Vader van het impressionnisme
groeide uit boven zijn stijl
voor» Blue Band fifnpromn
Veze prijsvraag is leuk en makkelijk
CLAUDE MONET IN HAAGS GEMEENTEMUSEUM:
Verrassende tentoonstelling met IKgfi
sublieme hoogtepunten
Amerika kan Frankrijk
meer hulp niet beloven
Mossadecj trekt eigen
arbitrage-voorstel in
Gespletenheid kenmerkt
geesten in Indonesië
1
Zóóó'n prijsvraag!
VEEL SUCCES EN...,
AMERSFOORT
UTRECHT
HOOFDPRIJS F.3000
3 prijzen van f. 1000
4 prijzen van f. 500
10 prijzen van f. 100
100 prijzen van f. 10
1000 prijzen van f. 5
4
Donderdag 31 Juli 1952
y ~g a f Zijn oeuvre levert dan o<
/N theorie is alles altijd zo duidelijk, overzichtelijk
en keurig gerangschiktHet impressionnisme is
dan de schilderkunst, die zich bezig houdt met het
weergeven van vluchtige natuurstemmingen, van
wisselende lichteffecten. En Claude Monet is de
vader van dit impressionnisme, is er het symbool,
de incarnatie van. Hij is uitsluitend een fenomenaal
Oog, dat objectief waarneemt en registreert.
En zo gaat het vervolgens in alle
andere zalen, voor sublieme mees
terwerken, doch ook voor schilde
rijen, die onverwachte mislukkin
gen zijn, blijft men achter deze
kunst, de man voelen, die zoals
alle grote kunstenaars, groot is
door de geladenheid en de poten
tie van zijn emotie. Iedere periode
in de evolutie van de kunst heeft
zijn eigen, karakteristieke proble
men, waar gedurende die tijd alle
aandacht op geconcentreerd is.
Monet heeft het schilderen in
de vrije natuur ingevoerd, met alle
daaraan verbonden technische con
sequenties en daarmee een revolu
tie in de schilderkunst ontketend.
Doch hiermee is zijn betekenis als
kunstenaar allerminst bepaald. Het
„impressionnisme" was de voor
Monet meest geëigende methode
om zich schilderkunstig te uiten,
doch die methode is van secondair
belang. Nu, na zoveel jaren, lost
de groep impressionnisten zich
meer en meer op. in een aantal
individuen, die in een gemeenschap
pelijk streven, enorme verschillen
tonen.
VAN de theorie over de objecti
viteit van hun waarneming
blijft dan ook niets over en de
„uiterlijkheid", die zo dikwijls de
impressionnisten wordt verweten,
kan alleen voor slechte schilders
gelden. Bekijkt U eens goed Monet's
prachtige doek van het „Strand van
St Adresse". Compositie en vaste
opbouw van dit schilderij zijn op
klassieke wijze voorbeeldig. De
kleurverhouding tussen het blau
we bootje op het strand en de
groenige zee. is van een verbluf
fende juistheid van observatie.
Doch in die kleurverhoudingen en
in die raak geschilderde vormen, is
tevens volledig een karakter uitge
drukt en daarmee is alles wat
schilderkunstig mogelijk is. gedaan.
De intensiteit waarmee dit gebeurt,
bepaalt de waarde van het kunst
werk. Die intense kracht is hier
Welnu, wie onbevooroordeeld de grote Monet-
tentoonstelling in het Haagse Gemeentemuseum
bezoekt, zal spoedig de betrekkelijkheid van der
gelijke theorieën inzien. In de eerste grote zaal
van deze tentoonstelling wordt men reeds gecon
fronteerd met een persoonlijkheid, wiens karakter
en vitaliteit overrompelende indruk maken.
