Hirohito verloor zijn goddelijke
glans, maar zijn aanzien niet
Oostenrijk in rep en roer over
uitspraak in zaak-
Starhemberg
„Voor dit vak moet je een
knobbel hebben
Onderzoek arbeidsaanbod
vordert goed
JAPAN NA ONDERGANG VAN MILITARISME
De ex-kapitein
vertelt...
Rechtbank beslist:
dodelijke steek
was noodweer
Gehate
fascist
krijgt
zijn bezittingen terug
."\Toensdag23 Januari 1952
5
DE nederlaag heeft een overtuigende uitwerking gehad op
het Japanse volk. Het Japanse militarisme heeft de in
storting van zijn wereld niet overleefd. Het volk had in zijn
onoverwinnelijkheid geloofd. Niet enkel omdat het hyper-na
tionalistisch bewind de jeugd een vast geloof in Japanse supe
rioriteit zoals nu de Russen dit hun jeugd doen had inge
stampt, maar ook omdat de goddelijke macht van de keizer bij
voorbaat de overwinning in iedere oorlog waarborgde. Had de
nieuwe geschiedenis niet de juistheid van dit geloof gestaafd?
Japan is met zijn vaste verwachtingen bedrogen uitgekomen.
De oorlog is geëindigd, niet enkel in grote rampen, maar ook
in een lamentabele machteloosheid, die voor een, in hoofd
zaak nog intact leger niets dan capitulatie overliet. Het Japanse
volk heeft een diep gevoel misleid te zijn omtrent de wereld.
De teleurstelling richt zich niet
tegen de keizer. Men weet dat hij
anders gewild heeft, maar dat zijn
wil de gevangene was van zijn
zeer gecompliceerde en zelfstandig
handelende omgeving Het volk
verwijt hem de nederlaag niet en
is hem dankbaar voor het ogen
blik dat voor de toekomst van
Japan beslissend is geweest: toen
hij op 15 Augustus 1945 de onvoor
waardelijke capitulatie door de
radio afkondigde. Met uiterste span
ning was de aangekondigde radio
rede afgewacht. Ieder wist dat zijn
leven op het spel stond. Had de
keizer het Japanse volk bevolen
tot de laatste man de strijd voort
te zetten, dan had het niet anders
gedaan dan gehoorzamen. Maar de
keizer gebood redding in plaats
van algemene ondergang. Hij had
de dood kunnen vragen, hij schonk
het leven. Zo voelt de Japanner.
De opluchting van die 15de Augus
tus klinkt nog uit de verhalen.
De keizer heeft in aanzien niet
verloren door zijn tegenwoordige,
constitutioneel streng afgebakende
positie. De intellectuelen zien hem
ook als gereinigd door het weg
vallen van zijn gQddelijk gezag.
Nu is hij het menselijke nationale
middelpunt geworden, het sym
bool van de natie, niet meer on
zichtbaar en ongenaakbaar. Het
heeft zijn aanzien niet meer kun
nen schaden dat hij generaal Mac
Arthur een afscheidsbezoek is gaan
brengen, hoezeer het misschien me
nig oud Japans hart zeer zal heb
ben gedaan. Het onderstreepte de
menselijkheid, die zijn volk nu in
hem eert.
De oudste generatie, in het bij
zonder ten platte lande, denkt ze
ker nog anders. Maar haar geloof
zal met haar uitsterven.
Het militarisme wordt nu ach
teraf gehaat en tevens veracht.
Daarom is de afweer van herbe
wapening algemeen. Zeker, men
erkent en ducht het Russische ge
vaar. Men laat de verdediging
gaarne aan anderen over en gunt
de Amerikanen hun bases. De op
richting van de nationale politie
tegen het binnenlandse revolutie-
gevaar vordert langzaam. Ik heb
herhaaldelijk keizerlijke paleis
wachten zien oefenen. Ik moest
denken aan onze oude schutterij.
Barbaarse methoden
DE wrok tegen de militaristen
vindt niet enkel zijn oorzaak
in teleurstelling over de nederlaag
en misleiding; zij wortelt dieper.
