Harderwijker vissers luchten
hun opstandig hart
Portie schildklier oorzaak van
gedaanteverwisseling
Geen overijlde actie voor
wereldparlement
Prof. De Jong tijdelijk
opvolger van mr Beyen?
Dr Buiskool neemt ontslag
als premier van Suriname
Tragiek van een staddie
eens aan open zee lag
Proeven niet de Axolotl in
A msterdams la boratorium
\Coensdag 3 September 1952
5
(Van een onzer verslaggevers)
HARDERWIJK, 2 Sept. Het ruikt er naar linnen, teer, pek
en gesplitst touw in de zeilmakerij van Groen op de Vismarkt
in Harderwijk. Op een rol grauw-bruin doek zit de 81-jarige
Bruinink Wiegcrts Zn., oud-schipper van de eertijds trotse
H.K. II. Tegenover hem zit de 82-jarige Groen, rustend zeil
maker. Pruttelend aan hun pijpje trekkend vertellen zij van
vroeger. Van hoe het was toen Harderwijk nog aan ,,open zee"
lag en van hoe het werd toen anderen hun levensdoel de
afsluitdijk zagen voltooid. Zij zoeken naar woorden, die een
beeld moeten geven van de bittere strijd, die gestreden werd
om in de visserij een bestaan te vinden. Zij verhalen in het
verleden terugblikkend van bloei- en crisistijden; geven een
sober relaas van wat langzamerhand historie is geworden: de
levende Zuiderzeevisserij met al zijn wisselvalligheden, het
harde leven van geven en nemen. Zij belichten heel de tragische
ondergang van een haven met ruim honderdenveertig schepen:
botters, ziejenetters, wallevissers en pluuten. Dat Harderwijk
nog andere levensaders heeft, daar denken zij niet aan, de laat
ste vertegenwoordigers van een stoer en gelovig vissersvolk.
drukte de prijs. De bot moest per
huifkar naar Arnhem worden ge
bracht. 's Middags om vier uur
werd er geladen, om negen uur
ging de kar vol vlechten (ovale
mandjes) van vijftig vissen elk. de
poort uit.
Uit IJmuiden werd de Noordzee
vis in ijs gekoeld per trein aan
gevoerd
De bot bracht niet meer dan
zeven cent per kilo op. een billijke
prijs!
■Dan mengt Groen, die al die tijd
het relaas van Bruinink heeft aan
gehoord. zich in het gesprek. ..De
grootste ellende is altijd en te im
mer geweest, dat wij niet werden
gewaardeerd!"
,,De schipper was niks, nog geen
aas voor de grote heren! Zij verga
ten echter, dat wij de marktzetters
voor de boeren waren
Van zijn 11de tot zijn 40ste jaar
heeft Groen gevaren. Toen kwam
hij in de zeilmakerij van zijn vader
Grote vloed gaat
zaam ten onder
lang:
Nauwelijks van school, elf jaar
oud, was het al hard werken om
de vis het brood van de visser
binnen te halen. Voor zegge en
schrijve een gulden en vijftig cent
had je de zware en verantwoorde
lijke taak van ..bijlegger". De
schipper en knecht zetten met de
kubbeboot de staken uit. Lange
stokken, onderling door lijnen ver
bonden en met onderaan het tenen
mandje of kub met het aas voor
de aal erin.
En jij kleine man van elf jaren
oud stond in vliegend stormweer
vaak. terwijl de schuimvlokken van
de woeste zee om je verkleumd
gezicht vlogen, met je handen ge
klemd om het roer van de botter.
Je ogen priemden vooruit, starend
naar de seinen, die de schipper je
gaf. Je volgde doornat net op
de golven dansende bootje, schijn
baar niet meer dan een notendop.
