SPROOKJESLAND
ER KOMT WEER EEN CIRCUS
in Amersfoort
Achter de schermen
van het circus
Italo Medini, een Italiaans
j ongleurf enomeen
Kooien der wilde dieren
trokken hem reeds vroeg
Enorme tent verrijst aan
de Hellestraat
AMERSFOORT HEEFT
KANS VOORBIJ
LATEN GAAN
In voormalig filmbedrijf
Loet C. Barnstein
Het is allemaal
zo echt
Nieuwe poëzie in
nieuwe taal
Weerbericht
..Cirque Géant"
in herfst naar
Zuid-Amerika
aterdag 2 Augustus 1952
5
Er komt weer een circus in Amersfoort! Ditmaal is het 't „Cirque Géant"
ran Jos Mullens. Dank zjj de hulp van circuseigenaar Bouglione, die uit zUn
„reserves" tientallen wilde dieren te leen gaf, komt Mullens in onze stad
met een tent en een programma, zoals hy nimmer had kunnen dromen.
Hijzelf zeker het laatst, want hij
hoort niet tot de mensen wier
bedje reeds bij de geboorte ge-
prcid was". Het circus van vader
','enri Philippus Mullens gaf de
aatste vertoning in Augustus 1914
Verdun, waar het verrast werd
oor de komst van de Duitsers en
de frontlinie ten onder ging.
ros Mullens ging zwerven en werd
hasseur bij Hotel Polman te Am-
terdam, maar zijn circushart ver-
oochende zich niet. Hij trad later
ij Hagenbeek in dienst, als
down' En vanaf dat moment door-
ep die „Domme August" de ganse
arde leerschool van het circusle-
■cn om ten slotte een trapje hoger
klimmen door directeur te wor-
?n van een eigen „zaak", het
„Théatre Pittoresque", waarmede hij
kermissen afreisde. U weet wel.
zo'n tent waar voor de aanvang
der voorstelling buiten op een klein
podium een paar krachtpatsers met
'onwaarschijnlijk dikke spierballen
een paar dames met veel
klatergoud en vriendelijke glim- '^B
lachjes, een clown, die de boel in ~V'JB
de war schopt, een paar muzikan- MI
ten. die een hemeltergend lawaai ;1SB
produceren en „De Directeur", die
in rok met hoge hoed en hand- \.J>B
schoenen onophoudelijk met een 4 fiL^B
wandelstok op een bord slaat, ®|^B
waarop de prijzen staan en het ^^^B/
„hooggeëerd publiek" toeschreeuwt, i
wat men allemaal voor zijn geld v^1.^
te zien zal krijgen. En uit datzelfde ^^^^B v
Théatre Pittoresque" is ongemerkt J ^B
het circus Mullens gegroeid en f
daaruit weer het „Cirque Géant". ^^B jf jSfj
Met dit circus is tevens dc klas-
sieke circusstijl weergekeerd. Met
de nieuwbakken na-oorlogse pro-
gramma's met veel variété en wei-
mg .circus" werd radicaal gebro-
ken. de drie pistes deden weer hun
intrede en de fagade zal ook weer I
komen. Het circusorkest is nog niet I
compleet, want er „pas" negen
man en er waren vroeger wel or- ^B
kesten van 30 a 40 spelers. Maar ^B
waar haal je die zo gauw vandaan,
want een circusorkest moet aan
heel bijzondere eisen voldoen, aan
gezien niet de dieren op de muziek
dansen, maar de muziek de bewe
gingen van de beesten moet volgen!
,Lc Grand Cirque National Neer
landais", dc onderneming van
„vader" Mullens staat hier opge
steld te St. Michel bij Verdun
in het jaar 1914. Deze en de an
dere foto worden thans voor het
eerst gepubliceerd. Met veel
moeite kregen wij deze dierbare
herinneringen, die Mullens altijd
in zijn portefeuille bij zich draagt,
voor ons blad te leen. Met dc
hand op ons hart hebben wij
moeten beloven, dat hij ze weer
terug zou krijgen.
