ASCOT
Caravaggio-tentoonstelling in
Utrechts museum
Bevolkingsonderzoek
op
tuberculose
Wie was toch de mens
Caravaggio?
Ook heerliik
in de pijp -'
Werken bijeen uit alle
delen der wereld
Voorbereiding
vergde veel
energie
Aantrekkelijke
expositie
Bloemstillevens van Ab Voorn
Vliegende schotels
nu boven Parijs
In Australië lagere
lonen en langere
werktijden
Kerknieuws
Raad komt bijeen
Pure American Shag
.Woensdag 18 Juni 1952
De Utrechtse meester, die in zijn
tijd wel van al ztjn confrères de
grootste roem genoot, die in zijn
Ionge jaren zelfs in Rome de
bijnaam verwierf, is Gerard
Honthorst, die in Rome bekend
stond als Gherardo della Notte
(Gerard de nachtschilder)Hij
ivas in zijn beste jaren, waaruit
dit doek stamt (de Aanbidding
der Herders) een tovenaar in
clair-obscnr, in licht en donker.
Het is niet alleen om dit merk
waardige effect, dat deze com
positie, afkomstig uit Keulen, een
parel mag heten van deze ten
toonstelling.
Negen bovenzalen van het Centraal Museum te Utrecht plus de zg. bo-
venkapel, zomede de tentoonstellingszaal in de tuin zijn alle ln gebruik
voor de tentoonstelling „Caravaggio en de Nederlanden". Het laat zich
horen, waar liier werken zijn büeengebracht uit letterlijk alle delen van
de wereld, dat de voorbereiding heel veel tyd en moeite heeft gekost en dat
vooral de laatste weken grote spanningen in het Museum hebben geheerst.
weest, meer dan twintig, en juist van
deze schilder, een der voornaamste re
presentanten. is het gehalte zeer hoog.
Van hem zijn er vermaarde schilderijen
uit Kopenhagen. Gothenburg. Stock
holm, Kassei. Rome. Florence! Le Ha
vre, Parijs en tenslotte uit Deventer.
Ruim een jaar geleden is de ge
dachte aan deze tentoonstelling ge
rezen. Zoals men weet heeft de di
rectie van het in 1921 nieu\v ge
opende Centraal Museum zich er
van meet af op toegelegd om de
z.g. Utrechtse Schilderschool tot
kern en uitgangspunt te maken van
de groeiende verzameling. Deze
Utrechtse School uit het laatste
kwart van de 16e en de eerste helft
van de 17e eeuw omvat een grote
groep kunstenaars, die speciaal in
Italië hun vormkracht en stijlver
mogen hebben verrijkt, terwijl de
meesten in bijzondere mate schat
plichtig zijn aan de Italiaanse rea
list Caravaggio.
Het is dus geen wonder, dat men
juist het werk van deze Italiaan
zomede van zijn Nederlandse „na
volgers" eens tezamen wilde bren
gen op een tentoonstelling, toen
daartoe een gerede aanleidig be
stond. Die aanleiding. men
weet het. vond men in het Kunst
historisch Congres, dat in Juli en
Augustus in Amsterdam wordt ge
houden. In verband daarmede zijn
indertijd de Nederlandse museum
directies bijeen geweest om te ge
raken tot een onderlinge taakverde
ling.
Allerlei omstandigheden zijn oor
zaak geweest, dat men min of meer
in tijdnood is geraakt. Vooral de
officiële goedkeuringen, waaraan
ook de noodzakelijke credieten vast
zaten, lieten lang op zich wachten.
Pas van Januari af kon de nieuw
benoemde directrice, mej. dr M. E.
Houtzager, aan de voorbereidende
werkzaamheden beginnen, en deze
termijn is voor een dergelijke ten
toonstelling eigenlijk te kort. Er is
dan ook door haar en de gehele
museumstaf buitengewoon hard ge
werkt
Medewerking uit Italië
Toen men eenmaal begon, kreeg
men van alle zijde medewerking
en gelukkig was Antwerpen bereid
dezelfde tentoonstelling in zijn mu
seum te houden, waarmee de enor
me kosten, die met verzekering en
VOORAL H. TERBRUGGHEN.
een der grootste figuren van de
Utrechtse Schilderschool, is op
de tentoonstelling in het Cen
traal Museum bizonder rijk ver
tegenwoordigd. Bijgaand schilde
rij. afkomstig uit Keulen, een
markante compositie, stelt voor
hoe Tobias werft om Sarah.
transport zijn gemoeid, voor een
belangrijk percentage verminderd
konden worden. De voorbereidingen
werden daardoor echter extra ge
compliceerd.
