DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Koning Faroek ontslaat regering Heel Egypte in staat van beleg na verwoestingen in Caïro West-Dui Island wil in de N.A.T.O. ..Televisie komt er nooit in Nederland Opgezweepte massa steekt groot aantal gebouwen in brand Lodewijk van Deyssel plotseling overleden Ali Maher Pasja nieuwe minister-president Amersfoort in de sneeuw Nederlanders in Cairo veilig Fl. 20.000.— valt oj) no 6497 Weer enige stappen nacler tot Europees leger Autobus vliegt de lucht in 44 doden Ijs op IJselmeer Naast elkaar werken van vier om roep veren igi ngen funest Perzië wil oplossing olieconflict Schermutselingen in Tunesië Franse spoorwegen 25% duurder Laatst overgeblevene van de Tachtigers was 87 jaar 12e Jaargang, no. 23 Maandag 28 Januari 1952 Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330 Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 Abonnements prijs Al cent p. w. of 6,05 p. kw. Losse nummers 10 cent. Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235 HOOFDREDACTEUR TJ. DE BOORDER CAIRO. Een uur voor middernacht heeft koning Faroek de Egyptische rege ring ontslagen. Dit besluit vormde het hoogtepunt van een reeks dramatische ge beurtenissen, die zich sinds Zaterdag in snelle opeenvolging hebben afgespeeld. KON/'v"G FAROEK DEN HAAG. Bij navraag deel de men ons op het ministerie .van Buitenlandse Zaken mede, dat vol gens de eerste berichten die daar zijn ontvangen, de Nederlandse ko lonie in Cairo veilig is. DEN HAAG. In de 515de Staats lotery eerste klas, eerste l^st. is een prijs van f 20.000 gevallen op lot no. 6497. Een hysterisch brullende menigte richtte Zaterdag in blinde vernielzucht enorme scha de aan in Cairo. Talrijke gebouwen werden in brand gestoken. Enkele uren later rukten Egyptische troepen de stad binnen zonder evenwel veel uit te richten. Er vielen meer dan honderd slachtoffers, onder wie veel bui tenlanders. Alle ziekenhuizen zijn overvol. Terwijl de rosse gloed van de branden dc avondhemel hoven Cairo verlichtte, werd dc staat van beleg voor het hele land afgekon digd en de avondklok ingesteld. De wanorde lijkheden in Cairo begonnen na het bekend worden van dc gevechten van Vrijdag in Is- mailia. Enorme volksmenigten verzamelden zich in de morgenuren in de wijken waar de buitenlandse ambassades zijn gevestigd. WESTEN STELT VOOR: Ingrijpen van VN bij hernieuwde strijd in Korea PARIJS Amerika, Engeland en Frankrijk hebben een beroep gedaan op de V.N. om een speciale zitting van de Algemene Vergade ring byeen te roepen, als een be stand in Korea wordt getekend of een noodzitting büccn te roepen, als de oorlog in Korea wordt her vat. De twee voornaamste punten van de resolutie zijn. 1) Op het ogenblik, dat een be stand in Korea wordt gesloten, zal de secretaris-generaal een speciale bijeenkomst van de Algemene Ver gadering in New York bijeenroe pen'. 2) Ingeval van „andere ontwik kelingen" hetzij falen om tot een bestand te komen of vertra ging van de besprekingen, hetzij hervatting der vijandelijkheden zal de secretaris-generaal met de 60 leden van de V.N. overleg ple gen of een speciale zitting of een noodzitting van de Algemene Ver gadering in New York gehouden zal worden. Er werd geroepen: ..Churchill, de hond. Erskine, de slager" en andere dreigende leuzen. Tegen het middaguur verspreidden de betogers zich door de hele stad. Daarna begon het in brand steken van de gebouwen. Als j waanzinnigen renden tienduizenden Egyptcnaren door de straten. Bioscopen, een speelzaal, benzinestations, de Britse „Turf-club", de Zweedse en Liba nese ambassades, winkels van Europeanen werden in brand gestoken en j geplunderd. Uit dc menigte werd geschoten. De politie beantwoordde het vuur met grove hagel, waardoor verscheidene raddraaiers werden gewond. Acht Britten zijn volgens de eer-i Het hoofdkantoor van een Britse edood. Negen worden bank cn het pand. waarin een Britse ste. berichten i nog vermist. Onder hen bevindt zich de bekende Schotse econoom James Ireland Craig. De 83-jarige werd het laatst gezien toen hij uit het raam van dc eerste verdieping van zijn hotel klom, toen dat werd bestormd Dc etalageruiten van een Frans kledingmagazijn werden ingeslagen. Dc inhoud werd op straat geworpen, aan stukken gereten en verbrand, met uitzondering van de dassen, die de betogers in hun zakken staken. PARIJS. De ministers-conferentie, der zes landen van bet Europese ïeger is Zondagavond gesloten zonder dat overeenstemming was bereikt omtrent drie belangrijke punten. Deze zyn de kwestie van het gemeen schappelijk budget cn de verhouding van het Europees leger tot de Nato (twee punteD, waarin de Benelux-landen een andere opvatting hebben dan Frankrük, Italië cn West-Duitsland) en de verhouding van West-Duitsland tot de Nato. In Parys heeft Zondag de West-Duitse afgevaardigde prof. Hallstein volgens Reuter de eis gesteld, dat West-Duitsland in de Nato zal worden opgenomen. Bovendien wordt uit Bonn gemeld, dat Adenauer oplossing van dc Saarkwestle- eist, voordat er van een Wcstduïtse by- drage sprake kan zyn. Dc benoeming van een Franse ambassadeur in Saarhrücken heeft in West-Duitsland kwaad bloed gezet. Over de volgende punten zijn de ministers van Buitenlandse Zaken het eens geworden; zij zullen aan de respectieve regeringen worden voor gelegd: 1. Het uitvoerende orgaan van dc gemeenschap zal „Commissariaat van de Europese Verdedigingsgemeen schap" worden genoemd. 2. Het commissariaat zal uit ne gen leden bestaan, voor Frankrijk, Italië en West-Duitsland elk twee en voor elk der Benelux-landen een. 3. De Raad van Ministers, de As- Semblée, het Commissariaat en het Gerechtshof zullen in functie blij ven in de huidige vorm tot de vesti ging van een federale of confederale structuur van Europa. 4. De Assemblée van de Verdedi gingsgemeenschap zal dezelfde zijn als die, waarin het verdrag voor de Kolen- en Staalgemeenschap (plan- Schuman) voorziet, maar wanneer zij zitting heeft als defensie-Assemblée, zullen Frankrijk. Duitsland en Ita lië ieder recht hebben op drie extra afgevaardigden (De verhouding wordt dan Frankrijk. Italië en West- Plaatselijk opnieuw Weersverwachting geldig van g Maadagavond tot Dinsdag- g avond: Half tot zwaar bewolkt met g plaatselijk neerslag, hoofdza- g kelyk in de vorm van sneeuw, g Matige tot vrije krachtige wind g uit zuidelijke richtingen. Van- g nacht in het Oosten van het g land hier en daar matige vorst, g overigens lichte vorst tot tem- g peraturen om het vriespunt. g 29 Jan. Zon op 8 17 u 20 m Maan op 9 u 35 m on der 21 u 11 m. HET WEER IN EUROPA 7 uur voormiddag g Duitsland elk 2] zetels, Nederland en Belgic elk tien zetels en Luxemburg vier zetels). 