Oostenrijk: eens Europa's hart.
nu dwergstaat aan rand van
IJzeren
Gordijn
Omstandigheden in Canada
worden er niet beter op
RIESENRAD IN WENEN
Regisseur Eric Pommer over
zijn nieuwe films
JEUK
D.D.IP.
FLORIS VERSTER stierf
25 jaar geleden
BLAUWE DONAU ONDER RODE BEDREIGING
Wassenaars student
van toren gestort
5 Nachts langs
de weg
Hoe vindt U Canada? Dat gaat tot nu toe wel!
Intellectueel getroffen door
ernstige cultuurlooslieid
Acheson: „Geen
stap terug
Dinsdag 22 April 1952
5
(Van onze redacteur economie)
y^ENEN- ln dit land> O os-
wel iets meer
tenrijk, klopte eens het hart
van Europa. Maar tie Douaurno-
narchie, die 56 millioen mensen
omvatte, ging in de eerste wereld-
oorlog ten onder en de republiek
Oostenrijk Werd teruggebracht, tot
een dwergstaat met z*s millioen
inwonerswaarvan er bijna twee
millioen leefden in de hoofdstad
Wenen, het Parijs van de Donau
Oostenrijk: een dwerg met een
schoon waterhoofd.
Toen al waren de 'jaren on her-
Ij roepelijk verleden geworden, waar-
in de Weense hoteliersvrouw A n-
n a S a c h e r, dikke sigaren ro
kend, in haar hotel de amoureuze
affaires van de Oostenrijkse adel
bestuurde.
Maar Hotel S ach e r staat er
nog precies zo en in dezelfde staat
is het zilver, liet beroemde damast
en de aankleding; nu nog kan men
u met een melancholiek lachje het
menu tonen, dat de ongelukkige
kroonprins Rudolf een paar dagen
voor zijn zelf verkozen dood (te
zamen met zijn geliefde op Mayer-
ling) eigenhandig
schreef tien gan
gen, vijf wijnen
En nu, anno
1952. is er waarlijk
in Oostenrijk nog
aan de hand dan de aftakeling van
een luisterrijke periode. Want op
de eerste Republiek, volgde de
Hitlertijd en een tweede wereld
oorlog, die ongekende vernielingen
veroorzaakte, materieel en moreel.
Het Oostenrijk, dat nu over is,
omvat zeven millioen mensen,
waarvan Wenen er nog steeds 1.7
millioen herbergt; de verliezen
door oorlog en ontmanteling be
droegen meer dan een milliard
shilling (150 millioen gulden).
En daar ligt nu nog die dwerg
staat. grenzend aan zeven andere
landen (Zwitserland, Italië. Joego
slavië. Hongarije. Tsjechoslowakije,
Duitsland en Liechtenstein); bezet
door vier mogendheden, aan de
rand van het ijzeren gordijn, in
politiek opzicht bijna platgedrukt
tussen de spanningen, die sinds 1945
het oosten en het westen hebben
opgeroepen en wier aanrakings-
vlak dwars door Oostenrijk loopt.
Een bezet land, dat jaarlyks van
z(jn armoede 50 millioen shilling
bezettingskosten moet opbrengen.
Als ge met de trein van het westen
Wennen nadert, kunt ge op de brug
by LInz het politieke wereldpro
bleem sinds 1945 met eigen ogen
zien: een handvol kocie, blonde
boerenjongens, die dc trein doen
stoppen, uw passen met ernstig ge
laat controleren en dan weer in het
houten wachthuisje verdwijnen, dat
zo kwistig is versierd met stralen
de portretten van Stalin. Men voelt
het: hier gaat men een ..beetje"
een buitenpost van Rusland binnen.
