IS ER EEN DERDE WEG? Weekend - conferentie brengt geen licht Grote mogelijkheden door TV? maar... Straatsburgse Assemblée kiest Franse voorzitter Fijne Engelse melange Binnenvaart heeft nog goede kansen Klok GELEZEN- Veel discussie Ridgvvay op weg naar Parijs Positieve instelling van de overheid onon theerlijk Gaat dan henen onderwijst alle volkeren en gewogen Dinsdag 27 Mei 1952 3 Dr J. SUIS (Van een onzer verslaggevers) BENTVELD. Is er een derde weg? Dit was de vraag, die aan de orde was gesteld op een weekendconferentie, geor ganiseerd door de Arbeiders Gemeenschap der Woodbroo- kers te Bentveld Het antwoord op die vraag hebben wij, en an deren, niet gehoord. Dit bleek wel het allerduidelijkst uit de reacties op de inleiding van dr. J. Suys. Van alle kanten vroeg men hem, nadat hij zijn betoog over de derde weg had gehouden, wat nu eigenlijk die derde weg was Laten wij dr. Suys het volle pond geven. Hij zeide. dat de der de weg een vre desbeweging wil zijn, die niet af hankelijk is van een der beide machtsblokken, dus noch van het Amerikaanse, noch van het Russische. Deze nieuwe weg is geen tussenweg, geen middenweg, geen neutralisme, maar een uitweg uit de vicieuze cirkel van de oude machtspolitiek. Men gaat in de af- wijiing van het militair geweld heel ver. maar staat niet op het stand punt van het radicaal pacifisme. Men zegt wel eens: wij- zouden wel willen meedoen, maar jullie zijn zo negatief ten opzichte van het Atlantisch pact. Dat is jam mer, aldus dr Suys, maar wij wen sen nu eenmaal, dat men de brug afbreekt, niet alleen ten opzichte van het Atlantische pact maar ook ten aanzien van de Kominform. Wij achten daarom het lidmaatschap van de communistische partij met dat van de Derde Weg onverenig baar omdat de communistische par tij afhankelijk is van de buitenland se politiek der Sowjet Unie. Dat wil echter niet zeggen, dat wij de communisten als een vijfde colonne beschouwen, wij menen, dat zij te goeder trouw aannemen, dat Rus land een vredesmacht is. Dr Suys acht de communistisch ge leide Vredesbeweging (vredesraadt niet onbelahgrijk. Zij zegt ons iets over de z.g agressiviteit van Rusland Ook een oorlog moet ideologisch worden oor- bereid. Een land. dat overal vredesbe- togingen laat organiseren kan de han den niet meer vrij hebben om een oor log te beginnen. Dit kan geen bedrog zijn. Beroering Hierna legde dr Suys een verkla ring af. die op de druk bezochte conferentie grote beroering zou wekken en aanleiding zou geven tot bewogen discussies Laten wij hem citeren: „Naar mijn mening is het grote gevaar voor de vrede niet af komstig van Rusland maar van Amerika. Dat wij dit niet zien, komt omdat wij de juiste objec tiviteit uit het oog hebben ver loren". In dit verband wees dr Suys op de stromingen in de V S.. die zo gemakkelijk met de ge dachte van een preventieve oor log spelen. In een nadere toelichting zeide dr Suys nog. dat de V.S. hun groot ste vertrouwen .stellen in de bewa pening, de Sowjet Unie in de ideo logie. Toen men Tsjechoslowakije op do Mevr dr H. VER WE Y— JONKER Accoord over Britse en Amerikaanse garanties aan EDG PARIJS. In nauw met het Franse ministerie van Buitenland se Zaken verbonden kringen is Maandag verklaard, dat over de Brits-Amerikaanse garanties aan de Europese Defensie-Gemeen schap overeenstemming is bereikt. Volgens deze kringen bevatten zij de volgende termen: 1. Britse en Amerikaanse troe pen zullen in Europa blijven, zo lang de toestand dit vereist. 2. Voor de „conventie van Bonn" zal zijn geratificeerd zullen geen Duitse soldaten worden gerecru- teerd. 