DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Assemblee adviseert een f'
Europees bouwfonds
Aantal vluchtelingen
meer dan 40 millioen
Reisgids voor winterdienst
van de Spoorwegen
Bemiddeling conflict „De
Ommelanden mislukt
Zesde verslag verschenen
van de parlementaire
enquête-commissie
TRIEST VERHAAL
KLEIN WERKIN STRAATSBURG
Coördinatie vereist van
internationaal verkeer
Marine tekent
contract voor
mijnenvegers
Vrij koud met
kans op buien
Vrouwen willen ook eens
een vrouw als minister
12e Jaargang, no. 228
Zaterdag 27 September 1952
Opgericht door de Stichting ..Het Parool" - Giro 510330
Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 Abonnements
prijs 47 cent p. \v. of f 6.05 p. kw. Losse nummers iG cent
Litgave: N.V..De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckacrtlaan 7. Amersfoort
Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235
HOOFDREDACTEUR: TJ DE BOORDER
55
STRAATSBURG. De Europese Assemblee heeft Vrijdag stappen onder
nomen om de wonden vin de tweede wereldoorlog te helen. Daartoe werd
een voorstel aangenomen om een Europees fonds in het leven te roepen
voor de financiering van huizenbouw en een voorstel tot verlening van
prioriteit aan investeringen, die ten goede komen aan de oplossing van het
vraagstuk der vluchtelingen. Verder stelde de Assemblee voor internatio
nale overeenkomsten te sluiten voor de bescherming van kinderen in oor
logstijd. Unaniem werd ook een aanbeveling aan de ministers aangenomen,
waarin de instelling van een Europese raad voor internationaal transport
wordt geadviseerd.
Deze Europese raad zal zich moe
ten bezighouden met de coördinatie
van het internationale verkeer per
spoor, le water en over de weg.
Het plan is in hoofdzaak gebaseerd
op het voorbereidende werk. dat de
Nederlander thans minister Van
de Kieft in de voorgaande zitting
heeft verricht.
Overigens was het voor de Assem-
blée de dag van het „kleine werk".
Zij heeft een groot aantal adviezen
opgesteld, waaronder een advies tot
vorming van een commissie van hoge
ambtenaren der ministeries van So
ciale Zaken, die met de Assemblée
nauw contact zal houden. Een advies
tot het sluiten van culturele conven
ties. een advies tot verbetering der
voorlichting omtrent het werk van
de Raad van Europa en een advies
tot bevordering van migratie.
In de resolutie over het vluchte-
Dertien werven kunnen
aan de slag
DEN HAAG. On de honfdafdo-
ling materieel van het ministerie
van Marine, is in tegenwoordig
heid van tal van autoriteiten
het contract, betreffende het bou
wen van 32 mijnenvegers voor de
Koninklijke Marine, getekend door
de minister van Marine ir C. Staf
enerzijds en de oudste directeur
Van Wilton-Fijenoord ir S. van ïmgenvraagstuk wordt voorgesteld,
Wpcf 3nrlpr7ÏiH« J>. .1 1 - 1
West anderzijds.
Wilton-Fijenoord fungeert als
hoofdaannemer. De contracten tus
sen de hoofdaannemer en de ove
rige deelnemende werven werden
terstond na de ondertekening van
het hoofdcontract getekend
De werven zijn. N.V G. de Vries
Lentsch tc Amsterdam, De Haan en Ocr-
lemans tc Heusdcn, E J Smit en Zn.
NV tc Westerbroek Hoogeznnd NV
Gebr. Pot tc Bolnes N V. Sclieepsbouw-
unie tc Groningen. N.V Werf Gusto tc
Schiedam, J. en K Smits Scheepsbouw- I
werf N V te Kinderdijk L. Smit <*n Zn 1
te Kinderdijk. NV. Arnhemse Stoom-,
slcephelling Maatschappij te Arnhem,
Werf De Noord tc Alblasserdam, Ver- j
schure en Co s scheepswerf en machine
fabriek N V te Amsterdam, scheepswerf j
De Groot en Van Vliet te Slikkerveer en
de Haarlemse Scheepsbouw Maatschappij J
tc Haarlem.
