Museum Fleliite bergt een schat
aan gevelstenen
Veilig Verkeersweek
is ingeluid
Zangersverbond bespreekt
cultuurpolitiek
PTT-man als ambassadeur
der vriendschap
Aantal samenwoningen in
Amersfoort neemt af
Proces over vrije Zondag
chauffeurs in buitenland
Ook uithangborden vertellen
van de goede oude tijd"
Kijk uit naar alle kanten
Paedagoogzal metgeluidswagen
door Amersfoort trekken
Jan v. d. Graafs papieren band
met Zuid-Afrika
Dinsdag 16 September lr
DvA GEVELSTENEN 111
Een groot gedeelte der uit >\inersfoortse huizen verwijderde gevelstenen
bevindt zich in het Museum Flehite. Daarom zyn w|j er. als slot van onze
jevelstenenwandeling. eens een kijkje gaan nemen. Onze conclusie is, dat
het eensdeels verheugend is. dat er zulke prachtige en waardevolle stenen
voor het nageslacht bewaard gebleven zijn, maar dat het anderzijds droevig
stemt, dat al dit schoons, dat honderden jaren in de huizen aanwezig ge
weest is, niet meer de straten van onze binnenstad siert.
Eén van de alleroudste stenen uit het uithangbord van „C. van Lum-
de Langestraat is die van het voor- meL Huis- en Rijtuigschilder, Gla-
M.,gc Bloklandsgasthuis. Twee-en- 3® op He hoek
zestig jaar geleden werd die steen van de St. Andriesstraat woonde In
uit perceel 87 verwijderd, nadat ze vrijwel alle verfpotten heeft deze
drichonderd-en-zeventien jaar de ™n ziJ" kwast ged°opt om hot ka
L-nlhnntn hrtrn In fnhrmn^nn on nt
Langestraat gesierd had. De steen
laat een oude man zien, die op een
mogelijk onder de indruk
9fl{tok voortstrompelt waarbij heton-
derschrift: „Dit. Gasthvys is gefvn-
deert by Wovter Heer tot Bloclant
en de Iofrov Iohanna Pieck in de
Iare 1573". De letters v en i wer
den tevens voor u en j gebruikt,
een gewoonte, die haar oorsprong j "3. Z0lJ best weer in het huis aan
kelbonte bord te fabriceren en de
sierlijkste krullen, die hij maken
kon zette hij op zijn ..reclamebord",
teneinde de goegemeente zo sterk
gende van Beatrix, die zich te Nij
megen en Kleef afspeelt en die de
inhoud vormt van de bekende Ope
ra ..Lohengrin" Een jong Ridder.
Elias Grail van den Zwanenburcht,
kwam de Waal afzakken in een
rank scheepje met een gouden
zwaan op de mast en getrokken
door twee witte zwanen die met
gouden ketenen aan het vaartuig
gebonden waren. Bij de burcht
..Valkhof' stapte hij aan wal, waar
na hij de schone en eenzame Bea
trix huwde. Eén voorwaarde stelde
hij: „Nimmer mocht zij hem zijn
ware naam vragen". En toen zij het
op een keer toch deed. omhelsde
hij haar en begaf zich terstond
naar de Waaloever, waar op ge
heimzinnige wijze het scheepje met
de zwanen reeds gemeerd lag. De
Ridder voer stroomopwaarts naar
Kleef en bouwde daar de Zwanen-
burcht. als herinnering aan de scho
ne dagen in Nijmegen doorgebracht.
Deze burcht, waarvan de midden
toren nog steeds in Kleef aanwezig
is. staat natuurgetrouw op de
Amersfoortse gevelsteen afgebeeld.
Het beschrijven van alle stenen
uit het Museum is ondoenlijk, wie
ze wil zien moet er eens gaan kij
ken maar eentje willen wij toch nog
noemen en wel „De Vergulde Paar
de". afkomstig uit een kruideniers-
kunst te laten komen. Toch is het
jammer, dat zulk een curieus stuk
niet meer vanaf de straat te bewon
deren valt.
h'a?c kit i w.inkel in dc Krommestraat Het is
één van de schoonste stukken die
wij ooit aanschouwd hebben. Deze
steen leert ons tevens hoe vroom
en toch geestig onze voorouderen
Eén steen, afkomstig van Kamp konden zijn, want het opschrift
luidt:
vinrit .r. i Ar.» gebracht kunnen worden De gevel "Dlt werek is vergeefs gebout
vindt in het Latijn, dat voor u en K Alc rinA» h»
j geen afzonderlijke letters 'bezit.
