DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Perzen achten compromis beslist mogelijk Dr A. F. Philips overleden Premier zal Trumans gast zijn MOSSADEQ EVEN OP SCHIPHOL Adenauer stelt zware eis aan Moskou Nieuwe vergaderplaats bij bestandsbesprekingen Stuwende kracht van een wereldconcern Nationale Reserve krijgt meer militair karakter Fransen bleken ditmaal lauwe kiezers Woningbouw 1951 een record Drie ongelukken, vier doden Vrijwilligers worden beschouwd als volwaardig militair Overleg Nederlands- Indonesische Unie Groningen boos op O. K. en W. lie Jaargang, no. 236 Maandag 8 October 1951 n - r<> cm*™ »t. Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort Opgericht door de Stichting ..Het Parool -^Olro 51033U Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers Telefoon rcdact.e 4201 Telefoon administratie 6235 Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 Abonnements- o HOOFDREDACTEUR: T]. DE BOORDER prijs 40 ceDt p. w. of 5.15 p. lew. Losse nummers 9 cent (Van een onzer redacteuren) AMSTERDAM. „Drie kwart van mijn levenswerk is voltooid. Ik weet natuurlijk niet wat er gaat gebeuren, maar ik geloof nog steeds, dat er een oplossing van het olie conflict mogelijk is. Of ik ver moeid ben? Niet al te zeer, dank zij de comfortabele reis." Aldus verklaarde de zo in de internationale belangstelling staande premier van Perzië, Mossadeq, nadat hij gister avond precies om 7.57 uur op Schiphol geland was in het KLM-toestel, dat hem van Te heran naar de Ver. Staten brengt, waar de Veiligheids raad thans 't Engels-Perzische oliegeschil behandelt. Gesteund door zijn zoon, de me dicus, en een vooraanstaand lid der Perzische legatie in Den Haag, po seerde Mossadeq, die gehuld was in een bruine pyama, waarover 'n dikke zwarte winterjas was gesla gen, enkele ogenblikken geduldig voor de fotografen. Daarna begaf hij zich weer in het vliegtuig, om zich neer te vlijen op het rustbed. Twee uur na aankomst vervolgde het vliegtuig de reis naar Amerika. Voor het vertrek echter hadden wij een onderhoud met Perzië's man nummer twee, vice-premier Hoessein Fatemi, die gewillig ant woordde op het spervuur van vra gen, dat wij op hem loslieten. Vraag: Acht u een compro mis mogelijk? Antwoord: Waarom niet? Mits op de basis van de wet op de na tionalisatie. Vraag: Ziet u de mogelijk heid van een neutraal beheer der olie-installatie in Abadan? Antwoord: Geen sprake van. Dit is een zuiver binnenlandse aangelegenheid. Vraag: IVat zal Perzië doen wanneer de Veiligheidsraad zich competent verklaart? Antwoord: Ik geloof niet, dat de Veiligheidsraad zich bevoegd zal verklaren. Na de rede, die Mossa deq zal houden, zal de Veiligheids raad ongetwijfeld het Perzische standpunt eerbiedigen. Vraag: Gaan de export van olie en het werk in Abadan door? Antwoord: De export is niet vol doende. Er zijn werklozen en die ■worden gesteund door de regering. Vraag: Beschikt u over vol doende technici? Antwoord: Wij hebben reeds technici en er zullen er nog meer komen. Vraag: Ook Russische? Antwoord: Wij hebben nog geen enkel Russisch aanbod. Vraag: Wat is de houding van Rusland in het olieconflict? Minister-president Mossadeq van Teheran naar New York ondcr- weo. om Perzië's standpunt inzake de oliekwestie met Engeland voor de Veiligheidsraad te verdedigen, pleisterde. Zondag even op Schip hol en kwam even naar buiten voor de fotografen. Z\jn zoon- lijfarts (rechts) en een medege delegeerde moesten hem onder steunen. Antwoord: Er zijn geen Russi sche eisen geweest