DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Oostduitsers zeggen
op in Bonn
hun
lesj'
De moeilijke
weg
Na 18 minuten stond
'atie buiten
delegt
Kleine landen moeten
worden verdedigd
„Millioenen-zwendeF
voor Haagse Hof
Kort geding tegen de Staat
gestremd door telegram
Emigratie naar Australië
nog zeer goed mogelijk
12e Jaargang, no. 222
Zaterdag 20 September 1952
Opgericht door de Stichting ..Het Parool" - Giro 510330
Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 Abonnements
prijs 47 cent p. w. of 6 05 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort
Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235
HOOFDREDACTEUR; TJ. DE BOORDER
(Van onze correspondent)
BONN. Gistermiddag, precies om vijf uur ontving de pre
sident van de Bondsdag, dr Ehlers, de vyf man tellende dele
gatie van de Oostduitse Volkskamer in het Bondsdaggebouw in
Bonn. Het gesprek duurde precies achttien minuten en verliep,
naar Ehlers na afloop mededeelde, volgens plan. Als woord
voerder van de Oostduitse delegatie trad op de heer Matera,
vice-president van de Volkskamer en lid van het Politburo van
de Sed. Matera hield een korte toespraak, die hy voorlas van
een zorgvuldig geprepareerd stuk. Het essentiële daarvan was
een weergave van de hoofdpunten uit de brief, die de delegatie
tegelijkertijd aan dr Ehlers overhandigde en waarin opnieuw
voorstellen worden gedaan over de weg die bewTandeld moet
worden teneinde de Duitse eenheid te realiseren. Wezenlijk
nieuwe voorstellen bevat deze brief niet.
Men herhaalt dat er zo snel mo
gelijk onderhandelingen moeten
plaats vinden en dat. voor die wor
den aangeknoopt, de Bondsrepu
bliek en de Sowjet-zone geen enke
le verplichting op zich moeten
nemen, die een hereniging zouden
kunnen bemoeilijken.
Verder zou er een gemeenschap
pelijke commissie van Oost- en
West-Duitsers moeten worden ge
schapen, die zou kunnen worden
De nieuwe straten in het tuin
dorp Slotermeer krijgen namen
van verzetshelden. De bordjes
zijn juist uit de fabriek aange
komen.
ingeschakeld bij het onderzoek naar
de vraag of de voorwaarden voor
verkiezingen in geheel Duitsland
bestaan.
Bondsdagpresident dr Ehlers is
op de details van de brief en op
de rede van de heer Matern na
tuurlijk niet ingegaan, maar hij
heeft medegedeeld, dat hij er voor
zou zorgen, dat de fracties van de
Bondsdag en de Bonsregering op
korte termijn in het bezit komen
van de Oost-Duitse voorstellen.
Daaraan voegde Ehler nog toe dat
hij, sinds zijn besluit werd gepubli
ceerd om de Oost-Duitse heren te
ontvangen, uit alle hoeken van
Duitsland brieven en telegrammen
heeft ontvangen, waarin sprake
was van dr Linse (de man die eni
ge maanden geleden uit West-Ber-
lijn gekidnapt werd), van Oost-
Duitse tuchthuizen en van de nood
zaak van werkelijke vrije verkie
zingen.
Ehlers merkte naar aanleiding
daarvan op, dat ook bij hem deze
dingen van bijzonder zwaar ge
wicht waren.
Matern vroeg namens de delega
tie of men in Bonn kon blijven om
West-Duitsland keurt
Westelijk antwoord
aan Moskou goed
BONN De West-Duitse Bonds
kanselier dr Adenauer heeft er de
Westelijke mogendheden Vrijdag
van op de hoogte gesteld, dat de
Bondsregering haar instemming
betuigt met de Westelijke ant-
woord-nota aan de Sowjet-Unie.
Men gelooft in Londen, dat de
nieuwe Westelijke nota waarschijn
lijk gedurende het weekeinde in
Moskou zal worden overhandigd.
Een woordvoerder heeft geweigerd
nadere bijzonderheden over de
nota mede te delen. Gewoonlijk
goed ingelichte regeringskringen
zijn van oordeel, dat de Westelijke
mogendheden opnieuw de kwestie
der verkiezingen in geheel Duits
land als eerste punt op de agenda
van een eventuele viermogend-
hedenconferentie willen zien.