„D'Gvlde Vysel" was reeds vóór
1730 bekend en sierde tot 1901 het
buis Langestraat 31. terwijl het
.Springend Hert" tot 1855 in per
ceel 38 zat. Op no 32 was lange
ajd een manufacturenzaak geves
tigd, d:e „In den Herder" heette
!Een buitengewoon fraai uithang
bord met deze naam erop en een
voorstelling van de herder, hangt
nu in het Museum. Tevens komt op
bet werkstuk het opschrift voor:
.Linnen, en Wolle Manufacturen"
Op de Varkensmarkt zat tot 1393
in huis no. 15 een gevelsteen ..De
Heilige Familie" genaamd. Maria
net men achter een weefgetouw
zitten, het Kindeke Jezus speelt met
een lammetje, terwijl Jozef met een
bijl een paal aan het behakken is.
Het is een prachtig voorbeeld van
de huiselijke wijze, waarop onze
voorvaderen Bijbelse voorstellingen
plachten uit te beelden.
..De Rode Leeuw" zat van 1741
tot 1904 in Hotel Schwemmer in de
Utrechtsestraat in welke straat zich
ook „De Witte Swaan" bevond in
de nos. 1012. Reeds vóór 1631
was die steen bekend, benevens de
„Gele Posthoorndie in dezelfde
huizen zat. Dezelfde straat had ook
op toeristisch gebied een curieus
uithangbord en wel op no. 20. waar
zich Hotel „De Vergulde Wagen"
bevond. Als toelichting staat bij de
vergulde wagen aangegeven het
woordje Bonds-Hotel". De ANWB
gaf toen blijkbaar nog niet de be
kende blauwe schildjes uit. Overi
gens demonstreert zulk een bord
wel heel markant de eerbiedwaar
dige ouderdom van onze grootste
toeristenbond. Hotels en herbergen
hadden steeds genoeglijke uithang
borden om het publiek te lokken,
want wat zegt U van een bord. dat
aan twee zijden een andere naam
vertoont? In de Bloemendalsc Bin
nenpoort heeft het gehangen op no
10 en aan de ene zijde staat: „In het
Vergulde Poortje" en aan de keer
zijde: „De Welle Komst". Natuur
lijk bevatten de meeste uithangbor
den niet alleen de naam. maar ook
een primitieve toepasselijke voor
stelling Zo ook het bord van een
schoorsteenveger, die Zuidsingel 64
woonde. Het was de heer A. Pij
pers, die zich „Rookverdrijver"
noemt en op zijn bord een besmeur
de schoorsteenveger liet schilderen,
die een praatje maakt met een oude
juffrouw, die aan de deur van haar
huisje staat. En om het „rokerige"
van het vak maar zo aanschouwe
lijk mogelijk voor te stellen, werden
overal zwarte vegen en strepen
aangebracht, kortom het bord doet
oepaald „beroet" aan!
Natuurlijk zijn er ook herinnerin
gen aan de tabakscultuur en de
brouwerijen, bijv. de „Bloeiende Ta
baksplant" ('t Zand 10» en ..'t Kla
verblad". de brouwerij Westsingel
Een schilder behoort „veelkleurig"
te zijn, dat ontwaarden wij ook bij
Schaaktournooi Stockholm
Prins-Sanchez werd
afgebroken
STOCKHOLM. In het stadhuis
te Stockholm werd een aanvang
gemaakt met het Interzonale
schaaktournooi, dat tot 22 October
zal duren. De uitslagen van de
eerste ronde waren:
Averbach (Rusl)—Barcza (Hon
garije) I2l-j. Wade (Nieuw Zeel.)
--Pilnik (Argentinië) afgebroken
Pachmann (TsjechoslGoiombek
<Gi. Br.) y3Matanovic (Zuid-
slav.)Unzicker (WestDuitsl. y. W
Prins (Nederland)—Sanchez "(Co
lumbia) afgebroken. Stahlberg
(Zweden)—Gligoric (Zuidsl.) afge
broken. Petrosian (Rusl.)—Vaito-
ïiis (Canada) 10. Geiler (Rusland)
Bolbochan (Argentinië) afgebro
ken. Szabo (Hongarije)Stoltz
(Zweden) 1—0 Kotov (Rusl
Eliskases (Argentinië) afgebroken
Taimanov (Rusl)—Steiner (V. St.)
1—0.
Wim van Est in de Grote
prijs der Naties
PARIJS. Aan de Grote Prijs
der Naties, een wedstrijd tegen
het uurwerk, welke Zondag 21 Sep
tember te Parijs wordt gehouden
tullen 25 renners deelnemen, bij
wie onder meer de Belgen Blomme
Impanis, Decock en Ockers, de Ne.
derlander Wim van Est, de Italia
nen Astrua. Carrea en Petrucci, de
Luxemburger Gillen, de Zwitsers
Brun, Kamber en Kubler en de
Eransen Berton. Jean en Louis
Bobet, Dupont, Gauthier, Mahe en
Rolland.