Niet, dat men er verder al te
veel van merkt. De „vier in een
jeep" in Wenen zijn verdwenen en
veel Russische soldaten (of ook ge
allieerden) ziet men niet. Maar de
politieke spanning is er in de
vele grapjes, die alle betrekking
hebben op de bezetting, op de af
keer van de Russen het ge
denkteken voor de bevrijding van
Wenen door de Russen heet in de
volksmond „de Onbekende Plunde
raar" op de enigszins overspan
nen sfeer in bepaalde kringen,
waar men u fluisterend vertelt,
.,dat er wel een paar van achter
het ijzeren gordijn gevluchte
Tsjechen te spreken zijn, of een
Hongaar
Dat er nog steeds geen Oosten
rijks vredesverdrag is. och, dat is
maar één punt. Een punt is. dat de
Russen alle vroegere Duitse eigen
dommen in beslag hebben genomen
in hun sector: dat zijn meer dan
350 ondernemingen, waaronder de
gehele olieindustrie (twee millioen
ton per jaar waarvan 1 millioen
zonder meer verdwijnt en waarvan
de Oostenrijkse regering de rest
tegen shillingen mag kopen en
een aantal bedrijven waar men
broodnodige investeringsgoederen
maakt.
Om dan maar niet te spreken van
de USlA-winkels (Upravlingja Sow-
jetskogo Imustsjestwo Afstri Rus
sisch beheer van vijandelijke eigen
dommen in Oostenrijk), Russische
zaken, die volgestopt liggen met uit
de satellietlanden geïmporteerde en
tegen soms absurd lage prijzen ver
kochte consumptiegoederen. Een
(gevaarlijke) methode om een arme
bevolking via de geringe inhoud
van het loonzakje de politiek bin
nen te halen Een methode, die bo
vendien ro ver gaat. dat. niet in
de Russische zone liggende bedrij
ven, de concurrentie van bepaalde
U SI A-artikelen danig voelen.
Van de economische kant leidt de
wereldpolitieke spanning er in Oos
tenrijk toe. dat men algemeen
aanneemt, dat wat het plan-
Marshall per jaar binnenvoert, door
de Russen weer verdwijnt.
Niet dat met al deze zaken de
problemen van dit vreemde land
volledig zijn opgesomd. Integendeel,
men lijdt hier zwaar aan de zonden
van het verleden.
Wie wat in Oostenrijk rondreist
en fabrieken bezoekt, zal alras no
teren. dat vrijwel de gehele zware
industrie er door de Duitsers in de
Hitlertijd is gebracht, of althans
uitgebreid.
Zwaar rust de signatuur van de
Hermann Goering Werke op de
Oostenrijkse industrie In de prac-
tijk betekent dit, dat men. van
Hitier-Duits standpunt uit bezien
terecht, de Oostenrijkse industrie
heeft geïntegreerd in de Duitse. Uit
die min of meer ontwikkelde inte
gratie heeft men na 1945 Oosten
rijk losgescheurd En zo staat er nu
een industrie die, voor zover
niet zwaar door bommen bescha
digd, geheel nieuw moet worden
gepland. Het sterkste
SYMBOOL
VOOR
VERLEDEN.
TOEKOMST
BEHOORT
JEUGD
daarvan kan men in Linz zien, bij
de werkelijk enorme ijzer- en staal
industrie. der VOEST, waar behal
ve de walswerkentwaalf
hoogovens zouden verrijzen.
Daarvan staan er nog zes, en
daarvan zullen er niet meer dan
drie werken in de toekomst.
Maar de opzet van het geweldi
ge fabrieksterrein, is die van
het Groot-Duitse Ruk: enorm
en onzinnig en bijna niet effi
ciënt te maken voor mensen,
die minder hersenschimmig te
werk gaan dan bij dit bedrijf,
waarvan men voor 1940 het aan
tal hoogovens liet afhangen
van.. Russische ijzerertsen, die
nog veroverd moesten worden
En wil men nog één punt? Het
ijzeren gordijn heeft niet alleen po-
litek de grenzen voor Oostenrijk
scherp getrokken, economisch
sneed het bovendien het traditione
le handelsgebied af. Nu kan men
naar het Oosten alleen nog maar
handelen op puur bilaterale wijze
en onder politieke druk. waardoor
men Poolse kolen kan krijgen te
gen betaalbare prijzen, als er geen
behoefte aan bestaat en zonder die
zelfde kolen blijft, als men ze wel
nodig heeft, in welk geval men
goedkoper uit de VS brandstof
kan importeren dan uit het toch
nabijere Polen
Maar Is de toestand dan hopeloos?
