Amersfoorts Raad houdt grote
lijn in het oog
.Woningnood blijft nog
voortduren
Forse greep uit tal van
jubilea
Aantal branden nam ook in
1951 af
Stedebouwkundige plannen
liggen gereed
5
Hecli te sam en werking
leidt tot grote besluiten
Alom heerst verblijdende
bou w-activiteit
Onze doden
in 1951
Grootse herdenking van 575
jaar Latijnse School
Pensionncring
en vei
trek
Maandag 31 December 1951
HET OUDE JAAR 1951
Dc heer en mevrouw PotBlaek-
stone vormden dc eregasten tij
dens de tocht van dc Atncrs-
foortse ouden van dagen naar de
Julïanatoren bij Apeldoorn. Het
echtpaar vierde ziin diamanten
bruiloft. Hier rijden ze een ere
rondje.
(Van een onzer verslaggevers)
Als een raadsvergadering zo tot het middernachtelijk uur duurt, moppe
ren we wel eens. De volgende dag zijn we 't alweer vergeten. Dan leeft
sterker in ons de gedachte, dat we in wezen heel blij moeten ziin met een
democratische instelling als de Raad is. Daar komt liet politieke leven in
al zijn schakeringen tot uiting. Daar leert men onderkennen, dat eeri ogen
schijnlijk onbelangrijke zaak toch tegen dc achtergrond van de democra
tie haar betekenis heeft.
(Van een onzer verslaggevers)
Amersfoort teil nog altijd 1200 woningzoekenden. Onnoemelijk leed gaat ach
ter dit simpele cijfer schuil. Dc samenwoning is dc grootste plaag van de
na-oorlogsc jaren. Veel uitzicht op ccn snelle aflossing van dit probleem
is er niet. Dc wil om woningen te bouwen is er wel. maar de middelen
ontbreken. En toch slaat Amersfoort in de rfj der Nederlandse gemeenten
geen slecht figuur. Het gemeentebestuur heeft ook dit jaar met een niet
genoeg te prijzen activiteit aan dc oplossing van 't woningproblccm ge
werkt.
Nu komt het vooral
Dit is een van dc nieuwe flat
woningen. die dit- jaar aan de
Dollardstraat verrezen. Op de Je,
2e en 3e verdieping bevinden
zich normale woningen en op de
4e verdieping vrijgezellenflats.
Tentoonstellingen
druk bezocht
"N
Dc boekhandel in Amersfoort
moest in 1951 twee belangrijke fi
guren missen. In Januari overleed
te Utrecht de heer G. J. Slothouwer,
die vele jaren boekhandelaar en
uitgever in onze stad was.
Écn andere bekende persoonlijk
heid op het gebied van dc bockhan
del. de heer G G. Vccncndaal, over
leed op 17 Juli. Hij bekleedde jaren
lang een bestuursfunctie in de Ver
eniging van Amcrsfoortse Boekhan
delaren.
De heer Tcunis van Schalk, hij
velen beter bekend als „Ome Teus",
die café Royal" op de Hof dreef,
overleed op 17 Februari. 16 jaar oud.
Op 15 Januari overleed na een
langdurige ziekte op 69-Jarige leef
tijd luitenant-kolonel V Baan. die
zich in Amersfoort o.m. bekendheid
verwierf door zijn werken op maat
schappelijk gebied.
De heer W. van der Eist, die zich
na zijn pensionncring bij het nij
verheidsonderwijs tc Amersfoort
\ostigde, overleed In het begin van
Maart. Hij was een pionier op het
gebied van beroepskeuze.
„Volksonderwijs" verloor een be
kwame kracht in dc persoon van dc
beer A. van Wijngaarden, die sinds
1916 algemeen secretaris van dc \cr-
eniging was. llij overleed in Maart
te Amsterdam. Dc heer Van Wijn
gaarden was in Amersfoort hoofd
onderwijzer aan verschillende scho
len en daarnaast o.a. voorzitter van
de plaatselijke afdeling der S D.A.P.
In de nach,'. van 3 op 4 April o\er-
lecd ccn bekwaam machlncfabrikant,
de heer J. D. Goedhals.
De Examencommissie voor Politie-
diploma's verloor op 8 April haar
secretaris, dc heer G Wisman, die
een autoriteit was op het gebied van
politieopleiding.
