
construeerd.
BERLIJN Vijf Berlijnse auto
bussen, welke over de internationa
le Autobahn naar West Duitsland
onderweg waren, zijn Woensdag
door de communistische politie in
beslag genomen, ofschoon de chauf
feurs de nieuwe wegenbelasting
van de Russische zone betaald had
den. De ongeveer 120 reizigers wer
den-vrijgelaten Zij moesten onge
veer anderhalve kilometer te voet
gaan om de Westduitse grens te
bereiken.
De communisten beschuldigden de
autobusonderneming van het ver
voer van „illegale" passagiers. Een
woordvoerder van de busmaatschap
pij heeft echter verklaard, dat alle
passagiers geldige oapieren hadden.
AMSTERDAM Aan boord van
het veeschip „Amstelveen", dat ge
meerd lag bij de N.D S M te Am
sterdam is een ernstig ongeluk ge
beurd. dat een 39-jarige schilder
het leven heeft gekost. Doordat
plotseling het tou.v van een werk
stelling brak, stortten twee schil
ders in het ruim. Een hunner kreeg
een ernstige hoofdwonde en over
leed enige uren later in het zie
kenhuis aan een hersenbloeding.
Zijn collega kwam er met lichte
verwondingen af.
Oosten er van te overtuigen, dat
de anti-Russische meerderheid geen
anti-Aziatische meerderheid is en
dat haar beslissingen geen dictaat
zijn. maar het resultaat van ver
standige en realistische compromis
sen en dat de strengheid der proce
dure niet beoogt iedere oppositie te
beletten, maar de conferentie te
beschermen tegen de vijanden van
de vrede en verzoening.
De eerste redevoeringen in de
middagzitting van de Amerikaanse
onderhandelaar Foster Dulles, de
Engelse minister Younger en Gro
myko toonden reeds aan. dat er
een propagandastrijd gaande is.
waarbij de meerderheid enerzijds
en Co minderheid anderzijds de
wereld en in het bijzonder de Azia
tische wereld tracht te overtuigen
van het vreedzame en defensieve
ka.akter van het nieuwe verdrag of
van het agressieve karakter. Het is
waarschijnlijk, dat deze strijd de
conferentie zal beheersen tot het
einde en dat hij nog feller zal wor
den na de ondertekening van het
verdrag, hetgeen vele delegaties
nog steeds voor het einde van deze
weel. verwachten.
Wat fluisterde de Poolse ja
broer en mede-obstructiepleger
Wierblowski de Rus Gromyko
in?, nadat deze ter Japanse
vredesconferentie te San Fran,
cisco nul op het request had
gekregen bij zijn poging tot
ondermijning van de vlotte
gang van zaken. Zelf had Wier
blowski zijn spreektijd ook
overschreden en was blijven
doorpraten terwijl zijn opvolger
reeds voor dezelfde microfoon
bezig was
V.J
AMSTERDAM. In de Duder-
dom van 82 jaar is te Amsterdam
overleden mevrouw J. Bouwmees
ter1% Boer. weduwe van de grote
toneelspeler Louis Bouwmeester.
Britse vakbonden scharen zich achter het
herbewapeningsprogram van Attlee
BLACKPOOL. De linkervleugel in de Britse arbeidersbeweging, waar
van de afgetreden minister Ancurin Bevan de representatiefste vertegen
woordiger is. heeft op het vakverenigingscongres te Blackpool twee fikse
nederlagen te incasseren gekregen. Met zeer grote meerderheid van stem
men is namelijk een door de linkerzijde ingediende resolutie verworpen,
waarin bezorgdheid werd geuit over de toenemende bewapeningswedloop
cn het herbewapeningsprogram van de Labour-rcgering, waarmee een be
drag van 4.7 milliard pond sterling is gemoeid. Bovendien is met over
weldigende meerderheid een linkse resolutie verworpen, die zich uitsprak
tegen „Amerikaanse inmenging" in de Britse politiek op het terrein van
de internationale handel.
Manifesten van het Internationaal
Verbond van Vrije Vakverenigingen,
waarin de politiek der V.N. in Korea
wordt gebillijkt en de schuld voor
de internationale spanning op de
Sowjet-Unie wordt geworpen, wer
den met handopsteken goedgekeurd.