Juichend van Korea op weg naar Tokio
seinde procederende jonge arts
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. Voor de vice-president van de rechtbank diende Vrijdag
middag een uitzonderlijk kort geding. De jeugdige Bilthovense arts H. J. F.
Zijlker. die thans als reserve-officier van gezondheid in Korea dienst doet,
stelde als eiser de staat in gebreke, omdat deze hem niet tijdig had laten
repatriëren. Als gevolg hiervan dreigt hem eert burger-praktijk te ontgaan.
Zowel zijn pleiter, mr Koert Sr,
als die van de regering, mr Droog
lever Fortuyn, lichtten uitvoerig
hun nota's over deze zaak toe.
Maar de zaak nam een onver
wachte keer, toen mr Koert met
een telegram op tafel kwam, waar
in de heer Zijlker meldde, dat hij
„juichend op weg was naar To
kio".
Dit scheen in te houden, dat het
kort geding overbodig was gewor
den. Mr Drooglever Fortuyn
pleegde snel telefonisch overleg
met het ministerie van Oorlog. Hij
kwam in de rechtszaal terug met
de mededeling, dat de heer Zijlker
waarschijnlijk al op weg was naar
Nederland, maar het ministerie
kon hem geen absolute zekerheid
geven. Zo werd deze vreemde zit
ting besloten met het verzoek van
de vice-president hem spoedig
over deze zaak in te lichten. Mocht
de heer Zijlker inderdaad al on
derweg zijn, dan vervalt het kort
geding. In het andere geval zal
Maandagmorgen de uitspraak vol
gen
Mr. Koerts had van de staat een dwang
som van 1 10 000 geelst voor elke dag.
die de heer Zijlker na 30 September in
Aantal slachtoffers in
Lynmouth thans 31
LYNMOUTH Officieel is
Vrijdag bekend gemaakt, dat het
totale aantal slachtoffers bij de
overstromingen in het vacantieoord
Lynmouth 31 is Onder de 26 ge
vonden slachtoffers bevindt zich
een meisje tussen de 18 en 25 jaar.
wier lijk niet geïdentificeerd kan
worden. De stoffelijke resten van
vijf personen, die waarschijnlijk
onder puin zijn bedolven, zijn nog
niet gevonden.
Nederland met groot verlof zou worden
gezonden. De jonge arts had vrijwillig
voor Korea getekend onder de vaste toe
zegging, dat hij daar niet langer dan één
jaar behoefde te blijven. In de verband-
acte was duidelijk gesteld, dat hij vóór
30 September van dit Jaar weer in Ne
derland terug zou zijn. Zijn vader heeft
voor hem een praktijk gevonden, die be
slist op 1 November moet worden aan
vaard
Mr. Drooglever Fortuyn meende, dat de
burgerlijke rechter in deze zaak niet be
voegd is. wel de president van het Amb
tenarengerecht. Maar ook los hiervan
achtte mr. Drooglever Fortuyn de eis niet
gegrond De verbandacte. die de heer
Zijlker tekende, had slechts betrekking
op het uitbetalen van een premie, die dc
reserve-officier van gezondheid wordt
gegeven als hij niet in staat is naast zijn
militaire werk een gedeeltelijke burger-
het antwoord van de Duitse Bonds
dag af te wachten Bovendien, zo
meende Matern, zou men van zijn
aanwezigheid in West-Duitsland
kunnen profiteren door nu inder
daad, op basis van de overhandig
de brief, onderhandelingen te ope
nen. Hierop gaf Bondsdagpresident
Ehlers een heel kort college in het
staatsrecht. „Ik mag er op wijzen,
dat er bij ons scheiding van mach
ten bestaat," zei hij. „Daarin komt
de bevoegdheid tot onderhandelen
over zaken van staatspolitiekge-
wicht alleen toe aan de Bondsrege
ring De Bondsdag kan daarop par
lementaire controle uitoefenen."
Klaarblijkelijk begrepen de Oost-
Duitse heren, want zij drongen in
ieder geval niet verder aan.