Na de ondertekening overhandig
de vice-admiraal F. Stam aan ir
Van West een chèque ten bedrage
van 10 pet van de totale bouwsom,
die circa 140.000.000bedraagt.
Van do 32 mijnenvegers worden er
18 gebouwd voor Amerikaanse re
kening. de overige 14 worden be
kostigd uit het tegen-waardc fonds.
Scliuman en Eden
niet voor 4 Nov.
naar New York
NEW YORK. l)e Franse en
Britse ministers van buitenlandse za
ken hebben besloten niet voor de
Amerikaanse presidentsverkiezingen
(op 4 November) naar New-York te
gaan voor het bijwonen van de Al
gemene Vergadering der V.N., die
14 October begint, aldus wordt uit
gezaghebbende bron te New York
vernomen.
De ministers zijn van mening, dat
het „politiek verkieslijk" is tot na
de verkiezingen te wachten.
AT VOOR EER?
DE BILT Her K.N.M.I. deelt
mede: Ons land heeft zich de laat
ste dagen zeer dicht hij enkele ac- I
tieve depressies bevonden, die dan j
ook ntcf nagelaten hebben hun
dat de voorlopige internationale com
missie voor migratie (Provisional
Inter-Governmental Committee for
the Movement of Migrants from
Europe) nog vier a vijf jaar langer
haar werk zal verrichten en de mid
delen daartoe zal ontvangen. Het
program van de PICMME, volgens
hetwelk 137.000 personen naar het
buitenland geholpen zouden wor
den. zal waarschijnlijk afgewerkt
kunnen worden Bij de regeringen
van het Saargebicd, Turkije, Groot-
Brittannië. IJsland en Ierland is een
dringend beroep gedaan ook tot de
PICMME toe te treden. De Assem
blee heeft hierbij haar waardering
uitgesproken voor het werk van de
Hoge Commissaris voor het vluchte
lingen wezen der Verenigde Naties,
de heer Van Heuven Goedhart.
De politieke commissie der Assem
blée heeft haar goedkeuring gehecht
aan het werkplan, dat de Nederland
se afgevaardigde Van der Goes van
Naters heeft opgesteld voor de be
handeling van het Saarvraagstuk
door de Assemblée. De Saarkwestie
zal in de Assemblée niet besproken
worden vóór de heer Van der Goes
met zijn rapport gereed is.
De raadgevende vergadering heeft
ten slotte een aanbeveling aangeno
men. dat alle leden-staten de Con
ventie van Genève van 1949 over de
bescherming van burgers in oorlogs
tijd bekrachtigen en practxsche maat
regelen nemen en gegevens uitwis
selen over de beste methodes om
burgers te evacueren en te bescher
men.
Nieuwe kabinetsformateur
in Libanon
BEIROET. De nieuwe president
van Libanon Sjamoen heeft Vrijdag
avond ex-premier Moenla verzocht
een kabinet te vormen. Deze op
dracht werd een feit. nadat oud-pre
mier Yafi er niet in geslaagd bleek
en zulks had geweigerd.
De jonge koning Feisal van Irak
(tweede van links) was twee da
gen de gasi van koningin Elisabeth
van Engeland De koningin, ko
ning Feisal, de hertog van Edin
burgh, prinses Anne en de prins
regent van Irak middenmaken
een wandeling bij het Schotse
Balmoral Castle.
Burgerluchtvaart in
West-Duitsland wordt
voorbereid
BONN. De Wcst-Duitsc rege
ring heeft besloten, dat een speciale
maatschappij zal worden opgericht,
welke al het voorbereidende werk
I zal moeten doen voor de wederin
voering van de burgerluchtvaart in
West-Duitsland. zo deelde de West-
Duitse minister voor Vervoer, dr
Seebohm. mede.
