.i»iibel nu herschreven
lp in hedendaags
dm Nederlands
Ongetwijfeld nobele motieven
nochtans geen bewondering
Na 300 jaar Statenvertaling
"1 inds 1926 werkten theologen
- aan omvangrijk werk
Niet te begrijpen
NIEMÖLLERS MOSCOUSE REIS
Spectaculair'mens wordt
Maandag 60 jaar
Te veel verscheidenheid doet
meer kwaad dan goed
IN KERK EN WERELD
Damesschortje
Conferentie tegen de
concentratiekampen
voor de VN
Vliegtuigbotsing
boven Oslofjord:
één dode
nuari
Zaterdag 12 Januari 1952
18;
A 12J
H. 184',
191
onaatsch[
235 J
113 1
Jngen
lernemii C_y
W3S
lMSTERDAM. In een ruime, rustige kamer van het patriciërshuis
^rengracht 366 kwamen gedurende de laatste jaren een aantal vooraan-
inde theologen bijeen. In dat vertrek de grote zaal van het „Bijbel-
s" dat het centrum is van de omvangrijke arbeid van het Nederlands
lweg4'n belgenootschap (N.B.G.) werkten deze mannen, die tezamen de Plenaire
a if'fimissie vormden voor de vertaling van het Oude Testament in stilte
3\ het sluitstuk van een werk van nationale betekenis: de her-vertaling
)°°r wee
jo i de Bijbel.
HERENGRACHT 366
AMSTERDAM
55',
94-,
43
110',
20'i 16 Januari a.s. zal deze nieu-
3ijbelvertahng officieel wor- j
overhandigd aan de vertegen-
digers van de Nederlandse
18,; stantse kerken. Dan heeft Ne-
981' nd na meer dan driehonderd
een Bijbel, die, opnieuw ver-
ln vele opzichten geheel is
2past aan het taaleigen van de
igste eeuw.
eds in 1939 werd op de weg
een nieuwe Bijbelvertaling
mijlpaal bereikt. Op 21 Juli
dat jaar kwam de vertaling
het Nieuwe Testament in
63','druk gereed. Reeds binnen
74 le dagen waren 30.000 exem-
n van deze nieuwe vertaling
50 ocht. En thans zijn er meer
sen half millioen verspreid.
Dr de vertaling van 't Oude j
iment werd een enigszins af-
inde werkwijze gevolgd,
eendrachtige samenwerking
I ïo/i srde ook dit werk van de ver-
.arbeid en zo kon op 1 Dècem-
i 172.12 'an het afgelopen jaar de ge-
124.31 Bijbel, opnieuw vertaald, zo- I
i |5.74 wat betreft het Oude als het i
we Testament van de pers
De redenen
00k tit waren de redenen, die het
zoals G. deden besluiten om tot een
or. wisrg vertaling van de Bijbel
te gaan? Prof' dr F" W' Gros"
de bekende Nieuwtestamen- j
en voorzitter van het hoofd- 1
bijniiUr van het N.B.G. heeft ons
voaig®langs antwoord op gegeven,
and lij ook nu nog meest gebruikte
m Ko-jling, de „Statenvertaling" die
iclft^h 37 tot stand kwam op last van
>or defifften-Generaal, bevat veel,
het rvoor de Bijbellezer van van-
tijgins onduidelijk is.
everei- teal uit de 17e eeuw wijkt in
n de ^opzichten af van die van onze
Het Daarenboven: ook het weten-
onderzoek heeft grote
gemaakt in die arie
i/en.
rcente opgravingen hebben
ocd M licht fieworPen °P verschil-
:en'kJ> passages en teksten in de
enden ge Schrift.
r" f2ii"t een definitief besluit om tot
U1 ertaling over te gaan kwam
rsnee bijbelgenootschap in 1926. Een
uhnde van de plaatselijke afdeling
ï'r*recte aanleiding.
Tdoneichts het Bijbelgenootschap
deze vertaling ter hand ne-
te immers dit genootschap is
s artngesteld uit vertegenwoordi
van verschillende protestant
se 3ler^en in Nederland. Wanneer
kancNieuwe Vertaling eenmaal tot
een f i zou zijn gekomen, zouden
j'robirde ^er^en moeten zijn, die
";ten beslissen over het kerke-
?ebruik van deze Nieuwe Ver-
g.
t stadium is nu aangebroken.