Stak de schipper daar zijn riem
niet op? Neen, ja toch! Door de
wind zeilen en by draaien om de
vangst over te nemen betekende
dat. Heel die zware verantwoor
delijkheid voor het schip drukte
zo een uur of drie op je smalle
schouders. Pijnlijk bewust van je
taak voerde je de aangegeven ma
noeuvres uit. En wanneer de
vangst dan was gedaan, de buit aan
boord, dan pas nam de schipper
het roer over en sukkelde je dood
op naar je kooi Je viel terstond in
een droomloze slaap, die het meest
overeen kwam met de bewusteloos
heid-van een zware narcose. Met
de zon stond je op en met de zon
zonk je onder de dekens. Drie
weken lang Toch verlangde je
niet naar huis. kleine man van elf
jaar oud. Omdat je wist, dat je
werk nodig was om het gezin in
leven te houden; omdat je wist dat
je acht broers dit ook deden of
hadden gedaan cn omdat je wist.
dat het opkomende eelt je nog tere
handen tot knuisten zou maken,
zodat je volgend jaar een gulden
meer zou verdienen.... Een volle
gulden meer; een klein kapitaal
voor een gezin van vader, moeder,
acht broers en zes zusters.... Door
hard werken had je vader twee
botters. Toch bleef het armoede al
kon men er van rond komen. Werd
het een gekocht, dan schreeuwde
het ander om vernieuwing.
Glad gezicht
Toch en Bruinink zegt het
met trots hadden alle schippers
„een glad gezicht". Overal konden
zij terecht, nergens hadden zij ach
terstallige schulden. .Men kon de
boel vierkant houden!" Veertien
jaar oud en knechtjen op een klein
schip. Je deelde het werk van de
schipper. Was je negentien. dan
moest je voor de schipper kunnen
invallen. Zo werden de- kleinen
groot gemaakt voor de visserij Wie
niet uit het goede hout gesneden
was. viel af. Maar dat waren er
slechts weinigen.
Haring, paling en ansjovis. De
maanden Maart tot Juni waren
best. De oorlog van '14-'18. 't waren
beste jaren. De vloot groeide en
gaf welvaart alom. In '98 deed
tijdens de kroningsfeesten van
koningin Wilhelmina. aan de vloot
revue bij Pampus de „hele Zuider
zee" mee.
„Nu kan dat niet meer, zegt
Bruinink spijtigIn '20 kwam
de terugslag al. De Noordzeevis
terecht. In 1851 had deze de zaak
op de Vismarkt gevestigd. Drie a
viermaal is men naar een ander
pand verhuisd t Werk werd steeds
minder, kleiner. P. Groen, vijftig
jaar, zit nu in de zaak. In 1924 is
hij naar Amsterdam gegaan Bij de
firma Zeilinga heeft hij het fijne
werk geleerd. Dat komt hem nu
goed van pas. „Er zit nog brood
in, zegt hij peinzend, wie weet
voor hoe lang nog „Er is geen
geld meer voor eerlijke handar
beid!"
Boven zijn werkplaats waar
velerlei soorten touw en linnen aan
de balken hangen, heeft hij een
zolder voor zogenaamd wit-werk,
dekzeilen voor jachten, vlaggen en
wimpels.
„Zeilschepen raken er echter
uit Ook de binnenscheepvaart gaat
met motoren werken „Wij moeten j
ons aanpassen, ook al zal het zwaar
gaan!t Is een hard gelag een be
drijf. dat door je grootvader met
moeite is opgebouwd, te zien ver
dwijnen," zegt hij zacht, voor zich
uitstarend over wat eertijds zee
was.
Hard willen wij werken, mis
schien zal er dan brood blijven,
misschien.
Woordenvloed
Dan breekt hij plotseling los in
een overstelpende woordenvloed,
geeft lucht aan zijn overvol ge
moed en spuit zijn grieven. Het
ene bedrijf na het andere gaat er
aan! Schippersvrouwen komen mij
vragen 'Groen is bestuurslid van
de Bond van belanghebbenden en
zonen van belanghebbenden inzake
de Zuiderzeesteunwet) wat zij met
hun zonen moeten aanvangen, wan
neer die straks uit militaire dienst
komen Wat moet ik dan raden?
Bij vader op de schuit0 Een am
bacht leren waar geen bestaan
meer in zit° Geen enkel nieuw
schip wordt er aangebouwd De
werven liggen stil, als ddor Gods
hand getroffen. Er wordt niet meer
getimmerd. De bazen zijn vaak om
twee uur 's middags weer thuis.