5. Het Gerechtshof van dc Verde- digingsgemeenschap zal hetzelfde zijn als dat van de Kolen- en Staal gemeenschap. Aangaande de wijze van stemmen in de Raad van Ministers heeft men een stelsel aanvaard, dat rekening houdt met de militaire bijdragen en de budgelaire lasten van de ledcn- staten. Tenslotte heeft men een oplossing gevonden voor de kwestie, waar de zetel van de verschillende organen zal zijn. Aangezien ieder van de zes leden een van deze organen in zijn land wil hebben, besloot men. dat er niet een enkele zetel voor alle in stellingen zal zijn. Het Commissa riaat zal echter waarschijnlijk in Pa rijs gevestigd worden. WAT VOOR WEER? Aanval op de winter ingezet SïieeUW g Hef KNMI deelt mede: overal in Europa is het nu winter. De laagste temperaturen komen voor in Noord- Zweden, waar het 25 graden of meer vriest. Ook in West-Europa, waar de sneeuwlaag een sterke nachtelijke uitstraling heeft bevor derd. was het de afgelopen nacht flink koud. Enkele stations in Afid- den-Frankrijk meldden 15 graden vorst, in ZuidDuitsland en_ Oosten rijk kwam eveneens tot 15 graden vorst voor. Toch is het voorzover West-Europa betreft geen winter, die is ontstaan door aanvoer van 28 m i kou uit het Oosten. Integendeel, aan w, achterzijde van een depressie, die dit weekeinde boven de Noord zee lag, stroomde voortdurend po laire lucht van over zee binnen. De depressie veroorzaakte daarbij tal rijke sneeuwbuien die de afgelopen nacht plaats begonnen te maken voor opklaringen. De omstandigheden waren toen gunstig voor een sterke afkoeling. ïn Noord-Brabant en Limburg wezen de thermometers vanmorgen dan ook 7 d 8 graden vorst aan. Aan de Noordzeekust was de temperatuur toen nog juist iets boven het vriespunt, hetgeen een gevolg was van de westelijke lucht. De vraag of het winterweer ook de komende dagen zal voortduren is op dit ogenblik nog moeilijk te be antwoorden. Ten Westen van de Britse eilgnden bevindt zich een depressie, waarvan de invloed zich verder naar het Oosten uitbreidt. Weers- Wind- H Stations toestand richt 1 ■o Oslo n. ontv. Berlijn h. bew. W —2 Londen sneeuw ozo -12 Parijs zw. bew zzw —4 Wenen betr. w I Innsbruck zw. bew. Stil —9 Nice onbew NW 2 Rome zw bew. ZW 8 Warschau sneeuw O 1—4 Amsterdam 1 bew. wzw —1 1 winkel was ondergebracht, gingen in vlammen op. De Ritz-bar in de Kasr el Nil-straat werd bestormd. Flessen likeur en de inventaris werden dc straat, op geworpen. Een winkel, waar rijwielen en jachtgeweren wer den verkocht, werd leeggehaald De rijwielen werden totaal vernield, de jachtgeweren meegenomen. Er is aanzienlijke schade aangericht aan eigendommen van buitenlanders cn Egyptenaren. Dikke rookwolken tekenden zich Zaterdag, in de namiddag. boven Cairo af Dc autoriteiten hadden op een gegeven ogenblik de toestand grotendeels niet meer in handen. Brandweerauto's en ziekenauto's re den af en aan. Zaterdagmiddag gelastte generaal Morad el Kholy commandant van de politie van Cairo, zijn mannen de or- dc te herstellen, zo nodig met ge bruikmaking van vuurwapens. De inmiddels ontslagen Egyptische minister van Bin. Zaken. Serag el Din, deelde Zondag mee. dat bij de ongeregeldheden meer dan twintig personen om het leven zijn gekomen en ongeveer 200 gewond. Er waren driehonderd arrestaties verricht. De censuur, die in Egypte bestaat sinds de Palestijnse oorlog^ is aanzienlijk verscherpt. Eenheden van het Egyptische leger hebben met lichte tanks alle strate gisch belangrijke punten te Alexan- drië bezet. De autoriteiten hebben aangekondigd „buitengewoon strenge maatregelen te zullen nemen om elke wanordelijkheid te onderdrukken. Verschillende luchtvaartmaatschap pijen hebben hun vluchten op Egypte beperkt. Dit geschiedde, nadat Zondag een woedende menigte het Faroek-vlieg veld had bestormd. Een Brits lijn- vliegtuig word voor de vernieling gered, doordat een piloot ijlings, met geopende deuren en de afda- lmgstrap nog aangehaakt, opsteeg. Onderweg werd de trap