Y ens Professor Grosheide kun-
1 01de vooruitzichten niet ongun-
genoemd worden. De Lutherse
aanvaardde als eerste de
13'i we Vertaling. Dc Hervormde
stelde een speciale commis-
16f? a die hierover zal rapporteren.
8cl de jaarwisseling waren er
65s 70.000 exemplaren van deze
10/1
(Van een onzer verslaggevers)
Veel woorden en uitdrukkingen staan er in de
Bijbel, die voor de lezers van de twintigste eeuw
slechts vaag of in het geheel niet te begrijpen zijn.
Een klasiek voorbeeld daarvan komt voor in het
Boek der Psalmen. Daar wordt nl. gesproken van
„Rondas en beukelaar". In de Nieuwe Vertaling
zijn deze woorden niet meer te vinden, maar
vervangen door hun eigenlijke betekenis: schild
en pantser. Zo zijn er ook vele woorden, die in de loop der ecuwen van
betekenis veranderd zijn. Het woord slecht, zoals dat in de Staten
vertaling voorkomt, had in de zeventiende eeuw de betekenis van
eenvoudig. Thans heeft het woord slecht een zuiver ongunstige
betekenis. Het spreekt vanzelf dat ook in de Nieuwe Vertaling ten deze
rekening is gehouden met de veranderde betekenis van die woorden.
De brieven van Paulus, die in het Nieuwe Testament voorkomen,
kenmerkten zich in de „Statenvertaling" dikwijls door een zeer inge
wikkelde zinsbouw. Die wijdlopige zinnen heeft men weten te verlaten
zonder nochtans afbreuk te doen aan hun betekenis.
Dat door de Nieuwe Vertaling een tekst wordt verduidelijkt is o.m
te zien in het boek Job. In onderstaande kolommen drukken wij links
de tekst uit de „Statenvertaling" af en rechts die uit de Nieuwe Ver
taling. Het zijn de eerste vijf verzen van het 23ste hoofdstuk van het
boek Job.
DE 14e Januari wordt Mar
tin Niemöller zestig jaar.
Juist thans, door zijn reis naar
Moskou, staat Niemöller weer
m het middelpunt van die be
langstelling die hij steeds weer
door woorden en daden placht
en pleegt te wekken.
Hij is nu eenmaal een „spec
taculair" mens, deze uitzonder
lijke predikant, die in
de nazijaren voor tal
lozen het levende
symbool was van het
verzet der kerken te-
gen de pogingen der nazi-over-
heid om haar gelijk te schake
len en haar dienstbaar te ma
ken aan een in wezen anti
christelijke ideologie.
Om zijn strijd tegen de z.g.
Duitse Christenen", om de voor
aanstaande rol door hem in de
oppositionele ..Beludemsbeweging"
gespeeld, werd Niemöller. predikant
in de Berlijnse buitenwijk Dahlem,
in 1937 gearresteerd, tot 1945
bleef hij gevangen.
Niemóllers verzet tegen de natio-
naalsocialisten was niet politiek van
I aard. het was allereerst kerkelijk
I verzet. De duikbootkapitein uit de
Staten vertaling Nieutve vertaling
1. Gewis daar is voor het zilver 1. Er zijn wel oorden, waar men
een uitgang, en ene plaats voor het zilver te voorschijn brengt,
het goud dat zij smelten; en plaatsen waar men het goud
wast;
2. het ijzer wordt vit stof geno- 2. IJzer wordt uit den grond ge-
men, en uit steen wordt koper haald, en steen smelt men tot
gegoten. koper.
3. Het einde dat God gesteld heeft 3. Men maakt een einde aan de
voor de duisternis en al het duisternis, en tot de uiterste
uiterste, onderzoekt hij: het ge- diepte doorvorst men het gesteen-
steente der donkerheid en der te: in de donkerheid en in de
schaduw des doods. diepe duisternis.
4. Breekt er eene beek door bij 4. Men boort een mijnschacht ver
degene die daar woont, de wa- van waar mensen wonen; zon-
teren vergeten zijnde van den voet. der steun voor den voet hangen
worden van den mensch uitgeput zij, ver van de mensen zweven zij
en gaan weg.
