Steun aan kerken achter het IJzeren Gordijn? Nederland blijft in toekomst land uit water winnen Oude prooi Wereldomroep stimuleert Nederlandse export DUNIOPIIJO De H.E.K.S. zegtJa Strijd tegen zee vergroot energie van ons volk Aardig nachtjaponnetje Fantasie was enorm; winst niet 4 Zaterdag 24 November 1951 DEZE fraaie luchtfoto is genomen boven een gebied, waar in de naas te toekomst nieuw land op het water 2al worden veroverd, dat eigenlijk ..oud" land is. Men ziet hier de Biesbos, ontstaan na de grote stormvloed van 1421. De foto is (met behulp van infrarood) ge nomen op 3000 m hoogte van Oost naar West. Bovenaan en ook op de voorgrond maken wolken het beeld onscherp. 1. de Nieuwe Mer- wede: 2 het eilandje Tien Geme ten3. de Ruigt; 4. Dordrecht; 5. de Bergse Maas; 6. het Hollands Diep; 7. het Gat van De Vissen; S. het Gat van de Noorderklip; 9. de Oude Maas; 10. het. eiland van Dordrecht; 11. de Dordtse Kil en 12. da Hoekse Waard. (Luchtopname Aerofoto KLM) hardnekkig geduld bevecht men in Bies bos en ten Zuiden van Bergse Maas en Amer kleine overwinningen op het verraderlijke water. Maar dit alles is niet genoeg. Ons land heeft een schier onverzadigbare behoefte ann méér ruimte, aan ver betering van verkeersobstakels, aan terreinen voor ontspanning Daarom worden voor de toekomst nieuwe in polderingsplannen gesmeed. Tegen een droogmaking der nog tn Nederland aanwezige plassen en meren bestaan overwegende bezwaren. Zij zijn van grote betekenis als recreatiecentra en hebben voorts een bepaald effect op het klimaat der nabijgelegen tuin bouwstreken. Er bestaan evenwel di verse andere mogelijkheden, zowel op korte aLs op lange termijn. Tot de laatste behoren dan de Zeeuwse stro men cn de Wadden. Deze verre toekomstplannen zijn nog allerminst concreet. Maar deskundigen achten het voor ons land op de lange duur noodzakelijk tot een drastische kustverkorting over te gaan. De taak van de dijken zal daarbij voor een belangrijk deel moeten worden over genomen door op natuurlijke of op kunstmatige wijze gevormde duinen en duingebieden met voorliggende stran den, wellicht over grote lengten door strandhoofden verdedigd. Dc zee zal, uitgezonderd bij toegangswegen naar havens cn riviermondingen, zoveel mo gelijk moeten worden buitengesloten. Binnen dc nieuwe kustlijn bestaan dan grote mogelijkheden voor landaanwin ning. voor de vorming van zoetwater reservoirs om de verzlltlng tegen te gaan cn voor de aanleg van natuur reservaten met een goed verzorgd land schap. De verwezenlijking van dit alles zal op Nederland en op de Neder landers een uitwerking hebben, die niet zal achterstaan bij de invloed die de landaanwinning in het ver leden op het karakter van ons volk heeft gehad. Het scheppen van nieuwe grond, het onttrekken van land aan de heerschappij van het water het ..tot vriend maken" van een vijandelijk gezinde zee: dat alles is een cultuurdaad. Het ver hoogt ons prestige bij andere naties en het versterkt ons moreel. Vech tend voor ons naakt bestaan, worste lend om onze economische toekomst, putten wij onze kracht niet uit. maar vermeerderen wij integendeel onze energie. En evenals op voor gaande geslachten zal ook op hen die na ons komen een stempel wor den gedrukt door de strijd tegen de zee. 1) Deze cijfers zijn, evenals alle an dere in dit artikel verwerkte gege vens een enkele keer zelfs woorde lijk overgenomen uit „Nieuw land" van ir. A. G. Bruggeman. een zeer be langwekkend en zeer leesbaar boekje, goed verzorgd cn voorzien van vele prachtige foto's door D. A. Daamcn's Uitgcversmlj. N.V. te Den Haag uitge geven ais „Bericht