Tussen de rails"
In korte tijd is „Tussen de rails",
het maandblad voor de Nederlandse
Spoorwegen, een parel geworden
onder de NÜerlandse maandbladen
Wat aan dit blad vooral opvalt is
de buitengewoon goede verzorging,
waarvoor behalve redactie en op-
maak-redactie de Drukkerij Bosch
te Utrecht een pluim verdient, op
wier persen dit blad wordt gedruKi
Men heeft prachtig papier voor
..Tussen de rails" genomen, waar
op de talrijke, in originele opmaak
geplaatste foto's voortreffelijk uit
komen. In dit derde nummer
schrijft Robert Kiek een artikel
over de „Dochter van de president",
(Margaret Tl-uman) en Gerard van
Remmen over „Schoonheid in
steen". Van Ton Koot is een arti
kel over de portret-tentoonstelling
in het Rijksmuseum opgenomen.
„Van stoom naar stroom" is een
echt spoorwegartikel, evenals „Fiet
sen nemen de trein".
Men weet het. di^ blad is niet
te koop. Het wordt' in de copé's
van de Nederlandse Spoorwegen
gehangen ten gerieve van de rei
zigers. Op tal van plaatsen in het
blad staat de regel: ..verboden mee
te nemen". Hoe nodig dit helaas is
hebben wij bij onze bespreking van
het tweede nummer uiteengezet.
Jaap Emner en Max van Doorn
hebben een viool- en pianoduo ge
vormd. Nu en dan zal de zangeres
Dora van Doorn-Lindeman met dit
duo optreden. Begin volgend jaar
vertrekt Jaap Emner voor een tour-
née naar Afrika.
Jos Mullens aan het begin van
zijn circus-loopbaan, als clown
bij Hagenbeek.
(Van een onzer verslaggevers)
We troffen hem aan in een hoekje
van dc kleedkamcrwagen, transpi
rerend en hijgend na zijn moeilijke
en afmattende nummer: Italo Medi-
jongleur en cascadeur, geboren
te Bergamo niet ver van Milaan en
al twintig jaar „in het vak".
't Lijkt zo eenvoudig als hij zegt:
„ik ben jongleur". Maar wie Medini
aan het werk heeft gezien weet
beter. Dat goochelen met sticks en
ringen, dat manoeuvreren met een
bal alsof het voorwerp aan zijn
lichaam zit vastgeklit. dat is een
kunst We durven zelfs veronder
stellen dat het niet te leren is. Wie
zo volmaakt zijn vak beheerst mag
Italo Medini in actie.
Clown Henrico, in het dagelijks
leven Henry Strassburger gehe
ten, heeft elke avond meer dan
een uur nodig om zich te
schminken.
van een gave spreken. Dit jongleren
zit in het bloed.
Italo Medini is te bescheiden om
zelf antwoord te geven op deze
veronderstelling. Dat het hem m
het bloed zit, lijkt hem niet on
waarschijnlijk. want zoals hij zelf
zegt: „mijn overgrootvader was al
circusartist". Geen van de vele Me-
dini's echter werd ooit jongleur.
Bijna allen zijn zij acrobaat. Maar
Italo kwam als jongen veel in con
tact met de befaamde Rastelli en
diens jongleerkunst heeft hem zo
gegrepen, dat hij het ook gmg le
ren. En zoals meer voorkomt: de
leerling verbeterde de meester.
Italo is de enige jongleur ter we-
reki die acht ringen tegelijk kan
hanteren. Om Rastelli te overtroe
ven maakte hij de truc nog inge
wikkelder. Medini voegde er nog
een voeten- én hoofdbalans aan toe.
Samen met zijn tweelingbroer en
een jongere Medini reist hij nu de
wereld rond. Vraag hem, waar hij
al geweest is en hij zal eenvoudig
antwoorden: „Overal".
Want Italo Medini, die per dag
vier tot zes uur oefent op zijn num
mer, ofschoon hij er reeds duizen
den mee in vervoering bracht om
de manier waarop hij de jongleer
kunst beheerst. Italo Medini is toch
een zeer bescheiden en vooral daar
door sympathieke man gebleven.
DOMPTEUR EMILIEN MOUSTIER
Zijn lievelingsleeuw Prince is wel eens
zeer opstandig
Fantastische staal
tjes van dressuur-
kunst en onver
schrokkenheid
worden aan de dag
gelegd door Emi-
lien Moustier in
zijn leeuwennum
mer. Het is inte
ressant iets over
deze Franse domp
teur te vertellen.
