Nederlander diende 7 maanden in
Franse vreemdelingenlegioen
Sikke Halbesma bleef zichzelf
ondanks trillende tropenzon
en koude gevangenis
Vlucht uit het ambt van predikant
oet Ueens
hóren!
Ondermijning van het
pastoraat
OP een dag moesten de recruten
aantreden voor hun Poolse ka
pitein, Ciflinsky, die genaturali
seerd was tot Fransman. Hij hield
in het Duits een korte toespraak
over het deserteren. Als er iemand
deserteren wilde dan kon die van
hem een fles wijn, eten voor een
week. en geld voor een maand
meekrijgen, zei hij. En als ze
slaagden dan had hij respect voor
hen. Dan waren zc kerels uit één
stuk. Maar als ze gepakt werden,
dan moesten ze ook de verschrikke
lijke straffen dragen als kerels. Dat
was tenminste sportief!
N0RMAC0L
4
Zaterdag 29 Maart 1952
y oals wij reeds meldden is
deze week een achttien
jarige jongeman uit Arnhem,
die naar het Franse Vreemde
lingenlegioen was vertrokken
door zijn 34-jarige broer op het
nippertje uit Fort Nicolas te
Marseille gered. Dit was de
derde jongen, alleen al uit
Arnhem, die in de laatste weken
naar Frankrijk ging om zich te
melden voor hel Vreemdelingenlegioen.
Te Amsterdam is dezer dagen de 27-jarige heer S. Halbesma,
die in het burgerleven vertegenwoordiger is, teruggekeerd van f
het Franse Vreemdelingenlegioen in Noord-Afrika, waarbij hij f
zeven maanden als legionnaire 84507 heeft gediend. ,fEr gaan f
meer Nederlanders naar het Legioen dan u denkt," zei hij ons.
Wij publiceren hierbij het relaas van zijn lotgevallen. De heer
S. Halbesma staat voor de waarachtigheid er van in met zijn
volledige identiteit.
„Ik ben een van de weinigen, die kunnen waarschuwen zonder
bang behoeven te zijn dat hel Legioen een dossier van mij opent," f
Zegt hij. „Daarom ben tk wel verplicht mijn verhaal te vertellen,
opdat iedereen die nog eens plannen krijgt, weet waar hij aan
toe is." Volgende week publiceren wij het slot van zijn ervarin- g
gen, en het verhaal van zijn vlucht.
Ds Niemöller en Moskou
Nog niet zo lang geleden is de
Duitse ds Niemöller in Moskou
geweest. Na zijn terugkeer ver
klaarde hij, dat W. Duitsland be
ter een neutrale politiek kon voe
ren, aangezien het tegen 180 Sow-
jet-divisies toch niets kon uitrich
ten. Wisjinsky verklaarde echter
te Parijs, dat de Russen niets lie
ver willen dan de vrede en dat
het de westelijke landen zijn, die
een aanvalsoorlog voorbereiden.
Ik vraag me af of Wisjinsky dat
zelf gelooft. Wisjinsky en ook ds.
Niemöller weten wel beter. Het is
Rusland, dat agressieve bedoelin
gen heeft. Juist daarom ziet Rus
land liever een neutraal en zwak
West Europa. Daarom wil ds. Nie
möller zo graag, dat W. Duitsland
zich niet gaat bewapenen. Daarom
ook gaan de W. Europese commu
nisten zo geweldig tegen de Euro
pese defensieplannen te keer. Ds.
Niemöller zal wel buiten zijn
boekje zijn gegaan, toen hij die
180 divisies noemde. Het zou me
niet verwonderen als hij op zijn
vingers werd getikt. Maar laat W.
Europa, laat W. Duitsland ook er
voor zorgen spoedig een behoor
lijke legermacht op te richten. Mi
litaire kracht is het enige wat de
Sowjets er toe kan bewegen hun
snode toekomstplannen op te ge
ven. C. v. K.