Het kapitaal van de nieuwe maat
schappij. dat 6 millioen R Mgroot
zal zijn, zal door de federale rege
ring en door de regeringen der sta
ten worden bijeengebracht. De
maatschappij zal de naam dragen
„Gesellschaft für Luftverkehrsbe-
darf". Zij zal contracten mogen slui
ten met buitenlandse firma's voor
de aankoop van toestellen Minister
Seebohm verwacht niet. dat de be-
Mr G. J. VAN HEUVEN GOEDHART:
DEN HAAG. „De kans om nog vluchtelingen te laten emigreren naar
landen die opneraingsmogelijkbeden bieden, wordt steeds geringer. Al deze
landen .zoals Australië, staan op de grens van een inflatie, omdat hun pro
gramma van publieke werken, als de aanleg van wegen, het bouwen van
buizen en scholen, geen gelijke tred heeft kunnen houden met de aanwas
van de bevolking. Vandaar dat zij de toelating van immigranten reeds tot
de helft of meer hebben beperkt". Dit vertelde de Hoge Commissaris voor zettingsmogendheden de oprichting Overigens worden op diverse tra-
Baanvak ArnhemZutfen geëlectrificeerd;
vele andere verbeteringen bereikt
UTRECHT. De nieuwe reisgids van de Nederlandse Spoorwegen, die
Zondag 5 October van kracht wordt, legt getuigenis af van de voortschrij
dende electrificatie. Met ingang van 5 Januari 1953 zal namelijk het baan
vak ArnhemZutfen in electrische exploitatie worden genomen. Dat be
tekent niet alleen een gewijzigde dienstregeling op dit traject, die reeds in
het nieuwe spoorboekje is opgenomen, het betekent óók de opheffing van
de N.S. autobusdienst ArnhemZutfen op genoemde datum, alsmede de
opening van een nieuwe halte ArnhemVclperpoort, waar zowel de elec
trische als de diescl-electrische treinen (op écn uitzondering na) zullen
stoppen.
Inmiddels wordt tussen Olst entreinen, verbeteringen bereikt. Een
Zwolle hard gewerkt aan de elec-
trificering van het resterende ge
deelte van het traject Arnhem
Zwolle. Vanwege de werkzaam
heden moeten en deze maatregel
duurt tot en met 4 Januari 1953
enige treinen worden opgeheven.
Het gevolg is, dat een aantal diesel-
electrische treinstellen vrijkomt,
dat terstond bij het ingaan van de
nieuwe dienstregeling tussen Venlo
en Eindhoven kan gaan rijden
het Vluehtelingenwezcn. mr G. J van Heuven Goedhart, tijdens een uit
eenzetting voor het Haagse contactcentrum op voorlichtingsgebied in
Pulchri Studio.
Assimilatie is het
belangrijkste punt
De heer Van Heuven Goedhart
sprak met waardering over het
voortreffelijke werk dat de UNRRA
en de International Réfugié Orga
nisation (IRO) reeds hadden ver
richt maar leverde critiek op het
feit dat de IRO had verklaard, het
vluchtelingenprobleem geheel te
kunnen oplossen. Naast het feil dat
het verzadigingspunt voor de opne-
mingslanden was genaderd, werd
het duidelijk, dat het aantal vluch
telingen per jaar nog met 30.000 tot
40 000 personen toeneemt. Boven
dien ontdekte men, dat West-
Europa overbevolkt is.