Berusten
Dit alles zegt Groen niet zonder
verbolgenheid. Toch zweept hij zijn
gemoed niet op. Van vader op zoon
heeft men leren berusten. Genera
ties van vissers hebben geleerd de
slagen vpn de zee te incasseren. Dc
zee was wisselvallig. Het leven is
dat ook. Haar slagen van«t men
bukkend op voor het geweld waar
mede zij neerkomen. Trots volgt
de oprichting, men biedt de storm
het hoofd. Wij willen werken voor
ons brood! Het ls een doodsroep
om redding geworden!
Nederlanders gaan in
VS landbouwwerken
bestuderen
Op 6 September zal wederom een
team landbouwkundig ingenieurs
onder de auspiciën van de M S.A. j
de organisatie voor wederzijdse
beveiliging, die de benodigde dol-
largelden verschaft naar de Ver.
Staten vertrekken.
Daar alle deelnemers zeer nauw
zijn betrokken bij ontginningen in
de ruimste zin des woords, hopen
zij studie te kunnen maken van de
technische hulpmiddelen, die daar
bij gebruikt kunnen worden. Het
is de bedoeling na te gaan. met
welke technische hulpmiddelen de I
werken, als ontginningen cn ruil
verkavelingen. vlugger kunnen
worden afgewerkt of opgeleverd.
De cultuurtechnische dienst
streeft naar 20.000 ha ruilverkave-
ling per jaar doch tot heden is
deze grens nog niet bereikt Dit
tempo moet echter bereikt kunnen
worden, teneinde het groter aantal
aanvragen te kunnen afwerken.
De Oosterpolder zal, naar het
zich thans laat aanzien, in het
voorjaar van 1956 droogvallen. Daar
wordt verwacht dat de kleiachtige
bodem zeer slap zal zijn. is het ge
wenst, elders na te gaan. hoe met
zware werktuigen op terreinen
met zeer weinig draagkracht wordt
gewerkt. Langs enkele dijkgedeel-
ten van bovengenoemde polder is
een zo sterke kwel te verwachten,
dat het nodig is, studie te maken
van drainage in kwclgebieden
elders. Volgens 'verkregen inlich
tingen zou men in de V.S. in heu
velachtige terreinen soortgelijke
gevallen kunnen bestuderen.
Weer een jeugdige
emigrante zoek
SCHIEDAM De politic ver
zoekt opsporing van de 18-jarige
Johanna Cornelia de Vries uit de
Boy lest raat. die Dinsdagmiddag de
ouderlijke woning verliet cn van
daag met haar familie uit Rotter
dam met het schip ..Fairsea" naar
Australië zou emigreren.
Verloren kinderen
op televisiescherm
LONDEN. Op de grote Engel
se radio-tentóonstelling. die op 27
Augustus te Londen is geopend,
past men een practische nieuwe me
thode toe om verloren kinderen te
recht te brengen. Zij worden ge
projecteerd op televisieschermen,
die overal in de' tentoonstellings
ruimte zijn opgesteld.
Volkenbondssecretaris
Avenol overleden
BASEL. De Fransman Joseph
Avenol, die van 1933 tot 1940 al
gemeen secretaris van de Volken
bond is geweest, is in zijn woning
bij Nyon (Zwitserland) op 73-jarige
leeftijd overleden.
Vijfjarig jongetje onder
vrachtauto gekomen
(Van onze correspondent)
DOKKUM. Op de Stations
weg is Dinsdagochtend het ruim
vijf-jarig zoontje van de familie
I Van Klaarbergen onder een
vrachtauto geraakt en op slag
I gedood.
Vissersboten in haven van
Harderwijk
Hoogeveens enige bioscoop
sluit zijn deuren
(Van onze correspondent)
HOOGEVEEN. Het enige bio
scooptheater heeft Dinsdag zijn
deuren gesloten wegens een con
flict met het gemeentebestuur.
De exploitant had indertijd de
toezegging ontvangen, dat men
een verlaging der vermakelijk
heidsbelasting zou overwegen
wanneer tot restauratie van het
gebouw zou worden overgegaan.
Hoewel de verbouwing reeds ruim
een half jaar gereed is, is er van
de belastingverlaging niets geko
men.
Amerika verleende ons
100 millioen dollar
economische hulp
DEN HAAG De eocnomische
hulpverlening van de Ver. Staten
aan ons land over het fiscale jaar
1951-52 bedroeg 100 millioen dol
lar waarvan 16 millioen dollar in
de vorm van een lening ter be
schikking werd gesteld. Dit werd
medegedeeld in het verslag van de
Nederlandse regering over de wer
king van het Europese herstelpro
gramma.
