DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Was Canaris' doodvonnis
politieke moord?
Hoe worden
ze vrij?
Ook voor de Benelux
hoge autoriteit
Hertog weigerde zijn gestolen
schilderijen terug te kopen
Onderzoek bevestigt tot nu
toe Zinns verklaringen
Stel Westelijke defensie
op wereldbasis
Duitse rechter moet oordelen over vraag
van recht of onrecht van Hitler-regiem
Dodencijfer tot
110 gestegen
Comité protesteert fel tegen
de Nederlandse concurrentie
12e Jaargang. 110. 240
Zaterrtaa 11 October 1052
"Opgericht door dc Stichting ..Het Parool" - Giro 510730
Bank Rotterdamsche Bank - Postbus 9 - Abonnements
prijs 47 cent p w. o( 6.05 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. AmersfooH
Telefoon redactie 4291 Telefoon administratie 6235
HOOFDREDACTEUR: Tl. DE BOOKDER
(Van onze correspondent)
BONN. Op het ogenblik wordt in München een merkwaardig proces
gevoerd. Hier moeten zich verantwoorden de heren Huppenkothen en
Thorbeck. voor bet aandeel, dat zij Indertijd hebben gehad in de ter dood
veroordeling van admiraal Canaris en een aantal andere tegenstanders
van Hitler. Walter Huppenkothen was „SS-Standartenfiihrer" en „Regie-
rungsdirektor im Reichssicheheits Hauptamt" te Berlijn. Thorbeck was
SS-rechter.
Auerbach zoveel bezwaren weiden
ingebracht, omdat zijn politiek
verleden nu niet bepaald smette
loos was Hij was voorzitter van de
rechtbank, die Auerbach tot twee
en een half jaar veroordeelde een
uitspraak, die de veroordeelde
ertoe bracht, een eind aan zijn
leven te maken. Diezelfde dr Mul-
zer nu was in het geval-Huppen-
kothen van mening, dat de be
voegdheid van de SS-rechtbank
van Thorbeck niet kon worden
bestreden en dat dus Canaris c.s.
in een rechtsgeleide en alleszins
rechtmatige procedure waren ver
oordeeld. Geen sprake dus van
een in opdracht van de ..Fuhrer"
uitgevoerde politieke moord!
Het ..Bundesgerichtshof" in
Karlsruhe, de Westduitse Hoge
Raad, heeft in buitengewoon scher
pe bewoordingen de uitspraak van
de Münchense rechtbank, voor zo
ver zij zich baseerde op Mulzers
formuleringen, vernietigd en de
zaak voor hernieuwde behandeling
terug verwezen naar een andere
kamer van de Münchense recht
bank.
Opnieuw moet nu een Duitse
rechtbank zich uitspreken over de
laatste vragen van het nazjsmc
Was de Hitlerstaat een bewuste
In 1944 al kreeg Huppenkothen
opdracht, zich bezig te houden met
een inleidend onderzoek tegen
admiraal Canaris Canaris was
hoofd van de Duitse ..Abwehr", de
contra-spionnagedienst en beschik
te in zijn functie over een zeer
uitgebreide wetenschap op allerlei
terrein. Canaris was een bekend
tegenstander van het Hitlerregiem
Op 8 April 1945 kwam voor
Huppenkothen de grote dag van de
definitieve afrekening. In een soort
bliksemproces, in opdracht van
Hitier zelf gevoerd in het concen
tratiekamp Flossenburg. waar Ca
naris na dc aanslag van 25 Juli op
Hitler was ondergebracht, eiste hij
de doodstraf tegen de admiraal
tegen generaal Oster, ds Bonhoef-
fer en nog een drietal anderen,
die het gewaagd hadden tegen het
Hitlerbewmd té zijn, te denken en
te handelen. Ds SS-rechtbank. die
Huppenkothen's requisitoir beves
tigde door tegen alle verdachten de
doodstraf uit te spreken, werd
voorgezeten door Thorbeck.
Drie dingen hebben de Duitse
rechterlijke instanties zich na de
oorlog afgevraagd. Ten eerste:
was een SS-rechtbank bevoegd,
over Canaris en de zijnen recht te
spreken. Ten tweede: werden de
aan Canaris en zijn mede-verdach
ten ten laste gelegde feiten bewe
zen? Ten derde: als zij bewezen
werden, motiveerden zij dan de
doodstraf?
