Kyoto is boordevol Japanse
heiligdommen
3
Noordelijken geven post
van gevangenen vrij
■%H0D3H
Weer noodtoestand in
Kanaalzone
Lamp
GELEZEN—s
Licht uit het Westen drong
er nog nauwelijks door
De bodem van 't
vrede op aarde
Libye vrij en
onafhankelijk
Theo Baylé en zijn
vrouw gewond bij
auto-ongeluk
Verhoging defensie-
inspanning voor
Nederland?
Drijvende kraan op
Oostzee omgeslagen
NIWIN heeft haar
werk beëindigd
ZWITSALETTEN
F ormosa-troepen
naar Birma?
Nederland leent 18
millioen dollar
Kennan Amerikaans
ambassadeur in
Moskou
Amerikaans militair
geheim gestolen?
Teheran roept drie
ambassadeurs terug
Jongen pleegde 20
inbraken
Economische steun
der VS dit jaar
100 millioen dollars
en gewogen
Donderdag 27 December 1951
O
O
TOKIO. Het kan, helaas, geenszins mijn bedoeling zün, veel reis
beschrijving aan mijn tocht met de KLM naar Japan te wijden. Maar, voor
ik van deze kant van m\jn berichtgeving afscheid neem en voor my ge
heel tc wijden aan het voor Oost-Azië en daarom voor de wereld zo car-
dinale Japanse probleem, moet ik toch nog even aandacht wijden aan de
oude stad der keizers, Kyoto, en het nog oudere vlak daarby gelegen Nara.
In Japan zijn weinig werken der mensen heel oud. Japan's geschiedenis
begint als China reeds duizenden jaren van hoge staatkundige en geeste-
lyke ontwikkeling achter zich heeft. De Japanners bouwden, en bouwen
ten dele nog, in hout en hout Is vergankelijk en brandbaar. Zeker, Kyoto
is, als residentie, 1100 jaar geleden in gebruik genomen en Nara nog drie
kwart eeuw vroeger. Maar het vergankelijke is vervallen of verbrand en
weer vernieuwd in oude stijl, zodat de tourist, die door ver verleden ge
ïmponeerd wil worden, beter niet naar cyfers vraagt, die hem voor het
overige niet worden onthouden. Want het verweerde achttiende eeuwse
biedt de stemming van de oude tempels, kloosters en heiligdommen niet
minder dan het uit de middeleeuwen gespaarde.
Kyoto is niet een oude stad, zo
als een aantal Chinese steden,
zelfs Peking dat zijn. Maar het
heeft ook niet zijn Japans karak
ter verloren, zoals de grote koop
steden. Het heeft, grote stad die
het is, zijn centrum in Ame
rikaanse stijl, zoals andere steden.
En het heeft Japanse winkelbuur
ten, die een reputatie hebben
voor goede antiquiteiten. Zijn po
pulaire winkelstraten echter zijn
banaal, overladen met de bekende
snuisterijen, waarmede Japan eens
de strijd tegen de Duitse speel
goedindustrie heeft opgenomen en,
door dodende goedkoopte, heeft
gewonnen. Deze winkelstraten zijn
gemengd met het vermaakkwar-
tier, waarop de behoeften van de
bezetters hun stempel hebben ge
zet: kinopalcizen, danspaleizen en
Japans variété, waar een publiek
van eenvoudige maar respectabele
mannen soms gemoderniseerde en
vertingeltangeliseerde samoerai-
comedies te zien krijgt en soms
dansende dames, die Eva's vijgen
blad door zijn afmeting nog als
stofverspilling schijnen te beschou
wen.
