de tuberkelbacil
YY V streeft naar meer
toeristen
Robert Koch ontdekte
zeventig jaar geleden
mersfoortse modelbouwers maken
treinen voor miniatuurstad
„Tramlijn Begeerteook als
film aangrijpend
Strijd om kampioenschap
cadre-klasse ontbrand
De heer M. Korthals Altes geeft
blijk van grote bekwaamheid
Legershow in
Tokio" (City)
-J
Eindstanden
Bekertournooi
Winstkansen voor
„Amersfoort"
De betekenis
van het
ambacht
Huishoudschool zet
de feestmuts op
Zaterdag 22 Maart 1952
5
ri.
(Van een onzer verslaggevers)
Amersfoort is groot in het kleine. Wanneer de fabriekssirenes het
tindc van de dagtaak hebben aangekondigd, wanneer de schrijfmachines
de kantoren worden afgedekt en de deuren der winkels op de knip
paan, begint voor de Nederlandse Vereniging van Modelbouwers, waarvan
hoofdbestuur aan de IVIauritslaan 5 zetelt, de arbeid pas goed. Nijvere
handen slaan aan het zagen, schroeven, solderen, horen; op zoldertjes, in
schuurtjes en huiskamers wordt het gereedschap tevoorschijn gehaald en
vrocht men iets, dat juist door zijn kleinheid groots cn monumentaal zal
Want de Nederlandse Vereniging van Modelbouwers in Amersfoort
beeft een belangrijk aandeel in de bouw van de miniatuurstad Mikropolis,
Madurodam", die in Den Haag zal verrijzen en later wordt geëxploiteerd
bate van het Nederlands Studenten Sanatorium in Laren. Om het
nauwkeuriger te zeggen: aan de leden der vereniging is de bouw toe
vertrouwd van een aantal treinstellen, die op een vijf-en-twintigstc van de
lorspronkelijke grootte door cn om de miniatuurstad zullen sulzen.
Wat in Amersfoort gebeurt is een
Jein wonder. Uit platen en plaai-
raessing worden de onderdelen
eboren; onderdelen, die stukje na
cetje saamgevoegd, de gedaante
een werkelijke trein opleveren,
trein met tweede en derde
banken, met bagagenetten, met
chte verende beugels, waarvan de
ontacten net als in werkelijkheid
estaan uit grafiet. Een trein, waar-
het onderstel in staat is het
eringste schokje op te vangen; die
■;opt op een echte electro-motor,
elke niet zoals bij speelgoedtrein-
gevoed wordt door een driede-
rails, maar via een heuse bo-
enleiding.
Hoe het kwam
Hoe het kwam? Hoe het groeide?
let is een hele geschiedenis, die
est begon. In dc ongste wereld-
orlog werd de jeugdige luitenant
Huzaren, George Maduro, die
ich in de bange Meidagen van '4U
nderscheidde door zijn moedig op-
■eden, gevangen genomen en naar
lachau gezonden. Zijn leven em-
iigde zoals dat van zovele goede
rijders en luitenant Maduro werd
ostuum begiftigd met de Militaire
lülems Orde. Na de bevrijding
ilde zijn familie welgestelde
ankiers op Curasao een blij vena
lonument voor hem en zijn gevai-
lotgenoten oprichten en stelden
liervoor een bedrag van f 100.00U
eschikbaar. Dit bedrag werd het
amkapitaal voor Mikropolis „Ma-
arodam", de eerste Nederlandse
uniatuurstad, geinspireerd op een
ergelijk stadje, dat destijds bij
eaconfield in Engeland is aange-
:gd.
Om de bouw van een Nederlandse
iiniatuurstad te verwezenlijken
oesten plannen gesmeed worden,
iannen, waar ingenieurs, architec-
stede- en waterbouwkundigen
historici vrijwel belangeloos aan
:eewerkten. Zij schetsten bouw
werken, woonwijken, bruggen, een
■en, een vliegveld, wegen, kort-
alles wat tot een echte grote
behoort. En toen het aankwam
de uitvoering van de plannen,
_r men de hulp van Nederlandse
idrijven en industrieën in. Zo zeg-
n KLM, Spoorwegen, Philips, olie-
latschappijen en ontelbare andere
(tellingen hun medewerking toe
aar zelfs de grootste bedrijven
oden het niet alleen af. Ook de
ederlandse Spoorwegen, die voor
treinverbindingen en stations
uden zorgen, niet. En daarom was
aanbod tot medewerking van
Nederlandse Vereniging van Mo-
•lbouwers in Amersfoort uiterst
■Lkom.
