DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
DE „FLYING ENTERPRISE" IS GEZONKEN
NA HELDENSTRIJD VAN 13 DAGEN
Kurt Carlsen en Dancy
behouden op de
1 urmoil
KAPITEIN KURT CARLSEN
Zeeman van 't zuiverste water
deed niets dan zijn plicht
had men
kunnen
doen?
rp .15?
V»J
Niet om een ridderordeof
groot feest dat wachtte
„Holland in rep en
roer'
niet
beledigend
IXTRA EDITIE PRIJS 10 CENT Donderdag 10 Januari 1952
pgericht door de Stichting ..Het Parool" - Giro 510330 Uitgave- N V De Nieuwe Pers twCUc m AdminlatraUe: Saoudcacrtlaan 7. Am«sfoort
lok: Rotterdamsche Bank Postbus 9 - Abonnement*- Uitgave. i\.V. JJe iMeUwe feii Telefoon redactie «91 --Te efoo:actatnis^aUe 6Z3o
ijs 47 cent p. w, of 6.05 p. kw. Losse nummers 10 cent HOOFDREDACTEUR. T]. DE BOORDER
is de 37-jarige kapitein Kurt
Carlsen van de Flying Enter-
brise", wiens doorzettingsvermogen
zeemansmoed tenslotte toch niet
van zijn schip
kunnen voorkomen. De
zijn machtiger geweest
dan de mens
MET vragen over de
„Flying Enterprise"
zijn de afgelopen dagen (en
nachten) overal ter wereld
de redactiebureau's be
stormd. Het publiek heeft
intens meegeleefd met ka
pitein Kurt Carlsen en met
stuurman Dancy en ver
zocht om inlichtingen over
de meest uiteenlopende
kwesties. Het Britse dag
blad „Daily Express" heeft
zich gisteravond radio-
telegrafisch in verbinding
gesteld met de in de buurt
van de „Enterprise" varen
de torpedojager „Keith" en
een aantal door het Britse
publiek gestelde vragen
aan de Amerikaanse offi
cieren voorgelegd. Wij Ia-
ten hier enkele vragen vol
gen, met het daarop ver
strekte antwoord:
VRAAG: Was het niet
beter geweest meer dan
één kabel te gebruiken om
de „Enterprise" vast te ma
ken of meer dan één sleep
boot te benutten?
ANTWOORD: Dat is
dóór Carlsen, de gezag
voerder van de „Keith" en
kapitein Parker van de
„Turmoil" wel degelijk on
der het oog gezien. Na am
pele overweging conclu
deerde men, dat met één
sleepboot de „Enterprise"
stevig genoeg kon worden
vastgemaakt. Elke kabel
meer zou de moeilijkheden
voor Carlsen en Dancy al
leen maar groter hebben
gemaakt en tijdverlies
hebben veroorzaakt..
VRAAG: Waarom heeft
men geen vliegtuigen ge
bruikt om mensen op en
van de „Enterprise" te
brengen?
ANTWOORD: Het is
buitengewoon moeilijk
iemand uit een helicopter
op het stampende en slin
gerende schip neer te laten.
VRAAG: Hadden Carl
sen en Dancy geen zware
kabel binnen boord kun
nen hijsen?
ANTWOORD: Eerst
werd een lichte lijn over
het schip geschoten; daar
aan werd een zwaardere
lijn bevestigd. Een zware
tros konden Carlsen en
Dancy samen niet aan
boord hijsen.
LONDEN Hedenmiddag om 17.10 uur hebben de woedende schuim
koppen van de Atlantische Oceaan zich gesloten boven de gezonken „Flying
Enterprise". Een drama van de zee, dat dertien dagen en dertien nachten lang
door de gehele wereld in ademloze spanning is gevolgd, heeft een tragisch einde
gevonden. De zeemansmoed en het doorzettingsvermogen van kapitein Kurt
Carlsen en stuurman Kenneth Dancy hebben niet kunnen verhinderen dat de
elementen machtiger zijn gebleken dan de mens. De hoop de steeds schever in
de golven hangende vrachtvaarder toch nog in een behouden haven binnen te
brengen, welke sinds gisternacht al aanzienlijk kleiner was geworden, is
voorgoed de bodem ingeslagen. Maar de wakkere zeelieden, die op 't geteisterde
schip het beukend geweld van wind en golven hebben getrotseerd, zijn behouden.