Zowel bij hun aankomst als bij
hun vertrek uit het gebouw van
de Bondsdag werden de leden van
de Volkskarherdelegatie uitgejouwd
en uitgefloten. Er werd -geroepen:
„Met moordenaars wordt niet on
derhandeld" en: „Geef dr Linse
terug
De politie had voor uitgebreide
veiligheidsmaatregelen gezorgd,
zodat van werkelijke relletjes geen
sprake was.
WILLEMSTAD. De heer
Flantz, minister van Financiën der
Nederlandse Antillen, zal zich van
daag naar Nederland begeven om
besprekingen te voeren over de
defensiebij drage van de Antillen
Met de kin vooruit houdt Senator
Taft een vurige verkiezingsrede
om de Republikeinse candidaat
voor het presidentschap te steu
nen. Het reusachtige portret van
generaal Eisenhower kijkt glim
lachend op hem neer.
Vnnr flink" P mPnQPn lijker hebben dan hun voorgangers, doch
V UUI miifvC liieilÖClI isnog alle kans dat zij zullen slagen
vele goede kansen",
zegt mr Haveman
HILVERSUM. Nederlanders, die
ernstige plannen hebben naar Aus
tralië te emigreren, behoeven zich
niet ongerust te maken over de mo
gelijkheden daartoe. Dit heeft Vrij
dagavond mr Ir B. W. Haveman.
commissaris voor de emigratie, voor
de radio sprekend duidelijk laten
uitkomen.
Hij deelde mede. dat in de naaste
toekomst onder de verantwoordelijk
heid van de Australische regering
zelf dus op een z.g. emigratie
overeenkomst slechts landbou
wers, geschoolde metaalbewerkers en
vrouwen kunnen vertrekken. Maar
voor hen, die op eigen verant
woordelijkheid naar Australië willen
emigreren, staan z.i. nog steeds vele
wegen open.
Mr. Haveman verduidelijkte dit met
enkele cijfers. Van elke honderd emigran
ten. die tussen 1 Juli '52 en 1 Juli '53 naar
Australië vertrokken hebben er zestig
voor zichzelf gezorgd, veertig werden
door de Australische regering geplaatst
en gehuisvest.
zy. die nu of in de naaste toekomst ln
Australië aankomen cn van doorzetten
weten, zullen het misschien iets moei-
Felle brand woedt
in houtfabriek
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM. In een stro
mende regen bluste de brandweer
vanmorgen tussen zes en zeven uur
een felle brand, die woedde in een
houtfabriek aan de Valkenburger
straat. De schade is aanzienlijk
Toen de brandweer arriveerde
stond de tweede étage in brand en
spoedig had het vuur ook de daar
boven gelegen verdieping aange
tast. Het was moeilijk tot de vuur
haard door te dringen, want slechts
via een smalle trap konden de
slangen naar boven worden geleid
Van het meubelmateriaal, dat in
de fabriek was opgeslagen, werd
veel vernield en de machines wer
den ernstig beschadigd. Een garage
van het G.E.B. onder de fabriek
liep veel waterschade op.
nog
Mr. Haveman doelde echter alleen op hen.
die geschikt zijn voor emigratie.
„wie flink is en hard kan en wil
werken, voor iemand die iets in zijn
mars heeft, wat Engels kent en niet
te oud is. heeft het aan emigratie
mogelijkheid tot vandaag de dag niet
ontbroken." zei mr Haveman met
grote nadruk.
Hij deelde tenslotte nog mee. dat
de ongeveer honderd emigranten,
die met hun gezinnen voor vertrek
gereed waren toen de nieuwe rege
ling in werking trad en hem schre
ven. dat zij niet konden wachten
omdat zij reeds „opgebroken" waren,
nog onder oude voorwaarden kun
nen vertrekken. Zij ontvangen hier
over binnen twee weken nader be
richt.
NEDERLANDERS IN STRAATSBURG:
Belgen. Duitsers en Scandinaviërs achter
Nederlands standpunt
(Van een onzer redacteuren)
STRAATSBURG. Zoals te verwachten was. heeft de Nederlandse
gedelegeerde Fens (KVP) ln Straatsburg de netelige kwestie van de ter
ritoriale defensie aangesneden. De politieke commissie van de raadgevende
vergadering had hem verzocht rapport uit te brengen over de vorderingen
die gemaakt zijn bU de defensie der Europese landen. Hy had zich bereid
verklaard dit tc doen op voorwaarde, dat hij dc problemen der verdediging
van het Nederlandse grondgebied en de moeilijkheden die hierover in de
kring van het Atlantische hoofdkwartier zouden zijn ontstaan, ter sprake
mocht brengen.
