Filosofen fantaseerden
over de vogeltrek
IV
r/
Ook kleine vogels maken grote reizen
-xj
-f
k-
7*.
WAT KOOPT EEN VROUW?
of overbodig
De schuldeloze bloem
Woensdag 26 September 1951
5
f
r
r-
"tfwvï
Zo oud als dc wetenschap is,
zo lang hebben dc geleerden
gedacht en geschreven over het
wonder van dc vogeltrek, daarbij
trachtend een bevredigende verkla
ring te geven voor de verschillende
verschijnselendie met dit natuur
gebeuren samenhangen. Vaak heb
ben zij ook getwist, want voor vele
stellingen ontbraken afdoende be
wijzen. Een zeer grote vooruitgang
in de kennis van de vogeltrek
bracht het ringondcrzock, waar
mede men ongeveer n halve eeuw
geleden is begonnen.
Wanneer een geringde vogel dood
of levend weer in mensenhanden
komt. bestaat de mogelijkheid met
zekerheid enkele zaken te weten
te komen bijv. welke richting de
vogel volgde op de trek. welke af
stand hij aflegde en soms ook hoe
lang hij erover deed.
Zo weten we thans met zeker
heid. dat de ooievaars uit West- en
Midden-Europa in Zuid-Afrika over
winteren; het grootste deel trekt
in Z.O. richting, steekt de Bosporus
over om via Klein-Azië en Palestina
Egypte te bereiken en daar Nijl-
opwaarts verder Zuidwaarts te rei
zen; de rest trekt in Z.W. richting
via Gibraltar naar Afrika, twee ver
schillende wegen dus. die naar het
zelfde doel voeren.
Over woestijnen
Van de in West-Europa, ook van
de aan onze stranden geringde gro
te sterns werden er vele in de win
ter teruggemeld vanuit plaatsen
langs de Westkust van Afrika tot
aan Kaap de Goede Hoop toe. Deze
trekkers maken dus grote reizen.
Naar het ringonderzoek uitwees zijn
er ook tal van kleine zangertjes,
die enorme afstanden afleggen op
de trek.
Dit bleek trouwens in de laatste
oorlog, toen vogelkenners onder de
Engelse militairen, die in de Libi
sche woestijn vochten, opmerkten,
dat kleine vogels als bijv. grasmus
en paapje, zonder aarzelen de onaf
zienbare zandvlakten overvlogen op
hun reis naar de achter de woes-
tijngordel liggende moerasgebieden
in tropisch 'Afrika.
Door het ringonderzoek weten we
ook. dat de 's winters talrijk in
Zuid-Afrika voorkomende boeren
zwaluwen bijna alle uit West-
Europa afkomstig zijn, terwijl te
vens bleek, dat de Duitse boeren
zwaluw over het algemeen veel
noordelijker overwintert dan de En
gelse en wel ter hoogte van de
equator. In vroeger tijden, toen men
de zwaluwen en andere soorten nog
niet in hun winterkwartieren had
teruggevonden en men dus hele
maal geen idee had waar deze vo
gels in de winter bleven, nam men
vaak aan, dat deze vogels op een
gunstige plaats een winterslaap
hielden.
In welke tijd het geloof in de
winterslaap van trekvogels zijn
ontstaan vond is niet bekend,
maar reeds bij Arisloteles, de
Gx-iekse wijsgeer en kenner van
de natuurwetenschappen, die van
384 tot 322 voor Christus leefde,
is dit oude volksgeloof in weten
schappelijke vorm aan te treffen.
Wanneer men kennis neemt van
hetgeen er in de Oudheid over de
vogeltrek gedacht en geschreven
werd. stuit men af en toe op dc
onuitgesproken vraag hoe de trek
vogels hun weg vinden. Beden
kend, dat ook thans nog de oriën
tatie der trekvogels voor de mens
een probleem vormt, is het interes
sant verklaringen hieromtrent te
BOERENZWALUWEN aer-a-
melen zich voor dc grote trek in
het najaar naar't warme Afrika,
een enorme reis over bergen
Zeeën en woestijnen heen.
ontmoeten bij de Oude Grieken.
Zo verkondigt Aristoteles als zijn
mening, dat de kwartels uit Noor
delijke streken zonder leiders naar
Griekenland komen en vandaar met
Griekse bioed vogels (geen kwar
tels maar andere soorten) als lei
ders verder reizen naar het winter
kwartier, een voorstelling, die voort
is blijven leven in het woord
„Kwartelkoning".
Vliegformaties, zoals die o.a. bij
ganzen en kraanvogels voorkomen,
waarbij de vogels in A-vorm vlie
gen en er dus altijd één vogel voor
aan vliegt, versterkten het geloof
aan een gids en aanvoerder bij som
migen.
Dionysius verhaalt dat de vogels
regelmatig de moegeworden leider
aflossen en dat zij ook elkander
tijdens de vlucht hulp bewijzen;
vooral de vogels met lange hals zo
als kraanvogels, zwanen, ganzen,
enz., zouden tijdens de reis af en
toe hun hals steunen op hun voor-
ONZE BLAUWE REIGERS
trekken voor een deel naar het
Zuiden; een ander deel blijft
in ons land de winter over.
Daarvan komen bij strenge vorst
vele om.
ganger en uitgeputte dieren zouden
door hun sterkere reisgenoten on
dersteund of op de rug genomen
worden
Sprong over zee
Van sommige soorten was men op
de hoogte, dat zij vanuit Grieken
land de Middellandse Zee oversta
ken. Grote bewondering koesterde
men voor deze vluchten over zee;
vooral wanneer het geen water
maar landvogels betrof, zoals bijv.
de kwartel, een vogel, die op de
herfsttrek in ongelooflijk grote aan
tallen verschijnt in Griekenland.