3. President Truman zal bekend maken, dat het uittreden van een lid uit de E.D.G. zal worden be schouwd als verzaking van de „conventie van Bonn". 4. Deze garanties moeten onder worpen worden aan de goedkeu ring van het Amerikaanse Congres en het Britse Lagerhuis. proppen bracht, antwoordde dr Suys, dat dit weliswaar een ..onverkwikke lijke" gechicdenis was maar dat er geen Russische soldaat aan te pas was gekomen, zodat men niet van een Rus sische agressie kan spreken. Aan pro testen tegen de Sowjet Unie had hij geen behoefte ..Wij wensen n'et in een bepaalde stroom te worden meegetrok ken". Wij konden de verzuchting van de voorzitter begrijpen, dat het een tac tische blunder te achten is. dat de derde weg zich zo weinig tracht te on derscheiden van de tweede weg. de communistische. Feiten Mevr. dr H. V e r w e y-J o n k e r had het de volgende ochtend niet moeilijk de juis te weg te wij zen. Zij erken de. dat er aan een werkelijke vredesbewe ging grote be hoefte is. maar die moet zich baseren op de feiten, ook har de feiten. Zij noemde de constructie van twee blokken een grote ver groving van de werkelijkheid. „Wij moeten ons met verblinden laten door de tijdelijke overmacht van die blokken". In dit verband wees zij op het Mohammedaanse blok. dat ook probeert een woordje mee te spre ken. Wij moeten bovendien goed inzien, dat het communistisch blok uit twee delen bestaat, het Rus sische en het Chinese. Snedig merkte mevr Verwey op. dat het Juist Amerika is geweest, dat' het met de derde weg heeft geprobeerd. In Jalta ls Roosevelt met dezelfde metho den te werk gegaan als de .Derde Weg" nu aanprijst De Russen waren er hem hier dankbaar voor. Zij wisten de grootste buit van de oorlog binnen te halen, ten koste van Europa. Pas in 1946 is de Amerikaanse houding omge slagen. toen men inzag, dat de Ru^en met Keen concessies tot een redelijke houding te bewegen waren Spreekster geloofde, dat de idee van neutraliteit een grote waarheid miskent, n.l. dat er een situatie kan zijn, waarin er slechts één alter natief zal zijn: geweld of dreigen met geweld óf toegeven. Er zijn dingen die boven vrede gaan en dat is de vrijheid. Zelfstandigheid In één opzicht was mevr. Ver wey het eens met de Derde Weg, n.l. dat Europa een grotere zelf standigheid tegenover de V.S. moet veroveren. Maar het is niet de schuld van Amerika, dat dit nog niet kan. Eén der voorwaarden van het Marshall plan is geweest de economische een heid van Europa. Aan die voor waarde is niet voldaan. Onze op dracht bestaat in het maken van een Europa, dat gezamenlijk op treedt, dat een gezamenlijke spreek buis heeft, dat zijn economie zo heeft georganiseerd, dat het voor Amerika de moeite waard zal zijn er handel mee te drijven. Daar ligt onze derde weg, dat wil ook zeg gen. dat men dit gezamenlijke Eu ropa niet kan ontwapenen, dat wij een gezamenlijk leger moeten heb ben, niet om een Russische front- aanval tegen te gaan. die zij niet verwacht, maar wel om die paar divisies tegen te houden, die even tueel Berlijn zouden willen ver overen. De langdurige discussies tij dens het weekeind brachten geen toenadering, wij zien de derde weg nog niet voor ons... NEW YORK. Generaal Hldg- way is Maandagavond per vliegtuig uii New York naar Parijs ver trokken om dc functie van opper bevelhebber van de Europese strijd krachten op zlcb te nemen. Ridgway reist in gezelschap van zijn echtgenote Mary en hun drie jarig zoontje Matthew jr. Voor zijn vertrek ontving Ridg way in New York uit handen van de secretaris-generaal der Ver. Na ties Trygve Lie de V.N.