Regering bezorgd over
gebruik televisie
Grenzen der
tolerantie
DEZAGENDE PIJNEN
Géén cultuurafbraak
doormassa-medium
,Idil"-le in Sittard
Méér voedergranen
of minder kippen
en varkens
Perzen heden naar
de stembus
Kamerleden vragen
hoger minimum van
vrijstelling
Reeds 121 doden bij
koudegolf in VS
Kunst voor leerlingen van
voortgezet onderwijs
Minister V. d. Brink stuurt
aan op ondernemersvrijheid
Aanvaring in de mist
Notaris liet aeten
foto-copiëren
Volksbroodprijs te
laag geacht
Geen paspoort? dan maar
een sleepboot
Oostenrijkse nazi's
krijgen amnestie
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Man in gasketel om
het leven gekomen
Cello-spel van
Louis Werner
De kist
GELEZEN—,
l en gewogen\
Dinsdag 13 December 1951
3
DEN HAAG. De Regering en met name de direct ver
antwoordelijke bewindslieden zijn bij alle verheugenis over
het totstandkomen van de nieuwe communicatievorm, de tele
visie, vervuld van een ernstige zorg ten aanzien van het juiste
gebruik van dit nieuwe medium, een gebruik, waarvoor de
regering zich in hoogste instantie verantwoordelijk acht. Het
besef van deze verantwoordelijkheid, heeft geleid tot instelling
van de Televisieraad. Dit zei staatssecretaris Cals Maandag bij
de installatie van dit lichaam, dat te elfder ure nog met een
vrouwelijk lid is aangevuld.
De Regering, aldus mr Cals. acht
thans een fase bereikt, waarin haar
verantwoordelijkheid een zodanig
bijzonder aspect en een zodanige
omvang heeft verkregen, dat een
nieuwe constellatie, ook wat betreft
de haar adviserende organen, nood
zakelijk is geworden. Wijzer gewor
den door hetgeen het buitenland ons
op televisiegebied heeft laten zien.
en geschrokken van bepaalde con
sequenties van het verschijnsel,
dat als onafwendbaar voor ons
stond, is ons de noodzaak van een
bredere bezinning duidelijk gewor
den.
Door de benoeming van verschil
lende personen uit het culturele le
ven in de Televisieraad heeft de Re
gering nog eens willen beklemtonen
hoezeer zij de invloed, die de tele
visie op dit terrein uitoefent, be
schouwt als een van de belangrijk
ste punten, die de raad in zijn over
wegingen zal hebben te betrekken.
In het bijzonder zal het onderzoek
van de Televisieraad ook betrekking
moeten hebben op de geestelijke en
sociale aspecten der televisie. De raad
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Bij de verdedi
ging van zyn begroting in de
Tweede Kamer heeft minister
Mansholt gewezen op de klemmen
de noodzaak om in Nederland de
verbouw van voedergranen aan
zienlijk op te voeren.
„Wanneer dit niet in sterker
mate geschiedt, dan in de afgelo
pen jaren het geval was," zo zei
hij, „dan zal in 1953 niet ontkomen
kunnen worden aan een inperking
van de varkens- en pluimvee-sta
pel. Dank zij onze voorraadpolitiek
in het verleden, kunnen wij ons
voor 1952 dekken. Ook omtrent
de broodgraanvoorziening mogen
wij vrij gerust zijn. Maar voor voe
dergranen ontstaat voor 1953 een
somber beeld, ook omdat de prij
zen in het buitenland zo snel op
lopen." In dit verband wees de
minister op de wenselijkheid van
het „scheuren" van grasland. Im
mers 200.000 ha., d.w.z. vijftien pet.
wordt minder productief gebruikt.
Geschiedt dit niet in voldoende
mate op vrijwillige basis, dan zal
een „scheurplicht". waarvoor de
minister nu nog niet voelde, on
vermijdelijk worden.