Veilig en wel bevinden Carlsen en Dancy zich aan boord van de Britse sleep
boot „Turmoil".
In de loop van vandaag werd de positie van het schip voort
durend hopelozer. Steeds dieper zonk de „Enterprise" weg in
het witte schuim van de Oceaan, terwijl het hulpeloze vaartuig
met een snelheid van 3 knopen per uur in Zuid-Oostelijke rich
ting dreef. De weersomstandigheden waren voortdurend ver
slechterd. Stuifwater joeg hoog over de schepen, die in de na
bijheid van de Amerikaanse vrachtvaarder zich moeizaam
voortploegden door de zware deining. Golven van drie meter
hoog beukten meedogenloos op de „Enterprise", die steeds meer
slagzij maakte en bij zware rollers helde over bakboordzijde
tussen 70 en 85 graden.
Vroeg in de middag, terwijl
ruwe zeeën aanstormden uit
het Westen, werden Carlsen en
Dancy genoodzaakt de hut,
waarin zij tot dusver hun vei
lige beschutting hadden gevon
den, te verlaten. Achter de
schoorsteen aan de hoge kant
van het bijna verticaal hellen
de dek zochten zij bescherming.
Even later echter slaagde Carl
sen erin opnieuw zijn hut te be
reiken en aan de torpedojager
„Keith" een telegram te seinen
bestemd voor zijn vrouw en
dochtertjes. Ondanks zijn dap
per optimisme ging het drama,
waarvan hij nu dertien dagen
lang het middelpunt is ge
weest, snel zijn hoogtepunt te
gemoet.
In telegrammen aan de comman
dant van de torpedojager verklaar-
Toen de „Turmoil", een van de
krachtigste sleepboten ter wereld,
er Zondag in slaagde de hulpe
loze ..Enterprise" op sleeptouw
te nemen, herademde heel de
i wereld. Eindelijk scheen het ge
vaar voor de dappere kapitein
Carlsen en zijn schip geweken.
Niemand wist toen dat de erg
ste moeilijkheden nog zouden
komen.
Mevrouw Carlsen met haar doch
ters Karen en Son ja in New Jersey
in de V.S., waar zij in bijna on
dragelijke spanning het nieuws van
haar echtgenoot afwachtte
dedewakkerekapitein.dat zijn schip
steeds meer water maakte.
Ter zelfdcr tijd deelde de com
mandant van de „Keith" aan Carl
sen mede. dat helicopters van de
marine gereed werden gehouden om
hem en Dancy zo nodig van boord
te halen
Kort daarna gaf de Royal Air
Force bevel onmiddellijk een hcf-
schroefvliegtuig naar de „Flying En
terprise" te zenden. Er deed een be
richt de ronde, dat kapitein Carlsen
de wens te kennen zou nebben ge
geven de „Enterprise" te verlaten.
Dit bericht werd echter later tegen
gesproken. Wel kwam vast te staan,
dat inderdaad een helicopter van het
Britse vaste land was opgestegen.
Laatste kans
De commandant van de „Keith"
gaf kapitein Carlsen tc verstaan,
dat gebruikmaking van de in aan
tocht zijnde helicopter zijn laatste
kans zou zun. omdat het vlieg
weer boven het Britse Kanaal en
de Oceaan zó snel minder werd.
dat hefschroefvliegtuigcn binnen
afzienbare tijd niet meer zouden
kunnen opstijgen.
Enkele minuten later kwam al het
bericht door. dat de opgestegen
helicopter ter hoogte van Kaap Li
zard in verband met de slechte
weersomstandigheden zijn poging
had moeten staken en naar zijn
basis was teruggekeerd.
Laatste fase
De dramatische gebeurtenis
sen volgden elkaar toen met
dramatische snelheid op. Om
kwart over vier deelde de
Amerikaanse torpedobootjager
mede. dat de Flying Enter
prise" in zinkende toestand
verkeerde. Het bericht werd
omgeroepen door een der op-
varenden, wiens stem over-
sloeg van opwinding en die op
zijn mededeling onmiddellijk j
de woorden liet volgen: ..Wij
doen pogingen om de mannen
aan boord van de ..Enter
prise" te redden."