Aan het begin
van het seizoen
heeft men in de
bladen kunnen
lezen dat Emilien
Moustier te Nij
megen tijdens een
avondvoorstelling
aan de hand ver
wond werd door
de leeuw Romeo.
De situatie was
ernstig en het had
niet veel gescheeld
of Romeo had die
avond de volle
laag gekregen -van
de brandspuit die
I steeds bij de roof
diernummers
voortdurend klaar
ligt: een effectie
ver middel om een
gevaarlijke „kat"
te verjagen dan
een revolver!
Moustier werkt
met volwassen
mannetjes-dieren,
knapen van leeu
wen met prachtige
volle manen. Als
men daarbij be
denkt dat Moustier
het niet bij de normale dressuur-
proeven laat maar zelfs zijn hoofd
in de leeuwenmuil steekt en op
zijn lievelingsleeuw Prince" als
een ruiter te paard gaat zitten, is
het duidelijk dat een krabbel nu en
dan tot de onvermijdelijkheden
behoort.
Emilien is een afstammeling van
één der oudste Franse cii-cusge-
slachten. Hij is een zwager van de
bekende Franse circuskoningen
Bouglione uit Parijs en als echte
all-round circusman werkt hij niet
alleen met de „katten", doch heeft
hij ook de acrobatiek beoefend en
paarden in vrijheid voorgevoerd.
Romantisch maar gejaagd brokje
al tisten leven
(Van een onzer verslaggevers)
Wie in het circus het bonte schouwspel van roofdieren, olifanten, apen.
paarden en mensen zich voor zün ogen ziet ontrollen, moet niet denken dat
liy alles ziet. Want achter de coulissen, in de donkere ruimte aan gene zijde
van de grote tent, vliegt en draaft het circuspersoneel om te zorgen dat
alles volgens programma verloopt.
Meteen om acht uur al begint de
grootste drukte. De ijsberen, negen
in getal, moeten uit hun hokken de
smalle loopgang in. Dat gaat ge
paard met veel lawaai van ratelen
de hekken en geschreeuw van de
oppassers. Want ijsberen hebben een
ïjselijk koude natuur en ze lopen
niet gauw warm, zelfs niet als ze
moeten optreden. Goedmoedig sjok
ken ze achter elkaar in dc richting
van de piste.
Intussen ratelen de hekken in de
wagens met de traliehokken weer. I
De tijgers moeten uit hun „slaap- j
verblijven" in het „wachthokom
straks als de ijsberen terug zijn. 1
snel hun plaatsje in de piste te
kunnen innemen. Met een soepele
sprong wippen de koninklijke die- I
ren van de ene wagen in de an- i
dere. Hun dompteur staat er bij te 1
kijken. Onder zijn donkerblauwe
kamerjas uit steken de wijde pijpen
van een rood-zijden pantalon. Tem
mer Jefferson Cheriff heeft zich
voorbereid op zijn gevaarlijke da
gelijkse arbeid.
Om hem heen. in de nauwe pas
sages tussen de wagens duiken van
tijd tot tijd de andere artisten op.
Daar loopt één van de clowns, wel
al geschminkt, maar zonder pruik
nog. Heftig gesticulerend, in een
mengelmoes van Frans. Duits en Ita
liaans spreekt liij met drie van de
paardrijdende meisjes, die hun
mooie fantasiecostuums al aan heb
ben. Afgezonderd van al die drukte
staat de jongleur Italo Medini. die
de moeilijkste truc uit zijn reper
toire. die met de acht ringen, nog
even doorneemt, ofschoon hij 's och
tends en 's middags al twee uur
oefende.
Straks als het fluitje van spreek-
stalmeester Beelo gaat begint het
volgende nummer. Dan treedt dc
volgende artist in het licht der
schijnwerpers om zijn kunsten te
vertonen voor het hooggeëerd pu
bliek. En achter zijn rug rennen
zijn collega's om dc laatste toebe
reidselen te treffen voor hun optre
den. Het is een romantisch, maar
gejaagd brokje leven, zo'n circus
dorp.
