DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Sleeptros vanEnterprise vannacht gebr oken Ook België zonder regering Friese kwestie Falmouth wacht in grote spanning Hulpeloos schip over woelige zee naar cle kust gedr even Conferentie Churchill Truman „echt succes Prinsessen met 21 jaar meerderjarig Nuchtere Britten gereed voor enthousiaste ontvangst Pholien biedt ontslag aan, gedwongen door eigen partij -i 12e jaargang, no. 7 Woensdag 9 Januari 195S FALMOUTH. In de punt van Cornwall, waar bij de mond van de rivier dc F al, de diepe -zee-inhammen een prachtige natuurlijke haven vormen, ligt Falmouth, waar men gisteren reeds alles in gereed heid heeft gebracht voor een waardige ontvangst van kapitein Carlscn cn dc „Flying Enterprisealsmede van kapitein Parker van dc „Turmoil", die hier thuishoort. Men heeft kapitein Carlsen, reeds moeten voorbereiden op een van de wildste uitbarstingen van helden verering. die de nuchtere Britse eilanden ooit hebben beleefd De ontvangst, die hem te wachten staat, zal waarschijnlijk die \an de „Amethyst", die m 1949 de rode blokkade op de Jangtse trotseerde cfe doorbrak nog overtreffen. Er zijn op het ogenblik 300 jour nalisten in Falmouth, en hun aan tal groeit met het uur. Maar boven dien krioelt het er van publiciteits agenten Zij vertegenwoordigen tijd schriften, kranten radio-stations, bockuitgevers en filmmaatschap pijen. Allen willen niets liever dan de dappere Deen bundels bankbil jetten in de hand stoppen in ruil voor zijn handtekening onder een contract wel te verstaan Zo zou hij alleen al voor de rechten van /.tin verhaal een slordige 200 000 gulden kunnen krijgen. In een van de avondbladon heeft een tekenaar hem uitgebeeld zittend op het dek van zijn schip en naar de radio luisterend Over zijn schou der heen, zegt hii tot de stuurman van de „Turmoil", die hem gezel schap houdt: „Ik moet je zeggen, Danev ik ben bang. Al die men sen de pers fotogra fen radio.. televisie". De journalisten zijn uiteraard voornemens zich als wolven op ka pitein Carlsen te storten om vooral geen snipper nieuws te missen. Zij zijn niet van zins zich veel aan te trekken van de goedbedoelde re gelingen der stedelijke overheid, die reeds alles heeft ondernomen, wat een ordelijke ontvangst mogelijk maakt. De burgerij van Falmouth daarentegen, die nu al zoveel dagen heelt gewacht, vindt haar ordelijke Frameggen vijftig meter dichter bij vrijheid IJMUIDÉN. Vannacht na hoog Water, het was omstreeks half vier, hebben de zeeslcepboten. die de Frameggen van de Hondsbosse zee wering proberen vlot te trekken, na verwoede pogingen en tijdens onstuimig weer. de gestrande Noor 50 meter verder in zee kunnen txek- ken, Het schip kwam echter ongeluk kigerwijs door de onstuimige zee met de boeg op dc strekdam 12 te recht waar het bleef liggen. V Toen was het tij zo laag gewor den. dat de sleepboten de poging staakten, maar de kans is groot, dat vanmiddag bij hoog water de langdurige sleperij met volledig suc ces bekroond zal worden. Hartelijk gefeliciteerd Kom maar nat later ROTTERDAM. Op 3 Fc- bruari is het de beurt van het Nederlandse tveerschip Cumu lus om op de Atlantische Oceaan een Amerikaanse kotter op een van de stations af te lossen. Doch op die dag viert kapitein J. P. Groen juist zijn zeventig ste verjaardag Daarom heeft de voorzitter van het comité voor Nederlandse weerschepen zijn Amerikaanse collega ver zocht of de Cumulus wat. later mag vertrekken, zodat de jari ge kapitein een gedeelte van het feest, in huiselijke kring'kan meemaken. Prompt luidde het antwoordToegestaanharte lijk