SENATOR KEFAUVER:
Parlementaire Unie dringt aan op nauwere
internationale samenwerking
BERN. Het congres van de Internationale Parlementaire Unie beeft
een resolutie aangenomen waarin er by de aangesloten delegaties op wordt
aangedrongen om in hun landen druk uit te oefenen voor nauwere inter
nationale samenwerking. De resolutie werd in stemming gebracht nadat
de Amerikaanse delegatie tevergeefs getracht had uitstel te verkrijgen,
omdat de bewoordingen „enigszins onduldeiyk" waren en „nadere studie"
vereisten. BU de stemming onthielden de Amerikanen zich.
De belangrijkste redevoering werd
gehouden door de Amerikaanse
(democratische) Senator Estes Ke-
fauver, die het congres waarschuw
de geen overijlde stappen te doen
om tot een wereldparlement te ge
raken. Zulke stappen zouden im
mers geen succes hebben. Kefauver
wees erop dat de V.N. dc plichten
van internationale samenwerking,
waar het maar mogelijk is. behar
tigt. dat de kloof tussen Oost en
West de taak van een „werkelijk"
wereldparlement onmogelijk zou
maken, en dat het principe van fe
deratie eerst op regionale basis
moet worden beproefd voordat het
in uitgebreidere zin kan worden
toegepast.
Een tweede resolutie, getiteld
vertegenwoordiging van het we
reldparlement", werd naar de juri
dische commissie verwezen.
Vier huizen bedreigd
door grondverzakking
MAASTRICHT. Dinsdag-
avond is de bodem van de Sint
Servatiusweg drie meter verzakt,
waardoor de fundamenten van
vier woningen vrijwel los kwa
men te staan. Men is meteen be
gonnen de bedreigde panden, die
waarschijnlijk wel niet meer te
iedden zijn, te stutten. De bewo
ners moesten de woningen met
hun huisraad verlaten. Zij zullen
e'ders worden ondergebracht.
Mandaat in Internationale Monetair Fonds
van nieuwe minister loopt 1 November af
DEN HAAG. Onze nieuw benoemde minister van Buitenlandse Zaken,
mr J. W. Beyen, maakt, geluk bekend, deel uit van het college van uit
voerende directeuren van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) te
Washington. Nu behoort mr Beyen tot de directeuren, die door de bu het
Fonds aangesloten (staten-) leden, met uitzondering van de Latijnsameri-
kaanse staten, die tezamen zelf twee directeuren aanwüzcn, voor de tyd
van twee jaar worden gekozen. Zyn mandaat loopt juist met 1 November
a.s. af en in de gegeven omstandigheden stelt hy zich thans, begrypelyker-
wyze, niet herkiesbaar.
Op de over enige dagen te Mexi
co aanvangende vergadering van
de leden van het Fonds zal men
dus een opvolger moeten kiezen.
Nu ligt het voor de hand. dat men
van Nederlandse zijde gaarne weer
een landgenoot tot de belangrijke
functie te Washington gekozen zou
zien Zonder dat ik hier op de in
de overeenkomst van Bretton Woods
vastgelegde vrij ingewikkelde re
geling omtrent het aan de ver
schillende leden toekomende slem
mental in ga. moge ik volstaan met
te vermelden, dat de kansen op
behoud van de zetel voor een Ne
derlander. vrij groot kunnen wor
den geacht. De moeilijkheid is ech
ter, dat men niet zo maar meteen
een eersterangs-candidaat bij de
hand heeft, bereid om de functie
op zich te nemen.
Toch wil men alles doen om de
post voor Nederland niet verloren
te doen gaan. Vandaar het plan. in
de komende vergadering prof. mr
A. M de Jong. directeur-secretaris
van De Nederlandsche Bank die
als plaatsvervangend .Governor"
van het Fonds aan de bijeenkomst
te Mexico deelneemt, thans als op
volger van mr Beyen te doen kie
zen. Hij beschikt ongetwijfeld over
de eigenschappen, kennis en?, no
dig voor de functie in kwestie,
maar. naar verluidt, zou hij niet
bereid zijn de positie te Washing
ton voor zijn tegenwoordige func
tie te verruilen.