Het publiek geeft er zich uiter
aard weinig rekenschap van, maar
het is wel aardig te horen, dat de
schilderijen die van elders naar
hier komen, tot een bedrag van
twee millioen zijn verzekerd. In
totaal zijn er 115 nummers! De
catalogus, die samengesteld is
door de directrice en de heer
Meyer, wetenschappelijk assistent
(de Belgische collega's hebben het
gedeelte voor de Zuid-Nederlandse
meesters bewerkt) bevat niet min
der dan 79 foto's! Bedenkt men. dat
een groot gedeelte van de schilde
rijen pas de laatste weken is bin
nengekomen, dan begrijpt men, dat
de catalogus pas op de openings
dag is kunnen verschijnen.
De werken uit Oslo. Kopenhagen,
Gothenburg en Stockholm, zowel
die uit Edinburg, Londen als
Amerika, zijn per schip overge
bracht. De veelal grote formaten
zijn niet geschikt om zich per
vliegtuig te laten transporteren. De
schepen hebben hun lading in de
Antwerpse haven aan wal gezet,
behalve de zending uit Oslo en
Gothenburg, die direct naar Am
sterdam is vervoerd. De Duitse
transporten (Kassei, Karlsruhe.
Hannover, Wuppertal, Neurenberg,
München, Wiesbaden, Keulen en
Brunswijk) kwamen per trein.
Het is tegenwoordig nog niet zo
gemakkelijk om schilderijen over
de grens te krijgen. Evenals de
reizigers gaat elke zending per
paspoort, dat ondertekend moet
worden door de Burgemeester, de
Inspecteur van Belastingen en de
Directie van het Museum.
UIT ITALIë
De zending uit Italië is pas in het be
gin van vorige week gearriveerd. Zij is
uiteraard niet de onbelangrijkste, daai
hieronder de meeste werken thuishoren
van Caravaggio zelf. De schilderijen
uit Milaan en Florence zijn eerst naar
Rome getransporteerd en vervolgens in
een geplombeerde wagen met de bij
drage uit Rome zelf. naar Utrecht ver
zonden Er waren er twee uit Milaan,
drie uit Florence, twaalf uit Rome.
De grote museumlijsten heeft men
maar in Rome gelaten, omdat anders
het transport te veel ruimte zou inne
men. Het is de bedoeling, dat hier ter
plaatse eenvoudige lijsten om deze
schilderijen worden gemaakt Dat men
het belang van dit transport ook in
Italië inzag, blijkt wel daaruit, dat een
speciale functionaris van het Italiaans
Ministerie, dr Gilberto Ronci (Romei is
meegekomen om de betrokken wagon
te begeleiden.
Toen de schilderijen, losweg langs de
wanden der nog lege zalen geplaatst,
op de laatste manipulatie, het ophan
gen. stonden te wachten, raakte de mu
seumstaf zelf pas goed doordrongen van
de zeer bijzondere collectie,
j Nog nimmer zijn op enige tentoon
stelling zoveel Terbrugghen's bijeen ge-
Nel Oosthout op tournee
naar Ver. Staten
ROTTERDAM. De Neder-
landse voordrachts-kunstenares
Nel Oosthout heeft zich Dinsdag
middag ingescheept op de Nieuw
Amsterdam, die haar voor een
tournee van vier weken naar de
V.S. zal brengen.
Schilderijen van Baronesse
Van Haersolte
J. G. Bsse van Haersolte-De Lan
ge, die haar werk steeds op groeps
tentoonstellingen van het A.K.G.
laat zien, heeft, voorzover ik weet,
nog nimmer in Amersfoort een ex
positie gehouden, waarop zij alleen
was vertegenwoordigd. Wel in an
dere plaatsen (als Utrecht), nooit
in Amersfoort.
In de mooie zaal van het A G.
hangt nu haar kunst bijeen, een af
wisselend gezelschap schilderijen,
uiteenlopend van formaat, geva
rieerd van genre en van toon.