gefeliciteerd en kom maar wat later." VJ LONDEN. Om half drie in de afgelopen nacht is tengevolge van slecht weer de sleep kabel tussen dc Britse sleepboot „Turmoil" en de „Flying Enterprise" gebroken. Dat is het bericht, dat als een donderslag, niet uit een heldere, maar uit een bewolkte hemel, by de Britse kustwacht binnenkwam. Het convooi bevond zich op dat moment op een afstand van 57 mijl van Falmouth, cn de lichten van de Engelse kust waren reeds flauw aan dc einder zichtbaar geworden. Een stormachtige wind en gevaarlijke getijdenstromingen stu wen het schip thans reeds vele uren lang in dc richting van Kaap Lizzard. Dc „Enterprise" maakt water cn verkeert in groot gevaar. Bij het aanbreken van dc dag hebben de „Tur moil" cn dc Franse sleepboot „Abeillc 25" koortsachtige pogingen in het werk gesteld een nieuwe tros te bevestigen. Op het mo ment, dat wij dit schryvcn, hebben deze po gingen nog geen succes gehad. Dc „Flying Enterprise" is echter nog altyd drijvende. De hele avond cn voornacht wa-I werd opgegeven, was tien mijl af ren dc berichten af cn toe al on- stand van kaap Lizzard. de meest heilspellend geveest. Er kwam een vooruitstekende punt van Zuid- stormachtige wind opzetten met 1 Engeland, waar reeds menig schip hoge zecèn. Op een gegeven ogen- een graf heeft gevonden cn waar blik moest de „Turmoil" het slepen langs het water zeer snel stroomt EEN nieuwe storm, die vannacht in het Britse kanaal gewoed heeft, heeft nieuwe beproevingen gebracht ooor kapitein Kurt Carlscn en zijn ..Flying Enter prise". Op deze foto ziet men aan bakboordzijde van het ge vaarlijk hellende schip nog een reddingssloep hangen Wind cn golven hebben deze echter in middels meegesleept. Doordat de sleepkabel is gebroken is de vrachtvaarder thans hulpeloos op drift geraakt op een woelige zee. ontvangst natuurlijk het allervoor naamste Wat hot hart van do 37-jarige kapitein het meest goed z?l doen, is de begroeting tc Falmouth door zijn vader en moedciEn daar komt nog een andere ontroerende herin nering aan zijn geboorteland bij. De staken, omdat de hobbelende gierende „Enterprise" te zwaar op haar tros hing. Om 9 uur Dinsdagavond, kort voor dc sleepreis onderbroken werd. meldde de Amerikaanse tor pedojager Keith", dat de wind kracht aanzienlijk was. De west noord-westelijke wind had toen een snelheid van ongeveer 50 tot 6e km per uur. De golven waren drie meter hoog en het zicht on geveer drie kilometer, hetgeen bij regenbuien verminderde tot min der dan een kilometer. Kort na middernacht, toen dc wind wat was afgeflauwd, seinde kapt. Parker van do ..Turmoil", dat dc sleep zijn tocht vervolgde met een snelheid \an meer dan drie knopen. De wind was weliswaar nog sterk. Hij verzocht een pornp- installatic gereed tc houden, om dat het vrachtschip veel water maakte. Dit laatste heeft ook tot gevolg gehad, dat dc slagzij van de „Enterprise" is toegenomen Onmiddellijk na het breken van de sleepkabel was de vracht vaarder hulpeloos overgeleverd aan golven, wind cn hagel. De rollers treffen de ..Enterprise" in de voorbreedtc, hetgeen voor een schip, dat zulk een slagzij maakt een bijzonder moeilijke toestand is. De kabel brak in een hevige windvlaag Op het tijdstip, dat zulks geschiedde w as er geen radio verbinding met kapitein Carlscn Sinds half acht Dinsdagavond reeds Een expert van dc Britse Red dingsbrigadc heeft verklaard, dat de Enterprise" groot gevaar liep op de rotsen te worden geslingerd Hedenmorgen om 9 uur Neder landse tijd was dc „Turmoil" er nog niet in geslaagd de „Flving Enterprise" opnieuw op sleeptouw te