Rogenverzekering
Onlangs las ik in uw blad een
stukje over regenverzekering voor
toeristen in Arnhem. Ik zou in
verband daarmee willen opmer
ken. dat regenverzekering op zich-
zelfs niets nieuws is. Reeds voor
de oorlog bestond er voor vereni
gingen, die een concours of festi
val gaven de gelegenheid een re
genverzekering te sluiten. Daar
werd vaak gebruik van gemaakt,
omdat veel van die feesten op He
melvaartsdag werden gehouden en
deze dag, wat de regenval betreft,
in een kwade reuk staat. Meer
malen heb ik, als regenwaarnemer
voor het KNMI in mijn woon
plaats, op die dag de regenval
moeten meten. J. P. v. MOURIK
Geen paardenvel in de
margarine
Vorige week schreef in deze ru
briek een der inzenders een stuk
je over zachte margarine, waarin
hij zeide, dat in de margarine
paardenvet zou worden verwerkt.
Alleen reeds het feit, dat paar
denvet als dierlijk vet aanzienlijk
hoger in prijs is dan plantaardige
grondstoffen, maakt zijn bewering
ongeloofwaardig. Afgezien hiervan
kan ik verzekeren, dat margarine,
die vervaardigd wordt uit door
het bedrijfschap „Margarine, Vet
ten en Oliën" voorgeschreven
soorten oliën en vetten, beslist
géén paardenvet bevat.
Drs. A. G. BRUYNIS
Perschef Unilever N.V.
SIKKE HALBESMA
weer in burger
(Van een onzer verslaggevers)
ENIGE dagen geleden is te Amsterdam een jongeman thuis
gekomen, na zeven maanden afwezigheid. Behalve zijn
vrouw en een actieve inspecteur van politie, een kapitein van
de wilde vaart die thans met zijn vrachtvaardertje ergens op
de Atlantische Oceaan zit, een anonyme Belg, en een aantal
Poolse, Spaanse en Duitse desperado's in de woestijn van Sidi
Bel Abbes, weet tot op dit ogenblik'niemand waar hij dat stijve
been heeft opgedaan, en die gewoonte om nooit drie sigaretten
met een enkele lucifer aan te steken.
Maandag heeft hij zijn oude burgerjas weer aangetrokken, en is met
een koffertje van huis gegaan, om te proberen iets te verdienen in het
vak van vertegenwoordiger, dat hij voor zijn vertrek ook uitoefende.
Sikke Halbesma heeft die burgerjas eigenlijk nooit uitgetrokken. Hij is
zichzelf gebleven in Frankrijks legendarische vreemdelingenlegioen, waar
de dagen trillen in de tropenzon, en de nachten koud zijn als de stenen
vloer van de gevangenis in Colombe Bechar. Ex-legionnaire Halbesma is
een intelligent mens, die de betrekkelijkheid van alle dingen inziet. Dat
bleek uit het verhaal dat hij mij vanavond vertelde. Maar op één punt
heeft hij nooit betrekkelijkheid gekend: hij hield van zijn vrouw, en toen
ze hem zei dat ze hem niet meer wilde zien, had het leven geen waarde
meer. Achteraf begrijpt hij niet meer waarom hij toen de trein naar
Frankrijk heeft genomen. Hij had moeten wachten.
Maar destijds
heeft dit totale
wegvallen van de
grondslag van zijn
leven een te die
pe indruk op hem
gemaakt dat hij
nog na kon den
ken, zegt hij. Zelf
moord vond hij laf.
en de geestelijke
moed die hij in de
volgende maanden
heeft opgebracht,
maakt dit ver
klaarbaar.
Zijn verhaal is er
een waarvan men
zou denken dat het
slechts in de ver
beelding van een
schrijver kan ont
staan. In Fort Vin-
cennes te Parijs is
hij in de rij gaan
staan om zich te
melcten. Voor hem
stond een Span
jaard: een jonge
man in een keurig pak. en met een
somber, gesloten gezicht.