De verwantschap met het Gro
ningse expressionisme blijft evident;
zelfs moet men hier en daar denken
aan Wiegers (een tijdje was zij
leerlinge van de Groningse schilder
Jordens). Haar factuur is tamelijk
fors en haar palet over 't algemeen
blond. Er blijft bij alle bedacht
zame overleg cn schikking steeds
iets van improvisatie in haar werk,
een charme die naast de be
schaafde kleur niet nalaat te be
koren, ook al voelt men wel eens
een gebrek aan diepere oorspron
kelijkheid en aan intense penetratie.
Van haar duinlandschappen trof
fen mij ditmaal met zozeer de grote
panorama's, waar zij haar blik over
enkele duinvalleien heen landin
waarts richt, maar wel het Duin
landschap no. 17. dat ik nog niet
kende, een loS"se vlottende composi
tie van transparante groenen en
grijzen. Dit schilderij is in Bergen
gemaakt, waar de duinen nog het
klassiek-blonde karakter vertonen.
Noordelijk daarvan, bij Schoorl.
waar de kalkarme bodem begint,
die tot in de eilanden doorloopt
(geologische kennis die ik aan een
bezoekster dank) zijn de duinen
veel donkerder van uitzicht. Ook
de landschapjes (15) charmeren en
niet minder een enkel doek dat in
het buitenland is ontstaan (Bella-
gio) en waar het subtropische as
pect onmiskenbaar meespreekt. En
kele bloemstillevens in groot for
maat roepen te gemakkelijk verge
lijkingen op, die in het nadeel uit
vallen. Iets heel eigens en zuivers
kwam mij uit no. 14 tegemoet, de
schildering van een mimosa-achtig
fijn bouquet in rose en paars. Ook
no. 22 vind ik een boeiend, zelfs
geladen doek.
Niet met alle portretten, waarin
zij evenzeer begaafdheid aan de dag
legt (zie het aardige Manna!) kan
ik 't eens zijn. maar de kunstena
res heeft mijn hart gestolen met
no. 20. een kereltje, met neger-
bloed. dat zij ergens op oen grote
boot ontmoette; het subtiele portret
ZELFPORTRET
Jongensportret van baronesse
Van HaersoltheDe Lange
in lichte, zeer discrete tinten en
gevoelig van leven (de ogen!) is
ontstaan uit een schets. Het danse
resje (21) daarnaast is eveneens een
knap schilderij, zowel door de kleur
als door de opbouw, die even aan
Degas herinnert; jammer dat het
kopje tegenvalt.
Terecht heeft de schilderes het
zeer geslaagde vrouweportret Mary
een der toppen in haar werk
in deze aantrekkelijke expositie op
genomen. C.A.S.
De technische vooruitgang in de
róntgenfotographie maakt het thans
mogelijk, door middel van een fo
to, vrijwel ieder lid van de bevol
king in zijn woonplaats te onderzoe
ken op longtuberculose. Het is niet
te verwonderen, dat de organisaties,
die zich bezig houden met de prac-
tische tuberculosebestrijding deze
mogelijkheid met beide handen aan
grijpen. Zij toch zien hierin een ge
legenheid om een groot deel van de
lijders aan tuberculose, die zich van
hun ziekte niet bewust zijn, op te
sporen. Dit is enerzijds van groot
belang voor het genezingsproces
van deze zieken zelf en anderzijds
voor de gezonden, die in aanraking
komen met lijders, die besmettelijk
zijn voor hun omgeving. Helaas kon
het orgaan voor de practische tu
berculosebestrijding in ons gewest,
de Provinciale Utrechtse Vereniging
tot bestrijding der tuberculose, tol
heden niet overgaan tot deze wijze
van onderzoek, doordat de volkomen
onvoldoende inrichting van haar
consultatiebureau een eventueel
noodzakelijk aanvullend onderzoek,
binnen een verantwoord tijdsbestek,
niet mogelijk maakte. Nu het nieu
we consultatiebureau aan de Nieu-
Opmerkelijk van
atmosfeer
Ab Voorn, die in de Academie
bloemstillevens exposeert, is voor
Amersfoort geen onbekende. Hij
woont in Nijkerk en heeft van de
tijd af, dat hij zich als kunstschil
der heeft doen kennen, bloemen
geschilderd, meest in de vorm van
grote bouquetten in vazen en pot
ten. Vroeger isoleerde hij die
bloemstukken vrijwel volkomen:
los van de ruimte, los van de at
mosfeer en ofschoon zijn talent
zich niet verloochende leed zijn
werk bij alle verscheidenheid toch
aan een zekere eentonigheid; ge
volg van iets oppervlakkigs in de
visie en een gebrek aan achter
grond.
wc Gracht te Utrecht zijn voltooiing
nadert en dat te Amersfoort zo goed
als gereed is met een uitbreiding,
wordt de bovengeschetste wijze van
onderzoek, kortweg geheten: bevol
kingsonderzoek. uitvoerbaar.