No. 2" van dc Ne derlandse Vereniging voor Landaan winning. Wij kunnen dc lezing van dit boekje aan leder aanbevelen, die zich voor deze vraagstukken interesseert. Bijna 48.000 programma's ..geleverd" aan verscheidene landen Luisteraars' Logboek Terwijl de Wereldomroep deze week van haar kantoren vlagde omdat de 100 kw. zender „er door" is (het was alsof een popelende bak ker na jaren eindelijk een oven kreeg), heeft hij op ons verzoek ook eens de balans opgemaakt van een ander soort activiteit, nl. die der transcriptie-diensten. Dat zijn de diensten, die radio-programma's over Nederlandse onderwerpen van muziek tot en met landbouw bij buitenlandse radio-omroepen op band en plaat overbrengen. Dit. bezien als bron van kennis over Nederland elders, is een be langrijke onderneming, waarvan de resultaten nooit in concrete cijfers zijn uit te drukken, maar die, naai mate zij voortgaat, indirecte gevol gen heeft. Gevolgen voor de export van Nederlandse toonkunst, Neder landse artikelen, Nederlandse dien sten enz. Welnu: onlangs, kon de Wereldomroep ons melden dat to taal 47.814 radioprogramma's tus sen 1947 en nu over Nederland in 69 landen is gedistribueerd. Die lijst van 69 landen is interessant b.v. om de negatie ve reden, dat „gordijnlan- den" als Tsje- choslowakije en Polen er met zeer weinig pro gramma's op voorkomen. Joegosla vië betrok dit jaar acht transcrip ties van de Wereldomroep en dat is ook zijn totaal cijfer. Zodat men kan zeggen, dat 1951 het jaar is ge worden van een beginnend trans criptie-verkeer met Tito's rijk. Dit laatste is al een positieve reden om de opgave van de Wereldomroep in teressant te vinden. Zo zijn er meer merkwaardige gegevens uit te putten, b.v. dat al leen Noord-Amerika van de 47.814 programma's... 45.297 afnam. Israel staat met zestien programma's (veertien in '51) op de lijst. Japan met niet minder dan 45 (alle in '51); Duitsland met veertig (36 in '51); Indo-China met acht (alle in '51); Australië met 241; Brits Guyana met zeven; Denemarken met dertien (twaalf in '51); Engeland met slechts 37 (zes in '51). Maar Frankrijk weer met 208 (95 in '51); Italië met tien (zeven in '51); Luxemburg met 21 (achttien in '51); België met 46 4 in *51); Irak met zeven (zes in '51); India met vijftien alle '51) cn Pakistan met twee (in '51). Verder kan men aan deze lijst toevoegen landen als Mozambique, Mexico. Chili, Ceylon, Guatemala, Fr. Equatoriaal Afrika, Marokko en vele andere. Hoe snel de Wereldomroep juist in het laatste jaar bezig is links en rechts stevige omroeprelaties in de wereld aan te knopen moge nog blijken uit het laatste feit, dat wij geven: Het jaar 1951 nam tot voor heden aan het totaal over vijf jaren met 13.962 programma's deel. Dat is een record. PIET BEISHUIZEN. Advertentie (LM.) kwartier in een uur op Uw The original English Latex Foam Mattress EEN DUNLOP PRODUCT (Van onze correspondent) HARDERWIJK. De politie heeft aangehouden de Harderwij ker ingezetene W. die ongeveer 10 jaar lang trouw iedere week een mede-stadgenoot een bedrag van gemiddeld 15,- onder valse bespiegelingen heeft afgetroggeld. Het voorwendsel was dat op een gegeven ogenblik een groot bedrag aan effecten, die doorhem beheerd werden, zou vrijkomen en dan zou de winst enorm zijn. Thans is gebleken dat de fan tasie enorm was. AVRO heeft primeur TV-uitzending via reportagewagen (Van onze correspondent) HILVERSUM. De AVRO heeft in haar eerstvolgend televisie-pro gramma, op Vrijdagavond 30 No vember. het eerste „optreden" van de televisic-reportagcwagen gepro jecteerd. Zij wil nl. een uitzending uit haar Hilversumse studio op het scherm brengen. Het „beeldsignaal" wordt door de T.V.