Plan van NVV voor levens krachtige economie Nooit meer massale werkloosheid! r Minister Lieftinck houdt het been stijf Onenigheid over controle financieel beheer KLM Indonesië ongerust zolang Westerling vrij is Europese Assemblée voor politiek gezagsorgaan Te water Volle compensatie leidt tot nieuwe belasting GELEZEN—, BESTAANSZEKERHEID EN WELVAART" Alg. Rekenkamer aanvaardt verantwoordelijkheid niet Gemeenten voelen niets voor een „schaduw-archief" Luilak: romantiek en... lawaai l en gewogen Zaterdag 31 Mei 1952 3 (Van een onzer redacteuren) 1T7 AT staat de gewone Nederlandse man en de gewone Ne- derlandse vrouw te wachten in de naaste toekomst? Wat betekenen voor hem of haar de met steeds geringer tussen pozen elkaar opvolgende berichten over inkrimping van de werkgelegenheid, werktijdsverkortingen en ontslagen? Wat is de betekenis van de voortdurend stijgende werkloosheidscijfers van de laatste jaren? Gaan wij terug naar die zwarte tijd van vóór de Tweede Wereldoorlog, waarin honderdduizenden bui ten het productieproces gestoten waren? Welke toekomst wacht onze kinderen? Is er 'n economische politiek mogelijk, die aan onze generatie, maar ook aan de volgende een behoorlijk bestaan waarborgt? Kan in Nederland in de eerstkomende periode een behoorlijk welvaartspeil worden bereikt of gehandhaafd? Dat zijn zo enkele uit een reeks van vele vragen, die ouderen en jongeren, mannen en vrouwen in brede lagen van ons volk voortdurend bezig houden. Zij hebben ook de bijzondere aan dacht gehad van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen. Het resultaat daarvan is een lijvig rap port. dat onlangs gereed is geko men en zojuist in aruk is versche nen: het Welvaartsplan vaD het NW, Uitgaande van haar eigen maatschappij-beschouwing spreekt de grootste vakorganisatie van ons land hierin haar oordeel uit over de tot dusver gevolgde sociale en economische politiek. Zij poogt te vens de wegen aan te geven, die een levenskrachtige economische struc tuur van Nederland verzekeren. En onder een levenskrachtige econo mische structuur verstaat het NW in de eerste plaats: een zo hoog mogelijk peil van werkgelegenheid bij een geleidelijk stijgend levens peil. Hoe kunnen onder de maatschap pelijke veranderingen, die zich in het jongste verleden hebben vol trokken. die thans nog plaats vin den en die zich in de naaste toe komst zullen voordoen, volledige werkgelegenheid en een behoorlijk bestaanspeil voor het Nederlandse volk worden verzekerd? Welke toe komstmogelijkheden bezit het be staande productie-apparaat en wel ke nieuwe bestaansbronnen moeten worden aangeboord? Dat is het centrale onderwerp van het Wel vaartsplan. dat zich in hoofdzaak op economisch terrein beweegt, waarmee volstrekt niet gezegd wil zijn, dat het NVV andere levens gebieden minder belangrijk acht. Wanneer het NW verklaart, dat naar „volledige werkgelegenheid" moet worden gestreefd, dan bedoelt het daarmee niet. dat naar zijn in zicht de werkloosheid geheel zou kunnen verdwijnen. Een zekere ma te van werkloosheid (seizoenwerk loosheid o.a.) is onvermijdelijk. Maar wél moet volgens het NVV worden voorkomen, dat opnieuw een leger van permanente werklo zen ontstaat. Want. zo zegt het Wel vaartsplan, „het bestaan van mas sale werkloosheid is een aantasting van de norm der sociale gerechtig heid. bedreigt de samenleving met grote morele schade en leidt voor de betrokkenen tot een leven zonder perspectieven". Drie gevaren Drie oorzaken zien de samenstel lers van het rapport, die de vol ledige werkgelegenheid kunnen aan tasten. Te weten: de meer blijvende veranderingen in de economische verhoudingen het verloop van de econormscne conjunctuur, het op treden van economische depressies met andere woorden, en tenslotte de seizoenschommelingen in de werkgelegenheid. Van