5. Uit de aarde komt het brood 5. De aarde, waaruit het brood
voort, en onder zich wordt zij voortkomt onder haar wordt er
veranderd alsof zij vuur ware. gewoeld als door vuur.
eerste weredooriog, die na 1918
theologie ging studeren, was en is
een conservatief man. Hij heeft de
democratische republiek van Wei-
mar bestreden; in het boekje „Mar
tin Niemöller wie hij is en wat
hij belijdt", dat in 1938 ook in
Nederland verscheen, kan men dui
delijk lezen:
..Dat hij niet. zoals zijn broer,
lid van de NSDAP wordt, is min
of meer toevallig, haar program
tot vernieuwing van het volk is
in wezen ook het zijne, daarbij
-Deze week
ingesloten de felle afkeer van
alles wat individualisme, parle
mentarisme. pacifisme, marxisme
en jodendom heet. Zo geeft hij
dan ook van 1924 af zijn stem
aan deze partij."
Niemöller heeft de „Machtüber-
nahme" door Hitier toegejuicht;
zijn verzet tegen de maatregelen
der nazi's tegen de kerken gold
niet de omstandigheid dat het
maatregelen van nazi's waren,
maar dat het maatregelen tegen de
kerk waren: de staat dreigde de
kerk haar zelfstandigheid te ont
nemen. door biiv. de nationaal-
socialistische ambtenarenwet op de
geestelijken van toepassing te ver
klaren.
Men dient zich dit alles goed
voor ogen te houden, wil men:
1. Niet de fout begaan van Nie-
möllers anti-houding tot bijv. socia-
De AVRO is van plan over wat
zij nationale vraagstukken noemt
van tijd tot tijd deskundigen uit
de meest uiteenlopende richtingen
bij elkaar te brengen en hen voor
de microfoon een van deze vraag
stukken te laten bespreken.
Dit initiatief, verleden week be
gonnen met een wel geanimeerd
doch iets te lang uitvallend en iets
te dicht bij het uitgangspunt blij
vend gesprek tussen hoofdredacteu
ren van verschillende grote Neder
landse dagbladen, verdient de be
langstelling der luisteraars. Want
de jaren door is verteld, dat het in
hokjes en vakjes verdeelde Neder
land voor dergelijke samenspraken
door verschil
lend denken
den practisch
geen mogelijk
heden oplevert.
En dit is ons
vooral verteld
van de zijde
van de om
roep. waar men soms zo ver gaat
in het vakjesdenken, dat voor een
serie radiogesprekken tussen Ka
merleden van verschillende par
tijen een serie begonnen op ini
tiatief van de wereldomroep
geen basis voor uitzending door de
binnenlandse omroep in zijn ru
briek .gezamenlijke programma's"
aanwezig werd geacht.
Het is te hopen, dat de AVRO
de gesprekken over nationale
vraagstukken voortzet. De tacti
sche voordelen, die hierin voor
haarzelf gelegen zijn, doen bij het
uitspreken van deze wens niet ter
zake. Nederland is een klein land,
dat door zijn geografische, econo
mische - en militaire positie in het
buitenland nogal eens over de tong
gaat. het is daarom ook oen
land. dat aan niet geringe interna
tionale druk bloot staat
Wij moeten zo goed mogelijk
onze weg vinden en ons prestige
weegt thans zwaarder dan ooit.
Zonder iets te kort te willen éocn
aan de Nederlandse prestige op
bouw. waarvoor een wereldomroep
zich met stijgend succes inspant,
zouden wij willen constateren, dat
de stem. waarmee de binnenlandse
radio naar buiten klinkt, evenzeer
een belangrijke factor is bij dc
oordeelsvorming van andere lan
den over Nederland. Een van tijd
tot tijd en niet alleen op speciale
feestdagen, in zijn radio als een
heid optredende natie, doet onze
zaak eerder goed dan kwaad. Als
mensen van verschillende richtin
gen in goede harmonie over be
paalde Nederlandse zaken in het
openbaar discussiëren, dan pas is er
sprake van het begrip „eenheid in
verscheidenheid".
PIET BEISHUIZEN.
24,- we Vertaling in „voorver-
4i?i' r bij de boekhandelaren en
33!j hoopt dit jaar een tweede
|5 uit te geven die 160.000
37>; ïplaren zal omvatten.
22',i n werk van nationale beteke-
'5!» zoals prof. Grosheide het
557de wordt op 16 Januari be-
33 igd. Die betekenis is er niet
ZONDAG 13 JANUARI
HILVERSUM L 402 m.
VARA: 8.00 Nieuws en weerberichten.