In Februari *51 kwam Huppen
kothen voor de eerste maal voor.
Tegen Thorbeck was toen nog
geen vervolging ingesteld Die
fungeerde slechts als getuige. Het
OM bij de strafkamer van de
Münchense rechtbank verweet
Huppenkothen het mishandelen
van gevangenen, het onder pressie
afdwingen van bekentenissen
organisatie van het onrecht, een
materialisatie van de willekeur'» Of
was Hitier de incarnatie \an het
recht, die uit de volheid van zijn
bevoegdheden recht schiep bij
iedere" pas. die hij zette, ieder
woord, dat hij sprak-»
Treinramp bij Londen:
(Van onze correspondent)
LONDEN. Het cüfcr van de
dodenlijst van de spoorwegramp by
Harrow was gisteravond tot 110 ge
stegen. In de loop van de middag
bereikte men eindelijk het wrak
van de locomotief van dc slaapwa
genexpress uit Perth, die. zoals men
weet, Woensdagochtend van achte
ren op een juist van het station
vertrekkende forensentrein was in
gereden cn zo de eerste phase van
het ongeluk veroorzaakte.
De voorzijde van de zware ma
chine was geheel ingedrukt en de
cabine zo goed als verdwenen. Toen
men het stoffelijk overschot van de
machinist had gevonden hel
werd in de cabine aangetroffen
stopte men het bergingswerk. De
technische dienst van dc spoorwe-'
gen stelde een nauwkeurig onder
zoek in en nam tal van foto's Een
van de handen van de machinist
rustte op de rem
ONDERGRONDSEIN W.-DUITSLAND
BONN. Het onderzoek van de Amerikaans-Duit«e commissie heeft
4 u tot nu toe geleid tot bevestiging van de verklaringen van Zinn. premier
steun bij hot plegen" van modi ""Ia,"',.'TV"74. 7' h"taan van 'en ondrr*rnn,is'' organisatie, aldus
De Münchense rechthank veroor- mc,dt het West-Duitse persbureau D.P.A. Dc Amerikanen zullen hun
deelde Huppenkothen wegens de standpunt bepalen als het onderzoek afgesloten Is. De West-Duitse oppo
sitie wenst te weten, of de organisatie ook gelden van de regering van
Bonn beeft ontvangen.
eerstgenoemde feiten tot 3'2 jaar.
maar sprak hem vrij van de ten
laste legging voor zover daarm
sprake was van moord.
Die vrijspraak heeft een bijzon
der tintje als men weet. dat zij
werd geformuleerd door dr Mulzer.
een der rechters van de betrokken
kamer. Nu is die dr Mulzer niet
zo maar iemand, maar hij is de
man, tegen wie in het proces-
WAT VOOR WEER?
Rustig en fraai
weekeinde
DE BILT Het K.N.MJ. deelt
mede:
In de afgelopen week stond het
iveer in West- en Noord-Ent opa in
het teken der depressies. Langs de
Noordflank van een krachtig ge
bied van hoge luchtdruk boven de
Oceaan trokken drie depressies via
IJsland naar het Oostzeegebicd, die
ook in ons land veel wind en dage
lijks regen of buien brachten.
Aan deze periode van onstuimig
weer komt nu echter een einde. Het
hogedrukgebied namelijk op de
Oceaan, dat geruime tijd niet van
zijn plaats was gekomen, zette zich
Donderdag in beweging en trok
vrij snel naar Schotland, waar het
vanmorgen was aangekomen. Welis
waar neemt het nu iets in betekenis
af. maar het is toch nog sterk ge
noeg om morgen, wanneer het cen
trum ervan dicht bij ons land zal
liggen, aan de buien een eind te
maken.