deze drie oor zaken beschouwt het Welvaartsplan de eerste als de belangrijkste en de gevaarlijkste, al wordt uiteraard ook aan de conjunctuurpolitiek in het plan ruimschoots aandacht be steed. Het Welvaartsplan geeft geen be volkingspolitiek aan. Dit komt. om dat het het oog gericht houdt op een zo nabije periode, dat geen en kele bevolkingspolitiek een bijdra ge tot een oplossing zou kunnen geven. Daarom gaat het eenvoudig uit van het feit. dat in de aller naaste toekomst het aanbod van ar beidskrachten in West-Europa ner gens groter zal zijn dan in Neder land. Het poogt dan een antwoord te vinden op de vraag, hoe voor de groeiende bevolking voldoende ar beidsplaatsen ter beschikking ko men. Daarbij wordt uiteraard ook de mogelijkheid van emigratie on der het oog gezien. Kivaliteitsproductie Om bestaanszekerheid bij een be hoorlijk bestaanspeil te bereiken acht het Welvaartsplan het nood zakelijk. dat Nederland er in slaagt de productie van kwaliteitsartikelen op te voeren. Als even onmisbaar beschouwt het de opvoering van de productiviteit. De wegen, die hier toe kunnen leiden, worden in twee afzonderlijke hoofdstukken uitvoe rig besproken. Hierop volgt dan een critische beoordeling van de wijze waarop in het verleden het proces van sparen en investeren is verlo pen en daarbij sluit dan aan een onderzoek naar de voor de toekomst gewenste omvang der investeringen en een behandeling van de vraag Welvaartsplan van het NVVdat nu aan de open baarheid is prijs gegeven en 500 bladzijden telt is een gevolg van een resolutie, die op het negen tiende congres van dat Vakver bond in 1949 werd aangenomen en waarbij werd besloten een systematisch onderzoek in te stellen naar de vraagstukkendie betrekking hebben op de indu strialisatie en de werkgelegen heid, ten einde tot een gefun deerde politiek van het NVV te geraken. Een Centrale Plancommissie heeft zich met de uitvoering van die opdracht belast. Deze com missie bestond uit de heren: A. Vermeulen (voorzitter), drs D. Roemers (secretaris), K. van den Berg, J. J. A. Berger, AJ. ter Borch, C. Brandsma, J. B. Dinkla, W. J. Fijlstra, D. Harms, H. J. Kanne. H. Korte jr., J. Lageveen, dr J. Mannoury, H. Oosterhuis, W. Rappagne, A. van Rossen, J. H. Rubinga., Th. Sme ding. J. G. Suurhoff. A Waih- steéker, C. W. van Wingerden. of die omvang is te bereiken, als mede een bespreking van de eisen waaraan de belastingpolitiek met het oog °p e-en doelmatige finan ciering moet voldoen. Men zal het verstaan, dat wij nóch van het omvangrijke feiten materiaal, nóch van de inzichten, die uit deze bladzijden spreken, hier ook maar bij benadering een samenvatting kunnen geven. Eén punt echter is er. waarop wij, zeer beknopt, toch even de aandacht willen vestigen, omdat het zeer in het bijzonder de belangstelling heeft van de werknemers. Dat is de vraag nam^ijk of door een verhoging van de productiviteit de werkgelegen heid wordt aangetast. Het Wel vaartsplan. dat de hieromtrent bij de arbeiders heersende misverstan den begrijpelijk noemt, beantwoordt deze vraag ontkennend. Geen langer werktijd Productiviteitsverhoging heeft op de lange duur steeds verhoging van het welvaartspeil tot gevolg, zegt het rapport. Maar het ontkent, dat opvoering van de productiviteit in de eerste plaats zou moeten worden verkregen door verhoging varf de individuele arbeidsprestatie. Ver betering in de organisatie van maat schappij en onderneming is de aan gegeven weg en verlenging van de werktijd als middel tot producti viteitsverhoging wordt in het Wel vaartsplan afgewezen. Tijdelijk, aldus het rapport, kan productiviteitsverhoging tot storin gen leiden. Daarom onder meer is een goede conjunctuurpolitiek ver eist. Het Welvaartsplan pleit voor een geleide conjunctuurpolitiek en ziet als consequentie