Tragisch was dc dood op 13 Juli
van a.o.o. A. W Schoenmaker, tij
dens een congres v.-ii de ondcroffi-
eiersvereniging „Ons Belang", waar
van bij hoofdbestuurslid was.
De heer C. A. van der Sar. die
in Juli door een ongeval oui het
leven kwam, was oud-bedrijfslcider
van het Grand- en het City-theater.
Op 19 Juli overleed op 86-jarige
leeftijd de gep gencraal-inajoor til.
J. L. van der Moer.
Met verslagenheid vernam men In
industriële kringen op 9 Augustus
het bericht \an dc dood van de
heer H. van Nlcuwkerk. door een
verkeersongesal in Soest. Dc heer
Van Nieuwkcrk was eigenaar san
een meubelfabriek In onze slad.
Bijzonder tragisch svas het over
lijden van de heer J. Wijnen, heter
bekend als „Jozef van het zieken
huis". op II Augustus. IIIJ was
slechts enkele weken tevoren gc-
pensionneerd als portier van bet St.
Elisabcthzickenhuiv
Al deze doden, en ook degenen,
die hier niet genoemd werden, ge
denken wc aan het eind van het
Jaar eerbiedig.
V.
op burgerzin aan
In 't Soesterkwartier is aan de
Dollardstraat een nieuwe wijk ver-
j rezen. Acht kapitale flats vormen
een fraai sluitstuk van deze wijk.
i welke nu bijna is volgebouwd. El
ders in de stad. aan de Arnhemse-
weg, bouwde men met voortvarend-
heid w.onmgblok na wonmgolok.
Ook op de Berg heerste bouwactivi
teit. waarin vooral de particuliere
t bouwers een aandeel hadden. Kort
om, waar 't in Amersfoort maar
even mogelijk was, bouwde men
huizen.
Door dc toepassing van een goed
1 systeem is het in onze stad moge-
luk gebleken deze bouw-activiteit te
doen voortduren. Nog steekt de
troffel niet doelloos in het cement,
i nog draait de betonmolen, nog
j spuit de zandzuiger grond over de
velden, die bouwrijp worden ge
maakt.
Ook in de omgeving van de Mon-
i tage-wijk Jeruzalem vinden dc plan-
nen tot het bouwen van 128 \vo-
i ningen en 2 winkels voortgang. Hel
plan Kruiskamp krijgt aster vorm
cn ook daar is men aan het bouw-
1 rijp maken van de grond toe.
Een gevaar
Een groot gevaar dreigt. Het geld
raakt op. Het gemeentebestuur
wendt alle middelen aan om aan
geld te komen. Eenvoudig is deze
taak niet. Maar Amersfoort, dat
financieel gezond is. weet gelukkig
hier en daar geld los te krijgen. En
wat doet de burgerij? Zal de door
het gemeentebestuur uitgeschreven
obligatielening slagen? Nu is er een
I kans Uw burgerzin te tonen. Slaat
i de handen ineen. Met vereende
krachten moeten wij de woning-
nood uit onze samenlevin® stoten
Voor 1952 is de toestand nie' roos
kleurig. De gemeente gaal 532 wo-
1 ningen bouwen; misschien komen
j daar nog 43 bij. Particulieren en
I Rijk nemen Cr ongeveer 48 voor
I hun rekening.
Moge liet samenwoning-percon-
i tage. dat nu nog hoog is, eind 1952
j belangrijk lager liggen.
Er zijn in het afgelopen jaar
j enkele tentoonstellingen in Amcrs-
I foort geweest, die door duizenden
i bezocht zijn. In Augustus werd de
Markthal in beslag genomen door
de „Floralia" en korte tijd daarop
J door de „Avera", welke 12000 bc-
zoekers trok.
Dc middenstand zat zeker niet
stil. Zestienduizend bezoekers kon
dc WAS-beurs in een van de
i nieuwe Polynorm-hallen boeken,
en negenduizend de Sperwer-
i proefparade in de Markthal.
Bijzonder veel viel er voor licf-
hebbers tc genieten op dc tentoon,
stelling. die de Amcrsfoortse
Klein veefokkers Vereniging m No-
1 vember in dc Markthal hield.