(Vervolg van pag. 1)
WIJ voor ons aarzelen dan ook
niet in beginsel de juistheid
van de thans door de rege
ring getroffen maatregel te aan
vaarden. Maar enkele aantekeningen
illeh wij daarbij toch plaatsen. In
eerste plaats zouden wij wel
graag willen weten, waarom de re
gering gemeend heeft juist nu tot
deze maatregel te moeten over
gaan. Daarover zwijgt de officiële
mededeling. Het is te hopen, dat er
in het parlement weldra gelegen
heid zal zijn om dienaangaande ope
ning van zaken te doen. Afgezien
immers van het beginsel, waarover
met de regering niet willen
isten. is er het vraagstuk der
olitieke opportuniteit. Daartoe be-
oort ook de bepaling van het ogen
blik. waarop men tot een verbod als
hierbedoeld overgaat. En in dat
elfde vlak ligt de vraag, welk ef-
de regering van haar optreden
erwacht. en of de voordelen ervan
aanwijsbare bezwaren zullen
ertreffen.
Immers, laten wij wel wezen, er
n bezwaren aan deze maatregel
erbonden ook voor wie bereid is
principieel mee in te stemmen,
is natuurlijk geen bezwaar, dat
communisten moord en brand
uilen schreeuwen over deze „aan-
oding der vrijheid". Voor dat hui-
helachtig gedoe kan men enkel
erachting hebben Maar wel is het
bezwaar, dat men door een dcr-
elijk verbod de kans loopt in het
huitje te komen van hen. die het
ommunistische totalitarisme afwij-
maar bijzonder graag hun eigen
otalitaire beginselen zouden doen
egevieren. Er zijn in ons goede
aderland al te veel lieden, aan
'er anti-communisme con luchtje
t omdat zij de politieke democra-
niet uit innerlijke overtuiging en
oeinsel aanhangen maar enkel om
denen van opportuniteit. En die
of andere vorm van natuur-
gematigd! totalitarisme van
behoud nog zo gek niet vin-
Ook met het oog daarop is
ten zeerste gewenst, dat do re-
ring op korte termijn tot een
dachtenwisseling komt met de
lksvertcgenwoordiging over dit
'erbelangrijkste onderwerp: de
rdraagzaamheid. d.w.z. in de po-
«ek: de democratie en haar gren-
zal zich hebben af te vragen welke
de invloed van de televisie is op het
gezinsleven, op de jeugd. Hij zal zich
erover moeten beraden, hoe waar
borgen te verkrijgen zijn. dat dit
„massa-medium" medewerkt tot
versterking van onze cultuur en
niet tot haar afbraak.
De staatssecretaris verwachtte in
de eerste plaats een advies over de
vraag of de voorlopige zendtijd van
drie uur per week moet worden ge
handhaafd en over de mogelijkheid
om de over Lopik uitgezonden pro
gramma's in het Zuiden en Noorden
des lands te relayeren
TEHERAN. De Perzen in Te
heran en in de Noordelijke provin
cies van het land zijn vandaag naar
de stembus gegaan.
In een „praatje bij de haard" heeft
premier Mossadeq betoogd, dat het
Perzische volk voor de eerste maal
de gelegenheid zal hebben „vrij.
zonder inmenging of invloed van
plaatselijke of buitenlandse elemen
ten te stemmen."
Hij verklaarde, dat iedere rege
ringspersoon, burgerlijk of militair,
die ook maar in het minst tussen,
beiden komt of enige invloed tracht
uit te oefenen, zwaar zal worden
gestraft en spoorde het volk aan, in
rust en orde te stemmen.
(Advertentie LM.)
van rheumatick. spit. ischias, hoofd
en zenuwpijnen worden snel en af
doende verdreven door Togal Er is
geen beter middel tegen dan Togal,
Togal baat waar andere middelen
falen. Togal zuivert de nieren en is
onschadelijk voor hart en maag. Bij I we intense koude-golf naar het Zui-
apoth. en drog. 0.83. 2.03. 7.94. den uit Canada.
Productiviteit omhoog
Meer Zondagsarbeid
ongewenst
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Maandagavond gaf
in de Tweede Kamer de regerings
nota tot opvoering van de arbeids
productiviteit de heren Stapelkamp
(AR) en Kikkert (CHU) aanlei
ding zich te keren tegen uitbreiding
van de Zondagsarbeid. De heer
Hoogcarspel (C P N.) verzette zich
ook tegen overwerk, ploegenarbeid,
e.d. Hij vond n.l., dat de werkne
mers in ons land steeds meer uit
gebuit worden ten bate van de on
dernemers. Nu, de andere sprekers
hadden uiting gegeven aan het ver
langen. dat de werknemers zouden
meedelen in de opbrengst van de
producticvermeerdering.