Doordat de bewolking en de wind
afnemen, zullen de temperaturen
in de komende nacht flink kunnen
dalen, plaatselijk misschien zelfs tot
beneden het vriespunt. Men mag
echter verwachten dat morgen over
dag de zon haar verwarmende in
vloed zal kunnen doen gelden, zo
dat het weer, ondanks de vrij lage
temperaturen een aangenamer ka
rakter zal hebben dan de afgelo
pen week Aangezien op de Oceaan
de depressie-activiteit snel toeneemt
cn deze zich gestadig naar het Oos
ten uitbreidt, ziet het er evenwel
naar uit, dat op een rustig week
einde een nieuwe periode van on
stuimig weer zal volgen.
Het bondskabinet heeft veel van
zijn vergadertijd besteed aan de
kwestie. Een regeringsfunctionaris
zeide. dat de regering het zou be
treuren, indien thans, zeven jaar
na de oorlog, zou blijken dat ge
heime wapenopslagplaatsen aange
legd en geheime ondergrondse
groepen opgericht waren zonder
voorkennis van de regering Het
was de regering een jaar geleden
ter ore gekomen, dat in Beieren
geheime wapenopslagplaatsen wa
ren aangelegd. Zij had de zaak
echter overgelaten aan de regering
van de deelstaat Zij had echter
pas eind September mededelingen
in dc zin van die van premier Zinn
ontvangen. De „Bund Deutscher
Jugend had voor de internatio
nale Pinksterbijeenkomst van dit
jaar 10.000 mark ontvangen, even
als andere jeugdorganisaties. De
Bondsregering had geen redenen
aan tc nemen, dat de B.D.J. een
neo-fascistische organisatie was.
Het Oost-Duitse persbureau A.
D.N. heeft inmiddels een lijst met
namen gepubliceerd van personen,
die in geval van oorlog door de
door Zinn genoemde ondergrondse
organisatie uit de weg zouden
worden geruimd. Op deze lijst ko
men o.a. voor: de West-Duitse
communistische parlementsleden
Mueller. Fischer en Renner en de
Hessische minister van Cultuur
Metzgcr (socialist).
Secretaris-generaal
Franse \a^erbond
in gevangenis
PARIJS. Le Leap, dc secreta
ris-generaal van de communistisch
georiënteerde C. G T. heeft zich
Vrijdag bij dc politie aangegeven.
Hij is naar dc gevangenis van Frcs-
nes overgebracht.
Le Leap is één van de militante
communisten die door de politie
sinds de razzi's van Woensdag wor
den gezocht. Hij wordt ervan be
schuldigd. getracht te hebben, het
moreel van het Franse leger te on
dermijnen.
Fatemi Perzisch minister
3 an Buitenlandse Zaken
TEHERAN Premier Mossadeq
heeft dr Hoessein Fatemi benoemd
tot Perzisch minister van Buiten
landse Zaken. Fatemi volgt Hoes
sein Navab op. die twee dagen ge
leden zijn ontslag aanbood.
Interessant Vlaams voorstel:
(Van onze correspondent)
BRUSSEL. Zeventien mi
nisters der Beneluxlanden
negen Belgen, zes Nederland-
ders en twee Luxemburgers
gaan Dinsdag in Knokke's
meest luxueuze hotel „La Re
serve" om de tafel zitten, om,
in vertrouwelijk overleg, de
problemen onder ogen te zien
die zijn gerezen naar aanlei
ding van de Nederlandse con
currentie op de Belgische en
Luxemburgse markten.
In een speciaal aan dc Benelux-
mocilijkhcden gewijd nummer van
het Antwerpse blad ..La Métropole"
doet de voorzitter van het Vlaams
„KIJK, VIJFTIG JAAR GELE
DEN was het nog de lantaarn
opsteker. die de verlichting in
onze steden verzorgde", toont ir
N B Witlc, de minister van We
deropbouw en Volkshuisvesting,
de Haagse wethouders Luttervelt
en Fcber. bij de opening van de
tentoonstelling „Vijftig jaar wo
nen". De heren Luttervelt en Fe-
ber hadden veel plezier in 's mi
nisters demonstratie, dc lantaarn
opsteker zelf bleef volmaakt on
bewogen.