Derde plaats voor Pronk
te Valenciennes
VALENCIENNES Maandag-
avond heeft de Belg Verschueren
een stayerswedstrijd over 100 km
oiTi de Grote prijs van de Jaar
markt te Valenciennes gewonnen
2ijn tijd was 1 uur en 27 min
Tweede werd de Zwitser Diggel-
mann en derde onze landgenoot
T'ink. De Italiaan Martino eindig
de op vierde plaats.
leent zich er opperbest voor en wij Als Godt den Heer "t niet
kunnen ons niet voorstellen, waar- I onderhoudt,
om „De Witte en Swarte Hont". die Aan d»t werek zo men zijt.
reeds viór 1750 bekend was en in j Heeft Nikasius van Veprsen den
1883 uitgenomen werd, niet meer in eersten steen gel.vdt,
de gevel van het pand zit Het we- En Elias van Veersen met behagen,
derom aanbrengen van dit stuk lijkt Heeft de eerste spyker der
ons alleszins de moeite van het
overwegen waard Dit is uiteraard
niet het geval met de steen, die
Utrechtseweg 42 gezeten heeft, want
„Tol Ao 1671" werd in 1899 bij de
afbraak van het Tolhuis bewaard
De steen „In 't Hoff van Cleef
1646", uit de Herenstraat la afkom
stig, geeft ven voorstelling van de
Zwanenburcht te Kleef en roept
herinneringen wakker aan de lc-
angeslagen.
Op dato den 15 Iunie 1779"
J H E REESKAMP
„DE VERGULDE PAARDEéén
van de allermooiste gevelstenen
uil onze stad, zoals deze thans in
het Museum Flehite opgesteld
staat. Duidelijk is de prachtige
conditie te zien, waarin deze steen
verkeert
(DvA-Archifoto)
Vocale muziekbeoefening voor delettanten
wordt nog stiefmoederlijk bedeeld
Voor de vierde keer heeft het Ko
ninklijk Nederlands zangersverbond
zijn jaarvergadering vergezeld la
ten gaan van een zangersweekend,
tijdens welk door enige inleiders
aandacht werd gevraagd voor cul
turele problemen, waarmee onze
zangerswereld dag in dag uit wordt
tige resultaten dit lichaam wordt
geleid, kan het slechts betreuren
dat ds rijksoverheid tot dusverre
niet bereid was dit hartverheffende
en belangrijke werk te steunen.
Aan het slot van het door het
Kon. Ned. zangersverbond georga
niseerde weekend heeft de jury. die
feest gegeven compositie-opdrach-
~ten moest beoordelen, besloten dr
Anthon van der Horst's „Trilogia
sacra" te bekronen in de afdeling
a cappella-werkcn Van de koorwer
ken met begeleiding van een be
perkt aantal instrumenten werd
Ballade des pendus" van Marius
Monnikendam bekroond
Verder was er een compositie
prijsvraag voor koordirigenten uit
geschreven, van de vele inzendingen
werd slechts die van Gerard Kockel-
mans („Twee wijsjes van de wiele
waal") aangenomen.
geconfronteerd. Het was dit keer de voor de viering van het eeuw-
op het bij Baarn gelegen Draken-
burgh, waar het weekend plaats
vond, en het was vooral de tweede
dag. de Zondag dus. die uitermate
belangwekkend werd, niet in het
minst door een boeiende inleiding
van Bernard Verhoeven over cul
tuurpolitiek.
Niet slechts wees hij op de zo ge
heel verschillende belangstelling
van overheidswege voor de toppen
cn het gemiddelde niveau van ons
culturele leven, maar bovendien
meende hij, dat in ons land ten on
rechte een te eenzijdige voorkeur bij
de overheid bestaat voor het or
kestrale (meestal professionele) mu-
ziekwezen. De vocale muziekbeoefe
ning door dilettanten wordt nog
steeds onaanvaardbaar stiefmoeder
lijk bedeeld.
Verder liet hij nog zijn licht schij
nen op de vcrmakelijkheidbelas-
ting, zoals die wordt geheven op
uitvoeringen waarbij een collectief
aanwezig is. hetgeen de heer Ver
hoeven een schreeuwend onrecht
achtte. En tenslotte wees hij de we
gen. waarlangs een eventuele sub
sidie aan de zangerswereld op rede
lijke wijze zou kunnen worden ge
distribueerd Na een levendige dis
cussie op hoog peil werd de middag
besteed aan. een ronde-tafel-confe
rentie die door de leden van de
muziekcommissie werd ingeleid
Aug. Vörding (gedegen). Jos Vran-
ken Jr (geestdriftig) en Henri
Heydëndael constructicf-overwo-
geni spraken daartoe over program
makeuze. dirigentenproblemen. en
algemene muzikale ontwikkeling.
Van de Zaterdag gehouden jaarver
gadering zij vermeld, dat in het
hoofdbestuur in de plaats van de af
tredende bibliothecaris A J Ock-
huijzen werd gekozen de heer A
Th Misset Binnenkort gaat het ver
bond met een eigen uitgeverij be
ginnen.