Aangezien echter de verkie
zing vlak voor de deur staat,
schijnt er nu dit op gevonden
te zyn. dat prof mr De Jong
wel voorlopig als opvolger van
mr Beyen zou willen optreden.
Zodoende worden wij uit de
verlegenheid gered, en doet er
zich niet dc droeve situatie
voor. dat de plaats voor ons
land verloren zou gaan bij ge
brek aan een geschikte Neder
landse candidaat.
Zodra men. na even rustig uit
kijken. een Nederlander zal hebben
gevonden, geschikt en tevens be
reid om de directeurspost te Was
hington wel definitief op zich te
nemen, zal prof De Jong aan
genomen dat hij thans gekozen
wordt aftreden Tengevolge van
de regeling die voor zulk een tus-
sentydse verkiezing geldt, bestaat
dan zekerheid, dat een Nederlan
der zijn plaats inneemt. Inmiddels
blijft mr Beyen formeel tot 1 No
vember directeur. Aangezien er ten
deze geen onverenigbaarheid met
het ministerschap bestaat, levert
dit geen enkele moeilijkheid op
Ook in de practyk niet. doordat
voorshands (ook na de eventuele
verkiezing van prof. De Jong) de
genen. die de plaatsvervanger van
mr Beyen is. zijn zg. plaatsvervan
gende directeur, in feite het werk
zullen kunnen verrichten, gelijk
trouwens herhaaldelijk een uit
voerend directeur van het Fonds
het zelf heel kalmpjes aan doet en
de eigenlijke arbeid geheel aan zijn
tweede man overlaat.
SPORTPROGAMMVOOR ZONDAG
VOETBAL
Eerste klasse A VSVAjax. Heracleg
—DOS RCHFrlsla. EDO—GVAV.
Sneek—NEC, Ensch. Boys—Wagenlngen,
De VolewljckersZwolse Boys.
Eerste klasse B- AchillesDU R
AGOW—Enschede Hcerenvccn—VI-
tc«se Bc QuiekHaarlem. Leeuwarden
—Go Ahead, Elinkwijk—"t Gooi Blauw-
w i tStorm vogels
Eerste klasse C- BVVSoarta. HBS
Juliana BrnbanMaSittardia Longa
Theole. VVV—SVV. Emma—Willem II.
ExcelsiorMW
Eerste klasse D" LimbiirrlaFeiten-
onrd. DHCNOAD Herpes r)VS—PSV.
TEC—RBC Maurlts—NAC Bleijerheide
ADO XerxesEindhoven
Wcs- 'l 3e klasje b wpr-EMM '15.
AW—Donar 3e k'asse D Hilversum
ODN". HerculesDEC. 4c klasse G1 De
Zebra'sQuick (A).
West II 2e klasse A TSC—ON A Coal
Nontunws 2e k'asse B CVVRFC.
VeloxVriendenschaar
Oost, Tweede klae" A ZACAleides.
Tweede klasse B ^->l!?odiaEde Der
de klasse D' VDTfW'orbeek, De
Treffers—TTe«nn SCH— CH7C.
Afd. U,♦recht KNVB
le klasse A PK BW_.Soesterberg.
Kampnn»Victoria AetlfPVC, Sae-
stum—Minerva, BDCLW, FAKAms-
vorde.
le klasse R- BarneveldVSK Brcdc-
rodesVreeswijk. EMSRK Stormvo
gels. FortissimoRUC OdinPVW
2e klasse A- Voorw RWijbij
Duurstede. Oranje-WitWoudenberg.
DVSA—E'sj (onder voorbehoud! Rens-
woude—HDS Scherpenzeel—Bunnlk.
A'>sterlit.»zKieviten.
2e klasse B- ADH—Socrwer DOSV—
Olvmnia '25 Goolse BovsNSC Mij
drecht's-Graveland. HörthaKWA.
Hïiv BovsWeervogels '32
?e k'asse C' RivicrwHk«»rs—PVCV.
IJFMSV '19. En AvantDe Meeu
wen. Bilthot en—HSO U"'. Sterrenwijk-
Cclerltudo, Utr. BoysW, Boys.