De Japanner denkt niet. zoals de
klassieke Duitser, met voldoening,
met heimwee haast, terug aan zijn
diensttijd. Daaraan heeft hij in
hoofdzaak bittere hcrinrfering. De
was een gewoon schouwspel dat
een officier de rccruut met de kolf
van diens eigen geweer afranselde
De soldaat telde niet als mens. Het
sadistische onderofficierstype bleef,
als in het oude Pruisische leger
veelal het geval was, onaantast
baar. De Japanse soldaat onderging
dit omdat zijn opleiding en sjin-
toisme hem die onderwerping en
berusting oplegde 1. Nu Is in deze
duisternis het licht gedrongen. De
militaire dienst staat in do herin
nering als een boze droom. En het
sjintoïsme is van de staat ge
scheiden.
Honderdduizenden
J\PANNERS vertelden mij: „On
ze militairen hebben honderd
duizenden soldaten in de zelfmoord
gedreven door hun meedogenloos
verbod van overgave. De krijgsge
vangene had niet enkel zichzelf
onteerd, maar ook zijn familie. Alle
uitbetalingen werden haar ont
trokken. Dat was de soldaat inge
prent. Gij weet hoe onze mannen
hebben gehoorzaamd. Maar toen
het gevaar in Mandsjoerije naakte,
hebben onze hoge officieren de
anderen tot volharden aansporende,
hun families vooruitgezonden naar
Japan. En toen de Amerikaanse
troepen onze eilanden naderden,
werden de vliegvelden aan de peri
ferie ontruimd, ter verdediging
van het centrum. Alle geloof in
samoerai-grootheid verdween toen.
Voor zichzelf zorgden de bevelheb
bers, en weinigen dachten aan hara
kiri. De mislukte zelfmoord van
Tojo. de grote verantwoordelijke,
bij zijn arrestatie, en de groteske
taferelen waarmee dit gepaard ging.
hebben nog een verdere schok ge
geven. Een samoerai, die zelfs on
der die omstandigheden niet weet
te sterven!
Het militarisme is grondig In
discrediet geraakt in Japan. Hoe
anders heb ik dit in Duitsland ont
moet na de eerste wereldoorlog, en
hoe anders is het ook nu. In Japan
geen dolkstootlegende, maar de her
innering aan een. in hoofdzaak in
tact. leger op de eilanden van het
moederland, dat na alle zelfover
schatting zoder enig verzet capi
tuleerde tot voldoening van de be
volking, die de uiterste hulpeloos
heid er van en de onweerstaanbare
KEIZERIN NAGAKO strijkt
het haar van Hirohito glad, voor
dat de keizerlijke familie op de
kiek gaat. Een tiental jaren ge
leden zou een dergelijke foto nog
ondenkbaar zijn, maar inmiddels
heeft Hirohito zijn goddelijke
glans verloren. Dat wil overigens
nog nier zeggen, dat de keizer
zijn aanzien eveneens kwijt is;
integendeel, hij neemt nog steeds
een zeer aparte plaats in bij het
Japanse volk.
macht van de vijand besefte; de
vijand, die zo onmiddellijk daarop
tot helpende vriend zou worden.
Dit beheerst nu de mentaliteit
van het Japanse volk. Er is geen
agitatie, zelfs geen stille agitatie,
tot herkrijging van het verlorene,
ofschoon men veel spreekt over het
verlies
Maar Japan is een zo groot pro
bleem. dat zorgeloosheid onzerzijds
lichtzinnig zou zijn.
Dr. M. VAN BLANKENSTEIN
DE DIENSTTIJD IS VOORBIJ
voor deze Japanse militair.
Zwaar bepakt zwaait hQ af en
gaat zijn plaats in het burger
leven weer innemen. Hij zal niet
naar zijn diensttijd terugverlan
gen; het was een moeilijke pe
riode, die hij maar het liefst zo
vlug mogelijk vergeet.
tucht was barbaars, en barbaarse
methoden kenmerkten de oplei
ding. Een onzer krijgsgevangenen
in een Japans kamp vroeg eens
aan een korporaal waarmede soms
te praten viel, waarom de behan
deling daar zo meedogenloos was.
Dé Japanner verklaarde dat uit
eigen ervaringen. Eens had hij. als
rècruut, bij het keren een voet fout
verzet Hij moest de schoen van
die voet uitdoen, en met de ge
spijkerde zolen kreeg hij toen een
slag op iedere wang. Hij had daar
na gewacht op de tijd. dat hij dit
anderen kon aandoen.