Electriciteit duurder
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG. Bij de bespre
king van d£ regeringsnota inza
ke de electnciteits-voorziening
drongen de Heren N.ederhorst
(PvdA), Janssen (KVP) en
Kikkert (CHU) aan op verrui
ming van het minimum van 240
Kwu, waarboven het tarief zal
worden verhoogd. Zij hadden ca
360 Kwu in gedachten, omdat hi.
meer rekening gehouden moest
worden met het gebruik van
strijkijzers e.d. Voorts wilden zij
weten of het minimum per woning
of per gezin zou worden berekend.
Zij gaven de voorkeur aan een ge
zinstarief, omdat anders samen
wonenden de dupe zouden wor
den. De heer Hoogcarspel
(CPN) verzette zich tegen iedere
verhoging behalve voor de grote
verbruikers, die van een speciaal
laag tarief profiteren.
NEW YORK Bij een koudegolf
die de laatste vier dagen over
Amerika trekt zijn ten minste 121
mensen om het leven gekomen. De
laagste temperatuur werd genoteerd
in Houlton (Maine) met dertig gra
den onder nul. Ten Oosten van de
Rocky Mountains ontwikkelt zich 'n
nieuwe storm. Verwacht wordt dat
hierdoor een nieuwe sneeuwval in
het Oosten zal ontstaan en een nieu-
Informatie- en werk
centrum opgericht
AMERSFOORT Op intfiaftc/
van een commissie van leraren bij
het V.H.O. en M.O. is hier Zaterdag
middag een informatieve bijeen
komst belegd, waar de moeilijkhe
den onder ogen werden gezien, die
zich voordoen by het organiseren
van kunstmiddagen, resp. -avonden
voor de leerlingen van het voortge
zet onderwijs.
Vooral docenten in de provincie
en in de provinciesteden hebben be
hoefte aan voorlichting omtrent dat
gene. wat op kunstgebied voor hun
leerlingen geschikt is en wat zij,
met de hun ten dienste staande
middelen, kunnen bereiken.
In overleg met vertegenwoordi
gers van O.K. en W., verscheidene
gemeenten, de stichting Jeugd er
Muziek. Vaevo, het Collegium Musi
cum, de raad van leraren, met in-
Arbeiders werkloos door
fabrieksbrand
Roosendaal. Aan 87 arbei-
r.s van de coöperatieve vlasfabriek
inteloord", die vorige week door
is geteisterd, is ontslag aan-
Zij zullen waarschijnlijk in
'oruari weer aan het werk kun.
Q gaan.
LOF VAN DE RECHTERZIJDE:
Critiek van links: Thans de wind mee
maar iverkloosheid is verontrustend
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Terwijl het kabinet anders meestal critiek van rechts en
links ontmoet, verstomt die van rechts vrijwel als het beleid van minister
V. d. Brink in de Tweede Kamer ter sprake komt. Deze kenschetsing van
de stand van zaken, gegeven door drs. Nederhorst (P.v.d.A.) bleek
juist. Het betoog, dat hij zelf namens de P.v.d.A. hield, was critisch ge
stemd, althans jegens het beleid op binnenlands gebied van minister V. d.
Brink, niet zonder waardering overigens. Ondanks alle critiek achtte hij
deze een goed minister: een gezellig vriend om een buitenlandse reis mee
te maken doch met wie men, thuisgekomen, telkens meningsverschil
krygt.
M.a.w. hij kon met diens beleid
op internationaal terrein accoord
gaan, doch verlangde ten aanzien
van de directe investeringscontróle
en de publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie een krachtiger beleid.
Typische vertegenwoordigers van
„rechts" als de heren Korthals
(VVD) en Weiter (KNP) verde
digden het regeringsbeleid, zij het
dan dat de laatstgenoemde van de
P.B.O. niets wilde weten.
Overigens bracht deze doorgaans
felle opposant minister V. d. Brink
thans hulde omdat hij, ondanks de
handicap van de op gebondenheid
gerichte financiële oolitiek van zijn
collega Lieftinck, het economisch
beleid voor grote gevaren zou heb
ben behoed, door vooral op vrij
heid aan te sturen.