Wereldrecord vasten'
brengt een ton op
BRIGHTON De Britse hypno-
tiseur Wafer heeft Vrijdag, na 75
dagen vasten, voor het eerst weer
wat voedsel tot zich genomen. Hij
verklaard een nieuw wereldrecord
te hebben gevestigd. Het oude stond
met 72 dagen op naam van de In
diase fakir Burmah. De 30-jarige
Wafer heeft sinds 26 Juli in een
glazen kubus gezeten en geleefd
op Sodawater en cigaretten.
Toen hu Vrijdag uit de kubus
kwam. was hij wel zwak, doch kon
zijn benen nog gebruiken.
Hij woog nog 56.7 kg vergeleken
bij 66.1 kg. 75 dagen geleden. Als de
honger te erg werd, ging hij over
tot zelf-hypnose
Duizenden Engelsen hebben een
shilling entree betaald om Wafer in
zijn glazen kooi te zien zitten. Hij
had met zijn gevast weddenschap
pen tot een bedrag van 10.000 pond
gewonnen, zei hij.
Economisch Verbond dc heer Del-
baere het interessante voorstel, een
soort hoge autoriteit voor de Be
nelux op te richten, die dc taak
heeft de weg uit te stippelen waar
langs de economische politiek der
drie landen tot elkaar kan worden
gebracht.
Die hoge autoriteit zou dan uit
ministers moeten bestaan, onder wie
de economische aangelegenheden
ressorteren en terzijde moeten wor
den gestaan door een adviserende
vergadering, samengesteld uit par
lementsleden der drie landen, die
weer permanent contact hebben met
dc private economische kringen.
Overigens is het 32 pagina's om
vattende speciale Métropole-num-
mcr een soort witboek geworden
van tegen Nederland gerichte klach
ten. waarin vooral dc bedrijfstak
ken. die zich onlangs in een comité
van verweer in actie verenigden,
het Nederlandse „dirigisme" op de
korrel nemen en met veel cijfer
materiaal trachten te staven hoe
ruïneus de Nederlandse concurren
tie is.
Hetzelfde comité heeft aangekon
digd Maandag door de Brusselse
straten voertuigen met affiches te
laten rijden, waarop slogans met
soortgelijke strekking voorkomen,
alsook uitlatingen van lager alooi.
die de volke kond moeten doen.
dat de Benelux van de ongelukkige
Belgische handelaren paria's maakt.
Met die zich meestal per luxe
automobiel verplaatsende paria's zal
het nog wel loslopen maar in elk
geval bewijst ook deze ongezonde
agitatie dat de hele Benelux wel
op zeer losse schroeven komt te
staan als er in Knokkc niet enkele
overal verstaanbare woorden wor
den gesproken, die op zijn minst
het klimaat verhelderen
George F. Kcnnan. de Amerikaan
se ambassadeur die van de Rus
sen niet naar Moskou mocht te
rugkeren haalt zijn vrouw en
twee kinderen af op het vliegveld
van Bonn Mevrouw Kcnnan en
de kinderen kwamen met een
Amerikaans vliegtuig uit Moskou.
Tot Berlijn werd het toestel door
Russische vliegers gevlogen.
Britse vliegtuigen
voor Egypte?
LONDEN Engeland zou van
plan rijn. aldus meldt A P om
sommige militaire goederen voor
Egypte beschikbaar tc stellen als
een nieuwe stap ter versterking
van dc betrekkingen tussen de twee
landen Enkele lcsvlicgtuigcn. mo
gelijk enkele straalvliegtuigen en
misschien een beperkte voorraad
wapens zullen waarschijnlijk spoe
dig vrijgegeven worden Egypte
heeft kort geleden verzocht het em
bargo op wapens, te verlichten.
Opheffing parlementaire
onschendbaarheid van elf
Franse communisten
PARIJS. De Franse regering
heeft de Nationale Vergadering
verzocht de parlementaire onschend
baarheid van elf communistische
afgevaardigden op te heffen, ten
einde hen tc kunnen vervolgen we
gens smaadschrift Onder hen be
vindt zich de 83-jarige directeur
van het blad „l'Humanitc". Ook is
verzocht om opheffing van de
onschendbaarheid van de commu
nistische afgevaardigde Maria Ra-
bate. om haar te kunnen vervolgen
wegens het aanvallen van een po
litieman.
ijf kinderen gewond door
slingerende vrachtauto
RIJSBERGEN Vijf schoolkin-
deren zijn min of meer ernstig ge
wond door een zware vrachtauto
met aanhangwagen, die in een bocht
begon te slingeren en het trottoir
opreed. Drie der kinderen werden
met een hersenschudding en been
breuken in het ziekenhuis opgeno
men. twee kunnen thuis worden
verpleegd.