De taak van het kantoor van de
Hoge Commissaris is thans drie
ledig. a) de migratie van de vluch
telingen; b> de assimilatie van de
vluchtelingen in hun huidige om
geving; c) de hulp van de groep,
die hulpeloos is en waarvoor de
eerste mogelijkheden niet kunnen
gelden
De assimilatie noemde de heer
Van Heuven Goedhart het belang
rijkst'. punt Hij wees daarbii op
het prachtige werk, dat door de
kerken en andere organisaties op
dit eebied wordt verricht Hij legde
er de nadi uk op dat het mandaat
van zijn kantoor zich over de hele
van de nieuwe maatschappij zullen j jecten door ïnlegging van nieuwe
verbieden. treinen of doorvoering van oude
Bestuur coöperatie wil personeel, tijdens
de staking geworven, niet ontslaan
Een fluwelen muisje met een dub
bele rij munten is de nieuwste
creatie van de ontwerpster Simone
Mirman. Het mutsje was te zien op
een show in Londen. Van Simone
wordt beweerd, dal ze wel eens
hoeden voor prinses Margaret
maakt.
(Van onze correspondent)
GRONINGEN. De laatste be
middelingspoging welke in het con
flict tussen de coöperatieve zuivtl-
productenfabriek „De Ommelanden"
en de Alg. Ned. Agrarische Bcdrijfs-
bond, is gedaan, blijkt vastgelopen.
Nadat Rijksbcmiddelaar mr Ber
ger. veertien dagen geleden zijn po
gingen om partijen tot elkander ie
brengen, had opgegeven, probeerde
de directeur van het Gewestelijk
Arbeidsbureau, dis W. v d. Mast,
het opnieuw. Bijna veertien dagen
heeft hij getracht een oplossing in
het conflict te brengen
„De Ommelanden" heeft nu aan
de bemiddelaar kenbaar gemaakt
dat de ANAB een paar maal heeft
gezegd te vrezen, dat de stakende
arbeiders niet naar ander werk
kunnen worden bemiddeld en buiten
stempel op het weer te drukken, i wereld uitstrekt en meer dan twee
De voornaarnste depressie lag Vrij- I millioen vluchtelingen omvat waar
dag boven de Nooidzee en veroor- voor de Ver Naties 750 000 dollar
zaak te aan onze kust de eerste beschik baa hehben gesteld Naar
her fststoi in. Langs de Wadden- schatting zijn er in do gehele we-
eilanden kwamen gemidde,de u-ind- reld veei t g millioen vluchtelingen
snelheden ran 86 km per uur voor j Met en1:-V voorbeelden wees hij
In de afgelopen nacht nam de u inxl j erop ('at de rechtbescherming van de
echter ueer snel af. Dit nu was j vhichelinrcn een ander moeilijk
het gevolg van een tu eede depres- terrein vormt Desgevraagd ver-
ste, die van de oceaan komende met j klaarde de heer Van Heuven Goed-,
storm cn regen West-Frankrijk bin- hart tens'ntie' niel van mening te ERDAM. De Nederlandse vrouwen zijn van mening, dat
riènirók zijn. dat de kwestie van de Ambo- ook eens een vrouw minister moet worden. Dat is het resultaat van
Behalve een afneming ven de j nezen in Nederland onder het man- den enquête, die 't Nederlands Instituut voor de Publieke Opinie heeft
wind bracht deze storing ook een daal van zijn organisatie valt. gehouden Of? d> vraag „Zoudt u het een goed of geen goed idee vin-
den als ook eens een vrouw in ons land minister werd?" antwoordde
55 <7, .Een goed idee". 16 zei. ..Geen goed ideeen 29 had geen
oordeel.
NIPO-ENQUETE WIJST UIT:
van Oorlog
naar Korea
tijdelijk afnemen van de buiigheid
met zich mee, waaruit weer eens Wf.P|.p|ni.;
bIvkt. dot een depressie met altijd eia' 1
een ongunstige invloed op het weer I
heeft. De depressie tref:nu over j
Oost-Frankrijk naar Duitsland en i« DEN' HAAG. De staatssecretaris
verband daarmede zal de westelijke van Oorlog, mr F J Kranenburg.
luchtstroming over ons land weer zal in de tweede helft van October
in kfacht toenemen Ook de kans oo een bc/oek brengen aan de Neder-
buien wordt weer iets groter, ter- landsc eenheden die deelnemen aan
wijl de temperaturen aan de lage de krijgsverrichtingen van de Ver
kant blijven. I enigdc Naties op Korea.