-medaille. Postwisselverkeer met Nieuw-Guinea DEN HAAG Met ingang van 1 Juni a s. wordt het postwisselverkeer met het Nederlandse gedeelte van Nieuw Guinea In belde richtingen geopend. Zowel de bedragen van de te storten als van de uit te betalen postwissels behoren' in Nederlandse munt te zijn vermeld. Het maximum bedrag is voor belde richtin gen vastgesteld op 100.— Zwanenzang van minister Stikker als voorzitter der O.E.E.S. STRAATSBURG. De Assemblée van de Raad van Europa is Maandag haar werkzaamheden begonnen met het kiezen van een nieuwe voorzitter in plaats van de Belg Spaak, die in December van het vorige jaar aftrad, omdat hy als gewoon lid meende meer te kunnen doen voor het federa lisme dan als voorzitter. De vice-voorzltter, de Fransman De Menthon, werd met 57 stemmen Spaaks opvolger. De Noorse socialist Moe kreeg 30 en de Engelse conservatief Boothby kreeg 29 stemmen. De Menthon, die behoort tot Schuman's (katholieke) voiksrepublikeinen, is een over tuigd federalist. Woensdag zal de Assemblee het debat beginnen over de Europese Defensie Gemeenschap en over het plan-Eden om de E.D.G. en de Ko len- en Staalgemeenschap te kop pelen aan de Raad van Europa. Uit het rapport van de commissie van algemene zaken blijkt, dat de me ningen over de E.D.G. sterk ver deeld zyn, vooral ten opzichte van de opneming van West-Duitsland in het Westelijk defensie-stelsel. De vergadering koos zes vice- voorzitters, te weten: lord Layton (Engeland, liberaal), Urguplu (Tur kije). mr Van der Goes van Naters (Nederland, P.v.d.A,), Josefsson (IJsland), Jacini (Italië, christen democraat) en von Brentano (West Duitsland, christen-democraat). De Belgische minister van Bui tenlandse Zaken. Van Zeeland, bracht verslag uit over het werk van het ministerscomité. Daarna boorde de vergadering een verslag aan van minister Stikker over het werk van de O.E.E.S Daarbij zei de hij, dat dit verslag wel zijn zwanenzang zou zijn als voorzitter der O.EE.S.. omdat na de verkie zingen in Nederland een nieuwe regering zal optreden. Later verklaarde minister Stlk- Advertentie l.M.) THANS BESCHIKBAAR voor iedere huisvrouw! XIT/IE wel eens in Engeland is geweest, kent de bijzondere thee-melanges, die daar ver kozen worden, - melanges, die eigenlijk zijn ontstaan uit de oude tradities van een thee drinkend volk bij uitnemendheid. een rijke, gouden afschenk. Voor Nederland waren deze melanges altijd vrij kostbaar en het gebruik bleef dan ook beperkt. Douwe Egberts is er thans in geslaagd, naast zijn reeds zo bekende melan ges, een bijzonder geurige Engelse melange te brengen voor slechts 76 ct per pakje. Deze melange. PICKWICK THEE met groen etiket, brengt U de echte, volle Engelse theesmaak, is op vallend krachtig en1 geeft U doet dus verstandig met zo vlug mogelijk eens zo'n nieuw pakje PICKWICK THEE te bestellen. PICKWICK THEE zal óók in Uw gezin trouwe huisvriend blijven! dan een ker op een vraag van een verslag gever. dat hij zichzelf niet opnieuw candldaat voor het voorzitterschap zal stellen. H(j wilde geen verder commentaar leveren. Minister Stik ker is twee jaar voorzitter van de O.E.E.S. geweest. Zijn ambtstermyn loopt in Juli af. (Advertentie l.M.) &/yVet? Vers, als het ware 1 in de nieuwe „all-melal"-verpakking „ingeblikt VIRGINIA'S BEST TOBACCOS Nodig zijn: politieke vrijheid, vernieuwing der vloot en verstandige taakverdeling (Van onze correspondent) AMSTERDAM. Vandaag en morgen nemen enkele honderden mensen deel aan het zestiende Binnenscheepvaart-congres. dat ter gelegenheid