en er is geen Russische druk. Op het vliegveld van Shannon (Ierland), de volgende halte plaats van het vliegtuig, dat pre mier Mossadeq vervoerde, waren de veiligheidsmaatregelen bijzon der streng. Zo werd het voedsel, dat aan boord ging, nauwkeurig onderzocht. Gedurende zijn verblijf in de Ver. Staten zal de Perzische pre mier de gast van president Tru man ziin, die hem daartoe zojuist officieel heeft uitgenodigd. Een datum voor de zitting van de Vei ligheidsraad is nog niet vastge steld, maar verwacht wordt, dat deze niet eerder dan Donderdag bijeen zal komen, omdat Amerika nen en Britten het nog niet eens zijn geworden over een nieuwe Britse resolutie, die gemakkelijker tot een compromis zou kunnen leiden dan de oorspronkelijk na mens de Britse regering ingedien de. Gebied aan gene zijde van Oder-Neisse behoort tot verenigd Duitsland (Bijzondere correspondentie) BERLIJN. Circa twintigduizend Berljjners toonden Zaterdag een levendige büval toen bondskanselier Adenauer er bü de regering van dc Sowjet-Russische zone op aandrong met dc besluiten van dc bondsdag accoord te gaan, wanneer het haar met het herstel der Duitse eenheid ernst is. Adenauer besprak vervolgens de kwestie van de Oder-Neisse- grens en wees er met nadruk op, dat een verenigd Duitsland ook dc ge bieden aan gene züde van de Oder-Neisse. die thans onder Pools bewind staan, zou moeten omvatten. Enkele uren later sprak de mi- gewone zitting bijeen zal komen nister-president van Oost-Duitsland. I om op de voorwaarden van Bonn Grotewohl en stelde deverwachtin gen der Duitse openb&re mening teleur, daar hij in zijn rede. welke een uur duurde, een duidelijk ant woord op de veertien punten van Bonn inzake algemene verkiezin gen voor geheel Duitsland ont week. Eerst in de laatste vijf mi nuten van zijn speech kondigde hij aan, dat de Oost-Duitse Volkska- mcr op 10 October voor een buiten- Koude nacht Weersverwachting geldig van 3. Maandagavond tot Dinsdag- avond: Droog weer met weinig be- O wolking. Zwakke tot matige g wind tussen Oost en Zuid. ^3 Koude nacht met plaatselijk s lichte nachtvorst. Overdag on- geveer dezelfde temperatuur g als vandaag. 9 October Zon op 6 u 52 m S onder 18 u 2 mMaan op 16 u 12 m onder Wh. LÉdfi] ilEllD3nifflini8nil!3GSIItlU]iIBl^DSllJIIi£Ll!iniü3^^^ voor gemeenschappelijk Duitse ver kiezingen te antwoorden. Grotewohl kondigde verder aan. dat de regering een amnestie voor twintigduizend gevangenen bevolen heeft, onder wie zich. naar verluidt ook G000 jeugdige personen zouden bevinden. Er zouden zich momen teel circa 25.000 personen wegens politieke en ongeveer 8000 wegens economische delicten in de Russi sche zone m hechtenis bevinden Tot de door Grotewohl aangekon digde amnestie zou Zaterdagmorgen besloten zijn. nadat deze door de zojuist uit Moskou teruggekeerde plaatsvervan gende m 1 n 1st er-pres; - dent Ulbricht was bepleit. NEW DELHI Sjahrir, oud minister-president van Indonesië, is heden na een bezoek van twee we ken aan India, naar Rangoon ver trokken. Na een bezoek van 2 da gen aan de Birmese hoofdstad zal de heer Sjahrir nog naar Bangkok en Singapore gaan. alvorens naar Djakarta terug te keren. Noordelijken stellen Panmoendjom voor TOKIO. Radio-Pjongjang meldt, dat de communisten Pan moendjom hebben voorgesteld als nieuwe vergaderplaats bü de be standsbesprekingen. Panmoendjom is een drietal kilometers dichter bij Kaesong dan Songjonni, welke plaats generaal Ridgway heeft voorgesteld als nieuwe conferen tieplaats. Het ligt aan de Zuidelij ke