Tignes: strijd tegen
modern noodlot
VERBORGEN
SCHATTEN"
„Polynorm heeft kans op
buitenlandse opdrachten
Candidaat-notaris voerde
„eigenaardig beheer
Strijd om radiozegel is
nog niet beslist
ontstaan uit gecompliceerde motieven
Critiek
GELEZEN—,
Eerste kievitsei
gevonden
Mist in de KVP is
opgetrokken
..Meisjes onder de 16
niet naar fabriek"
en gewogen
Zaterdag 15 Maart 1952
3
Credieten steeds verhoogd om mogelijkheid
voor export niet af te snijden
DEN HAAG. Uit het antwoord van minister Lleftinck. op schriftelijke
vragen van het Tweede Kamerlid Janssen (K.V.P.) over de door „Poly-
norm" geleden verliezen, blijkt dat de Herstelbank aan het bedrijf een
crediet heeft verleend van 25.9 millioen. waarvan plra 24.3 millioen
komt voor rekening van het Rük. Herhaaldelijk heeft ..Polynorm" om
verhoging van crediet moeten verzoeken, voornamelijk omdat begrotin
gen en ramingen belangrijk waren overschreden. Aan de verzoeken is
steeds voldaan, omdat afwijzing geleid zou hebben tot faillissement of
liquidatie, waardoor lopende orders niet zouden kunnen worden afge
werkt en zeer reële mogelijkheden tot export zouden worden afgesneden.
De laatste maanden is getracht
door inkrimping van personeel (er
werden meer dan 500 personen
ontslagen), gepaard gaande met het
werken in minder ploegen en stop
zetting van alle activiteiten, welke
niet strikt onontbeerlijk zijn te
achten, de financiering zo krap mo
gelijk te houden. Het is niet juist
dat de directie van de Herstelbank
steeds tegenstandster is geweest van
het project-Polynorm.
Wat de omvang van het ver
wachte verlies aangaat, kan wor
den medegedeeld, dat hiervan in
beginsel een belangrijk gedeelte
voor rekening van de staat komt.
De grootte van deze verliezen is
thans niet aan te geven, want zij
hangt ten nauwste samen met de
toekomst van het bedrijf. Het is
duidelijk, dat de vooruitzichten
voor Polynorm geheel veranderen,
als het lukt om opdrachten van
buitenlandse militaire autoriteiten
te verwerven. Eén van de mogelijke
orders is gebaseerd, op de door de
Amerikaanse autoriteiten aan het
bedrijf gegeven ontwikkelingsop
dracht voor de bouw van een leger-
barak. welke korte tijd geleden in
Amerika met succes aan een groot
aantal proeven is onderworpen.
Doch ook al zou men menen, dat
voor de bepaling van het verlies
van de onderstelling van liquidatie
van het Polynorm-bedrijf moet
worden uitgegaan, dan is het uiterst
moeilijk om een bedrag te noemen.
De wijze, waarop de afwikkeling
Het Leger hijst de
stormlantaarn
Onder het motto Het Leger hijst de
stormlantaarn zal het Leger des Heils
in de komende week zijn nationale voor-
jaars-inzameling houden. Kommandant
Thykjaer hoopt, dat deze actie het be
drag van 200.000,. zal opbrengen. Dit
is nodig, wil het Leger des Heils zijn
werk op het huidigo peil kunnen hand
haven.
Het blijkt nog steeds nodig, het pu
bliek te verzoeken goed op te letten,
of de collectant of collectrlce inderdaad
van het Leger ties Heils is. omdat van
de goodwill, die deze organisatie geniet,
vaak misbruik wordt gemaakt. Soms
door personen in uniform, die veel ge
lijkenis vertoont met de Leger-uniform.
[Voortaan gevangenisstraf
voor dronken fietsers
„De processen-verbaal wegens het
in dronken toestand berijden van
fietsen stromen het parket van de
Officier van Justitie binnen. Geen
zitting van de Politierechter gaat
voorbij of wij krijgen hier meerde
re gevallen te berechten. De mensen
schijnen niet te beseffen, dat zij,
wanneer zij „onder invloed" op de
fiets verkeren, niet alleen eigen le
ven, maar ook dat van anderen be
dreigen. Daar moet vérandering in
komen door krasse maatregelen.
Met mijn collega ben ik overeen
gekomen dat voortaan tegen wiel
rijders, die onder invloed van sterke
drank verkeren, zonder meer on
voorwaardelijke gevangenisstraf zal
worden geëist, zelfs wanneer het
voor de eerste keer is. dat zij met
de Justitie in aanraking komen".
Aldus do Officier van Justitie in
de zitting van de Utrechtse Politie
rechter op Vrijdag, bij de behande
ling van een dergelijk geval tegen
een 59-jarige timmerman, die op 6
Januari in Plantsoen-West te
Amersfoort slingerend op een rij
wiel werd aangetroffen.