Wisselend bewolkt
Van Zaterdagavond
tot Zondagavond-
Wisselende bewolking
met plaatselijk enke
le buien Matige tij
delijk vrij krachtige
wind tussen Zuid-
West cn Noord-West.
Ongeveer dezelfde
temperaturen als van
daag,
28 Sept. Zon op 6 u
3G m onder 18 u 25 m.
Maan op 16 u 24 on
der
29 Sept Zon op 6 u
38 m onder 13 u 22 m
Maan op 16 u 47 m on
der 0 u 39 m
HKT
WEER VAN
V ANMORGEN 7 UI It
Max temp
Neersl
Stal ion
Weer
Wind m
Gisteren
in 24 u.
Oslo
Regen
ZO. 6
9 C
16 mm
Stockholm
Zw. bew.
Z. 6
14
0
Helsinki
Geh. bew.
Z 2
14
3
Edinburgh
Zw, bew.
Z.Z.W 4
14
0
Londen
Zw, bew.
W.N.W 4
16
0
Kopenhag*.
i Regenbui
Z.Z.W. 12
13
0.2
Amsterdam Zw. bew.
Z 4
14
6
ZÜrlch
Regen
Windstil
17
2
Locarno
Regen
N.W. 1
20
15
Genève
Cell bew
Z W. 6
16
4
Parijs
Regen
N. 5
16
16
Bordeaux
Reeenbui
W.N W. 7
19
7
Nice
Onweer
N. 5
27
14
Berlijn
Half bew
Z. 2
15
0
F i ankfuri
Regen
O 2
16
0
Mnnrhen
Zw. bew.
Z O. 5
15
0
Wenen
Nevel
Windstil
15
2
Luvembui
Regen
ZO 4
12
12
Grenoble
Regenbui
NN.O. 4
19
0.3
Innsbruck
Goh bew.
Windstil
17
0,5
„Hoe komt het volgens u, dat
wij in ons land nog nooit een
vrouwelijke minister gehad heb
ben-?" heeft het NIPO verder ge
vraagd. Daar is heel wat commen
taar op gekomen, hoewel 47 pet
van de vrouwen het niet wist. Dit
zijn de belangrijkste antwoorden:
„Vrouwen doen er zelf geen
moeite voor. stellen- zich geen
candidate, doen niet (genoeg) aan
politiek," 8 pet.; „ons land is te
j conservatief, staat in dit opzicht
achter bij andere landen." 6 pet;
..vrouwen kunnen het niet, zijn er
niet voor opgeleid, er zijn te wei
nig vrouwen die dat kunnen," 6
pet; „tegenwerking van de man
nen," 5 pet; „de mannen zijn de
baas. vrouwen hebben niets te
vertellen," 5 pet; „dat is tegen de
gewoonte, mannen vinden het
vreemd," 4 pet; „de mannen stel
len geen vertrouwen in vrouwen,
denken -dat we te dom zijn," 2 pet
derland nooit een vrouwelijke mi
nister heeft gehad. Deze groep is
echter sterk in de minderheid. Hier
zijn haar belangrijkste argumen
ten; „Dat is niet nodig, er zijn
mannen genoeg en mannen kun
nen het beter", 4 pet.; „dat is geen
beroep voor vrouwen, vrouwen ho
ren in het huishouden", 3 pet; „er
is geen behoefte aan vrouwen als
minister", 1 pet.
Zuid-Afrika vraagt
Nederlandse
specialisten
DEN HAAG. Bij de Stichting
Landverhuizing Nederland is een
verzoek binnengekomen om Neder
landse afgestudeerden voor een aan
zienlijk aantal specialistische vaca-
1 TTT- tures bij het departement van land-
Andere opmerkingen zijn.^ ..Wij bouw van de Unie van Zuid-Afrika.
vrouwen zijn te bescheiden „de Van de candidaten wordt verwacht.