College stuwende
kracht
Amersfoorts Raad bijt zich wel-
cens vast in kleine zaken. Toch
wordt de grote lijn niet uit het
oog verloren. In die Raad is het
college een stuwende kracht. De
leden vinden een open oor bij dit
college. Het is graag bereid, zover
de financiële mogelijkheden dat
toelaten suggesties uit dc- Raad
te onderzoeken om zo nodig met
een voorstel tc komen.
Groot is ook de activiteit van
cic verschillende fracties. Iedere
fi actie heeft zo haar stokpaardjes.
Die worden dan ook flink bereden.
Politieke schermutselingen blijven
daarbij niet uit en de grenzen van
het debat hebben soms een reik-
Dc Gemeente gaat ook over tot
een bevolkingsonderzoek op t.b.c.
Monument
De kleuterschool in 't Soester
kwartier is een monument, ge
wrocht door krachtige samenwer
king. En zo zijn er meer zaken,
die verder reiken dan 't voor de
gemeente financieel zo moeilijke
jaar 1951. In alle fracties leeft dc
overtuiging, dat de woningnood
snel uit de stedelijke samenleving
moet worden gebannen. Besluiten
daartoe vooral op financieel ge
bied (leningen) werden genomen.
Er wordt zo langs de neus weg
wel eens beweerd, dat al die
leningen niet wijzen op een gezon
de financiële positie van Amers
foort Men vergeet daarbij, dat
vooral de woningbouw grote som
men vergt. Dat geld moet Amers
foort ergens vandaan halen. Dit
wijdte \an Wladiwostok tot Wash- j houdt echter niet in, dat onze gc
ington. Zo'n slippertje maken kan
geen kwaad als men de te voeren
gemeentepolitiek maar niet uit het
oog verliest.
In 1951 is dat zeker niet 't ge
val geweest College en Raad heb
ben in nauwe samenwerking veel
tot stand gebracht. Mogen wij her
inneren aan de voorbereidingen tot
cte stichting van een schoolpsycho
logische dienst. Op I Januari van
her jaar, dat straks wordt inge
luid. gaat deze dienst werken.
Verscheidene onderdelen van 't
uitbreidingsplan, zoals plan Ran
denbroek, Kruiskamp, De Koppel,
enz. passeerden de revue.
meente er maar zo'n beetje op los
leeft. De begroting 1952 sluit zon
der manipulaties. Trouwens als 't
werkelijk zo slecht was, dan zou
den de hogere organen wel de
vinger leggen op deze vermeende
wond. Dit even terzijde.
Installatie
Er zou nog veel meer over de
activiteit van college en Raad te
zeggen zijn.
We bepalen ons echter tot en
kele bijzondere gebeurtenissen. In
dc Fcbruari-vergadering vond dc
installatie van de nieuwe gemeen-
tesecretaris, mr. R. Streng plaats.
Zijn werkzaamheid in Amersfoort
zal ongetwijfeld vruchten afwer
pen. Algemeen betreurde men het
vertrek uit dc Raad van de heer
G. Wielinga. Indrukwekkend was
dc herdenking van honderd jaar
gemeentewet op 5 Juli van dit
jaar.
Zo mag het gemeentebestuur te
rugzien op een vruchtbaar jaar.
Voor 1952 wensen wij College en
Raad veel kracht toe om aan de
moeilijkheden op 't gebied der ge
meente-huishouding het hoofd te
bieden.
Yog- eenmaal
zestigduizendste!
(Van een onzer verslaggevers)
Weet U nog hoe we in spanning
hebben gezeten, toen het aantal in
woners van Amersfoort langzaam
naar dc zestigduizend liep? Wanneer
zou het gebeuren, wie zou het zijn?
Eindelijk, op 8 November, kwam aan
het v. achten een eind, toen bekend
I werd. dat Sophia Willemina Har-
togsveld Amersfoorts zestigduizend-
1 stc was. Half Amersfoort was op de
been, toen dc F.A.M. een week later
ging feliciteren, cn geschenken aan-
bood.
Om aan 't cijfer 60.000 te komen,
moest Amersfoort nog een flinke
I groei doormaken. Op 1 Januari 1951
telde onze stad 59.277 zielen. Op
8 November waren er dus al 723
inwoners bijgekomen.
