DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Spanning in het Midden Oosten
bedreigt internationale vrede
Pakistan's premier
doodgeschoten
Britse levens in gevaar door
ernstige botsingen
GEEN TWIJFEL OVER
ENGELANDS BESLUIT
Don José trad op na
veel vliegw
s
Mossadeq wil niet lang
in New York blijven
Overleg in Korea vordert,
strijd gaat door
Slag voor Britse Gemenebest
en voo vliet Westen
Twee toestellen
neergestort
0.1e Jaargang, no. 244 Woensdag 17 October 1951
Opgericht door de Stichting _H,ri Parool"-Giro 510330 N V n„ M1„DRedactie eo Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort
Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 Abonnements- UltgSVCJ i\.\ Ue IN 1611W6 iCTS Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235
prijs 40 cent p. w. of f 5.15 p. kw. Losse nummers 9 cent HOOFDREDACTEUR: Tf. DE BOORDER
r
E laatste vierentwintig uur hebben in dc
meest uiteenlopende delen van de wereld
belangrijke gebeurtenissen plaats gevonden, die
ieder voor zich slecht nieuws voor Groot Brittan-
nic betekenen. Engeland krijgt de laatste tijd slag
op slag te incasseren
In Egypte heeft de situatie zich na de eenzij
dige opzegging van het verdrag van 1936 toe
gespitst tot aan de rand van een openlijke oor
log. In Pakistan is Engeland een vriend ontval
len in de persoon van Liaquat Ali Khan, van
wiens heengaan men helaas slechts nieuwe moei
lijkheden in dit gebied moet vrezen. In Flushing
Meadows heeft de Perzische premier Mossadeq,
ondanks de gematigde toon van zijn toespraken,
duidelijk te verstaan gegeven, dai hij een com
promis inzake de oliekweslie niet mogelijk acht
op de door Londen voorgestelde wijze en ten
slotte hebben in Irak drie leidende politici op
zegging van het Brits-Iraaks verdrag van 1930
alsmede nationalisatie van de Iraakse olie-in
dustrie geëist.
vJ
(Van onze correspondent)
LONDEN. Het Britse mi
nisterie van Buitenlandse Za
ken heeft gisteravond bekend
gemaakt, dat men besloten
heeft „als een noodzakelijke
voorzorgsmaatregel", de Britse
troepen in de kanaalzone van
Suez te versterken.
Hoewel, gelijk gebruikelijk is als
dergelijke operaties worden uitge
voerd, het ministerie van Oorlog
geen mededelingen over de betrok
ken onderdelen wilde verstrekken,
wordt in de Britse hoofdstad aan
de weken matigheid zal betrachten
bij eventuele tegen de Britse troe
len gerichte overheidsmaatregelen
tals bijvoorbeeld het stopzetten van
lacrliienen) en niet door overijlde
daden hervatting oer onderhandelin
gen als de gemoederen wat zijn
bedaard onmogelijk zal maken.
Voor het ogenblik is het daar het
tijdstip natuurlijk niet voor. De
vorm. waarin de viermogendheden-
voorstellen officieel zijn verworpen,
geeft momenteel geen aanleiding
tot verdere opmerkingen van Wester
se zijde. De vier mogendheden, die
het geallieerde commando in het
Midden-Oosten gaan oprichten, zul
len met hun werk voortgaan. In-
middels kan over het stellige be-
genomen. dat deze versterkingen uit siuit van Engeland om in de kanaal-
CAIRO. Op een ogenblik van grote spanning in het Midden Oosten heeft
het geprikkelde Egyptische nationaliteitsgevoel zich gisteren geuit op een wijze,
die door sommige leden van de Veiligheidsraad beschouwd wordt als een dui
delijke bedreiging van de internationale vrede. In alle Egyptische steden is het
tot anti-Britse demonstraties gekomen, die tenslotte een zo ernstige omvang
aannamen, dat zij het karakter kregen van een gewapende botsing tussen Egyp-
tenaren en Britten. Vijftien Egyptenaren en twee Engelsen zijn gedood toen
Britse troepen met mitrailleurs in actie kwamen bij aanvallen van talrijke me
nigten op Britse eigendommen. Tachtig personen zijn bij schermutselingen ge
wond geraakt. Tachtig duizend inwoners van Cairo trachtten op te dringen naar
de Britse en Amerikaanse ambassades.