Overdag rusten de vogels uit, voor
al nabij de kust, om dan. als de
nacht valt. de sprong over zee te
wagen. Deze prestatie van de trek
vogels werkte sterk op de fantasie
van de oude Grieken, zoals duide
lijk blijkt uit de vele fabels, die
met betrekking tot deze over-zee-
vluchten ontstonden.
Zo zouden, volgens Plinius, de
kwartels steentjes meenemen als
ballast om bij tegenwind vaster
te liggen, of ze zouden, zoals Dio
nysius meent, in hun snavel drie
steentjes meenemen, die ze een
voor een lieten vallen, om te ho
ren of ze boven land of boven
water vlogen; bovendien zouden
ze uit angst voor het water met
gesloten ogen vliegen.
Waarheen al die kwartels trok
ken was toen nog niet bekend, maar
men sprak van een Kwartelland en
GROTE STERNS onderweg
naaf hun winterkwartieren aan
Afrika's Westkust. In het voor
jaar weten zij onfeilbaar zeker
hun broedplaatsen in Nederland
terug te vinden.
van een Godin, een Kwartelmoeder,
die iedei jaar alle kwartels tot zich
zou roepen.
Ook over dé koekoek is in de
Oudheid veel geschreven en gefan
taseerd. Evenals de hop en nog een
aantal andere soorten trekt de koe
koek in zijn eentje en bovendien
's nachts, zodat hij vrijwel onge
merkt verdwijnt. In dezelfde tijd
wordt in vele delen van Midden-
en Zuid-Europa het aantal sper
wers vermeerderd, doordat vele van
deze vogels uit het Noorden arri
veren. Dit was reeds in de Oudheid
de aanleiding tot het geloof dat dc
koekoek 's winters in een sperwer
verandert.
Hoewel Aristoteles in het alge
meen aanneemt, dat vogels met de
jaargetijden kunnen veranderen en
bijv. de volksfabel over de gedaan
teverwisseling, die de hop tegen de
winter zou ondergaan, critiekloos
overneemt, bestrijdt hij met vele
argumenten de beweerde verande
ring van koekoek in sperwer.
Toch winterslaap
Tot voor kort werd de moge
lijkheid, dat er vogels zijn, die
een winterslaap houden, over het
algemeen onwaarschijnlijk geacht.
Groot opzien baarde dan ook de
ontdekking van de Amerikaanse
ornitholoog Edmund C. Jaeger,
die tijdens een tocht door het
Chuckwalla gebergte in de Colo-
rado-woestijn midden in de win
ter van 19461947 een nachtzwa
luw (een .Poor-will") aantrof,
die in een nis in de rotsen zat
te slapen.
In de twee daarop volgende win
ters werd de vogel wederom in de
zelfde holte aangetroffen. Doordat
de vogel in de tweede winter werd
geringd, kon men in de derde win
ter met zekerheid vaststellen, dat
men met hetzelfde individu te doen
had. Helaas is de vogel in de derde
winter spoorloos verdwenen, maar
door de waarnemingen tijdens het
winterseizoen 19471948 was toch
komen vast te staan, dat de toe
stand van diepe winterslaap-verdo
ving ongc/eer 85 dagen had ge
duurd.
Zo wordt warempel nog vóór het
oude Griekse volksgeloof getuigd,
zi) het van elders en met betrek
king op een andere vogelsoort. V/ie
weet of ons op dit gebied echter
nog niet meer verrassingen te
wachten staan!
SIMON DE WAARD
Geraadpleegde literatuur: W. K.
Kraak. „Vogeltrek in de Oudheid, in het
bijzonder bij Aristoteles".
SCHEEPSTIJDINGEN
Nederlandse schepen op weg
naar Rotterdam
ALPHARD van Rio Grande via Ant
werpen 25 bij de Kaap Verdische Eil.;
AMSTELD1JK van New Vork via Ant
werpen pass. 25 Scilly; ALBIREO van
Zuid Amerika via Las Palmos pass. 25
SL Paul's Rocks; AAGTEKERK van Ja
pan vla Genua 24 nam. van Port Said;
ALHENA van Buenos Ayres pass. 24
Rio Grande; ALDERAMIN van Norfolk
verwacht 27 Scilly te passeren 29 verw.;
AARDIJK van New Orleans via Havre
verwacht 26 Bermuda's te passeren.
BLITAR van Djakarta pass. 24 's av
Finlsterre 27 v.m. verwacht; BIRMING
HAM van Grangemouth 27 verwacht.
BILL S 24 van Swansea 27 verwacht.
CERES van Boston L naar Maassluis
25 ter rede van Yarmouth; CORNELIA
B. van Ostende 25 nam. verwacht.
DIDO van Savona 25 nam. 7 uur ver
wacht; DOMBURGH van Casablanca 25
nam. te Londen.
ELSENBURGH van Casablanca 25 v.m.
te Londen; EENDRACHT 24 van de Le
vant te Rotterdam: ESCAUT van Parijs
25 nam. 7 uur te Amsterdam cn 27 hier
verwacht; ECHO v. Amsterdam 26 ver
wacht: ERNA 24 van Vlisslngen
FIDUCIA van Sunderland 25-26 verw.
FLORA 25 van Brunsbuttel 27 verwacht
GAASTERLAND van Klngslynn 27
verwacht.
LEMSTERKERK van Muscat vla Suez
pass 25 Aden; LYDIA v. dc Tyne pass.
25 Spurnllchtschlp.
MAASHAVEN 24 nam. van Phila
delphia te R'dam; MARKEN 25 van
Newport News te R'dam; MODJOKER-
TO v. Djakarta via Aden pass. 25 Mlnl-
koy; MIDSLAND van Grangemouth 29
verw.