Inderdaad, bij de minste aanlei
ding werd in het Japanse leger ge
slagen of barbaars gestraft. Men
moet dit weten om te begrijpen
waarom de Japanner zo hard de
geïnterneerden behandelde, die als
blanke en vijand nog weer minder
telde .dan de eigen soldaat. Buiten
landers te Tokio hebben mij ver
teld hoe vroeger bij het exerceren
mishandeling de regel was. Het
SCHEIDENDE CHEF SEINWEZEN N.S.:
Naam van ir J. H. Verslegen voorgoed
aan spoorwegbeveiliging verbonden
(Van onze verkccrsrcdacteur)
„Voor dit vak moet je een knobbel hebben, maar als je die hebt, dan ben
Je er ook je leven lang aan gebonden". Dat vertelt ons in een bijzonder
rustige kamer in het Hoofdgebouw van dc Nederlandse Spoorwegen de
heer J. H. Verstegen, de allerhoogste N.S.-man op het gebied van het sein-
wezen, die op 1 Februari in verband met het bereiken van dc pensioenge
rechtigde leeftijd de dienst zal verlaten. HU praat dan verder over puzzles
oplossen cn spannende opgaven, maar ook over levensvervulling en over
het feit dat zijn werk hem buitengewoon gelukkig gemaakt heeft.
ter ook de zogenaamde automati
sche treinbeheersing mogelijk ma
ken. Dan zal dc trein, wanneer de
bestuurder het bevel tot stoppen,
gegeven door de seinen, niet of te
laat opvolgt, automatisch tot stil
stand v/orden gebracht. En de snel
heid van de trein zal dan op ieder
punt van het baanvak automatisch
geregeld kunnen worden. Daarbij
zal ook het herhalen van de seinen
langs de weg in de cabine toegepast
kunnen worden, waarbij als laatste
stap dan technisch denkbaar is het
laten vervallen 'van de seinen langs
de weg. Maar dat is nog vérre,
vérre toekomstmuziek.
Nu worden die lichtseinen inge
voerd. Eens cn voor goed is daar
aan de naam verbonden van ir. J.
H. Verstegen, die op 1 November
1912 in dienst kwam bij de N.S. cn
die op 31 Januari 1952 dit bedrijf
gaat verlaten.
Nieuwe plannen
voorbereid
De heer Verstegen, nu Chef van
Dienst bij het Seinwezen. kwam in
1912 hij had toen drie jaar bij
een machinefabriek gewerkt als
aspirant-adjunct ingenieur bij de
N.S. (..Het vak trok me als een
magneet"), en doorliep in de af
gelopen veertig jaar alle rangen.
Toen hij bij dc N.S. kwam. had dc
beveiliging reedseen grote voor
uitgang gehad. Men stond toen aan
het begin van de electrische bevei
liging. waarbij de bekende armsoi-
nen werden gebruikt. Studie, reizen
en nieuwe inzichten maakten het
mogelijk, dat reeds vóór de tweede
wereldoorlog zeer belangrijke ver
beteringen in het Nederlandse scin-
wezen konden worden toegepast.
In de oorlog maakten de spoor
wegingenieurs Verstegen en Van
Aalderen de laatste werd tijdens
de spoor wegstakin- weggevoerd en
keerde niet terug uit Duitsland
plannen om de tot die tijd gebrui
kelijke armseinstelsels te vervangen
door lichtseinen. Dit stelsel men
zal op enkele trajecten deze licht
seinen wel eens gezien hebben
wordt nu bij de N.S. ingevoerd.
Over vijftien jaar zullen de Ne
derlandse Spoorwegen dit nieuwe
svstcem op al hun trajecten hebben.
Dan zal dc seinpaal voor goed zijn
verdwenen.
Wie met de heer Verstegen praat,
voelt welk een afstand er ligt tus
sen het wissel cn het sein, dat in
1839 ter plaatse werd bediend, en
de tegenwoordige beveiliging, een
veelomvattend en voor een leek
moeilijk te benaderen onderdeel van
de N.S. Het beginsel waarvan wordt
uitgegaan is echter bijzonder duide
lijk. „Laat niets aan het toeval
over".