De alarmerende boodschap van de
„Keith" werd bevestigd door het ra-
diokuststation te Lands End Onmid
dellijk waarschuwde het station het
gehele kustgebied Aan de „Keith"
seinde het: „Tot wij van U vernemen,
dat gij of anderen de mannen hebt
opgepikt, nemen wij alle noodmaat
regelen."
Zie verder pagina 2)
Carlsen en Dancy hebben de ladder gegrepen, de reddende ladder van
de „Turmoil", nadat zij hun drijvend \lot hadden verlaten want veel
meer was er van de ..Flying Enterprise" niet overgebleven, nu er met elke
golfslag meer water door de pijp naar binnen zwalpte. Aan de „Enterprise",
ccn hulpeloos wrak nu, had Carlsen zijn leven verbonden. Verbonden,
niet omderwille van een dotatie van de verzekeringsmaatschappijen
niet omdat ccn ridderorde en een groot feest hem wachtte niet omdat
I-'alnioutb vlagde en langs de Kanaalkustcn bonderden verslaggevers en
fotografen een slipjacht op hem en zijn schuit waren begonnen en ook
niet, omdat zijn vader en moeder uit Denemarken waren overgekomen
om voor hem te bidden en de eersten te zijn, die hem mochten omhelzen
neen, omdat hij een zeeman is van bet zuiverste water, een veredeld
soort Viking. Aan de wal zijn vrouw en kinderen verreweg nummer één.
EENMAAL aan boord kent hij niets
dan zijn ijzeren plicht. En die
plicht luidt, varen, op tijd varen, vei
lig varen, goed en vlug varen, zodat
passagiers en rederij en bemanning
over niets te klagen hebben
Toen de „Flying Enterprise" in
nood kwam heeft hij passagiers cn
bemanning laten redden: andere
mensenlevens waren „duurder", in
zijn koele brein, dan alles ter we
reld. Daarna heeft hij om lading cn
schip gedacht: het koste wat het
koste, maar hij zou zijn schip, zo-
J lang het maar enigszins kon drij
ven. niet in de steek laten, om na-
derhand tegenover iedere Raad van
Scheepvaart met opgeheven hoofd
te kunnen verschijnen: de wereld
wist van hem af, zijn land. zijn re
ders. zijn vrouw en zijn kinderen
zouden altijd stil-trots op hem kun
nen blijven, want hij had zijn plicht
gedaan tot het uiterste.
DRIJF maar eens eenzaam op een
doorstormde zee rond: overal
loeiende golven, een schip dat geen
schip meer is. doch een weerloze
prooi: je moet je maar eens in je
centje dag en nacht redden met eten
en drinken, waar geen draad voed
sel meer inzit, geen beweging kan
normaal worden uitgevoerd, want
alles helt meer dan zestig graden, is
glad en nat en geeft je geen moment
steun, tenzij je je schoor zet en je
vastbindt aan een touwHoud er
dan maar eens de moed in. Je to
vert een zendertje in elkaar en je
seint: geen SOS., neen. lieve ge
dachten voor wie niet om je kun
nen slapen en voor hen. die be
lang hebben bij het behoud van
een kostbare ladingvan je wrak
af monter je zelfs heel die bewo
gen wereld in de verte nog op, al
ben je niets meer dan een veertje,
gejaagd door de wind...
Men komt je opzoeken, maar men
blijft op een veilige afstand: an
ders lopen de reddingschepen zelf
gevaar Goed Men jaagt je wat
voedsel toe En een ander mens-
Stuurman Dancy. het moet ons even
van het hart: Jij wist wat je deed
Jbu overkwam niet een of ander
noodlottig ongeval, neen: Jij wist,
wat je deed en waaróm je het deed
Mogen wij jou het eerst een held
noemen'' Al zul-je alle oer laten
aan kapitein Kurt Carlsen. die thuis
„de koppige" en de „professor" werd
genoemd? Je hebt Carlsen bewezen,
dat er in deze zeemanswereld MAN
NEN zijn, die MENSEN zijn, men
sen van onbegrijpelijke grootheid.