NIEUWLAND van Grangemouth 27
verw NOORÜAM van New York pass
24 nam. Zuidelijk v Kaap Race: NIEUW
AMSTERDAM 25 van New York 3 Oct.
verw.
PRINS PHILIPS WILLEM v. New
Brunswick via Rounan verwacht 27
Lizard te passeren: PRINS FREDER1K
WILLEM v. Chicago 26 verw.; PRINS
ALEXANDER 20 van Quebec; PRINS
WILLEM IV 21 van Montreal vla Ant
werpen.
SOMMELSDIJK v. Houston vla Lon
den pass. 25 Lizard; STRABO v. Am
sterdam 28 verw.
TOSAR1 v Djakarta pass. 25 de Dah-
lac Eilanden (Rode Zee) n. Suez
VEENDAM 25 nam v. New York te
R'dam; VOLENDAM v. Montreal via
Havre pass 25 Scilly. VINDICAT
ATQUE POLIT v. Garston 29 verw.
(SSM).
Grote Vaart
ALAMAK 25 te Colombo: ALPHERAT
25 te Baltimore; AMSTELLAND n Am
sterdam 25 te Bahia; AALSUM piss 25
Dungeness n Montreal; ALBLASSER-
DIJK 25 te Havana: ALMDIJK 23 te
Vera Cruz; ALWAKI 23 te New York;
ANDIJK 22 te Galveston; ARNEDIJK
23 te Galveston; ATLAS 24 v Llvorno
n NapeLs.
BONAIRE 25 te Trlnldnd: BREDA 24
v Cristobal 26 te Curacao verw.. BIN-
TANG 24 v. Manilla n. San Francisco:
BAARN 25 te Salavcrry.
CAI.LISTO 25 te Newportnews: CE
LEBES n Djakarta 25 te Port Swetten-
ham; CASTOR 23 v Curacao 26 te Port
au Prince verw.
DANAE pass 25 Texel n A'dam.
GRAVELAND pass 25 Boa Vista n Las
Palmas cn A'dam: GROOTEKERK 25
nam tc Kaapstad: GORDIAS 25-26 te
Hamburg verw GERRIT W VINKE
pass 25 Kaap Blanco n Dakar en Kaap
stad.
JAGERSFONTEIN pass. 25 Madeira
naar Southampton cn Amsterdam
KOTA AGOENG naar Djakarta 25 te
Bclawan Deli; KOTA GEDE 24 nam.
van Aden naar Belawan en Java; LEK-
KERKERK naar Calcutta 25 tc Aden.
LOMBOK pass. 25 Banka naar Madras:
MIDAS 24 van Carthagena 26 te Barce
lona verwacht; MELAMPUS 22 van Ba-
lik Papan naar Cheribon; MANTO 25 to
Genua; MOLENKERK naar West Afrika
25 te Antwerpen; MANOERAN 24 van
Melbourne 26 v.m. te Sydney verwacht;
MAASKERK 25 Lissabon naar Amster
dam 28 te Havre verwacht; MAPIA
pass. 25 Perlm naar Suez on Amsterdam;
MATARAM naar Djakarta 25 te Port
Said; MEERKERK 24 van Mozambique
26 te Belra verwacht.
NOTOS 25 te New York; ORANJE
FONTEIN 25 's avonds te Amsterdam:
ORION 25 te Izmir: OBERON 24 te
New York; ORESTES 24 te Puerto Ca-
beilo; ORANJE naar Amsterdam 26 vm
tc Colombo verwacht; RIOUW naar
Amsterdam 25 te Suez; REMPANG pass.
25 Flnisterre naar Amsterdam- RADJA
25 te Antwerpen.
STAD LEIDEN 24 van Norfolk naar
IJmuiden; STRAAT SOENDA 22 to Ko
be; STAD VLAARDINGEN 25 te Em-
den; STAD DORDRECHT naar Huclva
25 to Gibraltar; STAD SCHIEDAM 25
van Savona naar Casablanca; SAPA-
ROEA 24 van Madras 27 te Calcutta ver
wacht: SINABANG 24 van Palcmbang
26 to Singapore verwacht; SINGKEP
pass. 25 Beachy Head naar Amsterdam;
STRAAT MALAKKA 23 te Durban.
THESEUS 25 te Venetië.
TJIBADAK 25 tc Semarang; TJIKAM-
PEK 24 van Singapore naar Hongkong;
TJIPANAS 25 tc Lorenzo Marques; TO
MORI 25 te Maracaibo; TIBERIUS 25
te Grenada.
WILLEMSTAD 25 te Antwerpen 26
nam. 2 uur te Amsterdam verwacht.
WILLEM RUYS pass. 25 de Burling Eil.
naar Djakarta.
ZAAN 25 te Kopenhagen; ZEELAND
24 van Macassar 26 nam. tc Djakarta
verwacht,
Tankvairt
AGATHA 24 van Saigon 28 te Plad-
joe verw.: ARMILLA 25 te Saigon; AN-
TONIA 22 te Port Swettenham.
BARENDRECHT 27 tc Mena al Ahma-
di verwacht, daarna Hcysham.
CALTEX PERNIS pass. 25 de Burling
Eil. n. Pernis CALTEX THE HAGUE
pass 25 vm Ouessant n. Sldon; CAL
TEX UTRECHT naar Pernis pass 25
Ncordelljk van Benghazi; CHAMA pass
25 Pantellarla naar StanlowCALTEX
Amsferdamsche Effectenbeurs
Actieve obligaties
Staatsleningen ad t 1000.—
24/9 25/9
92% 92* i
67
85% 85 X.
85», 85%
100% 100%
90%
Grootb -Obl. 3'/,
Nederl. 1951 3'/,
Nederl. 1948 (3%)
dito 1947 (3(4) 3
dito 1937 3
Doll.-lcn 1947 3%
Invest.certlf. 3
Ned. 1962-64 z.b
Ned. 1962-64 m.b.