Hij heeft hierover gisteren dus ge
sproken in een besloten vergadering
van de politieke commissie Tevoren
had hij zich door lange gesprekken
in de wandelgangen de steun van
Duitse en Scandinavische leden ver
zekerd terwijl de Belgische leden on
middellijk al voor zijn standpunt
gewonnen waren Er is nu een reso
lutie opgesteld, die aan de algemene
vergadering in de komende week
zal worden voorgelegd
In deze resolutie, die mede onder
tekend is door Denen en Duitsers
wordt erop aangedrongen dat de
strategische plannen van de NATO
rekening dienen te houden met de
verdediging van het grondgebied van
alle landen die lid zijn van het At
lantisch Pact. Alle landen, die de
noodzakelijke opofferingen aanvaar
den. aldus de ontwerp-resolutie. heb
ben evenveel recht op verdediging
van hun grondgebied. De resolutie
is door de politieke commissie goed
gekeurd. Verder kreeg de heer Fens
ook op een ander punt zijn zin Hij
heeft voorgesteld de NATO te ver
zoeken. gegevens voor een jaarrap
port over Europese defensievraag
stukken ter bespreking aan de As
semblee voor te leggen.
China beschuldigt
Amerika
LONDEN. Het Chinese persbu
reau heeft Vrijdag medegedeeld, dat
Amerikaanse vliegtuigen Donderdag
boven de neutrale zone van Pan-
moendjon gevlogen hebben. De com
munisten hebben een protest bij de
Amerikaanse delegatie in Panmoend-
jon ingediend.
Ernstige val van een
opgaande spoorboom
(Van onze correspondent)
ALMELO Bij de dubbele spoor
wegovergang op de Bornebroek-
sestraat is Donderdagmorgen de
vierjarige Koos Kokhuis aan de ge
sloten spoorbomen gaan hangen
Toen die omhoog gingen, ging hij
mee naar boven. Hoewel omstanders
de spoorwegbeambte waarschuwden
gelukte het niet de bomen tijdig naar
beneden te krijgen. Het kind kon
zich niet meer vasthouden en viel.
In zorgwekkende toestand werd het
jongetje naar het R.K-ziekenhuis
overgebracht.
Nederlands toerist te
Lugano gearresteerd
Ook oplichting gepleegd
in Nederland?
LUGANO. Volgens het Franse
persbureau AFP heeft dc politie een
Nederlandse toerist gearresteerd, die
in het hotel, waar hü logeerde, een
schuld van 1.200 gulden had achter
gelaten.
Tijdens het onderzoek bleek, dat
deze toerist in Nederland werd ge
zocht wegens oplichterij, waarmee
volgens de politie aldus AFP
een half millioen gulden is gemoeid.
De politie heeft de naam van de ar
restant nog niet bekend gemaakt
WAT VOOR WEER?
Depressie op komst
DE BILT Het KNMI deelt mede:
De depressie, die in het midden
van de week van IJsland naar Scan
dinavië trok en waarachter zeer
koude lucht uit het hoge Noorden
naar West-Europa stroomde, is nu
bij Spitsbergen aangekomen en
verliest geleidelijk zijn invloed op
het weer in onze omgeving. De
lucht boven ons land heeft evenwel
nog 'n onstabiele opbouw en als ge
volg daarvan kwamen vannacht aan
de kust weer flinke buien voor, die
plaatselijk met onweer gepaard gin
gen. In het binnenland daarentegen
klaarde het af en toe op. ivaardoor
de temperatuur tot zeer lage waar
de daalde. Het station Deelen bij
Arnhem meldde vannacht zelfs een
praktijk uit te oefenen. Hij betoogde, dat minimum temperatuur van 3 gra-
alles is gedaan om de heer Zijlker te doen den onder het vriespunt Bij IJs-
repatrieren. maar men heeft pech gehad jand ligt een nieuwe depressie, die
langzaam in zuidoostelijke richting
met het vinden van een geschikte plaats,
vervanger „De heer Zijlker is op 19 Octo
ber '52 naar Korea vertrokken, had hij
dus pas op diezelfde datum van dit jaar
terug hoeven zijn," zei hij.
beweegt. De regenzone van deze
storing zal waarschijnlijk Zondag
ons land bereiken.