8 18 Gram.muziek. 8 35 Veiligheids-
praatje. 8.45 Orgelspel. 9.02 Sportmede-
dellngen. 9.05 Gram.muziek. 9 45 ..Gees
telijk leven", causerie VPRO: 10.00
..Geef het door" causerie. 10.05 Voor de
jeugd. IKOR: 10.30 Ned. Hervormde
Kerkdienst. AVRO: 12.00 Gevarieerd
programma 12 50 ..Welk dier deze
week", causerie. 13.00 Nieuws en weer
berichten. 13 05 Mededelingen of gra-
mofoonmuzlck. 13.10 „New York cal
ling". causerie. 13.15 Musette orkest en
soliste 13.50 „Even afrekenen. Heren".
14 00 Gram.muziek 14.05 Boekbespre
king. 14.30 Gitaarspel. 14.55 Alt en cla-
vecimbel. 15 25 Filmpraatje. 15 40 Blaas-
kwlntet. 16 15 Gram.muziek. 16.30 Sport-
revue. VPRO: 17,00 „Tussen kerk en
wereld", causerie 17.20 ..Van het ker
kelijk erf', causerie VARA: 1720 „Mo-
nus de man van de maan", hoorspel
voor dc Jeugd. 17 50 Sportjournaal. 18.15
Nieuws en sportuitslagen. 18.30 Cabaret.
19.00 Gevarieerde muziek. 19.30 Voor
dracht. 19.40 Spirituals AVRO: 20.00
Nieuws. 2005 Strijkorkest. 20.35 ..Op
gang". causerie 20.40 De familie Ma-
linden". hoorspel. 21.25 Gram.muziek
21.45 Weekoverzicht. 22.00 Amusements
muziek. 23.00 Nieuws. 23.1524 00 Gra-
mofoonmuziek.
HILVERSUM IL 298 m.
NCRV: 8.00 Nieuws en weerberichten.
3 15 Gewijde muziek. 8.30 Morgenwijding
9 15 Vocaal ensemble en orgel KRO
9 30 Nieuws en waterstanden. 9.45 Gra-
mofoonmuziek. 9.55 Hoogmis. 11.30 Gra-
mofoonmuz. 11.40 Strijkorkest en so-
83t de buiten-kerkelijken zullen
39»; r deze Nieuwe Vertaling met
39i, hgstelling begroeten.
43 1 V de dag van overdracht aan
j.;fcertegenwoordigers van de pro- liste. 12.15 Apologie. 12.35 Gram.muziek
3K 12.40 Lichte muziek 1255 Zonnewijzer.
13 00 Nieuws, weerberichten en katho
liek nieuws 13.10 Lunchconcert. 13.45
..Uit het Boek der Boeken" 14.00 Cem-
balogczelschap en soliste 14.30 Omroep
orkest en solist 15 30 „Kampvuren langs
de evenaar" causerie 15 45 Mannenkoor
en kleinkoor. 16.10 Katholiek Thuisfront
Overal! 16 15 Sport 16.30 Vespers IKOR:
17 00 Jeugddienst 18 15 Operatie- .Barm
hartige Samaritaan" NCRV 19.00 Gra-
mof muziek. 19 15 „Zeven stemmen uit
het Nieuwe Testament" causerie. 19 30
Nieuws, soortuitslagcn en weerberichten
KRO- 19.45 Actualiteiten 19.52 Boekbe
spreking 20 05 De gewone man zect er
"t zijne van 20 15 Gevarieerd program
ma 22.45 Avondgebed en liturgische ka
lender 23 00 Nieuws. 23.15—24.00 Gra-
mofoonmuzlek.
ntse kerken zal des middags
drie uur in de Doopsgezinde
c aan het Singel te Amsterdam
khc.openbare bijeenkomst worden
de hfliden, waarin een Nederlands
•ormd-, een Gereformeerd en
Lutherse predikant zullen
gaan.
Advertentie (l M
fcBQVIT(Actleve Kool-Dragées)
Hl33 maag en Ingewanden van
de stoften. Ds 41 ct. Flac f 1 03.
on; Is Goedhart overleden
,-rouVLVERSUM In Hilversum is
74-jarige leeftijd overleden Ds.
Ihart, emeritus-predikant. Hij
cr. t geruime tijd als N H. predi-
in Breukclen gestaan. Ds.
,.}hart was een bekend wande-
jTjjj Hij heeft vorig jaar voor dc
maal de Vierdaagse meegelopen.
rrwas dc vadcr van mr, Van Heu-
BRUSSEL 324 m.