Grondwet laat dit niet toe „wij dat zij bereid zun zich voorgoed in de
zijn niet bijdehand genoeg'„de Unie te vestigen. In November a.s.
mannen durven het niet aan", „wij zullen Zuid-Afrikaanse autoriteiten
worden nooit gevraagd". hier te lande de sollicitanten, die
Er zijn ook vrouwen, die het zich voor deze vacatures aanmelden,
helemaal niet erg vinden, dat Ne- ontvangen.
elke sociale voorziening zouden val
len. „De Ommelanden" heeft zien
bereid verklaard medewerking ie
geven aan arbeidsbemiddeling door
G A. W De ANAB heeft ook, aldus
„De Ommelanden", o.m. de eis ge
steld, dat bij opheffing van de sta
king alle nieuwe personeel zou moe
ten worden ontslagen. Dit acht „De
Ommelanden" niet aanvaardbaar.
De ANAB heeft vannacht in een
persconferentie gezegd het te be
treuren dat elke redelijke poging
om tot overleg te komen met „De
Ommelanden'' ook nu weer heeft
gefaald. Het voorstel van de bemid
delaar kwam neer op opheffing van
de staking èn het conservatoir be
slag. dat op de goederen van „De
Ommelanden" is gelegd „De Om
melanden" zou zich o.m. verbinden
het vroegere bedrijfsverband. dat
door de staking verloren ging, te
herstellen door alle werknemers,
die op 21 Augustus 1952 in dienst
van „De Ommelanden" waren,
weer in dienst te nemen.
„De Ommelanden" zou zich ook
verplichten de gedurende de sla
king in dienst getreden werkne
mers te ontslaan
De ANAB heeft, nu „De Omme
landen" ook op deze laatste bemid
delingspoging niet is ingegaan, be
sloten verscherpte maatregelen te
nemen.
SANTIAGO. Elf personen zijn
Vrijdag om het leven gekomen door
het instorten van een steiger op de
tiende etage van een bouwwerk te
Santiago (Chili).
daarvan is, dat Nijmegen op werk
dagen een latere reisgelegenheid
naar het westen krijgt. Ter opvul
ling van het hiaat tussen Zwolle en
Deventer wordt de NS autobus
dienst ZwolleDeventer v.v. aan
gepast.
Wat in het nieuwe spoorboekje
voorts opvalt is een mededeling
inzake de treinenloop op Zaterdag
27 December. De Kerstdagen vallen
dit jaar op Donderdag en Vrijdag
Dit heeft waarschijnlijk tot gevolg,
dat op Zaterdag 27 December het
bedrijfsleven voor een groot ge
deelte zal blijven stil liggen. De
N.S. verwachten op deze dag geen
vervoer van enige omvang. De
treinen zullen daarom rijden als op
Zondag.
Hieronder volgen nog enige wij
zigingen. die 5 October ingaan:
IN HET CENTRUM
Van Maandag tot c-n met Vrijdag gaat
tussen Utrecht (v 17.37) en Amersfoort
(a 17.51) een nieuwe sneltrein rijden ter
ontlasting van trein 27 naar Twente.
Voortrein 612 Utrecht v.7.38 Den Haag
SS a. 8 23, waaraan blijvende behoefte
blijkt tc bestaan, wordt in de vaste
dienstregeling opgenomen
Voorts is ingelegd een dagelijks rij
dende, veel gevraagde, sneltrein 651 Am
sterdam CS v. 23 33 Utrecht n. 0 03.
Stoptrein 1349. thans Amsterdam CS v
23 48 Utrecht, gaat te 0.00 van Amster
dam CS vertrekken met aansluiting uit
de richtingen Den Helder en Enkhuizen.
Op het baanvak UtrechtHilversum
Amsterdam wordt nieuw ingelegd trein
2814 ialleen op Zon- en feestdagen)
Utrecht CS v. 7 22 HilversumAmster
dam CS a. 8.10. waardoor aansluiting
wordt verkregen naar Alkmaar. Den
Helder. Hoorn en Enkhuizen.