NIEUW FRANS VOORSTEL
Europa zou minder moeien steunen op
A m eri ka an se h ulpverlen i ng
PARIJS. Frankrijk heeft het voorstel gedaan, de Noord-Atlantische
defensiegemeenschap uit te breiden tot alle vrjjc landen van dc wereld,
zodat de kosten van de anti-communistische oorlogen in Korea en Indo-
China door de gehele vrije wereld gedragen kunnen worden. Dit voorstel
is. naar van betrouwbare zijde wordt vernomen, vervat in een Frans
memorandum, dat reeds op 22 Scptejmber aan de veertien landen van dc
NATO is voorgelegd.
De anti-communistische defen- I morandum ten opzichte van dc
sielasten zouden volgens het me- j collectieve verdedigingsplannen
morandum verdeeld moeten wor- I van de V.N de aanbeveling bevat-
den over alle vrije volken ter 1 ten, dat de andere landen van
wereld, na voorafgaande mutli- de Westelijke invloedssfeer een
laterale onderhandelingen. De hui- gedeelte op zich zouden nemen
dige toestand is aldus, dat de I van de reusachtige militaire uit-
militaire oogmerken worden be- gaven, die thans door middel van
paald na bilaterale onderhande- de Amerikaanse militaire en eco-
lingen tussen de NATO en de nomische hulpverlening worden
aangesloten regeringen.
Bovendien zou het Franse me-
Van Zaterdagavond
tot Zondagavond:
Koude nacht met
op vele plaatsen lich
te, hier en daar zwa
re nachtvorst en
plaatselijk mist. Mor
gen overdag droog en
vrij zonnig weer met
ongeveer dezelfde
temperaturen als van
daag. Zwakke tot ma
tige Noord-Oostelijke
tot Oostelijke wind.
1 12 Oct Zon op 7 u 0 m
onder 17 u 53 m. Maan
op onder 15 u 45
13 Oct. zon op 7 u 1
m onder 17 u 51 m
Maan op 0 u 45 m on
der 16 u 1 m
Fraai herfstweer
HET WEER VAN VANMORGEN 7 OUR
Max.temp
Neersl.
Station
Weer
Wind m/s
Gisteren
in 24 u.
Oslo
Onbew
W.N.W. 3
2 C
0 mm
Stockholm
Zw bew
NK.W.4
4
0.2
1
Kopenhagen Onbcw.
N N W. 2
S
Londen
Onbcw
Windstil
0
0
Amsterdam
Regenbui
N N W 3
5
1
Brussel
Regenbui
W 1
3
1
Parijs
Onbew.
Windstil
2
Bordeaux
Regen
NO 2
12
1
Nice
Zw bew
N.N.W 2
12
0
Warschau
Nevel
Windstil
4
0.1
Berlijn
Geh beu
W N.W. 4
6
0.6
Fi ankfurt
Regenbui
Windstil
2
0.6
MOnchon
Nevel
N. 1
4
6
Zurich
Motregen
W.Z.W. 1
12
10
Wenen
Zw. bew
W. 2
6
FRANS POLITIECHEF GESCHORST
PARIJS Frankrijk beleeft weer
een politieschandaal De Parijse
hoofdcommissaris Ballyot is op last
van premier Pinay geschorst. Een
half uur later hield dc politie twee
mannen in een taxi aan die een Ru
bens en een Raphael bij zich hadden,
die gestolen waren van de hertog
van Luynes, een nazaat van de Zon
nekoning. Het bleek, dat commissaris
Ballyot de hertog tienduizend gulden
had willen laten betalen om zijn
schilderijen terug te krijgen
De hertog zei, dat Ballyot verleden
week bij hem was gekomen met
nieuws over de meesterstukken die
op 17 Juli waren gestolen
„Een van mijn beste tip-gevers
heeft mij gezegd, dat hij uw schilde
rijen binnen twee uur kan terugkrij-
maar het zal u meer dan
Ballyot tegen de hertog gezegd.