Hij trad ook op als clown en des
winters is hij regisseur bij zijn
zwagers in het Parijse Cirque
d'Hiver. De kooien der wilde die
ren hebben echter van jongsaf aan
de sterkste aantrekkingekracht op
hem uitgeoefend: hij was er niet
bij weg te slaan en uiteindelijk
stemde zijn vader er in toe. dat
hij samen met een ervaren domp
teur de kooi zou betreden.
In al de jaren dat hij met de
leeuwen werkt heeft hij meerma
len voor hete vuren gestaan. Eens
kwam Prince de grote kooi in met
een been tussen de kaken geklemd!
Een hond had waarschijnlijk het
bot te dicht bij de pisterand laten
liggen, zodat hij het kon grijpen.
De andere leeuwen betwistten hem
de kluif en het duurde geruime tijd
eer Moustier de rust in de kooi had
hersteld en de dieren op hun plaats
had. Toen naderde hij zijn lieve
lingsleeuw, die vervaarlijk gromde
en met de klauwen sloeg. „Allons!
mon petit!" zei hij zacht. ,.je mag
toch niet met een volle mond wer
ken, dat is niet netjes. Geef hier.
Prince". Maar dc leeuw dacht cr
niet over zijn onverwachte lekker
nij af te geven en voor Moustier
het wist. sprong het dier op hem
af. Gelukkig wist bij zich nog juist
bijtijds te dékken achter een tabou
ret en na veel moeite en met be
hulp van de houten vork wist hij
de opstandige leeuw buiten de kooi
te werken.
Ondanks zijn gescheurde kleren
en de onrustige stemming in de
kooi. werkte de temmer met de
overige dieren het nummer af.
..Wat een dwaas ben je toch. Prin
ce". zei hij later voor diens kooi,
„om zoveel drukte te maken om
een been. terwijl je iedere dag
vijftien kilo's goed vlees voorgezet
krijgt!"
Het sprookjes-kasteel, waar de Gelaarsde Kat
woont die samen met de Prins in een pony-wagen
een rijtoer door Sprookjeslandmaakt.
ER was eensZo begin
nen bijna alle sprookjes.
Maar dat behoeft men nu niet
meer te zeggen, want ze zijn
er: Hans en Grietje, Roodkap
je, Sneeuwwitje, de Ijskonin
gin. Doornroosje met de prins,
het Maanmannetje, de Reus en
All Baba compleet met zijn
veertig rovers. Tot en met 14
September hebben deze hoofd
personen uit de kindervertel-
lingen hun intrek genomen in
„Sprookjesland", het hiertoe
door het Rotterdamse aanne
mersbedrijf K. J. de Winter
omgetoverde park van Loet C.
Barnstein's voormalige Film-
stad in Den Haag/Wassenaar.
En hoe leven deze sprookjesmen-
sen daar. Gelijk een sprookje. In bij-
zonder aardige huisjes met een tuin-
I tje er voor zyn zy een verwezenlij-
king van hetgeen de auteur van het
verhaal zich er van voorstelde. Hans
en Grietje zitten rustig met elkaar
te praten voor het koekhuisje.
Roodkapje wandelt in het tuintje
j voor het huisje van haar grootmoe-
I der en Sneeuwwitje is druk bezig
het vuur aan te maken om het eten
te koken als straks haar kabouters
thuis komen. Het is allemaal zo
„echt", dat Wassenaars burgemees-
I ter, die bij de opbouw een kijkje
I kwam nemen, heel vriendelyk vroeg
of hij, als de tuin eenmaal geopend
was. zyn belde logé's mee mocht
brengen. Want zó-iets wilde hy zyn
j gasten ook laten zien.