En de daad bij het woord voe
gend requireerde de Officier tegen
deze verdachte één week onvoor
waardelijke gevangenisstraf.
De Politierechter verklaarde zich
volkomen eens met dc opvattingen
van de Officier van Justitie en von
niste conform.
Op
gravingen in Maart
en Februari
De Rijksdienst voor het Oudheid
kundig Bodemonderzoek te Amers
foort heeft in de maanden Februari
en Maart de volgende oudheidkun
dige opgravingen verricht:
Groningen: Dollardgebiedcn. kerk-
terreinen in de omgeving van Bel-
lingwolde.
Overijssel: het stadsonderzoek te
Deventer, dat in de herfst van het
vorige jaar werd aangevangen, is
voortgezet.
Gelderland: op voor militaire
doeleinden bestemde terreinen in
de omgeving van Elspeet worden
momenteel verscheidene grafheu
vels onderzocht.
Het onderzoek van het 4de eeuw-
se grafveld in de binnenstad vêj
Nijmegen werd voortgezet en is bij
na voltooid.
Noord-Holland: Te Wieringerwerf
kwam een groot schip aan het licht.
De opgraving hiervan zal vermoe
delijk nog geruime tijd in beslag
hemen.
Op Maandag 17 Maart zullen op
gravingen in de stad Heerlen aan
vangen op het terrein bij het stad
huis.
Op Dinsdag 18 Maart begint een
onderzoek van het voormalig kerk-
terrein te Oostburg.
plaats zou vinden, is immers van
overwegende invloed op de liqui
datie-opbrengst en daarmede op het
verlies
SOESTDIJK. Gisteren is
het eerste kievitsei, dat Donderdag
in de gemeente Ruurlo is gevon
den, op paleis Soestdijk aan Ko
ningin Juliana aangeboden.
Twee jongens. Arend-Jan Stok
kink en Bernard Hakken, beiden
uit Ruurlo, hebben het ei in een
weiland gevonden. De burgemees
ter van Ruurlo. H. G. I. baron
Van Tuyll van Serooskerken en de
twee jongens i'ebben zich vanmor
gen naar Soestdijk begeven, waar
prinses Marijke het eerste kie
vitsei in ontvangst heeft genomen.
Voorzitter KAB zegt:
AMSTERDAM. De heer A. C.
de Bruyn, de voorzitter van de Ka
tholieke Arbeiders Beweging, heeft.
Vrijdagavond, sprekende voor en
kele Amsterdamse afdelingen der
KVP. uit de tot stand gekomen
overeenstemming met de groep-
Steenberghe de conclusie getrok
ken. dat er meer helderheid is ge
komen nopens elkanders posities,
opvattingen en bedoelingen. Dat
is winst. Winst is ook, dat de span
ning binnen de parlii tot ontlading
heeft geleid. De mist schijnt inder
daad opgetrokken. Er is weer uit
en doorzicht.
Het partijbestuur heeft medege
deeld, dat de koers van de KVP
niet zal worden gewijzigd. M.a.w.
in de sociale politiek van dc partii
zal geen verandering worden ge
bracht. In de onlangs gehouden
wetgevende vergadering van de
KVP. aldus de heer De Bruyn, is
uitgesproken, dat de partij zal blij
ven voeren een ..christelijk, voor
uitstrevende politiek
Prinses Armgard gaat in
Diepenheim wonen
SOESTDIJK Prinses Armgard,
de moeder van Prins Bernard, zal
zich binnenkort definitief in Neder
land vestigen. Op medisch advies
heeft zij moeten afzien van het huis
in Hilversum, dat aanvankelijk als
woning was gedacht. De prinses zal
zich thans vestigen op het rustiger
gelegen kasteeltje „Warmelo" te
Diepenheim. thans bewoond door
baronesse Van der Borch van Ver-
wolde.
Nieuw Europees record
100 meter rugslag
TROYES. De Fransman Gil
bert Bozon is er te Troyes in ge
slaagd het Europees record op de
100 meter rugslag te verbeteren,
door een tijd van 1 min. 04.3 sec
te noteren. Het oude record stond
sinds 26 Juli 1949 op naam van
zijn landgenoot George Vallerey.
Oo die datum liet deze zwemmer
te Casablanca 1 min. 04.9 sec. voor
zich afdrukken.
Prof. Banning pleit voor
wettelijk verbod
HAARLEM Prof. dr. W. Ban-
ning heeft Vrijdagavond, tijdens het
jeugdcongres van de P.v.d.A. gepleit
voor een wet, die verbiedt dat meis
jes jonger dan zestien jaar naar de
fabriek gaan.
Hij waarschuwde tegen, gelijk hij
zei. „een onder burgerlijke intel
lectuelen levend romantisch pessi
misme. dat de toekomst der ge
ïndustrialiseerde maatschappij zo
somber mogelijk ziet." Spreker wil
de het industrialisme geenszins als
een ideaal zien. maar het heeft z i.
toch mogelijk gemaakt, dat „de ar
beider niet meer is de afgestompte,
dodelijk vermoeide proletariër, die
na zijn werk tot niets meer in staat
was."
