Moeilijkheden van tegenwoordig zijn fper rSLMjlMAMcdirOOdf grotendeels een gevolg j j l van oorlogsachterstand Bergkwartier krijgt spoedig een Hervormde kerk VERKEERSPROBLEMEN IN AMERSFOORT strijd op leven en dood LANG GEKOESTERDE WENS IN VERVULLING Uitgewerkte plannen zijn aan wijkgemeen te voorgelegd Voordeliger per dozijn in City „Kim", een kleurig kijkspel uit Voor-Indië Zaterdag 17 November 1951 5 i 1 brandweerlieden Onoverwinneliiken'' toont STEEDS drukker wordt het verkeer in en om Amers- foort, steeds groter wordt het aantal verkeersongevallen en steeds dringender wordt de be- lioefte aan de hoog nodige ruimte. Dit is in het kort de situatie, waarin onze stad zich op dit moment bevindt en waaruit zo moeilijk te ontsnap pen valt. Wij hebben op ver keerstechnisch gebied een gro te achterstand, waaraan deels de oorlog schuld heeft, voor een ander deel het feit, dat men vóór 1940 wel veel, maar toch nog te weinig, aandacht schonk aap de verkeersproble men van de toekomst. REEDS in overoude tijden was Amersfoort een knooppunt van land- en waterwegen Bij de samen vloeiing van de beken en de split sing van de wegen naar Trecht (Utrecht). Dorestad 'Wijk bij Duur stede) en Daventre (Deventer) werd al spoedig ter beveiliging in onvei lige tijden, een sterkte aangelegd, ■welke men destijds „Curtis" (Hof) noemde Vlak naast deze Hof was de rivierovergang, welke oorspron kelijk niet meer was dan een door waadbare plaats, doch die later met boomstammen belegd werd. zodat de wielen van de karren niet meer in de drassige bodem konden wegzak ken Zó hecht was die eerste weg constructie. dat deze „Voordebrug" nog heden ten dage aanwezig is on der het wegdek van de Langestraat tussen Lieve Vrouwestraat en Stove- straat. Al met al moeten wij in de aanleg van deze „brug" de eerste verkeersverbetering zien in Amers- 1 foort. De zojuist genoemde wegen waren zeer belangrijk, omdat zij de enige verbinding van het handels- en cul tuurcentrum van het westen met Midden- en Oost-Duitsland vormden. Hessenwegen j Naast deze wegen ontstonden van [lieverlede meer paden, die bij de Voorde uitkwamen Zij vonden hun oorsprong doordat Jan, Piet of Klaas allen dezelfde route door bos, hei of noeras volgden, zodat van lieverlede Jeen min of meer begaanbaar pad ont- stond. Deze paden, veelal „Hessen wegen" genaamd, kan men overal in ons land en dus ook in deze omge ving aantreffen, nog vrijwel in hun oorspronkelijke vorm. t.w. een karre- spoor door het land. Vele bos- en heidefietspaden van de A.N.W B. vol gen die oerwegen w Zo ging het verkeer van onze stad naar Doorn en Driebergen vroeger niet langs de huidige Leusderweg en verder langs de asfaltbaan, maar takte het af op de Utrechtseweg, on geveer ter hoogte van de Pieter Bothlaan, waarna het verder de Ka- pelweg volgde, westelijk langs Oud- Leusden ging, waarna het op de Leusdenseweg niet te verwarren met de Leusderweg) kwam De Leusden seweg kreeg bij de kruising met pad ZeistDe Treek en verder oost waarts 'het Damreese Spoor), de naam van Drieberger Spoor. Deze namen zijn tot op de huidige dag be waard gebleven. „Spoor" Het woord „spoor" in vele wegen- namen wil natuurlijk zeggen „karre- spoor". Nauw verband hiermede houdt de „spoorwijdte", d i. de af stand van de wielen tot elkaar langs de as gemeten. In de eerste tijden plaatste men de wielen geheel naar het zo uitkwam wat verder of min der ver van elkaar, doch alras bleek, dat dit moeilijkheden bij het rijden op ging leveren, want wanneer men nauwkeurig in het spoor van een Voorganger kon rijden, ging dat heel wat gemakkelijker en sneller Edoch de inwoners van de verschillen de streken in ons land kozen ieder Voor zich een andere spoorwijdte, zo dat „doorgaand verkeer" grote moei lijkheden