Na een tijd wachten werden ze
één voor één in een zakelijk kan
toor geroepen, waar een legionnai
re zat. De man vroeg hem naar
zijn nationaliteit in het Frans, het
Duits, het Engels en het Nederlands.
De Spanjaard die voor hem m de
rij had gestaan, kwam hij even la
ter tegen in een zaal waar de re-
cruten na een voorlopig verhoor
heen werden gebracht, en waar ze
voor het eerst kennis maakten met
een verschijnsel, waarmee de man
nen in de volgende maanden voort
durend te maken zouden krijgen.
De vloer van de zaal was, volgens
de voorschriften, geboend en ge
schrobd of er van gegeten moest
worden, maar in de matrassen die
er lagen krioelde het van de wand
luizen. Het was een afschuwelijke
ervaring.
De Spanjaard stond toen op en
liep naar het raam. Hij schoof het
open en sprong naar beneden. Hij
was onmiddellijk dood.
Enige tijd later werden de man
nen per trein naar Marseille ge
bracht, en daar opgesloten in Fort
Nicolas. Het was daar dat hij be
merkte dat de vc .-taal in het Fran
se Vreemdelingenlegioen het Duits
was. Voor zover hu het in die
maanden heeft kunnen bezien, be
staat het Legioen tot en met de
rang van sergeant voor tachtig pro
cent uit Duitsers. De meesten had
den zich volgens hun zeggen ge
meld bij een wervingsbureau van
het Legioen te Offenburg. In het
officierscorps was het percentage
Duitsers gering, en men moest bo
vendien als officier genaturaliseerd
zijn tot Fransman.
HET VREEMDELIN
GENLEGIOEN vormt
Frankrijks antwoord op
het probleem hoe men
uit een vergaarbak, waar
de meest ongediscipli
neerde mensen samen stromen een als massa
reagerende kudde samenstelt, die zonder vra
gen de dood tegemoet gaat op het eerste bevel.
Verhoor
L-J ET was in Marseille dat hij
A -1 voorgoed in aanraking kwam
met de organisatie die Frankrijks
antwoord is op het probleem aoe
men uit een vergaarbak, waar de
meest ongedisciplineerde mensen sa
men stromen, een als massa rea
gerende kudde samenstelt, die zon
der vragen de dood tegemoet gaat
op het eerste bevel.
Wat legionnaire Halbesma voor
namelijk opviel was de formalisti
sche sfeer, waarin een zakelyk op
gezet program wordt uitgevoerd.
Een voor een werden de mannen
Legioensoldaten aangetreden in
't kamp Lc Cef in Noord-Afrika.
I. is Sikke Halbesma, II is de
Duitser die probeerde dwars door
de Sahara naar de Belgische
Congo te lopen.
voor verhoor geroepen. Mor. had
intussen aan de hand van het eer
ste verhoor in Parijs enige naspo
ringen gedaan. Men zocht in Mar
seille de leugens op, die in prac-
tisch alle dossiers wel voor kwa
men, want men gaat over het al
gemeen niet naar het Vreemdelin
genlegioen, als men niets te ver
bergen heeft.
Op die punten Het men de man-
nen dan even opnieuw liegen. Men
had dan een aanleiding om de be- 1
trokkene zonder commentaar met
een kaal geknipt hoofd in de felle
zon te zetten, met het gezicht naar i
een muur, en de opdracht met de
neus een papiertje tegen die muur
gedrukt te houden. Dit gedeelte I
van het programma werd uitge
voerd met e^n maximum aan kalm-
te.
Wanneer dan het slachtoffer na
een tijd geheel verdwaasd was te
ruggebracht, werd hij hardhandig
verhoord tot hii alles losliet van
zijn verleden. Zware misdadigers,
zoals roofmoordenaars die voort
vluchtig waren, werden niet aange
nomen. Van de anderen werd alles
opgeschreven voor de geheime ad- 1
ministratie van het Legioen.