rand van de neutrale zone van Kaesong. In hun boodschap aan generaal Ridgway stellen de Noordelijken voor de neutrale zone zodanig uit te breiden, dat zowel Moensan als Kaesong er in liggen. Beide par- Eerste acht maanden 36.000 woningen (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG „Het ziet er naar uit. dat dit jaar voor de woning bouw een recordjaar zal worden. Wellicht zal zelfs het record van voor de oorlog worden gebroken, want in de eerste acht maanden van, 1951 zijn reeds meer dan 36.000 wo ningen gebouwd. Voor het volgend jaar ziet het er echter veel minder gunstig uit," aldus verklaarde Zater dagmiddag dc directeur-generaal van de Wederopbouw, dr. ir. Z. Y. van der Meer. bij de opening van een kleine tentoonstelling over dc wederopbouw die op het ogenblik in het gebouw van 't Nut aan de Mauritskade in Den Haag wordt ge houden. Dr. ir. van der Meer deelde voorts mede dat in 1952 het op het programma staande aantal nieuwe woningen zeker niet zal worden ge haald, zodat dan achterstand op het tot 1960 lopende plan zal ont staan. Hij achtte dit echter niet ver ontrustend omdat de achterstand in latere jaren wel weer zal kunnen worden ingelopen. De tentoonstel ling. die de directeur-generaal van de Wederopbouw opende, bestond uit een twaalftal met foto's en ma quettes bezette wandborden, waar op een overzicht wordt gegeven van de schade die de oorlog in Neder land heeft aangericht en van de plannen voor het herstel en de aan vulling van het woningtekort. Prinses Elizabeth neemt Nederlandse aardbeien mee naar Canada ROELOFARENDSVEEN. Prin- ses Elizabeth van Engeland, die vandaag vertrekken zal voor haar bezoek aan Canada, zal op deze reis 80 speciaal verpakte doosjes met in totaal circa 12 kg verse Nederland se kas-aardbeien medenemen. De doosjes zijn Zondagmiddag per K.L.M.-vliegtuig naar Engeland ver zonden. tijen zouden verantwoordelijk moeten zijn voor de handhaving der neutraliteit. De communistische leiders stel len verder voor, dat verbindings officieren te Panmoendjom bijeen komen om een regeling tc treffen voor hervatting der besprekingen. Waarnemers te Tokio verwach ten, dat dit compromis-aanbod door generaal Ridgway zal worden aan vaard. Wolven verkozen de vrijheid ROTTERDAM. Drie wolven van Diergaarde Blijdorp vonden Zondagmorgen om negen uur, dat zij lang genoeg in hun Showroom hadden gezeten en besloten, aange moedigd door het heerlijke zonne tje. het er eens een dagje van te nemen. Uiteraard voelden de op passers hier niets voor en de eer ste uitbreker, die in de gracht van de Stadhoudersweg dook en dc ten nisbanen op wilde vluchten, werd met behulp van een politic-agent in dc vangnetten van de achtervolgers gedreven. Nummer twee kwam niet verder dan de toren van de Riviè- ra-hal. doch de derde ging de stad in. Aangelokt door de geuren van soeppasta en bouillon werd het dier 's middags om half drie aangetrof fen bij een fabriek van deze pro ducten aan de Schiekade. Toen had den Blijdorps' dierenvangers de zaak snel bekeken en een kwartier later zat dc Manus Oly onder de wolven, veilig en wel bij zijn vriendjes. Prof. dr J. Waterink door Koningin onderscheiden AMSTERDAM. Prof dr. J. Wa- terink. hoogleraar in de psychologie aan de Vrije Universiteit, is door de Koningin benoemd tot comman deur in de Huisorde van Oranje- Nassau. Pro/ Vroklage Nijmegen één der slachtoffers NAARDEN. Twee mensen zijn Zaterdagnacht door een personen auto gedood, toen zij de rijksweg AmsterdamHet Gooi wilden over steken. Het zijn de 