I Voordat het echter zover was, dat
j Doornroosje daar in het park langs
de BenoordenhouLseweg door de
prins in het paleis wordt wakker
gekust, de Gelaarsde Kat in een
ponywag'en een rijtoer door het bos
maakt en de Rattenvanger van Ha-
meln heel paedagogisch aan de kin
deren „zijn" verhaal gaat vertellen,
waaruit blijkt, dat men „een gedane
belofte niet moet breken," heeft de
heer De Winter heel wat moeilyk-
j heden te overwinnen gehad. Want
nadat aanvankelijk het Haagse ge
meentebestuur cr in had toege
stemd. dat „Sprookjesland" in de
voormalige residentie zou kunnen
worden opgebouwd, werd te elfder
ure de toestemming geweigerd. De
burgervader van de randgemeente
Wassenaar bleek welwillender te
genover het initiatief van 's heren
De Winters plannen te staan. Dat
was drie weken geleden. En in die
korte tijd heeft de bedrijfsarchitcct
de heer J. C Klein in het park (dat
met zijn ruines van gebombardeerde
studio's hei inneringen oproept aan
vergane filmsprookjes) werkelijk
wonderen verricht. Dezelfde sprook
jes die vorig jaar heel Eindhoven
bij de Philips-feesten slechts voor
korte tijd (door de pokken-epide-
mie) in verrukking konden brengen,
i verrezen nu dicht by het viaduct
i van de spoorlijn WassenaarRot-
terdam (Hofplein) als paddestoelen
uit de grond.
Breken met kermis-gedoe
WE will
het k
rillen eens breken met
kernns-gedoe en de
mensen ieLs bijzonders bieden," zo
vertelde ons de heer Klein, toen \v e
met hem door „Sprookjesland"
dwaalden. In dit bosrijke park (men
waant zich ergens op de Veluwe)
heeft deze architect de juiste sfeer
weten te treffen door op kunstige
en artistieke wijze de sprookjes
werkelijkheid te doen worden. In de
Terwijl Sneeuwwitje het vuur
aanmaakt om eten voor de ka
bouters te paan koken, komt
Roodkapje, die op weg is naar
het huisje van haar grootmoe
der, eventjes een praatje maken.
Tussen de bomen van „Sprook
jesland" zweeft de Maan. waarin
straks het Maanmannetje komt
te zitten, die er met behulp van
een touwladder in moet klimmen
avonduren verlicht, biedt het geheel
een feeëriek schouwspel, dat zijn
j hoogtepunt vindt in het verre uit-
j zicht over de grote vijver naar dc
Oosterse burcht van Ali Baba. In
die vijver is, omgeven door verlichte
bloemen en spuitende fonteinen, een
eilandje opgebouwd, waarop door
Han Reinbeck en haar leerlingen
balletten worden gedanst.
Zie dc maan schynt
In de bomen hangt een grote
maan, waarin het Maanmannetje
huist. Zo nu en dan klimt het oudje
met zijn baard en puntmutsje langs
'n touwladder omlaag om dc kinde
ren 't sprookje van Klaas Vaak te
vertellen. En een eind verder ligt
zowaar midden in het bos de reus
te slapen. Een geweldige pop van
negen meter lengte en met handen
van bijna een meter. Door middel
van een ingenieus instrument ligt
de reus te „ademen" en zijn buik
gaat zeker 10 c.m. op en neer. Een
tweede apparatuur zorgt er voor,
dat men hem van verre al hoort
snurken. Voor de „Rattenvanger
van Hameln" heeft men een heel
straatje gebouwd volgens foto's, die
daartoe door dc V.V.V. in Hameln
zijn beschikbaar gesteld. In dit
straatje bevindt zich naast de win
kels het stadhuis, waar een „echte"
burgemeester resideert Met de Rat
tenvanger kunnen de kinderen een
wandelingetje door het bos maken,
waardoor het sprookje aanschouwe
lijk wordt voorgesteld. By „Zwaan
I kleef aan" verzorgt een boer een
hele menagerie en de jeugdige be-
I zoekers(sters) mogen de boerderij
op om daar de geit en de andere
i dieren te aaien.
In deze zes hectare park zal men
I beslist niet hoeven te verdwalen,
want op zeer originele wijze geven
houten kabouters dc loop-richting
aan.
Niet bij Birkhovcn
s Met dit „Sprookjesland" heeft de
heer K J dc Winter met zijn per-
soneelsstaf een bijzonder fraai stuk
werk geleverd, dat een beziens
waardigheid is van landelijke be
tekenis. Alleen jammer, dat het niet
bij Amersfoort is opgebouwd. In het
begin van dit jaar zyn er door do
heer De Winter en enkele anderen,
uitgebreide besprekingen gevoerd,
o.a. met het gemeentebestuur van
Amersfoort. De Rotterdamse aan
nemer was er op een gegeven mo
ment vry zeker van, dat hij zijn
plannen in Amersfoort zou kunnen
verwezenlijken. „Sprookjesland" zou
in dat geval worden gebouwd by
Birkhoven. De besprekingen liepen
echter vast: men voelde er hier
niets voor. Amersfoort heeft daar
mee een mooie kans om toeristen
aan te trekken, voorbij laten gaan.