Vervolgens werden ze onder een
valse naam ingeschreven. De echte
naam werd slechts aanvaard als
men daar ten stelligste op stond.
Dan werd het vijfjarig contract
ter tekening voc. gelegd. Dat wil
zeggen: over de gedrukte tekst van
het contract lag een vloeiblad, en
slechts de ruimte waar getekend
moest worden was voor de reeruut
zichtbaar. Door de voorafgaande be
handeling waren de mannen inmid
dels wel zo murw geworden, dat ze
zonder bezwaren tekenden.
Maar dit was niets nieuws voor
I hem. Alle legionnaires wisten dat
ze zich daartoe verbonden. Dit was
ook juist wat hij zocht. Daarom had
hij zich aangemeld. Toon hij klaar
was met lezen tekende hij dan ook
zonder aarzelen.
De behandeling werd voortgezel
in Afrika, waarneen de troep na
een tijd werd verscneept. In Sidi
Bel Abbes werden aan de recruten
de eerste beginselen bijgebracht van
de meest rigoureuse discipline.
Nog steeds is de heer Halbesma
onder de indruk van die eerste les.
Op de dag van hun aankomst
werden de mannon op een hoop ge
jaagd. Een officier nep iets dat de
legionnaires later leerden verstaan
als „Gardez vous!". het bevel „Geef
acht!" Maar destijds kenden de
meesten van hen geen Frans. Ze
T EGIONNAIRE Halbesma is een
uitzonderingsgeval geweest. Al
lereerst had de recherche van het
bureau Parijs zelfs na een uit
gebreider onderzoek geen leugens
in zijn verklaring kunnen vinden.
Hij had eenvoudig niets te verber
gen gehad, en dit was zo ongewoon
dat men er in Marseille mee ver
legen zat.
Mon wist namelijk niet hoe in
zo'n geval te handelen. Men. had
bij Halbesma niet de vereiste aan
leiding tot de behandeling met de
zon, de muur. en het papiertje. En
de Franse officier die zijn dagelijks
werk waarschijnlijk voor zichzelf
rechtvaardigde met de redenering
dat het toch allemaal maar boeven-
vee was, schrapte in zijn onzeker
heid na enige aarzeling dit gedeelte
van het programma.
Hierdoor kwam echter ook het
tweede punt te mislukken, want
legionnaire Halbesma was helemaal
niet murw toen hem het contract
met het vloeiblad er over heen werd
voorgelegd, en hij schoof alvorens
te tekenen het blad weg om de
tekst van het contract te lezen.
De officier duwde hem opzij, cn
legde het vloeiblad tierend en schel
dend weer over de tekst heen. Hal
besma zag echter aan zijn ogen dat
hij ten prooi was aan de twijfel,
en voornamelijk schreeuwde omdat
hij niet wist wat hij moest aan
vangen. Opnieuw schoof Halbesma
het vloeiblad weg, en andermaal
schoof de officier het terug, de erg
ste bedreigingen uitend,
i Dit heeft zich nog enige malen
herhaald, tot reeruut Halbesma het
I contract bij stukjes en beetjes had
doorgenomen. De Fransman schold
steeds harder, maar hij heeft hem
niet aangeraakt.
Halbesma was zeer verbaasd. Het
voornaamste punt in het contract
was, dat hij zich voor vijf jaar ver
bond te zullen vechten in het
Vreemdelingenlegioen in alle lan
den en werelddelen waar de Fran
se «regering hem heen zou sturen, soms voor.
Sikke Halbesma (links) werd
samen met een vriend gefotogra
feerd door een kameraad in het
Legioen. Behalve de foto van
Halbesma thuis werden al deze
foto's gemaakt met een kleine
boxcamera in het kamp Le Cef.
bleven dus in allerlei houdingen
staan. De formele aanleiding, zon
der welke men in het Legioen nooit
tot handelen over gaat, was weer
geschapen.