op ging leveren, waaruit, vooral door de toeneming van het aantal reiswagens verkeersonge vallen voortsproten! En dan zien wij datgene geschie den, wat heden ten dage nog steeds gebeurt, n.l. het maken van „ver keersregels". In 1595 verscheen éen van onze oudste „verkeerswetten", tv. een plakkaat, uitgevaardigd door Prins Maurits. waarbij de aanmaak van „wagens met een spoor van min der dan vijf duymen min derde halve düym" 1778 mm) verboden wordt! Links-houdend verkeer in Amers foort. De afbeelding dateert van omstreeks 1910. Hoewel toen reeds in de meeste plaatsen het rechts houden vrij algemeen was, volgde men in vele steden en dorpen nog de oude verkeers regel. dere een meerdere passeert, zorgt hij ervoor, dat dit geschiedt aan zijn rechterhand, zodat men dus bij te gemoetkomen niet rechts, maar links behoort te houden, wat men dan vroeger ook deed. Dit linkshou- den, dat nog immer in Engeland en het gehele Gemenebest bestaat, be nevens in Zweden, heeft oorspronke lijk burgerrecht gehad over geheel Europa en de toenmaals bekende we reld. De oorsprong van het „rechts houden" moeten wij zoeken bij de komst van de electrische tram en het autoverkeer, dus ongeveer 50 jaar geleden. Toen de electrische in de straten verscheen liet men die al vrij spoedig rechts houden, omdat deze snelle voertuigen onophoudelijk het paardenverkeer inhaalden en die die ren lieten schrikken. Door het in stellen van links wegverkeer en rechts railverkeer onderving men dit I bezwaar, aangezien een paard niet schrikt van iets. dat hij ziet aanko- men. Met de komst van de auto ver viel dit alles, omdat een auto nu eenmaal niet kan schrikken. Om- bouw van de electrische netten ont- moet te bezwaren van financiële aard. j zodat de eenvoudigste weg was, dat de auto's zich bij het rechtse elec- I trische tramverkeer gingen aanpas- sen, waardoor de algemene regel van „rechts houden" ontstond. In de zo- I even genoemde landen geschiedde dit niet. omdat daar het electrische tramverkeer van meet af aan links gehouden had. J H E. REESKAMP. Links houden Ten aanzien van het passeren ken de men ook al vroeg min of meer vaste regels, welke uit de beleefd heid voortsproten. Wanneer een min- Krijgt Lange Jan er 12 pinakels bij? De Amersfoortse Onze Lieve Vrouwe-toren heeft er vroeger an ders uitgezien dan nu. Evenals nu op de eerste omloop het geval is. stonden toen op de tweede omloop twaalf zogenaamde pinakels, klei ne torentjes. Op elke hoek stond een grote, en aan elke zijde bo vendien nog twee kleinere Er be staan nu plannen om deze pinakels weer aan te brengen Dit is zon der bijzondere moeite mogelijk, doordat de toren toch in de stei gers staat in verband met de res tauratie B. en W. doen aan de Raad het voorstel om voor het aanbrengen van de pinakels een crediet te verlenen van 13.90Ü. Rijkssubsidie voor het werk is aangevraagd, maar afgewezen. Het benodigde bedrag is vrij laag. om dat de gemeente een voordelige aanbieding heeft gekregen van een steenhouwer, die het werK als winterwerk wil uitvoeren. Door het aanbrengen van de kleine to rentjes. zal een schoonheidsgebrek van de toren verwdjjnen. Nu is het zo. dat wanneer men hem over- hoeks bekijkt, de achtkantige bo venbouw wel erg terugspringt Dit gebrek is bij een toren die veel op I de Lange Jan lijkt, de Cuneratoren in Rhenen vermeden door de for- sc hoekpinakels van de balustrade. brandweerlieden Bluseenheid nodig in het Soesterkuartier Het aantal van dertig vrtfwilll- 1 pers die momenteel zUn ingedeeld bU de gemeentelijke brandweer, is te klein gebleken. B. en W. stellen daarom voor dit getal met twintig uit te breiden, zodat er dan In to taal vijftig vrijwillige brandweer- j lieden zullen zjjn, die In voorko mende gevallen dienst