In „T ij d c n Men s", het tijd
schrift van de nieuwe generatie,
dat bij „De Sikkel" te Antwerpen
en bij dc Uitg. Mij. „Holland" te
Amsterdam verschijnt, geeft Simon
Vinkenoog een definitie van de
nieuwe poëzie.
„Deze poëzie zo schrijft hij
wordt vooral duidelijk wanneer
men haar vergelijkt met datgene
wat jongeren tien of twintig jaar
geleden schreven. Het lijkt dan
alsof cr een nieuwe taal is ontdekt,
een taal die geen rekening houdt
met naamvallen. verbuigingen,
logisch zinsverband, versvoeten en
het gebruik van clichés, maar
hiervoor heeft ingeruild een magi
sche beeldvernieuwing, een steeds
gistende en stromende strijd met
dc taal die zich uit in het' woord
gebruik. en vrijelijk elk mogelijk
experiment toepast, verouderd of
niet. dat zo ver kan gaan als de
laboratoriumproeven der lettristen
of zo dicht bij huis blijven als da
poëzie van Paul van Ostayen.
Het weerbericht, vaak ver
waarloosd en aan onze aandacht
ontsnaptwordt ineens van groot
belang op het ogenblik, dat 10e
een fietstocht gaan ondernemen.
Dan kijken wc cr naar in de
krant en luisteren er naar door
de radio, en op de morgen zelve
bellen we nog even K-O-I.'
Wanneer ik, vroeger buiten
wonend, wilde weten, of ik met
of zonder regenjas zou uitgaan
of liever helemaal zou thuisblij
ven, ging ik naar m'n buurman
toe. en vroeg hem om raad. Dan
stapte hij achter z'n huis het wij
de veld m en keek met aandacht
naar dc lucht. En ik beloof u,
dat z'n adviezen, hoewel ze ook
7iiet altijd de juiste bleken, toch
zeker reden gaven, om er aan
dacht aan te schenken. Nog zie
ik hem langs de einder luren,
en letten op de wind. De Bilt
doet hetzelfde. Maar de horizon
is ontzaglijk verwijd. Men meldt
een depressie, in aantocht in de
buurt van de Azoren of IJsland,
men weet welke storingen erop
dit ogenblik optreden en hoe ze
zich verplaatsen. Men kan niet
rekenen met allerlei tussenko
mende factoren, maar in grote
lijnen ziet men in De Bilt, wat
u;y nog 7iiei kunnen zien.
Daaraan moet ik denken, wan
neer ik iets tracht te begrijpen
van de profeten van het Oude
Verbond. Ella, die op de Karmel
de eerste kleine regenwolk sig
naleert na jaren van droogte.
Maar meer nog Habakuk, die
zegt: ik tuil gaan staan op mijn
wachttoren en mij stellen op de
ival, ik wil uilzien naar wat Hij
tot mij spreken zal.
Maar het schoonst is het slot
van deze profetie. Daar is de
profeet boven alle kansbereke
ning uit, en kan zeggen: Als al
les mij zou tegenlopen. dan zal
ik nog juich"u in de H"er. ju
belen in de God van mijn heil.
Alleen daar is de volstrekte,
moedgevende, stil en blij maken
de zekerheid, ivaar een mens
naar hunkert!
v. E.
AMSTERDAM Het Nederland
se circus Jos Mullens ..Cirque
Géant" gaat tegen het najaar een
tournée maken door Zuid Amerika
Dit is mogelijk geworden door sa
menwerking met het Franse circus
Joseph Bouglione. Na de tournée,
die het Cirque Géant op het ogen
blik door Nederland maakt, zal het
in Rotterdam of Marseille scheep
gaan op een vrachtschip, dat spe
ciaal voor deze expeditie is ver
bouwd. Het circusmateriaal moet
voor deze reis behandeld worden
met preparaten ter bescherming te
gen termieten en tegen de felle tro
pische hitte. Een Franse veearts en
een medisch student maken de Zuid-
Amerikaanse reis mee.