Van Zaterdagavond
tot Zondagavond
Aanvankelijk zwak
ke, later matige tot
krachtige wind tussen
West en Zuid. Van
nacht plaatselijk
nachtvorst. Morgen
overdag half tot zwaar
bewolkt met enige re
gen en ongeveer de
zelfde temperatuur als
vandaag.
21 Sept. Zon op 6 u
24 m onder 18 u 41 m.
Maan op 8 u 59 m on
der 18 u 50 m.
22 Scpt Zon op 8 u
26 m onder 18 u 39 m.
Maan op 10 u 16 m on
der 19 u 7 m.
Enige regen
HET WEER VAN VANMORGEN 7 UUR
Max.temp. Neersl
Weer Wind m/s Gisteren ln 24 u.
Oslo
Onbew.
N. 2
10C
0 mm
Stockholm
Mist
N. 1
13
0
Helsinki
Licht bew
W'indstil
14
13
Edinburgh
Zw bew.
W. 2
12
0
Londen
Onbew.
W. 2
14
KopcnhagenZw. bew.
W. 4
13
3
Zürich
Onbew.
Windstil
11
6
Locarno
Onbew.
Windstil
19
Genève
Zw bew.
N.N W 1
13
1
Parys
Mist
Windstil
12
0.1
Bordeaux
Zw bew.
W 2
16
0
Nice
Onbew.
N.N.W 4
24
0
Berlijn
Half bew.
W.Z.W 4
13
0.5
Frankfurt
Zw. bew.
Z W. 3
14
4
Mtlnchen
Zw. bew.
W. 4
7
6
Wenen
Zw bew.
W.4
13
6
Luxemburg Onbew,
W 1
8
0
Grenoble
Licht bew. Windstil
13
0.1
InnsbrUck
Zw bew.
Windstil
12
3
Brussel
Licht bew
W Z W 2
Warschau
Geh bew.
N W 2
Amsterdam Regenbui
Z W 3
11
15
Verdediger kwam met toverlantaarn aan;
„Wij geven nietszei aanklager
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. „Het was gebruik, dat al het geld. dat wfj van de jonk
vrouw los kregen werd verdeeld. Myn compagnon in de oplichting hield
zich hieraan en gaf mij zodoende geen kans om volgens mijn serieuze plan
een bedrijf t€ beginnen". Zo verklaarde dc 35-jarige taxichauffeur W. v. W.,
lid van het complot „millioenenzwendel". die wegens oplichting van freule
R. van D. door de rechtbank tot een jaar cn zes maanden gevangenisstraf
met aftrek was veroordeeld aan het Haagse Hof. Van W. had de freule
dertienhonderd gulden afgezet, waarmee hij 'n garagebedrijf zou beginnen.
De' procureur-generaal, mr Zaaijer
hechtte weinig geloof aan de „goede
trouw" van verdachte en vroeg be
vestiging van het vonnis Dc ver
dediger vroeg onmiddellijke invrij-
heidsstelling Het Hof wees dit
verzoek af.
.Direct hierop stond de 34-jarige
koopman W. J H. terecht Hij had
met enige anderen de Rotterdamse
zakenman B. C en dezelfde jonk-
vrouwe R. van D. geld afgezet, de
eerste voor de uitgifte van een
nieuwe autokaart. de tweede voor
de uitvoering van een speciaal pro
jectie-apparaat. De schone verhalen
waren uiteraard verzonnen.
Bijna zesduizend gulden stortte de
Rotterdammer voor zijn illusie, de
goedgeefse freule raakte meer dan
vijfentwintigduizend gulden kwijt.
De procureur-generaal vond juist
de manier, waarop in deze zaak de
freule was opgelicht, alle perken te
buiten gaan Mr Zaayer hechtte dan
ook niet de minste waarde aan het
verhaal, dat H een kleine man was
geweest tussen grote oplichters.
De verdediger, mr dr K. W. P.
Klaassen. kwam tijdens zijn plei
dooi met de toverlantaarn op de
proppen, waarvoor de freule haar
duizenden had afgeschoven.