Dat in geen geval: verhoudingsge
wijs is er in Oostenrijk veel bruik
baar landbouwfond. is er zeer veel
bos (hier wordt het slechts over
troffen door Zweden en Finland), is
er veel latente clectrlsche energie
in het veie snelstromende water,
zijn er grondstoffen als ijzererts,
bruinkool, petroleum, zout. koper,
lood, zink, antimoon. En dan is er
een schoon landschap met 's win
ters skiërs en 's zomers bergbeklim.
mers en natuurlijk is er dan die in
dustrie, die gedeeltelijk door de
zelfde politieke spanningen waar we
van spreken .zoals overal elders
een hoogconjunctuur doormaakt.
Hopeloos: neen! Moeilijk: ja,
zeer! Maar wat wil men van
een land, dat in een halve eeuw
nog niet tot rust is kunnen ko
men en nu nog heen en weer
wordt gewenteld?
1-fET Riesenrad in het Prater
-* van Wenen staat er niet
meer zo troosteloos bij als hier
boven.
Het is zelfs weer helemaal op
gebouwd. Toch is dit beeld van
vernietiging nu nog ergens sym
bolisch vóór Oostenrijk: het ker
misterrein met gijn talloze attrac
ties en tentjes en dan natuurlijk
het Riesenrad boven alles uit, is
zelfs in de vernieuwde vorm een
stuk verleden, waarvan Wenen,
waarvan Oostenrijk, nauwelijks
kan scheiden.
Het was er, toen
wij er in een
Maartse sneeuw
bui rondwaarden,
leeg. kaal. droef
geestig en een
beetje belachelijk;
Weners, die het
weten kunnen,
zeggen dat het in
betere seizoenen
met de publieke
belangstelling
vaak niet gunsti
ger is gesteld.
wat toil men ook
in een land waar
het leven zo duur
Eigenlijk gelo
ven wij dan ook,
dat de andere
foto het n i e u-
w e Oostenrijk
symboliseert: die
lachende leerlin
gen van een op
leidingsschool van
een grote onder
neming, vormen
de toekomst van
het land, dat in
hard werken en
industrialiseren
een nieuw bestaan kan vormen.
Het zijn leerlingen van de be-
dr\jfsschool der Janbacher Wer
ke bij Innsbruck, waar uiterst
moderne dieselmotoren worden
vervaardigd.
RICHMOND Een 25-jarige Ne
derlandse student, G. H. de Ville-
neuve uit Wassenaar, is te Rich
mond (Virginia) in de Verenigde
Staten omgekomen door een val
van een 360 meter hoge radiotoren.
De jongeman, die met een studie
beurs studeerde aan het „Williams
College" te Williamstown in Massa
chusetts. werd reeds sinds 9 April
vermist. Zaterdag is zijn stoffelijk
overschot door vissers gevonden
AMSTERDAM. Herinnert u zich nog van heel lang geleden films als
„Das Kabinett des dr Caligari", „Der letzte Mann", „Die Nibelungen",
„Variété", met Emil Jannings, „Metropolis" enz. De producer van die films
was Erie Pommer. Wanneer een Pommer-produetie op hel doek werd ge
projecteerd, dan ging de bioscoopbezoeker eerst eventjes verzitten, want
dan kwam er stellig iets bijzonders.
De maker van die films, van „Der
Kongress tanzt", „Der blaue Engel",
ook. zat Maandag in het Amstel-
hotel te Amsterdam tegenover ons.
In 1933 heeft Eric Pommer Duits
land verlaten. Amerika werd zijn
tweede vaderland. Maar hij lijkt niet
op wat uw geestesoog ziet als u het
woord filmproducer hoort. Geen dik
kerd in hemdsmouwen met een gro
te sigaar, maar een slanke, kleine,
grijze man met een wat vermoeid
gezicht, een zachte stem, een aange
name glimlach. Een dichter op leef
tijd. dat is uw eerste indruk.
