Medische problemen bij
vliegen op grote hoogte
Door bewapening naar
ontwapening?
G-pakken 99geven piloten
wel enige bescherming
TASSEN geven uw toilet de nfinishing touch
MOEILIJKHEDEN?
Huizenkoop in verband
met vestiging
Moet U eens
hóren!
5
Bloed kookt
20 km boven
de aarde
Raak u w zorgen
kwijt door...
een operatie
Oorlogsmisdadigers
in vrijheid
WALVIS EN MAMMOETH
Zaterdag 1 December 1931
LEGE* «000 OOÖmêiv
35 000 rink»*;
[VLOOT 1900 »chtMfL
LUCHTMACHT
iOAVÓi0 000*l.«flrV
^VVvOr 500 000 "uftr1
AJatko
C«rtfru(n v*n d«
z»tr* mdutlrtt
•«"rdomT
5ow|AMOOF
tCÓCR 540ÖÖÖ m«n.
vloot.-300 tcki
«af.-255 000mj
[Centrum **n Ct
lefoomindutme
[Centrum vjn 4eI
iwê't induV''tj
Proetter'r>e «WT
rehetproiectulen
nato-TT
«0 AiO»"
ipbOUi
Centrum »en del
eloommamtrie
uno troepenmeetV
in acUt
LEGER 2 OMOMmen.v^-
VLOOT: 4600»ch#pen v*.
H.UCHTM ACHT.
t^l^QOOTlieatuifltn
|G«ell troepen-«r
[metermiatpet»
Grote
-Oceaan
Oceaan
IG..U invfotdtfMr m.N
[rode infiltratie*
Indische Oceaan
(Van onze medische medewerker) f""""
De mens is geschapen om zich
langs 's Heren wegen als voetganger f
te verplaatsen. Iedere afwijking van
deze intentie der schepping schept j
zijn eigen problemen. Het rumoer
om de praehistorische hoogmoedige,
die als eerste op een paard klom
en zich met ..duizelingwekkende"
snelheid voortbewoog, is verstomd,
maar nog vers ligt ons in het ge
heugen de stroom van moralistische
en medische waarschuwingen die
de eerste „velocipedist", de eerste
treinpassagiers en de eerste auto
mobilisten van de dwalingen huns
roekelozen weegs probeerden terug
te voeren.
Over de morele kanten wil ik niet
oordelen maar medisch gezien heb
ben snelheden van enkele honder
den kilometers per uur geen merk
bare invloed op het menselijk or
ganisme. tenzij zij plotseling op
houden. zoals bij een botsing. Me
dici hebben voortdurend aandrang
geoefend om de gevolgen van vlieg
ongevallen te verminderen door dc
stoelen in het vliegtuig achterste
voren te plaatsen, waardoor zelfs
sterke snelheids-vermindering slechts
gering letsel ten gevolge behoeft te
hebben.
Ernstiger problemen ontstaan bij
de nieuwste vliegtuigen, waarvan de
snelheid tweemaal zo groot is als
die van zenuw-impulsen in het men
selijk lichaam, die dus sneller zijn
dan de gedachte, kan men zeggen.
De voortstuwing daarvan gebeurt
door straal-motoren. welker ver
mogen op grote hoogte weinig of
niets vermindert, terwijl anaers-
zijds op deze hoogten (tien tot
twintig kilometer) de luchtdruk en
daardoor de luchtweerstand tot zul
ke lage waarden daalt, dat de zg.
supersone-snelheden niet alleen mo-
gelijk, maar zelfs rendabel worden.
Bij deze toestellen ontstaan de me
dische problemen zowel door de
hoge snelheden als door de lage
luchtdruk.
Zolang men met constante snel
heid rechtuit vliegt maakt het voor
het lichaam geen verse! il of deze
snelheid honderd of duizend kilo
meter per uur bedraagt. Dit ver
andert, zodra bochten worden ge-
i maakt. Bij een bocht beschrijft het
[vliegtuig een deel van een cirkel
en bij cirkelvormige bewegingen
treden middenpuntvliedende krach
ten op. waardoor het bloed uit
hoofd en borstkas naar buik en
benen wordt geslingerd. Bij vrij
lage snelheden heeft dit slechts een
voorbijgaande bloedeloosheid der
hersenen ten gevolge, een soort
flauwvallen of „black-out". een
sensatie, die men in zachtaardige
vorm op de kermis in de zg. „Mon-
tagne Russe" of achtbaan kan bele
ven.