12 00 Radiojournaal 12.30 Weerberich-
ren. 12 34 Instrumentaal kwintet. 13 00
Nieuws 13.15 Gram muz'.ek 13 30 Voor
de soldaten 14 00 Operamuziek 15.30
Gram muziek. 15.43 Sport. 16.30 Gram.-
muziek 11 00 *n i7 40 locm 17 45 Sport
uitslagen 17 50 Gram muziek 18.00 So
praan nr. plano i830 Godsdienstig half
uur. 19 00 Nieuws. 19.3u en 19 42 Gram.-
muziek. 20,05 Strijkorkest 20 35 Mando-
nnfE Goedhart, de hoge commissaris lins-orkest 21.00 Amusementsmuziek.
-i .1^4.- - 21.30 Actualiteiten 2145 Gram muziek.
22 00 Nieuws 22.15 Verzoekprogramma.
23 00 Nieuws. 23 05—24.00 Dansmuziek.
het vluchtelingenwezen der
!c.0 'nigde Naties.
,rT. OEDENRODE. Op 20
ruari hoopt het echtpaar L.
32SchiindelVan Oorschot al-
70-iarig huwelijksfeest te
-en. De echtgenoot is 94 en de
92 jaar. Van hun elf
deren is de oudste 69 en de
05! gste 47 jaar Er zijn 35 klein-
deren en 40 achterkleinkinde-
MAANDAG 14 JANUARI 1952
HILVERSUM I 402 m
AVRO 7 00 NWS 7 15 Ochtendgymnas
tiek 7.30 Zendersluiting 9.00 Nws 9.10
Moi genwijding 9 25 Gram muz. 9 30 De
groenteman 9.35 Waterstanden 9 40 Gra-
mofoonmuzlek 11.00 Voordracht 11.15
Kamerorkest 12.00 Orgel en zang 12.30
Land- en tuinbouwniededelingcn 12 33
..In 't spionnetje" 12.38 Pianospel 13.00
Nws 13.15 Mededelingen of gram.muz.
13.20 Orkestconcert 14.00 „Wat gaat cr
om in de wereld?", causerie 14.20 Gra-
mofoonmuziek 14 30 Voordracht met
harpspel 14.45 Planorecital 15.15 Voor
de vrouw 16.00 „Musicalender" 16.30
Zenderslulting 18.00 Nws 18.15 Militair
commentaar 13,25 Dansorkcst 18 50 Re
geringsuitzending: P. J. Merkelljn: „Hoe
wordt Nieuw-Guinea bestuurd?" 19.00
Muzikale causerie 19.15 Alt cn piano
19.45 Regeringsuitzending: G. van Wa-
veren: „De bestrijding van abortus
bang" 20 00 Nws 20 05 AVRO-Allcrlei
20.10 Radioscoop 22 30 Mannenkoor 23 00
Nws 23.15—24.00 Jazzmuziek (In de pau
ze.- gramofoonmuzick).
HILVERSUM II 298 m.
NCRV: 7.00 Nws 7.10 Sportuitslagen
7.15 Een woord voor de dag 7 30 Zen
dersluiting 9.00 Nws en weerberichten
9 10 Voor de zieken 9 30 Herhaling Fa
milie Competitie 10 05 Orgelspel 10 30
Morgendienst 11.00 Viool cn piano 11.25
Gevar. muziek 12.15 Gramofoonmuzlek
12.25 Voor boer en tuinder 12.30 Land
en tuinbouwmcdedelingen 12.33 Orgel
concert 12.59 Klokgelui 13 00 Nws 13.15
Mandolinemuziek 13 45 Gramofoonmu
zick 14.00 Schoolradio 14.35 Gramofoon
muzlek 14.45 Voor de vrouw 15 15 Vo
caal ensemble 15.30 Instrumentaal trio
en viool 16.00 Bijbellezing 16.30 Zender-
sluiting 18.00 Nws 18.15 Sport 18 25 Voor
dc mannen ln grijs, groen en blauw
18.30 Mannenkoor 19 00 „Volk en Staat",
causerie 19 15 Engelse les 19.30 Gramo
foonmuzick 19.40 Radiokrant 20 00 Nws
en weerberichten 20.10 „Vijf minuten"
20 15 Mannenkoor en orgel 20 45 ..De
Amourette van Catherine D' Orleans",
hoorspel 21.25 Lichte muziek 22 00 „Wie
waren Uw voorouders?" 22 10 Strijkork
cn solist 22.45 Avondoverdenklng 23.00
Nws cn SOS-berichtcn 23.15—24 00 Gra
mofoonmuzlek.