daarvan een ge leide economie met een geleide loonpolitiek. Een centraal geleide economie in een dictatoriale vorm wijst het plan echter nadrukkelijk af. omdat in een dergelijke econo mie alle doelstellingen onderge schikt worden gemaakt aan de po litieke macht van een kleine heer- serskliek. Datgene wat wij tot dusver be sproken hebben, staat te lezen in het eerste, algemene problemen be helzende deel van het Welvaarts plan. dat besloten wordt met een aantal suggesties betreffende nood zakelijk geachte veranderingen in het economisch bestel en op politiek terrein. Het tweede deel behandelt de concrete problemen, die zich in de voornaamste bedrijfstakken voor doen, waarbij de in het eerste deel getrokken conclusies het uitgangs punt vormen. Een volledige behan deling van het gehele Nederlandse bedrijfsleven is niet nagestreefd. Men heeft een keuze gedaan en zich daarbij laten leiden door de bete kenis der bedrijfstakken voor de werkgelegenheid en het internatio nale handelsverkeer. Belangrijke feiten Dit deel is het omvangrijk ste Het bevat zeer waardevol feitenmateriaal, dat komt het ons voor zowel voor de ondernemin gen zelve van grote betekenis kan zijn. als voor de vakbeweging. Dit laatste vooral, wanneer eenmaal de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisa tie méér geworden is dan alleen een papieren wet. Op de spoedige verwezenlijking hiervan, wordt juist in dit rapport ook aangedrongen. Samenvatting van dit practische deel is al even onmogelijk als een uitvoeriger uiteenzetting van de theoretische beschouwingen, die in het eerste deel zyn te vinden. Daarom zouden wij tot slot slechts dit willen zeggen, dat plan van het NW hoe men het ook moge be zien alleen al door zijn opzet en wijze van behandeling, de aandacht verdient van velen. En dat temeer, omdat men er naar heeft gestreefd, niet alleen voor de groep der werk nemers politieke richtlijnen te trek ken. maar voor het gehele Neder landse volk. Duits aanbod voor schuldenregeling afgewezen LONDEN Het jongste aanbod van West-Dultsland tot regeling van de vooroorlogse schulden is Vrijdag door de crediteuren van de hand gewezen. In hun antwoord deelden zü mede, dat het aanbod uiterst teleurstellend was. en dat xU een verbeterd aanbod van dc West-Duitse regering verwachten. Naar de mening der crediteuren zijn de aangeboden aflossingen niet alleen volkomen onbevredigend, doch zou geen enkele regeling, die hierop zou worden gebaseerd, het Duitse crediet kunnen herstellen. DEN HAAG. Koningin Julia na zal Woensdagavond in de Rid derzaal de opening van het Hol land-Festival bijwonen. Voor tijdschriften geen vrijstelling van omzetbelastingwel vermindering DEN HAAG. Volgens een zojuist ingediend wetsontwerp zal de omzet belasting van geïllustreerde tijdschriften worden verlaagd van vijftien tot vier procent. Dit voorstel was reeds eerder gedaan bij het eerste ontwerp technische herziening van de omzetbelasting, maar was door de minister van Financiën ingetrokken na een door de Tweede Kamer aanvaard amen dement om alle tijdschriften geheel vrjj te stellen. Deze vrijstelling wijst de minister in zijn memorie van toelichting opnieuw af. Aan zijn in de Kamer gevoerde f]en beperkte vrijstelling voor DEN HAAG. Tussen de regering en de Algemene Rekenkamer is geen overeenstemming verkregen over de wijze, waarop dit instituut de controle zal uitoefenen op het financieel beheer der KLM. Dat de Rekenkamer deze controle zal uitoefenen Is vastgelegd in de wet van Augustus 1950 tot rege ling van de verhouding tussen het Rijk en de KLM. Doch terwijl de Reken kamer van mening is. dat deze controle ook „ter plaatse" moet kunnen ge schieden, wijzen de betrokken ministers dit standpunt af. Zij menen, dat de Rekenkamer zich dient te beperken tot „super- controle". Zij