China in het sombere
Dit echter is een kant van
Kotyo, maar dan zijn er de grote,
harmonieuze en stille complexen
van tempels en heiligdommen,
door de aanwezigheid der keizers
opgetrokken in afmetingen, die
karakteristiek zijn voor de
Boeddhistische offerlicfdc en zucht
naar grootse huldiging welke men
in China, op Java en in Siam tel
kens weer ontmoeten kan. De
tempels zijn volmaakt in Chinese
stijl, maar door het ontbreken
van gekleurd, geglazuurd tegel
werk der Chinese tempels donker
der, somberder. Verder even nobel
van vormen, even sierlijk en even
verzorgd in proporties. In de ho
ven, te midden der omringende
gebouwen, en in de grote tempel
hallen, die in hout en matwerk
met Japanse keurigheid zijn uit
gelegd, ondergaat men een stem
ming, meer dan men bekijkt. En,
als verrijking tegenover China,
zijn allerwege de kunstig karakte
ristiek gehouden cypressen en ce
derbomen en de vruchtbomen, die
in het voorjaar de vermaarde
schoonheid van hun bloei over
alles uitspreiden.
De neiging tot het kolossale
van het Oostelijke boeddhisme
vindt vooral ook haar uitdruk
king in de 1001 met mooie,
vergulde Boeddha's van de Sang-
jusangendo of in de Miroku Bo-
satsu van de Koroedjitempcl. En
bovenal in de enorme bronzen
Boeddha van de grote tempel te
Nara, uit de vroege middeleeuwen,
een machtige schepping, die met
de allergrootste tempelbcelden van
China wedijveren kan, en het
grootste gietwerk vormt, ooit in
oud of nieuw Japan gemaakt.
Bovenal is betoverend de aan
leg der complexen met hun gaan
derijen, hun tuintjes, hun brugge
tjes en met hun parken soms.
Vriendelijk zyn de boeddhis
tische priesters, tot iedere ge
dienstigheid bereid. Voor ons
werd de grote klok nabij een van
hun tempels in Kyoto tot luiden
gebracht. Het was een zwaar ge
vaarte, naar men meende de
zwaarste bel ter wereld. Een
•door
Dr. M. Blankenstein
zware balk werd, na enig voorbe
reidend zwaaien, ertegen geslin
gerd, wat een ver doorklinkend,
zwaar en sonoor-donker gonzen
ver over het land deed gaan.
Deze klok wordt anders slechts
twee keer per jaar geslagen; dit
maal twee keer op één dag omdat
de monniken, in kinderlijke blij
heid, nu ook ons gezelschap dit
voorrecht aanboden. Daarbij dreef
hen geen hebzucht, zoals ik her
haaldelijk in lama-kloosters in
China gezien heb, waar eens een
monnik mij zelfs zijn oude, bron
zen gebedsmolen voor belachelijke
prijs maar voor hem veel geld
aanbood. Wij woonden hun
dienst bij, blijkbaar ook weer tot
hun welgevallen.
Maar helaas, ook bij hen is ver
val, zo vertelden mij onze Japan
se begeleiders. De boeddhistische
kloosters vinden moeilijk nog
monniken. De boeddhistische
priesters huwen meer en meer na
de oorlog, en de onthouding van
vlees hebben de meesten hunner
opgegeven.
Vergane glorie
De keizerlijke paleizen hebben
wij bezichtigd na de tempels.
SteVk was daar nog de recht
streekse Chinese invloed merkbaar.
Nu mogen zij vry worden be
zocht. Zover was men in tege
moetkoming gegaan, dat ik in een
der paleizen een wegwijzer zag,
die bewees, dat men zich reeds
had ingericht op alle menselijke
roerselen van de bezoekers.
Het was een vreemde, oude we
reld waarin wij ons bewogen, nog
slechts licht aangeraakt door de
moderniteit. De glorie was reeds
lang vergaan, nadat de keizers,
zich bevrijdend uit de heerschap
pij van de sjogoens, naar Yedo, het
latere Tokyo, waren verhuisd.
Sic transit gloria mundi gold
dus meer de plaats dan de macht,
die er eens gehuisvest was.
Ridgway mag - indien nodig - geldigheid
bestandslijn met 15 dagen verlengen
PANMOENDJON. Vandaag verloopt de geldigheid van de bestands
linie in Korea en nog steeds zijn communisten en geallieerden niet tot een
vergeiyk gekomen. Naar in Washington verluidt heeft generaal Ridgway
toestemming gekregen de bestaande overeenkomst met de Noordelijken
over de wapenstilstandsiyn met vyftien dagen te verlengen.