verloren. ATLIXCO (Mexico) Doordat een autobus tn brand vloog en ex plodeerde zyn 44 personen, onder wie zes kinderen, levend verbrand. Zes passagiers slaagden er in uit het brandende voertuig te komen. De chauffeur, die blijkbaar niet gewond werd. vluchtte De over levenden verklaarden, dat de brand ontstond toen de chauffeur een sigaret aanstak en een brandende lucifer op de vloer gooide vlak bij een lekkende benzinetank. Dc benzine vatte onmiddellijk vlam. Dc chauffeur sprong uit een openstaand raampje naast zijn zetel en Het de bus aan haar lot over. Deze reed legen een boom aan ,cn kwam in eon sloot terecht. Een explosie volgde en de bus stond in lichterlaaie. Ruim drie np de tien Nederlanders drinken nooit sterke drank DEN HAAG. Het Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie heeft aan mannen cn vrouwen uit alle lagen van dc bevolking onlangs de vraag gesteld„Drinkt u gere geld. zo nu en dan, zelden of nooit sterke drank?" De resultaten zijn: geregeld 4%, zo nu en dan 25fi, zelden 39Tc, nooit 32%. Drie op de tien volwassen Nederlanders drin ken volgens dit onderzoek dus nooit sterke drank. AMSTERDAM Op het IJsel meer hebben zich. van Nijkerk tot nabij Naarden en van Pampus tot de hoek van het IJ, ijsvelden ge vormd ter dikte van circa 1 cm De zeilvaart ondervindt daarvan enige belemmering. Ook parlement zou ontbonden zijn CAIRO. In de brief, waarin hü premier Nahas Pasja zyn ontslag aanzegde, verklaarde koning Faroek. dat Nahas Pasja „er niet in geslaagd is orde en rust in het land te hand haven". Een koerier des konings reed met een gewapend geleide van het Abdin- paleis door de verlaten straten van de Egyptische hoofdstad naar de wo ning van Nahas Pasja om dc ontslag- boodschap van de koning over te brengen. Ali Maher Pasja, de nieuwe mi nister-president is al twee malen eerder premier geweest. Hij stond in 19391940 aan het hoofd van de Egyptische regering, doch trad af na te hebben verklaard, dat Egyp te zijn verplichtingen krachtens het Engels—Egyptische verdrag geheel zou vervullen. Maher Pasja heeft onmiddellijk een nieuw kabinet, geheel samen gesteld uit onafhankelijken, ge vormd. Waarnemers geloven. dat de staat van beleg, die door de 31-jarige koning Faroek is afge kondigd. zal voortduren, totdat de toestand wat duidelijker is gewor den. Zij voorspellen, dat de koning het parlement zal ontbinden. Het parlement is juist twee jaar gele den gekozen en de nationalistische Wafdistische partij van Nahas Pasja heeft zowel in de Senaat als in het Huis van Afgevaardigden de absolute meerderheid. De nieuwe premier heeft ccn langdurig onderhoud gehad met het hoofd van de openbare veilig heid, Hoessein Sobhy Bey en andere hoge ambtenaren van het Ministe rie van Binnenlandse Zaken Later werden bij militaire proclamatie samenscholingen van meer dan vier personen het gehele land verboden. Op overtreding staat NAHAS PASJA twee jaar gevangenisstraf, of vijf jaar indien de schuldige in het bezit van wapens wordt bevonden. Maher Pasja heeft te midder nacht een uur nadat hij premier was geworden de bevolking in een radiotoespraak opgewekt, mode te werken aan de handhaving van vrede en rust en de bescherming van de veiligheid van buitenlanders in het gehele land. Or [jnieuw laaien bosbranden in Australië op MELBOURNE. Zaterdagavond hebben dodelijk vermoeide politie mannen cn boeren hun strijd tegen de grote bosbranden bij Melbourne, waardoor in de afgelopen drie da gen acht mensen om het leven zijn gekomen, hervat. Door dc opste kende wind laaien de vlammen op