Terwijl enerzijds Egyptisch treinpersoneel en Egyptische telefonisten
hun diensten aan Engelse militairen en Engelse burgers weigerden, heeft
anderzijds de bevelhebber van de Britse troepen in dit land. Sir George
Erskine, via de radio meegedeeld, dat de meest krachtige weerstand zou
worden geboden indien de Egyptenaren zouden trachten de Britten uit de
zone van het Suezkanaal te verdrijven. Aan de gouverneurs van Port Said
en Suez heeft de opperbevelhebber boodschappen gezonden, waarin hij hen
verantwoordelijk stelt voor de bescherming van Britse levens en eigen
dommen
Mochten de twee gouverneurs niet wel uitgooien". Van regeringszijde
aan de eis van Sir Erskine kunnen I is hierop verklaard, dat men er met
voldoen of falen in hetgeen hij als aan denkt om Engelse troepen aan
hun taak beschouwt, dan zullen, te vallen. Zouden echter van Brit-
aldus de opperbevelhebber, ..Britse se zijde milBaire acties worden on-
Cyprus zullon komen, en uit de
parachutistenbrigades zullen bestaan,
die daar in Juni vanuit Engeland
heen werden gezonden.
Men geeft hier te verstaan, dat
deze versterkingen geen andere be
doeling hebben, dan incidenten te
voorkomen en in géén enkel op-
Zicht als provocatie of als een aan
leiding tot verhoging van de span
ning moeten worden opgevat. Men
gelooft hier ook. dat de Egyptische
regering met de wilde uitbarstingen
eigenlijk zelf een beetje verlegen
iit. Men hoopt, dat zij in de komen-
Zo „ging liet goed"
voor de politie
(Van onze correspondent)
SCHOONOORD. Juist op het
Ogenblik dat de omroeper van een
geheime zender trots vertelde dat
alles zo goed liep, werd hij door
de PTT gesnapt. De zender werd
in beslag genomen.
BONN Met ingang van 1 Oct.
j.l. zijn de salarissen der West-
Duitse ambtenaren met 20 pet.
verhoogd.
In Pijnacker is. vlak voor de oorlog,
de scheve toren gevallen en onlangs
is in Jorwerd, het. Friese dorp, ook
de toren in puin gestort. Geen won
der dat men in Dordrecht voorzie
ningen wenst, om te voorkomen dat
de Dordtse Grote kerktoren, een
monument van schoonheid nog die
per gaat overhellen en een gevaar
gaat. opleveren voor zijn naaste om
geving aan de Merwede.
Touristen cn Dordtenaren zijn allen
zeer gesteld op hunoude holle
kies", gelijk men de Grote kerk
toren in de wandeling noemt. De
gestippelde loodlijn laat zien. dat
het toenemend hellen, reeds ander
halve meter, niet denkbeeldig is.
De hoogte van het gevaarte is 68
meter. Een haventje, het Maartens-
gat, is oorzaak geworden van de ver
zakking. Wil men de fundamenten
onwrikbaar maken, dan zal dat een
half millioen kosten, waarvoor het
Rijk wel subsidie wil maar nog
niet k a n verlenen Vermoedelijk
legt men nu een betonnen verstij
vingsgordel aan voor 60000 gulden.
zone te blijven, ook al wordt het
verblijf daar lastiger of onaangena
mer. geen twijfel bestaan.
troepen hun taak overnemen".
De Egyptische regering heeft zich
officieel van de wanordelijkheden,
zoals Dinsdag te Ismalia en Port
Said voorvielen, gedistancieerd. Zij
hebben meegedeeld, dat tweeduizend
politiemannen uit Cairo naar Ismalia
worden overgebracht om mee te
helpen rust en orde te bewaren.
Middelerwijl hebben in de Egyptische
hoofdstad tot diep in de nacht de
monstraties voor de parlementsge
bouwen en de woning van de Egyp
tische premier plaats gevonden. Stu
denten en arbeiders hieven spreek
koren aan en riepen: ..Geef ons
wapens en wij zullen de Britten er
(Van onze corres
pondent)
AMSTERDAM.