,Wij geven er toch niets voor",
waarschuwde de procureur-gene
raal. die bevestiging had gevraagd
van het vonnis van de rechtbank,
die H. tot drie jaar met aftrek ver
oordeelde.
Ook tegen de overige verdachten
vorderde mr Zaayer bevestiging
van de vonnissen, die in eerste in
stantie waren gewezen.
Het Hof zal in alle zaken op 3
October arrest wijzen.
Egypte wil Engelse
wapens kopen
LONDEN Egypte heeft aan
Engeland verzocht om wapens te
mogen kopen, waaronder straal
vliegtuigen en centuriantanks De
regering van generaal Naguib
heeft het verzoek Woensdag aan
de Britse ambassadeur overhan
digd. Zoals bekend is de verkoop
van wapens aan Egypte door En
geland in November 1951 stopgezet,
toen de Egyptische regering het
defensieverdrag verbrak. Dit
Egyptische verzoek wordt hier be
schouwd als een voorspel van de
hervatting van algemene bespre
kingen tussen de beide landen
over de vraagstukken, die hen ver
deeld houden.
Bij zijn bezoek aan maarschalk
Tito maakte de Britse minister
Eden voor het eerst kennis met
Tito's derde vrouw, de 28-jarige
Jovanka. Tito huwde haar acht
maanden geleden in het geheim.
Dit was haar eerste optreden in
het openbaar. Jovanka, die on
geveer even groot is als Tito
zelf, droeg een prachtige don
kerrode avondjapon.
Churchill nodigt
Tito uit
BELGRADO Churchill heeft
maarschalk Tito uitgenodigd in dc
naaste toekomst een officieel be
zoek aan Engeland te brengen.
Gemeld wordt dat „een persoon
lijke uitnodiging" door minister
Eden, die voor besprekingen in
Belgrado vertoeft, Vrijdag aan Tito
overhandigd is. Het was niet be
kend, of Tito dc uitnodiging zou
aanvaarden.
Over Triest zei Eden: „Ik heb
thans kennis gemaakt met de hou
ding die de Joego-Slavische rege
ring in deze zaak inneemt, zoals ik
die eveneens gehoord heb van de
Italiaanse premier. Ik geloof wer
kelijk dat met enige goodwill van
beide partijen het mogelijk is, dit
obstakel uit de weg te ruimen op
een vriendschappelijke wijze. In
verband met de Westerse eenheid
is een dergelijke vriendschappelij
ke oplossing van het grootste be
lang.
Apen aapten steward
van KLM na
AMSTERDAM In een KLM-
Skymaster. die enkele honderden
apen van Bangkok naar Amsterdam
vervoerde, was de dierensteward zo
onfortuinlijk ov een tussen de hok
ken van zijn luidruchtige pupillen
liggende bezem te trappen De bezem
reageerde onmiddellijk en sloeg met
de steel tegen de neus van de ste
ward Deze liet zijn misnoegen over
deze „tegen-slag" blijken door naar
zijn gezicht te grijpen. Toen hij zijn
hand liet zakken zag hij alle apen
met de pootjes voor hun snuiten zit
ten, jammerlijke kreten uitstotend.
HULPVERLENING aan achter
gebleven gebieden is een voor
naam punt van de Westelijke
politiek in haar streven, het vrije deel
van de wereld zo groot mogelijk te
houden. Men staat er overigens in
Amerika en Europa niet gelijk tegen
over. In de V.S. is het punt geladen
met geestdrift en optimisme, in Euro
pa zijn de hoop en verwachting om
trent de mogelijkheden aanmerkelijk
minder hoog gespannen. De Ameri
kanen gaan cr van uit, dat royaliteit
ten behoeve van zekere omschreven
nuttige doelen en onzelfzuchtigheid
de ontwakende volken op de weg van
de democratie zuilen brengen; de
Europeanen zeggen, dat het nationa
lisme royaliteit en goede bedoelingen
niet steeds weet te waarderen en de
braafheid in de geschiedenis geens
zins altijd zegeviert.