aanwezig, evenals in vele andere
werken uit deze eerste periode, die
1870 afgesloten wordt. Voorbeel
den daarvan op de tentoonstelling
zijn verder „de Landweg", het
„Déjeuner sur l'herbe", de Parijse
stadsgezichten, het portret van
Jaquemart en vooral de „Grcnouil-
Pinay: Onderhandelingen worden op
hoger niveau voortgezet
WASHINGTON. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken,
Acheson, heeft gezegd niet te kunnen beloven, dat de Ver. Staten de aan
kopen van Franse militaire uitrusting aanzienlijk zullen verhogen. Amerika
zou graag meer willen doen om de verhoging der Franse productie van
militaire uitrusting te bevorderen, doch is hiertoe niet in staat tengevolge
van de door het Congres aangebrachte vermindering der gelden voor de
hulp aan het buitenland, aldus Acheson. De Franse premier Pinay deelde
mede. dat het voorbarig is te spreken van een definitieve weigering van
de Ver. Staten. Hfj verklaarde, dat de onderhandelingen tussen Frankrijk
en Amerika over het plaatsen van defensie-orders in de Franse wapen
industrie voortgezet zullen worden op een hoger niveau.
Acheson voegde in zijn verkla
ring er nog aan toe. dat de Ver.
Het Dejeuner sur l'herbe", het
middenstuk van een enorm doek,
dat later door Monet zelf in
drieën werd gesneden.
lère". Na 1870 begint steeds weer
de pure kleur in Monet's werk een
rol te spelen. Hij verbant het zwart
van zijn palet en past een typisch
vibrerende schilderwijze toe. Hoog
tepunten uit deze jaren zijn de
Seinegezichten bij Argenteuil, het
„Veld met voorjaarsbloemen" en
enkele wintergezichten. Omstreeks
1890 begint Monet van een bepaald
onderwerp hele reeksen schilderijen
te maken, die de wisselende na
tuurstemmingen moeten vastleggen.
Zo ontstaan de series van de ka
thedraal van Rouen, van de Hooi
schelven, van de Populieren en
tenslotte van de Waterlelies.
VAN dit moment af zou men
Monet een maniak kunnen noe
men, bezeten door één idee. Hij
heeft dan nog prachtige schilde
rijen gemaakt, maar men bewon
dert deze bijna steeds om écn be
paalde eigenschap, b.v.om de kleur
of het „handschrift", en men mist
dat veelzydiger contact tussen de
schilder en de buitenwereld, waar
aan een kunstwerk toch zijn „com
pleetheid" dankt. Hierbij moet men
dan toch weer wel bedenken, dat
juist dit nieuwe schilderkunstige
handschrift en de kleur van funda
menteel belang zijn voor de ont
wikkeling van de moderne schil
derkunst.
Staten hopen nog enkele aanvul
lende orders voor Franse militaire
uitrusting te Kunnen plaatsen, doch
hij geloofde niet. dat deze orders
die omvang zullen krijgen, die de
Fransen zich voorstellen. Acheson
noemde de berichten, dat het ver
minderen van de Amerikaanse
hulp tot bankroet van Frankrijk
zou leiden, overdreven en belache
lijk.
Amerika verwacht in het jaar,
dat 30 Juni 1953 eindigt voor 186
millioen dollar militaire orders m
Frankrijk te plaatsen. Frankrijk
wilde, dat de Ver. Staten zich zou
den verplichten in een periode van
drie jaar voor 625 millioen dol
lars bestellingen te plaatsen.
Premier Pinay legde niet uit,
wat hij bedoelde met onderhande
lingen op hoger niveau. Het wordt
mogelijk geacht, aldus Ass. Press,
dat hij de minister van Defensie.
Pleven, of een andere minister
naar Washington zal zenden om
de besprekingen over te nemen
Pinay deelde mede, dat weige
ring van de verwachte hulp van
Amerika een ernstige terugslag
zou hebben op het Franse militai
re budget en tot gevolg zou heb
ben. dat in de wapenindustrie on
geveer 25.000 man ontslagen zou
moeten worden.