Altzangeres Pauline
de Haan-Manifarges
80 jaar
DEN HAAG Dertig jaar gele
den sloot dc altzangeres Pauline de
HaanManifarges haar schitterende
carrière af te Rotterdam in de „Mis-
sa Solemnis" van Beethoven. Met
Aaltje Noordewier-Reddingius was
zij in ons land gedurende lange
jaren een van de meest geliefde
concert- en oratorium-zangeressen.
De kunstenares, die tot het vorig
jaar nog als zangpaedagoge werk
zaam was, wordt op 4 April 80 jaar.
In hoger beroep zwaardere eis icegens
manipulaties met vermogen van herder
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. „Ik ben het volkomen eens met de rechtbank, die des
tijds het zware vonnis van vier jaar gevangenisstraf op zjjn plaats achtte.
Maar nog meer ben ik het eens met de officier van justitie van die recht
bank, die tegen een verdachte met zo'n positie en zo'n morele verdorven
heid vijf jaar eiste. Ik vorder hier dan ook vijf jaar gevangenisstraf met
aftrek," zo besloot mr Zaayer Vrijdagmiddag voor het Haagse gerechtshof
zijn geladen requisitoir tegen de 48-jarige candidaat-notaris E. L. M. P.
uit Den Haag, die in hoger beroep terecht stond, verdacht van verduiste
ring en valsheid in geschrifte.
Verdachte had van een bijna
tachtigjarige schaapherder het be
heer over diens vermogen gekre
gen. Zonder dat hij over dit beheer
enige boekhouding bijhield, had hij
het vermogen tot een waarde van
ongeveer tienduizend gulden op
zijn eigen naam laten overschrijven,
gebruikmakend van een volledige
volmacht, die de schaapherder hem
had verstrekt. Zelfs de kudde
schapen van de oude man was ten
slotte op papier eigendom van P.
geworden.
Verdachte probeerde zeer rad
van tong, duidelijk te maken, dat
hij uitsluitend philantropische be
doelingen had gehad. Het vermo
gen was op ziin naam overgeschre
ven, omdat de schaapherder, uit
vrees voor dc belastingen, niets op
zijn naam wilde hebben staan. Ook
de valsheid in geschrifte, hem ten
laste gelegd op grond van het feit,
dat hij aan een oude dame een
huis had verkocht voor een aan
merkelijk hoger bedrag, dan in hel
contract stond, trachtte hij met
een ingewikkelde uitleg weg te
praten.
De verdedigster, mejuffrouw mr
Jacobs, bestreed de ten laste leg
ging voornamelijk op juridische
gronden.
Na raadkamer wees het ge
rechtshof het verzoek tot directe
invrijheidsstelling af. Het hof zal
op Vrijdagmorgen 28 Maart arrest
wijzen.
(Advertentie I. M.)
Vlaardingse ambtenaar in hoger beroep;
Eindhovense vrijspaak aanvechtbaar
ROTTERDAM. Opnieuw is Vrijdagmiddag de „juridische waterval",
zoals de president van de rechtbank te Rotterdam, mr. Ch. J. Enschedé,
de radiozegel-kwestie noemde, aan de orde geweest. Nadat de Schicdamsc
kantonrechter dc Vlaardinger W. C. Ilogenkamp op 13 Februari veroor
deelde tot een boete van zes gulden of een dag hechtenis wegens het feit
dat hU ongeldig verklaarde radiozcgels plakte, had diens raadsman hoger
beroep aangetekend. Deze zaak is ondertussen uitgegroeid tot een
principe-kwestie met als inzet dc al of niet rechtmatige heffing van de
radiobclasling door de P.T.T. Tijdens dc behandeling Vrijdagmiddag kwam
nog wel tot uiting, dat dc Eindhovense vrijspraak in ccn soortgelijk geval
juridisch zeer zwak is.
Voor het kantongerecht had de
raadsman van de Vlaardinger be
toogd. dat in de eerste plaais geen
noodzaak aanwezig was geweest
voor het nemen van een besluit als
dat van 10 October 1945. toen en
kele weken voor het weer in wer
king treden van de Staten-Generaal
de heffing en inning van de radio
belasting was geregeld door de mi
nister De redactie hiervan was vol
gens de mening van mr. Scheer zo
danig. dat moest worden gesproken
\an een vervanging van het Lon-
dense besluit van November 1944,
waarin de radiobelasting reeds was
aangekondigd. Een Koninklijk Be
sluit hierop zou dan ook zeker no
dig zijn geweest.