Goud en diamant
(Van een onzer verslaggevers)
Er zullen er waarschijnlijk wel
meer geweest zijn, maar zes bij»
zondere zovecl-jarige echtvereni
gingen zijn ons bijgebleven uit het
afgelopen jaar.
Herinnert U zich nog liet groot
se feest, dat er in dc Aldcgondc-
straat is gevierd, toen Gijsjo
Blackstonc en Jan Pol zestig jaar
getrouwd waren' En later die
tocht van dc ouden van dagen
naai Apeldoorn, waar zij de ere
gasten waren? Dat was in Mei.
Een ander diamanten huwe
lijksfeest werd in Juli 'gevierd
door het echtpaar TommclVan
dc Velde in de Lecnaert Nicasius-
straat. De beide oudjes (86 en 77
jaar) hebben daar een hele nacht
doorgcfcest, en, alsof dat nog niet
voldoende was om haar vitaliteit
te bewijzen, deed „Grootje" de
volgende morgen, toen de hele fa
milie naar de kerk was, in haar
centje de afwas. Minder uitbun
dig. maar zeker niet minder har
telijk heeft Amersfoort meegeleefd
met het 55-jarig huwelijksfeest
van het echtpaar KrijnenCollet,
in de Eemstraat, Dat was in Sep
tember.
De drie andere bruiloften, die
we ons herinneren, waren alledrie
gouden huwelijksfeesten. In
Augustus dat van het echtpaar A.
PijpersNiekerk, in September
het echtpaar H. v. d. HoogenDe
Jong. cn in October het echtpaar
K. VerhaarHooft.
Oldenbarnevell-
gymnasium
jubileerde
j Minister Rutten houdt een toe-
I spraak tijdens de herdenking
van het 575-jarig bestaan van
i het Oldenbarnevelt Gymnasium,
in de Joriskcrk.
Felle brand aan
de lloge weg
Een korte maar hevige brand
woedde in April v>an dit jaar in
een woning aan de Hogeweg, die
voor een groot deel werd ver
nield. Het was een zware slag
voor de familie Vaneveld, die
hier woonclc. Gelukkig kon het
huisraad gered worden.
Twee onvoorzichtige rokers richtten
voor f50.000 schade aan
(Van een onzer verslaggevers)
We mogen natuurlijk niet „IIci" roepen voor we over de brug zijn; het
jaar is nog niet helemaal voorbij terwijl we dit schrijven, maar lot op dit
ogenblik zijn er in het afgelopen jaar nog geen grote branden geweest in
Amersfoort. Dc hulp van dc brandweer werd, in vergelijking met vorige
jaren, niet zo dikwijls ingeroepen, ongeveer vijftig maal. maar wel is dc
door het vuur aangerichte schade aanzienlijk. Ze bedroeg tot half December
ruim zestigduizend gulden. In 1950 werd de bulp van de brandweer 82 maal
ingeroepen, en bedroeg de schade 17.080.
Een derde van alle meldingen had i hinderen, dat woonhuis cn inboedel
betrekking op schoorsteenbran- schade opliepen door een construc-
dcn. De oorzaak bleek dan steeds j tiefout san de schoorsteen. Een ge-
een foutieve constructie of een vuile j deelte van c?n huis is verloren gc-
sehoorsteen. Vijfmaal heeft de brand- gaan. door een te late melding. Hoe
weer door snel ingrijpen kunnen ver- J gevaarlijk het is wanneer kinderen
j met vuur spelen bleek ook in het af
gelopen jaar weer. Twee hooibergen
I gingen daardoor gedeeltelijk verlo
ren. Twee onvoorzichtige rokers za-
I gen kans een schade aan te richten
van ongeveer vijftigduizend gulden.
I De preventieve controle is in de
laatste jaren steeds intensiever ge-
worden Daarnaast wordt meer me-
dewerking van de burgerij gekregen
wat be'reft uitvoering van dc advie-
j zen waardoor het repressief optre-
den van de brandweer beperkt werd.
De Amcrsfoortse brandweer nam
1 oen stand in op de zo drukbezochte
W.A.S.-beurs, en gaf daar de burge-
rij voorlichting ten aanzic-n van de
i constructie van schoorstenen, veilige
opstelling van haarden, enz. Dat dc-
J zc voorlichting zeer nuttig is. blijkt
j uit onderstaande cijfers. Duidelijk is
j te zien hoe m dc afgelopen jaren
het aantal branden en de grootte van
de brandschade is teruggelopen. He-
laas steekt daarbij het schadebedrag
van 1951 ongunstig af.