Drukke periode
De ontwerpers en tekenaars van
Spoorwegen in Utrecht kromden
i ruggen boven hun tekenborden
zo verscheen treinstel na trein-
•1, rails na rails, seinpaal na sein-
al, wissel na wisselop papier.
ontwerpen voor een aantal wa-
„.s gingen naar Amersfoort cn
ompt werd een fabelachtig druk
i periode voor de meest ervaren
ien van de modelbouwers-vereni
ig ingeluid. Voor dag en dauw
Als een hinde draaft de tempe-
mentvolle Betty Grable door
egershow in Tokio" en zij laat
n seconde onbenut om haar
ale, danskunstige en manne-
■prestaties op volle sterkte te
aen. Ofschoon de soldaten van
buitenpost op Japan, die zon-
ooit een toneel onder de voe-
gehad te hebben, een dave
rde show met haar in elkaar
ten, waarschijnlijk nog geboren
>eten worden, in zo'n film mag
es. Samen met de dansende
Dailey, de komiek Danny
omas, een perfect tap-dance
ïm en begeleid door een onbe-
pelijke band, zorgt blonde Bet-
in weelderige balletten voor
zonder pittig amusement.
IJ kunt daarvan deze week in
gaan genieten. U moet dan
ciaal ook letten op een onge-
:kige leger-kok, die een paar
stekende liedjes zingt en pre-
weet hoe hij die liedjes moet
rengen".
Uegershow in Tokio" is in
uren opgenomen. De inhoud
ift weinig om het lijf, maar
ar gaat het in dit genre films
niet zo zeer om. Het gaat wel
ontspanning en die biedt „Le
ishow in Tokio" in voldoende
ite.
mrnaal van zeven dagen
Het „Neerlands Nieuws" van
eze of liever: van vorige
'eek wijdt aandacht aan het
snbieden der geloofsbrieven
oor Birma's eerste gezant in
'ederland. Hoe het mogelijk
'es, dat het motorschip „Safi" de
'leine sluis van Spaarndam
esseerde, kunt u goed in het
Mrnaal zien. De sportliefhebber
en zijn hart ophalen aan de
'tsen van de Brabant-Grensrit.
Groningen is een modeshow
oor kleuters geweest en in Am-
l*rdam had men grote moeite
'et het transport van eenstand-
leid.
hi het wereldnieuws, voor zo
er dat U getoond wordt, komen
e. voor de ontzettende spoor-
egramp in Brazilië, de voor-
trkiezingen in de V.S. en de
itruiming van Tignes.
stonden zij op, tot diep in de nacht
trilden de boren, raasden de zagen
klopten de hamers en hier en daa-
dreunde in een eenzaam zolderhoek
je zelfs een draaibank. Gierend
spatte het spaan opzij, maar geen
millimetertje te veel. Want de trei
nen voor Mikropolis „Madurodam'
moeten tot op de haar nauwkeurig
lopen. Er mag zich geen stagnatie
voordoen, want het devies voor de
miniatuur-spoorweg luidt, evenals
dat van de N.S.: Veilig, Vlug, (Voor
delig).
Nóg zitten de leden van de Neder
landse Vereniging van Modelbou
wers niet met de armen over el
kaar. Alle treinstellen zijn nog lang
niet voltooid, dus gaat het werk
door. Het werk, waaraan vlijtige
eenvoudige arbeiders in hun vrije
tijd deelnemen, maar ook notabelen.
Wij denken aan de directeur van de
l)E SPOORWEGEN leveren
ccn belangrijk aandeel in de
bouw en de kosten van de eer
ste Nederlandse miniatuurstad
Mikropolis Madurodamdie in
Juni van dit jaar te 's-Graven-
hage zal worden geopend. Hoe
veel de kosten, die de N.S. voor
haar rekening ,neemt, bedragen,
valt moeilijk te ramen. Het staat
echter vast, dat het bedrag een
uiterst miniem en welhaast te
verwaarlozen percentage is van
de totale jaaromzet der Spoor
wegen. De recente verhoging der
spoorwegtarieven staat hier dus
als vanzelfsprekend volkomen
buiten. Temeer, daar de aanschaf
der materialen voor de minia
tuur-spoorweg reeds het vorige
jaar geheel werd verrekend. Al
dus werd ons namens de directie
der N.S., meegedeeld.
Korthals Altes aan zijn liefhebberij-arbeid.
Amersfoortse N.V. Phoenix Brou
werij, de heer M. Korthals Altes,
die zich in zijn vrije avonduren bui
tengewoon bekwaam met schroeven
draaier en soldeerbout over zijn in
spoorwegemplacement herschaper,
tafel buigt. Vele handen maken het
werk licht en dat is nodig, want de
tijd dringt. In Juni zal Mikropolis
..Madurodam" op het terrein in de
Scheveningse Bosjes zijn poorten
openen voor niet minder dan een
halve eeuw.
Ja, er wordt gezwoegd door de
knutselaars in onze stad. Amers
foort is groot in het kleine!
Stanley en Blanche tijdens hun
eerste ontmoeting. Een scène uit
de uitstekende film „Tramlijn
Begeerte".
Het is best mogelük. dat de New Yorksc filmcritici 't bij het rechte eind
hebben gehad, toen zij aan de film Tramlijn „Begeerte" de kwalificatie,
„beste film van 1951" hebben toegekend. Vivien Leigh, de vertolkster
van Blanche, als dc beste actrice van dat jaar hebben bestempeld cn Elia
Kazan als de beste regisseur. Trouwens, het succes schijnt toneelstuk cn
film gelijktijdig te zijn toegevallen. De schrijver Tennessee Williams kreeg
indertyd al de „Pulitzer Price", aan 't stuk werd een bekroning toegekend
door de New Yorkse toneelcritici en de film plus dc voornaamste mede
werkers (sters) werden in Venetië bij het festival rijk bedeeld.