BRUSSEL 324 m.
11 45 Gram.muz. 12.30 Weerberichten
12.34 Voor de boeren 12.42 Gram.muz
12 50 Koersen 1255 Gram.muz. 13.00
Nws 13 15 Gram muz. 14 00. 15.00, 16.15
cn 16.45 Idem 17 00 Nws 17.10 Amuse
mentsorkest 18.00 Franse les 18 20 Gra
mofoonmuzlek 18.25 Financiële kroniek
18 30 Voor de soldaten 19 00 Nws 1950
Gramofoonmuzick 19.50 Radlofeullleton
20.00 Kamerorkest 21 15 Gram muz. 21.45
Actualiteiten 22.00 Nws 22.15 Klankbeeld
22 55—23.00 Nws.
(in de maten 40 en 44)
De bovenkant van de zakjes met
'n recht reepje stoj afwerken, daar
na op de zijnaden naaien. Het voor
baantje aan de zijpanden naaien
en de zak er gelijk tussen stikken.
Het bovenstukje wordt op de rok
gestikt.
Het schortje geheel met 'n klein
zoompje afwerken, de strook en de
galgen er aan naaien. Het schortje
kan ook met een gekleurd bandje af
gewerkt worden. Benodigde stof 1.70
m. a SO cm. breed. Afgehaald aan ons
kantoor bedraagt de prijs van dit pa
troon slechts 35 cent. Franco toe
zending per post is eveneens moge
lijk. De prijs bedraagt dan 50 cent.
Bij toezending per post gelieve u ons
een postwissel te doen toekomen
van 50 cent met vermelding welke
maat gewenst wordt.
DEN HAAG. Het Nationaal
Comité tegen het Concentratie
kamp-systeem heeft uit Parijs be
richt ontvangen, dat Donderdag
avond 17 Januari een conferentie
voor dc Assemblee der V.N. zal
worden gegeven door de Internatio
nale Commissie tegen het Con
centratiekamp-systeem. Als spre
kers zullen optreden mevr. Roose
velt, David Rousset en J. de
Swart.
De laatste is voorzitter van het
Nederlandse nationale comité en
voorzitter van de Internationale
Federatie van Expolitieke Gevan
genen uit het verzet.
OSLO. Twee militaire straal
vliegtuigen zijn Vrijdag boven de
Oslofjord met elkaar in botsing
gekomen. De bestuurder van een
der toestellen kwam om het le
ven De parachute, waarmee hij
zich trachtte te redden, opende
zich niet en hij viel in het water.
Het ongeval gebeurde tijdens for-
maticvliegen, toen men draaide bo
ven de Oslofjord. Dc bestuurder
van het andere toestel, de forma
tieleider. slaagde erin op het vlieg
veld Gardcr Moen te landen.
mentaire Westen aangetrokken
voelt, die althans de tegenstellin
gen op dit gebied niet zo ziet als
wjj, omdat hij er als Duitser van
nature een derde standpunt op
na houdt Het gaat ook een Nie
möller voor alles om de Duitse
eenheid; bij alle geestelijke af
keer die hij van het communisme
zal hebben. ,komt echter dc gene
genheid jegens het Westen bij
mensen als hij pas n a de ingebo
ren liefde voor het vaderland, dat
hoe dan ook weer één moet wor
den (en bij welk verlangen de hui
dige Russische politiek handig
aansluit).
Niemöller ging ook om de zaak
des vredes naar Moscou. Zijn af
keer intussen van een mogelijke
derde wereldoorlog zal ongetwijfeld
ook bepaald worden door de om
standigheid. dat zulk
een oorlog dit keer niet
om de Duitse zaak zovi
gaan, doch cr een zou
zijn tussen twee „werel
den", die hem beide
in wezen vreemd zijn.
TYPEREND Is In dit verband
een helaas ongesigneerd en
dus ten onrechte ..officieel" aan
doend artikel, door het nieuws
bulletin van het Persbureau der
Ned. Hervormde Kerk ter gelegen
heid van Niemöllers reis verspreid:
..Niemöller heeft nooit onder stoe
len of banken gestoken, dat hij
meent als christen een andere weg
te moeten gaan dan welke politie
ke ideologie ook. Wanneer hij een
nieuwe oorlog als een onherstel
bare ramp ziet cn ook zien moet,
dan betekent dit. dat Niemöller zbn
krachten inspant om een oorlog
tussen Amerika en Rusland te
voorkomen, d wz een oorlog tus
sen de kapitalistische en de com
munistische wereld."