49-jarige rij wielbewaker C. dc Jong uit Bus- sum en zijn 39-jarige huisgenote mej. G. W. A. Schreurs. Vermoede lijk hebben zij zich vergist in de afstand, die hen scheidde van de met normale snelheid rijdende wa gen. Volgens de politie treft dan ook de bestuurder, de heer J. S. uit Hilversum, geen schuld. Waakzaam spoorpersoneel ontdekt vastgelopen rem bij passerende trein APELDOORN. Personeel van dc N.S. op het baanvak Amersfoort— Apeldoorn ontdekte Zaterdagavond rook aan de passerende electrischc sneltrein, richting Enschede, die om 20.08 uur uit Amersfoort was ver trokken. De baanvakwachter van dc post Stroe werd daarvan telefonisch in kennis gesteld en deze liet dc trein stoppen. Een der remmen bleek vastgelopen te zijn. Na vrijmaking van de rem werd de reis voortgezet. De trein had ongeveer tien minuten vertraging. DOETINCHEM Op 1 November a.s. hoopt de wed. H. J Wisselink— Jolink te Silvolde haar honderdste verjaardag te vieren. DOOD VAN EEN „CAPTAIN OF INDUSTRY" EINDHOVEN. Dr. Anton Frcderik Philips, voorzitter van de raad van commissarissen en gedelegeerd commissaris van de N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken is in dc nacht van Zater dag op Zondag overleden in de ouderdom van 77 jaar. Tot voor kort bezocht hq nog dagelijks het bedrijf. Het voor enige dagen verspreide bericht, dat zijn toestand ernstig zorg baarde, deed hef ergste verwachten. Hoewel zijn broer Gerard dc eigenlijke stichter is van het Philipsbcdrijf, dat in 1891 aan dc Emmasingcl alhier een kleine lampenfabriek opende, is „meneer Anton" dc man geweest, die, door het commerciële deel voor zijn rekening te nemen, de groei lot een wereldonderneming heeft mogelijk gemaakt. Dr Philips was zelf dc laatste om te geloven, dat de fantastische uit breiding van een fabriekje van 42 man tot een bedrijf met 34.000 ar beiders (23.000 in Eindhoven en 11.000 in andere plaatsen In Neder land) het werk van één man was. Toen hij in 1922 de leiding der on derneming van zijn broer overnam, die vooral het technisch gedeelte behartigde, was hij reeds een in dustrieel van formaat. Van welk (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM. De Nationale Reserve heeft een meer militair karakter gekregen. Lag de taakstelling van de Nationale Reserve oorspronkelijk meer op het handhaven van rust en orde bü het optreden van een eventuele binnenlandse vijand, thans zullen de reservisten ook kunnen worden In gezet indien ccn buitenlandse vyand ons land zou binnenvallen. Dit blükt uit een in de Beurshal te Rotterdam gehouden toespraak van mr, F. J. Kranenburg, staatssecretaris van oorlog, tot een aantal reservisten. Mr. Kranenburg deelde voorts mede. dat de reservisten kunnen worden ingedeeld bij: 1 De infan terie. 2 Dc Luchtdoelartillerie, 3. Het korps Luchtwachtdienst. De leeftijdsgrenzen zijn gesteld tussen 21 en 50 jaar. Dc eis, dat men voor toetreding tot de Natio nale Reserve zes maanden actieve dienst moet hebben verricht, is ver vallen. Dc duur van de verbintenis is verlengd van 1 tot 2 jaar. Na deze tijd geldt de verbintenis voor onbepaalde tijd met inachtneming van een opzegtermijn van zes maan den. De vergoeding per oefenmid dag is verhoogd en bedraagt thans 1.Voor een gehele oefendag bedraagt de vergoeding thans 7,70. formaat, dat leert het totaal aantal Philips-employe's over de gehele wereld van 84.000 en zijn invloed op en in Nederlands volkshuishou ding. En de erkenning daarvan wa ren dc toekenning door Koningin Wilheltnina in 1927 van de gouden medaille