Ned NWS C 2'/,
Jndlë 1937 A 3
Grootboek 1946 3
88'.
88%
71#
68 H
S7»;
Actieve aandelen
Bank- cn credletlnstelllngen
58*.
Cult. H. Ind Bk
Nat Handelsb
Ned. Hand.mij.
60'.
92%
91'
141',.
Industriële ondernemingen
A.K.U
176%
(75
Bergh's Jureens
285
285
v Berkei's Pat
110
109
Calvé-Delft
124
122
Centr Suiker
179%
178
Fokker
107
Gelder Zonen
161»;
161%
Hoogovens
160»,;
159%
Unilever
236
232%
Ned. Ford
353%
351
Ned Kabelfabr.
219%
216
Philips Gom Bez
170»,
169',
dito Cum. Pref.
130%
129»
Wilt. Fyenoord
163
158»,
Mijn bouwondernemingen
Bllllton le
dito 2e 191 193H
Pctrole union der nemingen
Dordtiche Petr 266', 265
dito Pref Aand. 275% 273%
K Petr. M. 2S7% 286"
dito Onder-A 286 288
Moeara Enlm 451 449
Rubberondorncrotngcn
A'dam Rubber
Band3r Rubber
Deli-Batavia
Kendcng Lernboo
O.-Java Rubb.
Oostk Cult. MU
„Serbadjadi"
150 V. 105%
103 101
103 104
95 95
34% 32%
93% 90%
41 40%
Scheepvaart-maatschappijen
H.AL. 176 173%
Java-Chln.-Jap.
K.N.SM. 134% 134
K.P.M. 120% 121
Rott. Lloyd 145 145
Ncd Sch Unio 147". 146%
v. Ommeren 182% 182%
„Nederland" 150% 149
Suikerondernemingen
H.V.A. 114% 114
Jav Cult. MU 58 56
N -I Suiker U. 95% 95%
Ver. Vorst C.M. 25% 24%
Tabaksondernemingen
Dell Batavia MU 127% 123
Dell MU 90% 88%
Sencmbah MU. 82% 81
Diversen.
Müller Co. 173% 172%
VoorL genot, aandelen
Phil. GI.C/3D. '51) 163% 163%
Niet-adieve oblig.
Staatsleningen
Denemarken '38 4
Eneeland F L 4 110 I
Prov. en Gem leningen
Apeldoorn 1947 3
Arnhem 1938 3
Bandoeng 1936 4
Batavia 1937 A 4
Gcldcrl 1933 3
dito 20 1 1947 3
's-Hage 1938 3%
dito le I 1937 3
dito 1938 (3'/»)3
Gron 1938 3%
dito 1938 3
Haarlem 1938 3
Haarlem 1947 3
's-Bosch 1938 3
Leeuw 1938 3
Lelden 1947 3
N.-H '47 (3%) 3
dito le I 1933 3
dito 2e I 1947 3
NIJm 2e l '37 3%
R'dam le. 3e 1 '37
dito le I 1938 3M
dito '38 (3%) 3
ZHoll 3e 1 '37 3
dito 2e 1 1938 3
dito 1946 3
98
65%
65%
98%
93%
90% 90%
92 v;
95%
02%
Bank- en credietlnstelllngcn
Bk N Gem 37 3%
dito '38 3
Bk Onr. Z 37 4 53%
3em. Cr 40-j 3 84% 83%
N. Bankinst (5) 4 52% 53
Pandbrieven
Alg Hvp XY 3 -
Am Hyp. XY 3% 83% 83»
Am. Hyp (3%) 3 81 81
Bat. Hyp (3%) 3 80 80
Dordr Hvp B 3%
Fr.Gr. DE-VE 3% 85
dito (3%) 3 82% 84
Gr.Hyp G(3%) 3
Gron H.b dito 3% 83*/. -
Hol). Hyp. 3%
Hyp Ned (3%) 3
MIJ H Cr.f3%> 3 80»
Nat. Hyp. E 3% 82»,4 83
dito Gec. (3%) 3 81% s2
NedJïyp K.(3%) 3 82 82V
dito serie B 3 82
NW HypB. 8% -
Ov. H B (G 3%' 3
Rott.Hyp(3%) 3%
Utr Hyp. KL 3% 84
dito Gec (3%) 3 82%
Wcstl. N O 3% 83% 84
dito (3%) 3 83 83%
dito 3 83
Zeeuw. Hvp.B. 3%
Zuldcr-KL(3%) 3
Z.-H.-Hyp. 3% 83*/,
Holl. Bank 4%
le Ned. (3%) 3 80 80%
Rott Sch HB 3)<
Industriële obligaties
A.K.U. 3% 97
Bergh's Jurg. 3»% 94%
Lev Brothers 3% 99%
Philips doll.l. 3% 104»'. 104%
85
97%
94%
Stokvis
Werkspoor
Cockerlll 4
Bataafsche 3%
Kon Petr. Mij 3%
Wagons Lit« 4
Dell Spoorw. 3%
3% 101
3% 95
93%
94%
92%
79%
101
39%
18%
N.-l Spoor '37 3%
Sem Joanna 4
Premieleningen
Amst Olymp. 3 122 122
VoorL Genot Obligaties
A dam 47(3%) 3 90 90%
dito '48 (3%) 3 90 90
Kon Petr '50 3M 105 105
Philips S len. 4 106", 107%
Nliet-oclieve aand.
Bank. en credlctlnstelllngen
161'
Amsterd Bank
Eseomptobank
Holi Bank Unie
Jav Bank r 500
MIJ Nat Herst B -
N Bank v Z Afr 217
Ned Credtetb E
Rotterd Bank
Slavenb Rank
Surln Bank
Twentsche Bank
48'47'
270 271
165% 161»
106% 105»
156% 156%
nepötfractlehewljzen etc.