Bij hogere snelheden ziet men
echter blijvende beschadigingen van-
zowel de buikorganen als de herse
nen en moet men dus andere maat
regelen nemen. Hiertoe heeft men
z.g. G-pakken ontworpen, wonder
lijke kruisingen tussen duikerpak
en corset, die hetzij met water ge
vuld. hetzij opgeblazen een zó grote
tegendruk op benen en onderlijf
uitoefenen, dat er van verplaatsing
JOHN B. STAPP van het Ameri
kaanse leger, kolonel èn medicus,
wilde aan den lijve ondervinden
wat het zeggen wil wanneer men
als piloot vit 'n vliegtuigje wordt
geschoten, dat met 'n snelheid van
1000 km per uur door het lucht
ruim suist.
OVERWOGEN is ook, of dc be
stuurders van snelle vliegtuigen
hun toestel met beter i?i liggende
houding kunnen gaan besturen.
Dat verlaten is overigens ook al
geen zaak meer van eenvoudig uit
stappen: bij hoge snelheden wordt
de piloot onherroepelijk door het
eigen vliegtuig vermorzeld, tenzij
hij met stoeltje en al naar buiten
wordt geschoten.
Bij het vliegen op grote hoogten
j komen bovendien nog twee extra
problemen door het ontbreken van
i de straling-verstrooiende werking
der dampkring Op hoogten boven
tien kilometer overschrijdt de kos-
i mische straling waarschijnlijk dc
i voor de mens toelaatbare veilig-
heidsgrens.
Verder is de intensiteit van het
zonlicht ongeveer tienmaal zo groot
als op de begane grond: hierdoor
èn door het totaal ontbreken van
strooiine zijn de schaduwen inkt
zwart en haarscherp. Een situatie,
die 0.3. bi; het aflezen der instru
menten moeilijkheden schept.
Zo lijkt het dan wel waarschijn
lijk dat de Astronautische Vereni
ging binnenkort een medische afde
ling zaj moeten krijgen, want alleen
dan heeft men enige zekerheid, dat
er uit het ruimteschip bij aankomst
op de maan nog levende mensen
zullen stappen.
ENORME SNELHEID
..welke gevolgen?
van bloed (of organen) bijna geen
sprake meer is. Deze pakken zijn
absoluut noodzakelijk voor de pilo
ten van de nieuwe jagers, die bij
zeer hoge snelheden relatief scher
pe bochten moeten maken.
Dc ijle luchtlagen scheppen even
eens problemen. Het zuurstofgebrek
is betrekkelijk eenvoudig te ver
helpen met zuurstofcylinders, maar
de lage druk heeft nog andere ge
volgen dan zuurstofarmoe. Om tc
beginnen kookt het bloed op twintig
kilometer hoogte bij 37 graden,
d.w.z. lichaamstemperatuur. dat
houdt niemand lang uit. Maar ook
op tien kilometer hoogte, waar de
luchtdruk minder dan 1/5 van nor
maal is. treden de in het bloed op
geloste gassen als belletjes te voor
schijn. hetgeen de dood ten gevol
ge kan hebben
Daarenboven zetten op deze hoog
te de darmgassen zo sterk uit. dat
ernstig ongemak ontstaat.
Om dit z.g. decompressie-probleem
te omzeilen, hebben de moderne
vliegtuigen drukcabines. die echter
bij militaire vliegtuigen weer nieu
we problemen doen ontstaan, omdat
een gat door granaat of kogel
vooral bij de kleine jager-cabi
nes de druk levensgevaarlijk snel
doet dalen.
Daarom is voor deze piloten het
„G-pak" verder ontwikkeld tot een
soort duikerpak voor lage lucht
druk. dat bovendien nog zeer wel te
stade komt als het vliegtuig op gro
te hoogten verlaten moet worden.
LONDEN. Hier is verblijdend
nieuws voor de door zorgen ge
plaagde mensheid. Prof. E. D.