MEER VEILIGHEID
In de toekomst hoopt men nog
meer veiligheid te verkrijgen, door
gebruik te maken van zg. ..coded
trackcircuits", waarbij gecodeerde
stromen door de spoorstaven wor
den gezonden. Dit is dan een uit
breiding van het thans gevolgde
svstcem met het ..trackcircuit
waarbij een stroomkring door de
spoorstaven wordt geleid, welke
door de aanwezigheid van een trein
kortgesloten wordt, waardoor het
sein op onveilig komt. Het toepas
sen van gecodeerde stromen zal la-
BRUSSEL. „Le Solr". Belgies
grootste dagblad, begonnen met
de publicatie der memoires van
cx-kapitein Westerling. Wester
ling wordt met veel fantasie
aangekondigd als dc man. die op
een haartje na zich meester maakte
van de hele Indonesische archipel,
terwijl zijn echtgenote, blijkbaar om
het exotisch aspect wat aan te dik
ken, ten onrechte als „een jonge
Javaanse" wordt afgeschilderd. Het
eerste stuk. dat de toestanden in
Indonesië onmiddellijk na de capi
tulatie van Japan beschrijft, ken
merkt zich behalve door een banale
stijl, door het ontbreken van enige
kennis van zaken en door een kor
poraalsvisie op het Aziatisch gebeu
ren. De Indonesische republiek
heet hier uitgeroepen door een zich
in dc omgeving van Batavia schuil
houdende Soekarno die door enige
communisten of pseudo-communis-
ten werd ontdekt cn „met dc kris
op de borst" tot deze daad werd
gedwongen. Tot dit soort stuivers-
romantiek behoort ook de medede
ling. dat in de Japanse kampen dc
meest geliefkoosde verstrooiing der
bewakers was, de geintcrneerdcr
de armen en benen te breken, waar
na wij wel voor goed weten, dat
het geen pilaren van wijsheid zijn.
waarachter dc heer Westerling zijn
berinneringen uitstalt.
Hollandse pianisten op
Belgisch concours
Voor het Belgische Concours Reine
Elisabeth Bat ln Mei te Brussel plaats
vindt, en dit keer voor pianisten ls
uitgeschreven hebben tweo Nederlanders
zich aangemeld: Joop Grubben en Hans
Bik. Dc InschrijvLngstermbn is ver
lengd tot 29 Februari.
Veel medewerking van
gemeentebesturen en
arbeiders
Het onderzoek naar het arbeids
aanbod in de landbouw, thans cn
in de toekomst, is nu een paar we
ken aan dc gang. En men kan zeg
gen: het loopt goed. Het Landbouw
Economisch Instituut krijgt de me
dewerking. die het vraagt, zowel
van de gemeentelijke autoriteiten
als van dc boeren en landarbeiders.
Zoals bekend worden in deze we
ken een aantal gemeenten van dc
provincies Noord- en Zuid-Holland
en Utrecht onderzocht. Een inte
ressante ervaring is daarbij, dat het
L.E.I. in de gemeenten, waar de
akkerbouw overheerst, meer begrip
ontmoet voor het onderzoek, dan in
dc gemeenten, waar de veehouderij
dc voornaamste bedrijfstak is Bc-
giijpelijk. want de arbeidsbehoefte
in de akkerbouw wisselt in de loop
van het jaar veel sterker dan in de
veehouderij.
Na een kort gesprek met de bur
gemeester is deze wel bereid de
nodige -medewerking te verlenen.
Tot nu toe is er slechts één burge
meester geweest, die geweigerd
heeft een aantal gegevens beschik
baar te stellen. Dat sommige burge
meesters opzien tegen het onder
zoek is toch wel te begrijpen. Blijkt
dan in -de loop van het gesprek, dat
het alleen te doen is om het ver
schaffen van gegevens uit het be
volkingsregister voor het opstellen
van e«3n adreslijst, cn dat het dus
slechts een kwestie van enkele uren
is. dan krijgt het LEI. in alle ge
vallen op één na de nodige
medewerking. In de meeste gemeen
ten krijgt het LEI. ook de beschik
king over een kamer in het ge
meentehuis om in dc avonduren do
arbeiders te ontvangen en met hen
de invulling van het formulier te
bespreken.