Schacht adviseert Naguib:
Laat „arbeidsdienst"
irrigatiewerken
bouwen
CAIRO Schacht heeft de Egyp
tische regering aangeraden een
„arbeidsdienst" van een jaar in te
stellen voor alle valide Egyptenaren
en deze arbeidsdienst grote irriga
tiewerken te laten uitvoeren
Schacht zou verder als zijn me
ning te kennen gegeven hebben,
dat geen der grote vraagstukken
van het Midden-Oosten opgelost
zou kunnen worden zolang voor de
Perzische oliekwestie geen oplos
sing is gevonden.
Nader wordt gemeld, dat Schacht
uil Cairo is vertrokken en naar
West-Duitsland terugkeert
Goed en kwaad heeft de Parlementaire Enquête-Commissie weer afge
wogen in haar zesde verslag, dat vandaag is verschenen. Het behandelt de
vertegenwoordiging van Nederland in het buitenland en het beleid ten
aanzien van Nederlanders, die tengevolge van de oorlog hulp nodig hadden.
Het verslag is 512 pagina's dik. de verhoren vergen 1059 bladzijden en er
zijn 227 pagina's bijlagen.
Er volgen nu nog twee delen. „Het militair beleid in 1940—1945" en
„Londen en de verzetsbeweging".
De Enquête-Commissie zal binnenkort aan de Tweede Kamer een voorstel
doen, om af te zien van een onderzoek naar alles wat zich in Nederlandsch-
Indië heeft afgespeeld Een der voornaamste argumenten is. dat het thans
niet meer mogelijk is onderdanen van de Republiek Indonesië te horen.
De Enquête-Commissie heeft haar voorzitter, mr Donker, en het lid mr
Algera verloren, doordat beiden tot minister zijn benoemd, terwijl mr
Stokvis het communistische lid na de verkiezingen niet meer in de
Kamer is teruggekeerd Bij de uitreiking van de verslagen aan de parle
mentaire pers heeft de vice-voorzitter. mr Scbilthuis. het drietal hulde
gebracht voor 't uitnemende werk dat zij in de Commissie hebben verricht
Overzichten uit het rapport vinden onze lezers elders in dit blad.
Het zesde deel van het verslag
der Parlementaire Enquêtecom
missie Regeringsbeleid 1940
1945, handelend over de hulp en steun
aan daarvoor in aanmerking komende
Nederlanders in binnen- cn buiten
land, is een relaas van onmacht en
onwetendheid meer dan van onwil,
van onbekwaamheid en gebrek aan
fantasie meer dan van slordigheid en
ongeïnteresseerdheid.
De commissie sluit zich grotendeels
aan bij het rapport-Cleveringa, waar
in, gelijk bekend, veel critiek voor
komt op het beleid van een aantal Ne
derlandse diplomaten in het buiten
land gedurende de oorlogsjaren.
Daarentegen distanciecrt zij zich van
het z.g. rapport Vorrink en met hame
van de krasse conclusie, dat door
formalisme en bureaucratie duizen
den Nederlanders het leven hebben
verloren die, naar menselijke bereke
ning, bij tijdige hulpverlening waren
gered. Er is in dit deel wel sprake
van formalisme en bureaucratie en
ook wel van dringend nodige hulp die
niet kwam; maar het verband tussen
een en ander is vrijwel nooit kunnen
worden vastgesteld. Het rapport-Vor-
rink stcuqt voor een deel op onjuiste
inlichtingen, verkluart de commissie.
Het verslag zegt beslist niet: het
moet uitgesloten worden geacht, dat
meer mensen hadden kunnen worden
gered. Het noemt zelfs gevallen, waar
in de mogelijkheid daartoe uitdrukke
lijk wordt opengehouden; cn het
noemt ook functionarissen, die vol
gens de commissie anders en heter
hadden kunnen nandelen. Maar het
vermijdt vergaande aantijgingen. Het
vastleggen voor de geschiedenis van
schuld van Nederlanders aan de dood
van Nederlanders moet steunen op
onwrikbare feiten. En die heeft dc
commissie niet kunnen vinden.