van de opening van het AmsterdamRijnkanaal wordt gehouden. Er komen vUf onderwerpen ter sprake: de internationale betekenis van de binnen vloot; aansluiting van secondaire vaarwegen in het Noorden en Oosten van Nederland; de nieuwe vervoerswetgeving; het binnenvaartrecht en de Zondagsrust in het vervoer. Belangrijk congres in Amsterdam Over de internationale betekenis van onze binnenvloot hebben de heren dr W. F. van Gunsteren en drs J. G. Th. Linssen een prae- advies uitgebracht. Bij de bespreking van de mogelijk heden welke de huidige situatie in West-Europa biedt, zegt dc heer Van Gunsteren dat zij ondanks de vele be lemmeringen niet ongunstig is. Wel js er een aantal factoren na dc oorlog aan te geven welke ten nadele van de bin nenvaart hebben gewerkt. Als echter het verkeer in West-Europn zich aan stonds in vrijheid en basis van ge lijke rechten zal kunnen ontwikkelen, kan blijken, dat in de huidige situatie ruimschoots plaats is voor dienstbetoon op de binnenwateren zonder dat van een crisis door gebrek aan transport- goed zal worden gesproken. Nu zal. volgens dr Van Gunsteren. de Nederlandse vloot op internationaal gebied slechts kans van werken heb ben. Indien zij beter of goedkoper werkt. Het presteren van diensten in de binnenvaart is echter iets zó een voudigs. dat van een onderscheid in qualitelt nauwelijks sprake Is. Blijft dus. zeker voor het massagoed, de nood zaak om goedkoper te Zijn. Dc Neder landse Rijnvaart, groot geworden uit sluitend door de vrijheid, is de goed koopste op de Rijn. Gebiedende eis is, dat de rege ring zorgt voor de politieke vrij heid op intern, gebied teneinde de Nederlandse vloot gelegenheid te geven deze economische voordelen tot hun recht te doen komen. Wat de mogelijkheden in de toekomst betreft; indien de binnenvloot zich snel aanpast aan de nieuwe eisen, zal zij ongetwijfeld een breed ter- IR OTTEN (PHILIPS) WAARSCHUWT: Morgen weer beurs* (Van een °nzer verslaggevers) EINDHOVEN. „Voor het slagen van de televisie in Nederland is de noteringen verlaging van de weeldebelasting niet voldoende. Hiernaast ls vergroting j van het aantal zenduren, en spreiding der uitzendingen over de gehele DEN HAAG Na de besprekin- week een vereiste. Eerst dan kan de zo nodige opleving ontstaan met als gen in de ministerraad welke gis- gevolg: hogere opbrengsten der schouwgelden, betere en meer frequente programma's, groter ervaring, enz." Dit zei ir. P. F. S. Otten. voorzitter van het presidium, in zijn Maandag namens de Raad van Bestuur der N.V. Philips' Gloeilampen fabrieken, uitgesproken rede tydens de in Eind hoven gehouden vergadering van aandeelhouders. teren zijn gehouden, is de verwach ting gerechtvaardigd, dat minister Lieftinck zich vandaag tot het be stuur van de Vereniging voor de Effectenhandel zal wenden. Er schijnt een goede kans. dat naar aanleiding van deze ontwikkeling de Vereniging morgen de noteringen ter beurze normaal zal hervatten. Hernieuwde arrestatie van Zuid-Afrikaanse vakverenigingsleider JOHANNESBURG De secre- taris van de Zuidafrikaanse vak vereniging van arbeiders in de kle dingindustrie. Sachs, is Maandag voor de tweede maal gearresteerd wegens overtreding van een rege ringsbevel om geen politieke bij eenkomsten bij te wonen. Zater dag was Sachs onder borgstelling weer vrijgelaten. „Wij zien", aldus de heer Otten, „in de televisie grote mogelijkhe den. Doch er is een „maar" aan verbonden: televisie komt namelijk alleen daar op gang, waar de over heid daar. waar haar medewer king onontbeerlijk is zo positief mogelijk is