Toen de hertog zei. dat zijn kunst
schatten niet verzekerd waren en het
hem nogal vreemd voorkwam dat
gestolen goederen op die manier te
ruggekregen moeten worden, had
Ballyot geantwoord: ..Maar als u
hem niet geeft wat hij vraagt, zult u
ze misschien nooit terugkrijgen. Aan
u de beslissing."
De hertog weigerde dit bedrag te
geven en waarschuwde Pinay die een
onderhoud had met de minister van
Binnenlandse Zaken Ballyot werd
onmiddellijk geschorst en een half
uur later volgde de aanhouding van
de twee verdachten
De schilderijen hangen zo lang in
het Louvre
Intussen werd bekend gemaakt dat
ter waarde van 10 millioen franc
j 1 000 000 francs kosten Wij hebben j aan edelstenen, kunstvoorwerpen.
I in de politiekas niet genoeg", had i wandkleden en Oosterse tapijten ge-
gefinancierd. Het Franse memo
randum. zo verklaarden betrouw
bare zegslieden, onderstreept, dat
Europa in de koude oorlog tussen
Oost en West minder moet steu
nen op de Amerikaanse gelden en
materialen. De voorstellen zouden
noch de structuur, noch dc taak
van dc NATO wijzigen, doch de
gehele onderneming op een we
reldbasis plaatsen.
Naar verluidt bevat het docu
ment tevens de aanbeveling, de
Westelijke verdedigingsplannen
ovcr te schakelen naar een sys-
steem op lange termijn, hetgeen
het enige middel wordt geacht om
de kosten, verbonden aan het
verwezenlijken en het handhaven
van een krachtig en verenigd front
stolen zijn uit de woning van de be
kende Franse vliegtuig fabrikant
Jean Felix Amiot
Deze diefstal die Woensdagavond
heeft plaats gevonden op minder dan Sowjet-agressie, draaglijk te
twee mijl afstand van het kasteel van maken,
de hertog van Luynes in Dampierre,
werd door dc politie in verband ge
bracht met de „Kastelcn-bcnde"
Deze bende heeft sedert 1946 on
geveer 48 van de meest vooraan
staande adellijke families in Frank
rijk beroofd. Geen stukje van de
sprookjesachtige buit van de dieven
is ooit teruggevonden behalve de
stukken die in Dampierre gestolen
waren, en die door de politic ook het
werk van de bende genoemd wordt.
Uit het verhoor van beide arres
tanten is de politie niet veel wijzer
geworden. Maar het laatste woord
over deze vreemde geschiedenis is
stellig nog niet gesproken.
„Kijkgeld" niet f30.—
per maand, maar f 30.-
per jaar
'S-GRAVEL AND Wij ver
meldden Vrijdag, dat het ..kijkgeld"
voor de televisie vermoedelijk
30.— per maand zou bedragen
Deze informatie berustte op een
vergissing Het moet zijn 30
per jaar.
EEN inzender laat on* weten, dat
wij wel mooi en dierbaar over
de kracht van de democratie
kunnen schrijven; maar hij zou toch
graag weten, hoe die mensen daar in
het Oosten van ons werelddeel ooit
vrij kunnen wqrden. Zij zijn immers
hulpeloos jegens een overheid, die
beschikt over alle wapens cn gebiedt
over alle gewapenden, zij zijn ver
lamd cn machteloos door het verraad
en de spionnagc, die loeren in alle
hoeken. Zij zijn buiten gevecht ge
steld door een brutaal systeem, uit
gerust met een perfect stelsel van
registratie en administratie cn met
alle middelen van de moderne tech
niek. Wat kunnen zij doen? Welk
perspectief biedt voor hen dc toe
komst? Nogmaals, hoe komen ze er
ooit onderuit?