De Officier van Justitie, mr. N.
van Oosten, hield zich echter bij de
mening van de Kantonrechter die
z.i. zeer terecht verdachte strafbaar
had geoordeeld De motivering van
het vonnis door mr. Cos maakte de
Officier dan ook tot de zijne. Zeer
zeker was volgens hem de regering
gerechtigd in October 1945 spoed te
betrachten met het wettelijk regelen
van de radiobelasting, daar men
hieruit belangrijke inkomsten had
te putten,
Wat betreft het vonnis van het
Kantongerecht te Eindhoven, waar
bij de hoofdredacteur van een dag
blad. die in het geheel geen radio-
zegels plakte, werd vrijgesproken,
merkte de Officier op dat hier
sprake was geweest van een onop
lettendheid van de Kantonrechter,
wiens vonnis in ieder opzicht aan
vechtbaar was.
Op vrijwel dezelfde gronden als
waarop hij zijn pleidooi voor het
Kantongerecht had gebaseerd, voer
de mr. Scheer ook nu ziin verdedi
ging. Uitspraak Vrijdag 28 April.
Het
lijk.
verleide-
zei ik. dat
beeld van Tignes te
schilderen en het
gebeurt natuurlijk
hier in Frankrijk
Een journalist
zorgt nu eenmaal
voor goede copie
en de reiskosten
moeten worden
goedgemaakt.
Maar het doet de
werkelijkheid van
Tignes geweld aan.
Het verzet is er.
onloochenbaar, en
het leed van vele
tientallen om hun
geboorteplaats te
verlaten, soms op
hoge ouderdom,
laat zich begrijpen.
Maar desondanks
heeft men er zich
in het al génieën bij
neergelegd te ver
trekken. Sommigen
verlaten Tignes
met enige millioe-
nen francs aan
schadevergoeding
Anderen, die zich
verzetten, hebben
reeds in stilte al
les gepakt Men heeft een speciale
delegatie naar Parijs gezonden, die
met hulp van twee parlementsleden
in dc Nationale Vergadering steun
heeft gezocht. Maar oud-burgemees
ter Leon Bosh, die deel uitmaakte
van dc delegatie, gaf mij gister
middag toe, na zijn terugkeer uit
Parijs, dat men zich geen illusies
maakt. Het gaat meer om de be
handeling. zei hij, om e?n betere
behandeling. Hij is het type van een
Tignard. een stevige, vlotte en ge
haaid uitziende man. die de waarde
van publiciteit begrijpt en taai is
tot het uiterste.
„Wat gaat er morgen gebeuren?",
vroeg ik. En Bosh antwoordde niet.
maar lachte betekenisvol. Ach. zo
snel stijgt het water nu ook weer
niet, men heeft nog wel een week
of wat de tijd, wil dat lachje mis
schien wel zeggen. Er zal wat wa
ter van de Isère de vallei binnen
gelaten worden, om de mensen bang
te maken. En in een paar weken
is het dorp ohtruimd. Zo zal het
gaan.
Ja. zo zal het wel gaan, want
voor harde maatregelen zal de re
gering niet voelen. Men kan na
tuurlijk het dorp met geweld eva
cueren. Men kan ook de waterlei
ding cn de electricitcit afsluiten.
Maar dat alles zou dc rebellerende
Tignards nog koppiger maken, en
de journalisten stof tot sensatie en
dramatisch bewogen verhalen ge
ven.
Neen. men zal officieel aan de
datum van 15 Maart vasthouden en
Vervolg van pag. 1
De enorme cluwdam. waarvan
de sluizen vandaag gesloten zijn
en die binnenkort 235 millioen
kubieke meter water zal keren.
wat water in de vallei laten. Niet
te snel. Maar ook niet te langzaam,
want tijdverlies zal de staat op een
verlies van drie milliard francs ko
men te staan. En 's lands financiën
kunnen niet veel meer hebben....
Heel de streek van de bekende
wintersDortDlaats Val d'Isère tot
Bourg St. Maurice toe. op 25 kilo
meter afstand van Tignes. wacht met
spanning de gebeurtenissen van
vandaag af. En niet alleen deze
streek. Dc journalisten uit Parijs,
uit Amerika en Engeland, uit Zwe
den cn Nederland, hebben ervoor
gezorgd, dat over de ganse wereld
de mensen zich afvragen: wat gaat
er 15 Maart in Tignes gebeuren?
Hier is dus het antwoord: vandaag
zal het water in de vallei oeginnen
te lopen en over een paar weken
zal het dorp ontruimd zijn. Over
een half jaar ligt Tignes onder de
waterspiegel cn zal het legende zijn.
De stuwdam zal dan 180 meter
hoogte hebben en oen der grootste
cn modernste van Europa zijn. Er
zal een weg over die stuwdam lo
pen cn als u over het meer kijkt,
zult u nog even aan het dorn op dc
bodem der vallei denken Hoe ro
mantisch. En in de families der
voormalige Tignards zal nog gene
ratics lang het verhaal worden ver
teld. dat vandaag een beslissende
wending zal nemen.
