Amersfoort van oudsher
centrum van tabaksteelt
Ruim 200planters in
begin van 18e eeuw
FILMS IN AMERSFOORT
Na 19 jaar afscheid van het
eerste zevental
Geanimeerde vergadering
van C.B.T.B.
Gezellige film draait in
Grand Theater
Zaterdag 11 October 1952
b
„De accynsverlaging op sigaren Is een groot succes geworden. De
omzet is sindsdien met 30<rr gestegen. De personeelsbezetting Is groter dan
ooit. mede doordat in dit jaar reeds 200 man personeel extra aangenomen
werd. De recreatiezaal is overdag als fabrieksruimte in dienst en nog is
er een achterstand in de aflevering van ruim 3 millioen stuks. Kortom, het
Is hier een complete gekkenhuishouding". Aldus de heer G. C. Hoovers,
directeur van „Spaan Bertram". Overigens was hU zeer tevreden, want
de plannen voor een belangrijke uitbreiding van de fabriek aan dc Coninck-
«traat liggen gereed en men hoopt spoedig met de bouw te kunnen beginnen.
voor ..weggevertjes", terwijl de on
derste middenbladcren en de vele
voetbladeren geoogst werden. De
voetbladeren zijn pas rijp, als zij
zo licht mogelijk zijn en de punten
reeds geel worden. Tot zover wordt
de methode van onze voorouders
nog precies gevolgd.
Voor het drogen van het blad
bleek het nodig grote schuren te bou
wen. die soms tot 30 bi) 40 voet groot
waren of nog groter, want Van Bem-
mel vertelt ons. dat sommige schu
ren aan de oostzijde van de stad op
„kerkgevaarten" leken. Inderdaad
hebben dan ook aan deze zijde van
de stad wel de grootste tabaksschu-
ren van Europa gestaan' Zoals alles
bii de tabak nu eenmaal aan zeer
buitengewone eisen moet voldoen, zo
was het ook met die schuren het
geval Eigenlijk waren het enorme
balkwerken, waar de wind vrij door
heen kon spelen en waarin de tabak
aan stokken te drogen hing. Ook
thans geschiedt dat nog op een der
gelijke wijze, maar dan komen de af
wijkingen. want onze voorouders
brachten de bladeren dan naar de
kelders in de binnenstad waar ze
..gebroeid" werden, waarna zij naar
de molens gingen! Want tabak
werd niet gerookt, doch in de snuif
molens tot poeder vermalen, welk
poeder dienst deed voor het bereiden
van allerhande geneesmiddelen,
waaronder snuifpoeder en essences
om het geheugen op te frissen een
voorname plaats innamen Zo men
mocht denken dat de tabak thans in
de geneeskunde geheel afgedaan
heeft, komt men bedrogen uit, want
„tabacum" wordt door de homoeopa
thic geenszins versmaad, terwijl de
allopathie aftreksels en poeder ge
bruikt tegen ziekten van de hoofd
huid. Voor snuifpoeder wordt het
niet meer aangewend, want daar is
het tabaksDoeder verdrongen door
de penicilline! Voorts wordt de
nicotine algemeen aangewend ter be
strijding van plantenziekten. t
Gaat tabakscultuur
in onze stad nieuwe
toekomst tegemoet?
Een bedrijf „van oudsher in
Amersfoort gevestigd" is de fabriek
net, want deze werd in 1861 te
Amsterdam opgericht en ruim 30
jaar geleden, tegelijk met de fabriek
uit Rhencn. ondergebracht aan de
Coninckstraat in het gebouw waarin
voorheen de tapijtweverij ..Veneta"
zat De heer Spaan stierf 25 jaar
geleden, terwijl de heer Bertram
door zijn zoon opgevolgd werd. die
op zijn beurt dit jaar zijn ontslag
als directeur nam en thans com
missaris is. Als zodanig is deze
bejaarde heer evenwel nog dage
lijks in de fabriek te vinden.