voor „voortvarendheid en vernuft", een zeldzaam uitgereikte onderscheiding, verbonden aan de Huisorde van Oranjc-Nassau, en het verlenen van het eredoctoraat in dc handelswetenschappen door de Handelshogeschool te Rotterdam in 1928. In de oorlog verplaatste dr. Phi lips de zetel der vennootschap naar Curagao en richtte nieuwe fabrie ken in de VS op ter opvoering van het oorlogspotentieel der geal lieerden. In November 1945. toen dr. Philips en zün vrouw na ccn af wezigheid van 5Ü jaar in Eindho ven terugkeerden, werd hun een grootse huldiging bereid, welke in nog grootser vorm herhaald werd ter gelegenheid van hun gouden bruiloft. Dr. Philips, die Woensdag wordt bcgravciW is Zondag via de radio, welke voor een deel zijn levens werk is, herdacht door prof. Hal- bertsma. Ook de Wereldomroep, voortgekomen uit de Phohi (Philips Omroep HollandIndië) heeft een gedeelte van zijn programma gewijd aan de nagedachtenis van de man, die op dit gebied een stuwende kracht is geweest. Oranje Nassau's Oord bestaat vijftig jaar WAGENINGEN. Het vijftig-ja- rig bestaan van het sanatorium „Oranje Nassau's Oord" te Rcnkum wordt op 26 October a.s. plechtig gevierd. Dr A. F. PHILIPS Ir. Otteil van „Philips" „Met vertrouwen de toekomst tegemoet" EINDHOVEN Dc Philips-fa- brieken hebben in 1950 rond 40 millioen winst gemaakt 28'i mil- lioen >n 1949». Deze grotere winst is hoofdzakelijk het gevolg van ver hoogde omzet. Dc totale Philips- export was in 1950 even groot als die van onze natuurboter cn had even vccj waarde als alle uitgevoer de groente en fruit. Dit deelde ir. P F. S. Ottcn, voorzitter van de Raad van bestuur van „Philips" mee in een vergade ring van die raad en dc personeels- raad Hij voegde er aan toe, dat „Philips met vertrouwen, maar ook met grote voorzichtigheid de toe komst ingaat, want dc toestand is zodanig, dat alle krachten moeten worden ingezet om de moeilijkhe den het hoofd te kunnen bicden". In 1950 is de z.g. conjunctuur-re serve met 22 millioen verhoogd tot 60 millioen. Ir. Otten zei hier over. dat dit bedrag niet zo groot is. „want als wij dc wind tegen krij gen of de conjunctuur omslaat kan onze onderneming vrij grote ver» liezen te lijden krijgen". Zaterdagmiddag zijn in dc Houtrust- hallcn te Den Haag de prijzen uitgereikt voor Neerlands Vlugste Vingers op de Schrijfmachine. Win nares was, bij de nationale type- wedstrijden van verleden week. ge worden mej. F. Kant uit Den Haagt die per minuut 422 toetsen had be roerd. Zij staat in het midden met dc fel-begeerde cn zwaarbevochten beker. Links de winnares van d« 3de prijs: mej. A. Jx Borstlap even eens uit Den Haag en rechts mej» N. W. van Dijk uit Santpoort, 2da prijs. Percentage wegblijvers bij kantonnale verkiezingen bijna 50 procent (Van onze correspondent tc Parus) PARIJS. Dc eerste ronde der kantonnale verkiezingen heeft zich gis teren in alle kalmte afgespeeld. Was er al niet veel van een verkiezings campagne tc merken (in Parijs in het geheel niet, omdat het departement van de Seine niet meestemt), dc verkiezingen zelf hadden wel ccn uiter mate rustig verloop. Rustig, niet omdat dc gemoederen zo bedaard waren gebleven, maar uit louter onverschilligheid, die tot uiting Is gekomen in ccn enorm percentage wcgblüvcrs: het gemiddelde der niet opgekomen kiezers schommelt tussen 40 cn 45 procent. Voor een analyse van dc cijfers is het uiteraard nog te vroeg, al kan men alreeds zeggen, dat de algemene tendens naar het midden en naar rechts, die bij eerdere ver kiezingen tot uiting is