J
Deze week wordt de film in
Grand gedraaid en het zou jammer
zijn, als het filmpubliek daaraan te
weinig aandacht schonk; 't gaat
hier ook niet alleen om de trouwe
filmklanten. Ook zij, die zich nau
wer aan het toneel verknocht voe
len, zullen o.i. goed doen deze film
te gaan zien.
In de eerste plaats omdat het
werk in de filmversie niets van zijn
aangrijpend karakter heeft verloren
en ten tweede omdat het interessant
is een vergelijking te maken tussen
de Amerikaans-Engelse acteurs en
de Hollandse, die de hoofdrollen
hebben gecreëerd. Deze vergelijking
valt zeker niet ten ongunste van
onze spelei's uit, maar ook niet ten
kwade van de anderen. De verschil
len komen voort uit de uiteenlo
pende persoonlijkheden, niet uit een
andere opvatting of een minder ta
lent.
Met grote kennis van zaken, een
rake tekening van sfeer en milieu,
een zeldzaam knap gebruik van de
camera en een boeiend geraffineerd
spel met licht en donker, heeft de
Amerikaanse regisseur Elia Kazan
dit filmwerk aangevat. Het is ver
bijsterend wat een wereld hij van
die twee kleine vertrekjes weet te
maken, waarin het verhaal zich af
speelt. Wij zouden wel eens willen
weten hoeveel verschillende décors
hij daarvoor heeft gebruikt, of is
dat allemaal te danken aan de ge
varieerde instelling van de camera?
Prachtig spel
Dank zij deze fenomenale tech
niek wordt het geen ogenblik hin
derlijk, dat Kazan in hoofdlijnen de
gang van het stuk heeft aangehou
den en dezelfde tekst volgt.
Natuurlijk is dit feit niet minder
te danken aan het rijk geschakeer
de spel van de hoofdrollen. Zowel
Kim Hunter (Stella) als Marlon
Brando (Stanley) hebben zich in
hun rollen zo intens ingeleefd, dat
men geen ogenblik meer denkt aan
„spel". Brando's doordringend©
schreeuw „Stella", een roep die
weinig menselijks meer heeft, schijnt
in Amsterdam, waar de film reeds
enige weken draait, een zekere po
pulariteit te hebben gekregen. De
rol van Mitch, de vriend, die op
Blanche verliefd raakt, maar haar
los laat, als hij iets verneemt van
haar onfatsoenlijk verleden, wordt
gespeeld door Karl Malden, die als
Mladen Sekulovitch in Joegoslavië
is geboren.
Natuurlijk valt het volle licht (in
figuurlijke zin) op Vivien Leigh, de
vertolkster van Blanche, de tragi
sche heldin: de vrouw met de ge
spleten natuur, behept met „nym-
phomanie', ontwikkeld, beschaafd
en kunstgevoelig, maar tegelijk een
hetaere, die dank zij haar donker
verleden zelfs in die nederige kring
van primitieve bruten, waar zij in
de grote stad New Orleans terecht
komt, wordt verstoten, om tenslotte
naar een zenuwinrichting te worden
overgebracht.
Deze onevenwichtige, door haar
affecties, haar hartstochten ener
zijds en haar kwetsbaar fijn gemoed
anderzijds heen en weer geslingerd
op de levenszee, is wel een super
latief beeld (met de nodige over
drijving en sociale onverklaarbaar
heden) van de verschrikkelijke ont
reddering van deze tijd.
Vivien Leigh speelt deze rol an
ders, nerveuzer en geprikkelder,
morbieder dan Ank van der Moer,
maar het is groot, meeslepend en
fascinerend van 't begin tot 't eind.
Een opwekkend werk men be
grijpt het is deze film allerminst.
Maar wel aangrijpend cn onthul
lend. Wat is het beeld Gods, de
mens, vaak 'n armzalig fataal wrak,
een noodlottig schepsel zonder stuur
en wat is de wereld wreed en zon
der erbarmen!
De eindstanden in het Bekertour.
nooi van S. G. Amersfoort zijn als
volgt:
Groep A (Van Hamersveldbe-
kcr) 1 G. W. v. Vloten (Utrecht)
3te pnt. 2Drs. P. G. de Haan
(Utrecht) 3 pnt. 3 Drs. D. M. Ho-
gendoorn (NUSV Utrecht) 2 pnt. 4
Mevr. F. Heemskerk (Amf.) lte
pnt. P. L. La tour (Amf.) lte ptn.
6 Ir. H. Mondria (A'dam) lte pnt.
Groep B: (J. Jochembeker): 1
A. v. d. Heydcn (MAT (Utrecht)
4',2 pnt. 2 G. J. Cieraad (Dc Dom
Utrecht) 3% pnt. 4 J. A Uding Jr.
(AMF) 1% pnt. 5 H. Kijne (LES.
A'foort) 1 pnt. 6 H.K.G. Reurslag
(Utrecht) 0 pnt.