kunnen doen. Tegelijk met deze uitbreiding wil het gemeentebestuur de rang indeling van de vrijwilligers in eveneenstemming brengen met de bestaande landelijke regeling. De j nieuwe rangen zullen zijn: brand meester. onderbrandmeester, hoofd brandwacht. brandwacht le klasse, brandwacht 2e klasse en adspirant j brandwacht. De in de laatste rang I ingedeelde brandwachten zullen j gedurende hun opleidingstijd. die I maximaal zes maanden duurt, 1 geen dienst verrichten bij bran den Hun oefenuren worden echter vergoed. De uitbreiding van het aantal j vrijwilligers is nodig geworden 1 door twee omstandigheden: In de eerste plaats is gebleken dat de gemiddelde opkomst na oproep in het algemeen nog niet voldoende is om twee bluseenheden te beman nen en in de tweede plaats be staat het voornemen om binnen-, kort over te gaan tot het station- neren van een bluseenheid in het Snesterkwartier. De nieuwe vrij willigers zullen dus in de eerste plaats in dit stadsdeel moeten wor den gezocht. (Van een onzer verslaggevers) Dat was de verblijdende mededeling die de president-kerkvoogd, dr B. Keulen, Donderdagavond deed in de Aula van het gymnasium, waar de w(jkgemeénte Bergkwartier der Ned. Herv. Kerk in groten getale bijeen Tot een dankbaar onderwerp voor boek en fillm behoort ongetwijfeld de grote strijd, die pioniers in de achttiende eeuw hebben gevoerd om een koloniale macht te vestigen in de uitgestrekte Amerikaanse wil dernissen. ZÜ hadden daartoe in de eerste plaats het hoofd te bieden aan de weerstand van de daarin levende Indianenstammen, die xlch met hand en tand verzetten tegen de „blankenwaarvan velen met goede bedoelingen, doch anderen uit niets of niemand ontziend winst bejag kwamen. Somtijds wordt deze strijd van de Indianen als vanzelfsprekend voor gesteld. omdat men sympathie had voor het rode ras. dat met onder gang werd bedreigd. Vooral schrij vers als Karl May en Custav Aimard hebben hiervan ln hun boe ken dikwijls getuigd. In de film „De Onoverwinnelij- moet de gedachte over ons vaardig k (The Unconqueredi. d.e tot worden, aldus spr dat het bouwen Maandag in het Rembrand.- van deze kerk niet het werk is van Thoat draait is de story echter kerkvoogden en bouwcommissie, g(,heel ingesteld up brandstichtende en moordende Indianen. Men tracht waarom zelfs hun grote onbetrouwbaarheid kerkbouw (ook) nu verantwoord is. aan te tonen door hen. wanneer de en de eisen waaraan een kerkge- j blanken een witte vlag tot over- bouw dient te voldoen, om in we- gave hebben gehesen, gehele bezet- Gary Cooper, in martiaal uni form. heeft heel wat tc stellen met de Indianenstammen. Scene uit „Dc onoverwinnelijken". (Rembrandt). Gary Cooper. Paulette Goddard, Howard da Silva, Boris Karloff en andere bekende acteurs hebben deze film tot een goed geheel ge maakt. bouwcommissie, maar van ons allen. Na betoogd te hebben, zen plaats voor de eredienst plaats van gebed te zijn. besloot spr. „We moeten niet alleen een prekende, maar vooral een bidden de. een elkaar dienende en zich door de sacramenten latende voe den kerk zijn. Zelfs onze mooiste tingen van forten, inclusief vrou wen en kinderen, te laten uitmoor den. Zeker, ook een blanke speelt een minder fraaie rol, doch over het al gemeen worden de tegenstanders van de Indianen als helden voorge- Geest. Tenslotte werd een film vertoond over kerkbouw in een Amerikaan se stad (Silverspring), waarbij de w:. I niet worden ontkend dat de film uitstekende kwaliteiten heeft Voor- I al de massa-regie is uitstekend, ter- j wijl de in technicolor gegeven na- tuuropnamen soms bijzonder mooi zijn. Daarenboven geeft de sterk romantische inslag van de film ook de liefhebbers van love-stories het volle pond. De gevechten tussen cie Indianen en de