verstaan daaronder het houden van toezicht op dege nen. die de directe controle van de boeken en bescheiden uitvoeren, en het inwinnen van inlichtingen naar aanleiding van de gegevens in de rapporten van die directe controle opgenomen. Om te voorkomen, dat op het fi nancieel beheer der KLM geen en kele controle zou worden uitge oefend, bleek de Rekenkamer be reid om met het toezicht, zoals de regering zich dat denkt te begin nen. Zij handhaaft evenwel haar principieel standpunt, dat finan ciële controle eigen onderzoek insluit. Met het oog op haar verant woordelijkheid, die zij thans voor het financieel beheer der KLM, die bijna geheel door de Staat ge financierd wordt, niet kan aan vaarden, heeft de Rekenkamer bestrijding van het amendement Lucas dat werd aangenomen niettegenstaande de minister het „onaanvaardbaar" had genoemd voegt de bewindman thans nog de volgende overweging toe. Vrijstelling van omzetbelasting voor dagbladen en nieuwsbladen past in de bestaande regeling voor de heffing van omzetbelasting. Zij bevordert de progressieve werking van de omzetbelasting, omdat op het arbeidersbudget de uitgaven voor dag- en nieuwsbladen een vrij belangrijke plaats innemen. Met tijdschriften is dit niet het geval, zodat vrijstelling geen pro gressieve werking heeft. Tot het verlenen van vrijstel lingen in verband met de slechte gang van zaken in bepaalde be drijven, dient slechts in zeer bij zondere gevallen, en dan nog voor een bepaalde korte periode, te worden overgegaan. De minister haalt als voorbeeld aan: de vrij stelling van omzetbelasting voor het opnemen van advertenties, de verlaging van de sigarenaccijns. Ten aanzien van het uitgeven van tijdschriften kan z.i. niet van een noodtoestand worden gesproken. Bovendien brengt de verlaging van vijftien tot vier procent al een aanmerkelijke verlichting. culturele tijdschriften is niet uit te voeren, omdat dan een splitsing gemaakt zou moeten worden. De maatstaf hiervoor is uiteraard subjectief en de minister acht het niet verantwoord om hiervan de heffing van omzetbelasting te doen afhangen. Vrachtauto rijdt man op bakfiets van achter aan AMSTERDAM. Op de Haar lemmerweg is Vrijdag een 36-jari- ge Amsterdammer, die daar met een driewielige bakfiets naar Half weg reed, van achteren aangere den door een vrachtauto. De man was op slag dood. Protest tegen copiëren van bevolkingsboekhouding (Eigen bericht) DEN HAAG. Nog steeds heerst er in de kringen van de gemeente ambtenaren, die deel uitmaken van de bevolkingsboekhouding, beroe ring over dc circulaire van 1 April, waarin het hoofd van de rijksin spectie namens de ministerraad de wenselijkheid uitsprak om de ar- chief-registers van de bevolkings registers m ons land te copieren voor een z.g. „schaduw-archief" De Vereniging voor Bevolkings boekhouding heeft tegen deze maat regel reeds bij de minister van Bin nenlandse Zaken geprotesteerd. Thans heeft ook de vereniging van Nederlandse Gemeenten (die ruim duizend gemeenten omvat) in haar enkele dagen geleden gehouden ver gadering protest aangetekend. Een ander aspect van deze zaak is. dat nog steeds niet vaststaat, of de kosten verbonden aan het sa menstellen van een dergelijk ..scha duw-archief" door het rijk aan de gemeenten zullen worden vergoed- Er zijn enige gemeenten, waaronder een der grootste in ons land. die weigeren dit werk uit te voeren, zolang hieromtrent geen zekerheid bestaat. Ir Hendrikx president directeur Heide Mij. ARNHEM. ir. J. W. Hudig is wegens zijn gezondheidstoestand op de meest eervolle wijze ontslag verleend als president-directeur der Nederlandsche Heide Maat schappij. In zijn plaats werd benoemd de directeur ir H. J. A. Hendrikx. Voorts werden benoemd tot ad junct-directeur de hoofdinspecteur ir B. Polderman en de inspecteur E. Wijnbergen. Nota