Aan de arbeiders komt een woord
van lof toe. Op de eerste oproep
is tot nu toe in alle gemeenten 70
a 80 procent opgekomen. Hier moet
men niet licht over denken. Velen
hebben er niet tegenop gezien in
de avonduren op de fiets nog een
paar kilometers te rijden naar het
gemeentehuis, vaak door het meest
slechte weer van storm en regen,
waarop deze winter ons vergast. Zij
geven er bliik van. dat zij het on
derzoek op de juiste waarde schat
ten en dat rii het belang er van
zeer scherp inz.icn.
Het programma voor het onder
zoek ziet er in de eerstvolgende
weken als volgt uit:
21 en 22 Januari: Bergambacht.
Schipluiden en Zevenhuizen; 23 Ja
nuari: Benschop. Nederhorst don
Berg en Wilnis 24 Januari: Sncl-
rewaard. Oosthulzen en Warder cn
Ilpcndam; 25 Januari: Linschoten,
Wijde Wormcr en Akersloot; 26 Ja
nuari: Aanvullende enquête te Ben
schop; 28 tot cn met 31 Januari:
Anna Paulowna: 29 Januari: Sybes-
karspcl; 31 Januari: Midwoud.
Hiermede ls dan het eerste deel
van het onderzoek afgelopen. Dit
gedeelte zou omvatten dc provincie
Zuid-Holland met uitzondering van
de eilanden en de provincies Noord-
Holland en Utrecht. Met het tweede
gedeelte van het onderzoek, dat zal
plaats hebben op de Zuid-Hollandse
eilanden in Zeeland on het kleige
bied van Noord-Brabant, zal het
LEI. naar alle waarschijnlijkheid
een aanvang maken in de tweede
week van Februari.
(Van onze correspondent)
ARNHEM. De Arnhemse recht
bank heeft, conform de eis van dc
officier van justitie de Nijmegenaar
M. A. D. die zich op 20 Januari
1951 met een bajonet verdedigde te
gen twee in beschonken toestand
verkerende gewapende aanvallers
en een van hen daarbij doodstak,
van rechtsvervolging ontslagen. De
rechtbank nam aan dat hij uit nood
weer handelde. Van een tenlaste
gelegde diefstal werd D. vrijgespro
ken. Geen van de aanvallers, werd
veroordeeld tot een jaar gevangenis
straf voorwaardelijk met een proef
tijd van drie jaar.
Drs M. Kohnstamm in
VN-commissie voor
Duitsland
DEN HAAG. In December jl.
heeft de Algemene Vergadering der
Verenigde Naties besloten een com
missie in te stellen om te onderzoe
ken of er in Oost- cn Wcst-Duits-
land en in Berlijn voorwaarden aan
wezig zijn voor het houden van wer
kelijk vrije verkiezingen. Brazilië,
Nederland. Pakistan, Polen en IJs
land werden uitgenodigd een verte
genwoordiger in deze commissie te
benoemen. De minister van Buiten
landse Zaken heeft drs M. Kohn
stamm, adj. directeur van de direc
tie Europa van dat ministerie thans
aangewezen als Nederlands verte
genwoordiger in deze commissie.
AMSTERDAM. Naar wij ver
nemen zal HM. de Koningin Vrij
dag de burgemeester van Sydney,
de heer O'Dea, op het paleis
ontvangen.
IN het paleis op de Dam hebben
koningin Juliana en Prins Bern-
hard gisteren een Nieuwjaars
receptie gehouden voor de leden
van her Corps Diplomatique. Voor
het paleis stond een erewacht in
ceremonieel tenue een compag
nie van het garderegiment Prinses
Irene uit Assen met op de lin
kerflank de Koninklijke Militaire
Kapel met de drumband van het
garderegiment Grenadiers en Ja
gers, eveneens in ceremonieel
tenue. Eerbiedig neigde het vaan
del toen de koningin, gekleed in
een parelgrijze robe, een kort
bontjasje en een eveneens parel
grijs kapje, en dc prins, met blau
we cape over 't generaalsuniform
der huzaren, het paleis betraden.
Van de plechtigheid is een filmpje
vervaardigd, dat zo mogelijk, van
avond in het televisieprogramma
zal worden vertoond.