Tommy Law ton is nog
12.000 Pond Sterling
waard
LONDEN. De vermaarde Tom
my Lawton. aanvalsleider van Not's
County cn vroeger mldvoor van het
Nationale Engelse elftal, zal voor
taan voor Brentford voetballen. Dc
transactie kwam Vrijdagavond tot
stand en naar verluidt heeft dc/e
transfer Brentford ongeveer 12UÜU
pdst. gekost.
De thans 34-jarige Lawton heeft
in zijn loopbaan aan de verschillen
de clubs, waarvoor hij speelde, m
totaal 50000 pdst. aan transfer-be
dragen gekost. Het contract rnct
Brentford werd getekend in een
hotel in West-Londen in tegenwojr.
digheid van tal van filmoperateurs
en persfotografen.
Lawton begon zijn voetbalcarrière
als amateur bij Burnley Toen hij
pas 17 jaar was geworden werd hij
voor 6.500 pdst. overgedaan aan
Everton, een recordbedrag voor een
zo jong speler. Dat was in December
1936. In 1945 ging hij over naar Chel.
sca. dat 11.500 pdst. voor hem be
taalde. en twee jaar later kocht
Notts County hem voor 20.000 pdst.
\an de Londense club.
Vandaag zal I/rwton de voorhoe
de van Brentford aanvoeren in de
wedstrijd tegen Swansea.
Nog een recordpoging
3 X 100 m wisselslag
AMSTERDAM. In het Sport-
fondsenbad-Oost te Amsterdam
zullen Zondag, 16 Maart, des mid
dags te 13.00 uur de zwemmers
Halvorsen, Cor Wiering en Dik-
staal van de vereniging het IJ een
poging doen het Nederlands record
3 X 100 meter wisselslag heren,
dat met 3 min. 26,9 sec. op naam
staat van de zwemvereniging
Aegir, te verbeteren.
Zoals reeds gemeld zullen de
Aegir-zwemmers Kievit, Van Rooy
en Staals een half uur later in
Eindhoven trachten het op naam
van hun vereniging staande record
te verbeteren.
Tafeltennisploeg in
Frankrijk verslagen
CHAUNY Dc Interland tafeltennis-
wedstrijd tussen dc heren ploegen van
Nederland en Frankrijk, die tc Chauny.
ter gelegenheid van het 25-jarig be
staan van dc Franse tafeltcnnisbond
werd gespeeld, is in een 4—1 overwin
ning voor de Fransen geëindigd.
De uitslagen luiden: Collier (Fr) sl.
Pelser (Ncd) 21—13- 21—18; 21—16: Ha-
guenauer (Fr) sl. Stoop (Ned) 21—13;
21—9- 21—14; Collier sl. Stoop 21—15;
21—17; 21—19: Hagucnaucr sl Pelser 21-
12; 2111: 21—16: Stoop on Pelser sl.
Haguenaucr cn Collier 1821; 1121:
21—19; 22—20: 21—14.
Gevonden voorwerpen
Vulpotlood; Ceintuur; Zakje met inh.:
Bouvier; paar glacé damcshandschoe-
nen; parapluiehoes; autoped; padvin-
dersriem: kip; paar glacé herenhand
schoenen: vétul met inh.; vulpotlood:
paar glacé herenhandschocncn; paar
kinderwanfjes; vulpen: damcsriiwicl;
zwarte damesschoen: schakelarmband:
hoofddoek: paar wollen handschoenen;
schakelarmband; vulpen: halsketting;
autoped: parapluie; glacé dameshand
schoen:-bril in étui; paar klndcrwantcn:
zadeldek: sjaal: autoped: paar glacé
herenhandschoencn vulpen: paar wan
ten: pak met inh.: paar glacé dames-
handschoenen; damesrijwicl: autocrlk;
paar wollen handschoenen: zadeldek:
springtouw: halsketting: poes: portc-
monnaic met inh.: uniform: actetas met
inh.; kindetasje: paar glacé herenhand
schoenen. huissleutel; autoped: oorbel:
paar glacé dameshandschoenen heren
rijwiel: damesrijwiel: paar wollen
handschoenen.
Gevonden in de stadsbus: damestas:
baret: paar kinderwantjes: boorlint;
oorbel; fluit in étui; corsage.
(Van een onzer redacteuren)
HET moeten wel gecompli
ceerde motieven zijn die
sommige mensen er toe bren
gen hun leven in de bitterste
armoede te slijten, terwijl bij
hun dood blijkt dat zij aanzien
lijke vermogens hebben beze
ten. Ziekelijke gehechtheid aan
geld, het onvermogen om zich
na een lange periode van slo
ven en zwoegen vertrouwd te
maken met de gedachte, dat nu
de mogelijkheid is gekomen om
het leven wat gemakkelijker
op te nemen, maar ook afschuw
van en angst voor de medemens.