-reportagewa- gen gezonden naar de T.V.-studio in Bussum, indien de afstand AVRO- studiotelevisiestudio hemelsbreed maar niet groter is dan vijf km, want verder reikt het zendertje van de reportage wagen niet. A CHTER het ons uiteraard ietwat vreemd aandoende afkortingswoord H.E.K.S. ver bergt zich de volledige naam van het Hilfswerk der Evange- lischen Kirchen der Schweiz, het hulpwerk van de Zwitserse protestantse kerken. Dit zegen rijke werk strekt zich uit tot velerlei in nood verkerende zusterkerken in Euro pa. Let wei: in Euro pa aan beide kanten van het ijzeren gor dijn. In de jongste bijeenkomst van de leiders van de H.E.K.S. werd van dit werk een belangwekkend overzicht gegeven, waarbij men er op wees. dat het nog altijd en ge lukkig mogelijk was de protestant- se gemeenten in Oost-Europa op broederlijke wijze van dienst te zijn. Voor wat Polen en Joegoslavië betreft strekt de Zwitserse hulp zich uit tot bij uitstek arme ge meenten. Veel aandacht wordt ook gewijd aan West Berlijn, waar per maand 4 a 7.000 mensen komen binnenvluchten en waar thans reeds 1 300 000 mensen zijn aange wezen op steun van overheidswege. Ook in Triest, eveneens een be nauwend doorgangsstation voor vluchtelingen, tracht men hulp te bieden. In Joegoslavië, waar de deuren tot voor kort gesloten wa ren. doch waar zij nu zijn openge gaan. kan de H E.K.S. thans weer ongehinderd met de kerkelijke or ganen daar in verbinding treden. Er zijn daar 140000 protestanten, 75 kerkelijke gemeenten, doch slechte 28 predikanten. De mate riële zorgen zijn er groot; evenals in Griekenland met zijn 10.000 pro testanten en slechts tien predikan ten. De leiders van de H.E.K.S. krij gen zich nog al eens te verweren tegen de bezwaren en aanvallen van hen, die zich afvragen of het wel gewenst is de zusterkerken achter het ijzeren gordijn te steu nen, omdat derzelver houding en verhouding t.o.v. de totalitaire overheid dubieus mag heten. Die bezwaren en aanvallen zijn thans officieel beantwoord door de voorzitter van de Zwitserse Bond van Evangelische Kerken, ds A. Koechlin uit Bazel. „Wij zijn.'' zeide hij, „ook met deze kerken, die onder een ons volkomen vreemd politiek regiem moeten leven, in de éne Kerk van Jezus Christus verbonden. Hoe meer zij verdrukt en bedreigd worden, des te meer zijn wij ver plicht aan die verbondenheid uit drukking te geven, vooral in onze voorbede, waartoe wy over mogen cn moeten gaan. ook als de per soonlijke banden niet meer moge lijk en verdere hulp uitgesloten zou zijn. Zolang die hulp echter nog wel mogelijk is en wij de waar borgen hebben, dat zij de kerk be reikt. moeten en willen wij die hulp verlenen." Ongetwijfeld doelende op bezoe ken zoals eertijds door Karl Barth en onlangs door Walter Lüthi aan Hongarije cn de Hongaarse kerken gebracht, vervolgt ds Köchlin dan: „Deze hulp bestait ook uit per soonlijke bezoeken door mannen, die in staat en begaafd zijn om de kerken door prediking, theologi sche arbeid en toespraak broeder lijke hulp en bemoediging te schenken. Die hebben deze kerken bizonder nodig en daarnaar verlan gen zij in hun isolement ten zeer ste. Dit is een zuiver evangelische hulp en zij heeft met politiek niets te maken. Haar onder de politieke gezichtshoek te stellen, alsof die hulp getuigen zou van een instem ming met het politieke regiem dier landen, waartoe wij eenvoudig niet in stéat zijn. en alsof degenen die deze hulp verlenen met dat regiem persoonlijk zouden sympathiseren cn er dichtbij zouden staan, dat is onrechtvaardig en berust