De heer Nederhorst moest er
kennen. dat minister V. d. Brink
thans de wind mee had bij de ver
dediging van zijn beleid: de pro
ductie stijgt, onze deviezen- en be
talingsbalans verbeteren zich, het
prijspeil schijnt tot rust gekomen,
enz. Maar, zo zei hij, de regering
geeft zelf te kennen, dat dit in
sterke mate het gevolg is van uit
wendige factoren. Die hebben gun
stig gewerkt, maar het had net zo
goed anders kunnen zijn. Haar
eigen maatregelen tot investcrings-
bepcrking hebben nl. amper door
gewerkt
Maar hoe zal het in de toekomst
gaan? Reeds achtte hij de omvang
van de werkloosheid in verschil
lende bedrijfstakken onrustbarend.
Drs. Korthals daarentegen ver
zette zich principieel tegen ver
sterking van de overheidsinvloed
in het bedrijfsleven.
SCHEVENINGEN RADIO
Twee Nederlandse kustvaarders
zijn Maandag in de monding van
de Elbe bij Cuxhaven met elkaar
in aanvaring gekomen.
De nieuwe, 187 ton metende
Limfjord van S. R. Eissens uit
Delfzijl werd zwaar beschadigd en
lekte. Het andere vaartuig, de 329
ton metende Berina van Schellen
Scheepvaart en Bevrachting N.V.
te Rotterdam, liep geen zichtbare
schade op.
De Limfjord werd voor herstel
naar Cuxhaven gesleept.
(Advertentie L M.)
GRIEPTIJDt
Griep vlucht veer
Atpirin. Neam echter
geen genoegen mei
elk willekeurig tabletje.
Alleen Atpirin n voor-
*ien ven het Beyer-krmi,
het symbool ven ver
trouwen.
4ooUtH AM*S/
„Zaak hoort niet voor
strafkamer thuis"
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. Voor het Ge
rechtshof stond Maandag in hoger
beroep terecht de 65-jarige notaris
mr. A. G. L. uit Amsterdam, omdat
hij als notaris foto-copieën had
laten vervaardigen van acten.
De procureur-generaal eiste niet
ontvankelijk-verklaring van de
strafvordering, omdat verdachte
gedagvaard was voor de strafka
mer van de rechtbank. Deze zaak
hoorde volgens hem thuis in de
burgerlijke kamer der rechtbank.
Het Hof zal op 27 December uit
spraak doen.
De Amsterdamse rechtbank heeft
de notaris ontslagen van rechtver-
volging na de overweging, dat een
notaris ook wel afschriften van
acten laat vervaardigen op ver
zoek van rechthebbenden en dat
het laten foto-copiëren van acten
als een eis des tijds moet worden
gezien.
ALKMAAR. Ruim vijfhon
derd bakkers waren Maandagmid
dag in Alkmaar bijeen om te pro
testeren tegen de regeringsmaat
regelen ten aanzien van de volks
broodprijs. De bakkers zijn niet
tevreden met de 30 cent subsidie
op de bloem per honderd kilo
gram en de prijsverhoging van
een cent op het bruinbrood. Men
is algemeen van oordeel, dat het
verplicht verkopen van het z.g.n.
volksbrood beneden de kostprijs
onrechtvaardig is. De vergadering
heeft moties hierover doen toeko
men aan de minister van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning, de ministerraad en de Twee
de Kamer. De vergadering was
belegd buiten de patroonsbonden
om.
OP DRIFT MET DE „SWIFT"
ROTTERDAM. „Ik wilde alleen i ze waaghals te riskant; hij wendde
maar 'n beetje op zee varen", zei de I de steven en voer terug de Water
19-jarige matroos J. N. M. J„ die
Maandagmiddag voor de politie
rechter geleid werd: b(J de politie
had hy reeds bekend, dat hij er in
de nacht van 11 op 12 December
met de sleepboot .Swift' van de
N.V. Corns. Swarttouw's Stuwa-
doorsmaatschappü vandoor was ge
gaan.
De matroos was Dinsdag niet op
zijn werk verschenen. Hij had kies
pijn. Of die nu al weer over was.
toen hij om drie uur 's nachts met
de Swift" de Jobshaven uittufte,
hebben we niet vernomen.