Merkwaardig genoeg is het bij
na nooit de behoefte om nabe
staanden welgesteld achter te
laten. Meestal zijn er geen di
recte nabestaanden en als zij
er zijn wisten zij niets van de
verborgen schatten. De verde
ling van zo'n erfenis is dan ook
gewoonlijk een onontwarbare
puzzle.
Wat bewoog toch die beide dames
te Hengelo, van wie wij dezer da
gen belichtten dat zij een vermo
gen nalieten aan geld en goederen,
terwijl zij tijdens hun leven steun
aanvroegen <en kregen) van de
dienst van Sociale Zaken, omdat
zij het zo arm hadden. En die
steun niet eens van het postkantoor
haalden.
Geregeld komen er zulke won
derlijke gevallen aan het licht Zo
stierf in de zomer van 1946 Gerrit
Top. een bekende figuur in Ede.
Eenzaam leefde hij met zijn vrouw
Eenzame zonderlingen leefden
arm, maar lieten dikwijls
grote vermogens na
Stientje op zijn oude boerderij
aan de Lunterse weg. Hij sprak met
niemand en had geen aanloop. Zo
lang het dag was stond hij op zijn
veertien bunder land en deed met
een halfwas knechtje het werk. dat
nu twee knechts en een meid de
handen vol geeft. Een stugge zwij
ger. die nooit geld uitgaf en altijd
werkte In het begin van de oorlog
trok hij zich met zijn vrouw te
rug in een landarbeidershuisje aan
de Telefoonweg, waar hij in Juni
1947 stierf.
En daar vond in October 1947 de
zeventienjarige Gerritje van Donse
laar, de dochter van een landar
beider. die thans met zijn gezin in
het huisje woont, bij de schoon
maak in een gat onderin de pro
visiekast een trommeltje met 22.000
gulden aan oude bankbiljetten. De
oude Gerrit Top had het geheim
van de schat, waarvoor hij zijn le
ven lang gezwoegd had, zelfs niet
aan zijn vrouw toevertrouwd Ook
zij was kort voor de vondst dood
arm gestorven. Het ergste was. dat
de bankbiljetten verlopen waren en
niet meer ingeleverd konden wor
den. zodat de 48 erfgenamen niets
krijgen.
„Het Poelierke"
Toen in 1948 Franske van de
Avoort, die in Tilburg bekend stond
als „het poelierke". omdat hij vroe
ger kippen hield en met eieren
scharrelde, ruim 70 jaar oud een
zaam en verlaten stierf, dachten
de buren dat hij doodarm was. Maar
het poelierke bezat in Tilburg ver
scheidene huizen, hij had een aardi
ge som op de bank en ook thuis
vond men nog heel wat geld. Een
van zijn weinige kennissen had hem
eens gevraagd, waarom hij zo ar
moedig leefde. Grommend had de
oude man geantwoord, dat hij ook
aan zijn „oude dag" moest denken
Hij was zo wantrouwig, dat hij als
er iemand hem iets kwam betalen
altijd eerst vroeg, oi het geld wel
echt was. Al drie jaar lang zoekt
men in Nederland. Amerika en
Duitsland naar erfgenamen.
Het geval in Hulst week af van
de gebruikelijke. Hier ontving in
October 1950 een politieman onver
wacht een legaat van 13.000 van
een in afzondering levende, hulp
behoevende oude man Het was een
blijk van erkentelijkheid voor de
hulp die de politie-ambtenaar hem
destijds had geboden bij een on
derzoek. dat hij bij de man. die
ten slotte in een liefdeshuis is over
leden. had moeten instellen.
Kluizenaar-millionnair
De gevallen die men in Amerika
kent zijn nog vreemder, omdat het
hier vaak om duizelingwekkende
vermogens gaat. In October stierf
in Kings County Hospital te New
York de 84-jarige Harry Chapin
Smith, die zijn leven had doorge
bracht in een smerig kamertje op
Brooklyn, 's nachts in een oude
autofauteuil sliep en die door de
weinige mensen die van zijn be
staan wisten voor straatarm werd
gehouden. Dezer dagen ontdekte
men bij een fiscaal onderzoek van
bank-safes dat hij een erfenis had
nagelaten van ongeveer S 400.000.
Dertig jaar had hij geleefd als een
schooier. Waarom? Er is geen tes
tament dat hieromtrent ook maar
enige opheldering brengt.
Onder deze zonderlingen cn
wie weet hoeveel meer er zijn dan
waar men van hoort is zelfs een
millionnair geweest. In Juni 1947
stierf de oude Oliver Cooper uit
Greenwich, Conntijdens een be
zoek aan het Amerikaanse Man
chester. Pas vijf maanden later ont
dekte men dat deze 77-jarige klui
zenaar, die zijn leven doorbracht
in een eenzaam pensionkamertje,
1.799.526 had bezeten!