nemen. Dat was 6'; uur nadat de tros brak, In Londen is een boodschap van de ..Keith" ontvan gen. verzonden 9 uur Nederlandse tijd Zij luidt als volgt: „Weer goed, barometer 30.03. zicht 7 mijl, temperatuur 44 graden Fahren heit. wind West-Zuid-West. kracht 16 tot 20 knopen. Enterprise nog steeds los. geen verdere radiovcr binding sedert vannacht 5 uur Ne derlandse tijd." Dit laatste wijkt dus af van dc aanvankelijke mededeling, dat om vier uur vannacht de radioverbin ding was hersteld. Dc zeelieden aan boord van de Franse sleepboot „Abeillc 25" za gen vanmorgen in de ochtendsche mering. terwijl het stormde, dc losgeslagen „Flying Enterprise", die toen al geruime tijd op drift was. Volgens dc ..Abeillc" ver keert het schip in groot gevaar. De bemanning van de ..Abeillc' kon op het gevaarlijk hellende dek kapitein Carlsen en Kenneth Dancy zien, die bezig waren voor bereidingen tc treffen voor het vastmaken van een nieuwe tros. Deense koning heeft hem benoemd j was het contact verbroken. Om tot ridder in de Dannebrogorde en i vier uur echter kon men weer met bij zijn behouden aankomst zullen Carlsen spreken, hem 'de versierselen van de orde De positie die bij het breken worden overhandigd. I van de tros door de „Turmoil" (Van onze correspondent) BRUSSEL. Na een korte bijeenkomst van het kabinet heeft premier Pholien vanmorgen het al zo lang verwachte ontslag van zijn regering aan dc koning aangeboden. Daarmee is de regeringscrisis, die naar men ver wacht niet van lange duur zal zijn, een feit geworden. Hoewel koning Boudcw'ij» misschien tot de traditionele raadpleging van de leiders der oppositie-partijen zal overgaan, is toch het opnieuw optreden van een homogene katholieke regering de enige mogelijkheid. Verwacht wordt, dat de nieuwe regering, waarvan de formateur misschien nog vandaag zal worden aangewezen, weinig van de vorige zal verschillen. De regering-Pholien dje optrad in Augustus 1950. nadat de konings crisis tengevolge van het terugtre den van koning Leopold III was opgelost, is zeventien maanden aan Bomaanslagen in hart van Saigon SAIGON. De Vietminh gueril la's hebben vanochtend in het hart je van de stad Saigon verschillende bommen geworpen. Twee Vietname se vrouwen, een kind en een Frans man werden gedood en tal van an deren liepen verwondingen op. De bommen werden geworpen bij een parkeerplaats voor het hotel „Continental". Negen auto's en twee jeeps werden uit elkaar geslagen De terroristen reden met volle snelheid in ezn taxi door de stra ten. De politie opende het vuur op de wagen Later werd bekend ge maakt. dat twee terroristen wa ren gearresteerd. Plechtige belofte van krachtige steun aan plan voor Europees leger WASHINGTON. Truman cn Churchill hebben gisteravond hun confe rentie van vier dagen, waarbij plechtig beloofd zou zfjii, krachtige steun te verlenen aan plannen voor een Europees leger als bolwerk tegen een mogelijk communistische agressie, beëindigd. Verantwoordelijke autori- j teiten verklaarden, dat de beide staatslieden de vurige wens te kennen hadden gegeven, dat het plan voor het leger zo snel mogelijk slaagt. De bevestiging van deze gezamenlijke politiek kwam als climax op een laatste bijeenkomst van 90 minuten op het Witte Huis, de zevende sedert de conferentie Zaterdag begon. het bewind geweest een naoor logs record in de geschiedenis der Belgische regeringen. De voornaam ste verdienste van deze regering ligt in de verzoening, die zij onge twijfeld in het land heeft bewerk stelligd na de hevige twisten over de koningskwestie. Zwak was het regeringsbeleid daarentegen, waar