fortbezettingen zijn soms adembenemend. Kan men zich met het verhaal verenigen dan j heeft men ongetwijfeld een paar aangename uren. De rolbezetting is sterk, want niemand minder dan was om over deze bouw wat meer te weten te komen. Het is. naar uit het kerken zullen leeg en koud zijn, als I stefd. Mag dan het verhaal niet historische overzicht van (lr Keulen bleek, met die kerk nu niet bepaald ze niet vervuld zijn met de H. j iedereen naai de zin zijn, toch kan op rolletjes gegaan. In '42 reeds werd het terrein gelegen tussen Pr Frederiklaan en Abr. Kuyperlaan aangekocht. De oorlog vertraagde de plannen, terwijl na de oorlog de (noodzakelijke) bouwpolitiek der regering belemmerend werkte. Harmonische werking van hoog tot laag Tot in de 20er jaren was het j Bergkwartier een geestelijk vrijwel „onbewerkt" gebied. Voor wat de Ned. Herv. Kerk betreft betrekke lijk verwaarloosd. Omstreeks 1930 is. onder leiding van wijlen dr. J. B. van Hasselt, een aantal mannen en vrouwen be gonnen met het organiseren van kerkelijke samenkomsten in het ge bouw der Theosofische Loge. Uit dit kleine begin is de wijkgemeente Bergkwartier gegroeid, en toen in 1945 ds. Braakman bereid gevonden werd zich als herder en leraar aan deze gemeente te verbinden, heb ben velen de weg naar de kerk te ruggevonden of zijn voor het eerst met het Evangelie in aanraking ge bracht Na dank gebracht ie hebben aan j de Bouwcommissie en de beide ar chitecten de heren Pothoven en Zuiderhoek, besloot spr. met dc wens. dat de Bergwijk een tijd van j bloeiend Christelijk leven mag te gemoet gaan. Hoe wordt de kerk? Op de vraag, hoe de kerk wor den zal. gaf de heer Zuiderhoek bet antwoord, aan de hand van een sc- rie tekeningen, die op het doek werden geprojecteerd, doch waar- van sommige helaas te donker va ren. zodat de détails niet te zien v/aron. De op deze pagina voorKO mende situatietekening van het bui- tenaanzicht geeft echter een zeer duidelijk beeld van hoe de Berg kerk zal worden. Links ziet men de kerkruimte I rechts do vergaderruimte. Tussen deze beide dc g. Voorhof, die ui'- loo; t op de toren. In deze toren is de toegangsdeur, de enige. Naar links betreedt men de kerk. Zo zal de nieuwe Nederlands Her vormde kerk op de hoek van de Abr. Kuyperlaan en de Prins Fre deriklaan er uit zien. Links de kerkruimte, rechts de vergader ruimte. Daartussen ligt de z.g. voorhof, die uitloopt op de toren. Propaganda-avond CNV-CBB De Chr. Besturenbond hield gister avond in „Amicitia" een drukbezochte propagandabheenkomst, waar het woord werd gevoerd door de heer A. Meines, voorzitter van de Prot. Chr. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel. Spr. sprak over de nood van d* wereld en ook van ons land. die z.l. hierin be staat. dat mlllloenen zich onttrekken aan iedere verantwoordelijkheid, niet te be wegen zijn tot enige activiteit en onder gaan in de grote massa. De enige weg om uit dit verfoeilijk nihilisme ziet spr. In een terugkeer tot en een bulgen voor het Woord Gods. Daarom deed hij een ernstig beroep op alle aanwezigen de lauwen op te wekken, de nlet-georganlseerden hun plicht voor te houden en de verkeerd-georganlseer- den op hun roeping te wijzen. De heer L. Peters sprak een slotwoord getiteld „Gd en dc wereld". Aan de bijeenkomst werkten mede Ruub Scholten ln dc schets: Het offen sief in de Zwarte BOlsteeg". het Amster dams vocaal ensemble en Albe Roodber- gen, Amersfoort, tenor. De artisten heb ben niet weinig tot het succes van do avond bijgedragen, waarvoor hen her haaldelijk n warm applaus ten deel vleL waar sacramenten bediend worden en gepredikt wordt; voor kerke- raadsvergadering. catechisaties e.d gaat men de trap op, waar boven het z.g. laag gehouden gedeelte der kerk intiemere