„Ik ben hier op doorreis naar Frank
rijk." vertelde hij ons. „Mijn nieuwste
weer in Duitsland gemaakte film heet
,.'s Nachts langs de weg" met Hans Al-
bers en Hildegard Knef. Die film moot voor alles goede scenario-schrijvers no-
voorbeeld nu ln Amsterdam maar voor zichzelf 1 dig," zei hij.
spreken. Ik wil graag C.O.-producties
maken Dat zijn Duits-Engelse of Duits-
Amerikaanse films. Mijn nieuwe Duitse
film hoopt aan te tonen dat de techni
sche en artistieke voorwaarden daartoe
in Duitsland aanwezig zijn. Mün nieu
we film is geen experimentele film. geen
„Caligari" geen „Letzter Mann". maar
Iets.
Even zocht Eric Pommer naar woor
den.
„Gezond middageten." opperden wij.
„Ja, maar dan de fijnere keuken."
In Frankrijk gaat de heer Pommer
naar het filmfestival in Cannes en
daarna wil hij wat vacantie houden
Maar hij heeft cr ook zakelijke ge
sprekken voorbereid In Mei gaat hij
weer naar Amerika (hij ls al lang Ame
rikaans staatsburger), maar na eèn paar
maanden gaat hij terug naar Duitsland
om nog één of twee films te maken. „Ik
blijf wonen in Amerika." voegde bij er
aan toe.
Na de bevrijding was hij Amerikaans
filmofficier in Duitsland. Hij had een
snelle wederopbloei van dc Duitse film
verwacht, maar wat hij in 1945 hoopte
aan te treffen begint nu, in 1952 pas
langzaam te ontluiken. „Duitsland heeft
Advertentie (1. M.)
Niet krabben. Dc helder
vloeibare D. D. D. kal-
meert de Jeuk in enkele
seconden, doodt de ziektekiemen en ge
neest tot diep ln de huldportön.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
(Van een medewerker)
De staat, waarin ik woon, Ontario, heeft thans ruim 75.000 werklozen.
Een enorm aantal gehuwde vrouwen werkt buitenshuls om mede in de
uiterst hoge kosten van levensonderhoud te voorzien. Daarmee vormen zü
een nieuwe goedkope concurrent op de toch al overvoerde arbeidsmarkt.
De woningnood is groot. Canada wordt gekenmerkt door een ernstige cul
tuurloosheid. De gejaagdheid en oppervlakkigheid worden cr een dagelijks
terugkerend gevoel. Een groot deel van de in Canada behaalde winsten
vloeit door de investering van veel Amerikaans kapitaal over de grenzen
weg. Dit zün enige van de conclusies, die ik na m^jn betrekkelijk korte
verblijf in Canada meen te moeten trekken.
Het winterseizoen is voor werk
over het algemeen een slecht sei
zoen in Canada, maar voor tijdelij
ke betrekkingen bieden de twee
maanden vóór Kerstmis in een gro
te industriestad als Toronto weer
vele mogelijkheden Eind October
kreeg ik een baantje bij de verde
ling en verzending van goederen
naar de filialen van een van de
grootste warenhuizen. Een loon van
42 dollar per week voor eenvoudig
pakhuiswerk was niet eens zo
slecht.
Daar ik voorlopig alleen voor
mij zelf had te zorgen, was dat
ruim voldoende om in mijn levens
onderhoud te voorzien. Een goed
kope kamer/kabinet voor 7 dollar
per week inclusief telefoon, centra
le verwarming Cwat practisch ieder
thuis heeft) en gebruik van bad
kamer en keuken (met frigidaire)
had ik te danken aan mijn Cana
dese relaties.
De rest van mijn uitgaven voor
een warme maaltijd in de zeer
goedkope cafetaria voor employe's,
brood, wasseru. tram, postzegels,
een enkel concert, enz. kwamen tot
nu toe op ongeveer acht tot tien
dollar. De extra-inkomsten uit
overwerk dekten de extra-uitgaven.
Al met al is het mij gelukt om per
veertiendaagse loonuiikcring onge
veer vijftig dollar naar de bank te
brengen, zodat ik tegen Kerstmis
mijn overtocht al had overgespaard.