ingesteld. Ir. Otten gaf enkele voorbeelden van wat de televisie kan worden. In de Ver. Staten bedraagt het aan tal bezitters van een televisie-apparaat ruim 16 millioen. hetgeen betekent, dat rond 66<7e van alle gezinnen, die binnen het bereik van een zender wo nen. een toestel hebben In 1951 werden er 5.2 millioen apparaten verkocht, tegen een waarde van In totaal 1.6 mil liard dollar. Mogelijkheden zijn ge schapen het aantal zenders in een pe riode van vijf jaar op te voeren van thans 108 tot 1200 A 1500. In Engeland werd in de afgelopen vijf Jaren ongeveer 18 procent der gezin nen wonende binnen het bereik van een T.V.-zcnder. bezitter van een toe stel Er zijn momenteel ruim 1.5 mil lioen apparaten ln gebruik De waarde van de 650.000 in het vorige Jaar aan het Britse publiek verkochte TV-toc- stellen bedroeg ca. 37 millioen pond sterling. „Er liggen voor ons in de wereld niet alleen enorme mogelijkheden op het gebied van de verkoop van TV-ontvangapparaten, maar daar door ook op het terrein van bui zen, apparatuur en uitrusting". „De wereld echter", vervolgde de heer Otten. „beoordeelt de be tekenis van Philips in de eerste plaats naar de resultaten, die zij op de binnenlandse markt heeft bereikt. Onkundig van de bijzon dere verhoudingen in ons omroep bestel. redeneert men" aldus spreker „in het buitenland, dat de televisie jn Nederland niet van de grond is gekomen en om dat men Philips in Nederland weet. zegt nren dan. dat Philips de televisie niet kon introduceren, hetgeen onze naam op televisie gebied ernstige schade heeft be rokkend". „Een vérziende instelling van de overheid is daarom onmisbaar om de positie van de Nederlandse ra dio-industrie en de daarmee ver wante industrieën op dit nieuwe en grote gebied in de wereld te ves tigen, werkelijk niet allaen ten bate van deze industrie, maar van het gehele land". Sprekende over de algemene gang van zaken in het Phlllps-bedrijf. zeid" de heer Otten. geen reden te zien voor pessimisme Hij wees er op. dat een onderneming niet moet streven naar het behalen van tijdelijke voordelen, doch naar de grootst mogelijke con tinuïteit in haar activiteit In beginsel altijd en nog sterker bijd e huidige politieke en ecnomlsche omstandighe den is een onderneming genoodzaakt een winst te maken, die boven een be hoorlijke vergoeding aan de kapitaal verschaffers een reserve inhoudt. Deze reserve kan men beschouwen als een buffer om de risico's te dragen, die ontstaan uit mistastingen in prognoses. Wat dc vermindering van de perso- neclbezetting betreft ir Otten wees in dit verband op het uitblijven van be langrijke buitenlandse defensieopdrach- tcn. waardoor de mogelijkheid verviel voor bepaalde sectoren van 't bedrijf, die de belemmeringen van de civiele afzet zouden gevoelen, compensatie te vin den. Een deel van de vermindering werd bereikt door het personeelsver loop niet aan te vullen In de komende maanden zal voor 400 personen het nog lopende ty delijke dienstverband worden be ëindigd. Het ontslag van de overi gen zal beperkt blijven tot een paar honderd. Voor 3000 man tijdelijk een werkweek van 40 uur ingevoerd. rein van werkzaamheid kunnen vinden. :Daartoe is eerst nodig, dat grote kapitalen worden geïnves teerd. Het is ook van belang, dat een verstandige taakverdeling tus sen de spoorwegen en de binnen vaart plaats vindt. Voorts zal men er voor moeten waken, dat de Noordzeehavens in tijden van slapte druk zouden uitoefenen op de binnenvaart, teneinde een be paalde havenpolitiek voorrang te verlenen. De heer Linssen merkt In zijn prae- advies