over aanslag op Harjono DJAKARTA. Op 23 Mei, de dag na de aanslag op overste Har jono in Den Haag. heeft de waar nemend Hoge Commissaris in Ne derland. mr Susanto. aan het Ne derlandse ministerie van Buiten landse Zaken een nota hierover gezonden aldus werd Vrijdag In Djakarta bekend gemaakt. De mededeling aan de pers ein digde met de verklaring, dat, in direct gebleken is. dat er verband bestaat tussen de moordaanslag en Westerling. „Het kan niet anders of hierdoor wordt het verzoek van de Indonesische regering aan de Nederlandse regering om op zijn minst Westerling te arresteren en uit te leveren nog versterkt. De Nederlandse regering heeft ver zekerd dat de plegers van de aan slag zullen worden gearresteerd en berecht en dat de diplomatieke vertegenwoordigers van de repu bliek Indonesië in Nederland be schermd zullen worden. Doch niet temin zijn wij van mening, dat, zolang Westerling zich in vrijheid kan bewegen en zolang zijn kame raden kunnen doen wat zij willen, het moeilijk zal zijn de waarborg te geven, dat voor de veiligheid van onze diplomatieke vertegen woordigers aldaar gezorgd kan worden". deze aangelegenheid onder de aan dacht gebracht van de commissie voor de Rijksuitgaven uit de Tweede Kamer. Ook ten opzichte van de controle op de N.V. „Breedband" doet zich hetzelfde verschil van inzicht voor. Monteur gedood door val op hoogspanningskabel VLISSINGEN. De 29-jarige monteur J. C. G. uit Amsterdam is Vrijdag bij werkzaamheden aan een electrische lier aan de Binnen haven om het leven gekomen. Hij viel en kwam met de handen op een hoogspanningskabel terecht. Toen de stroom was uitgeschakeld, bleek hij te zijn overleden. Tweede Douglas DC 6b vandaag op Schiphol DEN HAAG. De tweede van de zeven bestelde Douglas DC 6 b verkeersvliegtuigen der KLM wordt in de loop van de dag op Schiphol verwacht. Deze nieuwe machine, die de registratieletters PH-TFI voert, wordt naar Neder land overgevlogen door een be manning onder gezagvoerder A. K. Bosman. Dit toestel krijgt de naam van de ontdekkingsreiziger Petrus Plancius. TIJD om te vertrekkenGene raal Eisenhowerde aftredende opperbevelhebber van de Atlanti sche strijdkrachten in Europa. werpt een snelle blik op zyn polshorloge, terwijl zijn opvolger, generaal Ridgway, een korte toe spraak houdt tot de officieren van het Atlantische hoofdkwartier by Parijs. In Amerika, waarheen generaal Eisenhower terugkeert, wacht hem een drukke tijd: hij zal daar een greep doen naar de hoogste post in de staat, het pre sidentschap van de Verenigde Staten. Mij. voor Nijverheid en Handel 175 jaar HAARLEM Op 21 Mei 1777 besloot de Hol Mij. der Wetenschap pen op te richten „eenen byzonde- ren tak van deeze maatschappije tot regtstreeksche bevordering van welvaart van ons land". Zo werd geboren de Ned. Mij. voor Nijver heid en Handel, die dus dezer dagen 175 jaar bestaat Dit jubileum wordt op 12 Juni plechtig gevierd. Veel heeft de maatschappij ge daan ter bevordering van alles, dat de industrie en de handel kon sti muleren. Bijzonder heeft zij zich bezig gehouden met het nijverheids- en het landbouw-ondcrwijs. Ver scheidene musea heeft zij gesticht, o.a hot „Koloniaal Museum" in Amsterdam nu „Instituut voor de Tropen" en het Museum voor Kunstnijverheid, waaraan later een school voor kunstnijverheid werd verbonden. Ter gelegenheid van dit jubileum is verschenen een gedenkboek „Van oeeonomische tak tot Nederlandse Maatschappij voor nijverheid en handel". Man overleden na botsing met een tramstel AMSTERDAM. Een 62-jarige man. die in de Van Baerlcstraat Vrijdagmiddag een handkar voort duwde. is in botsing gekomen met een tramstel van lijn 3. De man werd met een schedel'oasis-frac- tuur naar het Wilhelmina Gasthuis overgebracht, waar hij later op de avond is overleden. Commissie