Op zijn tocht de Waterweg uit
naar zee was nog een zoeklicht op
hem gericht, maar de ,joy' schipper
had zich daar niets van aangetrok
ken. Toen hij buitengaats was geko
men, werd het hem toch wel een
beetje bang om 't hart. Een zware
mist maakte het varen zelfs voor de-
weg op; onder Maassluis liet hij dê
sleepboot achter aan de wallekant.
Tijdens 't verhoor door de politie
zou de matroos gezegd hebben, dat
hü van plan was geweest door te va.
ren, totdat de olie op was; er was
voor 14 dagen olie aan boord.
Ook de politierechter meende, dat
hy naar 't buitenland had willen
gaan; de matroos bezat geen pas
poort. daarom pikte hij maar een
sleepboot.
De Officier van Justitie wilde
graag wat meer omtrent de persoon
van verdachte weten. Hij vroeg daar
om zijn gevangenhouding van en
verwijzing van de zaak naar de
meervoudige kamer. De politierech
ter was het hiermee eens. De zaak
werd voor onbepaalde tijd aangehou
den en de stukken zullen in handen
worden gesteld van de rechter-com-
missaris.
specteurs van het voortgezet onder
wijs en daartoe uitgenodigde do
centen werd besloten een stichting
op te richten, die een informatic-
en werkcentrum zal zijn. Dit cen
trum zal beschikken over de nodige
gegevens en tevens coördinerend,
activerend en stimulerend kunnen
optreden. Voorlopig zal de stichting
zich beperken tot het verzamelen
van gegevens over drynatische
kunst, voordrachtskunst, dans
kunst. de beeldende kunsten en de
muziek.
Een adviserend college zal het al
gemeen bestuur terzijde staan. Voor
zover dit noodzakelijk mocht blij
ken te zijn, zal de nieuwe stichting
zelf organiserend optreden.
WENEN Het Oostenrijks par
lement heeft eèn wet aangenomen
waarbij algemene amnestie wordt
verleend aan alle oud-leden van de
nazipartij, die als krijgsgevangenen
tot April 1949 geïnterneerd werden,
waarbij ook zij die nog in kampen
zijn.
De wet, die eveneens voorziet in
de restitutie van hun goederen, die
geconfiskeerd werden, moet een
stemmig door de geallieerde raad
goedgekeurd worden alvorens van
kracht te worden.
Ir v. d. Veil voor de radio
over tabakscultuur
DEN HAAG. Ir. L. F. M. J v.
d. Ven. rijkstuinbouw-consulcnt
voor tabaks.aangelegenheden, zal
Maandagavond 24 December van
kwart voor acht tot acht uur voor
Hilversum 2 een causerie houden
over de zi. gunstige mogelijkheden
voor de Nederlandse tabakscultuur.
Advertentie (LM.)
O zult 'h morgens „kiplekker"
nlt bed springen.
Elk© dag moet uw lever een liter gal
In uw Ingewanden doen stromen, anders
verteert uw voedsel niet, hot bederft.
U raakt verstopt, wordt humeurig en
loom. Neem de plantaardige CARTER'S
LEVERPILLETJES om dl© liter gal
op te wekken en uw spijsvertering en
stoelgang op natuurlijke wyze te regelen.
Een plantaardig zacht middel, onover
troffen om de gal te doen stromen.
Eist Carter's Levcrpllletjea.
„Holland in rep en roer"
Auteur en uitgever
aangeklaagd
AMSTERDAM. Mr. W. K. ba-
ron van Dedem heeft bij de officier
van Justitie te Amsterdam een
klacht ingediend wegens belediging
tegen de heer Henri A. Ett en J. M.
Meulcnhoff te Amsterdam, resp.
schrijver en uitgever van het boek
„Holland in Rep en Roer", wegens
dc daarin behandelde zaak van de
weduwe Pruimers gcb. baronesse
van Dedem. De aanklager is van
oordcel, dat bedoelde publicatie een
onrechtmatige daad is, in strijd met
de zorgvuldigheid, die in het dage
lijks leven ten opzichte van een an
der betaamt.
AMSTERDAM De 24-jarige
chef van een chemische fabriek is
aan gasverstikking gestorven, toen
hij een ketel inspecteerde, waarin
hcxa-chloorgas had gezeten. Drie
keer daalde hy in dc ketel af. de
eerste twee keer beschermd door
een gasmasker. Toen achtte hij het
niet meer nodig een gasmasker voor
te doen. In de ketel raakte hij be
dwelmd Twee arbeiders, die hem er
uit haalden, verloren ook het be
wustzijn. maar konden weer wor
den bijgebracht.