Dit zijn typisch Duitse simplifi
caties. die ongetwijfeld Niemöllers
standpunt en dat van zijn onge
noemde en ongetwijfeld Duitse
verdediger duidelijk weergeven,
doch waarachter wij ons veroor
loven vraagtekens te zetten. Wie
een weg kiest „buiten welke poli
tieke ideologie ook", kiest dus
een weg. die nergens die der com
munisten, maar ook nergens die
der dèmocraten nadert of kruist.
En wie dc tegenstelling tussen
Oost en West gemakshalve gelijk
stelt met die tussen kapitalisme en
communisme, ziet tot zijn schade
over het hoofd, dat het wezenlijke
verschil hier oneindig dieper ligt
op het niveau nl. van de onver
zoenbare controverse tussen demo
cratie en dictatuur.
Dit opmerkende twijfelen wij
geen ogenblik aan Niemöllers no
bele motieven zonder nochtans
tot volledige bewondering van de
geestelijke opportuniteit van zijn
Moscouse reis in staat te zijn.
Schippersknecht over
boord geslagen en
verdronken
EERBEEK In het Apeldoorns-
Dierens kanaal is Vrijdagnamiddag
de 42-jarige schippersknecht Schoon
hoven uit Zwolle over boord ge
slagen van het motorschip „De
Twee Gebroeders" thuis behorend in
Apeldoorn. Hij verdween in de
diepte en verdronk. Het slachtoffer
was gehuwd en vader van zes
kinderen.
j57~o f vae/y/
Ds Niemöller bleek erg verbaasd
te horen welk een opwinding
zijn reis naar Rusland veroor
zaakt had.
listischc progressiviteit te herlei
den; daaraan heeft deze oud-offi
cier zich waarlijk nooit bezondigd;
2. Te grote bewondering hebben
voor de geestelijke ontwikkelings
gang van dc man die van mede
stander der nazi's hun meest ge
hate tegenstander werd. Alweer
zonder dat hij zich nochtans van
zijn ingeboren Pruisische conserva
tisme bekeerde. Men zal. zei het
reeds genoemde boekje, „hem moei
lijk van voorliefde voor democra
tie en parlementarisme kunnen
verdenken."
Niemöllers kerkelijke verzet is
van moeilijk te schatten betekenis
voor de kerken binnen en buiten
Duitsland geweest. Doordat hij en
zijn Belijdenisboweging hardnekkig
vasthielden aan de absolute auto
nomie en de zelfstandige vrijheid
der kerken als kerken, leidden hij
en die beweging via hun kerkstrijd
in het gehele wereldprotestantismc
een reveil in. dat nu nog door
werkt. Niemöller en zijn Belijde
nisbeweging leerden het de kerken
af om oij welke „aardse machten"
ook steun te zoeken, en schonken
haar dc moed om weer zich zelf te
zijn gehoorzamend slechts aan het
eigen gezag, hun door „Woord" en
.Openbaring" verleend Vandaar
bijv. in de Ned Herv. Kerk de
nieuwe Kerkorde.
A de bevrijding deed Niemol-
1 Ier onmiddellijk van zich
horen; hij speelde een belangrijke
rol bij „herstel en vernieuwing"
der Duitse Evangelische Kerk.
waarbij echter niet iedereen met
zijn voortvarendheid gelijk op wil
de marcheren. Niet langer predi
kant in Dahlem. is hij thans pre
sident van de Hessische landskerk.
terwijl hem in de algemene leiding
der Evangelische kerk speciaal het
onderhouden der „buitenlandse be
trekkingen" is opgedragen. Indruk
heeft Niemöller gemaakt door zijn
schuld-belijden kort na de oorlog,
een boetvaardige houding waar-
In hem te weinigen te aarzelend
zijn gevolgd. Zo sprak hij bijv. in
1946 voor studenten te Erlangen:
„Het is de vraag of de S.S.-
bculen tegenover God schuldiger
zijn dan wij. die zwegen toen wij
hadden moeten spreken Ik
heb ook zo lang het ging mijn
overtuiging beleden, maar toen
ik in het concentratiekamp zag,
hoe men de Joden mishandelde,
vaagde ik zelf het niet meer
mijn mond open te doen. Ook ik
ben verantwoordelijk voor wat
er in het Duitse volk geschied
is. Als wij de schuld niet op ons
nemen, blijft zij bestaan: dertig
tot veertig millioen doden door
de handen van Duitsers; maar
niemand in Duitsland is bereid
die schuld te bekennen. Er
moet een begin gemaakt worden:
wij zijn schuldig, wij weten dat
wij strafbaar zijn."