Groep C (LeVobbeker): 1 H.
Vermeulen (Ons Genoegen) 4te pnt.
2 G. Bakkenes (Amf.) 3 pnt. 3 W.
Th. v. Ravesteyn (MAT) 2te pnt. 4
I en 5 T. Schuyt Jr. cn A. Geudeke
belden „Amersfoort" 2 pnt., 6 L.
Houbaer (Amf.) 1 pnt.
Groep D: (le AS VA Lustrum,
beker). 1 H. JufferOns Genoegen)
4 pnt 2 F. J. Duursma (MAT) 3 te
j pnt., 3 Dr. O. J. Offringa (Amf.) 3
1 pnt. 4 J. J. v. d. Laan (Amf.) 2te
I pnt. 55 A. M. Prins (Amf.) 2te pnt.
6 W. Klee (Soestrekw. 0 pnt.
Groep E (2e ASVA-Lustrumbe-
ker): 1 Henk Meester (Amf. 5 pnt.
2 J. B. van Nieuwenhuyzen (Ons
Genoegen) 3 pnt. 3 H. v. d. Berg Sr.
(Amf.). 2 pnt. 4 J. Mosterd (Amf.)
2 pnt. 5 en 6 L. A. A. van Hamers-
veld en A Poot resp. van „Amers
foort" en schaakclub „Baarn" ieder
lte pnt.
Groep F (ASVA 1944 beker): 1
J. Weyer (Amf.) 5 pnt. 2 G. H. D.
v. Blerk (Amf.) 4 pnt- 3 L. Luiker
(Soesterkw.) 3 te pnt. 4 L. van Dom
melen (Amf. 2te pnt. 5 C. v. Buren
(Toekomst, Leusden) 1 pnt. 6 H.
Kruiderink (Amf.) 0 pnt.
Groep G (Huismanbeker): 1 A.
J. Mol (Amf 4 pnt. 2 D. C. Helder,
man (Amf.) 3te pnt. 3 F. Prill (Dol-
der)3 pnt. 4 T. v. Raay (De Toe
komst) 2 pnt. 5 J. de Bontridder
(Onder Ons) lte pnt., 6 G. Schreu-
der (huisschaker) 1 pnt.
Groep H: (Amersf. Courantbe.
ker) 1 H. K. C. Foeken (Baarn) 4J/2
pnt. 2 F. van Walsteyn (Soesterkw.)
3 te pnt. 3 en 4. A. Karskens en J. E.
Prins (beiden Amf.) 3 pnt. 5. G. van
Buren (de Toekomst) 1 pnt. 6 M.
G. van Gelder de Neufville 1 pnt.
G r o e p J: (Concordiabeker), 1
R. Schram (Toekomst) 4 pnt. 2 en 3
J. J. Visser en S. Feersma Hoekstra
beiden „Amersfoort" eveneens 4
pnt. 5 C. C. H. v. Doorn (Amf.) 1
pnt. 6 J. D. van Ramshorst (Nij-
kerk) 0 pnt.
Groep K (Hollander beker:) 1
E. J. Neervoort (Amf.) 4 pnt. 2 en
3 (naloting) J. v. Schalkwijk en M.
J. Mees (Amf.) 3te pnt. 4 M. J. Tap.
perman (Utr.) 3 pnt. 5 C. Wijnber
ger (Veenendaal) 1 pnt. 6 R. Zand.
bergen (de Toekomst) 0 pnt.
Groep L. (Monopole-beker): 1
G. II. Nieuwstad (Barneveld) 3 te
pnt. 2 M. Nieuborg Jr. (Amf.) 3 pnt.
3 Th. v. Roon (Amf.) 2te pnt. 4 B.
W. Pijpers (Amf.) 2 pnt. 5 A. J. M.
Jocker (Amf. 1 pnt en 6 G. v. Dijk
huizen (Amf.) 0 pnt.
Groep M (Scholtens-beker): 1
J. H. Jans (Amf.) 5 pnt. 2 D. J.
Nijssen (Amf.) 4 pnt. 3 H. C. v.
Raay (Onder Ons) 2te pnt. 4 H. v.
Raay (Toekomst) 2 pnt. 5 Th. W.
van Straten (Ons Genoegen) 1 pnt.
6 G. Hudig (Amf.) te pnt.
Groep N: (Tulpbeker) 1 D. J.
A. Bouman (Amf.) 4te pnt. 2. 3 en
4 (na loting) resp. W. F. v, Putten,
P v. Roon en S. Jansma (allen
„Amersfoort") 2te pnt. 5 W. Vee.
nendaal (de Toekomst) cn 6 G. v. d.
Beek (O.G.) belden lte pnt.
Groep P: (Van Dambeker) 1 P.
W. Jacobs (huissch.) 4te pnt 2 J.
Kuipers (huissch. 4 pnt. 3 J. Nabar-
ro (Amf.) 2 pnt. 4 Dick Hollander
(Amf.) lte pnt. 5 G. C- van Lingen
lte pnt. 6 Mevr. HoogmoedWoh-
lers (Amf.) lte pnt.