op dat de Nederlandse havens niet onverschillig staan tegpnover dc belemmeringen, welke om allerlei poli tieke redenen 'aan de natuurlijke ver voersstromen ln het achterland van de Nederlandse havens worden berokkend. Deze belemmeringen zijn bv. Rijn vaart premies, het gratis slepen tot aan Dordrecht, de verkcerspolltiekc maatregelen van de West-Duitse rege ring en dc zg Seehafenausnahmetarife. Volgens de heer Linssen zal tegenover de kunstmatige maatregelen van be paalde havens krachtig stelling moeten worden genomen. Het is volgens hem, zelfs de vraag of de Nederlandse overheid ter bescherming van de Neder landse haven- en scheepvaartbe. langen, op het gebied van de tarie ven niet eveneens maatregelen zal moeten treffen, waardoor althans een deel van de discriminerende werking kan worden genivelleerd. Advertentie I UW RODE KRUIS bij de landelijke inzameling eind Mei begin Juni bij hoofdpijn, verkoudheid, rheumalische pijnen Conferentie IRCL gesloten NOORDWIJK. Prinses Wii- helmina, die presidente was van de conferentie van dc Interna tionale Raad voor Christelijk Lei derschap, is tot erevoorzitster van deze conferentie benoemd. Konin gin Juliana heeft deze conferentie, die in Huis ter Duin alhier gehou den werd en door 200 afgevaardig den van twaalf landen werd ge vormd. driemaal bezocht. Aan het slot van de conferentie heeft Prin ses Wilhelmina Maandag de aan wezigen over het onderwerp „Onze boodschap als Christenen" toege sproken. Zij eindigde haar toespraak met uiting te geven aan de hoop. dat alle aanwezigen bij hun terugkeer naar hun haardsteden zouden wor den begeleid door de woorden van Hem, die zegt: „Mij is gegeven alle macht in hemel en aarde. Gaat dan henen, onderwijst alle volkerenlerende hen onder- houden heb". alles wat ik u geboden Prins iiïgelicht over Limburgse problemen MAASTRICHT Prins Bernhard landde Maandagmorgen op het vliegveld Zuid-Limburg voor een tweedaags bezoek aan deze provin cie. De eerste dag liet de Prins zich in het gouvernement van Maas tricht voorlichten over de proble men. waar Limburg zich voor ge steld ziet. De middag van deze eer ste dag gebruikte hij om enkele be langrijke industrieën in Zuid-Lim burg te bezichtigen. Tot de problemen die werden be sproken, behoren: het technisch on derwijs. het emigratievraagstuk dat voor Limburg met z'n snel groeien de bevoiking zeer urgent is. de electrische energievoorziening en de verkeersvraagstukken te land en te water. Reeds £75.000 voor „Erefonds voor oud-verpleegsters" AMSTERDAM. In vrijwel alle delen van ons land zijn de laatste tijd plaatselijke comité's van actie voor het „Erefonds voor oud-ver pleegsters" opgericht. Het gevolg hiervan is geweest, dat het kapi taal van het fonds binnen enkele weken van 50.000 tot 75.000 aangroeide. Er komen nog dage lijks belangrijke bedragen binnen bij het secretariaat (Wetering schans 86, Amsterdam, postgiro nummer 3650) zodat het zich laat aanzien dat binnen zeer korte tijd de eerste honderdduizend gulden bijeen zullen zijn. Willem Ravelli wordt zestig jaar DEN HAAG De vermaarde Nederlandse bas Willem Ravelli hoopt Zaterdag 31 Mei zijn zestig ste verjaardag te vieren. Hij be gon zijn loopbaan op. kantoor, evenals zijn collega Louis van Tul der. Zijn opleiding tot zanger kreeg hij van Frans Andreoli. Cornelie van Zanten en Anton Sistermans. Aanvankelijk ging zijn belangstel ling uit naar de opera, maar ten slotte kreeg het oratorium zijn volle liefde. Meer dan 300 keer heeft Ravelli de Christus-partij in Bachs Matthaeus-passion vertolkt. Regering wil bouwen van