Het opcrapubliek.
dat gisteravond de
Amsterdamse
Stadsschouwburg
bezocht, heeft een
in enkele opzichten
unieke „Carmcn"
te zien gekregen.
Vóór de aanvang
der voorstelling
bood de opera-di
rectie een gratis
consumptie aan en
in de eerste acte
het is vrijwel
iedereen in dc zaal
ontgaan ston
den er op zeker
ogenblik twee Don
José's op dc plan
ken. Dit alles door
een misverstand.
Alles in deze
vreemd-nerveuze
geschiedenis, draait
om een briefje, dat
een jonge tenor
van het Brusselse
..Théêtre de la
Monnaire" niet
ontving.... Deze
Claude Hector was
aangezocht, om als
gast de rol van
Don José te ver
vullen, maar aan
gezien de officiële bevestiging van I
die uitnodiging hem niet bereikte
bleef hij thuis. Hetgeen de directie
van de Nederlandse Opera tegen vijf
uur 's middags ging verontrusten.
Telefonade Claude Hector oh
schrik zélf aan de telefoon in
Brussel
Beraad. Hector per auto naar de
Moerdijk, om daar over te stappen,
in een auto van de Opera? Duurt te
lang! Vliegtuig charteren? Kostte
veel'
Tenslotte stapte de heer Hector in
het KLM-vliegtuig uit Genève. dat
in Brussel een tussenlanding maakt
en om 20.55 op Schiphol behoort aan
te komen. Geschminkt en wel. vol
gens afspraak met de opera-mensen.
Inmiddels stonden op het kantoor
van de opera de telefoons wit
gloeiend. Vragen aan de Schiphol-
douane. of men niet korte metten
met de gehaaste zanger kon maken,
dito verzoek aan marechaussee en
KLM.
Zie verdei pag. 3
dernomen. dan was Egypte klaar
om daarop te antwoorden.
Tengevolge van de stakingen zijn
de Engelsen gedwongen geweest
zelf hun aanvoer ter hand te ne
men. Hun eigen treinen rijden onder
gewapend escorte en in de gehele
kanaalzone wofdt het militaire tele
foonnet uitgebreid.
De Egyptische autoriteiten hebben
daarop een verbod uitgevaardigd om
Brits militair personeel in welk ver
voermiddel dan ook te vervoeren.
Tevoren hadden de telefooncentrales
opdracht gekregen geen enkel Brits
militair gesprek meer door te laten.
De Egyptische luchtdoel-artillerie
heeft opdracht te vuren op elk
vliegtuig, waarvan de aanwezigheid
boven Egyptisch gebied niet gewenst
wordt geacht.
Engeland heeft volledige steun
toegezegd gekregen van Frankrijk.
Australië en Nieuw Zeeland. Syrië
en de Libanon hebben zich achter
Egypte geschaard.
LIAQUAT ALI KHAN
Algemene rouw in
Pakistan
LONDEN. In verband met de
plotselinge dood van Liaquat Ah
Khan is in Pakistan een algemene
rouw afgekondigd. De vlaggen zullen
van heden af drie dagen halfstok
hangen. Het stoffelijk overschot van
de vermoorde premier wordt van
daag in Karatsji begraven. In Rawal
pindi is de noodtoestand afgekon
digd. De strijdkrachten van Pakistan
hebben opdracht gekregen om zich
voor alle eventualiteiten gereed te
houden.
De Pakistaanse gouverneur-gene
raal. Kwadja Nazimoeddin. heeft de
taak van de vermoorde premier en
minister van Defensie overgenomen.
LONDEN. De spanning in de wereld is Dinsdag vergroot,
doordat de minister-president van Pakistan Liaquat Ali Khan
is vermoord. In de hoofdstad van het Pakistanse deel van
Kasjmir, Rawalpindi, waar hij een toespraak zou houden, werd
hij door twee revolverschoten in de borst getroffen. Hoewel de
kogels operatief zijn verwijderd en bloedtransfusie werd toe
gepast, is de premier aan zijn wonden bezweken. Zijn moorde
naar werd door het verontwaardigde publiek op de plaats der
misdaad ter dood gebracht. Volgens ooggetuigen zou hij letter
lijk aan stukken zijn gescheurd.
Volgens in Londen ontvangen evenals Ghandi, als een van de
particuliere berichten is de moor-
naar, zekere Rafig, een Khaksaar.