belast met opstelling van grondwet voor Europese federatie (Van onze correspon dent) HAARLEM. Het is een oude traditie in Haarlem om „luilak" Vrijdag en Zaterdag bloemrijke lading te ontdoen. Dan is het vooral de jeugd, die zich vermaakt. De verkoop op de luilakmarkt ging tra ditiegetrouw weer de gehele nacht door. Omstreeks twee uur was het even wat stil, maar een uur later be- De romantiek daalt voor Pinksteren te vie- 's avonds over de markt ren met een bloemen- neer, wanneer de hon- zocht een ander soort markt langs de zuide- derden lampjes in de luilakvierders de lijke stadssingels. Het kraampjes hun zachte markt. Lawaai makend licht op de kleuren- met deksets, bellen, rijkdom richten en als bussen en hele teilen heel Haarlem van liepen zij de singels kraam tot kraam trekt langs om de luilak- om Flora's kinderen te ken" uit hun bed te bewonderen. halen. feest begint Vrijdag morgen al. wanneer de kooplieden hun kraam pjes opslaan en de dekschuiten langs va ren om zich van hun (Van een onzer redacteuren) STRAATSBURG. De laatste middag van de voorjaarszitting der Europese Assemblee is sensationeel geweest, omdat Spaak door zyn on gelooflijk knappe tactiek de Brit ten tot de bekentenis heeft ge dwongen. dat het voorstel-Eden slechts de bedoeling had. de groei naar een Europese federatie te ver tragen of althans niet te laten ver lopen. zonder dat Engeland er met de neus bovenop zit. Maar bepalen wij ons tot de fei ten. Drie resoluties zijn aangeno men. De eerste spreekt opnieuw goedkeuring uit over de politiek, die ernaar streeft zoveel mogelijk staten, leden van de Raad van Euro pa. op te nemen in de Europese Defensie Gemeenschap. Gestreefd moet worden naar de totstandko ming van een Europees politiek gezag boven de Defensie Gemeen schap. Deze resolutie werd aange nomen met 75 stemmen tegen 8. met 37 onthoudingen. De tegen stemmers waren hoofdzakelijk de Duitse socialisten, de onthouders de Britten en Scandinaviërs. De tweede resolutie, aangenomen met 74 stemmen tegen 7 en 34 ont houdingen, keurde de voorstellen van Eden goed om organische ban den te leggen tussen de Raad van Europa en de gemeenschappen van het Schuman-plan en de E.D.G.. Op de volgende zitting in Septem ber aanstaande, zullen hierover concrete voorstellen besproken wor den. De derde resolutie betrof de Europese politieke autoriteit, waar over gesproken wordt in artikel 33 van het verdrag der E D G. Zij zegt in punt 1. dat dit artikel 38 in een afzonderlijk verdrag zal moeten worden neergelegd, los van het E D.G.-verdrag zelf om zodoende zo snel mogelijk in werking te kun nen treden. De ministers der zes landen van het plan-Schuman en de E.D.G. moeten instructie geven, of wel aan de Assemblée van het plan-Schuman. of wel aan de „kleine" Assemblée van de Raad van Europa, d.w.z. de zes landen volgens de zelfde zetelverdeling als in de grote Assemblée. om een statuut te ontwerpen voor een supra-nationale politieke gemeen schap. Op dit punt had Spaak een amen dement ingediend, dat voorstelde de Assemblée van het plan-Schuman met de opdracht tot voorbereiding van een statuut te belasten. De Britten waren hiertegen, omdat naar hun mening een dergelijke methode tegen de geest van Edens voorstellen inging Zij zijn immers geen leden van deze Assemblée en zij zouden zodoende geheel buiten de voorbereidingen staan. Spaak hield voet bij stuk en betoogde, dat zijn amendement een snellere werkwijze inhield. Hij verweet in felle bewoordingen aan de Scandi naviërs en Britten, dat zij door hun onthoudingen bij de twee vorige resoluties het werk der Europese eenwording vertragen, hoe veel mooie woorden zij ook hierover gesproken hebben. Spaak verklaar de zich echter bereid zijn amende ment in te trekken, indien hij daar door zou kunnen bereiken, dat de