Adrian heeft Vrijdag aan Britse
geleerden verteld, dat door chi
rurgisch ingrijpen in de hersenen,
menselijke zorgen kunnen worden
weggenomen! Maar voorlopig krij
gen de chirurgen zelf nog grijze
haren van de zorg, hoe ver zij
kunnen gaan zonder verkeerde re
sultaten te bereiken.
Want, zei dr Adrian die prof
is in de physiologie aan de uni
versiteit van Cambridge de chi
rurgen weten wel, dat het mense
lijk gedrag door hersenoperaties
kan worden veranderd, maar' zij
weten nog niet waaróm. Tot nu
toe beperkt dat chirurgisch ingrij
pen zich tot „vermindering van
overdreven zorgen, die het norma
le leven verstoren."
Maar zonder méér kennis zijn
wij nog ver verwijderd van nauw
keurige beheersing van de krach
ten. zei dr Adrian.
De geleerde vertelde er bij. dat
nadat een chirurg het „zorgencen-
trium" uit de hersenen heeft
verwijderd, de persoonlijkheid van
de patient niet in grote mate ge
wijzigd is.
LANDSBERG. Uit de Ameri
kaanse gevangenis voor oorlogsmis
dadigers zijn twaalf Duitsers vrij
gelaten krachtens een Kerstmis
gratie verleend door Handy, bevel
hebber van het Amerikaanse leger
in Duitsland. Zij zullen de eerst
komende dagen gevolgd worden
door 33 anderen die normaal hun
straf tegen eind Januari uitgezeten
zouden hebben.
LONDEN Te Southborn (York
shire) is een meteoor-straaljager op
een groep huizen terecht gekomen.
Vier huizen vlogen in brand. De
twee inzittenden van de meteoor
zijn om het leven gekomen.
Helaas zijn de Russen
van onze vredeswil niet
overtuigd, evenmin als
het Westen het trouwens
van de Russische is. Daar
komt nog bij. dat het
Kremlin, hetwelk de hui-
DE walvis en de mam- heeft aangelegd, een ge- herstel van vertrouwen. d bewapentngswodstrüd"
moeth - met deze vaarljjke poging tot om- Is het vertrouwen er met. ontkc,ende dëor niet zo-
j.cinoo mo Hnnr ffn rtnt*n- War» 7*1 Hf ono nartn in "f"r'r'ï?' wwi mei. i.y
dieren, waarvan de een S,°^n' a." Ji" a!s het Westen na 1945. te
tot een uitgestorven soort tiele vijand ondernomen. de ontwapeningsvoorstel- ontwapenen en bovendien
behoort worden Amerika Zal het mogelijk zijn. len van de andere steeds - l"1*"
en de Sowjet-Unic dik- walvis en mammoeth toch een aanslag op de eigen
wijls vergeleken. Onze no8 to* een vredig naast machtspositie zien. In
kaart maakt duidelijk
waarom Zij laat zien, dat
de macht van Amerika in
hoofdzaak op de beheer
sing der zee- (en lucht-)
wegen berust, die van de elkaar leven te bewegen? Parijs ziet men
Sowjet-Unie op de be- Een goed ding is. dat geen gebeuren,
heersing van de enorme van beide partijen de to- Moet m
Eurazischc landruimte. tale oorlog wenst. Maar hopen aan een betere toe-
Nog iets maakt de kaart het wederzijdse wantrou- komst"
een agressieve politiek te
voeren, waarschijnlijk nog
steeds aanneemt, dat de
democratische wereld on
der de druk van de de
fensie-inspanning econo
misch ineen zal storten.
Maar de Russen zullen
nu overtuigd moeten ge
raken van de Westelijke
Moet men daarom wan- vredeswil en van hun
vergissing ten aanzien
- Wij geloven het van de economische zwak-
duidelijk: waarom de wen blijft enorme gevaren niet. Wij weten zeker, dat te van het Westelijke
Amerikanen en Russen in zich bergen Een ver- waar het Westen over systeem, indien het Wes-
clkaar zo diep wantrou- keerd berekende stap. één ontwapening spreekt, het ten de nog steeds bestaan
wen. Bedreigen aan de nieuw ..Korea" kan de hel dit ook meent. Geen der de achterstand in militai-
ene kant de geweldige
Russische land- en lucht-
doen losbarsten.