Cultuurloos
Ik geef deze cijfers en feiten om
straks duidelijker te laten zien.
hoe betrekkelijk hun waarde eigen
lijk is. Wel moet ik u waarschu
wen. dat alles wat ik schrijf een
persoonlijke indruk is en gezien
tegen een achtergrond, die ik in
dit leven belangrijk vind.
Zo zal het menigeen, die hier
zijn werk vindt in het zakenleven,
dat vanzelfsprekend een meer ma
teriële belangstelling met zich
brengt, misschien weinig interesse
ren dat Canada gekenmerkt is
door een ernstige cultuurloosheid.
In een oude Time (van Juni j.l.)
las ik een bevestiging van veel van
mijn eigen gevoelens. „Als de mo
derne staten zouden worden ge
rangschikt naar hun belangrijkheid
op het gebied van het culturele
leven, dan zou Canada een slecht
figuur slaan staat er in aangehaald
uit een verslag van oen commissie
die een onderzoek instelde naar de
culturele ontwikkeling in dit land.
Die commissie (Can. Massey Com
mission) gaf als de voornaamste
oorzaken voor de culturele apathie
in dit land het feit, dat de bewo
ners van Canada zo verspreid wo
nen over een enorme oppervlakte
en dat Canada zo dicht tegen de
rijke en royale Verenigde Staten is
gelegen.
Financiële steun van de Rocke
feller en Carnegie Foundations
heeft Canada milliocnen dollars
bespaard, maar veel van zijn initia
tief gedood. Jarenlang reeds is ge
teerd op Amerikaanse boeken,
films, muziek, beeldende kunst en
wetenschap.
Omdat het niveau van de kunst
en de wetenschap nooit helemaal
los staat van dc algemene ontwik
keling van een land, is het geen
wonder, dat op vele andere gebie
den hetzelfde euvel een rol speelt.
Canada heeft bijvoorbeeld jaren
lang grondstoffen naar dc V S uit
gevoerd; dit was een geweldige
bron van inkomsten voor weinigen.
Naderhand worden dan dc eindpro
ducten ingevoerd tegen relatief veel
te hoge prijzen. Wanneer de ver
werking van grondstoffen wel ge
schiedt op Canadees gebied, zal dit
toch in vele gevallen geschieden
met Amerikaans kapitaal; een groot
Ondanks merkwaardige tegenstrijdigheden
een belangrijk en uiterst
begaafd kunstenaar
SINDS DE DOOD VAN FLORIS VERSTER in 1927. is er in geen
Nederlands Museum meer een uitgebreid overzicht gegeven van
zijn levenswerk. Nu. 25 jaar later is dus wel het ogenblik aangebroken
om speciale aandacht te vragen voor dat oeuvre, en de directie van de
Lakenhal heeft die gelegenheid dan ook niet voorbij laten gaan. Ruim
90 schilderijen en tekeningen en nog wat grafiek zijn in het Leidse Mu
seum bijeen gebracht en geven een karakteristiek beeld van deze
uiterst begaafde kunstenaarspersoonlijkheid, waarin zich zulke merk
waardige tegenstrijdigheden voordeden.
Het merkwaardige van dit over
zicht is immers, dat er niet zozeer
sprake is van een geleidelijke ont
wikkeling, een groei van jeugdig
talent naar een gerijpt meester
schap, doch dat naast elkaar wer
ken ontstaan, die in techniek en
karakter sterk verschillen, en toch
ieder voor zich van groot mees
terschap getuigen. Wat te denken
van een man. die met onuitputte
lijk geduld, steentje voor steentje,
een rijtje dorpshuisjes te Borger
tekent, dan, van ditzelfde onder
werp een spontane, snelle, impres
sionistische studie in olieverf schil
dert, om er dan wéér een uitvoe
rige tekening met wasknjt van te
maken?
Er zün stillevens, die met lief
devolle aandacht en minutieus rea
lisme zijn geschilderd en daarnaast
zijn er bloemstukken die met to
meloze vaart en brio, als 't ware
inééns op doek of paneel zijn ge
smeten. Er zijn tekeningen van
Kerkinterieurs en van Leidse
stadsgezichten, waarin de détails
met een enorme beheersing en di-
cipline stuk voor stuk zijn
weergegeven, zonder dat overi
gens de structuur van het ge
heel wordt versnipperd. Er zijn
ook landschappen en stillevens die
een brede schildertrant tonen van
verfvegen en toetsen, een Breitner
waardig.