eigen woningen bevorderen TILBURG „Door de grote overheidsbemoeiingen met de wo ningbouw èn de grote tekorten is de eigen woning wel wat in de ver drukking gekomen", zei dr. ir. Z Y v d. Meer, directeur-generaal van Wederopbouw en Volkshuisves ting bij een eerste steenlegging voor nieuwe woningen in Udenhout. „Thans is er echter een kentering merkbaar", meende hij. Hij kondig de een bijzondere voorlopige rege ling aan, waardoor hel bouwen van eigen woningen zou worden bevor derd. Deze regeling zal gelden, tot dat de nieuwe woningwet, welke op stapel staat, ook hierin zal voorzien. Telegrafisten in Ver. St. zijn weer aan liet werk WASHINGTON. De vakbond van employés van commerciële telegraafmaatschappiien in Ame rika heeft met 8.685 tegen 5.468 stemmen besloten een voorstel te aanvaarden tot beëindiging van dc ^hans 53 dagen durende staking bij de Western Union. een blik die mij de indruk aaf dat hij ons de klok een beetje kwalijk FAN een antiquarische tante erf de mijn vrouw plotseling een man-hoge staande klok, die ondanks de zichtbare aanwezigheid van vele gewichten. carillons, ingebouwde beiaardiers en zonnewijzers. geen enkel tikje wilde geven Daar het trotse stuk in de gang werd opge steld, stootte ik er elke nacht kin, knie of voet 'epen. M(jn gejammer werd dan altijd geaccompagneerd door een metaalachtig galmen van het doelloos rondhangende speel werk, zodat ons verlangen uit die zeilde kelen nu óók eens de volle uren te horen afroepen, met dc nacht toenam. De klokkenmaker, die ik telefo nisch aan dit ziekbed had ontboden, bleek een man vol voze gelaten heid, waarachter een wilde drift met moeite ln het dwangbuis werd aehouden. Hij opende de deur ran het uurwerk en keek belangstellend naar binnen, als verwachtte hij daar kennissen aan te treffen. Na de ge wichten enigszins te hebben ver schikt maakte h\j met de tong een soppend geluid in een holle kies, knikte enige malen zeer ernstig en sprak: „Ik zal 'm moeten meenemen." Even later wankelde hij er mee het huis uit. Door het venster kon ik zien hoe hij tantes bakbeest om de tien meter neerzette. Hij veegde dan met de zakdoek over het voor hoofd en keek naar onze gevel met V ik is de klok een beet, nam. Toevallig zat ik wéér bij het raam toen hij er een week later mee terug keerde. Daar z(jn knieën knikten onder de last Hep ik hem een eindweegs tegemoet zodat wij de klok even later samen, als een doodkist, de trap op droegen. „Gaat u even zitten, u zult wel moe zijn", zei mijn vrouw, toen tantes nalatenschap eindelijk over eind stond. „Hoort U 'm tikken?" vroeg de man, vermoeid doch niet onvol daan. „Nou/", riepen we bly. Want het was zo. Aangemoedigd door onze geestdrift begon de klokkenmaker nu een beetje te pochen. Over twee minuten is het vier uur", zei hij met brillante achte loosheid. „Dan zullen we eens horen hoe meneer zijn liedje zingt." Hij lachte even als. iemand die een potje kan breken en vouwde de handen samen op zyn buik. Het waren spannende minuutjes, dat spreekt, maar eindelijk was het dan toch zo ver. „Vier uur!" riep mijn vrouw. Dc klok slaakte een droge snik en begon daarop te reutelen of hij in een kwaad vel stak. Terwijl wij ontzet terugweken, knapte er iets in het binnenwerk en klonk weer het metaalachtige galmen, dat ik zo goed kende van 's nachts, na het stoten.