Eveneens met grote meerderheid
werd dat onderdeel van het jaarlijks
rapport van het Trade Union Con
gress aangenomen, waarin de buiten
landse politiek van de Britse rege
ring in het afgelopen jaar wordt
goedgekeurd. Dit alles betekent een
versterking van de positie van mi
nister-president Clement Attlee in
de Britse Arbeiderspartij.
Voorstanders van de resolutie be
treffende de Britse handel deden fel
le aanvallen op de Marshall-hulp en
op de wet, die Amerikaanse hulp
ontzegt aan landen, die handel in
strategische materialen drijven met
de landen van het Oostelijk blok.
Arthur Deakin, de secretaris van de
transportarbeidersbond. beet bij de
bestrijding van de ingediende reso
lutie het spits af.
Groter eensgezindheid toonde het
vakverenigingscongres toen de Brit
se politiek ten opzichte van Spanje
ter sprake kwam. Een resolutie,
waarin geprotesteerd wordt tegen
de hervatting van de diplomatieke
betrekkingen met dit land en een
protest tegen de komst van een am
bassadeur die „fascistisch Spanje" in
Engeland vertegenwoordigt, werd
met algemene stemmen aanvaard.
Nieuw huis vliegt
de lucht in
Niemand weet precies hoe
het komt
(Van onze correspondent)
HEERLEN. In Heerlen staat
men voor een raadsel. Daar vloog
Woensdag heel vroeg, het nieuwe
huis van de familie Bolton, die
Dinsdag daarin was getrokken, de
lucht in.
Een geweldige steekvlam en een
enorm harde klap en het was ge
beurd. Plafonds stortten in en mu
ren en deuren werden ontzet. De
brandweer en deskundigen van de
.gemeentebedrijven waren spoedig
ter plaatse en begonnen met het
onderzoek. Waarschijnlijk is een
lek in de gasleiding de oorzaak
van de explosie. Hoe het gas ech
ter tot ontploffing is gekomen is
tot op heden voor de deskundigen
een raadsel.
De restauratiewerkzaamheden
aan het nieuwe pand zijn in volle
gang.
WENEN. Te Wenen is het in
ternationale congres van tuinders
begonnen. Negen landen, waaron
der Nederland, zijn vertegenwoor
digd.
RIDG WA Y STEL T VOOR:
..Kaesong levert te veel onderbrekingen op''
TOKIO. Generaal Ridgway heeft voorgesteld, een nieuwe plaats te
kiezen voor de Koreaanse wapenstilstandsbesprekingen om te voorkomen
dat er „nog meer vertraging optreedt by het streven naar overeenstem
ming"; hü heeft de communistische opperbevelhebbers voorgesteld een ver
bindingsofficier te zenden om te overleggen over de keuze van een nieuwe
vergaderplaats. Als de besprekingen worden voortgezet, „zal dit onherroe
pelijk tot gevolg hebben, dat er nog meer onderbrekingen in de wapen-
stilstandsconfcrcntie komen". Generaal Ridgway wees tevens de commu
nistische eis. dat hy dc besprekingen zou afgelasten of de verzekering zou
geven, dat er geen verdere „provocaties" zouden voorkomen, kortweg van
dc hand.
„Een onderzoek heeft duidelijk uit
gewezen, dat er geen gevallen zijn
geweest, waarbij troepen onder mijn
bevel door mij of mijn vertegen
woordigers gesloten overeenkom
sten hebben geschonden", aldus ge
neraal Ridgway; „indien er inciden-
LONDEN. De Anglo-Iranian Oil Company te Londen heeft een alge
mene internationale boycot van de Perzische olie geëist. Dc maatschappij
heeft gedreigd met gerechtelijke vervolging tegen ieder concern of parti
culier van welk land dan ook, dat of die zou trachten rechtstreeks olie
te betrekken van de Iraanse regering. Tegelijkertijd hebben Britse rege
ringsfunctionarissen verklaard, dat Groot Brittannië te allen tijde bereid
is de onderhandelingen met Perzië te hervatten, mits Teheran tegenvoor
stellen doet, die als de moeite waard kunnen worden beschouwd. Deze
twee verklaringen vormen de eerste reactie op de verklaring, die premier
Mossadeq in do Perzische Senaat heeft afgelegd cn die hierop neerkwam,
dat Groot Brittannië vijftien dagen zou krijgen om dc onderhandelingen
over de oliekwestie te heropenen. Zou Engeland hier niet in toestemmen
dan zou Perzië alle achtergebleven Britse technici tc Abadan en op dc
Zuid-Perzische olievelden uitwijzen.