Groep Q: 1 H. J. M. Kempeneers
(huissch.) 5 pnt. 2 Ir. H. Knoppien
(huissch.) 4 pnt. 3 G. Brom (huis
sch.) 3 pnt, 4 H. Lem (huissch 2
pnt. 5 Fenny Heemskerk Jr. (Amf.)
1 pnt. 6 Mej. P. van Amerongen
(Amf.) 0 pnt. (Champlainbeker.
In „van ouds de Wapenroem" hield gisteravond de vereniging tot fcevor-
dering van het Vreemdelingenverkeer haar algemene ledenvergadering.
De voorzitter van het V.V.V. dc heer Jac. Spoel, bracht in zUn openings
woord dc verheugenis tot uitdrukking voor de, in verhouding met vorige
jaarvergaderingen, zo grote opkomst van dc leden. „Het stemt tot dank
baarheid", zo zei de heer Spoel, „dat door meer leden het belang van een
dergelijke bijeenkomst, die zo'n uitstekend middel is om de band tussen
bestuur en leden strakker aan tc halen, wordt ingezien."
Officieel rijwielpad bij
Stadhouderslaan
Vanaf heden is het verboden per
rijwiel te rijden op de Stadhouders-
laan. Een reeks van jaren was het
rijwielpad aldaar voor rijwielen
onbegaanbaar, maar thans is het
dermate verbeterd, dat de officiële
fietsen op ronde blauwe borden
bij de ingang van het rijwielpad
zijn geplaatst, zodat men verplicht
wordt van het rijwielpad gebruik
te maken. Er zal streng op worden
gelet.
Weekeindconcerten
bij Amicitia
Spreker memoreerde de prettige
bestuurssamenwerking in het afge
lopen jaar en bracht de erkente
lijkheid van het bestuur naar vo
ren, voor hen die ingezien hebben
dat een contributieverhoging onver
mijdelijk was en niet in de laatste
plaats voor het gemeentebestuur, die
ook dit jaar weer door middel van
subsidie, de vereniging zo'n grote
hulp verleende.
De heer Spoel zette de noodzake
lijkheid van een bekendheid in bre
de kring uiteen. In de eerste plaats,
zo zei hij, moeten de zakenlieden
ons in staat stellen ons werk te ont
plooien. Tot nog too hebben we een
directeur, waaraan een vereniging
als de onze zo'n dringende behoefte
heeft, moeten ontberen. Kleinere ge
meenten als Soest blijken financieel
wel in staat te zijn een directeur
aan te stellen. We hopen dan ook.
zo besloot dc heer Spoel zijn ope
ningswoord, het met de onmisbare
medewerking van de middenstand,
het ook nog eens zo ver te kunnen
brengen.
Overgaande tot de agenda las de
secretaris-penpingmeester de heer F.
H. Stam, het algemeen en finan
cieel jaarverslag. We hebben daar
aan al eerder aandacht besteed.
Bij de statutair voorgeschreven
verkiezing van de twee aftredende
bestuursleden, werden de voorzitter
on secr.-penmngmecster respectieve
lijk de heren Jac. Spoel en F. H.
Stam bij acclamatie herkozen, even
als de leden van de kascommissie
de heren Visser, Kaptcin en Van
't Hul.
Tijdens de rondvraag kwamen ver
schillende urgente kwesties naar
voren. Uit de antwoorden van be
stuurszijde bleek o.a. dat zal worden
overgegaan tot het plaatsen van
wijzers naar het VW-kantoor zo
wel op 't station als in de randge
meenten van Amersfoort. In over
weging wordt genomen om in het
bij het station gelegen plantsoen een
blijvend bloemperk te ontwerpen
dat naar de VVV verwijst.
Op een vraag van dc heer Kok
bleek dat tijdens het hoogseizoen
het kantoor ook 's Zaterdagsmiddags
Goede start van
Verkerk
(Van een onzer verslaggevers)
Het biijartdistrict „Eemland" telt
zes derde-klasse klein cadre-spelers,
die elkaar regelmatig in de team
wedstrijden tijdens de competitie
treffen, waarbij over het algemeen
het krachtsverschil wordt uitgedrukt
in het geven of krügcn van een aan
tal caramboles als handicap.
Dit weekeinde strijden deze zes
cadre-spelers in café-restaurant
„Neuf" aan de Leusderweg voor de
titél „cadrc-kampioen van het dis
trict „Eemland". Van handicap is nu
geen sprake en alle spelers moeten
250 caramboles maken. Tijdens de
eerste ronde, die Vrijdagavond werd
gehouden, is wel gebleken dat het
ontbreken van deze handicaps nog
geenszins de kanshebbers naar vo
ren brengen.
Een uitzondering hierop was ech
ter Anton Verkerk uit Soestdijk, die
zijn eerste twee partijen won en
daarmede de beste troeven in han
den heeft.
In zijn eerste partij trof hij de
Vergulde Wagen-speler Hietink te
genover zich, die niet op volle toeren
kon komen. Verkerk „draaide" in
het begin ook niet best, waardoor
.door.