Belde partijen verwijten elkaar waarvoor de communisten het voor-
voortdurend met de krijgsgevange-
ncnlijsten te hebben geknoeid. De
Noordelijken weigeren in te gaan op
het geallieerde voorstel, een Rode
Kruiscommissie tot de gevangen
kampen toe te laten voor inspectie.
De communisten maakten Woens
dag een nieuwe lijst van Ameri
kaanse gevangenen bekend. De lijst
bevat 726 namen. Zij voegden er aan
toe. dat 571 hiervan gestorven wa
ren en 155 gevlucht of vrijgelaten.
De lijst wordt door de geallieerden
„een schokkende bekendmaking" ge
noemd. De communisten hebben be
loofd te zullen onderzoeken wat er
gebeurd is met 332 andere Amerika
nen.
De Noordelijken hebben Woens
dag voor het eerst een groot pak
met brieven van gevangenen aan de
verbondenen overhandigd. Dit was
het gevolg van een overeenkomst
Kerstrede Koningin
(Vervolg van pag. 1)
barensnood dus pijn ervoor, tij
dens en erna. Maar wc kunnen cr altijd
doorkomen. Het is als het binnenko
men, het thuiskomen ln de ruimte,
waar men eindelijk de vleugels kan
uitslaan en de vrije lucht Invliegen.
Want; ..al wie door ootmoed wordt
herboren, die is van 't hemelse ge
slacht" en ,,'t hemelse geslacht" kan
men onder meer zo omschrijven: de
mensen die weten, dat ze in de wereld
van het vergankelijke niet thuis horen
en die zich niot kunnen laten boin-
vloedcn door wat vergankelijk is doch
die zich weten in waarheid verantwoord
aan God en mens. zolang ze voor zich
zelf weten het goede te doen; die zich
desnoods daarvoor zouden laten offeren,
en toch de enige eigenlijk gelukkige
mensen zijn.
Maar de mensen hebben de duis
ternis liever dan het licht, en hoe-
velen durven werkelijk het licht
in hun ziel te laten schUnen? En
toch moeten we, elk voor ons, en
als mensheid eens de duisternis de
rug toekeren, en ons richten naar
het licht.
En wat geeft het te werken, te
zwoegen en te ploeteren, als we
niet meewerken aan wat waarde
heeft voor God. Hij is het leven.
Het perpetuum mobile. Hij is
schepping. Hij laat allen steeds
veranderen. Hij schept het hogere
dan wij, waaraan wij echter m o-
g e n meewerken.
Werken wij in zijn licht, dan
kunnen wij iets volbrengen, wij
mensen, wij volkeren, wij mens
heid.
Door God geleid is zo vanuit de
eeuwig ruisende zee ons vaderland
zichzelf geworden.
Vanuit de eeuwig barende tijden.
door God geleid, zal Nederland
zichzelf geborgen weten door offe
ring in eenvoud, en door waak
zaamheid voor 's mensen plicht en
's mensen recht.
Od deze bodem kan vrede op
aard*5 worden bevestigd, en ge
handhaafd en in de mensen ccn
welbehagen."
Oud-directeur NS krijgt
hoge Franse ridderorde
UTRECHT. De oud-directeur
van de Ned. Spoorwegen, de heer G.
F, H. Giesbergcr. is door de Franse
regering benoemd tot ridder van het
Legioen van Eer. waaraan vevbonden
het oorlogskruis met palmtak. Deze
twee hoogste Franse onderschei
dingen zijn de heer Giesberger toe-
Bekend voor het doorgeven van ge
gevens over Duitse troepen en ver
dedigingswerken aan de geallieerden
en voor de organisatie van het
spoorwegverzet en de spoorwegsta
king. De Engelse regering had de
heer Giesberger daarvoor al eerder
onderscheiden.
stel hadden gedaan om post uit le
wisselen.