SOEST
Politierechter geen
marktkoopman
„Het zit hoe het zit. maar het
zit in alle gevallen niet goed"
concludeerde de Utrechtse Politie
rechter uit het verweer van een
55-jariee koopman alhier, die zich
Maandag J.L terzake van stroperij
van gras voor hem moest verant
woorden.
Dit verweer kwam feitelijk hier
op neer. dat dc verdachte toen hij
in Augustus j.L een strook gras
langs dc berm van de grond van
zekere S. had weggemaaid ten be
hoeve van zijn paard, hij dit in
direct met verlof van deze S. zou
hebben gedaan. De eigenaar van het
gras was een goede kennis van hom
en enige tijd voor het gebeurde had
hij tegen hem gezegd: „Als je eens
wat gras voor je hit nodig hebt,
kun je bij mij terecht". Maar ach
teraf was gebleken, dat de verdach
te. toen hij de stroperij beging,
helemaal niet wist. dat hij zich op
het terrein van genoemde S. be
vond.
Daarom was het in alle geval mis,
zoals de Politierechter opmerkte.
De Officier van Justitie dacht er
ook al zo over en hij requieerde 20
boete, subs, tien dagen hechtenis.
Gelet op de financiële omstandig
heden van de koopman maakte de
Politierechter er 10 of vijf dagen
van, waarop de verdachte vroeg
of het nog niet vijf gulden minder
kon
Waarop de Politierechter ietwat
korrelig opmerkte, dat men zich
hier niet op de markt bevond, waar
de zaken met loven en bieden wor
den afgedaan.
Zaken doen met en
zonder oude klare
„Behoorlijk beschonken" noem
de de politie-agent M. C. de toe
stand. waarin een 53-jarige koopman
verkeerde toen hij dc verdachte in
gezelschap van een 46-jarige krui-
ctenplukker in de nacht van 27 op
28 Augustus j.l. op de Kamp te
Amersfoort aanhield omdat hij hem,
gezien zijn toestand, niet in staat
achtte behoorlijk zijn rijwiel te be
sturen.
De verdachte zelf verklaarde voor
de Utrechtse Politierechter, dat hij
nog zeer goed wist. wat hij deed,
maar overigens moest hij toch toe
geven die avond vier glaasjes klare
en enige biertjes te hebben ge
bruikt.
„Dan kun je maar beter niet op
de fiets gaan zitten als je zoveel
gedronken hebt", meende de Politie
rechter. Het verweer van de koop
man. dat uiteraard bij zaken doen
gewoonlijk nogal wat gedronken
wordt, wilde de Politierechter niet
aanvaarden. „Ik begrijp dat daarbij
gepraat moet worden", zei de rech
ter. „maar wie te veel drinkt kan
onmogelijk goede zaken doen'"
Conform dc eis van de Officier
van Justitie veroordeelde dc rech
ter de koopman tot 40 boete, subs,
twintig dagen hechtenis.
I'SO-CONCERT
Concert van Kliachaturian
uitgevoerd
UTRECHT Louis Werner pro-
pageert met hardnekkigheid heden
daagse celloconcerten. Componisten
en publick mogen hem daarvoor
bijzonder dankbaar zijn.
Werner bezit bovendien de capa
citeiten om de moeilijkste werken
recht te doen. getuige zijn uitvoe
ring op het 5e Orkestconcert van
het U.S O. van het concert van de
Rus Khachaturian, die in ons land
(behalve en natuurlijk door ziin sa-
beldans) bekendheid verwierf met
een piano- en een vioolconcert.
Het celloconcert is, voor zover ik
dit na een eerste auditie kan be
oordelen. minder dan de beide an
dere werken. Te arm aan mclodiek
om te boeien,, te kort aan motori
sche verwerking om het tekort op
te heffen, boms rijk aan fascineren
de effecten, maar architectonisch te
zwak om de effecten plausibel of
elkander logisch volgend tc maken.
Maar sommige details bewijzen
's componisten fantasie; zijn rhyth-
mische kracht pakt meermalen. Ter
completering van het beeld, dat wij
ons van dit genre Russische mu
ziek gaarne vormen en om de beste
momenten uit deze partituur moch
ten wij verheugd zyn dit concert
eens als afwisseling van het beperk
te repertoire te ontmoeten.