Tijdens deze vertoning stond naast
de Franse officier een jonge Duitse
sergeant te wachten, van wie de
heer Halbesma nooit de naam te
weten is gekomen. De laatste drie
die het nog niet begrepen hadden,
doordat ze stonden te suffen, traag
van geest waren, of in het geheel
niet op het militaire leven inge
steld, werden door de sergeant naar
voren gehaald.
„Kopf Amêricain
E kregen een straf die met een
Frans-Duitse haspelterm van het
soort dat men voor bijna alle semi-
officiële aanduidingen in het Le
gioen gebruikt, een „Kopf Amêri
cain" werd genoemd. De slachtof
fers werden met de rug tegen de
muur gezet, en de sergeant, die in
middels bokshandschoenen had aan
getrokken. gaf ben enige doffe
stompen in het gezicht, onder de
kin er> op de beide kaken, tot ze
bewusteloos in mekaar zakten.
Alle anderen moesten toekijken
bij deze strafoefening, waarvan het
effect werd verdubbeld, doordat de
gestraften bij elke slag met hun
achterhoofd tegen de muur sloe
gen. Op deze manier werd aan de
nieuwe recruten het wedstrijd-ele
ment bijgebracht, wat betreft het
opvolgen van bevelen. De sergeant
was de expert van hef kamp in de
„Kopf Amêricain". Hij moest het
vaak doen.
Legionnaire Halbesma heeft zich
spoedig gerealiseerd dat hij sloeg op
een wijze die vrij zuiver berekend
was. Niet te zacht, maar ook niet
tc hard. Het geheel was sterk op
effect berekend. Het doffe ploffen
van de bokshandschoenen. het bon
zen van de hoofden tegen de muur.
De sergeant zorgde er voor geen
schedelbasisfractuur aan te rich
ten. Hersenschuddingen kwamen
DE Kopf Amêricain was niet dc
zwaarste straf. Er was een uit
meerdere onderdelen samengestelde
behandeling, waarvan de vorm en
de volgorde traditioneel vast ston
den. De naam van deze straf was
de enige semi-officiële aanduiding
waar gc-on woord Frans bij was.
Die heette „flott machen" cn het
ginp daarbij als volgt toe Het
slachtoffer werd voor het front van
de troep geslagen en geschopt tot
hij half bewusteloos was. Vervol
gens kreeg hij. vaak nadat eerst
zijn neus was ingeslagen, bevel met
zijn neus een papiertje tegen de
muur gedrukt te houden op de
reeds beschreven wijze, terwijl
soms het papiertje werd vervangen
door een vijffrancstuk. Dan duurde
het niet lang of hij zakte in me
kaar.
Hij werd bijgebracht met een em
mer water en een trap. en moest
vervolgens in een zwembroekje en
met veertig kilo sterren op de rug.
een tijd lang de oefening uitvoeren
die destijds in de Duitse concen
tratiekampen bekend stond als
„Aufstehen-Hinlegen". waarbij men
in minder dan een seconde van plat
op de buik liggen over moest gaan
tot rechtop staan, en dit in einde
loze herhalingen. In het Legioen
heette dit „Debout-Couchez". om
dat alle bevelen volgens voorschrift
in het Frans gegeven moesten wor
den.
De ongelukkigcn zwoegden door
tot zelfs hun uiterste krachten het
begaven, en vermeden tot het laatst
bewusteloos te vallen, wel wetend
dat als de sergeants ook maar de
minste simulatie vermoedden, het
..flott machen" na een korte rust-
j periode van voren af aan begon.
Er waren ook lichtere straffen.
I Eén er van was. met een winterjas
i aan een paar uur in de tropenzon
in de houding staan. Een andere
bestond uit het opvouwen van een
aantal kleren tot een pakje van
achttien bij drie-en-dertig centime
ter, waarna men het zelf op de
grond uit mekaar moest laten val
len en dan opnieuw opvouwen vol
gens een jachtig tijdschema, tot de
sergeants vonden dat het genoeg
was.