Ondanks deze omstandigheid is dit
zesde deel geen aangenaam en hart
verheffend verhaal. Er komen enige
lichtpunten in voor; maar ze zijn ta
melijk zeldzaam. Het is met dc hulp
aan Nederlanders in het buitenland,
krijgsgevangenen en gedeporteerden,
niet naar wens gegaan. Anderen kre
gen meer dan zij; anderen hadden
veel sterker het gevoel, dat aan hen
werd gedacht, dan zij. Dut lag ook
aan het feit, dat Nederland het met
zijn hezettingsautoriteiten niet had
getroffen; het lag ook aan de omstan
digheid, dat van allo Westelijke vol
ken de Nederlanders het minst wer
den ontzien; het lag, na September
1944, ook aan de spoorwegstaking.
Maar meer dan eens moet de commis
sie toch een gemis aan inzicht en acti
viteit vaststellen bij de Londense
autoriteiten en bij de Londense pak
kettencommissie van het Rode Kruis.
Men ontkomt niet aan het gevoel
dat de Londense regering zo
zeer is vervuld geweest van
dc algemene oorlogvoering en haar
eisen, dat zij dc belangen van de in
benarde toestand verkerende landge
noten geneigd was niet te zien. De
Britten hebben sterk geschermd met
het argument, dat het zenden van
voedsel naar het vasteland alleen
maar de Duitse oorlogsinspanning ten
goede kwam; en de Nederlandse lei
dende figuren te Londen schijnen lan
ge tijd onvoldoende tc hebben ge
poogd hen er van tc overtuigen, hoe
zeer uitzonderingen op de algemene
regel geboden waren. En "dc conclu
sie, dat regering en het z.g. London
Committee vooral tegen het einde van
de oorlog te weinig overtuigd zijn ge
weest van de naamloze ellende van dc
in de kampen opgesloten landgenoten,
gaat wel aanmerkelijk minder ver dan
wat het rapport-Vorrink stelde; maar
zij wijst toch in dezelfde richting.
Het falen van een aantal diploma
tieke vertegenwoordigers van Neder
land blijkt uit <1 it verslag opnieuw
zonneklaar. Dc aandacht wordt er op
gevestigd, dat vorming cn opleiding
van deze mensen hen nu juist niet
voorbestemde voor dc werkzaam
heden, waarvoor zij zich nu ineens
zagen gesteld; maar hiermee is niet
alles gezegd. Naar onze menning heeft
de al tc eenzijdige samenstelling van
het Nederlandse corps diplomatique
zich in dc oorlogsdagen ernstig ge
wroken. Het kan geen verwondering
wekken, dat functionarissen op hoge
posten, uitgekozen cn op geschiktheid
beoordeeld niet andere maatstaven
dan bekwaamheid alleen, in kritieke
perioden tekortschieten. Het is te ho
pen, dat deze les zal worden verstaan.
Als cr ergens vernieuwing cn door
stroming nodig is. dan is het wel in de
diplomatieke dienst.
De lezing van dit deel zal niemand
veel bevrediging schenken Dc com
missie deelt hier en daar eens een
pluim uit, maar is over het geheel
critisch gestemd, wat moeilijk anders
kon tn een historie welker verloop zó
weinig tot voldoening aanleiding
geeft als die van de hulp aan Enge
landvaarders. krijgsgevangenen en ge
deporteerden. Het L waar, dat Neder
land de wind tegen had; maar het
onbevredigende van het geval is, dat
ei niet is uitgehaald wat cr deson
danks nog inzat. En dal de commissie
grove schuld bij feitelijk niemand wet
tig cn overtuigend heeft kunnen aan
tonen, is maar ccn schrale troost.