In overleg met de Geneeskundige
Inspectie van de Volksgezondheid
zal een plan worden opgemaakt
voor het' bevolkingsonderzoek, zo
dat binnen ongeveer drie jaren alle
inwoners van onze provincie, uit
gezonderd de jonge kinderen voor
wie het maken van een fotogra-
phische opname niet wel mogelijk
is. zich kunnen onderwerpen aan
dit onderzoek.
Aangezien de uitvoering van het
bevolkingsonderzoek zich zal dienen
te richten naar de typisch plaatse
lijke omstandigheden, is nodig, dat
in iedere gemeente een commissie
wordt gevormd, die de organisatie
van het onderzoek op zich neemt.
Door of namens de Provinciale Ver
eniging zal tijdig contact worden
opgenomen met de plaatselijke au
toriteiten. teneinde de vorming van
een commissie, als bovengenoemd,
te bevorderen en verder van voor
lichting te dienen.
De Provinciale Utrechtse Vereni
ging prijst zich gelukkig, dat zij
thans in staat is de uitvoering te
kunnen aankondigen van het be
volkingsonderzoek. Zij acht dit on
derzoek van grote waarde voor de
bestrijding der tuberculose en re
kent derhalve op de bereidheid van
de gehele bevolking om zich hier
aan te onderwerpen.
C. K. A. W. BLANKESTIJN.
arts.
Voorzitter P.U.V.
Dat blijkt thans wel grondig ver
anderd. Wanneer zijn impressionis
tische bloemstillevens nu boeien
(wat ze m.i. niet alle doen) en
bekoren, ook al vindt men de kleur
wel eens niet aantrekkelijk, dan is
dat gevolg van de atmosferische
visie en hun plaatsing in de ruimte
Geen ding of men ziet het door
een zekere atmosfeer heen, luidt
thans des schilders stelregel, ook de
ruimtewerking pakt hem (èn ons)
en vaak is de omgeving van de
bloemen tot een fijnafgestemd stil
leven verwerkt. De vormen lijken
zelden meer uitgeknipt, de kleu
ren zijn zelden meer hard. en zijn
kennis van de bloem zowel als zijn
techniek hebben zich aanmerkelijk
verdiept. Ik noteerde speciaal no.
6 Pioenen om de fijne dichterlijke
sfeer, no. 4 witte rhododendrons
idat onze kunst mede gerepresen
teerd heeft in Amerika) en no. 21
Herfst. Van de drie kopstudies
(zelfsportret) leek de grootste de
meest gerijpte. A
C. A. S.
(Van onze reisredacteur)
PARIJS. Er wordt nu ook
beweerd, dat de zogenaamde vlie
gende schotels in Frankrijk zijn
gezien. Een industrieel heeft door
'n kijker 'n vreemd voorwerp waar
genomen, dat lange tijd stilstond
te blinken aan de hemel en daar
na zich plotseling met grote snel
heid voortbewoog. Kort daarop
werd hetzelfde geconstateerd door
een vliegenier van de Air France,
die van Lyon naar Parijs vloog.
Natuurlijk zijn deze waarnemin
gen gevolgd door een groot aan
tal speculaties. Men heeft ook de
meteorologische dienst om zijn
mening gevraagd. „Alles is moge
lijk", antwoordde deze, „maar er
zijn vele voorwerpen in het heel
al. die blinken en zich snel ver
plaatsen."
Met deze mededeling moesten
de speculanten het doen.
Bloemstilleven met weefwerk
van Ab Voorn.
MELBOURNE. De Australische
werkgevers zullen binnenkort het
Hof van Arbitrage verzoeken het
basisloon met 2,3 Australische pon
den te verlagen en het aantal werk
uren per week te verhogen van 40
tot 44.