Aanvankelijk lag het in de bedoe
ling. dat dit besluit, dat Mossadeq in
de Senaat een motie van vertrouwen
bezorgde, in de vorm van een ulti
matum aan de Britten zou worden
overhandigd. Na een vergadering
van het Perzische kabinet heeft men
echter besloten het zenden van de
nota aan Engeland uit te stellen. Een
reden hiervoor is niet bekend ge
maakt. Naar verwacht wordt zal
Mossadeq vandaag de Perzische Ka
mer om een vertrouwensvotum
vragen.
In de bekendmaking van de AIOC
wordt gezegd, dat de Anglo-Iranian
vertrouwt, dat geen oliemaatschap
pij van goede naam, geen tankboot-
redcr of makelaar van standing op
rechtstreekse of zijdelingse wijze zal
deelnemen aan de „onwettige hande
lingen van de Iraanse regering". liet
standpunt van de oliemaatschappij
zal in diverse vooraanstaande dag
bladen over de gehele wereld als be
taalde advertentie worden geplaatst.
Het Foreign Office heeft inmiddels
verklaard, dat, wanneer Perzië tot
Groot Brittannië een ultimatum zou
richten als de verklaring, die Mossa
deq heeft afgelegd, dit een nieuwe
schending zou kunnen betekenen van
de tijdelijke uitspraak van het Inter
nationale Hof van Justitie in Den
Haag.
Te Abadan is de gehele Britse staf
van de technische opleiding der Ang
lo-Iranian na ontslag tc hebben ge
nomen naar huis vertrokken uit pro
test tegen het weer in dienst nemen
van drie Perzische volontairs, die in
Maart en April tot de aanstokers
DELFT Woensdagmiddag om
streeks vijf uur is te Delft de 34-
jarige P. B. in de Provinciale Vaart
verdronken. Het zoontje van de
man was in een kano aan et varen
e kwam naar de kant omdat zijn
vader hem een ij je wilde laten
kopen Terwijl Je jongen de ijswa
fel ging halen, paste de vader op de
kano. Hij raakte op onverklaarbare
wijze te water. Toen het zoontje
terugkwam.was de vader onder
watei verdwenen. Studenten die in
de omgeving aan het roeien waren,
trachtten hem op te duiken, doch
zonder resultaat. De politie heeft
tenslotte de man opgedregd. Kunst-
n tige ademhaling mocht niet meer
baten.
DüSSELDORF. Het Westduit-
communistische blad, „Freies
Volk" bevat - een oproep van de
Oostduitse Socialistische Eenheids
partij (SED), waarin wordt aange
drongen op samenwerking tussen
communisten en sociaal-uomocra-
ten in West-Duitsland.
Bij Helmond, te Bak el, is Woens
dag 'n groot kindersanatorium ge
opend door de koningin, die, be
gunstigd door prachtig nazomer,
weer, een bezoek aan midden en
zuidoost-Brabant bracht. Heel de
Bakelse gemeenschap met
Y) 7 i J? /iir n muziek en schuttersgilden
..IJGnClGGTlJGS (iV.lJ.J voorop was (letterlijk) opge
trommeld, om H.M. te laten
weten, dat zij een van de gemoedclijkste feestlievende oorden
van Brabant had betreden. En dat zelfde Bakel schoten de tranen
in de ogen. toen de koningin meende het sanatorium niet scho
ner te kunnen openen dan persoonlijk de eerste patientjes bij
de hand te nemen en binnen te leiden. Men rekent er op te
Bakel eerlang 240 kinderen te kunnen verplegen.
van anti-Britse onlusten zouden heb
ben behoord.
Uit Teheran wordt zo juist nog
gemeld: Door niet in dc Kamer te
verschijnen hebben vandaag afge
vaardigden van dc Perzische oppo
sitie dc behandeling van het aan
Engeland te stellen ultimatum op
gehouden. Slechts 48 van het ver
eiste aantal van 67 afgevaardigden
was aanwezig cn na drie unr ge
wacht te hebben gaf premier Mos
sadeq het op en verliet hy het ge
bouw. Politieke kringen beschrij
ven dit absenteisme als het meest
vastberaden teken van dc parlemen
taire oppositie sedert Mossadeq vier
maanden geleden aan het bewind
kwam.