Geertije Wielema zwom
rustig de 400 meter
HELSINKI Hedenmorgen start
ten de eerste meisjes voor de series
400 meter vrije slag dames Tot de
deelneemsters van de le serie be
hoorde Geertje Wielema. die echter
van haar chef d'équipe de opdracht
had gekregen deze race alleen te be
nutten als „warming up" voor de
finale 100 meter rugslag. waarin zij
in de middaguren zal starten
Geertje Wielema. die in deze serie
waarschijnlijk wel de beste kansen
had op de eerste plaats, voerde haar
opdracht getrouw uit. Zij lette niet
op de andere meisjes die na 100
meter al een ruime voorsprong had
den. Rustig en regelmatig trok zij
haar baantjes en het gevolg was na
tuurlijk, dat het Hilversumse meisje
als zesde en laatste aankwam.
De uitslag luidt: 1. Annemarie
Schultz (Arg.) 5.26.1; 2. Uguette Pee-
ters (Belg 5 29.8; 3. Mette Ove
Petersen (Denemarken) 5 30.6. 4.
Wood (Gr.-Br 5.31.2; 5. Kay Mc
Namee (Canada) 5.50.5; 6. Geertje
Wielema 6.02.6.
Zijn oeuvre levert dan ook aan
rakingspunten met geheel andere
schildersrichtingen. hetgeen men bij
een alleen maar dogmatisch im-*
pressionnisme niet zou kunnen ver
wachten De tentoonstelling in het
Gemeentemuseum geeft een vrijwel
volledig overzicht van Monet's
schilderscarrière Vele van de aan
wezige schilderijen zijn niet of
weinig bekend, zoals de zeer be
langrijke inzending uit Amerikaan
se verzamelingen.
Ook in dit opzicht is deze mani
festatie in het museum van uitzon
derlijke betekenis. Men moge dan
ook niet verzuimen van deze gele
genheid gebruik te maken vóór de
22ste September.
Mockridge verbetert record
van Arie van Vliet
HELSINKI In het Velodrome
heeft de Australische wielrenner
Mockridge met 1 min. 11 1 sec. het
uit 1936 stammende Olympische re
cord van onze landgenoot Van Vliet
over de 1000 m tegen het horloge
met 0.9 sec. verbeterd. Van Vliet
won tijdens de Olympische Spelen
in Berlijn in 1936 deze wedstrijd in
1 min. 12.0 sec.
Paspoortcontrole in de
Scandinavische landen
DEN HAAG. Nu de vier Scandina
vische landen Noorwegen. Denemar
ken. Zweden en Finland ln het on
derling verkeer de paspoortcontróle
hebben afgeschaft, zijn er bij de doua
neposten twee doorgangen gemaakt, één
voor Scandinaviërs en één voor de ove
rige buitenlanders, waarvoor wel pas
poortcontróle wordt uitgeoefend
De Nederlanders die in Scandinavië
reizen wordt aangeraden zelf ter dege
op te letten, dat men steeds de goede
doorgang kiest, daar men anders later
wegens het ontbreken van het gebrui
kelijke stempel in het paspoort, moei
lijkheden kan krijgen.
LONDEN. De Perzische premier dr Mossadeq heeft de vorige week
een aanbod gedaan om het oliegeschil met Engeland aan arbitrage te
onderwerpen, maar hfj trok zfjn aanbod zonder nadere uitleg later weer
in, aldus verklaarde een woordvoerder van het Britse ministerie van
Buitenlandse Zaken Woensdag. Minder wisselvallig doet de BritsIraanse
Olie Mij., welke de president van het Internationaal Gerechtshof te Den
Haag verzocht heeft een arbiter te benoemen in het olieconflict met Perzic.
Mossadeq had zijn aanbod ge
daan tijdens het eerste onderhoud
met de Britse zaakgelastigde te
Teheran. Middleton, sinds hij weer
aan de macht was gekomen. Voor
Middleton er echter commentaar
op kon geven trok de Perzische
premier zijn aanbod in. In ant
woord op een vraag naar de hui
dige houding van Engeland inzake
het oliegeschil, verwees de woord
voerder naar de verklaring van de
minister van Staat. Selwyn Llyod.
waarin hij Maandag mededeelde,
dat Engeland nog steeds bereid is
tot onderhandelen met inachtne
ming van de rechten en belangen
van de betrokken partijen.