De voorbereidingen voor de vie
ring in Juni 1953 van
(Van een onzer verslaggevers)
Vorig jaar zijn moer dan twintigduizend mensen het slachtoffer van ver
keersongelukken geworden. Tot de slachtoffers behoorden ruim vijfduizend
kinderen. De vcrkcerswcek dient ervoor om ledereen nog eens nadrukkelijk
aan Veilig Verkeer te herinneren. De slagzin voor dit jaar is: Kük uit naar
alle kanten. Raambiljetten zullen het naar alle kanten uitschreeuwen. Men
zal het wachtwoord niet alleen kunnen lezen, maar ook kunnen horen,
want de Amersfoortse afdeling van Veilig Verkeer zal van Zaterdag af
met een geluidswagen door de straten trekken en met schallende stem zal
de verkeerspacdagoog zijn vermaningen en waarschuwingen door de stad
laten klinken.
Puzzleritten voor- de
weggebruikers
Uitslagen Engelse League
LONDEN. De uitslagen van de
Leaguewedstrijden van Maandag
luiden:
Eerste divisie: Aston VillaWol
verhampton Wanderers 01; Black
poolChc-lsea 31 Stoke City
Preston North End 00; Tottenham
HotspurLiverpool 31.
Tweede divisie: Hull CityBlack
burn Rovers 30. Rotherham Uni
tedSouthampton 22; West Ham
UnitedLeicester City 41.
Gisteren is dan over het gehele
land de Veilig Verkeersweek inge
zet. Gemeentebesturen, politie,
schoolhoofden, bedrijven etc. verle
nen hun medewerking. Ook de ra
dio zal aan de Verkeersweek de no
dige aandacht besteden. Dit alles is
hoog nodig. Te velen van de 353.290
gemotoriseerde weggebruikers (en
daar komen dan nog 147.998 brom
fietsen bij) kennen de meest ele
mentaire verkeersregels nog niet.
Ze gedragen er zich althans niet
naar. Dat wordt wel bewezen door
het schrikbarend hoge aantal ver
keersongelukken (73413, waarvan
1010 met dodelijke afloop). Dit aan
tal ongevallen is voor een belang
rijk deel te wijten aan het niet uit
kijken bij kruispunten, in bochten,
op hoeken, bij spoorweg-overgan
gen etc. Vandaar de intensieve Kijk-
Uit-campagne.
Sportief
De Vereniging voor Veilig Ver
keer. afdeling Amersfoort, heeft van
22 tot en met 27 September een
aantrekkelijk sportieve verkeers
week geprojecteerd. Men wil de
weggebruikers in het algemeen sug
gereren, dat ook het verkeer een
sport is en de straat een sportter
rein. De weggebruikers zijn de spe
lers, de verkeersvoorschriften de
spelregels Goed uitkijken is als bij
alle andere takken van sport een
eerste vereiste.
Op Zaterdag 20 September zal in
en rond Amersfoort een puzzlerit
voor wielrijders van 15 jaar en ou
der worden georganiseerd. De af
stand is ongeveer 30 km. Om 2 uur
wordt er gestart bij het politiebu
reau. Woensdag 24 September is er
een puzzlerit voor kinderen van 11
tot 15 jaar; de start is eveneens bij
het politiebureau en wel om 2 uur
's middags. Zaterdagmiddag 27 Sep
tember is er een Veilig Vcrkeersrit
voor de stiefkinderen van de weg
de bromfietsen, over een afstand
van ongeveer 48 km. Zaterdag 4
October is er een dito wedstrijd
voor auto's en motoren, afstand 90
km. Vrijdag 10 October worden in
de Markthal de prijzen uitgereikt.
Er zullen daar tevens enige ver-
keersfilms worden vertoond. Men
zal niet alleen tijdens de wedstrij
den op „tijdlijden"' letten, maar ook
op de toestand van het motorvoer
tuig. De remmen zullen worden ge-
Europese volksliederen
worden gebundeld
DEN HAAG Naar het muziek
tijdschrift „Symphonia" meldt, heeft
de UNESCO de Weense muziekken
ner Sep Gregor opdracht gegeven
tot het uitgeven van een boek, dat
500 Europese volksliederen moet be
vatten. Het boek zal in zakformaat
verschijnen.
Ni
Was oorspronkelijk de voet
ganger koning van de weg, het
is rnet hem gegaan zoals met het
zovele dictators 1 s verlopen. Zijn
macht is afgebrokkeld Tenslotte
moet hij tot de erkenning ko
men, dat in een democratisch
land ieder zijn richting heeft en
dit niet alleen, maar elk ook zijn
eigen baan! Hoe langer hoe meer
icordt de voetganger terugge
drongen naar de voor hem be
stemde plaats Dat is hef voet
pad, maar toch schijnt telkens
het diep ingewortelde besef weer
boven te komen, dat HIJ eigen
lijk de oudste rechten heeft. MO
DERN verkeer kent echter geen
oude rechten meer Het vraagt
vlotheid, geen belemmering, het
vraagt veiligheid! Die hebt 0Ü.
voetgangers, vaak zelf in de hand.