oorspronkelijke resolutie met een overweldigende meerderheid zou worden aangenomen. Hetgeen ge beurde. Een commissie ad hoc is nu be noemd, die onmiddellijk aan het werk zal gaan om een ontwerp- constitutie voor een federatie van die landen, die zich bereid zullen verklaren hieraan deel te nemen, op te stellen. f)E drenkeling was al oo het LJ droge getrokken, toen ik de volksoploop had bereikt want ik ben indertijd een minuut of v\)1 te iaat geboren, zodat »k bijna alles mis. Terwijl hij geëscorteerd door een assortiment behulpzame man nen met onbeperkte vrye tijd. de looppas aannam om kouvatten te voorkomen zorgde dc ingebouwde camera van mijn geheugen voor een flash back naar een Zondag in mijn kinderjaren. We zouden gaan fietsen met net hele gezin. want. het was mooi weer. Mijn broertje en ik droegen de toenmaals zo elegante pofbroe ken. mijn vader had een strohoed met een gekleurd lint op en aan moeders rok hingen van voren enige metalen vlinders die het on kuise opfladderen moesten voorko men. Het was wel leuk gevierenlijk uit ie gaan, omdat cr altijd wel in de een of andere speeltuin limonade gedronken werd, maar myn moe der compliceerde zo'n Zondag een beetje door telkens uit te roepen: „Jongens, afstappen daar komt een auto aan!" Aangezien zy zelf gebrekkig fiets te. raakte zij op zulke emotionele momenten bijna haar erentcicht kwijt Dan sprongen mijn broer en ik er maar af, onder het wisselen van doorgewinterde blikken, mant we reden de hele week virtuoos door het drukste verkeer en lieten ons vaak meetrekken door de tram. Toen we die Zondag by een ka naal even buiten dc stad kwamen, stieten wij op een volksoploop. Er bleek een man te water tc zyn ge raakt. Hij lag midden in de vaart en riep op klaaglijke toon: „Ik kan niet meer! Ik kan niet meer!" Niemand deed er wat aan. De mensen stonden allemaal koel naar hem te kijken, als werd hij betaald om dit lied aan te heffen. Myn ra der was echter lid van de Red dingsbrigade, een verbond van bik kelharde mannen, die hadden ge zworen geen enkele drenkeling on gered te laten Zijn zachte, afzijdige natuur maakte hem tot een buiten beentje in dif doorwrochte gezel schap. Inderdaad had hij, uit vrees zélf tc zullen verdrinken, zeer goed zwemmen geleerd en verscheidene diploma's behaald, maar ran de brigade was hij alleen lid gewor den omdat de voorzitter, een zui- vclwinkelier in onze straat, die ui(j „de Boterneus" noemden, zo had aangedrongen. Daar hij een eerlijke man was, met respect voor de sta tuten, zette hij zijn fiets tegen een boom, ontdeed zich van jas en hoed en liep naar dc waterkant, waar hij een duikmanuaal met de armen maakte „Wat wil je?", riep myn moeder. „Vader'', jammerden mijn broer tje cn ik. „Ik zou het niet doen meneer," ried een kleine man, die naast hem aan de kant stond. „Hij is er zélf ingesprongen ,JIij heeft bittertjes gedronken", verklaarde een dikke vrouw „Dan doet hij het telkens Mijn vader stond even besluite loos. Ik was naast hem gedrongen en hield hem stevig aan de mouw van zijn overhemd vast. want ik voelde mij overweldigd door vrese lijk onheil. Kleine jongetjes zien hun vader vu eenmaal niet graag in de gracht springen op een ge wone Zondag. „Hij kan wel zwemmen", vervolg de de vrouw op slimme toon. .Xet maar eens op. ik heb hem er al zó vaak in zien liggen „Ik kan niet meer!", persisfeerde de drenkeling akelig. Mijn vader drong weer naar vo ren, doch liet zich door het klei ne ventje met één hand bedwingen. Nu verdween de man in de vaart onder de waterspiegel, kwam bo ven. proestte een paar keer en zwom opeens met kloeke slagen naar de kant. „Ziet u wel?", zei de vrouw triomfantelijk „Hij heeft er ge noeg van. 