Toch zijn deze tegenstrijdighe
den-niet het gevolg van een wan
kelkarakter, dat zonder overtui
ging nu eens hier, dan weer daar
zijn heil zoekt. Daarvoor zijn de
schilderijen van Verster stuk voor
stuk te persoonlijk, getuigen te
zeer van een wil en een doelbe
wust kunnen. Ik geloof, dat de
verklaring ligt in een zekere te
genstelling tussen Verster's aan
geboren aard en de stijlontwikke
ling van de schilderkunst van zijn
tijd.
Vóór alles: stilleven-
schilder
Naar aard en wezen is Floris
Verster een stilleven schilder,
d.w.z. een kunstenaar die zich het'
liefst verdiept in de verborgen be
scheiden schoonheid van kleine,
onaanzienlijke dingen. Verster heeft
op onnavolgbare wijze, de innige
gedeelte van de winsten uit deze
bedrijven verdwünt daardoor over
de grens.
Politiek slecht geschoold
Het zou volkomen onjuist zijn de
indruk te vestigen, dat Canada be
staat uit een luie en karakterloze
bevolking. Integendeel, dc honder
den jaren van pionicrslcven, vaak
harde strijd om het eigen bestaan
hebben menige voortreffelijke per
soonlijke eigenschap bij de gemid
delde Canadees aangekweekt.
Maar deze vaak te zeer op het
eigen belang gerichte eigenschap
pen maken de situatie alleen maar
moeibjker. De Canadees moet zich
nu instellen op het feit, dat bijna
alle maatschappelijke problemen
wereldomvattend zijn geworden.
Dat dit met een volkomen gebrek
aan politieke scholing en een zeer
onontwikkeld perswezen maar heel
slecht wil lukken, is werkelijk geen
wonder.
Een van de meest bedenkelij
ke gevolgen van het gebrek
aan belangstelling voor maat
schappelijke problemen ligt in
het feit, dat soms ondanks de
candidaatstelling van enkele be
roemde hockey- of rugby-spclers
de weinig constructieve verkie
zingscampagnes doorgaans niet
meer dan 30 0 35% van de kies
gerechtigden naar de stembus
kunnen trekken.
Aangezien de Canadees echter een
mens is met een hart en een ziel
zoals u en ik, gaan talloze dingen
in het leven toch niet ongemerkt
aan hem voorbij. Maar zij vinden
te zeer een uitweg in angst en
emoties; angst voor een depressie
na de ellendige ervaring van de
dertiger jaren, een economische
jalouzie ,ecn betrekkelijk sterk an
tisemitisme. een „gereserveerdheid"
tegenover dc vreemdeling in vele
meer gespecialiseerde beroepen zün
hiervan voorbeelden.
In enkele gevallen is dit laatste
zelfs uitgegroeid tot een tegenstand
tegen immigratie.
Het is echter beslist niet zo. dat
de gemiddelde Canadese werkne
mer. die zich langzaam maar zeker
over de gehele linie in vakvereni
gingen organiseert, bezwaar heeft
tegen immigratie Dit bleek om.
duideluk uit het verslag van een
provinciale büeenkomst van het
Canadees Wcrknemersconqres op
8 December. In een algemeen aan
vaarde motie verklaarden ae geor
ganiseerde werknemers, dat zij niet
gekant zün tegen immigratie Zij
erkennen zelfs de noodzaak daar
van voor een voldoende ontwikke
ling van alle mogelijkheden die dit
land biedt maar verlangen. dat deze
volgens een goed opgesteld plan zal
geschieden.
Arbeidsmarkt overvoerd
Het is m.i. volkomen onverant
woord om aan de huidige overvoer
de arbeidsmarkt nog eens tiendui
zenden arbeidskrachten toe te voe
gen. zonder daartegenover een
drastische verruiming van de werk
gelegenheid te stellen
Ontario heeft thans ruim
75.000 werklozen. van wie
Toronto alleen al bijna 20.000.