Tabak in Amersfoort
sinds 1615
Maar laat dan de fabriek geen
eeuwenoude Amersfoortse traditie
zijn de tabak is dat wel. In 1615
werd het eerste tabakszaad bij
Amersfoort aan de bodem toever
trouwd, maar toen had dit zaad al
een hele Europese geschiedenis ach
ter zich, want reeds in 1492 had
Columbus het in San Salvador aan
schouwd. In 1560 bracht de lijfarts
Ivan Philips II wat zaad uit Me
xico mee en werd in Lissabon met
de teelt begonnen. Via Frankrijk
werd de plant ook te onzent be
kend en omstreeks 1600 werd voor
het eerst in ons land tabak gezaaid
te Veere. En van Amersfoort uit
zou omstreeks 1650 het eerste zaad
geëxporteerd worden naar.. Indié!
Het uitzaaien bleek een uiterst
nauwkeurig werkje te zijn, temeer
daar de zaadjes buitengewoon klein
zijn (1 gram bevat ngeveer 12.000
droge zaadjes en iedere plant levert
er 300.000 op). Die eerste zaadjes
werden uitgezet in bakken met
paardenmest. waarover wat aarde
en zand gestrooid werd en die af
gedekt werden met papier in lijn
olie gedrenkt. Primitieve broeikas
sen dus. Tijdens het ontkiemen
moest nog wat duivenmest toege
voegd worden, terwijl na het poten
van de jonge plantjes, dat in Mei
op de „akkers" geschiedde, schapen-
mest noodzakelijk was. Thans is dit
hele ingewikkelde proces (op de
paardenmest na) vervangen door
wetenschappelijk samengestelde
mest. die vanuit Wageningen gele
verd wordt.
Ook de aanleg' van de akkers
bleek met de meeste zorgvuldigheid
te moeten geschieden, terwijl tijdens
de groei de voet van de jonge plant
driemaal van een aarden ophoginkje
voorzien moest worden, hetgeen ook
thans nog nodig is, want een vol
wassen plant is minstens één meter
hoog Reeds vanaf den beginne wer
den de akkers tegen de westelijke
hellingen van de Gelderse Vallei
aangelegd, zodat ze zo weinig mo
gelijk wind en toch zoveel mogelijk
zon kregen. Die wind was de groot
ste handicap en derhalve pootte men
langs de westzijde van de akkers
nog wat heggen van elzen (wind
vangers geheten). terwijl de gehele
akker in vakken verdeeld werd
door lage hegjes van eikenstokken
of rijshout, waarlangs men erwten
en witte bonen liet groeien. Op deze
manier werd het overal zoveel mo
gelijk windstil Slechts tegen de
„gemeene hagel", zoals oude schrij
vers vertellen, was niets te doen
Zandblad
Stond de plant eenmaal in de
grond, hetgeen in Mei geschiedde,
dan groeide hij voorspoedig en
reeds twee maanden later kon met
oogsten begonnen worden. Eerst
werden de waardeloze topbladeren
en de bloemkroon verwijderd en
dan werd het kostbare „zandgoed"
thans „zandblad" geheten geoogst.
Deze bladeren bezitten een zeer
bij^ndere kwaliteit, doordat de re
gen het zand tegen de onderzijde
van de bladeren heeft laten op
slaan. De bovenste middenbladeren,
vlak onder de topbladeren. werden
ook weggegooid of later gebruikt
Alle dingen gereed
We komen niet klaar. De
schoolkinderen zitten gebogen
over hun repetities Ze komen
niet klaar' Dc mensen, die z.g
„in het volle leven" staan, ken
nen dezelfde angst en drift Ze
komen niet klaar met hun
werk, met hun plannen, met
zichzelf. En de oude mensen,
dp gepensionneerden, die ter
zijde van de levensweg slaan
en toezien, ze komen niet klaar
met het kijken, en met al hel
doen van wat eerder verzuimd
werd,'en tenslotte ook met zich
zelf.
Maar de gastheer uit Lucas 14
nodigt de gasten aan Zijn feest
maal met de woorden: „komt,
want alle dingen zijn nu ge
reed". Het feest van klaar te
zijn! Van zo maar, zorgeloos en
schuldeloos, aan te schikken.
Het feest van bij de Vader te
gast te zijn, waar nu eens niets
van de gasten verwacht wordt,
maar alles voor ze klaar staat:
dat. is het feest van het Evan
gelie van Jezus Christus. Die,
als de mensen het te druk heb
ben. en geen tijd hebben voor
Zijn boodschap, anderen laat
nodigen, zonder aanzien des
persoons, opdat de feestzaal vol
worde.'