Maar Cooper was nog niet half
zo rijk als miss Mary Bullock Po
wers. een vaal vrouwtje, dat meer
dan twintig jaar in een hotelkamer
tje verblijf hield en in die tijd mis
schien in totaal tien mensen heeft
gesproken, de dokter, de effectenma
kelaar en de kellners die haar eten
brachten inbegrepen. In Juli 1943
liet zij een vermogen na van
4.984.683 en geen testament.
Eén bezoeker in 30 jaar
Onverwachte nalatenschappen van
vele tonnen komen herhaaldelijk
voor. Dertig jaar lang zijn de luiken
van het huis waar Henry Diffany
te Newark met zijn blinde vrouw
Rosa woonde, niet open geweest.
Slechts één man die wat huis
werk kwaiji verrichten is in al
die tijd binnengelaten. Zelfs de
postbode werd geweerd. Zij stier
ven in Januari 1949, 85 jaar oud.
Overal verspreid in hun verwaar
loosde woning vond men in totaal
voor bijna een half millioen dollar.
En ook hier geen testament.
In de New-York Times vinden wij
een hele lijst van dergelijke verras
singen. Ook elders in de wereld ko
men zijnog betrekkelijk vaak voor.
Zo werd deze week nog ontdekt, dat
te Hobro in Denemarken een 72-
jarige boerenarbeider een kapitaal
van 135.000 gulden heeft nagelaten.
De man was zo zuinig geweest, dat
hij al dit geld van zijn loon bijeen
heeft kunnen sparen. Hij kocht
's winters nooit kolen. Ten slotte is
dit hem noodlottig geworden: hij is
aan longonsteking overleden.
Zelden komt het geluk
Maar nimmer hoort men iets van
de teleurstellingen, het verdriet, de
misvattingen en de angst, die deze
mensen er toe gebracht heeft een
leven van armoede te leiden zonder
dat het nodig was. Zelden brengen
hun trieste vermogens na hun dood
het geluk dat zij zichzelf ontzegd
hebben. Soms is het geld inmiddels
uit de circulatie genomen, of de be
lastingen kunnen er rechten opdoen
gelden, vaak ook de diensten van
Sociale Zorg die ten onrechte ge
steund hebben. Vermeende en echte
erfgenamen vechten om de vermo
gens en bederven zo hun eigen be
staan. Triest.
T AATST maakte ik, in een ge-
zeischap van musici, kennis
met een aantrekkelijke jongedame,
die zich in het fluitspel had be«
kwaamd, maar ons aanvankelijk
warm contact verkeerde, wat haar
betrofin een soort handgemeen,
toen zij begreep, dat dc journalis
tiek mijn broodwinning was. De
oorzaak dezer betreurenswaardige
verandering bleek gelegen in haar
galbitter oordeel over de muziek-
critiek. Zij achtte deze beledigend
en baldadig en zij benijdde de to
neelspelers, die haars inziens wèl
behoorlijk werden gecritiseerd in
dc bladen. Ik betoogde, dat. de ac
teurs, op hun beurt, weder afgun
stig ziin op de musici aangezien zij
de scribenten over muziek, in
srhrille tegenstelling tot die over
de dramatische kunst, voor ach
tenswaardige kenners houden,
maar de mooie dame antwoordde,
dat ik daarmede ten hoogste de
verwerpelijkheid van de dagblad
pers nóg steviger aan de schand
paal timmerde cn keerde mij haar
rug toe. teneinde met ecu vorme
loos kcrrltic levendig over de wer
ken van Benjamin Britten te be
ginnen.
Het was geen prettige ervaring.
Torn ik even later in ccn klein
café zat, hield het gesprek mij nog
bezin en ik verzon een zeer pun
tig betoog, dat de diepe zin van
de daabladcritiek in het algemeen
zonnelzlaar bewees. Vervolgens
beet ik mij vast in een uitvoerige
beschouwing over een film, die een
bevriende courantier in zijn avond
blad had neergeschreven.
„Hoewel etnografisch bekwaam,"
las ik. „is deze cineast toch té zeer
een niet uit eigen bronnen putten
de adept van doelbewuster vorm
gevers, om ziin werk als positieve
bijdrage tot de schat der filmische
verworvenheden te kunnen accep
teren."
Als ik dc krant even neerleg om
deze doorwrochte zin wat te laten
bezinken, zie ik, dat het vol ge
worden is in het kroegje. Eenvou
dige lieden komen hier, na een
zware dagtaak, de lichte schemer
van drie borreltjes kopen en ccn
beetje met elkaar praten. De man,
die nu binnentreedt, heeft een be
kend gezicht. Wie is het ook weer
O ja. de chcf-oortier van een gro
te bioscoop. Hij gaat naast me
staan.
„Druk?" vraag ik.
HU knikt.
„Vrijdag hè?" zegt hij, met een
gezicht vol evidentie, „en een ge
prolongeerde film. Dan is het al
tijd uitkijken in ons vak."