De Brits-Iraanse oliemaatschap
pij verwijst bij haar verzoek tot
benoeming van een arbiter naar
de bepalingen van de overeen
komst van 1933 tussen haar en
de Perzische regering, die in geval
van een conflict voorzien in be
middeling door een derde.
CANBERRA. De Australisch#
regering maakt oekend. dat het
ledental van de Australische com
munistische partij ongeveer de
helft bedraagt van wat het was in
1949, toen was het ongeveer 12.000.
Prof. dr J. Romein over zijn verblijf aan
de universiteit van Djokja
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. Een zekere gespletenheid kenmerkt de geesten in
Indonesië. Zij zfjn de oude situatie, nl. die van het algemeen menselijke
cultuurpatroon, ontgroeid, maar hebben zich in de moderne situatie nog
onvoldoende ingeleefd. Het is in dit verband niet juist te spreken van een
tegenstelling tussen Oost en West; het is de tegenstelling die wU ook in
Europa gekend hebben tussen het oude cultuurpatroon en de moderne ont
wikkeling.
Dit verklaarde ons dezer dagen
prof dr J Romein, hoogleraar in
de geschiedenis aan de Amsterdam
se Universiteit, toen hij, met zijn
vrouw, dr Annie Romein-Verschoor,
na een verblijf van zeven maanden
in Indonesië teruggekeerd was. In
Djokja heeft hij op uitnodiging van
de Indonesische regering gedoceerd
aan de ..Gadjah Mada-universiteit."
Prof. Romein schetste de moei
lijkheden. waarmede het universi
taire leven in Indonesië heeft te
kampen.
In de eerste plaats zijn er onvol
doende hoogleraren van internatio
naal niveau. Voorts is ook het peil
van het Middelbaar Onderwijs wel
iets gedaald en moeten de meeste
studenten naast hun studie met
werken in hun levensonderhoud
voorzien Velen van hen doen
dienst als leraar bij het middel
baar of lager onderwijs Een bij
zonder grote moeilijkheid is ook
gelegen in de taal van het onder
wijs. De meeste studenten kennen
geen enkele vreemde taal werke
lijk goed, terwijl het Indonesisch
nog onvoldoende is geoutilleerd om
als voertaal voor moderne weten
schap te dienen.
Over het gebruik van het Neder
lands in het onderwijs verklaarde
prof Romein, dat het nationale
sentiment hier in tegenspraak is
met het inzicht van de meer ver
standige geesten. Men ziet alge
meen wel in. dat men het Neder
lands voorlopig niet zal kunnen
missen, doch op den duur naar het
Engels zal moeten overgaan omdat
het Nederlands nu eenmaal geen
wereldtaal is Persoonlijk had hij
dan ook steeds geadviseerd om
voorlopig het Nederlands onderwijs
facultatief te stellen Voor het. ge
schiedenisonderwijs op de universi
teiten is echter het Nederlands ook
in de toekomst onmisbaar omdat
nu eenmaal alle historische littera
tuur over Indonesië in het Neder
lands is verschenen.
Nieuw Olymp. record
1500 m vrije slag
HELSINKI. In de eerste serie
van de 1500 meter vrije slag ver
beterde de Japanner Hashizume
het Olympisch record, dat sedert
de spelen te Los Angeles in 1932
met 19 min. 12.4 sec op naam
stond van Katamnra (Jap.) Has
hizume legde de a'stand af in 13
min. 34 sec.
Uitslagen basketball-
tournooi
HELSINKI Vandaag is een
begin gemaakt met de finales van
het basketballtournooi In de eer
ste wedstrijd won Chili met 6053
van Bulgarije, (rust 37—29» Bra
zilië won met 5944 (rust 3126)
van Frankrijk.