Commissie onderzoekt
wapenzendingen
In Makassar napens voor
Timor aangehouden
DJAKARTA De regering heeft
het noodzakelijk geoordeeld de aan
gelegenheid van dc wapenzendingen
aan een diepgaand onderzoek te on
derwerpen. alvorens ccn beslissing
te nemen. Dit heeft het Indonesische
ministerie van Voorlichting mede
gedeeld. Daartoe is een ministeriële
commissie van drie gevormd, be
staande uit de minister van Buiten
landse Zaken, de heer Subardjo, de
minister van Justitie, mr. Nasrum
en de minister van Algemene Za
ken, de heer Pcllaupcssy. Het is
r.og niet bekend, wanneer deze com
missie aan het kabinet rapport zal
uitbrengen. De „Talisse" ligt inmid
dels nog in de haven van Priok een
lading, die bestemd Is voor Djakar
ta, uit te laden.
De correspondent van Aneta te
Makassar heeft bericht, dat het ha-
I vencommando aldaar zeven kisten
met wapens in beslag heeft geno-
men, die door de Nieuw Holland"
uit Australië werden aangevoerd en
in Makassar waren uitgeladen voor
doorvoer naar Tïmor. De scheeps-
papieren waren in orde, maar het
v.*as niet bekend van wie de wapens
afkomstig en voor wie zij bestemd
waren. De kisten bevatten zeven
tig jachtgeweren met bijbehorende
munitie.
BENGHAZI. Het door armoede
geteisterde Libyc in Noord-Afrlka is
Zaterdag een onafhankciyk konink-
ryk geworden. Het Is het eerste
land dat zyn vryheid krijgt onder
auspiciën van de Ver. Naties.
De nieuwe staat heeft verzocht
toegelaten te worden tot de V.N.
De secretaris van de V.N. voor
Libye. onze landgenoot dc heer A.
Pelt. zal in Januari zijn eindrapport
aan Trygve Lie aanbieden.
Libye zal toetreden tot de Arabi
sche Liga. Tot de staten, die Lioye,
waarvan Idris el Senoessi de eerste
koning is. hebben erkend, behoren
de Ver. Staten. België, Irak. Enge
land. Frankryk en Italië.
Ook Nederland heeft Lybië als
onafhankelijke staat erkend. Het
ligt in de bedoeling eerlang dlplo-
matieke betrekkingen met dit land
te vestigen.
Heilige poort op de Tenjin-pas in
het Haruna-gebergte.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. De Neder
landse bariton Theo Baylé en zijn
echtgenote, de pianiste Kitty
BayléJohns, zijn Zaterdagavond
op weg van Wenen naar ons land
gewond geraakt bij een auto
ongeluk in Beieren. Baylé brak
een rib en liep kneuzingen op,
zijn vrouw kreeg een hersen
schudding.
BayLé's auto is door gladheid
van de weg geslipt en over de
kop geslagen. Hij werd geheel
vernield. De zanger en zijn vrouw
werden bewusteloos naar een
nabijgelegen boerderij gedragen.
Na enige tijd waren ze zover her
steld dat zij de reis naar Amster
dam per trein konden voortzet
ten.
DEN HAAG - Volgens de New
York Times zou de Nederlandse
regering bereid zijn om, overeen
komstig dc conclusie van de bijzon
dere commissie van de Nato, de Ne
derlandse defensie-inspanning met
vijf procent te verhogen. Nederland,
dat voor het rapport van boven
genoemde commissie volgens de
N.Y.T. veel waardering heeft, zou
daartoe echter slechts kunnen over
gaan, indien de Amerikaanse eco
nomische hulp aan Nederland en de
omvang van de Amerikaanse in
kopen in ons land dit mogelijk
maken.
Tegenwaardefondsen
voor aflossing
van schuld?
Snelle beslissing van VS
te verwachten
DEN HAAG. Tijdens sijn
recent verblijf in Washington
beeft minister Lleftinck met Ame
rikaanse financiële autoriteiten en
met de ECA besprekingen ge
voerd. teneinde hun een beter in
zicht te verschaffen in het Neder
landse verlangen om de tegen
waardefondsen in hoofdzaak te
gebruiken voor schuldaflossing.
Minister Licftinck deelde mee
in zijn besprekingen veel begrip
voor het Nederlandse standpunt te
hebben ondervonden. Hij heeft op
een snelle beslissing aangedron
gen.