En hij zet het plas aan de lip
pen en int ziin eerste dosis betrek
kelijkheid Intussen tracht ik ziin
mededeling tc verwerken, maar ik
kan er niet uitkomen.
..Waarom hebt u het juist op
Vrijdag met een geprolongeerde
film zoveel drukker dan anders?"
vraag ik eindelijk.
„Nou ja," antwoordt hij, „als zo'n
film dc tweede week in gaat, heb
je als portier natuurlijk goed op je
vaste klanten te letten. Telkens zie
je er weer een in de rij voor dc
cassa staan. Dan ga ik er heen cn
rco: „Meneer, denk er om, die film
hebt u vórige Vrijdag al gezien."
Want ach, de mensen slaan daar
zo geen acht op. nietwaar, die lo
pen gewoon je zaak binnen
Voor me ligt de krant.
Cmegrafisch bekwaam adept
van doelbewuster vormgevino
filmische verworvenheden
Maar voor de cassa staat die
man en hij heeft niet eens gekeken
wat er vertoond wordtlaaf staan
beproefd te begrijpen wat hier
wordt beweerd
„Heeft filmrritiek eigenlijk wel
een diepe zin?" denk ik en de
splijtzwam van de twijfel houdt
voor één ogenblik huis in mijn
binnenste.
KRONKEL
Schaaktournooi Havana
HAVANA De uitslagen van de 17de
ronde in het internationaal schaaktour
nooi tc Havana lulden: Najdorf (Arg)
—Cobs (Cuba) 1—0: Stclncr (VS)—
Quesada (Cubn) 1—0 (w.o,); Pomar
(Spl—Aralza (Mexico) 1—0 (w.o.); Gli-
goric fZ.-SD—Dc Soto Larrca (Mexico)
1—0 (w.o.): Jimenez (Cuba—Lasker
(VS) 1—0; Planas (Cuba)—Alcman (Cu
ba) 1—0: Guimard (Arg)—Evans (VS)
Va'.a; Gonzalez (Cuba)Ellskases
(Arg) 'i; Horowitz (VS)—Prins
(Ncdi afecbr.: Rossollmo (Fr)—Rc-
shewsky (VS) atgebr.
JUIST nu het Britse koningshuls. door
het overlijden van Koning Geor
ge VI en dc opvolging van Koningin
Elizabeth II. qnlangs nog zozeer in het
middelpunt der belangstelling heeft ge
staan. is het interessant dc mémoires
van dc Hertog v. Windsor te lezen. De
ze toch. indertijd gepubliceerd in het
Amerikaanse maandblad ..Life" en
thans In Nederlandse vertaling, onder
de titel „F.en Koning vertelt" versche
nen bij F.lscvler (prijs 9,50).. geven
een duidelijk Inzicht ln de Britse con
stitutionele monarchie cn de bijzondere
eigenschappen, die deze van haar hoog
ste drager eist. Dc Hertog van Windsor,
hoe intelligent cn bekwaam ook in vele
opzichten, bezat deze niet alle. De cx-
Koning geeft dit zeker niet toe. in
tegendeel zelfs, maar ziin tekortkomin
gen als constitutioneel monarch komen
toch steeds om de hoek kijken in
uitlatingen als bijvoorbeeld deze- ..Miln
ministers, dlc steeds deden, wat zli
wilden." Meer dan ln zijn huwelijk met
mevrouw Simpson, zo krijgt men de
indruk, moet de diepste oorzaak van
het conflict, dat tenslotte tot zijn abdi
catie leidde, gezocht worden ln zlln
niet geheel Juist begrip van het karak
ter der constitutionele monarchie. Ove
rigens bevat het boek een schat van
zeer lezenswaardige anecdoten. die do
Hertog als Prins van Wales tijdens zijn
verre reizen in het Britse Imperium
verzamelde Het omvangrijke illustra
tiemateriaal blijkt met zorg tc zijn ge
kozen.
BIJ dc uitgcverij„De Bezige BIJ" ver
scheen van de hand van mr. dr. W. H.
Nagel, onder de titel „Dc Melrtecd",
een 6trafrechtssoclologlsche beschou
wing. die ongetwijfeld ook bulten de
kring der Juristen dc belangstelling
verdient. In een kleine vijftig bladzij
den onderzoekt dc auteur dc maat
schappelijke betekenis van dc eed ca
de eedsformule ln onze huidige maat
schappij en in vroegere samenlevingen.
Dc conclusie, waartoe hij komt Is deze.
dat er aan het instituut van de eed
grote bezwaren zijn verbonden, omdat
daaraan als gevolg van diverse, door
de schrijver onderzochte oorzaken
sterk uiteenlopende waarden worden
toegekend door de indlvfduën. die er
mee te maken krijgen, terwijl ander
zijds de overheid de onzekerheid om
trent de eed cn de spanningen ver
groot door willekeurig de eed dan weer
wel en dan weer niet te achten. (Pril*
1 2.90).