W. J. v. d. HOOFT
directeur GG en GD
te Amersfoort
Verkerk
250
29
50
8.62
Hietink
163
29
22
5.62
Van der Heiden
250
36
36
6.94
P. Stalenhoef
250
36
29
6.94
Verkerk
250
20
36
12.50
Stalenhoef
76
20
28
3.80
Bregman
250
30
41
8 33
Steffen
250
30
47
7.93
Op 24 Maart is het zeventig jaar
geleden, dat Robert Koch een zeer
belangrijke ontdekking op het ge
bied der geneeskunde gedaan heeft,
een ontdekking, die zó gewaar
deerd werd, dat hij daarvoor in
1905 de Nobel-prijs voor physiolo-
gie en geneeskunde ontving.
Het lijkt thans zo heel simpel, en
iedereen weet het wel haast, dat de
tuberculose veroorzaakt wordt dooi
een bacil. Maar als we eens nagaan,
welke gigantische arbeid er door
Robert Koch is verricht om dat te
ontdekken, dan moet men wel een
heel grote bewondering krijgen
voor dit grote genie.
De volksziekte tuberculose was ai
vele eeuwen bekend en, hoewel
men in 1840 in Engeland en in 1859
in Duitsland reeds afzonderlijke
verpleging in sanatoria toepaste,
werd deze ziekte pas in 1865 als een
besmettel ij ke ziekte be
schreven.
Van de verwekker, van de over
brenging of de wijze waarop men
de ziekte kreeg, wist men niets
hoe naarstig er ook naar gezocht
werd.
Het is bekend, hoe zich in dc
tweede helft der 19e eeuw na het
pionierswerk van Louis Pasteur, de
bacteriologie met reuze schreden
heeft ontwikkeld. Van vele, toen
bekende, besmettelijke ziekten werd
de veroorzaker gevonden, ook van
de tuberculose.
Robert Koph was eerst platte
landsarts, later districtsgeneeshecr
en tenslotte directeur van het Kaï-
serliche Gesundheitsamt in Berlijn
Hij legde zich speciaal toe op het
kweken van bacteriën in „reincul
tuur", op vaste voedingsbodems.
Met behulp van allerlei kleuringen
en microfotografie ontdekte hij de
kleine staafvormige bacillen als
veroorzakers van één der
meest verbreide ziekten van toen
en van nu. Deze ontdekking bracht
een grote ommekeer in de behan-
deling en de bestrijding van ie tu
berculose. Want pas toen de ver
oorzaker ontdekt was, kon eerst
goed de strijd tegen de tbc begin
nen, een strijd die in hevigheid toe
nam naarmate meer feiten bekend
werden.
Koch had zich voorgesteld, de tu
berculose te kunnen genezen met
de z.g. tuberculine (een praeparaat
dat hij maakte uit gedode fijnge
wreven tuberkelbacillen). Het is
één der dramatische momenten uit
zijn leven geweest, toen bleek dat
zijn opvatting onjuist was. Hel
praeparaat tuberculine is echter ge
bleven en wordt sinds 1907 over de
gehele wereld gebruikt voor de re
actie van Von Pirquet, met behulp
waarvan men de tuberculose op het
spoor kan komen.
Toen Robert Koch in 1910 stierf,
was men met de behandeling der
t.b.c, nog maar weinig gevorderd
Men beperkte zich tot de z.g. alge
mene therapie, waarbij men trachtte
de lichamelijke afweer van de pa
tiënt zo te verhogen, door goede
voeding en sanatoriumverpleging,
dat de tuberkelbacilleninfectie werd
overwonnen. Wel werden steeds po
gingen ondernomen met de z.g. ac
tieve therapie, waarbij het proces
zelf wordt aangegrepen. Thans is
men zover, dank zij de grote vor
deringen in de operatieve techniek
en de narcose, dat zelfs grote delen
van de longen, die ziek zijn, weg.
genomen kunnen worden.
Niet alleen de behandeling van
tuberculose is met sprongen vooruit
gegaan, ook de opsporing heeft
enorme vorderingen gemaakt.
In het middelpunt van de opspo
ring staat in ons land het consulta.
tieburcau voor de bestrijding dec
tuberculose. Het werk. dat hier in
het belang van de volksgezondheid
gedaan wordt, kan nooit hoog ge.
noeg geschat worden. De laatste
jaren is de schermbeeldfotografie
sterk op de voorgrond getreden.
Hiermede is het mogelijk, de gehele
bevolking van landstreken en ste
den Röntgcnologisch te onderzoe
ken, waardoor een aantal daarvóór
nog onbekende gevallen van actieve
tuberculose worden ontdekt. Geval.
Ien dus, die zonder dat zij het zelf
weten, weer bronnen van besmet
ting zijn voor andere mensen.
Uit deze weinige feiten moge blij
ken, van welk een ontzaglijke waar
de de ontdekking der tuberkelbacil
door Robert Koch in het jaar 1882
voor de mensheid is geweest.
de stand na 23 beurten vrijwel ge
lijk stond (123121). Daarna kwam
de Centraal-speler beter op dreef on
met series, waaronder een van 37
en een slotserie van vijftig caram
boles, die de hoogste van deze eer
ste avond bleek te zijn, boekte hij
zijn eerste overwinning.