Chili en Brazilië zullen Zaterdag
om de vijfde en zesde plaats spe
len en Bulgarije en Frankrijk ko
men Vrijdag tegen elkaar uit om
de zevende en achtste plaats.
Te koop aangeb.
Koopje. Prachtig damas
ten 2 pers. 3-delig bedstel
(binnenverjng) nog nieuw
en ongebruikt, prijs 97.50.
Elsstraat 7.
Sportprijzenhandel Spijker.
Soest. Soesterbergsestr 26
Bekers, kransen, medailles
voor iedere tak van sport
Vraagt keuze-zending of
reizigersbezoek.
1 jongensfiets 25.Lom-
bokstraat 17.
j Te huur gevraagd
Spoed. Jong echtpaar zoekt
gem. zit- en slaapkam. met
kookgel. in Amersfoort of
omg. Brieven no. 9912 bur.
van dit blad.
Lessen
Ook nu geslaagden te
Zwolle. Dames, ook U kunt
slagen! Aangifte nieuwe
leerlingen t/m 1 Augustus
(ook voor eigen gebruik).
Modevakschool I. van Gel
der. Pieter Bothlaan 29 ben.,
lx bellen. Spreekuren dage
lijks van 4 tot 6 uur en van
7 tot 9 uur.
Autorijschool C. Schuur
Utrechtseweg 98. Tel 3107
Voor cliënten buiten de stad
kan de les beginnen en
eindigen bij de bushalte
KNAC-diploma.
Dansinstituut Kamperman
Privé-lessen dagelijks Mo
derne oude. tapdance en
ballet. Langestraat 113 Tel
5494
Diversen
Grote collectie fototoe
stellen. Rolfilms v.af 1.35
Het adres voor afwerking
van Uw rolfilms Foto Muns.
Langestraat 20
Dames, voor permanent en
prima haarverzorging naar:
J Elsendoorn. Spaarnestraat
117. Tel 6537. Vakkundige
bediening
Leesbibliotheek W. Lamme.
Noordewierweg 97. zorgt
voor gezellige avonden.
Voor reparaties kunstge
bitten. snel en goed. in plm.
1 dag gereed A. H. v. An-
del, Bankastraat 50, Amers
foort Tel. 5805.
Hoektax Bel op Tel 6004
Dag en nacht geopend
Nieuwe wagens, St Rad-
boudstraat 10 Aanbevelend
H N v d Hoek.
Radio van Geet, Arnhem
sestraat 29 Tel 6383 De Ra
dio-Specialist Tevens alle
merken stofzuigers.
Steeds voorradig: nieuw
en gebruikt hoek-, beton-
staaf- plaat- en balkijzer bii
Firma B Zwaaf en Zonen
Amersfoort tel 5226
Voor een goede foto. Voor
Uw amateurswerk. Voor het
vernieuwen van verbleekte
portretten Portretspecialist
De Smalen
Mevr. van Haselen, gedipl.
schoonheidsspecialiste. Bor-
gesiuslaan 41 Tel. 4520
Afwezig van 8 t.m. 11 Aug.
en van 15 t.m. 18 Aug.
Diversen
/entra horloges verkrijgbaai
bij A. J Brouwer en Zn Eak
kerstraat 23, Utrecht Telefoon
10214.
A oor verlovingsringen met
schriftelijke garantie. Juwelier
N Brandwijk Choorstraat 20
Telefoon 14415
Heeft U ccn feestje? Servies
goed en glaswerk te huur Ma
gazijn De Pionier" Oudegraehl
193. telefoon 16639. tussen Ltjn-
markt en Hamburgerbrug
Wist U dat wij vee' goedkoper
waren dan wie ook met ons
Hardboard Zachtboard, Tri
plex. Lat- en lijstwerk. Beits.