In het Cultureel Centrum te Am
sterdam wordt van 25 December tot
5 Januari een tentoonstelling gehou
den van Gothische kunst onder de
titél „Tijdloze schoonheid van Go-
thick en Renaissance".
ROTTERDAM De sleepboot
..Walcheren II". die tezamen met
de sleepboot „Elis" de drijvende
kraan „Meyerstijn* van Rouaan
naar Stockholm sleept, heeft Dins
dag geseind, dat deze kraan op 25
mijn Z O. ten Oosten van Exclo-
sund is gekapseisd, doch niet ge
zonken. De sleepboot waarschuwt
in dc buurt varende schepen, dat
het wrak zeer gevaarlijk drijft
voor dc scheepvaart.
DEN HAAG De werkzaamheid
van de NIWIN is geëindigd. De
goederen, die deze organisatie nog
in voorraad heeft, gaan naar de
Nederlandse militairen in Nieuw
Guinea cn West-Indië en naar het
personeel van de Nederlandse mi
litaire missie in Indonesië.
In de vijf jaar van haar bestaan
bedroegen de inkomsten der NIWIN
f 22.300 000. t.w. f 15.300.000 rijks
subsidie cn f 7.000.000 van particu
lieren.
Heilige dansressen in de Sjinto-
tempel in de oude keizerstad Nara.
(Advertentie l.M.)
_DË ANTI.PIJN TABLETTEN
SAN FRANCISCO. „Dc Ameri
kaanse zevende vloot is bezig 70.000
nationalistische Chinese soldaten
over te brengen naar Siam met be
stemming Noord-Birma, waar zij op
grote schaal moeilijkheden aan onze
grenzen moeten veroorzaken," aldus
een door radio-Peking verbreide be
schuldiging aan het adres der Ver
enigde Staten.
Volgens het communistische radio
bericht zouden de Amerikaanse ge
neraals William Chase, hoofd van de
Amerikaanse militaire missie op
Formosa, en John Cole, hoofd van de
overeenkomstige missie ln Birma, te
Taipeh met de Chinese nationalisten
een overeenkomst over dit transport
hebben gesloten.
De communisten duidden de troe
pen aan als versterking voor gen Li
Mi, die het bevel voert over de na
tionalistische guerillatrnepen in de
provincie Yoennan in Z.W.-China.
Aflossing oude lening
vergemakkelijkt
DEN HAAG. Aan het eind van
het jaar moet Nederland de op een
na laatste aflossing van 30 millioen
dollars doen op een in 1946 gesloten
lening van 200 millioen dollars bij
de Export cn Importbank. Omdat dit
op het ogenblik te hoge eisen aan
onze schatkist stelt cr moet
120 millioen voor op tafel gelegd
worden heeft minister Licftinck
dollars geleend. Bij zijn jongste be
zoek aan Washington heeft hij een
lening van 18 millioen dollar be
machtigd tegen een rente van 31
procent. De helft moet na anderhalf
jaar terugbetaald worden, de rest na
twee jaar. Uit Nederlandse middelen
behoeft cr dus op 31 December
slechts 12 millioen dollars gefour
neerd tc worden. Wat de laatste af
lossing van 30 millioen dollar be
treft, eind 1952, valt nog niets te
zeggen. Maar minister Lieftinck
heeft gegronde hoop, dat deze op de
zelfde wyze zou kunnen geschieden.
Advertentie (l. M.)
Hoe kan Dw maag „graag" zijn
met angst om 't hart voor Brandend
Maagzuur?
Die angst -bij-voorbaat" kunt U weg
nemen door altijd ccn paar Rcnnies bij
U tc steken. Die geven dadelijk ver
lichting bij het eerste optreden van
brandend maagzuur en zelfs dc hevig
ste aanval kunt U met Rcnnies dadelijk
blussen 'n Heerlijk middel, die Ren-
nles. Smakelijk, onbetwist afdoende en
gemakkelijk in te nemen, overal
altijd onopvallend Neem toch een
pak Rcnnies in huls. Voor U zelf en
Uw huisgenoten: ook voor dc gaan
de en komende man
KANSAS CITY. President Tru
man heeft Woensdag George Ken
nan de man van de politiek van
het in bedwang houden van de Rus
sische agressieve politiek tot
Amerikaans ambassadeur in Moskou
benoemd.