Inmiddels waren de teamgenoten
Van der Heiden en Piet Stalenhoef
op de andere tafel in hevig duel
gewikkeld. Het werd een spannende
strijd waarbij Van der Heiden met
een remise genoegen moest nemen.
Bregman verdient ongetwijfeld een
pluim voor de wijze waarop hij te
gen zijn clubgenoot Steffen speel
de. Hoewel op papier de kansen voor
Steffen beter stonden lukte het Breg
man na dertig beurten te winnen.
De boste partij van dc avond was
ongetwijfeld die tussen Verkerk en
Piet Stalenhoef. Verkerk had ken
nelijk de maat goed te pakken ge
kregen. produceerde regelmatig be
hoorlijke series en had zijn tweede
winst reeds na twintig beurten, dus
met het goede moyenne van 12.50 te
pakken. De resultaten van de eer
ste avond waren:
Voordat de wedstrijden begonnen
sprak de heer Van de Burg. voor
zitter van de organiserende biljart
vereniging „Het Leusderkwartier"
een welkomstwoord. Namens het dis-
trictsbestuur voerde de heer R Sta
lenhoef het woord, die hoopte op
sportieve strijd en deze derdeklasse
cadre-spelers uitdaagde om te pro
moveren, teneinde spreker, die
tweedeklasser is. in het nieuwe sei
zoen tc kunnen ontmoeten.
De wedstrijden worden vandaag
en morgen voortgezet. De huldiging
van de kampioen en prijsuitreiking
vindt Zondagavond plaats.
Zondag a.s. Is er voor Handbal een
inhaalprogramma vastgesteld. Voor
„Amersfoort" staat hier een zeer be
langrijke wedstrijd op het nrogramma,
nl de herenwedstrijd HOC—Amers
foort. Na de zeer verrassende overwin
ning van „Amersfoort", vorige weck
behaald op Achilles wisten onze stad
genoten de laatste plaats te verlaten cn
deze te laten aan het Haarlemse HOC.
„Amersfoort" heeft momenteel vier
punten cn HOC twee Wanneer onze
stadgenoten a.s. Zondag deze uitwed
strijd weten te winnen, zijn zil voor
lopig van de onderste plaats bevrijd.
Dit schijnt echter nog niet voldoende
te zijn, want zoals men ons heeft me
degedeeld. zullen dit jaar de twee
laatst geplaatste ploegen voor degrada
tie in aanmerking komen. Amersfoort"
zal zich dus nog een plaats op de
ranglijst dienen op te werken, willen
zij vrij van degradatie blijven. Nummer
drie van de zwakke broeders ln deze
afdeling is het Utrechtse Attlln met in
totaal zes winstpunten. Voorlopig valt
hier echter nog weinig tc voorspellen
er moet nog een behoorlijk programma
worden afgewerkt en de drie candida-
ten van de onderste twee plaatsen ont
moeten elkaar, na as. Zondag, nog één
maal.
„Amersfoort" krijgt HOC dan nog
thuis en Attila uit; Attila en HOC ont
moeten elkaar nog een keer in Utrecht.
De dames gaan ook naar HOC in
Haarlem. Daar de positie van de
„Amersfoort"-dames op de ranglijst
aanmerkelijk gunstiger is dan die van
de heren, is deze wedstrijd niet z 6 be
langrijk, Niettemin zullen onze stadge
noten dc kans op winst met belde han
den aangrijpen.
Voor Zondag a.s. dus weer kans op
twee Amersfoortse overwinningen.
geopend zal zijn. Door de heer Van
't Hul werd het verkeersvraagstuk
Bisschopsweg aangeroerd. Dc voor
zitter deelde mede. dat deze kwestie
inmiddels aan de plaatselijke politie
was voorgelegd.
De heer Kaptein die naar de
plannen voor de te voeren zomer-
campagne vroeg, kon worden mede
gedeeld dat het bestuur overweegt,
aan pensionhouders kaarten uit te
reiken, die de gasten verschillende
faciliteiten zullen geven.
Met medewerking van de contact
commissie en het bestuur van Ami.
citia, hoopt men aldaar op Zaterdag
middagen een achttal concerten te
geven.
De heer De Visser zal in dc FAH
de mogelijkheid naar voren brengen,
ter vervaardiging van artistiek ver.
antwoorde souvenirs.
Vervolgens ontstond een uitvoerig
debat tussen de heren Kok en Ver
douw. Eerstgenoemde zag in de
vergadering enkele leden het indi
vidualisme te ver doorvoeren. Zij*
verloren, aldus de heer Kok. het
belang van het V.V.V. uit het oog
en streden slechts voor de verdedi
ging van eigen parochie." „Er zijn,
zo zei hij, drie categorieën van toe
risten. Zij die naar kampeerboerde
rijen en tentenkampen trekken, zij
die in hotels hun vacantie wensen
door te brengen en een grote mid.
dengroep." En ook die mensen moe
ten volgens de heer Kok in Amers
foort getrokken kunnen worden.
Hij dacht bijv. aan seizoen-pension
door particulieren.