het de economische politiek betrof, welk beleid ook werd veroordeeld door haar eigen aanhangers, die juist in dit opzicht een hechter ge construeerd kabinet wensen Aan genomen wordt dan ook. dat het een economische deskundige als b v. de heer Eyskcns of een Duvieusart zal zijn die als nieuwe regeringsleider zal optreden. Tegen hedenavond, wanneer Chur chill al op weg naar Canada zal zijn, wordt een officieel communi qué met nadere bijzonderheden te gemoet gezien Duidelijk is echter al. dat Engeland niet rechtstreeks zal deelnemen aan het Europese leger, maar er wel de grootst moge lijke medewerking aan zal verlenen. Autoriteiten te Washington zeiden, dat dit Amerika op het ogenblik voldoet en spraken in dit opzicht van een „echt succes" van de con ferentie. Overigens wordt verwacht, dat het communiqué geen verrassende be slissingen bekend zal maken Maar insiders leggen er de nadruk op. dat de samenkomst der beide staatslie den heeft geleid tot een beter we derzijds begrip en tot het besluit, een gezamenlijke politiek te voeren tegen agressie, ook in het Midden- Oosten. Zuid-Oost-Azie en het Ver re Oosten en dat dit in het commu niqué zal worden geboekstaafd. Verwacht wordt verder, dat in het communiqué melding zal wor den gemaakt van een Bnts-Ameri- kaanse overeenkomst over de ver deling van schaarse grondstoffen. Uit de aard \an de zaak zal over geheime militaire kwesties worden gezwegen. Gedurende de afwezigheid van Churchill hij komt begin volgen de week in Washington terug zullen Acheson en Eden nog enige hangende politieke kwesties, ver moedelijk met het Midden-Oosten als kern, bespreken. Buien Weersverwachting geldig van Woensdagavond tot Donder dagavond: Wisselende bewolking met nu en dan buien, sommige met hagel of natte sneeuw. Matige tot krachtige Westelijke tot Noord-Westelijke wind. Iets kouder. 10 jan Zon op 8 u 45 m onder 16 u 49 m; Maan op 14 u 42 m on der 8 u 9 m. HET WEER IN EUROPA 7 uur voormiddag Kind op onbewaakte overweg gedood OUDENBOSCH. Toen Dins dag de electrische trein, die onge veer tien min. voor elf uit Ouden bosch vertrekt in de richting Ze venbergen, de onbewaakte over weg naderde in 't Grocnewoud, stak plotseling het 9-jarig doch tertje van de fam. De Hoon per fiets de spoorwegovergang over Het kind werd gegrepen en op slag gedood. Straalmotor zuigt cadet mee KOPENHAGEN. - Een 22-jarige Deense leerlingpiloot heeft deskun digen op het gebied van straalmo toren verrast door levend uit de straalpijp van een Gloucester Me teor te voorschijn te komen, waar in hij opgezogen was. De cadet. B NieJsen. stond met twee anderen bij het vliegtuig ter wijl de piloot zijn straalmotoren cp de luchtbasis Karup in Jutland liet proefdraaien. Toen de schroef i 12.000 omwentelingen per minuut ~l maakte hield hij zijn hand voor de 1 inlaat om te zien hoe sterk de I luchtstroom was. Hij veroween in de straalmotor. 1 a Weers. Wind- s Stations loestand richt 1 O Jt- Oslo zw. bew. ZW 1 1 6 Berlijn 1 bew. ZW 1 3 Londen 1. bew. w 1 4 Parus regen w 1 8 Wenen half bew ZO 1—2 Innsbruck onbew ir. stil 1-15 Nice on bew. MW 1 2 Rome 11bew O 1 2 Warschau half bew. ZW 1 2 Amsterdan regen wzw 1 6 1 I Kachel aangemaakt met bankpapier VEENENDAAL Toen de land- bouwer Van Ginkel Dinsdag zijn varkens verkocht had voor 2600 legde hij de „knip" met dit grote bedrag op een tafel in de keu ken. Zijn vrouw gooide daar aan- maakhout voor de kachel op en I even later was de knip met het hout een prooi der vlammen. I Toen Van Ginkel met schrik ont dekte. wat er gebeurd was, werd het vuur haastig gedoofd, doch een groot