Rott Bel Cons 207 206%
Nw.Ned.Am.Hvp. 77%
Nth W Pac H b 163% 163%
Industriële ondernemingen
Alb Superfosf.
Alg Norit
Allan Co.
Alweco RvA B
Amst Ballast MU
Bergh Pap.fabr.
Breda MachJabr
Buhrmann's Pap
Dikkers
DRU
Ernball. en Houth
Gruljter 6% pref
Heemaf NV
Heinekcn
Hero Conserven
Holl Stoommeel
Hollandia Kat.
Hol! Beton
H. Draad on Kab
H Kunstz. Ind-
Holl Melksuiker
Int. Gew Betonb
Int Kunststoffen
Klinker Isnliet
Kondor
Kon. N Grofsm.
Kon. Ned. Zout
K. Pharm Broc
Kon Ver. Tapijt
K. Zwav.z Ketjen
Lett.glet. A'dam
Lever 6% cum pr
Dito 4 pref
Lyempf
Lijm en Gelat.
F. Smulders
Ncd Bakkerij
Autb. vredesteln
Ncd Am Fitting
Nedap
N Gist- en Splr.
„Nieaf"
Ncd. Schcepsb.
N. Ind. Vezelv.
Nijma
Pad. Porti, Cem.
Rubb Vredesteln
.Schelde"
Schokbeton
Scholt Aard. M f.
Stokvis 500-1000
Stork 8e Co.
174%
326
324
94%
95%
41
40%
119%
119
177%
176%
126
126»j
112
in'.:
152
153
137
U9%
118»;
122%
121%
I5|%
151»,
172
171
144
89
90
105»;
164
164
199%
199
130
130
84
85
35%
36
118%
118
321
324
175%
177
159%
230
119%
119%
88
89
138
139%
144
14S
109%
107».
210%
211%
149",
149
"O 1
73%
100
101%
246
124
125
147%
147'%
78%
80'/,
231
42
40
300
297
104%
104
161
164%
115»;
109%
109
173
163
148%
146
138
137
108
114
152
101
103'/,
Werkspoor Ser. A 131
wyers Ind H 179
Zwanenb Org 190
132
178*4
189%
Electr.- en casmaatjcbappUco
Anlem Nat. Bez. 51%
Overx. Gas MU 66
Handelsondernemingen
52%
63%
Born Sum. Hmil
Curag HnndelmQ
Gunt zei Schum.
Houth Pont
Intematlo
Linde Teves
Molukscho Hver.
Tcls Co.
125% 125
280% 279%
118 115
128 127
156% 156
129»; 128%
89% 89
125', 124
!«g
Mtjnbouwondernemlngen
Oost Borneo 39 38
Onroerende goedercn-mUcn
Gem. Eigendom 120%
Tabak ^ondernemingen
Arendsburg 92
Besoeki
Thee-ondernemingen
Sedep
Telaga Patengan 44%
Dlv. cultuuronderncmlngen
Ngombezl 290 287
Diversen
Albert Heyn
Ncd. Walvlsch 102% 102
Schcv. Expl. MU
Thoms. Hav.bedr. 128 1:
Kolst Sabang
Spoorwegen
Dell Spoorweg 46
Ncd.-Ind Spoorw 13
Semarang Joanna
Semarang Cherlb. 3%
Amerikaanse Spoorwegen
Baltimore 23»%
Miss K. T. 10);
New York Contr.
Pennsylvania 21);
Canadian Pacific 36
Amerikaanse fondsen
Am. Bembcrg
Amer Radiator
Am. Smelting
Anaconda
Bethlehem Steel
Chrysler
General Motors
Hudson Motor
Intern. Nickel
Kcnnccott
Rep. Steel
Standard Brands
U.S Steel
Cities Service
North American
Cont. Oil
Mldcont.
Phlllips
Shell Union
Tide Water
10%
20%
Is*
18%
112%
52%
59
79
56%
18%
112
5S%
60
79%
56»/,
16';
43»,;
95»;
47% 47
130% 128
21% 21
62%
73%
Prolongatie
8ï
109
72%
47%
3%
ANP-CBS-GEMIDDELDEN
21/9
24/9
23/9
Petroleum
129.62
129.67
129.26
Industrie
215.18
215.38
214.35
Scheepvaart
175.79
174.46
173.23
Banken
121.75
121.34
121.09
Ind. fondsen
51.82
51.31
50.83
Algemeen
151.53
151.18
150.34
DELFT pass. 25 Malta naar Sldon:
CALTLX LEIDEN pass. 25 Kaap Bon n.
Sldon: CORILLA pass 25 Kaap Bouga-
ronl naar Mena al Ahmadl.
DUIVENDRECHT pass 25 vm Zuide
lijk van Nantucket 26 to Philadelphia
verw.
FELIPES 24 van Pladjoe 28 te Singa
pore verw.
G \D!LA 20 te Wellington.
MARIS A pass. 25 Cape Townshend n.
Miri; MIRZA pass. 25 Gibraltar naar
Stanlow, METULA 2 3te Mormugoa
MONICA 22 te Dublin: MARCELLA
25 van Malmo naar Havre; MATTHEW
25 van de Tyne naar Oskarshamn.
OM AL A 24 van Yokohama n Mirt.
PAULA 25 te Port Swettenham: PER-
NA 2i ter rede van Mombassa.
ROTULA pass. 24 Sombrero Eil. n
EngcJanc cn R'dam.
SA KOENA 24 nam. te Singapore;
SA ID JA 25 te Palcmbang: SCHERPEN-
DRECK1 pass 25 Noordelijk van Alex-
ar.dilë 2f> te Sldon verw.; SLIEDRECHT
25 's avonds te Bombay.