zich kleinere ruim ten bevinden. De architecten heb ben gestreefd naar één harmoni sche werking van hoog en laag. Het „preek"gedeclte. is hoog, terwijl, afgescheiden door een rij zuilen, een laag gehouden gedeelte zich terzijde daarvan bevindt. Behalve van de harmonische werking van hoog en laag, verwacht men ook een weldadige invloed van licht en donker. De ramen in de oostelijke zijgevel zijn hoog aangebracht, de westelijke zijgevel is geheel van glas. De kansel is a-symetrisch in het schip der kerk gedacht, evenals een drietal lichtkronen. Het aantal zit plaatsen is 500, wat eventueel door uittrekjes aan de banken opge voerd kan worden tot 700. In het j lage gedeelte zullen de tafels bij de avondmaalsviering een plaats vin- l den. i Niet alleen aan de' volwassenen en de catechisanten is gedacht. 1 Rechts van de voorhof zijn de ver- gaderlokalen. enigszins geisoleerd gelegen, waar de jeugd gerust wat leven kan maken, zonder te hinde- ren. Allerlei clubwerk kan hier worden ondergebracht. In dit verband merkte de secrc- I taris der bouwcommissie, de heer Hulstijn op, dat het goed is, dc I jeugd aan de gang naar de kerk te wennen. Te gemakkelijker zal Het interieur van de nieuwe kerk in het Bergkwartier, zoals de ont werpers zich dat hebben voorge steld. De kansel en drie lichtkro nen bevinden zich asymmetrisch in het schip. De ramen zijn hoog aangebracht. heer Van Hulstijn een toelichting gaf. De vergadering, die onder leiding stond van de penningmeester der bouwcommissie de heer Verduyn. werd opgeluisterd door een instru mentaal kwartet en het Bergkerk koor, beide o.l.v. mej. Zijlstra. Frank B. Gilbreth Jr en zijn zus ter Ernestine schreven een boek over hun merkwaardige vader en het merkwaardige gezin waarvan hij aan het hoofd stond. Velen uwer zullen dat boek, „Voordeliger per dozijn" kennen Als aat zo is, moet u toch werkelijk eens met al uw spruiten naar City gaan, waar deze week de gelijknamige film draait. En als u het boek niet kent. zou den we u dezelfde raad willen ge ven. Ge zult er Clifton Webb, u weet wel, mr. Belvédère, zien, dit maal niet als de arrogante flegma ticus, maar als Frank Gilbreth, ex pert in bewegingsstudie en voor beeldig vader van 12 spruiten. Pa past zijn wetenschappelijk systeem voor efficiency ook op zijn gezin toe. Zo moeten de kinderen in de speeltijd van een gramofoonplaat (langspeelplaten waren er in 1921 nog niet!), die ze in het Frans on derwijst. tegelijkertijd een bad ne men, wat dank zij een speciaal in- zeepprocédé mogelijk is. Als van tien kinderen de amandels geknipt moeten worden, laat Pa er een film opname van maken om de dokters aan te tonen dat ze allerlei over bodige bewegingen maken. Zo drukt de excentrieke, maar zeer zorgzame vader een duidelijk stem pel op zijn gezin U moet maar eens gaan zien hoe veroverend Webb ook in deze rol, die geheel anders is dan zijn vorige, over het doek dartelt. Een alleraardigste familiefilm in technicolor opgenomen en met Myr- na Loy in de rol van mevrouw Gil breth. de kranige jonge moeder van het twaalftal Walter Lang regisseer de de vrolijke geschiedenis. Goede contactavond voor suikerzieken In de dezer dagen gehouden voorlich tingsavond van de Ned Vereniging van Suikerzieken in hotel d Oranjeboom la de heer F N. Snoek als voorzitter van de plaatselijke afdeling gekozen. Dc medisch adviseur van de N.V.S., dr. Gerritsen, behandelde op zeer geestige wijze het onderwerp „Enkele grepen uit de practijk der diabeten- behandeling". Gaarne had spreker die avond verteld dat er werkelijk iets gevonden was om op een andere manier dan door injecties een middel toe tc dienen dat het bloed suikergehalte regelt en op peil houdt of zelfs de diabetes kan genezen. Zo ver zijn we echter nog niet, maar