De Khaksaren vormen een mili
tante en fanatieke Mohammedaan
se beweging, die een schop als
symbool voert Van het recenic
verleden van deze beweging is
men niet op de hoogte, daar men
van mening was, dat zij sinds de
geboorte van India en Pakistan in
ontbinding verkeerde. Tijdens de
„architecten" van de onafhanke
lijkheid van het Indisch-Pakistan-
se subcontinent. Hij heeft meer
dan 20 jaar gestreden aan de zijde
van Mohammed Ali Djinnah voor
de vorming van Pakistan, waar
van hij de eerste premier is ge
worden. Voordien had hij nim
mer in het gebied van het tegen
woordige Pakistan gewoond. Hij
werd geboren te Karnal in India,
Zeventien slachtoffers bij
vliegongeluk in
Z. Afrika
JOHANNESBURG Zeventien
personen zijn omgekomen tengevol
ge van het tegen een berg vliegen
van een Dakota van de Zuid-Afn-
kaarïse Luchtvaartmaatschappij. Het
ongeluk gebeurde Maandagavond bij
mistig weer 15 km ten Westen van
Kokstad Het toestel brandde uit.
Dit was het eerste grote ongeluk
in de geschiedenis van de lucht
vaartmaatschappij die in 1934 is op
gericht.
WASHINGTON De V.S. heb
ben hun excuus gemaakt tegenover
Denemarken, omdat generaal Olm
sted in zijn rapport over de Euro
pese defensie-inspanning Denemar
ken een ..onverschillige houding"
verweten had.
Toen Claude Hector (links) uit
de wagen staple, die hem van
Schiphol haalde, was hij al half
geschminkt als Don José.
Opstand in gevangenis
Geweervuur drijft
gevangenen terug
MOUNDSVILLE (West-Virginia)
Een opstand is uitgebroken in de
gevangenis van Moundsville. Onge
veer 1300 gevangenen weigerden na
het luchten naar hun cellen terug te
keren. Zij hadden geklaagd over
„onreinheid van een der koks" en
over gebrek aan kleding. De noofd-
bewaker stelde de gevangenen voor
de keus: terug naar de cellen of de
nacht op het gevangenisterrein door
brengen. Zij kozen het laatste. Aan
vankelijk bleven zij rustig, maar
plotseling vielen ongeveer 200 man
nen met messen gewapend de kan
toren aan Door een hagel van ge
weer en machinegeweerkogels wer
den zij teruggedreven. Er vielen
geen slachtoffers.
Meer bewolking
Weersverwachting geldig van J
Woensdagavond tot Donder-
dagavoid: M
Overdrijvende wolkenvelden l
en overwegend droog weer. f
Zwakke tot matige wind uit
Noordelijke richtingen. Van-
- nacht en morgenochtend min- f
der koud, morgenmiddag de- i
j zelfde of iets lagere tempera- g
j turen dan vandaag.
E 18 October Zon op 7 u 8 m
g onder 17 u 42 m; Maan op 18 u 36
m onder 11 u 35 m.
Arbeider zwaar gewond
door bandgranaat
VENRAY Toen twee DUW-ar-
beiders Maandagmiddag bezig wa
ren heide af te branden aan de
Klokkenberg bij Overloon ontplofte
er een handgranaat, die daar op
de grond lag. A. uit Overloon moest
met zware verwondingen in het
ziekenhuis te Venray worden opge
nomen. Zijn plaatsgenoot N. werd
licht gewond.
Russische verklaring houdt onmiskenbaar
dreiging van een veto in
FLUSHING MEADOWS. „Wjj zijn niet bereid." zei de Perzische mi
nister-president Mossadeq Dinsdag in de Veiligheidsraad, „om hier onbe
paalde tijd te blijven teneinde getuige te zijn van een vertoning zoals de
Britse delegatie in Teheran deze zomer gaf. Nu Engeland er niet in ge
slaagd is dc wereld de fabel van het lam dat de wolf bedreigde te doen
slikken, hoopt het de Veiligheidsraad er van tc kunnen weerhouden dc
klacht van dc agenda te schrappen door allerlei redenen te bedenken, op
grond waarvan het zich met onze zaken zou mogen bemoeien. Dc enige
kwestie betreffende de olie-Installaties, die nog niet opgelost is, is hoeveel
aan dc vroegere maatschappij daarvoor moet worden betaald en dat is
een zaak tussen die maatschappij en ons, waarmee Engeland niets te
maken heeft."