Kijk uit!
controleerd, de stuurinrichting, de
verlichting enz. Vanaf heden kan
men zich aan 'iet politiebureau voor
de ritten opgeven. De „spatborden-
actie"' waarvan vorig jan: honder
den Amcrsfoorteis gebruik maakten
wordt dit jaar niet door de politie
gehouden. Men is de mening toe
gedaan, dat een dergelijke actie nu
uil een particulier initiatief dient te
ontstaan Op verscheidene punten in
de stad zullen in Amersfoort gedu
rende de verkeersweek extra poli-
tie-contróleposten zijn opgesteld.
SLIEDRECHT. Na een rondreis van enkele maanden, waarbij hij de
verste uithoeken van de Unie van Zuld-Afrika bezocht, Is dezer dagen Jan
van der Graaf, de eenvoudige PTT-man uit Sliedrecht, die de oprichter is
van een enorme correspondentie-club tussen Nederlanders cn Zuidafrika
ners in zijn ouderlijke woning teruggekeerd Drie koffers boordevol sou
venirs bracht deze „Ambassadeur der Vriendschap" mee uit het zuidelijk
ste puntje van het zwarte werelddeel, waar hij op uitnodiging van zijn
talrijke „pen-frlends" de Van Rlebceck-fccsten meemaakte.
Sinds zijn jeugd koesterde Jan al
grote belangstelling voor deze oor
spronkelijke Nederlandse kolonie
En hij rustte niet eerder, voordat
hij enkele vrienden had gevonden
met wie hij regelmatig kon cor- J
responderen Deze correspondentie
werkte in Zuid-Afrika als een
soort sneeuwbal, want steeds meer
Zuidafrikaners wilden met die
verre vriend in Holland schrijven
Jón kon dit onmogelijk zelf alle-
maal bijhouden en distribueerde op
zijn beurt de adressen over zijn
Hollandse vrienden En dit nam
zo'n omvang aan, dat hij de stich-
ter is geworden van de grootste
correspondentie-club tussen beide
landen. I
Op hun beurt wilden de mensen j u
uit net gebied van Kaap de Goede dige welstand hadden gebracht. Ook
Hoop hun grote vriencf die zij Jan is een baantje in Zuid-Afrika
alleen uit brieven kenden ook wel 1 aangeboden Nee. ik voelde er niet
eens zien en de van Ricbeeckfees-1 voortik ging lie verterug^ naar Slie
ten in Kaapstad vormden een wel-j 4
kome gelegenheid de Sliedrechtse
PTT-man uit te nodigen de verre
Gelukkig Man
Jan van de Graaf ontmoette op
een avond een Nederlandse emi
grant die bijzonder enthousiast
was over zijn nieuwe vaderland.
En wat vindt U hier nu het
mooistvroeg hij aan de emi
grant. Het antwoord luidde: Het
mooist vind ik het, dat ik hier
nu al dertien maanden tooon. en
dat ik al die lijd.nog geen enke
le ambtenaar op bezoek heb ge
had'.
trip naar het zuiden te maken.
„Geen moment heb ik 'er spijt
van. dat ik ben gegaan," vertelde
Jan ons, toen we hem thuis aan
troffen. terwijl hij druk bezig was
zijn souvenirs te ordenen „Vanaf
het moment, dat ik in Kaapstad
voet aan wal zette,' heb ik me cr
geen ogenblik bezorgd over behoe
ven te maken, bij wie ik zou kun
nen logeren. Overal waar ik kwam.
in Stellenbosch. Johannesburg.
Pretoria, de plaatsen langs de Nijl-
stroom, Bloemfontein. Grahamstad.
Port Elisabeth. Mosselbaai en Kaap
stad heb ik bij correspondentie
vrienden gelogeerd Zo ben ik te
gast geweest bij boeren, kunste
naars. schrijvers, journalisten hoog
leraren. dominé's. staatsambtenaren,
winkeliers en kersverse emigran
ten."
Jan van der Graaf was een zeer
geziene gast. want tijdens de krans-
legging, die hij namens mevrouw
Coster deed bij het borstbeeld van
dr Herman Coster (die in de Boe-
ren-oorlog sneuvelde) bij het Ge
rechtsgebouw in Pretoria, behoorde
o.a. de Zuid-Afrikaanse minister
van Justitie, mr C R Swart, tot de
belangstellenden. Op scholen hield
hij lezingen over de Hige landen
aan de Noordzee en hij heeft de
leerlingen eens precies kunnen uit
leggen. wal een dijk was, de school
gaande jeugd veronderstelde dat dit
een grote dikke gemetselde muur
was.