Dc zwaarste straf was voor po
ging tot desertie. Officieel stond er
vijftien dagen verzwaard arrest op.
Semi-officieel betekende dat vijf
tien dagen tweemaal per dag „flott
machen", met als uiteindelijk ge-
Officieren van 't Vreemdelin
genlegioen aan hun etenstafel.
Aan het hoofd van de tafel zit
dc Poolse kapitein Ciflinsky,
die genaturaliseerd was tot
Fransman.
volg drie maanden hospitaal of er
ger.
Drie maanden heeft legionnaire
Halbesma cijfers bijgehouden. Ge
durende die tijd probeerden in het
kamp Le Cef op 200 recruten 83
man te ontsnappen. Zij werden al
len teruggebracht. Een van hen
een Duitse metselaar die "Willi
Kroll heette, heeft zelfs hel waan
zinnige plan proberen uit te voeren
dwars door de Sahara naar de Bel
gische Congo te lopen, zonder geld
of eten.
Het was een nieuw geluid voor
de mannen, en ze waren diep onder
de indruk. Ze waren kerels als ze
zich geduldig lieten slaan
„Het was een mooi smoesje",
zegt de heer Halbesma bewonde
rend, ondanks zichzelf.
Advertentie (LM.)
GEBRUIK
Rechten
DE legionnaire had ook enige
rechten. Een er van was zijn
recht op eten. Dit mocht hem nooit
ontzegd worden, maar hij mocht
wel zo geslagen worden, dat hij
niet meer kon eten.
Het menu was 's morgens een
broodje met jam. 's Middags kool
soep en rats, bestaande uit aard
appelen, penen en veel vlees. Vlees
is goedkoop in Noord-Afrika. Een
ezel kost er drie gulden vijftig, een
kip 25 cent, en een gans 75 cent.
Verder kreeg men een kom rijst,
in water gekookt, als dessert.
's Avonds kreeg men hetzelfde als
's middags plus een kop wijn.
Een ander recht was het recht op
medische behandeling. Eens per dag
hield de dokter zitting, en men
kon met een briefje van de ser- door zich niet aan het systeem te
gens dc opvattingen van het Le
gioen om een doktersbezoek te
rechtvaardigen. Schreef de dokter
dat men in het hospitaal moest
worden opgenomen, dan volgde geen
straf.
Het gevolg was dat de hersen-
schuddingsgevallen van de „Kopf
Amêricain" vaak dagen rond bleven
lopen, en intussen „flott gemacht"
werden omdat ze vergissingen
maakten bij het exerceren, voor
ze naar de dokter durfden. Hoe het
systeem werkte werd mij duidelijk
toen de heer Halbesma vertelde
hoe hij de dokter voor de gek had
gehouden met zijn voet die tot an
derhalf maal de normale omvang
was opgezwollen ten gevolge van
een ongeluk bij het exerceren.
„Ik zei hem dat ik niet meer kon
lopen van de pijn, maar het deed
maar een beetje pijn" zei hij grin
nikend.
Het derde recht, dat de rij sluit,
was het recht op soldij. Die kwam
neer op 2.70 in de vijftien dagen.
Legionnaire Halbesma is zelf wei
nig mishandeld. En hij kon nog zo
veel afstand nemen van zijn om
standigheden dat hij de methoden
van het Legioen met zijn intelli
gentie kon benaderen en doorzien,
wat hem minder vatbaar maakte
voor de gevolgen.
Degeneratie
Intussen zag hij om zich heen
het degeneratieproces dat Legioen
soldaten maakt, onverbiddelijk vol
trokken worden. Er liep In 'tkamp
een Duitse jongen rond van ne
gentien jaar, wiens lot hij zich had
'aangetrokken. De jongen heette
Meisterhatz.