op on juiste veronderstellingenDe Kerk zal ook in de toe komst in volledige onaf hankelijkheid cn zich van haar kerkelijke verant- I JE? 8 woordelijkheid bewust, de weg gaan, haar door de Heer der Kerk voor geschreven. Welke indruk het Zwitserse hulpwerk bijvoorbeeld in Berlijn maakt, blijkt uit een bericht over een door tweeduizend mensen bij gewoonde „gemeenteavond'' in de Marienkirche in de Oostelijke sec tor. Vooral veel leden van de „Jonge Kerk*' en veel arbeiders, die er in hun werkkleding recht streeks uit dc fabrieken binnen kwamen, luisterden er naar dc Duitse predikant Berg, die aldus de aanwezige leider van het Zwit serse hulpwerk, ds Hellstern uit Zurich, toesprak: „Voor Gods aan gezicht danken wij u voor dit lief dewerk. Onze bede om hulp in onze lijfelijke en geestelijke nood is verhoord. Wij ontvingen niet slechts levensmiddelen en kleding, maar ook tehuizen voor ouden van dagen, zieken en gewonden, er werden kerken gebouwd, er wer den studenten geholpen. Onze Zwitserse vrienden hebben ons vermaand om getroost vooruit en niet achteruit te zien. Want aan God behoort de toekomst." Veelluik van Van Eyck gerestaureerd BRUSSEL. Het wereldberoem de schilderij van Van Eyck „Het Lam Gods" is na de verjongings kuur, die het in het laboratorium van prof. Coremans te Brussel heeft ondergaan, teruggekeerd in de Vijdt-kapel van de St. Baafs- kathedraal te Gent. DE elf voornaamste mogelijk heden om nieuw land te win nen, die reeds worden benut of binnen afzienbare tijd zullen worden aangegrepen, zijn op dit kaartje van Nederland met cij fers aangegeven. Het zijn: 1. De Z O.-polder en de resterende Zuiderzeewerken; 2. de slikken van de Heene bij St. Philips- land; 3. Balgzand en Brcehom; 4. de Lauwerszee; 5. de Dollard; 6. de plaat van Sehelhoek op Goeree en Overflakkee; 7. het Noordersloe; 8. het Zuidcrsloe; 9. de Braakman; 10. het ver dronken land van Saaftinga en 11. de schorren bij Ossendreclit. Leemte in ivetgeving Onlangs bracht uw blad het verslag van een rechtszaak. Ver dachte was een ovcrwegwachtcr. die de spoorbomen niet op tijd had gesloten. De politierechter zei zelf: „De hoofdschuldige is de directie van de N.S" Maar de verdachte had fout gehandeld en kreeg straf. Het vreemde van deze zaak nu vind ik. dat de schuldige moet boeten, de hoofdschuloige echter vrij uit gaat. Ik vind dit een grote leemte in onze wetge ving. Mocht men veronderstellen, dat deze critiek op onze wetgeving uit communistische opvattingen voortspruit, dan stel ik er prijs op nadrukkelijk te verklaren, dat dit volstrekt niet het geval is J. K. KOLENBRANDER Brom f ietsmisère Wil men een goede regeling treffen voor fietsers en brom fietsers, laat men er dan eerst voor zorgen, dat de auto's niet meer parkeren op fietspaden of langs trottoirs. Laten auto's in zijstra ten parkeren of minstens 75 cm van het trottoir af. Fietsers hoe ven, als auto's, die laden of lossen zich hier ook aan houden, niet meer om iedere geparkeerde wa gen heen te rijden, wat levensge vaarlijk is in verband met het achteropkomende verkeer. Wat de bromfietsen betreft: laat de lang zaam rijdende op de fietspaden toe en de snelle op de wegen. BROMFIETSER Dromf ietsmisère 11 De voorraamste oorzaak van het groot aantal ongelukken met bromfietsen is mi. de ondeugde lijkheid van de remmen Er zit ten dezelfde remmen op als op een gewone fiets, maar dat is ten enen male onvoldoende. Een bromfiets heeft groter snelheid en is zwaar- cer. Het is onmogelijk even snel tot stilstand te komen als een ge wone wielrijder Men schiet altijd nog een heel eind door. Nodig is een sterke