Lijm, kortom met alles wal U
maar nodig hebt om te timme
ren? Alles wordt machinaal op
maat gezaagd cn gratis thuis
bezorgd. Dit alles biedt U de
zaak met de 100 service en
grote sortering ,,'t Timmer-
huys". Rozenstraat 16. b.d. Ja-
cobikerk. Telefoon 23717.
Voor Uw kousenreparatie naai
de zaak met reputatie BAT A
Lange Viestraat 6
Maatsteiinzolen volgens gips
model: vervaardigd van nikkel-
staal-Düraluminium of plastic
Prijzen vanaf 8.75 p p Zie
kenfondspatiënten speciale kor
ting Fa. J Cornelisscn, Ham
burgerstraat 8 Telefoon 13592.
f15.000
GRIJP UW KANS IN DE BLUE BAND-PRIJSVRAAG
Zeek émjfl
EN DE POST MAAR SJOUWEN I
De inzendingen stromen binnen.
Is de Uwe er al bij? Nog niet?
Dan maar gauw een formulier
gehaald bij Uw leverancier.
Want U heeft evenveel
kans op die 3000 gulden
als ieder ander!
Dit hoeft U maar te doen ora een kapitaal te
verdienen
1 Even wat fouten halen uit de afbeelding van
het nieuwe, zonnige Blue Band-pakje, dat voor
komt op het prysvraagformulier. U ziet ze
direct als U er een goed pakje naast houdt.
2 Een eenvoudige variatie op Lou Bandy's
onsterfelijke liedje „Zoek de zon op" afmaken
door iets prettigs over Blue Band te zeggen.
(Zie formulier)
En dét is een kolfje naar Uw hand! Want U
bent Blue Band-fynproefster.
U weet hoe vers en smeuig, hoe lekker en voed
zaam Blue Band altijd is. U doet ze dagelijks
op 't brood, in bak- en braadpan.
3 10 Blue Band-waarmerken by
Uw oplossing insluiten. Deze hebt
U zo by elkaar gespaard, wanneer
U vand&óg nog begint Blue Band
te gebruiken.
U zult vast en zeker eenl
oplossing insturen, die U I VRAAG UW LEVERANCIER
een stevige kans geeft op
een van de vele
prijzen.
kapitale EEN FORMULIER... NU/
IN
i<Soor»
fOERDBfRMS Et
1997. Zoveel tegenslag als ik heefi nog nooit een
renner in de Toerdefraans gehad. En het was letter
lijk tegen-„slag", wont ik werd door de trucauto van
Knots een ravijn in geslagen en het wos puur geluk,
dat ik het er heelhuids afbracht. Mijn fiets was ver
dwenen in het bergmeert|e en het duurde een flink
half uur voor ik na een hevige klimpartij weer
op de weg kwam. Toen waren alle renners al voor
bij, want er was heel wat kostbare tijd verstreken.
Maar als laatste voertuig kwam net de volgauto van
mijn ploegleider Peddelaars over de top, die zich
al erg ongerust gemaakt had. „Ketelbinkie." riep hij:
„Waar zat jij?!" „In het ravijn," riep ik: „Geen tijd
om het je uit te leggen, geef me vlug een andere
fiets." Even later klom ik weer op een zadel en be
gon de afdaling van de Koldeknoerst met een flinke
achterstand op alle andere renners. Ik was woedend.
„Wat een gemene streek van Knots en Knars,"
gromde ik: „Maar ik zal ze niet het plezier gunnen
om helemaal uit de strijd te verdwijnen." Met ware
doodverachting liet ik de fiets gaan, trappen hoefde
ik niet, want de afdaling was behoorlijk steil. Als een
wervelwind suisde ik over de weg, rakelings langs
ravijnen en kloven, maar ik had het stuur goed in
bedwang. Vlak voor de sluiting stoof ik de eind
streep over en wipte woedend van mijn fiets! „Waar
zijn Knots en Knars", riep ik: „Ik zal ze!" Maar die
slimmerds zaten al in hun hofel