(Van een medewerker)
HET klinkt ongelooflijk, maar is toch waar: er bestaat'n dier
dat sedert eeuwen met kieuwen in het water leeft en na
het eten van een kleine hoeveelheid schildklier ineens een ge
heel andere gedaante aanneemt en voortaan op het land moet
leven, omdat het in het water..verdrinkt. De geleerden vin
den het dier vóór zijn schildklierkuur eigenlijk een nog grotere
merkwaardigheid: waarom, zo vragen zij zich af. is het in dit
stadium blijven staan en niet, zoals b.v. dc bekende „donder-
kopjes" die kikkers worden, tot een verdere ontwikkeling ge
komen?
W E doelen op de legendarische Axolotl, een
dier, dat waarschijnlijk reeds in de oertijd leef
de en welks naam U wellicht wel eens gehoord
heeft, zonder te beseffen, dat hij werkelijk be
stond. U kunt hem echter dicht bij huis
en wel o.a. in het Anatomisch Laboratorium
der universiteit van Amsterdam bij tien
tallen in grote glazen bakken vinden. Hij houdt
het midden tussen een gedrocht uit Walt
Disney's „Fantasia" en een verkleind model
zeemonster anders kunnen we het niet for
muleren.
Na zijn gedaanteverwisseling heeft hij veel
weg van een vreemd soort salamander. Het dier
heeft dan zijn kieuwen verloren, terwijl kop
en lichaamsvorm, alsmede de hele huidstructuur,
een dergelijke wijziging hebben ondergaan, dat
hij bij zijn „watergedaante" vergeleken nage
noeg onherkenbaar is. Dr H. A. L. Tra m-
p u s c h een medewerker van prof. Woerde
man aan het genoemde Laboratorium die uit
hoofde van zijn onderzoek een speciale studie
van de Axolotl maakte, was zo vriendelijk ons
deze inlichtingen te verschaffen.
Voordat we op zijn hoogst interessante proe
ven nader ingaan, "fcvillen we eerst wat meer
vertellen over de Axolotl. Het dier is afkomstig
uit bergmeertjes in Mexico en blijft daar. voor
zover bekend. zonder gedaanteverwisseling
steeds hardnekkig in het water. Slechts in ge
vangenschap komt gedaanteverwisseling
vreemd genoeg een enkele maal wel eens
voor. Het eigenaardige verschijnsel werd
het eerst waargenomen door Madame Chauvin
in Freiburg, waar indertijd de eerste naar Euro
pa gebrachte Axolotls werden gehouden.
De ontdekking van een gemetamorphoseerd
exemplaar in de collectie veroorzaakte toen een
enorme opschudding in wetenschappelijke krin
gen. Was de gedaanteverwisseling een schakel in
de ontwikkeling van het dier, die hij eigenlijk
had moeten bereiken, maar in de natuur nog
niet bereikt had? Mede op deze waarneming
bouwde de vermaarde prof. Weissmann toen een
hypothese op, welke zei, dat uit oudere dier
vormen door „aanpassing" nieuwere konden
worden verkregen. De poging om deze hypo
these experimentcel te steunen door Axolotls bij
een zeer lage waterstand in het leven te houden
(om ze alvast aan het „droge" te wennen) le
verde niet veel op. maar men wist toen nog
niet, dat het hele raadsel terug te leiden was
tot een bepaalde onderfunctie van de schild
klier.
De Axolotl is overigens zeer
eigenwijs, want indien hij zijn
schildkherportie heeft gehad en
zich gereed maakt om zichzelf bin
nen enkele weken tot een geheel
ander dier om te toveren, moet
men niet trachten dit proces te
bespoedigen door alvast zijn kieu
wen te gaan afknippen. Dit kan
op zijn hoogst de gedaanteverwis
seling vertragen, want het dier
j laat dan eerst zijn kieuwen in vol
le glorie aangroeien, om ze pas
daarna te doen inkrimpen tot zij
uiteindelijk verdrogen
WE komen hiermee ook te spre
ken over het grote regenera
tievermogen (vernieuwing van ver
loren gegane delen) van het dier.
Bij „familiemoeilijkheden" komt
het vaak voor, dat een staart of
poot afgehapt wordt, maar deze
groeien na enige tijd weer' aan
vaak nog wel verdubbeld. Eer.
dier, dat eens door zijn broertjes
al half verslonden was staart
en achterpoten waren opgepeuzeld
zwemt nu weer rond alsof hem
nooit iets gemankeerd had.