Behalve dat Sliedrechtse Jan
heeft aangezeten aan te zijner ere
aangerichte „braaivleisaande" (ge
zellige avonden, waarbij in de open
lucht vlees geroosterd wordt), de
ossenwagen heeft gemend en op
springbokken heeft gejaagd, heeft
hij veel gepraat met Nederlandse
emigranten Deze mensen waren
stuk voor stuk best tevreden, maar
zij hebben hard moeten werken,
voordat zij het tot hun tegenwoor-
drecht, want ik geloof, dat ik hier
veel beter werk kan doen om de
band tussen Nederland cn Zuid-
Afrika nog inniger te maken
PRINCIPIËLE ZAAK IN WAGEN IN GEN
Eis van zes gulden
tegen de NBM
(Van onze correspondent)
WAGEN1NGEN. Voor het kan
tongerecht is een proefproces begon
nen tegen de Ned. Buurtspoorweg
het Vlij. in Zeist, dat speciaal door ver-
eeuwfeest zijn thans reeds in vuile voersondernemers met grote belang
gang. en het plan bestaat dan te
komen tot de oprichting van een
federatie van West-Europese natio
nale zangersbondon. Het initiatief
daartoe is uitgegaan van het Kon
Ned. Zangersverbond, dat ook tij
dens dit weekend weer heeft ge
toond een levend lichaam te zijn
met een open oog van de actuele
ontwikkeling der cultuur, een ver
bond ook dat de jeugd voortreffe
lijke mogelijkheden biedt tot cultu
rele ontplooiing Het verbond is dit
jaar met 750 nieuwe leden toegeno
men. en omvat thans 160 koren met
in totaal 12000 zangers Wie weet
met hoeveel enthousiasme, wijs be
leid, inzicht en met welke prach-
stelling wordt gevolgd. Tegen de
MBM is, wegens overtreding van
het Rijtijdenbesluit 6 boete geëist.
Het rijtijdenbesluit bepaalt, dat
aan autobuschauffcurs in elke pe
riode van drie weken ten minste één
Zondag vrijaf moet worden gege
ven. Het ging er nu om in welke
mate dit besluit ook van kracht is
voor chauffeurs, die in het buiten
land rijden
Om tot een principiële uitspraak
te komen had de N.B.M. een \an
haar chauffeurs, die met een gezel
schap een volle week door Frank
rijk was getrokken, ook de twee
daarop volgende Zondagen laten
werken. Om de chauffeur niet de
dupe te doen zijn, had hij vóór zijn ber uitspraak doen.
vertrek een Zondag extra vrijaf
gekregen.
De NBM-mspecteur Van de Waard
uit Wageningen voerde aan, dat het
rijtijdenbesluit niet van kracht was
gedurende de tijd. dat een chauffeur
in^ het buitenland vertoeft. De op
zichter van het Verkeer, de heer
J. Wagemaker bracht daarentegen
naar voren, dat indien dit zo was.
de vervoerondernemers, die tijdens
het weekeinde buitenlandse reizen
organiseren, het rijtijdenbesluit zou
den kunnen ontduiken.
De ambtenaar van het O M.
meende, dat er een onderscheid
moet worden gemaakt tussen mo
mentele en durende verplichtingen.
Het invullen van het werkboekje
behoorde, naar zijn mening, tot de
eerste categorie en kon tijdens ver
blijf in het buitenland niet ver
plicht worden gesteld. De verplich
ting tot het geven van een vrije
Zondag in de drie weken noemde
hij een durende verplichting. Zij
verviel niet zei hij, als de chauffeur
minder dan drie weken achtereen
in het buitenland vertoefde.
De kantonrechter zal 25 Septem-
Sinds 1949 totaal
1330 woningen
gebouwd
Voor het eerst sinds meer dan
een jaar vertoonde de bevolking
van Amersfoort in het tweede
kwartaal van 1952 een vertrekovcr-
schot van ruim 1.5%. Dc oorzaak
hiervan is moeilijk te geven, daar
in dit kwartaal de woningvoorraad
met bijna 160 woningen is toegeno
men. Wel was gedurende het ge
noemde kwartaal t vertrek naar 't
buitenland aanzienlijk groter dan
in de voorafgaande kwartalen.
De samenwoningen vertoonden
een verdergaande daling Per 1 Ju
li 1952 werd in 15% van de wonin
gen samengewoond. Voor de arbei
derswijken bedroeg dit percentage
12.2%, voor de middenstandswijken
16.1 en voor de wijken voor beter
gesitueerden 21.6%. Per 1 Januari
1950 bedroegen deze percentages
19.1% voor de gehele stad en voor
dc drie groepen wijken resp. 16.2,
20.9 en 26.5%. Er blijkt derhalve ge
durende de tussenliggende periode
een aanzienlijke verbetering te zijn
opgetreden. Daarbij bedenke men
echter, dat juist de woningnood een
snelle oevolkmgsgroei heeft verhin
derd en de toeneming van de bevol
king geringer is geweest dan op
grond van de geldende grocilenden-
zen kon worden verwacht. Aanvan
kelijk. dwz bij de gemaakte bevolk -
prognose is immers aangenomen,
dat de bevolking jaarlijks met 2.25%
zou toenemen. Gedurende de laatste
drie jaren heeft dit percentage
slechts 1 7% bedragen. Deze 2.25%
zou, naar wij aannamen, gelden bij
een aantal jaarlijks te bouwen wo
ningen van ca 900. In werkelijkheid
werden er in de jaren 1949, 1950.