WOENSDRECHT naar Buenos Ayres
pass 25 dwars van Fortaleza.
BEURS VAN NEW-YORK
24/9
25/9
24/9
25/9
Ateh.
80»;
so»;
Ooodyear
47
47 U
Balt lm.
21%
21%
HudjonM
14%
14%
Can.Pac.
31)i
31%
Int. Harv.
34%
34%
lllln. c.
64%
63%
In.Nickel
38»;
38',
N.Y.Cen.
19%
19%
Int.T.enT
16%
18%
Penns. R.
19%
19»/,
Kenn.C.
84»;
84».
Sout. Pac.
65%
66
MontgW.
74
74%
UnPac.
104
KM!',
Pack. M.
5
5
All.Ch.
75%
75),
Radio C.
23»;
23%
Am. Can.
117%
33%
118
Rep.St.
42'/,
42%
Am.Car.
33
Revn. T.
33%
33»;
A.Smelt.
100
103
Sears R.
55%
55%
A.T.enT.
158»;
158!',
Shell Un.
65
65%
Am. Tob.
62%
63'.
Socony
34
34
Anae.C.
47'.
48".
54%
Stand Br.
22%
Bethl.S.
54».
St.Oll.J.
66%
67
RoeiingA.
49%
49'/.
Studcb.
29
29".
Chrysler
71%
71',
Texas C.
55*/,
55»;
City B.
46%
46%
U.AIrcr.
32
32%
Consol. E
31".
31%
60
Un. Corp.
4%
4%
Douglas
59';
Un. Fruit
66%
67!;
Dup. N.
97-:
96»;
USRubb.
70%
70%
Eajtm.K
50'.
50»;
US Steel
42",
42%
Oen.El.
60',
61".
Westing
39»/,
39%
Gen.Mot.
51 >4
54%
Woolw.
43V,
44%
Omzet: 740.000
(Advertentie 1. M.)
Ieder seizoen heeft zij graag iets nieuws
Is het noodzakelijk
De herfst staat voor de deur en
met het aanbreken van dit nieu
we seizoen bekruipt een vrouw
dat ontembare verlangen ook iets
nieuws te kopen. Zij wil als het
kouder wordt immers niet alleen
warm, maar ook modieus gekleed
zijn. Toch moet zij zichzelf remmen,
want zuinigheid is geboden.
Het is daarom raadzaam de jum
pers. de kinder- en babykleren, de
japonnen en lingerie met de meeste
zorg te behandelen. Was ze dus in
het alkalivrije Castclla Wolwas
met Kleur Actief, het prachtig
nieuwe wasmiddel, dat door zijn
BEURSOVERZICHT
Staatsfondsen lager, l'nllever flauw
AMSTERDAM, Dc belangstelling
voor cultuuraandclcn waa ook vandaag
niet bijster groot Vanmorgen ls het
verslag over 1049,50 van do Dcll-maat-
schappU verschenen, doch dc gepubli
ceerde cijfers cn beschouwingen van do
directie waren in tc kleine kring be
kend om van veel invloed op de koers
te kunnen zijn. De verklaring van dr
Ruhm In Oost Sumatra, wanrln hij de
naleving der Ronde Tafel Conferentie
overeenkomst bepleitte en op de nood
zakelijkheid van buitenlands kapitaal
voor Indonesië wees, beoordeelde men
ter beurze belangrijk cn gunstig. Van
ccn werkelijke Invloed op het kocrspell
viel echter weinig te bespeuren. De
meeste cultuurfondsen sloten een frac
tie beneden gisteren.
De beurs ls dc laatste dagen vrU een
zijdig georiënteerd. De handel in cul
tures staat op dc voorgrond cn elders ls
het stil. Dc vaste stemming voor staats
fondsen was verdwenen Investerings
certificaten cn obligotics Nederland
werden vrij behoorlijk verhandeld, doch
tegen lagere noteringen, waarbij do gis
teren behaalde winst grotendeels ver
loren ging Het agio voor dollarwaarden
blijft Inkrimpen, vandaag van 12% pro
cent tot ruim 11 procent. Ook de dol-
larobligatlcs waren over het algemeen
luier.
BIJ de Industriefondsen hadden Uni
lever vrij veel aanbod te verwerken,
waardoor dc koers 4 punten daalde tot
232. In Kon. Olies was de handel gering
en het hoofdfonds sloot nauwelijks
prijshoudend. De overige industrlcfond-
sen lagen In doorsnee eerder wat luier.
De handel ln certificaten Hollandsche
Bank Unie is altijd zeer klein geweest.
Men neemt aan. dat deze papieren zich
voor het merendeel ln vaste handen
bevinden. Het verhoogde dividend en
de kapltaalsuitbreidlng hebben hierin
voortreffelijke samenstelling abso
luut onschadelijk is voor de tere
wol en zijden vezels. Niet alleen
worden de kledingstukken op deze
manier grondig gereinigd, maar het
Kleur Actief houdt de kleuren hel
der en gloednieuw Van krimpen
en vervilten het grote gevaar bij
het wassen van wol is dank zij
het alkalivrije Castella Wolwas j verandering gebracht, al is^de
met Kleur Actief (rose pak) geen
sprake meer.