Dat democratie in ieder geval niet
tot de mensen komt, zoals het rivier
water tot de zee, bewijst dc gang van
zaken in het Midden Oosten, waar na
Syrië en Egypte thans ook de Libanon
zijn militaire dictatuur heeft gekre
gen. Het betreft hier staten, die in
ruimo mate hebben geprofiteerd en
nog profiteren van Westelijke hulp;
toch ontbreekt het blijkbaar aan de
neiging en in ieder geval aan de ge
schiktheid, op staatkundig gebied het
Westen na te volgen.
Hierin heeft Europa wel gelijk: de
mocratie is geen artikel, dat zich voor
geld en goede woorden laat verkopen.
Democratie moet met vallen en op
staan worden geleerd. In Europa heb
ben de verschillende democratische
staatsvormen zich ontwikkeld uit aris
tocratische systemen: adelsregerin-
gen, burgerlijke oligarchieën. De vrij
heid «heeft zich slechts moeizaam
baan kunnen breken, de gelijkheid
voor de wet van alle inwoners is van
nog maar betrekkelijk jonge datum.
De aandacht dient er op te worden ge
vestigd. dat democratie een zaak is
van politieke rijpheid, meer dan van
intelligentie en van goede wil. En po
litieke rijpheid verkrijgt men niet in
enkele jaren. Er zijn geschiedkundi
gen, die zeggen, dat het een kwestie is
van enkele eeuwen.
EN wanneer wij thans weer onze
ogen richten op de Janden van
het Midden Oosten, waar mili
tairen de vertegenwoordigers van de
tot nu toe heersende kringen hebban
afgezet, omdat deze laatste huns in
ziens niet voortvarend en niet onzelf
zuchtig genoeg handelden, dan kan
deze gang van zaken moeilijk veel
verwondering wekken. Hier is sprake
van een poging, beweging tc brengen
in een eeuwenoud systeem, waarbij
weinigen leven en welzijn van onge
telde duizenden in de hand hadden.
Nergens ter wereld hebben absolute
heersersmacht aan de ene kant en vol
ledige rechteloosheid aan de andere
kant zich zo lang gehandhaafd als in
het Midden-Oosten. De generaals, die
thans het bewind aan zich hebben ge
trokken, gelijken op Griekse tyran-
nen uit de oudheid, die ook veelal op
het volk steunden en wier heerschap
pij, gewelddadig niet zelden, toch
veelal een periode van loutering be
tekende voor de tijdelijk aan kant ge
zette machthebbers.
Met democratie heeft dit alles wei
nig te maken en zonder gevaren is do
ontwikkeling vooral daarom niet, om
dat militairen er normaliter zijn om
tc vechten, niet om te hervormen. Het
geval doet zich echter voor, dat de
programs van de generaals toch de
sociale punten bevatten, die de vroe
gere regeringen onmachtig of on
willig waren te verwezenlijken. De
achtergrond van de militaire machts-
overneming is in genen dele vechtlust
of heerszucht, zij is ongeduld over het
uitblijven van maatregelen als land-
verdeling, landverbetering en werk
verruiming.
NEEN, een heerschappij van ge
neraals daarginds en een demo
cratisch systeem, gelijk wij dat
kennen, hebben weinig gemeen; maar
het zou kunnen zijn. dat hetgeen zich
thans in Egypte, Syrië cn dc Libanon
afspeelt, een fase is in de moeizame
groei naar de democratie. De stroom
heeft een bedding, hij kan zich bewe
gen, beter dan in een land als Perzië,
waar de burgerlijke regering alles op
de kaart van de strijd tegen het „An
gelsaksische imperialisme" blijft zet
ten en in het eigen land voortgaat,
Gods water over Gods akker te laten
lopen.
Tenslotte: natuurlijk hebben aan de
ene kant de Europeanen, vergrijsd en
wijs als ze zijn. wel gelijk, wanneer zij
zeggen, dat de hulp aan onontwikkel
de gebieden niet automatisch leidt tot
democratie. Aan de andere kant ware
het echter geheel verkeerd, zich vro
lijk te maken over het Amerikaanse
optimisme. Men kan geen democratie
verkopen; maar men kan er wel aan
medewerken, dat de beweging goede
banen kiest. Die kans heeft men met
de steunverlening aan onontwikkelde
gebieden. Het is waar, dat veel opti-
misme niet is uitgekomen en dat veel
vertrouwen is beschaamd; maar de
mensheid was wel zeer oud en zeer
moe, wanneer zij daardoor alle hoop
liet varen.