1951 en het eerste halfjaar 1952. in
totaal 1330 woningen gebouwd. Per
jaar derhalve gemiddeld slechts 38U
woningen
De omzetten van de industrie be
reikten in het eerste kwartaal van
1952 weliswaar niet het hoge peil
van het vierde kwartaal 1951. doch
bleven meer dan 22 min bedra
gen Hiervan nam de steeds verder
uitgroeiende voedmgs- en genotmid
delenindustrie meer dan de helft
voor zijn rekening (ca 12 min) en
de chemische industrie ongeveer
een vierde. De export van de
Amersfoortse industrie handhaafde
zich op het gemiddelde peil van
Puntenzege van de Belg
Jean Sneyers
BRUSSEL. Te Brussel heeft
de Belg Jean Sneyers in een ge
vecht over tien ronden op punten
van de Europese kampioen in het
bantamgewicht Guido Ferracin
(It.) gewonnen. Er stond geen titel
op het spel.
1951 (ca 5.5 min per kwartaal).
De voedings- en genotmiddelen-in
dustrie verzorgde hiervan 4 1 min
of drie vierde deel.
Met de totale werkgelegenheid is
het nog steeds niet zo gunstig ge
steld als in voorgaande jaren Het
aantal geheel werklozen bedroeg
per 1 Juli 1952 415, terwijl op die
datum bovendien nog 115 DUW ar
beiders aanwezig waren Waar ech
ter per 1 April het aantal geheel
werklozen 643 bedroeg, kan men
slechts hopen, dat de blijkbaar inge
treden daling verdere voortgang zal
vinden. Opgemerkt zij evenwel, dat
de daling welke in het aantal ge
heel werklozen plaatsvond, nl van
1 April 1952 tot 1 Juli 1952 van 643
op 415, geringer is dan uit een nor
male seizoenbeweging zou volgen.
Dit zou de suggestie wekken, dat
niet van een werkelijke daling, doch
eerder van een seizoensinvloed kan
worden gesproken, welke echter
niet volledig heelt kunnen uitwer
ken door het toenemend aantal
werklozen uit anderen hoofde.
Radioprogramma
WOENSDAG 17 SEPTEMBER
HILVERSUM I. 402 m. VARA: 7 00
Nieuws 7 ts Gramofoonmuzick. 7.30
Idem, 3.00 Nieuws cn weerber. 8.18
Gramofoonmuzick 8.50 Voor de huls
vrouw. 9.00 Gramofoonmuzick (9.35
9.40 Waterstanden) V.P.R.O 10.00
Schoolradio. VARA 10.20 Voor de
vrouw 1100 Gramofoonmuzick. 12.00
Dansmuziek 1230 Land- cn tuinbouw-
mcdcdclingcn. 12.33 Voor het platteland.
12 38 Gramofoonmuzick. 12.55 Kalender.
13 0D Nieuws 13.15 Accordeonmuzlck.
13.45 Gramofoonmuzick. 14 00 Gesproken
portret. 14 15 Gramofoonmuzick. 15.00
Kinderkoor. 15.20 Pianorecital. 15,30
Voor dc zieken. 16 03 Voor de Jeugd.
17.15 Gramofoonmuzick, 17.30 Lichte
muziek. 1750 Rcgerlngsuitzcnding: M.
Gobee: „Zwervend tussen Tjlliwung cn
TJItarum". 18.00 Nieuws. 18.15 VARA-
Varia. 18 20 Actualiteiten 18.30 RVU.:
Dr C. van Peursen: .De mens cn zt)n
filosofie''. 19.00 Discussie over ..Het
recht op arbeid cn de plicht tot arbeid".
19.20 Gramofoonmuitiek. VPRO. 19.30
Voor dc jeugd. VARA 20.00 Nieuws.
20.05 Politiek commentaar. 20.15 Lichte
muziek. 20.45 „Moord op do tweede
etage", hoorspel. 22.25 Israëlische mu
ziek 22.45 .Zijn wilde dicron werkelijk
zo gevaarlijk?' causerie. 23.00 Nieuws.
23.15 Orgelspel. 23.30—24 00 Gramofoon
muzick.
HILVERSUM II 298 m NCRV: 7 00
Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek 7 30
Gramofoonmuzick. 7.45 Een woord voor
dc dag 800 Nieuws en weerberichten.