(Van een medewerker)
Oostenrijk beleeft sinds lange tijd weer eens een sensatie van
binnenlands-politieke aard. Parolen voor een algemene staking
zweven in de lucht» in de grote bcdryven broeit het, de par
tijen van de regeringseoalitie werpen elkaar de scherpste be
schuldigingen naar het hoofd en reeds tekenen zich de omtrek
ken af van een niet-bedoelde, niet-openlijke, maar feitelijke
coalitie van sociaal-democraten, communisten en voormalige
nationaal-socialisten.
Dit alles is een gevolg van een vermogensrechtelijke, ogen
schijnlijk onpolitieke uitspraak van de beheersrechtbank, vol
gens welke prins Ruediger von Starhemberg, woonachtig in
Argentinië, zjjn door de Duitse nazi's in beslag genomen on
metelijk groot goederenbezit, kastelen enz. terug zal krijgen.
Deze rechterlijke uitspraak heeft de woede van het volk opge
wekt.
Ruediger van Starhemberc. die nu 53 jaar is. financierde ln de twin
tiger jaren de rechts-radicale scmi-militairc Hcimwchr. waarvan hijzelf
in zijn mémoires zegt: „De Hcimwchr was tot op zekere hoogte een garde,
die bereid was hem te volgen, die het meeste betaalde". Zij was ccn
reservoir voor dc lompcn-bourgeolsic, cn het lompen-proletariaat, het
mensen materiaal van ieder fascisme.
Toen dc door dc sociaal-democraten in het nauw gedreven christen-so
cialisten (dc voorlopers van de huidige Oostenrijkse Volkspartij) op het
eind van dc twintiger jaren uitzagen naar een georganiseerde basis voor
de massa, was daar Starhemberg met zijn Heimwchr-troepcn. In 1930
werd de jonge prins reeds opgenomen in de regering van generaal Vau-
goin. In zijn mémoires schrijft hij hierover- Ik geef toe, dat ik tot het
kabinet-Vaugoin toetrad met dc bedoeling, een staatsgreep te doen." Zijn
beweegredenen waren begeerte naar macht en naar geld. Hij was het type
van de politieke avonturier van kleine allure, geschikt voor zijn lompen-
bourgeoisie en lompen-proletariaat. Eerst papte hij aan met Hitier, toen
deze nog lang niet aan dc macht toe was. Toen met
Mussolini. Hij koos de laatste, accepteerde geld cn
wapens van hem en was een der voornaamste be-
werkstelligcrs van dc gewapende omverwerping
van de Oostenrijkse sociaal-democratie in 1934. Hij
liet de stad Steyr door artillerie beschieten en ging
zich aan uitzonderlijke wreedheden te buiten. La
ter koerste hij in tegenstelling tot Schussnigg
weer naar de nazi's, die intussen ln het Derde
Rijk naar de macht hadden gegrepen. Welke
diensten hij hun bewees, is nooit duidelijk gewor
den, maar hij kreeg in 1938 van Berlijn een tüdige
waarschuwing, die hij niet negeerde. Hij werd door
Hitler en Gocring in Zwitserland ondergebracht;
zijn verblijf daar werd door d<?
nazi's betaald. Dat belette de nazi's
niet, later zijn goederen in beslag
te nemen. En om deze goederen, die
sinds 1945 door verschillende Oos
tenrijkse instellingen als trustee
werden beheerd, gaat nu de zaak.
Het is te begrijpen, dat de sociaal
democraten of, zoals zij tegen
woordig in Oostenrijk heten, de so
cialisten in de prins een staats
vijand zien Zij stelden in April 1948
een wetsontwerp \^>or. waarbij de
ergste misdadigers van het Oosten
rijkse fascisme, dus zij. die welis
waar tegen Hitier maar voor Mus
solini in leder geval tegen een
democratisch Oostenrijk waren ge
weest. hun door dc Duitse nazi's
onteigende vermogens niet zouden
terugkrijgen, zoals met die van an
deren wel het geval zou zUn. De
Prins Ruediger von Starhemberg
Oostenrijkse Volkspartij, de coalitie-j het centrale orgaan blijkt, aanvan-
partnerin van de socialisten sinds
1945, bracht dit wetsontwerp echter
voortijdig om hals.