gekomen, zich natuurlijkerwijs voortzet. Dc laatste cüfers, die wij in handen kregen, waren nog niet dc com plete. er ontbraken nog ongeveer een 300 van dc 1660 zetels. Maar uit die cijfers blijkt al een verlies van communisten, socialisten cn diverse linkse partijen, alsmede de ver wachte winst van radicalen, gema tigden en onafhankclijken Opmer kelijk is wel. dat ook de MRP vooruitging en dat eveneens te-s gen de verwachting in de RPF van De Gaulle een lichte teruggang boekte. De eerste gedeeltelijke herverkie zing van de Conseils Generaux na de oorlog in 1949 hadden deze al gemene tendens reeds te zien ge geven. Socialisten cn communisten verloren toen tezamen 300 zetels. Men moet daarbij in aanmerking nemen, dat de gematigden in 1945 na de bevrijding zwak waren en dat de MRP zojuist was geformeerd. De RPF bestond in dat jaar nog in het geheel niet. Sinds die tijd is er veel gewijzigd in dc politieke ge laatstrekken van Frankrijk en het is niet meer dan normaal, dat de sa menstelling der departementale be sturen zich bfj de nieuwe situatie aanpast. Een definitief oordeel zul len wij echter opschorten tot na de volgende Zondag, als de tweede stemming heeft plaats gehad. Indonesië ontwerpt een concreet plan DJAKARTA. Naar van betrouw bare zijde wordt vernomen, ligt het in de bedoeling van de Indonesische regering begin November ccn con creet plan gereed te hebben tot wij ziging van de Nederlands-Indonesi sche Unie in een normale interna tionale verhouding. Dit is in over eenstemming met Supomo's sugges tie, op grond waarvan het Neder landse kabinet principieel accoord ging met besprekingen in November die dan zouden samenvallen met de Algemene Vergadering der Verenig de Naties te Parijs*De zegsman acht te het mogelijk, dat te Parijs een Nederlands-Indonesische bespreking zou worden gehouden Geen belangstelling voor schouwburgheropening GRONINGEN. Bij de fecstelüke heropening van de geheel gerestau reerde en gemoderniseerde stads schouwburg heeft Zaterdagavond de heer M. C. J. Büchli, voorzitter van het schouwburgbestuur, scherpe cri- tiek geoefend op het ministerie van O.K. en W. wegens gebrek aan be langstelling voor deze culturele ge beurtenis. Een uitnodiging aan staatssecreta ris Cals bleef onbeantwoord en ook verscheidene telefoongesprekken met het departement hadden geen resultaat. Tenslotte werd kort voor de hcropeningsdag de toezegging ge daan, dat een ambtenaar van het ministerie naar Groningen zou ko men. Het bestuur heeft Zaterdag avond geruime tijd in afwachting van de komst van dezo ambtenaar bijeengezeten, doch groot was dc teleurstelling toen bij de openings voorstelling nog geen vertegenwoor diger uit Den Haag aanwezig was. NIJMEGEN. Prof. dr. B D. G. Vroklage. buitengewoon hoogleraar in de volkenkunde aan de R.K universiteit, is Zondagmiddag met zijn bromfiets tegen een personen auto gereden. Hij werd zó zwaar gewond, dat hij 's avonds in het St. Canisiusziekenhuis is overleden. Halve eeuw tussen de dieren Lorenz Hagenbeek heeft van de ze ventig jaren die hij reeds op dit on dermaanse heeft doorgebracht vijf tig besteed aan de Hamburgse Dier gaarde. Een tijger tweeling van acht weken oud kwam hem, op zijn ver- jaarstour langs zijn gekooide vrienden, gelukwensen 't kostte hem $ijn das! Als Lorenz de tachtig haalt (en waarom zou hij niet?, want Hagen- becks zijn taai!) zullen deze welpen zelf al weer klein tjes hebben, die 'n aanval op zijn das kunnen doen.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1951 | | pagina 1