In een heden uitgegeven gemeen
schappelijke verklaring geven de
drie grootste werkgeversorganisaties
van Australië als haar mening tc
kennen, dat de vooruitgang der
Australische industrieën cn zelfs de
werkgelegenheid in gevaar worden
gebracht door de stijging der pro
ductiekosten, die naar zij beweren
onder meer is veroorzaakt door de
korte werktijden en de hoge lonen.
Het basisloon is het laagste loon,
dat aan een volwassen arbeider mag
worden betaald. De basisionen va
riëren van staat tot staat.
TOKIO. Doordat op een sta
tion in Tokio een hek bezweek,
kwam een groot aantal mensen on
der een voorrijdende trein. Zes men
sen werden gedood en zeven ge
wond.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Rijsscn. P. J. Dorsman te
Schelluincn. Aangenomen naar Pretoria,
dr K. H. E Gravemeijer, algemeen ge
delegeerde van de Generale Synode.
Bedankt voor Coevordcn (vac. B.
Maarsingh) K. G. Jansma te Heerde.
Bapt. Gemeente
Beroepen te Hoogczand. J. Bosma te
Leeuwarden.
WOUDENBERG
De burgemeester van Woudenberg
heeft de leden van de gemeenteraad
opgeroepen tot het houden van een
openbare vergadering ten gemeente
huize op Donderdag 19 Juni as.
des voormiddags 9 uur.
Agenda: 1. Onderzoek der geloofs
brieven van benoemde raadsleden;
2. Voorstel tot het sluiten van een
kasgeldlening. Door het bedanken
van mevrouw RankDe Jong en
door het overlijden van de heer H.
Methorst moeten twee nieuwe
raadsleden benoemd worden.
MARKTBERICHT
Aangevoerd 22.000 eieren. Prijs
16.7517.per 100 stuks. Han
del flauw.
LEUSDEN
BURGERLIJKE STAND
OVERLEDEN: Jan van den Broek,
oud 82 jaar, weduwnaar van G. van
Donselaar.
STOUTENBURG
OVERLEDEN: Maria Josepha
Cornelia Moeskops, oud 80 jaar,
weduwe van A. L. Atzema.
NEW YORK. Bij een brand in
een stenen woonhuis van vier ver
diepingen in Brooklyn hebben ze
ven mensen, van wie drie kinderen,
de dood gevonden.
WENEN. De Oostenrijkse mi
nister van Buitenlandse 'Zaken dr
Gruber zal deze week een bezoek
aan maarschalk Tito brengen.
Onder dc kunstenaars treft men
wonderlijke sin.jeurcn cn vooral
ook onder de schilders zijn vogels
van diverse en vogels van zeer wil
de pluimage. Zo een was Caravag
gio, wiens werk in het middelpunt
staat van de j.l. Zaterdag in het
Centraal Museum geopende tentoon
stelling. HU was ccn vroegrijp ge
nie alle geleerden zijn hot daar
over eens. Op zijn 17c jaar verbluft
hij in Rome iedereen door zijn vak
kennis, en techniek, maar ook: hij
ergert en verontrust menigeen door
zijn afwijkende artistieke opvattin
gen en door zijn persoonlijkheid.
Hij ondergaat al spoedig het
zelfde lot, dat in onze tijd Albert
Servaes en Aad de Haas hebben on
dergaan: hun schilderijen zijn. om
dat hun visie tegen de geldende tra
ditie indruist, uit de kerkgebouwen
verwijderd.
Thans is Caravaggio wel alge
meen erkend als een meester van de
eerste rang: iemand die, ofschoon
hij zich om God noch gebod bekom
merde en wellicht geen enkele leer
ling had in de gebruikelijke zin,
een invloed heeft verkregen, die
wijder strekt en dieper gaat. dan
van meer dan een zijner universele
voorgangers. Men moet natuurlijk
daarbij toegeven, dat hij „op tijd"
verscheen, d.w.z dat de behoefte
aan verandering in de lucht zat en
dat zij door andere factoren en
door andere figuren reeds was voor
bereid. Maar toch: zijn aandeel is
uitermate belangrijk
Met enige overdrijving kan men
zeggen, dat hij niet alleen de kunst
in zijn eigen land een richting uit-
stuwt, die dwars tegen de geijkte
opvattingen van vorm en thema in
gaat. maar ook, dat hij het is. die de
Hollandse kunst, juist in haar groot
ste bloeitijd tot zich zelf bracht. Na
tuurlijk. ook deze uitspraak klinkt
te absoluut, maar een feit blijft,
dat onze 17e eeuwse kunst en
niet alleen de Utrechtse Schilders
school er anders uit zou zien en
misschien ook niet die fameuze bloei
zou hebben beleefd, wanneer Cara
vaggio niet op meer dan één terrein
was voorggaan. Hetzelfde geldt mu
tatis mutandis voor Spanje.