8.18 Gramofoonmuzick. 8 45 Idem. 9.00
Voor dc zieken. 9.30 Voor de huisvrouw.
9 35 Gramoloonmuzlck. 10.05 Idem. 10.30
Morgendienst. 11.00 Omroeporkest 11 10
Gramofoonmuzick. 12 00 Viool recital.
12.30 Land- cn tulnbouwmededcllngcn.
15 33 Gevarieerde murlck. 12.59 Klokge
lui. 13.00 Nieuws. 13.16 Protestants In
terkerkelijk Thuisfront. 13 20 Mando-
linc-muziek 13.50 Gramofoonmuzick.
14.45 Voor de meisjes, 15.00 Kameror
kest. 15.45 Gramofoonmuzick. 16.00 Voor
de Jeugd. 17 2n Orgelspel. 17.50 Militaire
reportage. 18.00 Gramofoonmuzick. 18.15
Spectrum van het Chr. Organisatie- en
Verenigingsleven 18.30 Gevarieerde mu
ziek. 19.00 Nieuws cn weerberichten.
19.10 Gramofoonmuzick. 19.15 Boekbe
spreking. 19.30 Gramofoonmuzick. 19 40
Radiokrant. 20.00 Evangelisatie-avond.
21.00 Viool, clnvccimbcl en cello, 21 40
„Zoeklicht op Zuld-Amerlkacauserie.
21.50 Opera-concert 22 45 Avondover
denking. 23.00 Nieuws cn SOS-berichten.
23.15—24.00 Gramofoonmuziek.
ENGELAND
BBC Light Programme 1500 en 247 m.
12.00 Lichte muziek, 12.45 Orkestcon-
ccrt. 13.45 Voor de kinderen. 14 00 Voor
dc vrouw. 15.00 Lichte muziek. 15 30 Or
gelspel. 15.45 Militair orkest. 16.15 Mrs.
Dale's Dagboek. 16.30 Gramofoonmuziek.
17 30 Lichte muziek. 18 00 Militair or
kest. 18.45 Hoorspel. 19.00 Nieuws en
radiojournaal. 19.25 Sport 19 30 Gramo
foonmuziek. 19.45 Hoorspel 21.15 Geva
rieerd programma. 22.00 Nieuws. 22.15
Actualiteiten. 2? 20 Lichte muziek. 23.00
Voordracht. 23.15 Lichte muziek. 23.56
24.00 Nieuws.
BELGIe, 324 m.
11,45 Gramofoonmuziek 12.30 Weer
ber. 12.34 Dansmuziek. 13.00 Nieuws.
13.15 Gramofoonmuzick 14.00 Klank
beeld. 14.20, 14 30, 15.25. 15.30 cn 16.15
Gramofoonmuziek. 17 00 Nieuws. 17.10
Gramofoonmuzick. 17.50 Dc boeken
markt. 18.00 Gramofoonmuzick. 18 30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws 19.30
Gramofoonmuziek 19.45 Klankbeeld.
20.00 Omroeporkest en solisten. 2100
Gramofoonmuziek 22 00 Nieuws. 22.15
Kamermuziek 22.45 Gramofoonmuziek.
22.55—23.00 Nieuws.
AMSTERDAM. Een interessant
initiatief, een interessant resultaat
aldus zou volgens onze televisie-
medewerker in samenvatting hel
oordeel kunnen luiden over de Con
certgebouw reportage, die de tele-
visiegroep der Avro Zaterdagavond
uitzond. Interessant initiatief, omdat
de concertmuziek weinig visuele mo
gelijkheden oplevert. Interessant re
sultaat, omdat de uitzending het pro
bleem is de televisie als schakel
tussen concertmuziek maken en con
certmuziek genieten van enigerlei
waarde? uit een zeer bepaalde ge
zichtshoek practische omlijsting gaf
Laten wij direct zeggen, dat deze
directe verbinding met het Concert
gebouw technisch behoorlijke resul
taten opleverde. Er 1 verd bij de beel
den door een onzichtbare commen
tator, met voortreffelijke stem en
stylering, een inleidend commentaar
gesproken. Het geluidsbeeld, klonk
fraai en natuurlijkMaar uit een
oogpunt van muziek genieten kun
nen wij ?iiet met de hand op het
hart verklaren, dat dc beelden van
het spelende orkest en van de solist
in Tsjaikovski's pianoconcert, Byron
James, ons luistergenot ook maai
iets hebben vergroot. Details van het
concerteren kwamen de kijker dich-
terb\j dan hij ooit in de concertzaal
zelf met zijn ogen kan komen. Is dat
winst voor het luisteren? Is het van
enig belang voor het in de muziek
opgaan? Wij geloven zelfs, dat het,
zoals het hier gedaan werd (en hoe
zou het anders kunnen zonder dat dc
apparaten der televisie het publiek
in de zaal en de spelenden aflei
den?), voor de luisteraar moeilijker
wordt zich op de muziek te con
centreren.