MOSKOU Dc Sowjet-Unie
heeft Noorwegen ervan beschul
digd. dat het „op grote schaal
maatregelen neemt die erop gericht
zijn de tegen de Sowjet-Unie ge
richte doeleinden van het Atlan
tisch Pact uit te voeren.
„Het was onnodig de Veiligheids
raad lastig te vallen om ons met
Engeland aan de conferentietafel te
krijgen. Zij waren het en niet wij.
die plotseling die tafel verlieten en
elke uitnodiging om terug te komen
van de hand wezen. De tijd dringt
en als ons aanbod tot bespreking
van de daarvoor in aanmerking ko
mende punten weer wordt afgewe
zen. staat ons niets anders tc doen
dan naar huis te gaan."
Jebb (Engeland) deed een ernstig
beroep op Mossadeq om zich de
practische feiten van het drijven
van een olie-industrie voor ogen te
stellen en over de nauwe grenzen
van nationalisme heen te letten op
de ruimere gezamenlijke belangen
van de wereldgemeenschap.
Sir Benegal Rau (India) diende
drie gemeenschappelijke amende
menten van India en Joego-SIavië
in. waardoor de vermolding van de
uitspraak van het Internationaal
Gerechtshof in de Engelse resolutie
Peking meldt nieuwe
schending
TOKIO Geallieerde en com
munistische verbindingsofficieren
hebben vandaag te Panmoenjon
aanzienlijke vooruitgang gemaakt
by hun pogingen om een hervat
ting van de wapenstilstandsbespre
kingen tot stand tc brengen.
Nog enkele vraagstukken moeten
geregeld worden, voordat dc wa
penstilstandsconferentie volledig
kan worden hervat.
Deze punten zyn geschillen over
de veiligheidszones en gclykc ver
antwoordelijkheid voor activiteit
van guerillastrijdcrs.
Radio-Peking heeft medegedeeld,
dat op 15 October, enige uren na
dat de communisten van generaal
Ridgway het bericht hadden ont
vangen. waarin de laatste schending
werd toegegeven, een Amerikaanse
bommenwerper opnieuw de neutra
le zone van Kaesong heeft geschon
den.
Amerikaanse straalvliegtuigen
van het type Sabre hebben Dins
dag in een luchtgevecht van een
kwartier bij de Noord-Koreaanse
stad Sinandjoe, acht Noordelijke
oorlog verdacht men de leiding I waar hij vóór de geboorte van
van de beweging van fascistische Pakistan heeft vertoefd,
sympathieën. Omtrent de motieven voor de
Liaquat Ali Khan. 56 jaar oud m°°)d tast men volkomen in het
en gegradueerde van de universi- 1 du,sler- Alle suggesties wyzen
teit van Oxford, werd beschouwd, I naar een binnenlands-politieke of
een persoonlijke wraakneming.
Met de tegenstelling tussen India
en Pakistan schijnt de aanslag
geen enkel verband te houden.
Onze Londense correspondent te
kent hierbij aan, dat het tragische
einde van Liaquat Ali Khan in de
Britse hoofdstad ten zeerste wordt
hetreurd. Hij was om zijn kalm en
bezadigd oordeel en om zijn prac
tische kijk op de werkelijkheid der
politiek te Londen op de bijeen
komsten van de eerste ministers
uit het Gemenebest steeds een
graag geziene gast. Het verlies
wordt extra groot, wanneer men
.bedenkt dat Ali Khan. ofschoon
overtuigd dat aan de stem van de
lenden van dc Islam door het Wes
ten meer aandacht diende te wor
den besteed, aan de andere kant
de mogelijkheid van verwezenlij
king van zijn idealen altijd in
nauwe samenwerking met het Wes
ten heeft gezien en voor het Wes
terse standpunt tegenover Azië's
problemen steeds zeer veel begrip
heeft geliad. Daar komt. dan nog
bij, dat men van het heengaan van
Alj Khan voor Pakistan's verhou
ding tot India en voor het beteu
gelen der extreme elementen, die
naar een conflict sturen, geen goed
kan verwachten. Integendeel! De
„Manchester Guardian" sprak van
ochtend van „een slag voor het
Gemenebest en de gehele stabili
teit van het midden-Oosten".