vrije volken is bereid, op re kracht inhaalt, deson-
Ontwapening, waarvoor grond van een ideologi- danks niet tot oorlog over-
strijdkrachteh talrijke der nu in de zitting der Ver- sche tegenstelling tegen gaat. en evenmin in een
Amerikaanse en Westeuro- enigde Naties te Parijs, zo het communisme een oor- economische chaos ver
pese posities in de wereld, druk gesproken wordt, zou
aan de andere kant zien natuurlijk de gehele situa.
de Russen in het net van tie met één slag verande
log te beginnen, ook het zinkt. De hoop is
Amerikaanse niet. Slechts steeds gerechtvaardij
uit zelfverdediging zullen dat het Kremlin
JT,i
bases, dat de Verenigde ren. Deze echter is niet zij naar de wapens grij- ogenblik tot een vergelijk
Staten om de Sowjet-Unie te bereiken zonder een pen.
bereid zal blijken.
HHIHIUHHIII) Wij geven raad
(Van onze moderedactrice)
1~\ZCEMBER is de maand waar
in iedereen, kind of volwas
sene, man of vrouw, toch wel min
kan een heleboel in en de prijs is
betaalbaar. Van blauw plastic is
het tasje, dat de dame in de ge-
*11 Jf IIf.1ru'*e jurk naast haar draagt (de
japonnen zijn modellen van Tonny
- jup. '.I I t u V' uw u u v
stens een cadeautje krijgt, is het Waagcmans)terwijl naturel var-
niet met Sinterklaas, dan toch wel kenslcer het materiaal voor haar
met Kerstmis of misschien naar sch0udertas vormde. Uiteraard een
Frans gebruik met oud en nieuw. s(uk duurder dan plastic, maar
De cadeautjes voor vrouwen val- toch n0g geheel onbereikbaar,
len uiteen m twee groepen: of het
is iets „voor de huishouding;;, of p R werden op deze show ver.
iets „helemaal voor haar zelf En gehetdpnt> iFrpn np.
over die laatste geschenken willen toond uoor die >iet g
wij het hebben. Want een per- veel h lagen dan die van
U°1oeh ^'heel6 gauw l'ets"™™ JÓudSpc mort?eve "modelten' Te-" *'durende drie Jaar naar «n and« buis »m nul» hel HuIsvm-
haar (oilef. En aangezien het ge- knit ^'r jong meisj^ en
ven van zachte wenken aan de mn de voeH d„ afwfrki„g
roede gevers wei te toegestaan t, de ingenieuze" Uldeiing he"el
- te, u'Qt minder aandacht besteed dan
WANNEER een buis verkocht wordt met de bedoeling, dat de nieuwe
koper er In trekt, dan kan de Kantonrechter, gehoord de Huuradvies-
Commissie, bepalen, dat het In gebruik nemen door de nieuwe koper niet
eerder plaatsvindt dan uiterlijk drie Jaar na de koop. Dit betekent dus, dat
de hoofdbewoner en daardoor mede de onderhuurder de gelegenheid heb-
gc
December de meest
maand om de accessoires te ver-
m ae accessoires e ver- bij de dure exempjarerlt die vaaJc
die onmisbaar ~ijn voor .rnrp u-nrm Mnnr
werven, -f
het geven van de finishing touch"
aan japon of mantel en die er zo
vaak bij inschieten, omdat zij
eigenlijk luxe zijn waar geen geld
voor over is.
AAR is dan in de eerste plaats
ware kunstwerkjes waren. Maar
zoals gezegd, die waren ook erg
duur.
Een voorbeeld daarvan ziet u
links op het plaatje: een enve-
loppetas van zwart lak, waarvan
de zijkanten van zwart antilope
de tas. Onlangs heeft de waren gemaakt. Dergelijke lange.
Stichting Lederwarenmode de Am- smalle modellen (bij vele vrouwen
sterdamse pers laten zien, wat er niet erg populair, omdat zij altijd
alzo te koop is op het gebied van onder de arm moeten worden pc-
damestassen. Bij enkele jurken dragen) zijn zeer modieus. Het
werden verschillende accessoires laatste geschetste exemplaar is een
getoond, waardoor iverd gedemon- allerliefst klein buideltasje van
strcerd hoe belangrijk de bijkom- zwart en goud Zwitsers stroon
stigheden waren voor het geheel.