Het aantal malen, dat werd uitge-
I rukt en de totale jaarlijkse schade.
1947 178 maal f 37 882
1948 130 maal f 44.475.—
1949 117 maal 22.535
I 1950 82 maal 17 080.
(Van een onzer verslaggevers)
Uw verslaggever, die de opdracht heeft gekregen om in een pak weg
honderd regels een overzicht te geven van wat er zo al in het afgelopen
jaar is gejubileerd en gejubeld, staat voor een zware taak. Er zijn zoveel
feesten gevierd, er is zoveel herdacht en er zijn zoveel mensen in de bloe
metjes gezet, dat het onmogelijk Is een opsomming tc geven van alles. Ij-
zal een greep gedaan moeten worden.
Van Peter Voskuilen tot 'Sr,?
Kees van de Biezenbos L^eeCthteelTgranciioos zangconcours
i Toen het jaar 1951 nauwelijks vierde „Soli Deo Gloria" eind Juli
j een week oud was begon het fees- i haar veertigjarig bestaan. Dirigent
ten al. Heel wat hartelijke woor- Otto Rooke werd daarbij konink-
den w erden er gesproken tijdens jij^ onderscheiden. Ook veertig jaar
een receptie van de gouden N VV - bestond de afdeling Amersfoort
j bestuurdersbond in Amicitia. Veer- Van de Nederlandse Natuurhisto-
tig jaar bestond de Amersfoortse i rische Vereniging Die vierde dit
afdeling van het Rode Kruis, cn jubileum met een tentoonstelling
l ook het bestuur daarvan recipieer- jn de Academie,
cie. Prettige herinneringen bewa- Nog vers in het geheugen liggen
ren we aan een maaltijd in het dan tenslotte dc jubilea van dc
Berghotel. die het besluit vormde I sint Vinccntiusvereniging (100
van het vijftig-jarig jubileum van j jaar) cn van dc RK Middcn-
Handel en Nijverheid". Wat daar 1 stands vereniging ..De Hanze" <40
gespeecht is jaar», beide in het begin van No-
Peler Voskuilen werd m t zon- vember.
netje gezet, maar dat zonnetje be-
stond in dit geval uit toneel-schijn-
Activiteit in particuliere sector en
die der overheid
(Van een onzer verslaggevers)
Een levende gemeenschap houdt het oog gericht op de toekomst, Amers
foort Is zo'n gemeenschap. Zowel in de particuliere sector als in die der
overheid liggen plannen op stedebouwkundig gebied gereed. Alleen de
slechte financiële positie van ons land remt dc uitwerking ervan. Voor
Amersfoort is b.v. dc goedkeuring van 't kernplan door de Kroon van grote
betekenis. Dit goede nieuws laat nog op zich wachten. Misschien komt het
in 1952 nog eens zo ver. Op de stedebouwkundige afdeling van de dienst
Gemeentewerken zit men inmiddels niet stil. Van de uitbreidingsplannen
die daar liggen, van bijkomstige statistieken en maquettes zou ccn gocdo
tentoonstelling ingericht kunen worden. Amersfoort zou aan de buiten
wacht kunnen tonen wat 't wil. In 1952 gaat dc plaatselijke overheid in die
richting wel Iets ondernemen.
loop van 1951 ccn tunnel zou ko
men. Ja. cr zou ook nog een ilat
voor ouden van dagen worden ge
bouwd.
Het is altijd hachelijk zich in zulk©
zaken aan voorspellingen te wagen;
zeker in deze onzekere tijd.
We wachten maar af. zonder al
teveel te mopperen. We kijken eens
rond en zien dan. dat er zo hier ca
daar toch nog wel iets is bereikt.