De president heeft ,,mct tegenzin
toegegeven" aan het verzoek van
ambassadeur Alan Kirk om zich te
rug te trekken.
Het Kremlin heeft Kcnnan's be
noeming goedgekeurd De Pravda
deed Woensdag een hevige aanval
op Kennan.
Kennan is thans aan het State De
partment verbonden als deskundige
voor Russische aangelegenheden.
Russische mijnen bleken
uitvinding der V.S.
NEW YORK. Een zeer geheim
Amerikaans ontwerp van een haven-
myn is gestolen. Russische copieën
van deze myn zyn in Korea gebruikt
cn ten minste een honderdtal Ameri
kaanse zeelieden is er het slachtoffer
van geworden. Dit beweert de „New
York Daily News".
Het blad voegt er aan toe. dat de
diefstal werd bemerkt in Wonsan.
Daar gingen plotseling Amerikaanse
schepen naar de kelder, hoewel deze
Noord-Koreaanse haven met de ge
bruikelijke mijncnvecgmethode was
bewerkt Washington zond cr toen
zijn beste deskundigen op af cn de
zen ontdekten in de haven mijnen,
die niet np de gebruikelijke wijze on
schadelijk waren te maken. Groot
was de verrassing van een van hen,
toen hij bemerkte, dat de mijnen ver
vaardigd waren volgens een door
hem uitgevonden constructie.
In officiële kringen in Washington
weigerde men commentaar op het
bericht tc geven.
TEHERAN. „Wegens gebrek
aan buitenlandse valuta" worden
drie Perzische ambassadeurs cn 23
andere diplomatieke vertegenwoor
digers tijdelijk naar Perzie terugge
roepen. Het betreft de ambassadeurs
te Londen, Rome cn New Delhi.
Het salaris van andere diploma
tieke vertegenwoordigers en hun
staf wordt met 23 tot 40 procent ver
minderd
Een Tsjechoslowaaksc missie Is
uitgenodigd naar Teheran te komen
om een olieovereenkomst te sluiten.
(Een week geleden verklaarde Hoes
sein Fatemi, dat Tslecho-Slowakiie
cn Polen ieder hadden voorgesteld
ongeveer 500.000 ton ruwe en geraf
fineerde olie te kopen).
Veroordeeld tot 2 jaar
ROTTERDAM Dc 19-jarige tim
merman J. J. L. uit Rotterdam is
Maandagmiddag door de rechtbank
veroordeeld tot twee jaar gevange
nisstraf met aftrek, door te brengen
ln de jeugdgevangenis te Zutphen.
Hem waren twee diefstallen te
Rotterdam ton laste gelogd, maar
volgens de officier van Justitie had
hij in deze stad in totaal veertien
maal ingebroken en nog zes keer
elders, o a. in Arnhem, Nijmegen,
Tilburg cn Zuid-Limburg.
Betoging tegen benoeming van op Westen
georiënteerde Egyptenaren
TWAALF Nederlandse boeren
families zijn dezer dagen met dc
..Rijndam" in de haven van New
York gearriveerd. In de staat
Alabama zullen zij nieuw land
in cultuur brengen: 16 tot 32 hc
per familie. Om te wennen aan
hun veranderde levensomstan
digheden zullen zij eerst een
jaar bij Amerikaanse boerenge
zinnen doorbrengen.
CAIRO. In Cairo en Alexandrië
zyn Woensdag onlusten uitgebroken
tengevolge van de benoeming van
een Westers georiënteerd bankier
tot hoofd van het Koninklijk kabi
net. Met traangasbommen en scho
ten In de lucht dreef dc politie een
menigte betogers uiteen. In beide
steden Is de noodtoestand afgekon
digd. Er zijn nog geen berichten
over slachtoffers.
Behalve tegen dr Hafcz Afifi, de
nieuwe chef van Faroek's kabinet,
waren de betogingen ook gericht te
gen de benoeming van de uit Lon
den teruggeroepen ambassadeur
Amr Pasja tot adviseur van het ka
binet in buitenlandse zaken.