Indien U daarnaast nog het al
even voortreffelijke Castella met
Actief Wit (blauw pak) gebruikt
voor de witte was, zal de wasdag
voor U geen teleurstellingen meer
hebben. De ervaring zal U leren,
dat U op deze manier werkelijk
zuinig kunt zijn, want Uw kleding
gaat viermaal zo lang mee.
detective-verhaal
door
Charlotte Armstrong
dat ik maar bu de kleintjes ga sla- het nietwerkelijk nietramen en deuren tc sluiten. Hij
tn.K andcrs zei de dokter. wist niet of dit ecn van de ge.
toch ook gedaan hebben „Kom. kom! Gelooft U dat Mary woonten van de Morlarity's was.
m.fr h 11' Pï *ea™u; hcl m'), 2al vertellen als ik het haar maar de luiken voor de ramen wa-
seerd. maar hij kon niet helpen dat vraag?" ren maar halv. iuii-_n „or,
het hem ook een beetje ontroerde „Ja. ja. Ikmaar Ik vind het jalouzieln met handgrëpon aan dè
dat ze dacht, dat hij liever mei op niet prettig om het U te zeggen, binnenkant w nanaErepen
RrnurniPC lninor tinlrin elanan TU- T ■■■-•-. r»..az -UlIlIlCHHailV IV
boven kon sch
r dat het ontbreken van handgrepen
2 /7..Ze.k777,pn/ »en de buitenkant ecn vastbesloten
Brownies kamer' wlide's^'.K Luiste/een"méneer'D^VSof SÏÏ séST begSS
^f«J,eer )e kamer is. denk je wel. uat u aan onze kant staat Vraag dat
5 y" a,.., Mary maar naar een zeker gespre
-?S-^v_e_nit® „hun, helemaal »n Stijl dat zij aan de ontbijttafel hadden'
26
Toen herinnerde Duff zich iets.
„Ik heb een boodschap voor U.
dokter. Iemand die zich Oliver
O'Leary noemde
„Ja?"
..Hij belde op en vroeg of U hem
I terug wilde bellen zodra U kon". De
dokter scheen geen haast te hebben.
„Ik hoop dat weet, waar U hem
kunt bereiken", eindigde Duff.
„O zeker, dat is eén patiënt van
mij; om precies te zijn, hxj woont bij
mij in huis".
„Zo?" Duif wachtte en zag eruit
of hij er geen woord van geloofde.
Maar niemand zei iets. Dinny kwam
terug uit de hal.
„Is er een reden voor waarom me
neer O'Leary degene, die de telefoon
aannam. Professor Moriarity noem
de?" vroeg Duff kortaf.
„Hm? Professor? Hemel nee. dat
weet ik niet. O'Leary is een vreemde
kerel, nogal zenuwachtig. Raar. heel
raar. Ehzal ik het hem eens
vragen?"
Duff, kijkend naar Dinny's mollige
handen met aan één vinger een kin
derlijk ringetje, zag dat zij rustig en
ontspannen bleef liggen en ze er be
leefd geïnteresseerd uitzag. Weer ecn
andere rol van haar.
„Het is al laat", zei Constance.
„Dinny, kindje, het is tijd voor jou
om naar bed te gaan", zei de dokter.
„Ik wil meneer Duff even wijzen
waar hij vannacht slaapt", zei ze
rustig. „Vipdt U het goed om in
mijn kamer to logeren? Ik geloof,
„Vanmorgen?"
„Ja".
„Met Brownie?"
„Nee nee. zij was nog niet op".
„Over Brownie?"
mens aan de andere kant niet zou
weerhouden om ze omhoog te
schuiven. Daarom sloot hij dc ra-
rr.en aan de binnenkant af. want
hij wilde geen nodeloze fouten
„Ja. maar astublïeft, vraagt U het !Haïc£IÏ ^7°^* zi'" laS;
«*- die hij bh het binnenkomen in het
aan Mary".
„Aan Mary", Duff sprak lang- ',uis ln d' hal had neergezet, cn
am Hi»t TÜ niet hep naar boven naar Dinny s ka-
Het grote oude huis was rustig,
op het soort ademhaling na die
eigen is van elk oud huis in de
nacht Het deed niet leeg aan. dc
goedennacht op de serene, verant
woordelijke manier die ze ook al te
genover Eve had aangenomen. Toen
brak er iets van het kind door deze
facade heen. „We mogen zeker niet
ontbijten", zei ze treurig.
„We zullen weer knakworstjes la
ten komen", stelde Duff haar gerust,
en ze lachte vrolijk cn ging naar bo- zaam, „liet zij niet doorschemeren
veiV v i j u dat Brownie wel wat lastig begon mer'
„Een lief kind, een heel lief kindtc worden''"
zei dokter Christenson. „een aardig Heeft ze TT Hat vArt^lH-»" n»
stel die kinderen van Mary". tei-keek weer geschrokken
„En een h e e 1 stel", zei Constance .Misschien" EScnrokkcn*
met een metaalachtig lach. „Zullen fte dokter bevochtigde ziin linnen tegenwoordigheid van slapende
we eens weggaan Norry?" „Nu dan?" Devocmifide zun appen* kinderen was overal merkbaar Er
nJSS.' kter#ke?£ ..En toch heeft ze dat niet gezegd". was niet5 ©nheimelijks o! sinisters
wachtl5. DurjJs kant Ult„ -;Ik zei Duff. „Zoudt U me alleen dit jan de st,,te die er hing Hot was
l!irZïl?al «n5,en Vwillen vertellen. Tegen wie heeft eenvoudigweg een oud verwanr-
U èeen h'ewir; Vunf v?nHpn Hat h^f Mary zlch iets iaten °nlvallen. wa* ]cosd' Welbewoond huis in een
ÜJK? JïÏSf JSï11! L het he* dan ook precies geweest is?" De rustige straat.
is IeLs in rHe riehtiM? MptfiH«°?ien dokter stond doodstil en gaf geen Duff maakte zich klaar om naar
déren en aHcs bfi^clkaar en het he" anlwoord' «Wie w"en er vanmor- bed te gaan en draaide het licht
le huis ondersteboven Ecn vreselijk f™ aan de °ntb(ltWcl?" drong Duff uit. H,j stond v-oor Dinny's raam
voorval da; wol maar Hij „Alleen de kinderen", zei dokter Er was geen maan. alleen hét licht
Christenson. van een straatlantaarn viel door
„Ja, zoals U zegt", zei Duff zwaar, de bladeren van de bomen,
„natuurlijk de kindertn. Allemaal?" Die kinderen; Duff ging In ge-
,.Ik geloof, dat ze er allemaal \va- dachte hun karakters na. hij pro-
ireC leiKdC dokter teeurig. „Vrcse- beerde, zoals hij zo vaak deed op
Duff keek de dokter recht aan. l'iï' lioSéhS'cV"'ben je »Ün intuïtie af te paan en rijn in-
„Waar bent U bang voor?" drukken te laten samenvloeien.