De heer Verdouw, vertegenwoor
diger van de „Horeca" achtte een
dergelijke oplossing onmogelijk.
Volgens hem zou een evolutionnaire
ontwikkeling van 't pensioenwezen
van zelf leiden tot dat wat de heer
Kok organiseren wil.
De voorzitter gaf inderdaad toe
dat er in Amersfoort een leemte is
ontstaan. Er wordt een gemis ge
voeld aan iets dat het midden houdt
tussen kampeerboerderij en pen
sion. De geopperde suggesties zullen
aan een nader onderzoek worden
onderworpen. Tenslotte deelde do
heer Spoel mede, dat voor 1952 een
kilometer-zwemwedstrijd in 't ka
naal overwogen wordt. Voor het
komen tot een wedstrijd in tuinver-
sieringen zijn onderhandelingen
gaande.
Beide evenementen zullen onge.
twijfeld het hunne bijdragen tot het
trekken van toeristen en daardoor
tot een grotere bloei en welvaart,
niet alleen van de middenstand,
maar van de gehele Amersfoortse
gemeenschap.
Vrijdagavond sprak ln „Vanouds de
Wapenroem" voor de afd. Amersfoort
van de R.K. Middenstandsvereniging „De
Hanze" onze oud-stadgenoot, Prof. Dr.
W. R. Heerc uit Tilburg, die als socio
loog is verbonden aan de Economische
Hogeschool aldaar. Zijn onderwerp was:
„De betekenis van het ambacht".
Als socioloog zei spr. in het bijzonder
interesse tc hebben voor het ambachts
wezen als één der vier zuilen van de
middenstand. Hoewel de helft van do
bedrijven hier te lande ambachtsbedrli-
ven omvat, heeft dat zoals trouwens
de middenstand ln het algemeen zich
bij gebreke van een hechte organisatie
geen kans gezien zich uit eigen kracht
tc verheffen, hetgeen dc ambachtsman
als éénling staande in 'n zwakke positie
plaatste. Momenteel is een duidelijke
omkeer merkbaar ln de waardering van
het ambacht.
In tegenstelling tot de boerenstand,
welke door een krachtig organisatie
wezen een machtige invloed heeft weten
te verwerven, heeft het ambacht niet
ingezien, dat bij dc ontzaglijke aanwas
van het mensdom, organisatie nood
zakelijk is om tot een goede ordening
te komen
Spr. gaf tevens als zijn mening te
kennen, dat in deze overgangstijd met
zijn ontwikkeling van de P.B.O., van
vak- en bedrijfsgroepen, een algehele
opsplitsing van het ambachtsvvczen er
toe zal leiden, dat dit geen gewicht meer
in de schaal zal kunnen leggen, gezien
hun dan numerieke minderheid Daar
om dient de middenstand als geheel, zo
mogelijk ln een overkoepelend orgaan
der vier zullen van de middenstand, in
een machtig organisatie-verband haar
invloed ter behartiging van de gezamen
lijke belangen geldend te doen maken.
Bijzonder geëigend is b.v. dc Instelling
van een technisch- cn een fiscaal-econo-
misch-bureau, waardoor men onafhan
kelijker wordt van het grote geheel en
beter toegerust gemakkelijker gehoor zal
vinden bij 's lands overheid.
Spr. besloot zijn buitengewoon leer
zame inleiding met de conclusie, dat het
ambacht geen uitsterven beschoren is,
hetgeen bewezen wordt door het ont
staan van talloze nieuwe ambachten in
de laatste 50 jaren, doch aanpassing aan
de tijdsomstandigheden ls volstrekt ge
boden:. dan heeft het ambacht nog
mogelijkheden te over.
In de met groen en bloemen ver
sierde gymnastiekzaal van de Amers
foortse Industrie- en Huishoudschool
werd dezer dagen de jaarlijkse con
tactavond gevierd. Alle meisjes van
de vormingsklasse en van de oplei
dingen voor hulp-in-de-huishouaing,
kinderverzorgster, naaister, huis
houdkundige en lerares, zullen even
als de directrice en de leerkrachten
een mooie herinnering aan deze bui
tengewoon goedgeslaagde avond be
waren. Heel veel werk is gedurende
de afgelopen weken verzet om tot
dit grote succes te komen De
sprookjesfee voerde de aanwezigen
mee naar het land van de tango, de
vlinders, een kampvuur en nog naar
heel veel meer. te veel om op te
noemen. Een, door de gymnastick-
lerares geschreven, operette werd
opgevoerd: zelfs een draaiorgel reed
het toneel op. Veel dank gaat uit
naar de gymnastieklerares mevrouw
Sanders en de tekenlerares mej.
Damman, die beiden wekenlang da
gelijks voor een ieder klaar stonden.
Hun energie en vindingrijkheid de
den de avond voor een belangrijk
deel slagen. Veel crêpe-papieren cos-
tuums en pruiken, evenals de corsa
ges voor de aanwezigen en de origin-
neel uitgevoerde programma's, wer
den door de leerlingen zelf vervaar
digd. Tijdens de pauze boden de
meisjes heerlijke eigengemaakte ver
snaperingen aan.