nieuw op. Het zag er naar uit, dat mede door zware regens in het ge teisterde gebied dc brand onder controle was. doch in sommige stre ken worden kleine steden nu op nieuw bedreigd. TV-PRODUCER GORDON MEENT: „Als de vier omroepverenigingen in Nederland denken, dat zij de televisie erin zullen krijgen en ontwikkelen door op deze wijze naast elkaar te blijven experimenteren, dan hebben zij het mis. Zij zullen inplaats van toeschouwers winnen, de weini gen die er zijn verliezen, indien zij niet besluiten met elkaar televisie-programma's te brengen, die het publiek interesseren en daarbij hun politieke en godsdienstige propaganda achter wege te laten, gedurende minstens een uur van de ander half uur dat er uitgezonden wordt. Want het „te zijn of niet te zijn" van de televisie, ook in Nederland, staat en valt met het programma en als dat de mensen niet vermag te pakken, dan komt de televisie er nooit in dit land. Dit is kort en krachtig wat de heer Paul Gordon, producer van televisie programma's uit Hollywood, ons als zijn mening zei. Over de technische kwaliteit van wat Philips brengt is hij vol lof. Het is het beste wat men wensen kan en ik heb in Eindhoven dingen gezien, die wij in Amerika nog niet eens rebben. Maar ondanks perfecte techniek van de Nederlandse televisie zal niemand zich er voor gaan interesseren als de programma's niet beter worden. Paul Gordon weet wel waarover hij het heeft, als hij over program- ma-„producing" spreekt. Hij doet de laatste zes jaren niet anders dan te levisiefilms maken van grote sterren. Thans maakt hij een reis door Europa om de televisie daar te be studeren en vergeleken bv. met West-Duitsland komt ons land er niet goed af. West-Duitsland heeft een grootse experimentele televisie- opzet, waarvoor acht en een half mil- lioen mark beschikbaar is gesteld. Daar steekt Nederland met zijn 600000 per jaar maar karig bij af. De heer Gordon is bezig Europese te levisieprogramma's samen te stellen van films met opera's, operettes, films over muziek-onderwijs van mensen als Bruno Walter, Gicseking, Piatigorsky. Hij wil die programma's TEHERAN De Perzische pre mier Mossadeq heeft de Britse re gering verzocht haar politiek te wijzigen, opdat het geschil tussen Groot-Brittannië cn Perzië defini tief uit de wereld geholpen kan worden. De Perzische regeringschef deed dit verzoek in een boodschap, welke hij medegaf aan de vertrek kende Britse ambassadeur sir Francis Shephard. Schriftelijke eindexamens der middelbare scholen DEN HAAG De data van de schriftelijke, eindexamens 1952 voor het voorbereidend hoger en middel baar onderwijs zijn als volgt: Gymnasium A en B: 14, 15 en 16 Mei; HBS A cn B. 19. 20. 21. 26. 27 en 28 Mei; Middelbare Scholen voor Meisjes: 26. 27 cn 28 Mei; Handels dagschool met 3 j. c26, 27. 28 en 29 Mei; Handelsdagschpol met 4-j c.: 19. 20. 21. 26. 27 en 28 Mei; Han delsavondscholen met 3-j. c. en met 5 j. c.: 6. 7. 8. 9, 12, 13 en 14 Mei. aanbiéden aan de verzamelde televi sielanden van Europa. Men kan dan intekenen. Maar het kost geld, en daarom voelt hij er niets voor om met Nederkind zaken te doen ,want hij weet, dat men het geld niet heeft voor goede programma's en zonder goede programma's koopt niemand een toestel en komt er geen geld bin nende vicieuze cirkel. Duitsland gaat hij helpen met zijn programma's, omdat hij voelt, dat men de dingen daar groot en reëel opzet. Maar zoals men hier in dit land werkt met die vier elkaar be concurrerende „zuilen", nee, hij ziet er niets in! 