Heen te zeggen op deze nodi
ging betekent dubbele duister
nisde duisternis van het eigen
leven, waarin we niet klaar ko
men. en de duisternis van de
gemiste kans.
v. E.
V,.
Toeback suygen
„Toeback suygen" kwam pas om
streeks 1650 in zwang Hoewel de
vrouwen in die dagen nog geen
moppertonen over zwartberookte
gordijnen tegen hun echtgenoten
behoefden te laten horen, want het
„suygen" geschiedde vooralsnog uit
sluitend in de „toebackshuysen",
waar de mannen rond de tafei uit
lange Goudse pijpen rookten. Net
als thans de biljartqueu's liet men
de pijp in het huis achter waar hij
in een fraai rek geplaatst werd.
Onder iedere pijp stond de naam
van de bezitter.
De Amersfoortse tabak was reeds
direct zeer gezocht, omdat men
hier slechts de allerbeste bladeren
gebruikte en al het andere weg
deed. „Puik van Bestgoed" was de
naam van deze tabak.
Reeds vrijwel onmiddellijk na
de eerste oogst kwam men op de
idee. dat tabak een dankbaar ob
ject voor accijns zou zijn! De Sta
ten van Utrecht stelden een accijns
in van 3 stuivers per pond voor
alle tabak, die naar Holland uit
gevoerd werd. of zoals men toen
zeide: „in de Provincie geteeld
werd. doch niet geconsumeerd
werd" In 1636 was de toestand niet
als in 1952. want toen verzocht
men ook al om afschaffing van de
accijns, aangezien de tabak niet
voldoende opbracht (hetgeen nu
niet het geval is). In het adres tot
afschaffing werd o m. betoogd, dat
de telers ..als de tabak wel gelukt
was, zij ordinairie maar twaalf tot
dertien stuiver van 't pond wisten te
maken, ende van zommige zoorten
niet boven vier of vijfthalve stuivers."
Overigens vielen deze prijzen nog
best mee. want honderd jaar later
bracht de tabak niet meer. dan twee
stuivers per pond op Hierbij
kwam. dat de bedrijfsonkosten door
stijging van de mestprijzen onrust
barend omhoog gingen
Overigens was er direct al veel
liefhebberij voor de teelt, zodat
in 1636 al plantage's waren in Nij-
kerk. Barneveld. Ede. Wageningen.
El burg en zelfs in Overijssel. Onze
stad had toen al 50 planters, in
1670 waren het er 120 en in het
begin van de 18e eeuw zelfs over
de 200 Sommige werden schatrijk,
maar anderen straatarm wegens
misoogsten. In het midden van de
18e eeuw kwam de grote achter
uitgang. Er waren planters, die
met een opslag van 50.000 tot
100 000 pond onverkoopbare tabak
zaten Slechts tussen 1770 en 1795
kwam er weer een kleine opleving
en daarna maakte de Napoleonti
sche tabakregie een radicaal einde
aan de teelt.
Weer tabaksteelt in
onze stad?
Het zou tot 1940 duren voor en
aleer de teelt weer ter hand geno
men werd en dikwijls met succes,
want er was m de laatste oorlog
inlandse tabak op de markt, die
heus niet slecht was En als de te
kenen niet bedriegen kon het nog
wel eens zijn, dat de eens zo bloei
ende tabaksfeelt een nieuwe toe
komst tegemoet gaat. De heer
Roovers deelde ons daaromtrent
mede. dat het zeker nog mogelijk
moet zijn een goed product te le
veren. Zelf heeft hij er wel eens
over nagedacht, vooral omdat er
uit Indonesië zoveel ervaren plan
ters terug gekomen zijn, een nieu
we cultuur op te bouwen. Vooral
door de moderne grondverbetering
zouden de resultaten wel eens ver
rassend kunnen zijn. Hij betreur
de het. dat er uit de oorlogstijd
geen enkel blaadje tabak meer
overgebleven is. want daardoor is
niet mogelijk te constateren hoe
die tabak na jarenlang doorfermen-
teren geworden zou zijn. Het we
derom ter hand nemen van deze
cultuur zou niet alleen enorm veel
deviezen besparen, maar tevens
werk geven aan vele Amersfoortse
handen. Overigens moet men hier
niet uit afleiden, dat Spaan en
Bertram van plan is inlandse tabak
te gaan verwerken. Dit ligt name
lijk helemaal niet in de bedoeling.