Vooral in het begin had de jon
gen veel heimwee in het kamp
Le Cef. Hij was erg afwezig wat
hem vaak de laatste deed zijn in
de wedstrijd van het bevelen op
volgen. Meisterhatz was altijd de
sigaar, 's Avonds stond hij vaak te
huilen bij Halbesma, die hem ten
minste kon beschermen tegen de
grappen der kameraden, omdat zijn
geestelijke superioriteit hem enige
invloed verschafte.
Hij heeft de jongen ingelicht in
zijn eigen trucs van hoe men
de hoeken waar de slagen vielen
kon vermijden, en langzamerhand
ging het wat beter. Het kind ver
hardde onder de druk van de om
standigheden, en groeide een heel
andere richting op. Halbesma heeft
zich dat voorgoed gerealiseerd de
laatste keer dat hij Meisterhatz zag
„flott machen" door de sergeant.
De hele troep wist dat de voor
naamste reden voor de straf eigen
lijk was dat de sergeant een af
spraak had gemaakt met een vrouw
uit de kasbah, maar ze was niet
gekomen. Hij eindigde de straf
oefening door de jongen dusdanig
zijn zool in het gezicht te zetten
dat het zwaar geschonden was.
Toen Halbesma hem na afloop
van de dienst op ging zoeken,
stond de jongen zich wat op te
poetsen. Hij lachte op een eigen
aardige triomfantelijke manier. Hij
had gewoon pech gehad met die
sergeant, en zo erg was het ook
weer niet.
Toen Halbesma enige tijd later
een vluchtpoging zou gaan wagen
die kans van slagen had, bood hij
Meisterhatz aan hem mee te nemen.
De jongen wou niet meer. In het
Legioen voelde hij zich thuis. Le
gionnaire Halbesma kent onder de
paar honderd mannen die hij in
Afrika heeft leren kennen persoon
lijk één man die van 'n trap in de
buik 'n dermate ernstige nierziekte
overhield dat hij uit de dienst
mocht, en twee gevallen van krank
zinnigheid die eveneens met pen
sioen gestuurd werden. Maar hy
kent honderden mannen die net zo
gek werden als het Legioen hen
hebben wou. Vastgeroest in de sleur
van het eeuwige marcheren, het
bijwonen van het „flott machen"
en het drinken. Afgestompte we
zens, die nog slechts leven en den
ken in rangen en voorschriften,
die eigenaardige gewoontes aange
kweekt hebben welke ze slechts in
het Legioen kunnen uitleven.
Dan zijn ze rijp om zelf korpo
raal en sergeant te worden. Dan
denken ze niet meer aan deserte
ren. Dan gaan ze horen bij de „be
trouwbaren". Zeer bruikbare men
sen, die er niet aan denken hun
bevoorrechte positie te riskeren
geant naar hem toe. De dokter
schreef dan een opmerking op het
briefje. Als hij „gezien" schreef,
kreeg men acht dagen arrest met
één keer „flott machen" per dag,
want dan had de klacht niets om
het Ui* gehad.
Schreef de dokter „gezien en be
handeld" dan kreeg men drie da
gen arrest met „flott machen" want
dan was er inderdaad wel iets ge
weest, maar niet voldoende vol
houden en de discipline wat men
selijker te maken. Zo groeien figu
ren als die Duitse expert in de
„Kopf Amêricain" en die oude
sergeant Kiki met reeds vieren
twintig dienstjaren, die honderd-
zeventig gulden beurt, en daarvan
twee dagen in de maand de beest
uit hangt.
Dan zijn ze rijp om ten oorlog te
trekken, en in alle dagorders eer
vol vermeld te worden
jj
aantal van onze predikanten solliciteert,
moet betekenen, dat dit ook bij andere
functies hel geval is. Dat wil zeggen,
dat vele van onze predikanten, terwijl
zij onze kerk in het ambt dienen, tege
lijkertijd bezig zijn naar een andere
werkkring uit te zien. Er ls toch nog al
enig verschil lussen het werk van een
personeelschef bij een gasfabriek en
dat van een herder der schapen.