rem, die met de lm- kehand bediend kan worden. De rechterhand moet vrij blijven voor de gasregeling. Laat men eens remproeven nemer cn vergelijkin gen opstellen tussen auto. motor fiets. bromfiets en gewone flets. Mijn ervaring zal men bevestigd vinden. V. Voor dit landverlies zijn diverse oorzaken aan te wijzen. Soms maakten zee en rivieren zich mees ter van de aan hen betwiste prooi. Dat was bijvoorbeeld in 1421 het geval, toen bij de St. Elisabéths- vloed de Grote- of Zuidhollandse Waard verloren ging. Dan weer echter profiteerde de zee ervan, dat de mens niet alleen grote acti viteit als landwinner ontplooit, maar ook te allen tijde als land- vernieler is opgetreden. Vernielingen Onze generatie heeft het zelf be leefd hoe na hevige bombardemen ten de golven door de Wieringer- mcer en over Walcheren klotsten. Dank zij een ongelooflijke krachts inspanning zijn beide gebieden be houden. Maar in vroeger tijden is men niet altijd even gelukkig ge weest. In het begin van de 80- jarige oorlog werden in Zeeuws- Vlaanderen aan weerszijden van de Braakman de dijken doorgesto ken. Nog altijd ligt daar het Ver dronken land van Saaftinge. Een waarschuwend voorbeeld van wat een bloeiende streek in ons land DEZE kaart spreekt eigenlijk voor zichzelf cn behoeft weinig toelichting. Men ziet er naast el kaar hoe men zich voorstelt vele ha land te winnen door in dijking van Balgzand cn Bree- horn bij de kop van Noord- Holland en door indijking van een deel van de Dollard. Op de laatstgenoemde kaart is aange geven hoe hier door aanslibbing reeds land werd verkregen. kan overkomen. Het verlies van grond aan zee en stromen zet zich voort tot in onze dagen. Dank zij echter de ontwikkeling der techniek komt het niet meer zo veelvuldig voor. Wel is het geweld van de zee eer toe- dan afgenomen, maar de ver dedigingsmiddelen zijn vervolmaakt. Dat is maar gelukkig ook. Want nimmer was dc betekenis van de landaanwinning groter dan in de huidige tijd. Niet voor niets heb ben de Nederlanders van de twin tigste eeuw werken ondernomen, waarvan de grote Leeghwatcr nooit heeft durven dromen. Wij kunnen ons er niet meer mee tevreden stellen, dat het gebied, dat wij der zee ontrukken gelijk is aan dat wat zij verzwelgt. Onze sterk groeiende bevolking, de recreatie behoefte onzer oteden. de eisen die onze landbouw stelt cn onze econo mische omstandigheden dwinccn ons tot een andere tactiek. Men kan met zeker recht beweren, dat de drooglegging der voormalige Zuiderzee een keerpunt in de eeuwenoude strijd betekent. Wij voeren niet langer een wanhopige verdedigingsoorlog. Wij hebben op o ize oude erfvijand een groot scheepse aanval ingezet. Ruimtelionger De Zuiderzeewerken vormen het gioote landaanwinningsobjcct, dat ooit in Nederland is uitgevoerd In de eerst volgende tientallen laren zullen hier nog rond 100000 ha worden gewonnen. Als dat Is geschied zullen wij een vol ledige provincie rijker zijn. Een pro vincie zo groot als Drente en met een toekomstige bevolking als die van Zee land. Elders in ons land echter vindt op kleinere schaal óók landaan winning plaats. Het Zuidcrsloe ts tn 1949 ingedijkt. In 1950 Is dc afdamming van de Briclse Maas voltooid. Met het cultuurrljp maken van een kleine droogmaking in de Gecombineerde Noordsche Buurtcrpolders in de nabij heid van Zevenhoven in Z Holland is men vrijwel klaar. De inpoldering van de Braakman is begonnen Ten Noor den van Friesland, in de Lauwerszee, aan de Noordkust van Groningen en in de Dollard ts men bezig slib te van gen en het vast te leggen. Met een NEDERLANDS erfvijand is de zee. Dezelfde zee, waaraan