En zodoende ziin we ook bij de
proeven van dr Trampusch aange
land. Het bleek namelijk, dat het
vermogen tot regeneratie door be
straling met Röntgenstralen min of
meer te niet gedaan kan worden.
Wordt namelijk een deel van een
voor- en achterpoot van de Axo
lotl geamputeerd en wordt het dier
daarna alleen op de achterpoot
bestraald, dan groeit wel de voor
poot. méar niet de achterpoot weer
aan.
Gaat men er echter toe over.
een onbestraald weefselstukje, b v.
een stuk huid of een botje, in de
pootstomp te implanteren, dan
herstelt het regeneratieve vermo
gen zich weer en de poot. groeit
ondanks de bestraling tot zijn oor
spronkelijke vorm en grootte uit.
Zodoende zijn Röntgenstralen een
goed middel om het regeneratie-
vermogen te bestuderen, en een
nadere kennis hiervan zal ons ook
wat kunnen leren omtrent de
wondgenezing bij de mens. want
per slot is regeneratie niet anders
dan een zeer uitgebreide en ideale
manier van wondgenezing.
NOG een ander opmerkelijk
facet doet zich bij de Axo
lotl voor. Als men namelijk voor
een met Röntgenstralen behandel
de poot bijv. de teentjes afzet, gaat
geleidelijk de hele poot verdwij
nen, in plaats van. zoals het on-
bestraalde dier dit doet, nieuwe
teentjes voort te brengen. De poot
gedraagt zich dan op een soort
gelijke manier, als men dat bij de
genezing van gezwellen bij de
mens graag ziet. Bij deze tracht
men immers door middel van
Röntgenstralen het gezwel te ver
nietigen en tot verdwijnen te
brengen. De overeenkomst in ge
drag tussen poot cn gezwel kan de
man der wetenschap veel stof tot
denken geven.
Misschim zou zc zelfs aanleiding
kunnen zyn kanker uit een ander
oogpunt te gaan beschouwen, name
lijk als ccn soort ontspoorde rege
neratie, aldus dr Trampusch.
Huis van Dickens
wordt geveild
BROADSTAIRS. (Engeland).
Het Bleak House, waar Charles
Dickens gewoond heeft, zal de vol
gende maand worden geveild.
De eigenaar, S. Z. I Hudson, is
kort geleden gestorven. Dickens
heeft in het Bleak House gedeelten
van David Copperfield, Barbaby
Rudge en Nicholas Nickelby ge
schreven.
EEN AXOLOTL, een .vreemd
diertje dat het midden houdt
tussen een verkleind model mon
ster en een van de gedrochten
uit Disney's „Fantasia", zoals het
sedert eeuwen in het water
leeft (boven).
TWEE AXOLOTLS, die enkele
weken na het eten van een hoe
veelheid schildklier de zo op
merkelijke gedaanteverwisseling
ondergingen (onder).
Boerderij gisteren
geheel uitgebrand
RENSWOUDE. Dinsdagmiddag
ls de kapitale boerdcry „De Wach
teldonk" van de lieer II. van Ma
nen aan dc Kooiweg te Rcnswoude
door brand geheel verwoest. De
brand Is vermocdeiyk door hooi-
broci ontstaan.
De brandweer uit Renswoudc was
spoedig ter plaatse en riep de as
sistentie van de Veenendaalse brand
weer in. die even later het vuur met
de nevelspuit aanviel. De brand had
intussen reeds zo'n omvang aange
nomen, dat de gehele nieuwe oogst,
een aantal nieuwe landbouwwerk
tuigen en de inboedel verloren gin
gen.
Eindelijk definitief plan
voor Amsterdamse tunnel
onder het IJ
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. De commissie
van bijstand voor Publieke Werken
heeft de aanbeveling van de direc
teur van Publieke Werken om een
tunnel onder het IJ te laten bouwen,
volgons „Plan 5" goedgekeurd. Ver
wacht mag worden, dat binnen en
kele dagen de voordracht van B
en W. aan de raad zal verschijnen
waarin een crediet van een half
millioen gulden zal worden ge
vraagd om deze plannen
voor te bereiden.
verder
Brand in Nijmeegse kerk
door onachtzaamheid
(Van onze correspondent)
NIJMEGEN In de nanacht ont
dekte een agent van politie brand
in de in restauratie zijnde St Ste-
phanuskerk. De brandweer slaag
de er in na enige uren hard wer
ken. de brand meester te worden.