Als je zo jong bent. dan kan het je
niet om onsterfelijkheid of iets der
gelijks (waaronder ook promotie
verstaan wordt) te doen zijn, je
krijgt je oproep tot vrijwillig me
dewerken en spontaan roep je: „Ik."
\\f AT 'n kerels, die twee daar op
v v dat wrak. waarmede torpedo-
bootjagers en zware zeepaarden als
de Turmoil per slot niets wisten te
beginnen, omdat de elementen ster
ker waren dan alle mensengedor bij
elkaar. Sleeptrossen, zwaar of licht
ze zeiden knap cn met iedere ge
sprongen tros bleven de twee opva
renden eenzamer en reddelozcr ach
ter. Nu is die kwelling voorbij, ook
voorbü voor de .wereld" met haar
honderden voorzieners van de be
hoefte aan sensationeel nieuws De
„wereld" met haar vlaggen en haar
ridderorden.
Heel die wereld kan niet, en in
geen enkel gebaar, weergeven wat
er omgegaan moet zijn in die ene
vrouweziel, die zich in een stille
binnenkamer zal uiten in een snik.
En als mevrouw Carlsen over enke
le dagen fluistert tussen twee kus
sen door: „Mijn held", dan is zij
de enige, die het recht daartoe heeft
en die gelijk heeft En noem haar
maar gerust je heldin. Want van al
die lawaaimakers uit de laatste -we
ken is er niemand, die ook maar
in de verste verte benaderen kan
wal er in de ziel van een zeemans
vrouw omgaat, als Jan en Alleman
zich bemoeit met mogelijk de laat
ste levensuitingen van HAAR MAN.
DEZE foto van de ten onder ge-
gane Flying Enterprisewerd
enige dagen geleden van een vlieg
tuig uit genomen, toen het schip,
dat sinds het in nood kwam te
verkeren voortdurend verder is
gaan hellen, nog ongeveer 60 gra
den slagzij maakte. Gisteren en
ook in de loop tan heden is die
slagzij voortdurend toegenomen. In
de rechterhoek van onze foto is
met behulp van een gradenboog
duidelijk gemaakt, hoe sterk de
Enterprisewel heeft overgeheld
in zijn laatste wanhopige uren%
toen de slagzij 85 graden was.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM - De verkoop
van de uitgave „Holland in Rep en
Roer" van Henri A. Ett. uitgegeven
door de firma J. M Meulenhoff,
wordt geen haarbreed in de weg
gelegd: de uitspraak in het korte
geding heeft de aanklager, zijnde
de Amsterdamse substituut Officier
van Justitie, mr W K. baron van
Dedem, geheel in het ongelijk ge
steld.
Mr Van Dedem. had een verbod
van het boek gevraagd. wegens
belediging of smaadschrift. Hij had
verder gesteld, dat door ccn der
stukken uit het boek nl. „De zaak
van de weduwe Pruimers" zijn
maatschappelijke positie geschaad
zou kunnen worden
De president van de Amsterdam
se rechtbank, mr C. Thone, zei in
de overwegingen, dat de bewering,
als zou van sensationele opmaak
sprake zijn. zeker nonsens is Wat
de inhoud van het stuk betreft zei
mr Thóne, dat het geen enkele
nodeloos krenkende passage be
treft. Ten slotte het is volstrekt
onaannemelijk, dat een ongeoor
loofde verhouding in het verleden
schade zou doen aan de maatschap
pelijke positie van een naneef.
Nederland hielp Italië met
bijna 500.000
DEN HAAG In totaal heeft
Nederland een bedrag van f 475.000
voor de hulp aan de Italiaanse
overstroomde gebieden bijeenge
bracht.
Het geld is ten dele overgemaakt
aan het Italiaanse Rode Kruis.
Voor een ander deel heeft men bij
de Nederlandse industrie bestellin
gen geplaatst. Volgende week ver
trekt er nog een partij van 3.000
wollen dekens en 3 000 paar sjhoe-
nen.
Zie ook achterpagina)