Het is een vreemd geval met de
zeer bescheiden van prijs, maar
allerliefst als avondtasje. U ziet,
tassen. Er zijn hele mooie, die er is genoeg variatie, in prijs en
fabelachtige prijzen kosten. Zij in soort. En als u uw zinnen op
zijn van krokodil, van struisvogel- een tas hebt gezet, bedenk dan
leer, van python, van antilope goed waarbij u hem wilt dragen,
(suède voor heel fijne tasjes) en vergeet niet dat zwart meestal het
van fijn boxcalf. Maar gelukkig gemakkelijkst is, maar dat aan de
is cr voor bescheidener prijzen andere kant een eenvoudige jurk
door een bijpassend tasje, al is het
maar een gewoon dingetje van
ook nog wel wat te krijgen, zij
het dan dat men meestal met plas
tic (dat overigens bedrieglijk veel plastic, mits in de goede"kleur, iets
op leer lijkt) genoegen moet ne
men. De grote tas, die dc derde
dame van links op het plaatje
aparts krijgt. Vooral wanneer U een
shawltje, handschoenen of schoe
nen in dezelfde tint van het tasje
draagt is van lakplastic (dht niet kiest. Maar dat ts een volgend
meer plakt, scheurt of barster chapiter!
tlngsbureau medewerkt.
Wanneer echter de situatie ont
staat. dat de hoofdbewoner, (tevens
eigenaar van het huisi, vrijwillig
zijn huis verkoopt, dan kan men in
dit geval moeilijk verwachten, dat
de Huuradvies-Commissie aan dc
Kantonrechter zal adviseren de uit
zetting het verlaten van een wo
ning dus drie jaar op te schor
ten. Indien dan ook het Huisves
tingsbureau een redelijk advies
geeft, waar beide partijen vooordeel
van hebben, dan is het beter het
niet op een uitspraak van de Kan
tonrechter te laten aankomen. Dit
in antwoord op een vraag van H. J.
T. P. aan personen, die eerst na
hun 35e jaar in loondienst .zijn ge
treden. kan geen rentekaart meer
worden uitgereikt, zodat er voor
hen dus ook geen rentezegels ver
schuldigd zijn.
Indien een overledene verzekerd
is geweest op grond van de bepa
lingen der Invaliditeitswet en er
tenminste 40 premiën voor of door
hem zijn geplakt, komt de weduv/e
voor weduwenrente in aanmerking,
als zij de leeftijd van 60 jaar heeft
bereikt, of eerder, ingeval van
blijvende invaliditeit.
A. G. V. Het zegelrecht is ver
schuldigd over de totale huur
prijs. berekend naar t ij d s d u u r.
Bedraagt de huurprijs totaal minder
dan f 250,—dan is geen zegelrecht
verschuldigd Het zegelrecht be
draagt f 012 van iedere honderd
gulden. Huur tot wederopzegging
voor het leven of andere onbe
paalde tijdsduur wordt geacht te
zijn aangegaan voor 5 jaren. Is de
huur voor een bepaald aantal jaren
aangegaan en daarna tot weder
opzegging. dan wordt het bepaald
aantal jaren met 5 vermeerderd.
W. B. Het komt voor. dat de
kwaliteit van een geleverd artikel
of van hetgeen een ambachtsman
in huis verricht van een dusdanige
slechte kwaliteit is. dat men terecht
klachten heeft.
Wanneer de leverancier of de
ambachtsman in gebreke blijft aan
een redelijke klacht gevolg te ge
ven en het gaat om een betrekke
lijk bescheiden bedrag, b.v bene
den de f 100.dan doet men goed
contact op te nemen met de plaat
selijke Prijzencommissie.
Zonderlinge bericht
geving
Mijn collega's mopperen vaak, dat
geen enkele krant werkelijk be
trouwbare berichten geeft Ik be
strijd hun standpunt altijd, omdat ik
vermoed, dat veel ..onbetrouwbaars"
voortkomt uit de haast, waarmee
journalisten moeten werken.