Maar wie was nu de mens Cara
vaggio zelf? Geerten Gossaert heeft
de dichter eens een maatschappe
lijke paria genoemd; in vele geval
len geldt dit ook voor de schilder.
De benaming „poète maudit" kan
met een variant ook op tal van
schilders worden toegepast en zeer
zeker op Caravaggio.
Maatschappelijk gesproken heeft
hij zich op allerlei wijze buiten de
orde gesteld. Waarschijnlijk zijn
met alle verhalen, die van hem in
omloop zijn, betrouwbaar, maar
een uitzonderlijke figuur is hij zeer
zeker geweest. Hij heeft zich in tal
van avonturen en conflicten gestort
en de overheid heeft zich meerma
len met hem moeten bemoeien. Wie
sommige van zijn zelfportretten be
kijkt ook hier moet men veron-
derstellender wijze te werk gaan,
daar hij geen enkel zelfportret als
zodanig heeft nagelaten ont
waart een psysionomie met niet be
paald ideale eigenschappen: een
stompe neus, dikke, brede lippen,
grote ogen, een achteruithellend
voorhoofd en korte kin. Dr. Hooge-
werff heeft hem een misdadiger
genoemd; ook zonder zover te gaan
moet men spreken van een revolu-
tionnaire, wilde natuur een woel
ziek temparament.
Voor een van zijn Madonna's po
seert een jong Romeins meisje
Lena genaamd. De jalouzie van
haar verloofde veroorzaakt een
twist en Caravaggio, die in zijn
drift een bijl op het hoofd van zijn
„medeminnaar" laat neerkomen,
wordt verplicht Rome te verlaten
en vlucht naar Genua. Weer toege
laten in Rome wikkelt hij zich in
een nieuwe twist en wordt beschul
digd van doodslag. Opnieuw moet
hij Rome verlaten en hij krijgt ge
legenheid in Napels te werken. In
1607 vei'toeft hij in Malta, waar hij
zulke mooie opdrachten krijgt, dat
hij onderscheiden wordt door de
Orde van de Maltezer ridders, maar
hij krijgt ruzie met een van deze
heren, die niet gemakkelijk zijn en
vlucht naar Syracuse. Vandaar naar
Messina en Palermo. Hij vervult
nog tal van belangrijke opdrach
ten, maar leidt het leven van een
vagebond. In 1609 is hij in Napels,
waar hij verrast wordt door de
handlangers van ^e zoeven bedoel
de Maltezer ridder en hij wordt
ernstig gewond. Hij gaat scheep
naar het Noorden, maar moet lan
den in Porto Ercole, getroffen door
de malaria. De schepelingen hebben
hem zijn bagage ontroofd en verla
ten door de hele wereld sterft hij
daar 13 Juli 1610, waarschijnlijk niet
ouder dan 37 jaar; ongeveer dezelf
de leeftijd dus, waarop v. Gogh
stierf.
Gezien dit ongebonden tempera
ment zou men hem eerder een
Zuiderling dan een Noorderling wa
nen. Maar hij stamt uit Noord-
Italië, uit Caravaggio. een kleine
plaats in de buurt van Bergamo,
waar zijn vader huismeester was en
architect van de Markies van Cara
vaggio. Men zegt dus niet geheel
ten onrechte, dat hij van goede af
komst was.
NIJMEGEN. De autorijder A.
B. te Bemmel (bij Nijmegen) heeft
Dinsdagavond, bij het terugzetten
van zijn volgeladen wagen, zijn
vijfjarig dochtertje, een enig kind.
overreden. Het kind was op slag
dood.
ASCOT SHAG
is door zijn volle
smaak en zacht
karakter ook zeer
geschikt om in een
klein shag-pijpje
te roken.
ASCOT voof
puur genot.
Gefabriceerd door
N I E M E IJ E R