't Is een pias hoor." „Je lijkt wel gek'", riep mijn moeder woedend. „Vooruit, wc gaan onmiddellijk naar huis" De hele verdere dag bleef zij mijn vader afschilderen als iemand die er een eigenaardig behagen in schept, z\jn goede goed te beder ven door mee te doen aan de mis selijke grappen van notoire alcoho listen. Hij zat «r somber zwijgend bij en zei op het laatst alleen- „Ach mens, wij van de brigade moéten ze nu eenmaal naspringen." „Dat doet de Boterneus dan maar", besloot mijn moeder. KRONKEL Prem ie werkloosheids- verzekering Dr Van Rhijn lichtte regeringsbesluit toe DEN HAAG Volledige com pensatie voor de premie, welke dc werkgevers moeten betalen voor de werkloosheids-verzekering, zou tot nieuwe belastingen leiden, maakte mr dr A. A. van Rhijn. staatssecretaris van Sociale Zaken. Vrijdagavond voor de radio duide lijk. De compensatie door vermin dering der vcreveningsheffing met twee procent zou er in feite op neerkomen, dat de schatkist de twee procent arbeiderspremie zou moeten dragen. Het bedrijfsleven zou van de regen in de drup komen. Op het ogenblik wordt ten bate van de Schatkist een verevenings heffing van vier en een half pro cent van het loonbedrag geheven. Laat de Staat bij wijze van comr pensatie voor de loonsverhoging van twee procent, waarmede de werknemers hun premie kunnen dekken, twee procent van de ver eveningsheffing vallen dan derft de Schatkist 120 millioen gulden. Daar voor is geen ruimte meer aanwezig door de grote uitgaven ter bevor dering der werkgelegenheid, in totaal 213 millioen gulden. Dr Van Rhijn zei niet licht te denken over de premie, die de werkgevers moeten betalen. Ten Varkenspest in N. Brabant REUSEL (N.Br.). Op drie boerrenbedriiven is varkenspest geconstateerd. Voor de desbetreffende land bouwers betekent dit een grote schadepost, aangezien al hun var kens vernietigd moeten worden. Door de veeartsenijkundige dienst zijn de nodige maatregelen getrof fen om uitbreiding van deze ge vreesde ziekte te voorkomen. behoeve van dc kleine detaillisten zullen de kasmoeilijkheden in de toekomst waarschijnlijk iets wor den verlicht, gezien het te ver wachten voorstel van de regering om hen niet meer in het betalen der omzetbelasting te betrekken. HET is verbazingwekkend, hoe zich in een tijdsverloop van een tiental jaren slechte 's mensen kermis omtrent de bouw van 't universum heeft ontwikkeld, met, daarmee ten nauwste samenhangend, een even snel voort schrijdende kennis van de kernphystca, waarover wij bijna dagc'i;k6 in de bla den lozen, al ls het dan meestal ln verband met de A-bom. de vorde ringen bij het onderzoek van het heelal kan het zich daarvoor interesse rende publick kennis n*m»-n. dank zij het feit. dat menig ast.-D physicuv ^e moeite neemt daarover ln begrijpelijke vorm te vertellen. De Engelse natuur kundige Fred Hoyle deed dat onlangs ln een serie populaire voordrachten voor de BBC welke lezingen werden gebundeld cn thans ln het Nederlands vertaald zijn verschenen onder de ti tel „Het wezen van het Heelal". De ldeëen, dle deze scherpzinnige, nuchter denkende geleerde over de wordings geschiedenis van ons zonnestelsel en dat van het ganse universum tc berde brengt, mogen waarlijk revolutJonnalr heten. Zo blijkt bijv. de relativiteits theorie van Einstetn op sommige pun ten al niet meer ln zijn theorieën te passen hij gebruikt hier eenmaal het woord onhandelbaar voor cn weer legt dc Engelsman de stelling van Ein stein als zou do snelheid van het licht de snelst denkbare beweging zijn. Hoy- le's ldeëen omtrent de toekomst van onze planeet, het probleem van het le ven op andere planeten cn het uit dijend heelal om maar enkele feiten te noemen, zijn al even verrassend en origineel van opzet Hoyle's boek „Het wezen van het Heelal" is een welver zorgde uitgave van L. J. Veen te Am sterdam, prijs gebonden f 6.90.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1952 | | pagina 3