Daarna diende de socialistische
partij in 1040 een aanklacht tegen
Starnemberg in wegens hoogver
raad. Dit proces is nog niet begon
nen. het wordt op de lange baan
geschoven, hetgeen niet te verwon
deren is. Want in de Volkspartij zit
een aantal voormalige „Austro-fas-
cisten". o.a. dogenen. die door Hit-
lor, net als de sociaal-democraten,
jaren lang in concentratie-kampen
werden geworpen. De Volkspartij
komt op tegen elke stap. die tegen de
„Austro-fascisten" wordt beraamd
en plaatst zich thans ook bescher
mend voor Starhemberc
Nog meer dan de socialisten ha
ten de voormalige nationaal-so
cialisten de prins: de grote, zowel
als de kleine nazi's verloren na
1945 veelal have en goed en hun
betrekkingen. De prins, die ob
jectief bekeken, voor het fascisme
in Oostenrijk meer heeft gedaan
dan duizend ..kleine nazi's"; die
voor 1938. in de geest van het
Austro-fascisme" dat toen nog op
Mussollne seunde. het Hitlerisme
in Oostenrijk bestreed en vele
nazi's in concentratie-kampen liet
opsluiten die uit het veilige Zuid-
Amerika toekeek, hoe de bezittin-
j gen van de door hem opgesloten
i nazi's na 1945 werden onteigend,
I die zou nu alles 82 reusachtige
bezittingen terug krijgen!
Want volgens dc in 1945 van
I kracht geworden wetten worden
slechts de vermogens- der nazi's in
beslag genomen, niet van de Austro-
i fascisten" dat hebben de lieden
van d^ Volkspartij verhinderd.
Proccs-uit-de-verte
1 Starhemberg begon van het verre.
I veilige buitenland uit een proces
voor de teruggave van zijn goede
ren en heeft nu ln laatste Instantie
zijn zaak voor de Beheersrechtbank
gewonnen. Het was ook niet anders
te verwachten, want Starhemberg
had wettig het recht on teruggave
de republiek Oostenrijk h»d «vet
tig geen recht hem zijn bezitt* gen
te nnthouden.
De socialistische partijleiding
had. naar uit de eerste reactie in
kclijk niet het plan, dc zaak-Star
hemberg op te blazen tot een schan
daal van grote afmetingen, wat zij
in feite is. Maar dc storm brak
spontaan los. Vooral in Wenen en
Neder-Oostcnrijk. waar do uitge
strekte landgoederen van de prins
reeds voor de uitspraak van de
rechtbank aan zijn vertegenwoordi
gers werden teruggegeven, laaide
de woede hoog op. In enige grote
fabrieken braken proteststakingen
uit
Al deze reacties zouden niet zo
heftig zijn geweest, indien de wrok
van de talrijke voormalige nazi's
niet een woordje had meegespro
ken. En ook de communisten zagen
al pauw hun kans schoon, om de
verbittering op te voeren en zich
aan het hoofd van de protesterende
massa te plaatsen.
De communistische partij van
Oostenrijk is weliswaar belacheliik
klein, maar door de steun van de
in dit land zijnde Sowiet-Russische
bezettingstroepen rijkeliik van geld
middelen voorzien en dus een ge
vaar.
Dit bracht dc socialistische leiders
tot bezinning. Men begon het verzet
to organiseren. De stakingsparolrn
gingen nu van dc socialisten uit en
tegelUkertijd opende men In de pers
een nieuwe veldtocht te~en de
coalltie-partii de Volkspartij, we
gens haar bescherming van de
„Austro-fascisten".
De Volksparl 1 antwoordde met
het logisch nietszeggende maar in
drukmakende „argument", dat de
socialisten nu gemene zaak met de
communisten maakten.
Zo wordt de verhouding tussen de
beide elkaar vijandie gezinde part
ners van dc overeenkomstig de be-
zettlngsvoorwaardcn gesloten V'een-
se coalitie, weer nvaar geschaad
en het valt moeilijk te zien. wat een
in hot algemeen gematigde rege-
rincsoartij als de Oostenrijkse socia
listische partij nu eenmaal ls, met
stakingen cn strnatbetoginren kan
doen teeen een rechtsgeldige uit
spraak. Misschien komt nu eindelijk
het proces vcgens hoogverraad te
gen prins Starhemberc (en mis
schien ook zijn hoofd) aan het rol
len