zou worden geschrapt,
De Sowjet-Russische afgevaardig
de Tsarapkin verklaarde zich tegen
de Engelse ontwerp-resolutie en
tegen de amendementen van India
en Joego-Slavie. In zijn woorden
was onmiskenbaar de dreiging van
een veto aanwezig.
toestellen type Mig neergeschoten
en nog vijf beschadigd. Volgens
een mededeling van de Ameri
kaanse luchtmacht werd slechts
één Sabre beschadigd. Aan het
gevecht namen 33 Sabres en meer
dan 100 Migs deel.
De landstrijdkrachten van de
V.N. zijn Dinsdag, de derde dag
van het nieuwe „beperkte offen
sief", weer enkele kilometers
dichter bij de Noordelijke verde
digingslinie gekomen.
Prins Bernhard bij
president Trnuian
Koninklijk paar in April
naar Ver. Staten
WASHINGTON Prins Bern-
hard heeft Dinsdag een onderhoud
van twintig minuten met president
Truman gehad. Na afloop vertelde
hij, dat zij dc plannen voor het
staatsiebezoek. dat Koningin Julia
na en de Prins in April aan de
V.S. denken te brengen, besproken
hebben. Hij deelde aan de verslag
gevers op het Witte Huis mee. dat
de Koningin en hij in de eerste
week van April naar de V.S zul-
len komen en daar ongeveer 10 da
gen z.ullen blijven. De Prins wilde
voorlopig geen bijzonderheden over
de reis mededelen, omdat in het
reisplan overeenkomstig de wen
sen van de Koningin nog wijzigin
gen gebracht zouden kunnen wor
den. Dit is het derde bezoek van
d. Prins aan de V.S. sinds het ein
de van de oorlog.
Vliegongeluk in Brabant
Piloten omgekomen
OOSTERHOUT Twee „Har-
vard"-lesvliegtuigen van de LS.K.
zijn Dinsdagmorgen neergestort, en
niet één. zoals wij in een deel van
onze editie meldden. Een der ma
chines vloog in brand De piloot
van dit toestel, de reserve-korpo
raal P. L. A. Struik uit Gelderin-
gen (gent. Steenwijkerwold)kwam
m de vlammen om De andere be
stuurder, dc sergeant J. P. v. Nim-
wegen uit Breukelen. sprong uit
zijn machine De parachute ging
echter vlak boven de grond open,
te laat om de piloot voor een dode
lijke val tc behoeden.
De twee „Harvards" waren van
Gilze- Rijen opgestegen om geza
menlijk een oefcnvlucht te maken.
Boven Onsterhout hebben de toe
stellen elkaar in de vlucht geraakt.
DE AMERSFOORTSE GEMEEN
SCHAP heeft haar nieuwe tehuis
op de hoek van Utrechtseweg en
Paulus Buyslaan in gebruik ge
nomen. De trots van dit fris in de
verf gezette en sober doch bij
zonder smaakvol ingerichte „A.G.-
huis' is het vergaderzaaltje, een
aanwinst voor onze stad. Er staan
fonkelnieuwe glanzend blankhou
ten stoelen in deze zaal. Op onze
foto ziet U deze stoelen echter
niet, want momenteel doet de zaal
dienst als tentoonstellingsruimte
en hangen schilderijen van AKG-
kunstenaars langs de wand.
Weer twee Britse
geleerden zoek?
LONDEN Volgens de „Daily
Mail" zijn twee Britse geleerden,
beiden werkzaam aan het nationale
instituut voor medisch onderzoek in
de afdeling radio-isotopen, met hun
gezinnen uit Engeland verdwenen.
Het zijn de 25-jarige O'Connor, die
communist wordt genoemd. en
Campbell. O'Connor heeft regel
matig bezoeken gebracht aan het
centrum voor atoomonderzoek te
Harwell om voorraden radio-isoto
pen af te halen een product van
de atoomovcn. dat voor de genees
kunde en de industrie wordt ge
bruikt. O'Connor en Campbell, die
zwagers zijn, gingen in September
met vacantie en zijn niet terugge
keerd.