Niemöller viert zijn verjaardag
temidden van het rumoer dat zijn
reis naar Moscou heeft gewekt, ook
in zijn eigen kerkelijke kring. Het
zou dwaasheid zijn deze in wezen
nog steeds eer autoritair-conserva-
tieve Duitser, om zijn Moscouse
reis van communisme te verden
ken. Wel echter doet men er goed
aan zich te herinneren, dat Nie
möller niet de eerste Duitser zou
zijn die zich als conservatief meer
tot het Oosten dan tot het parle-
Dp oogst van Albanië
Dezer dagen werd bericht, dat het
grote Rusland de rijke oogst van het
kleine Albanië nodig heeft en daar
om de Albanezen laat hongeren. Ik
- I kan dat slecht geloven, temeer waar
- Moskou de vriendschap van het Al
banese volk nodig heeft in verband
met Albanic's strategische positie. Ik
kan niet anders aannemen, dan dat
het desbetreffende bericht een
staaltje van verregaande propagan
da is. A. K.
Hoger ziekenfondspremie
Voortdurend wordt de zieken
fondspremie hoger. Maar wat krij
gen de arbeiders er voor? Het is
mij dezer dagen overkomen, dat ik
van mijn dokter een recept kreeg.
Een van mijn kinderen bracht het
naar de apotheek. Toen het drankje
werd opgehaald, werd de boodschap
meegegeven, dat eerst maar eens
met het receptje naar de medisch-
adviseur van de ziekenfondsen ter
plaatse moest worden gegaan. Aldus
geschiedde. Daar vernamen we, dat
wij nog wel bericht zouden krijgen.
Het is nu drie dagen verder, maar
ik heb nog niets gehoord.
H. DU CHATENIER.
Ergerlijke nonchalance
Het Ingezonden stukje over de
loterijen en organisatoren van
rebus-prijsvragen die verzuimden
trekklngslljsten te sturen, wanneer
daar wel degelijk voor was be
taald (het verscheen onlangs in deze
rubriek onder het opschrift dat ook
hierboven is geplaatst) heeft tal van
reacties uitgelokt Wij kunnen deze
onmogelijk allemaal en volledig
weergeven cn volstaan daarom met
enkele fragmenten. (Red
Ik heb meermalen hetzelfde on
dervonden. Ik noem het nog anders
dan „ergerlijke nonchalance'.
A. W.S.
Als penningmeester van het desbe
treffende Kath. Mil Tehuis wil ik
graag enkele gegevens verstrekken,
die uw inzender misschien een an
dere indruk kunnen geven. Voorop
gesteld zij hier, dat het uiteraard
niet prettig is, wanneer men een
trckkingslijst bestelt cn er dan geen
ontvangt. Hij verneme echter, dat
er van de ca. 100.000 verzonden
trckkingslijsten ongeveer 1000 we
gens onbestelbaarheid door de PTT
zijn geretourneerd. Deze onbestel
baarheid is een gevolg van ondui
delijk schrijven der deelnemers of
van onjuiste of onvolledige adres
sering van hun kant. Het is zelfs zo
geweest, dat door deze laatste om
standigheid diverse trekkingslij sten
niet eens konden worden verstuurd.
Graag erken ik tevens de mogelijk
heid. dat bij zo'n groot aantal
iemand is overgeslagen. Daarvoor
gaarne ons excuus. Had de betrok
kene. zoals anderen wel hebben ge
daan, ons gemeld, dat hij geen lust
had gekregen, dan zouden wij als
nog een. lijst hebben toegestuurd.
J. A. LUYF.
Natuurlijk mag men van loterijen
en dc organisatoren van rebus-prijs
vragen verwachten, dat zij hun
plichten nakomen
N. H. VAN RHENEN.
(....Na lezing van alle bonen
weergegeven reacties, hebben wjj
de indruk, dat de bonafide loterijen
en prijsvragen zulks ook wel dóen.
En hiermede sluifcn wij de discus-
tic. REDACTIE.)