DEN HAAG. De minister
van Sociale Zaken, mr. A. M.
Joekcs, zal wegéns een operatie
ve behandeling zijn ambtelijke
werkzaamheden enige weken moe
ten onderbreken. Gedurende zijn
afwezigheid zal de minister-pre
sident, dr. W. Drees, als minister
van Sociale Zakpn ad interim op
treden.
ten zijn voorgevallen, zijn die ver
moedelijk door uw eigen troepen op
touw gezet cn bedreven om een vals
getuigenis en ongerechtvaardigde en
kwaadwillige beschuldigingen tegen
de commandotroepen van de Ver.
Naties te creëren".
Hong Kong, Macao, een eiland bij
Hongkong, Seoel of op een neutraal
hospitaalschip?, waar wordt Kaesong
vervolgd?, als Ridgway zijn zin
krijgt.
Luitenant-kolonel Lie Soe Young,
verbindingsofficier van de Ver. Na
ties, bracht Ridgway's voorstel per
hefschroefvliegtuig naar Panmocn-
jon, negen km. ten oosten van Kae
song. waar hij het overhandigde aan
de Chinese kolonel Tsjang Tsjoen-
San.
D UTCH is nief zomaar gezel-
■M-J lig toeg Butch, neen hij is
atoomhond nr. 1.. Met een lap
x-stralenfilm op zijn neus, schar
relt hij rond in het noordwesten
van New Mexico (USA), waar
hij al snuffelenduraniumerts
opspoort, hetgeen blijkt uit schei
kundige proeven na Butch' te
rugkeer met het lapje film. Een
gewone hond zou zo'n snuffcl-
maskertje afkrabben, Butch
laat het zitten, want Butch xs
doordrongen van het belang van
urqnium voor de moderne kern
splitsingswetenschap. Met één
Butch schiet men vlugger op dan
met tien heren-specialisten.'
DR GALLUP IN AMSTERDAM:
Openbare mening in Ver. Staten geeft
gen. MacArthur weinig kans
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. Dr. George II. Gallup, directeur van het Amerikaanse
Instituut voor dc Publieke Opinie heeft op een bijeenkomst in het Doelen
hotel tc Amsterdam iets verteld over de huidige ontwikkeling van dc open
bare mening. Het geschiedde als onderdeel van het congres, dat de Inter
nationale vereniging van deze instituten deze week in ons land houdt, de
publieke-opinic-onderzoekers komen nl. elke twee jaar bycen om hun
ervaringen uit tc wisselen. Zjj zijn er, zo verzekerde de heer J. Stapel,
leider van het Nederlandse bureau, ervan overtuigd, dat er nog vee!
ruimte is voor verbetering. Als men al niet wist, dat er fouten gemaakt
konden worden, was dit wel duidelijk geworden by dc Amerikaanse pre
sidentsverkiezingen.
De „schuldige" van toen, dr Gal
lup begon met te vertellen, dat na
het falen van zijn onderzoek in
1948 een boekje verscheen getiteld:
„Wat Gallup van presidentsverkie
zingen afweet". Deed men het open
dan waren alle pagina's blanco
Intussen wijdde de heer Gallup
in zijn voordracht de meeste aan
dacht aan de nieuwe Amerikaanse
presidentsverkiezingen. Zijn onder
zoekingen hebben uitgewezen, dat
zowel democraten, republikeinen
als onafhankelijke kiezers generaal
Eisenhower als candidaat zouden
willen zien. Volgens dr Gallup zijn
waarschijnlijk nooit tevoren zoveel
leden van uiteenlopende richting
het or over eens geweest wie pre
sident moet worden De vraag is
natuurlijk of generaal Eisenhower
zich beschikbaar zal stellen.
De openbare mening geeft generaal
MacArthur geringe kansen. Men
vindt hem meer in militaire dan in
politieke zin populair.
Droog tveer
g Weersverwachting geldig van g
5 Donderdagavond tot Vrijdag-
g avond:
In de nanacht en de vroege IJ
ochtend plaatselijk mist. overi-
g gens droog en morgen overdag
H overwegend zonnig weer. Meest p
y zwakke wind. Ongeveer dezelf-
i. de temperaturen als vandaan. II
7 September. Zon op 5 u 59 m
L onder 19 u lfi' m: Maan op 13 u f3
42 m onder 20 u 58 m.