Nu hebben de collega's mij een
bittere pil laten slikken: zij legden
op mijn bureau drie krantenknip
sels neer over de inbraak in het
Vondelpark-paviljoen te Amsterdam
De buit zou zijn: volgens „De
Volkskrant" 40.000. volgens uw
krant 60 000 cn volgens „De Tele
graaf" 80.000. Hoe veel was die buit
nu? Dit raadsel kan ik niet oplos
sen. Ik weet ook geen verdediging
voor deze toch minstens vreemde
berichtgeving. S. J.
(Vreemd is het. De bult bedroeg
inderdaad f60.000.zoals wij reeds
meldden. Red.)
Wordt de wielrijder
achtergesteld?
Ik ben het niet eens met de in
zender. die in deze rubriek heeft
betoogd, dat de overheid met twee
maten meet wat betreft het onder
houd van autowegen en rijwielpa
den. Dat autowegen goed onderhou
den worden is vanzelfsprekend in
verband met het grote gevaar, dat
slecht onderhouden autowegen zou
den opleveren. Hiervoor moet de au
togebruiker geldelijk over de brug
komen. De bedragen, die de over
heid aan wegenbelasting en benzine-
belasting vordert zijn niet mis. Uit
welke belastingpot echter wordt de
aanleg en het onderhoud van rij
wielpaden bestreden?
H W.
(Dr aanleg en het onderhoud van
rijwielpaden geschiedt meestal hetzij
vanwege een bepaalde gemeente,
hetzij door een provincie, hetzij door
een rijwielpadenvereniging. —'Red.)
Schadevergoeding
Bonn vraagt schadevergoeding
voor de Duitsers, die niet wegens
hun goed gedrag in ons land ge
vangen hebben gezeten en over de
grens zijn gezet. Waar blijft de
schadevergoeding aan alle goede
Nederlanders, voor hun door de
Duitsers leeggeplunderde winkels,
hun gestolen rijwielen, hun geroof
de radio's? Hoe durft men!
C. H. DE JONGH.
Nieuw-Guinea wil,
Brits-Borneo niet?
Als de Indonesische regering de
Indonesiërs van het koloniale re
giem wil bevrijden, waarom maakt
zij dan wél aanspraken op Nieuw
Guinea, dat noch geografisch, noch
ethnologisch tot Indonesië behoort,
maar niet op Brits Borneo of Por
tugees Timor? Die gebieden beho
ren. zulks in tegenstelling tot N.
Guinea, wél tot de Indonesische ar
chipel. Gebeurt dit soms. omdat
men weet van de Nederlandse re
gering alles te krijgen wat men
vraagt? Ik ben altijd voor zelfbe
stuur der Indonesiërs geweest. Maar
dit gaat mij toch te ver.
TH. WETSELAAR Jr.
Gevaarlijk bezoek
In het boek „De Gepcoe slaat
toe", dat de moord op Trotzki in
Mexico behandelt, komt een zekere
David Siqueiros voor. een fanatiek
Stalinistisch terrorist, die bij de
aanslag op Trotzki betrokken zou
zijn. Het heeft mij onaangenaam
getroffen dat het mogelijk is ge
weest. dat deze man (volgens be
richt uit communistische bron)
onlangs op doorreis van Polen en
Tsjechoslowakije, vrijelijk in ons
land kon vertoeven. Moeten wij
geen veiligheidsmaatregelen nemen
tegen dergelijke individuën?
A. V.
Liefdadigheid? Fout!
Wij moeten ontmoedigend bezui
nigen cn hoge belastingen betalen.
Van het belastinggeld is een derde
deel voor het militaire apparaat be
stemd. Voor tal van menselijke be
hoeften blijft onvoldoende geld
over. Daarom moet alles van de
liefdadigheid komen Tbc- en kan
kerbestrijding, bouw van zieken
huizen en sanatoria, reclassering,
alles moet bestaan van collectes,
liefdadigheidsbazars en verzamel-
acties, zoals die voor oud lood en
zilverpapier. Hierdoor wordt deze
liefdadigheid tot bedelarij cn in
feite betaalt men uit de opbrengst
dezer bedelpartijen onze herbewa
pening Men geeft voor een goed
doel. dat wordt voorbijgeschoten.
In letterlijke zin. Met kanonnen.
v. d. A.
(Advertentie 1. M.)