't Wintert, ook in Amersfoort De binnenstad, die zoveel steden schoon bergt, is nu in haar sneeuwkleed een sprookje. Het is alsof de oude huizen langs de grachten en gebogen straatjes zich vertrouwelijk naar elkaar toebuigen. Tegen dc grijze lucht staat de O.L. Vrouwentoren als ccn trou we wachter over dc stad. N__J TUNIS Franse leger- en poli- tietrocpcn hebben bun huis-aan- hufs onderzoek In liet gebied van Kaap Bon Zondag voortgezet Er werden enige wapens gevon den. Zondag zyn op vijf plaatsen in Tunesië telefoonkabels doorge sneden. Een militaire patrouille, die. het vuur van een groep verzetslie den ten zuiden van Kairoean be antwoordde, verwondde een der aanvallers cn nam drie anderen gevangen. In Tunis zelf was de toestand rustig. Habib Boerguiba, dc leider van de nationalistische „Nco-Dcs- toer"-partij, verklaarde Zondag, dat de onrust binnen twee of drie dagen in Tunesië zal terugkeren, als de Franse regering niet een „nieuwe basis voor onderhandelin gen" legt. (Van onze correspondent) PARIJS Evenals in Nederland zijn ook in Frankrijk met ingang van heden de tarieven der spoor wegen verhoogd cn wel voor dc ge middelde reiziger met25 progent. Ook de elcctriciteitstaricvcn zijn on verwacht met ingang van heden verhoogd, zo is vanmorgen bekend gemaakt, nL met niet minder dan elf procent. HAARLEM. In een pension is hier Zaterdagavond tussen acht uur en half negen overleden dr Karei Joan Lodewijk Alberdingk Thijm, die onder het pseudoniem Lodewijk van Deyssel in het eerste gelid stond van de groep jonge schrijvers en dichters, die de „Beweging van Tachtig" vormden. De laatste nazaat van deze beeldstormers op de versteende Nederlandse letter kunde uit die jaren werd 87 jaar oud. Hij publiceerde tot op hoge leeftijd en liet zich gaarne nog gelden in de Hof der Leiteren, die in de laatste vijf en zestig jaren een geheel ander aanzicht heeft gekregen. „Van Deyssel" kreeg als zoon'van de katholieke hoogleraar cn kunst kenner Josephus Alberdingk Thijm zijn opleiding op katholieke inter naten in Rolduc en Katwijk. Hij was korte tijd in een boekhandel werk zaam. maar begon al spoedig te schrijven. Hij schreef critisch over literatuur, toneel en schilderkunst en werd in 1885 opgenomen in dc redac tie van „De Nieuwe Gids", welk tijdschrift dc (zwakke i binding vormde voor de nieuwlichters van die tijd. In „De Nieuwe Gids" ver schenen zijn vlammend proza, zijn fc-lle vlijmende critieken 'alsmede letterkundige bijdragen Het Franse naturalisme vond ln hem aanvankelijk een vurig bewon deraar, doch na 1890 verloor het voor hem zijn bekoring en ging hij meer aandacht schenken aan mystische levenswaarden. Ook werd zijn critiek rustiger. Zijn roman „Een liefde", die zoveel stof deed opwaaien en waar van een latere druk een gekuister vorm gaf, stond sterk onder de in vloed van het naturalisme. Zijn kost schooltijd beschreef hij op impres- sionnistische wijze in het werk „De Kleine Republiek". Zijn bock „Uit het leven van Frank Rozelaar" legde mede getuigenis af. dat hij. behalve critisch en essayistisch, ook creatief werkzaam was. Tussen 1894 cn 1911 verschenen, een elftal bundels: „Verzamelde op stellen" gevolgd door een achttal delen „Verzamelde werken", waarin het voornaamste werk van de auteur is bijeengebracht. Ter gelegenheid van zijn zeventig ste verjaardag, in 1935, verleende de Amsterdamse Universiteit, aan de schrijver, die zo'n grote invloed ge had heeft op de ontwikkeling der Nederlandse letterkunde, het ere doctoraat in de Nederlandse letteren-

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1952 | | pagina 1