De plaatselijke overheid doet wat
1 nen schenken. Wij denken b.v. aan mogelij-, is en particuliere instellin-
dc enorme fabriekshallen aan de I gen zoeken al even zeer naar moge-
Mcrwedcstraat, aan de flatbouw liikheden. vooral financiële, om
Dollardstraat. aan de fraaie kleuter- plannen ten uitvoer te leggen. De
school in het Soesterkwartier en aan I Emmakerk is al verbouwd cn bc-
het nieuwe bedrijf van Pon. j langrijk zelfs! Dc Bergkerk wordt
Uit dit respectabele liistje blijkt spoedig aanbesteed. Met de plannen
j toch wel, dat er dit jaar, trots alle voor het nieuwe Lichtenberg-zie-
j moeilijkheden, nog wel iets is ge- i kenhuis is men vergevorderd. Molc-
I wrocht. Waarom zouden we het de naar legt al de fundamenten voor
j vreemdeling niet eens tonen? een nieuwe Morrisfabriek en Pon
Er staat nog heel wat op 't pro- j volgt spoedig. Dit zijn toch blijde
gramma. Laten we daarbij niet te j klanken, die 1951 uitluiden.
luid praten over de tunnelplannen.
I Dat is een zaak, die de Overheid
dagelijks met zorg vervult. Met drie
I koloms koppen is meer dan een-
maal aangekondigd dat er in de
Kernplan-expositie
is wenselijk
Een bundeling van de krachten,
die werken om Amersfoort stcde-
bouwkundig een ander minder
provinciaal aanzien tc geven zou
dan aanbeveling verdienen.
1 Ook aan hetgeen in 1951 tot stand
is gebracht zou men aandacht kun-
Afscheid van dr
Miedema
j Dr R. Miedema nam op 24 Sep-
tembcr afscheid als predikant
van de Remonstrantse Gemeen-
i te. Burgemeester H. Molendijk
drukt hem hier dc hand namens
het gemeentebestuur.
wei-pers. Dat de heer Voskuilen
een amateur-toneelspeler van groot
formaat is. bewees hij nog eens
weer in zijn gouden jubileumstuk
..Goud en Antiek dat op 12 April i
in Grand werd opgevoerd. Na
afloop een warme huldiging.
De postduivenvereniging „Do
Luchtpost" werd de „Moeder der
Duivensport" in Amersfoort ge
noemd tijdens de viering van het 1
veertigjarig beslaan in April.
Oud maar krachtig
De Latijnse School (Qldenbarnc-
velt Gymnasium» bestond dit jaar
575 jaar. welk jubileum o.a. werd
gevierd met een bijeenkomst in
de Sint Jonskerk. een receptie cn I
de opvoering van het toneelstuk
„Sejanus". Een grootse herdenking!
Overheid kerk en burgerij uit
ten hun waardering tijdens een re
ceptie van de R.K. muziekvereni
ging „Wilskracht", ter gelegenheid
van haar zesde lustrum, op 21
April.
Pioniersarbeid werd verricht door
de firma Van de Biezenbos tzeg I
(Van een onzer verslaggevers)
Amersfoort moest dit jaar weer
een aantal bekwame personen mis
sen, die een functie hier neerlegden,
doordat zij óf een pensioengerech
tigde leeftijd bereikten, óf naar el
ders vertrokken. Onder hen bevon
den zich ook enkele predikanten: dr
R. Miedema, die zich uit het open
bare leven en ook als predikant van
de Remonstrantse Gemeente terug
trok, ds Jac. Vermaas, die een be
roep naar de Ncd. Herv. Kerk tc
Bodegraven aannam cn ds C. G. P.
Mackaav, die de Ncd. Herv. Ge
meente Rotterdam-Charlois gaat
dienen.
Dc heer .T. Haars verliet na 32
jaar dc Amersfoortse gemeente
dienst. De laatste vijf jaar was hij
gemeente-secretaris
Met het vertrek van dr B. Keulen
als rector van het Gymnasium ver
loor deze onderwijsinstelling een do
cent met grote gaven. Indrukwek
kend was zijn laatste les op 7 Juli.
Later keerde dr Keulen tijdelijk
als docent naar het Gymnasium te
rug.
Dan legden verder hun functie
neer (we doen weer een greep):
bij de politic: brigadier P v. d.
Broek en hoofdagent H. Schouten;
bij de Belastingen de heren A Ge-
men, S. Hageman. F. Jans. W. S.
Noordhof en A. G Ganzeman, bij
dc Spoorwegen de heren S. P. v. d.
Ploeg T. G v. d. Ridder en J. G.
J. Biemond en bij de PTT. dc he
ren G van rlen Hul en R Pnlhoven.