„Ik?" w eW, Du".,een Het leek hem toe dat zi) samen-
„Ja U, wat is er? Waarover maakt ha^dschocodé 5 "P, 'IV ïi'S»' meerders wareo Hij vond ze aar-
U zich ongerust?" feéw 7 diB hec! "rdlg. hij had zelfs
„Mary heeft nietvroeg de heldere sWm also/zo toean'cJn éür ptezier ln faen Desalniettemir wa-
dokter angstig. Uer .nrak als0' tegen por' ren zü bondgenoten die Iets voor
„Mary heeft het me niet verteld, y hem verborgen wilden houden
als dat het is wat U mij wilde vra- HOOFDSTUK 6 Mary maakte zich ongerust over
gen". Duff ging een ronde door het haar kinderen.
„Vraagt U het Mary dan. ik kan huis maken om eventuele open Wordt vervolgd)
omzet gisteren wat groter geweest dan
normaal. Vandaag verwisselden elechtg
enkele stukken van eigenaar, op nau
welijks onveronderdo prijzen.
Prolongatie 3%
voorval, dat wel, maar.
bleef steken.
„Een ongeluk", vulde DufX aan.
„Tja, dat kan niet anders. Iets an
ders kan het niet zijn".
Juffrouw A very trok haar hand
schoenen aan en zei niets.
Radioprogramma
DONDERDAG
HILVERSUM I 402 m.
AVRO 7 Oo Nws 7 15 Gram.muz.
VPRO; 7.50 Dagopening AVRO; 8.00
Nws 8,15 Gram.muz. 9.00 Morgenwijding
915 Gram.muz. 9.30 Waterstanden 9 35
Gram.muz. 10.30 Antwoordman 10.45
Gram.muz. 10.50 Voor de kleuters 11.00
Omroeporkest 11.45 Voordracht 12.00
Metropol® orkest 12.30 Land- cn tuln-
bouwmcdedcllngm 12-33 In 't spionne
tje 12.38 Gram.mux. 13.00 Nws 13.15 Me
dedelingen of gram.muz. 13.20 Orgel cn
accordeon 13.45 U kunt het geloven of
niet 13.50 Orkcstconccrt 14.20 Causerie
over dc vereniging „Groot Brlttonnië-
Israël" 14/10 Cello cn piano 15.00 Voor
de zieken 16.00 Van Vier tot Vijf 17.00
Voor de jeugd 1 40 Gram.muz. 17.50 Rc-
geringsuitzcndlng Jeugduitzending: H.
M. Laupman: ..De Argoenl-bnal in West
Nlcuw-Gumca" 18.00 NWs 18.15 Sport-
problemen 18.30 Amusementsmuziek
19.00 Dc luchtmacht-oefening „Cirrus"
19.10 Gram.muz. 10.45 Geestelijke weer
baarheid". causerie 20 00 Nws 20.05 Ac
tualiteiten 20.15 Radio Phllharmonl6ch
orkest en solist 21.25 Vocaal dubbel-
kwartei 21.40 ..Wercldsensatles- Dc dood
van dc heilige duivel", hoorspel 22.15
Gram.muz. tin de pauze- Gesproken
brief uit Londen '.>100 Nws 23.15 SpOrt-
actualiteitcn 23 30—21.00 Gram.muz.
HILVERSUM II 298 m.
KRO- 7 00 Nws 7.15 Ochtengymnas-
tiek 7.30 Gram.muz 7.45 Morgengebed
cn liturgische kalender 800 Nws en
weerberichten 8 15 Gram.muz. 000
Voor dc hulsvrouw 9.40 Schoolradio
NCRV: 10 00 Gram.muz. 10 15 Morgen
dienst 10.45 Orgelconcert KRO; 11.00
Voor de zieken 11.45 Gram.muz. 12 00
Angelus 12.03 Gram.muz. (12.30—12 33
Land- en tulnbouwmedcdclingca) 12/55
Zonnewijzer 13.00 Nws en katholiek
nw« 13.20 Gram.muz. 13.35 Pianorecital
NCRV. 14.00 Promenado orkest cn so
listen 14.45 Voor de vrouw 15.15 Gram.
muz 15.30 Vocaal kwartet 16 00 Bijbel
lezing 16 45 Gram muz. 17.00 Voor de
jeugd 17.30 Kamerkoor 18.00 Verzock-
progranin a 18.30 De stem van dc Chris
telijke vakbeweging 18.45 Leger des
Hetls muziek 19.00 Nws 19.15 Levens
vragen van allerlei aard cn een pasto
raal antwoord 19.30 Muzikale causerie
19.40 Radiokrant 2000 Nws 20.05 Gram.
muz. 2045 ..Waarom ik geen misdadi
ger ben", causerie 21.05 „Zwerftocht
door het verre oosten" 21.15 Kamer
orkest cn solist 22.15 Buitenlands over
zicht 22.35 Gram.muz 22 45 Avondover
denking 23.00 Nws 23.15-24.00 Gram.
muz.