Het vuur was ontstaan in een
hoop zaagsel en krullen, waarin
waarschijnlijk een werkman een
brandende peuk had gegooid.
(Van onze correspondent)
PARAMARIBO. De gebeurtenis die reeds maandenlang in dc lucht
hing en de politiek In Suriname verlammend beheerste is thans werkciyk-
heid gew orden: minister-president Buiskool heeft zyn ontslag aangeboden.
Naar Suriname teruggekeerd om zich. naar eigen zeggen, tegenover do
Staten te rechtvaardigen, heeft hij, toen hy daar nog mee bezig was, na
mens de regeringsparty, de N.P.S., moeten horen, dat men. hetgeen hy te
berde bracht, al voldoende achtte. De Staten moeten dus toen al op de
hoogte geweest zijn van zyn voorgenomen ontslag.
Verspeeld vertrouwen zal voor de
heer Buiskool niet de enige reden
geweest zijn tot deze stap. Zijn slech
te gezondheidstoestand heeft onge
twijfeld veel tot de beslissing bijge
dragen; anderen uit zijn kabinet had
den ook voortdurend met ziekte en
physieke uitputting te kampen, zo
zeer zelfs, dat het in de volksmond
heette: „Eerst was het Brakke (de
voorlaatste minister-president) nu
zyn hot wrakken."
Thans staat het nog te bezien, in
hoeverre de rest van het kabinet
zich ondanks zyn demissionnaire
premier zal kunnen handhaven. En
nog meer valt het te bezien, hoeveel
goedwillende en bekwame Surina-
mers er nog bereid gevonden zullen
worden, zich beschikbaar te stellen
voor het weinig benijdenswaardige
ambt van Landsminister in een sa
menleving waarin het partijwezen
nog zo primitief, zo ongeorganiseerd
is.
Intussen is de meest tragische noot
in het heengaan van de heer Buis
kool deze. dat hy ten volle de wran
ge vruchten moet plukken der du
bieuze zaden die hij zelf gezaaid
heeft als man-achter-de-schermen
bij diverse manoeuvres van de N.P S
als adviseur bij verschillende van
haar twijfelachtige campagnes om
de vorige regering ten val te bren
gen, en als schryver van een lange
reeks artikelen in het hetzeblad „De
West", waarin hij opvattingen van
bedenkelijke juridische en nog be
denkelijker politiek-ethische inhoud
ten beste gaf.
Voor de demissionnaire premier is
overigens de tragische weg nog niet
ten einde. Normaal gesproken zou
zijn non-activiteit als president van
het Hof van Justitie (de functie die
hii voor zijn ministerschap bekleed
de) thans moeten worden opgeheven,
en zou hij zich weer op de hoogste
plaats bij de rechterlijke macht in
Suriname moeten stellen. Van vele
zijden wordt hiertegen echter be
zwaar gemaakt.
Nederlandse uitvoer naar
West-Duitsland
BONN De West-Duitse autori
teiten hebben Dinsdag machtiging
verleend tot invoer van goederen
uit Nederland voor een totale waar
de van 9.377.000 dm. Onder meer
zullen de volgende goederen kun
nen worden ingevoerd: handgebrei-
de goederen voor 4 millioen dm,
leder voor 1.82 millioen dm, techni
sche oliën voor 835.000 dm, diverse
chemicaliën voor 517.000 dm, tecr-
kleursloffen voor 335.000 dm, syn
thetische reukstoffen voor 340.000
dm. stearine voor 270.000 dm, rub-
berartikelcn voor 170.000 dm, ban-
denloopvlakken en binnenbanden
tielhulpstoffen voor 135.000 dm.
Kerknieuws
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Eemnes-Bulten D. J. 4.
Graaf te Leerbroek.
Bedankt voor Wezep (toez.) P. J F.
Lamens te Elspeet.
Baptisten Gemeenwn
Beroepen te Melbourne <Autir*lig)
A. A. Hardenberg tc Hengelo (O.)