Ik wil niet zo maar, zonder de motle
ven te kennen, spreken van deserteurs
en weglopers, maar ik zou toch al mijn
collega's zeer dringend willen verzoeken
zich dc vraag te stellen, of wij. wanneer
Twee verklaringen zijn mogelijk en velen van ons rondlopen met het voor-
„Een Vrij grote onderneming de ene ls al even ontstellend als dc nemen de pastorie te verlaten, niet hard
l cl j A* andere. De ene verklaring is. dot het op weg zijn ons pastoraat wij spre-
neeit ïemana noaig voor ae tractement van een aantal predikanten ken misschien al te vlot en al te gc-
norcr>nr-É>lclpirlinc* T.atpn WP van dien aard is- dat genoodzaakt makkelijk over het wondere ambt
personeeisieiaing. J_iaien e worden ujt te zjcn naar cen betrekking in de gemeente te ondermijnen.
In de rubriek „Terzijde" in schouwen als een symptoom in ons
T kerkelijk leven, en ik geloof dat dit
het weekblad „In de Waag- nodlg
schaal" lezen wij:
zeggen: een personeelschef. die hen in staat stelt voor hun gezin
tt i i ie j„4. te zorgen. Er is echter nog een andere
Het Spreekt vanzelf, dat voor verklaring, die, indien zij juist is
deze functie algeme
ne ontwikkeling en
sociale belangstelling
als eerste vereisten
worden gesteld.
Het spreekt ook vanzelf, zeker in cn lk geloof dat zij juist is ons nog waarin men moeilijk een werkkring
onze tijd, dat er voor 20'n functie veel meer aan het schrikken moet vindt. De kerk is er niet voor dc werk-
En aan onze theologische studenten
zou ik de pastorale raad willen geven
Bezint eer gij begintI Gooit alle roman
tiek over boord. Het gaat
niet om een gezellige pas
torie in een aardig dorp.
Een pastorie is niet zo ge
zellig cn de meeste dorpen
zijn niet zo aardig. Het
gaat ook niet om een ker
kelijk onderdak In een tijd.
verschaffing. Het gaat om het ambt.
het moeilijke en vaak onmogelijke,
maar in al zijn moeilijkheid en onmo
gelijkheid heerlijke en Inderdaad won
dere ambt in dc gemeente van Christus."
„ola'-ftiiir.Jtoniar. -,!j„ TT- ïrt.wxr. brengeneen vlucht uit het ambt, met
zeer vele sollicitanten zijn. Er lopen als £orzaak hct ontbrcken van eike
nu eenmaal heel wat intellectuelen persoonlijke en kerkelijke toetsing op
rond zonder werk. de waarachtige begeerte, in het ambt
Het spreekt voo. myr. besef ech- te d,Cne" dat V°°r hCt
ter helemaal niet vanzelf, dat zich vftnr«tAll(,n um.nH
j__. „«tiIk kan mij voorstellen, dat iemand,
ond,.r deze vele solllCl.anten ccn die ln volle oprechtheid en na ernstig
groot aantal predikanten bevindt, beraad predikant is geworden, in de
Toch is dit het geval. practijk tot de afschuwelijke ontdekking
Toevalligerwijze kwam ik dit te komt. dat hij niet in staat is het ambt socialisten vindt van 3 tot 6 Augus-
weten en het heeft mij doen schrik- ToY ÏKVtE tu° te Njrkop.ng in Zweden plaats,
ken. men> er aan die volle oprechtheid cn Men ^al de vraag behandelen: „Wat
Op zichzelf is dit verschijnsel al dat ernstig beraad Iets. zo niet alles. v
erg genoeg, maar het wordt nog moe. ontbreken
veel erger, wanneer wy het be- Dat voor deze éne functie zon groot tc zeggen?"
Internationale religieus-socialisten
De jaarlijkse bijeenkomst van de
Internationale Bond van religieus-