Bijzondere lof verdient Werner,
die zich iedere noot eigen gemaakt
had. Hy speelde het lange werk
feilloos uit het hoofd en op voor
treffelijke wijze.
Paul Hupperts begeleidde met het
orkest slagvaardig, maar soms iets
te luid en flankeerde dit solowerk
met een tweetal reprises: een ouver
ture van Glinka en de Symphonie
van Chausson.
HENK STAM.
RIO DE JANEIRO. Zondag is
bij Uba. 240 km. ten Noord-Oosten
van Rio de Janeiro, een passagiers
vliegtuig. dat terugkeerde van de
eerste vlucht op een nieuwe lijn
neergestort De bestuurder en vier
inzittenden zijn om het leven ge
komen.
TOEN ik als jongste verslaggever
op een krant rondscharrelde,
keek ik hoog op tegen een kleine,
breed geschouderde collega van vijf
en dertig jaar. die welhaast daa en
nacht dc rol van lustige bonvivant
speelde. Wanneer ik hem ontmoette
vertelde hij mij dadelijk een paar
schuine moppen, waarom ik dan on
nodig luid lachte Hij liep trouwens
altijd over straat met de tred van
iemand die op weg is naar een aar
dige fopperij of een bruiloft, die hij
als ceremoniemeester od drift moet
brengen, zodat de lezer, die mijn
latere beroepskeuze kent, zonder
moeite begrijpt hoe hoog ik deze
voor het vermaak geschapen geest
aansloeg.
Nu had de man nog een andere
faculleif, die mij ontzag inboezemde:
zijn succes bij de vrouwen was
ronduit éclatant. Soms sprak hij met
vier meisjes tegelijk op dezelfde
plaats of en ging dan. enige meters
verder, achter een boom staan la
chen, maar deze cynische uitplydin-
gen tvaren toch slechts zeldzame
syncopen in zijn liefdeloven, waar
aan hij, door de bank, juist grote
zorg besteedde.
Het kwam wel voor dat hü des
zomers, in de namiddag, by my aan
belde cn vroeg: „Ga je mee? Ik moet
dc kist weer even wegbrengen." Met
de slome gelatenheid van in wezen
luie mannen, die zich naar een kar
wei begeven, verlieten wij dan het
huis en stapten in zijn automobiel
tje, dat voor dc deur stond te wach
ten. Tijdens de rit naar een der Hol
landse meren werd. als by afspraak,
weinig gesproken. Onverschillig ket-
lingrokend zaten wij naast elkaar
tot we. altijd by hetzelfde restau
rant aan het water, stopten.
,Zo meneer, hébt V er weer een?
vroeg de gerant geamuseerd, als wij
binnentraden.
Met de nog niet geheel volgroeide
bravour van een beginnende pang-
ster. volgde ik mijn vriend op styve
benen naar het buffet waar hij a lie
kelluers een borrel gaf cn een mop
vertelde, die even later een dreu
nend gelach deed opsteken. Bij het
verlaten van het café kneep hy al
tijd de cassièrc in haar wang. een
aanraking die het wijfje in een be
haaglijk gegichel deed uitbarsten.
Toen hü het een keer verzuimde,
beproefde ik het. maar zij riep nij
dig: „Laat dat, snotneus!", zodat tk
roorirenddo my in de rook van
mijn sigaret te hebben verslikt en
hoestend naar dc deur liep.
Uit de auto haalden w\j nu een
stevige houten kist die we vervol
gens per roeiboot naar een eilandje
vervoerden waar hij, steeds od de
zelfde plaats, onder drie incenge-
groeide bomen, werd begraven. Mijn
vriend ging namelijk de volgende
dag met een nieuwe vlam uit roeien
cn nauwkeurig deelde hij de genie
tingen der watersport zó in, dat ze
legen etenstijd op het eiland kwa
men.
„Hé, ik heb honger!", placht hij
dan uit te roepen.
„Ja, ik ook", rei het meisje,
„maar we hebben niets by ons....