we kunnen er van verzekerd zijn dat de medici kosten noch moeite zullen sparen om alles uit te buiten wat van belang kan zijn. Dr Gerritsen behandelde ook nog het verschijnsel van de suikerziekte bij de dikke suikerpatiënten. Door een goed ingesteld vermagcringsdlëet. wat echter strikt onder leiding van een geneesheer moet geschieden, bestaat de mogelijk heid dat deze patiënten langzamerhand minder Insuline behoeven ln te spulten. zodat met een gering aantal eenheden of zelfs geheel zonder Insuline volstaan kan worden. Veel lichaamsbeweging en een verant woorde sportbeoefening heeft ook ui- vloed op het sulkerpercent.ige en ln vele gevallen kunnen sportbeoefenaars met minder insuline volstaan. Daarna sprak de heer J. D. Boks, alge meen secretaris van het hoofdbestuur, over hot onderwerp „Zit er schot in?" In Amersfoort blijkt dit wel 't geval te zijn want men klom van 63 naar 90 leden ep i November j.l. Het toneelgezelschap ..Vrolijke Vrien den gaf op uitnemende wijze enkele stukjes ten beste. HOEVELAKEN GESLAAGD De heer J. Maassen uit Hoevelaken, oud-leerling der openbare lagere school, slaagde te Den Haag voor het examen radiotelegrafist le klasse. TWEE MAAL FRAMBOZEN Bij de heer A. van de Hor6t aan de Hogenbrlnkerweg alhier dragen do frambozenstruiken voor de tweede maal vruchten Deze onderscheiden zich m niets van de eerste oogst. MEDISCHE DIENST Voor Hoevelaken. Hoogland en Hoog landerveen wordt dc dienst waargeno men door dr F. W. KLaarenbeek, tele foon K 3495—210. De wijkverpleging voor Hoevelaken. Zwartebroek cn Nljkerkerveen wordt waargenomen door zuster Koetzier, NOkerkerveen. telefoon K3495—262. 1 later inplaats van rechts 'naar de vergaderruimte) naar links (de kerkruimte) gaan. Achtergrond j Ds. Braakman, de pastor loei, be lichtte de achtergrond waartegen deze kerkbouw gezien moet wor- den. Zij moet leven- in het hart van de gehele gemeente. Spr. her innerde er aan hoe vroeger kerk- bouw een zaak was, waarin het ge- hele volk werd betrokken. Ook nu Wanneer er één genre is. waar- In technicolor tot haar recht komt dan is het dat van de Oosterse films. De bonte pracht van de Zuid-Aziatische landen leent zich bijzonder voor verfilming in kleur en vele filmers hebben hiervan al profUt getrokken. Wanneer wc één naam noemen, Sabu, dan weet ieder direct welke films we bedoelen. In het Grand Theater wordt zij 1 deze week een rolprent vertoond, die zich afspeelt in het Voor-lndië van 1885, waar grote onrust heerst. De Noordelijke bergbewo ners verzetten zich tegen het En gelse gouvernement en ze worden van wapens voorzien door de Tsaar van Rusland. Sommige In diërs hebben zich echter aange sloten bij de Britten, voor wie zij spionnagediensten verrichten. „Het grote spel", zoals hun acti viteit wordt genoemd is de ach tergrond van de film „Kim" Deze titel is tevens de naam van de hoofdpersoon, een blanke jongen, die zich vaak voordoet als leer ling en helper van een Tibetaanse priester. Hij speelt een belang rijke rol bij de spionnage. De film is gemaakt naar een boek van Rudyard Kipling; regis seur was Victor Siaville, die een werk afleverde, zoals er twaalf in een dozijn gaan. Slechts één scene maakt een uitzondering; die waar in de helden van het verhaal, Errol Flynn en de jonge Dean Stockwell, hun aanvallers van zich af houden door een lawine te ontketenen. Deze episode is met een zeer grote beklemming verfilmd. Voor het overige is „Kim" een kleurig kijkspel, waar mee men zich vijf kwartier aan genaam bezig houdt, maar dat men een week later waarschijn lijk al weer vergeten is. Dean Stockwell vervult als Kim de hoofdrol in de film van dezelf de naam, die in Grand wordt ver toond.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1951 | | pagina 5