deel van het geld was j reeds verkoold. De Nederlandse Bank is op de hoogte gebracht en de recherche heeft de inhoud van de kachel meegenomen om deze nader te onderzoeken. Prinses Margaret, dc levenslus tige tweede dochter van 't Brit se koningspaar, is op het ogen blik op de vossenjacht in Ber wickshire zeer tot ongenoegen van de Engelse Vereniging tot Bescherming van Dieren. Zij (de vereniging) heeft er al tegen ge protesteerd, dat de prinses, door deel tc nemen aan deze sport, zo'n slecht voorbeeld zou geven. Of ook de jachthonden zich ach ter deze actie tegen de jeugdige koningsdochter scharen? Het lijkt er hier wat op, want terwijl zij zich verdringgn om de hand van de earl van Dalkeith te lik ken, tonen zij voor de prinses maar matige belangstelling. DE praktijk wijst uit. dat het lastig is over dc Friese kwes tie op een rustige cn redelijke wjjze tc spreken en te schrijven. Het is klaarblijkelijk een onder werp dat de gemoederen fel be weegt en al heel gauw leidt tot ietwat wilde en onbekookte uitla tingen. Dit ligt bepaald niet alleen, en misschien zelfs niet in dc eerste plaats, aan de Friezen. Het mac dan waar zijn. dat het Friese bloed wel eens begint te koken als dc po sitie van Friesland cn het Fries in het geding is dc „Hollander", die geneigd is al naar zijn eigen temperament, daarover geërgerd zijn wenkbrauwen tc fronsen of geamu seerd zijn schouders op te halen, /al er goed aan doen eerst do hand in eigen boezem tc steken. Wie ziet hoeveel onwetendheid 011 welk ren bot onbegrip vaak op dit punt aan den dag treedt bij nict-Friczcn. die zal begrijpen, dat een Fries dc gal wel eens overloopt. In dc afeolopcn weken hebben de gebeurtenissen rondom het pro ces tegen Fedde Schurcr weer eens veler aandacht gevestigd op het feit. dat ook ons vaderland een ..minderheidskwestie" kent, al zijn sommigen weinig geneigd om het Friese vraagstuk als zodanig te be schouwen. Er is in woord cn ge schrift over gepolemiseerd. Tegen over hartstochtelijke verdedigers van het recht der Friezen stond dan soms het pleit van hen. die meenden, dat toegeven aan dc Frie se wensen een aanslag betekenen zou op de eenheid van Nederland. Wij hebben ons in dit blad tot nog toe met opzet onthouden van het uitspreken van een oordeel ter zake. Niet omdat wij dc zaak niet van genoegzaam belang zouden ach ten of omdat wij geen partij wens ten tc kiezen, maar enkel op grond van de overweging dat het naar onze mening dc voorkeur verdien de even tc wachten tot de ergste opgewondenheid zou zijn bedaard en tot voor- cn tegenstander wel licht bereid zouden zijn in oen wat rustiger sfeer het vraagstuk onder de ogen tc zien. Uit brieven die ons uit onze lezerskring bereikten, is ons intussen gebleken, dat men ons vooral van Friese zijde dit zwijgen enigszins kwalijk heeft ge nomen omdat men het meende te moeten toeschrijven aan onverschil ligheid of zelfs aan 'afkeer. NIETS is minder waar. Wan neer wij nu dc behoefte ge voelen ook onzerzijds een en kele opmerking tc maken over de Friese kwestie, willen wij dan ook voorop stellen, dat hier inderdaad sprake is van een vraagstuk, dat buiten Friesland niet die aandacht heeft gehad die het verdient. Een vraagstuk daarenboven, dat op kor te termijn behóórt, cn naar onze overtuiging ook kan worden opge lost op een wijze, die de vaderland se eenheid in geen enkel opzicht bedreigt cn die dc Friezen dc ge noegdoening kan geven, waarop /ij onzos inziens ten volle recht heb ben. Een belangrijke stap op de weg naar die oplossing wordt gewezen in het destijds in deze kolommen besproken rapport van