wij onze bloei en onze grootheid danken. Wind en water be dreigen onophoudelijk het voortbestaan van ons land. Dag na dag schuren eb en vloed langs onze kusten. Ieder etmaal twee keer komt het getij opzetten. Millioenen en millioenen kubieke meters water banen zich met onweerstaanbaar geweld een weg naar onze zeegaten. Door Marsdiep, Eierlandse Gat en Storte- melk golft een muur van levend water. Begerig stort het zich op ieder plekje van het bij eb drooggevallen wad. De majes tueuze Zeeuwse stromen keren. Schorren en slikken worden overspoeld en zinken in het wassende water weg. Vèr landin waarts pas komt de machtige beweging ln onze grote rivieren met zacht gekabbel tot rust. Maar niet voor lang. Weldra begint de val. Alles herhaalt zich in omgekeerde richting. Het opgestuwde water in Mer- wede en Amer, dat zijn loop urenlang heeft moeten onder breken, kan thans afvloeien. Zeewaarts gaat het, in tome loze vaart. Elke seconde, iedere minuut, knabbelt het water aan onze zee weringen. Duinen worden met af slag bedreigd. Langs diepe geulen loert het gevaar van een plotselin ge dijkval. Verzilting en kwel berokkenen schade aan goede cul tuurgronden. Vervening en zand winning doen in het binnenland grote plassen ontstaan. Becmstcr cn Haar' immermeer hebben in het verleden laten zien hoeveel land zij wel kunnen opslokken, wanneer de wind ze maar eenmaal in zijn greep krijgt. Daarbij komt nog de langzame rijzing van de zeespiegel en de daling van onze bodem. Eeuwenlang hebben de Neder landers tegen het water een nim mer aflatende strijd gevoerd. Van de vroegste tijden af heeft men ge tracht de bewoonde streken te be schermen tegen hoge vloeden het geweld van de storm. Nog vóór de middeleeuwen had men begre pen, dat ook in het gevecht tegen de elementen het offensief de bes te kansen bood. Sindsdien hebben onze voorouders onophoudelijk grond aan plassen cn zee ontwor steld. Met verbeten inspanning en taaie volharding wonnen zij land voor water. Landverlies Tegenover deze landaanwinning staat echter tot op heden een niet onbelangrijk landverlies. Bedraagt de winst sedert 1500 misschien 550.000 ha, in dezelfde periode heeft men ook weer 500.000 ha moeten prijsgeven le. Van enige reële winst is tot nu toe dus eigen lijk nauwelijks sprake geweest. En de enige betekenis van de land aanwinning in de eeuwen, die ach ter ons liggen is deze, dat zy de verwoestende werking van het water zoveel mogelijk teniet deed. Eon betekenis overigens, die moei lijk kan worden overschat. Een aardig nachtjaponnetje voor de leeftijd van 7 en 9 jaar. In het voor- en achterpasje een inslag rygen. De voor- en achter panden van de rok inrimpelen en de pasjes op de rok stikken De zijnaden dicht- stikken met een Engelse naad, d w.z. eerst op de goede kant stik ken en daarna op de verkeerde kant. De mouw ook met een En gelse naad dicht- stikken. Onderaan de mouw iets in rimpelen, het manchetje op dc goede kant van de stof er aan stikken en aan de binnen kant tegenzomen. Het nachtjapon netje kan geslo ten worden met drukkers. of knoop cn knoops gaten. Het rokje kan naar wens zo wijd gemaakt worden. Op het pasje en kraagje kan een aardig sierstcekje gebor duurd worden Benodigde stof 2\i m 70 cm breed. Afgehaald aan ons kantoor be draagt dc prijs van dit patroon slechts 35 cent. Franco toezending vvv^r J'jJ per post is eveneens mogelijk. De prijs bedraagt dan 50 cent. Bij toe zending per post gelieve U ons een postwissel te doen toekomen van 50 cent met vermelding welke maat gewenst wordt.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1951 | | pagina 4