De winter is wel een slecht sei
zoen. maar daartegenover staat,
dat in de jaarlüks terugkeren
de seizoenwerkloosheid ook in
het geheel niet wordt voorzien
door overbruggingsgelden of
welke sociale maatregel dan
ook.
Felle aanval op Russisch
vredesoffens lef'
WASHINGTON. „De Ver. SU-
ten en haar hondgenoten hebben
duidelijk doen uitkomen, dat z(J
geen stap terug kunnen doen. noch
de opkomst in Europa van een
nieuw tijdperk van samenwerking
in gevaar brengen," zo sprak de
Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken. Dean Acheson. in
een rede voor het Amerikaanse
genootschap van dagbladdirecteu
ren. „Daarom zullen de V.S. do
plannen, die het deelnemen van
Duitsland aan een zuiver defen
sieve Europese gemeenschap be
ogen, blijven steunen."
Acheson interpreteerde de cam
pagne van het Kremlin in Duits
land als louter een onderdeel van
een plan, Duitsland buiten de Wes
telijke defensie-gemeenschap te
houden.
Spr. noemde de economische
conferentie te Moskou een poging
van de Sowjet-Unic „zich het be
zit van strategische materialen te
verzekeren teneinde haar oorlogs
potentieel op te kunnen bouwen.
De Ver. Staten zullen de aantrek-
k%\ïjkhcid van dit soort Sowjet-
propaganda onmetelijk vergroten,
indien wij door beperkende maat
regelen buitenlandse goederen bul
ten ons land houden," aldus Ache
son.
FLORIS VERSTER
Soyakruik en inmaakflessen
glans, het „stille leven", van een
micro cosmos geschilderd, die door
weinigen zó intens is doorleefd.
Daarin was hij een geestverwant
van sommige 17e eeuwse Hollan
ders, van de 18e eeuwse Chardin
en van zijn tijdgenoot Fantin La-
tour. Doch hij leefde in een tijd,
waarin de schilderkunst een grote
vernieuwing onderging en speciaal
het landschap-schilderen een jeug
dig élan, een verrukkende kleu
renweelde ontwikkelde.
Deze nieuwe techniek van schil
deren leert Verster in zijn jeugd
(oa. van Breitner) en omdat hij
een colorist is, die zich zowel in
het uitbundig felle, als in het stil
genuanceerde kan uitleven, biedt
deze manier om de vormen met
kleuren plastisch weer te geven,
hem grote mogelijkheden. Het gro
te schilderij uit 1887 van de
..Steenbikkers" (Verster was toen
26 jaar oud) toont reeds een grote
vaardigheid, doch zonder veel in-
nerlüke overtuiging. Het stilleven
van de „Geplukte hanen" uit 1888.
toont dan echter een volledig
meesterschap, waarin Verster vol
komen zichzelf is en met grote ze
kerheid uitdrukt waar het hem om
te doen is.
Bevrijdende roes en
zelfdiscipline
Doelbewust gaat hu verder. Hij
probeert telkens andere technische
middelen; waskrijt, ets, litho, doch
hoe verschillend de resultaten van
zyn onderzoekingen uiterlijk mo
gen zijn. er spreekt toch steeds dc
geest uit van een man die tot de
verborgen kern der dingen wil
doordringen. Het is altijd weer dat
stille leven, dat hem het meest
boeit in mens, landschap of ding.
Het breed schilderen op groot for
maat is wellicht voor hem een be
vrijdende roes geweest, zoals het
minutieus, gedetailleerd tekenen
een even noodzakelijke zelfdisci
pline betekende.
Doch het meest overtuigend, het
meest overrompelend door hun
zuiverheid en echtheid, zijn Ver-
sier's kleine stillevens Dc houten
nappen met eieren, de geplukte
hanen, de blikken kannen, de Chi
nese theebusjes, de kleine bloem-
stukjes zijn het. die zijn betekenis
voor ons 't duidelijkst tot uitdruk
king brengen, een betekenis, die
dunkt mü. niet met de tijd zal
verminderen.
Tot 2 Juni blijft de tentoonstel
ling in Leiden, om daarna naar
Amsterdam te verhuizen.
R. E. PENNING