dc provin ciale adviescommissie voor het de centralisatie-vraagstuk. ingesteld door de Gedeputeerde Staten van Friesland. Hier zijn geen heethoof dige nationalisten aan het woord, maar nuchtere waarnemers, die ech ter uitgaan van een feit. dat alleen verborgen kan blijven voor wie stekeblind is: het feit. dat Fries land onder onze provincies een eigen positie inneemt, omdat het het enige gewest is met een eigen taal. een streektaal zo men wil, maar dan toch voor die streek een cultuurtaal tevens. Dit onderscheidt nu eenmaal Friesland van de an dere „randprovincics" ook waar een, regionalistisch streven aanwezig is. Het is dan ook verheugend, dat enkele dagen geleden in Leeuwar den dc Commissaris der Koningin aan de Provinciale. Staten medede ling kon doen van een door hom mot de minister van Binnenlandse Zaken gevoerd overleg, waarbij nog deze maand ook Gedeputeerden zul len worden betrokken. Bij deze be sprekingen zal ook het hierboven genoemd decentralisatie-rapport aan de orde komen Er bestaat dus goe de hoop. dat in een niet tc verre toekomst een aantal maatregelen zal worden getroffen, die vorm zul len geven aan dc Friese verlangens op het gebied van het onderwijs cn, ton aanzien van het gebruik van het Fries in het openbare leven. WIJ zouden dat van harte toe juichen. Het is een soort pae- dagogische grondwet, dat het aanvangsonderwijs dient te worden gegeven in de taal. die het kind thuis spreekt. Voor een zeer groot aantal Friese kinderen, zo al niet voor do Zie verder pag. 3 Aan kennis en inzicht van staatshoofd worden thans hoger eisen gesteld DEN HAAG. Volgens onze huidige Grondwet Is de Koning, en zürj de prinsen en prinsessen, die tot de troonsopvolging zijn geroepen, meer derjarig bij het bereiken van het achttiende levensjaar Dc Regering heeft thans een wijziging van de Grondwet ingediend, waardoor de meerder jarigheid. geiyk bij alle Nederlandse burgers, ingaat met het 21ste levens jaar. Dit houdt ook in. dat dc in dc Grondwet voorziene toelagen aan kroonprins of kroonprinses op deze leeftijd worden toegekend. Het biyffc mogelijk bij speciale wet de meerderjarigheid te vervroegen. Naar het oordeel der regering be staan er klemmende redenen om de leeftijd, voorgeschreven voor het meerderjarig worden van de Ko ning. te verhogen tot de voor meer derjarigheid algemeen geldende grens Het motief hetwelk Indertijd voorzat bij het bepalen van een la ge leeftijd voor het meerderjarig worden van vorsten namelijk de wens om een eventueel regentschap zo kort mogelijk te doen duren, is ook thans niet van betekenis ont bloot Doch niet ontkend kan wor den. dat in het huidige tijdsgewricht de leeftijd van achttien jaren te laag moet worden geacht. Het staatsbestuur is immers in de loop der laatste decennia zozeer in inge wikkeldheid en omvang toegeno men. dat aan het inzicht en de ken nis van de vorst veel hogere eisen worden gesteld dan in vroegere Jaren. Voor het lidmaatschap van de Raad van State blijft de thans gel dende leeftijd van achttien jaar voor kroonprihs of kroonprinses ge handhaafd Deelneming in collegiaal verband aan de werkzaamheden van de Raad van State wordt door de Regering beschouwd als belang rijk voor de vorming van de aan staande drager of draagster van de Kroon. Uitgave: N.Y. De Nieuwe Pers Redactie cn Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235 HOOFDREDACTEUR; TJ. DE BOORDER Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330 Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 Abonnements-

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1952 | | pagina 1