Beide mannen staan bekend als
voorstanders van een gematigder
politiek ten aanzien van Engeland.
Geruchten over een ernstige rege
ringscrisis werden van Egyptische
zijde tegengesproken.
DEN HAAG. Nederland zal
over het Amerikaanse fiscale Jaar
1 Juli 195130 Juni 1952 aan Ame
rikaanse economische hulp een be
drag van 100 millioen dollars ont
vangen.
Stuurman van IJmuidense
trawler in Noorse wateren
vermist
IJMUIDEN De stuurman van
de IJmuidense trawler „Tzonne",
welk schip op weg was naar de
Barendszee-visserij, is in een van
de Noorse fjorden, tijdens hoge
zeegang, waarschijnlijk overboord
geslagen en verdronken. Het was
de zoon van de schipper C. van der
Leek. De vermissing van de stuur
man werd pas geconstateerd nadat
de trawler anderhalf uur door hoge
zeeën had gestoomd, zodat de re
constructie van het ongeluk uiter
mate moeilijk is. De vermiste stuur
man laat een vrouw en twee kin-
deroo na.
7 IET u die lamp op tnün bu-
c** reau? Het is ccn misbaksel
met een pretentieuze witte kap
op een veel tc iel voetstukje, maar
ik kan cr onmogelijk van schei
den. Wanf als ik haar bekijk, her
inner ik me altijd weer. met een
zekere vertedering, hoe zij zo le
lijk geworden is.
We schreven 1935 een mooie,
duidelijke tijd. want kwaad heette
Hitler en goed alles wat er tegen
was. Je kon je ideaal dus dienen,
door te gaan interrumperen op
vergaderingen van Musscrt cn als
je daaraan nog niet genoeg had,
waren er nog vele andere prikken
te geven in de lemen voeten van
het Derde. Rijk. Achter op je brie
ven plakte je bijvoorbeeld sluitzc-
gels met de slogan Boycot alle
Duitse waren". En als er ccn man
met ,.Volk en Vaderlandliep te
venten, was het opluchtend even
voor zijn voeten tc spuwen. Ook
hard op de vingers fluiten bij het
verschijnen van Gocbbels' beelte
nis in dc Cineac hielp hoorbaar
mee aan dc trom/ van het goede
over het boze. We deden iets aan
de wereld in die dagen, terwijl
je nu hoofdzakelijk dc indruk
krijgt dat de wereld alles doet
met óns.
Op mijn vergadering kreeg ik
ran mijn broer het ..Bruinbork
over de Hitler-tcrreur". van mijn
verloofde. ..Die Gezeichneten" van
Georp Grosz, van mijn vriend ..De
Veensoldatenvan Wolfgang
Langhoff en van mijn ouders vijf
tien gulden. Met dat geld tramde
ik de volgende dag naar de stad
cn kocht in een geavanceerde win
kel, bij een juffrouw die 's avonds
sociologie studeerde en waar
schijnlijk op ..Forum" was ge
abonneerd, ren hyper-moderne
door vele steekhoudende principes
gedragen bureaulamp. Daar de
voet van glas was, kostte het eni
ge moeite er in goede orde mee
thuis te komen, want de straat
glom van de regen en de tram
stond eivol mensen met puntige
ellebogen, maar eindelijk had ik
tn(jn aanwinst veilig cn wel in
mijn kamertje, lk riep alle leden
van het huisgezin naar boven, om
dat ik behoefte had aan lof. maar
teen zij om mijn bureau stonden
geschaard, zei mijn broer op snij
dende toon:
,,'t Is een Moffenlarnp, kijk
maar."
En hij wees naar een blikken
plaatje, onder dc voet. waarop het.
merk „Zemach" stond Daar wij
allemaal de boycotzcgels gebruik
ten en zelfs ccn einaillc bordje
onder de deurbel hadden pcsplj-
kerd, dat in dreigende bewoordin
gen ontried ons Duitse waren ten
verkoop aan tc bieden, viel er een
vijandige stilte en nog geen
v\jf minuten later glibberde ik
weer met de lamp over de straat
en tramde terug naar de winkel,
gebogen onder een gewetenscon
flict.