„Laten we dan hier maar eens
graven!" opperde hij. En onder kir
rend gelach van het meisje kwam
dan de kist tc voorschijn, die tot de
rand gevuld was met blikjes zalm,
haring en ansjovis, delicatessen die
hij tegen scherp gecalculeerde prij
zen betrok bij een familielid, dat een
zuurkraam dreef. Het was een aar
dige grap, die hem telkens weer als
minnaar de finishing touch gaf.
Slechts één keer faalde hij, omdat
het meisje niet van vis hield. Hu
meurig zwijgend roeide hij haar te
rug naar de wal. Dc kist stond met
open deksel achter in het bootje,
want hij wilde de voorraad niet
prijsgeven aan ratten of strandjut
ters.
Dit alles heeft zich twintig jaar
geleden afgespeeld, maar het kwam
mij weer voor de geest toen ik, van
middag, voor mijn zoontje een pakje
figuurzaagjes kocht in een ijzerwin
kel. In de door een grote chagrijnig
heid gekenmerkte man achter de
toonbank herkende ik namelijk,met
enige moeite, mijn vriend Ja. dit
was zijn winkel. Getrouwd. Kinde
ren. En alles.
„Kun je het soms weer niet vin
den?" riep op schelle toon een dikke
vrouw, die achter de kassa bazig
het geld zat te tellen.
„O nee. het gaat best Marie", ant
woordde hij haastig.
„Is ze dat?' informeerde ik.
„Ja", zei hij bezorgd.
..De kist?" vroeg ik technisch.
Hij knikte en sloot de ogen, als
voor een hels visioen.
KRONKEL.
A. W. SIJlhoff'i Ultgeversmaatschap-
plj n.v. t© Lelden heeft haar 100-Jarig
bestaan gevierd op een wUze. die haar
nog lang tot eer zal atrekken. ZIJ be
sloot tot de uitgave van een standaard
werk over dc wereldliteratuur: Gestalte
der tijden, dat ln twee delen zal ver
schijnen en waarop een bloemlezing,
eveneens in twee delen. Ziel en Gedach
te aansluit. Dit werk wordt geschreven
en samengesteld door drs F. w. van
Ileerlkhulzen, die o.m. enkele kleinere
werken over Rilke cn Van der Leeuw
publiceerde.
De schrijver heeft zich Ingesteld op
de belangstellende leek, maar behalve
de opzet een zo groot mogelijk publiek
te bereiken, streefde hij er tevens naar
zijn werk wetenschappelijk volkomen
verantwoord tc doen zijn. Het eerste
deel van de literatuurgeschiedenis, dat
gaat tot het begin van de 19e eeuw, is
thans verschenen. Het ls verlucht met
een groot aantal Illustraties, aan de
beeldende kunst ontleend, die mede een
duidelijk licht wérpen op de beschreven
periode.
Het aantrekkelijke van het werk is,
dat dc samensteller tal van minder be
kende gebieden van dc literatuur be
handelt: b v. de Egyptische Babyloni
sche. Arabische. ePrzischc én Oud-IJs-
land6e. Het terrein is zo omvangrijk,
dat dc behandeling nodig een vluchtig
karakter moest dragen, maar niettegen
staande dat. treft het dat Van Hce-
rlkhuizen vaak tot verrassende en tref
fende formuleringen en typeringen
komt. Het laat zich dan ook aanzien,
dat deze literatuurgeschiedenis ln opzet
en uitwerking een zeer waardevol werk
zal worden. Dit eerste deel ls boelend
geschreven en wettljt verwachtingen
voor het geheel (per deel f 18.75).
De voortreffelijke reeks uitgaven van
„B-c Roos", de Stichting voor blbllo-
phlcle publicaties ln Utrecht. Is weer
met drie nieuwe boeken verrijkt. De
..Trolg eontes cruels" van VUUers de
1' Isle Adam verscheen ln losse vellen
die ln een verzamelband ln een hoes
worden geborgen. De tekst ls met d©
hand gezet uit een 14 punta Bodonl en
ongemeen fraai ln zwart en purper ge
drukt. Het werk is geïllustreerd met
zeer knappe en suggestieve etsen van
Jean Paul Vroom, die er uitnemend ln
geslaagd ls een romantische en lugubere
sfeer t© scheppen. Zijn werk ls fraai
van stofuitdrukking en op verrassend®
wijze weet hij door enkele scherpe con
touren bepaalde gedeelten los te maken
van de achtergrond, die veelal uit een
dichte krulsarccrlng bestaat.