- De man knikte met wreed toege knepen mond. ,Jk zal hem moeten meenemen", zei hij moedeloos Even later zagen we hem er weer mee door de straat tobben, nagekeken door de mensen en aan baldadige honden ten prooi. „Nou ja, wij- kunnen er toch écht niets aan doen", zei ik. „Nee", vond mijn vrouw, „Hij krijgt cr trouwens al een beetje handigheid in. vind ik." Déze keer duurde het Pen volle maand, maar ah u het mij vraagt was cle man wel vijf jaar ouder ge worden toen hij eindelijk met de klok naar boven klom. „Zó, daar is hij weer", riep hij. Zijn stem had de verschrikkelijke klank van iemand die cerebraal be sloten heeft tot de mimiek van een opgeruimde kwant, doch terzelfder- tijd vreest dat de hoog in hem op getaste ergernissen onverwacht een uitweg zullen zoeken. „Hij tikt niet", zei mijn vrouw angstig. „Dat is nogal wiedus", antwoord de de man ruw. „Ik moet hem nog opwinden." En nu dreef hij de sleu tel met kracht in het 0at „Het was een enorm karwei", ver volgde hij, onder het draaien, .Het leek wel een gekkenhuis, daarbin nen Alles zat los en..." „Krak!", riep de klok opeens triomfantelijk en wéér klonk die droeve, metalen echo. Geruime tijd bleef de man in dezelfde houding staan en ook wij durfden geen vin verroeren. „Ik heb de veer kapot gedraald", zei hij eindelijk, met de toonloze stem van een stervende. „Ik zal hem wéér moeten meenemen Daar wij geen troostwoord wisten te vinden, zagen wij met hangende kopjes, hoe hij de klok op de schou ders nam. Bij het trapgat bleef hij even staan. „Ik bied cr u vijftig gulden voor", zei hij opeens. Nou, daar hoefden we niet voor in de afdelingen. Toen hij mij hfit geld had overhandigd, vroeg ik: „En wat doet u er nou mee, me neer?" Zijn oogjes werden klein van haat. „Ik donder 'm achter in de tuin'" riep h(j en hol schaterend verdween hij met de klok in het duister. KRONKEL. vwvv/wvwvA/vv/v/vwvwve Kort na zijn dood Is op prof. Kohn- stamm nog een overigens pië teitvol gestelde aanval gericht door een hoogleraar, die tevens aan een mid- delbare school was verbonden Deze nam 't onze grote pacdagoog min of meer kwalijk, dat hij nog kort voor riJn ver- scheiden de docenten bij het mlddelbaa. en hoger onderwijs cr van had beticht In het algemeen te welnie belangstelling voor en kennis van paedagoglsche en didactische vraagstukken tc hebben. Het Is Jammer dat dit debat niet ver der gevoerd kon worden, want vroi. Kohnstamm zou zijn antwoord klaar gehad hebben Dat tc veel docenten het los geven vrijwel geheel door de prac- tljk moeten leren en dat dit vaak een leren „met schade en schandemoet zijn lijkt ons een moeilijk te betwisten feit' al Is er op dit punt de laatste Ja- ren' wel wat verbeterd In leder geval stemt het. tot vreugde, dat thans van dc hand van prof. dr II. VV. F Stellwag, huttengewoon hoogleraar in de paeda- pogick te Amsterdam, een hoek is ver schenen. dat met paedagoglseh-dldac- tlcche beschouwingen de Jonge leraar wil inleiden ln zijn moeilijke maar mooie vak. Het heet Begane wegen en onbetreden paden" (Wolters, Groningen; 12.50). Het geeft niet alleen tal van practlsche wenken voor het les geven, dc omgang met leerlingen, de kunst om ord* tc houden, de betekenis van huiswerk. proefwerk, rapportcijfers enz maar ook een inleiding in de ver nieuwde wetenschap van opvoeding en didactiek met haar psychologische grondslagen Belangrijk zijn vooral de hoofdstukken over leermoeilijkheden, de wenselijkheid van meer differcntlë- ringsmogelijkhcden op de middelbare school en dat over „Kind en opvoeder". Maar behalve algemene vraagstukken worden ook tal van kleine practljk- kwesties tot het „spieken" toe. hespro- ken. Een goed en nuttig boek, dat wij gaarne In handen zouden zien van alle Nederlandse leraren.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1952 | | pagina 3