Deze vraag, hoe actueel cn bran
dend ook, valt natuurlijk onmogelijk
te beantwoorden. Zo het al moeilijk
is. de dingen die achter ons liggen te
doorgronden cn te verklaren, hoe zou
het ons of anderen dan gegeven zijn,
de weg naar de tockom>t precies af
tc bakenen? Dc inzender heeft natuur
lijk wel gelijk. In de totalitaire lan
den haat dc kracht der overtuiging
weinig tegen het verraad van de huur
man of het dienstmeisje; daar moet
het sterkste karakter het afleggen
tegen de kwellingen van het concen
tratiekamp of dc geweerlopen van het
vuurpeloton.
Het besef hiervan is wel geschikt»
ons de boosheid en de gevaren van
deze tijd tc doen beseffen. Heerszucht
heeft door alle eeuwen heen bestaan
en is voortdurend een bedreiging ge
weest van de vrijheid. Maar de mid
delen, waarmee vroegere tyrannicko
systemen waren gevestigd cn werden
gehandhaafd, waren nimmer onfeil
baar. Deze systemen werden bcdrèigd
door tegenacties, door gevechten ach
ter barricades, door samenzweringen.
Er waren geen bevolkingsregisters,
geen foto's, geen telefoons, geen
auto's, geen machinegeweren, geen
tanks. Iedere heerser was zich toch
wel de betrekkelijkheid en de gren
zen van zijn machl bewust cn hield
er rekening mee Pas deze tijd. leert
on* de perfecte dictatuur, kennen,
volkomen onscrupuleus regerend met
de techniek, het kaartstelscl, het dos
sier. In dit stelsel past ook het stre
ven, de mensen tot één gelijk
vormige massa te maken, kneedbaar
als was.
ER zijn sociologen, die deze onN
wikkeling van zo fundamentele
betekenis achten, dat zij ge
neigd zijn een streep te zetten onder
het tijdperk van de z.g. nieuwe ge
schiedenis. Wc gaan, zeggen zij, een
nieuwe jieriode tegemoet; een die zal
zijn gekenmerkt door dc strijd van
dc mensheid tegen massaficatie en
perfectie. Zij vestigen er ook de aan
dacht op. dat deze laatste verschijn
selen waarlijk niet alleen voorkomen
in de dictatiiurlanden. Ook in d«
Westelijke landen zijn ze merkbaar.
Ook hier veroorzaakt dc moderne
techniek een zekere gelijkmaking van
levenshouding en levensopvattingen,
een gaan in de richting van de z.g.
gestroomlijnde maatschappij.
En dan zien wij toch wel het sein:
weest op Uw hoede! voor ons oprij
zen. Wij nemen kennis van wat in de
dictatuurlanden geschiedt; laat ons
beginnen met te waken voor onze
eigen verworvenheden. Een van de
middelen daartoe is het bevorderen
van het eigen leven in kleinere krin
gen. De noodzaak van bestuurlijke
decentralisatie, van federalisme,
dringt zich hier op, alsook die van
cultuurspreiding. I.aat men pogen, in
dit licht de regionale Mroniingen te
zien. in het Zuiden, in het Oo*ten. in
Friesland. Dit is geen ontbinding,
maar versterking veeleer van de een
heid in verscheidenheid, die elke
waarachtige democratie behoort te
zijn.
HOE komen ze er onderuit? Het
is ondoenlijk, in deze verwarde
tijd. waarin zich zo grote ver
anderingen afspelen, vooruit te zien.
Doch dit mogen de vrije Europeanen
zich wel bewust zijn. dal thans aller-
eer>t reden is tot vechten om de eigen
ziel. Zien wij kans, de techniek aan
onze wil en onze morele opvattingen
te onderwerpen, dan is er ook uit
zicht voor de mensen in het Oosten.
Want daar zal het geweld, dat men
de menselijke geest aandoet, zich toch
in een of andere vorm eenmaal moe
ten wreken. Hoe, valt niet te zeggen;
maar niets is hier op aarde nu een
maal bestendig. Ondanks alle perfec
tie moet er eens een einde komen
aan een systeem, dat berust op een
permanent geweld aandoen van d«
menselijke geest.
Het beste en trouwens ook het
enige wat wij kunnen doen is. ons
erfdeel te houden, door te geven, te
versterken. Gekncchten hebben zich
vrijwel steeds zelf moeten bevrijden;
doch laten wii hun uit onze volheid
de geestelijke wapens kunnen schen
ken.