,0, neen meneer", zei de juf
frouw, „niet Duits, maar Tsje
chisch, kijkt u zelf maar."
En zij bracht enige kleurige
brochures van de ,Zemach"-fa-
brieken uit Bmn ter tafel, die als
bewijsstukken zó overtuigend wa
ren, dat ik de vlag moest strij
ken. Opgelucht verliet ik de win
kel, worstelde mij weer met dc
lamp naar huis en viel er toen,
vlak voor onze deur, languit mee
in de modder
Kijk, daarom is zij zo wanstal
tig, want de glazen voet brak bij
deze gelegenheid in duizend stuk
ken, zodat ik er zelf dat oude
houten pijpje onder prutsen moest.
Aesthetisch viel er dan ook nooit
enig plezier aan te beleven, maar
tóch heeft die misvormdheid mij
altijd ccn beetje vertederd, gelijk
een verwonding, opgedaan tn een
eerlijk duel.
En in een overzichtelijke tijd,
toen we nog zongen van „Eens
komt de klahare schohonc daha-
hagcn bij elke lik aan de
sluitzegcl duidelijk proefden, dat
we die dag naderbij hielpen Als
ik op het ogenblik om me heen
kijk, krijg ik niet de indruk dat
we al zo bar veel opgeschoten
zijn, maar tóch die lamp doe
ik nooit weg.
KRONKEL
Meer lesuren gevraagd
Duits als leervak
UTRECHT Het hoofdbestuur
van de „Vereniging van Leraren ln
levende Talen" heeft de minister
van O K. en W. verzocht om. in
afwachting van de aangekondigde
onderwijshervorming, ten aanzien
van het leervak Duits op de mid
delbare scholen een noodmaatregel
te willen treffen, waardoor het aan
tal lesuren wordt uitgebreid.
Theologen, archaelogen, phllologen
hebben gezworven door de landen
van het Midden Oosten en ln lange rijen
Indrukwekkende werken hebben zij
hun wetenschappelijke bevindingen
neergelegd, min of meer voortbouwend
op wat de Bijbelschrijvcrs aan land- en
volkbeschrijving hebben opgeleverd.
Bertus Aafjcs is als een arenlczcr ach
ter deze maaiers aangegaan, niet als
man van wetenschap maar als dichter,
die oog heeft voor het kleine, die ont
roerd wordt door het menselijke, die
getroffen werd door deze wonderlijke
wereld, die sedert Mozes' dagen nau
welijks Is veranderd. Wat hij zag en
beleefde, schreef hij neer ln korte kro
nieken op een zo gevoelige, spranke
lende manier, zo geestig ook en zo
geestdriftig, dat leder die ze leest wel
onder dc bekoring moet komen van het
Oosterse leven. Het bundeltje lp uitge
geven bij J. M. Moulenhoff en heet
„Arenlczer achter de maaiers", 5.90).
BIJ de verschijning van de tweede,
verbeterde druk van het boek „Aan
Babylons stromen", hebben wij ons op
nieuw verwonderd over de weldadige
eenvoud, waarmee prof. dr M. A. Berk
zijn grote kennis omtrent de cultuurge
schiedenis van het oude Mesopotamia
aan z(jn lezers weet mee tc delen. Het
ln alle opzichten voortreffelijke boek
behelst ccn boeiende schets van een pe
riode in de wereldgeschiedenis, die door
haar rijkdom aan cultuur nog steeds
fascineert. Kosmos in Amsterdam gaf
het weer ln zeer fraaie uitvoering uit.
9.50).
Drie alleraardigste boekjes heelt
Plocgsma uitgegeven M. Entwlstl*
schreef Izaük, het jongetje uit de tent",
M. Chalmers „Jezus en de kinderen".
Bijzonder goede plaatjes met voor kin
deren prettige tekst vormen samen
juweeltjes voor dc kinderkamer. Het
derde „Jezus en do dieren", bestaat uit
korte verhalen, geïllustreerd, maar
helaas niet al te gelukkig vertaald. J.
M. Macdougall-Ferguson is de schrijf
ster 1.85).