Tenslotte willen wjj nog één be
drijfstak noemen, die vrijwel ge
heel uitgestorven is en wel nooit
Eén van de twee grootste tabaks-
schuren van Europa. Deze stond
aan de Hoge Weg bij het Laza
rushuis, terwijl de andere zich
aan dc Lage Weg op „Vinken-
hoef" bevond en in 1770 aan Jo
nas Cohen toebehoorde. De plaats
van bovenafgebeelde schuur moe
ten wij thans ongeveer zoeken bij
de RandenbroekerwegDe goede
beschouwer zal in deze plaat een
lelijke tegenstrijdigheid vinden,
want in de schuur hangt de tabak
reeds te drogen, terwijl op de
voorgrond de plantjes nog maar
even boven de grond uitkomen'
Duidelijk zijn evenwel de hoge
perkjes te zien. die ontstaan door
het aanplompen van de voet t>an
de stengel De kopergravure be
vindt zich in het Museum Flehite.
meer op zal leven, t w de tabak
spinnerijen Amersfoort heeft er
vele gehad en de „kooplieden koch
ten de versponnen tabak resoluut
en onbeteuterd" In deze spinne
rijen, waarvan Amersfoort er in
1770 nog slechts twee bezat, wer
den de rollen pruimtabak gemaakt
Pruimen wordt thans niet al teveel
meer gedaan, slechts in de mij
nen komt het nog veelvuldig voor.
omdat daar niet gerookt mag wor
den. De grootste afname van dit
artikel vindt dan ook in Zuid-
Limburg plaats
Maandag a.s. begint
polo-competitie
Aanstaande Maandag worden voor de
Kring Utrecht de eerste polowedstrUden
gespeeld In het Sportfondscnbad Amers
foort. Hiermede neemt de wintercompe
titie een aanvang Ncptunus 2 (heren)
zal het opnemen tegen AZ en PC 2 De
rood-witten komen o a uit met Wlm
Dekkers, Bertus Woelders, Piet Melllj-
gers. Jan v. d Vlasakker en het kanon
Cobi Geutjes, terwijl de groen-witten
Gerrit ter Weel, Theo Mosterd en Ever-
hard Gerritsen in het geweer brengen.
Het van ouds zo bekende duel Theo
Mosterd—Bertus Woelders zal wel veel
spannends te zien geven
Verder speelt AZ en PC 2 (dames)
tegen HZC 2 Uit Hilversum
De afdelingen, waarin de herenzeven-
tallen van AZ PC 1 en Neptunus 1
voor de Centrale Wintercompetitie zul
len uitkomen ziet er als volgt uit:
Afdeling B: AZC 82 uit Arnhem (2de
klassen. AZ PC 1. A mar af. Ustc kl.i.
GZC 1 Gouda (hoofdklassen. Meeuwen
1. Adam (hoofdklasser». Ncptunus 1.
Amersf. (1ste klassen. Neptunus 1 Arn
hem (1ste klasscr). UZSC 1 Utrecht (lc
glasseri.
lndeleing dames:
Afd B. az A PC 1 (Amersf.), DWT 1
(Haarlem). HZC 1 (Hilvers.). HZ PC
(Den Haag). Meeuwen 1 (Amstredami,
Ncrcus 1 (Zaandijk).
Afd C: HDZ 1 (Amsterdam». DKR 1
(Utrecht). Ncptunus 1 (Amersf.), Rob
ben 1 (Hilversum). UZSC 1 (Utrecht),
GZC 1 (Gouda).
„Theo": doelverdediger
en aam
aller
Theo Mosterd, de bekende mid-
voor van het 1ste zevental van de
A.Z. P.C.. heeft zijn plaats be
schikbaar gesteld aan éen van de
jongeren van zijn club. Als po
tige knaap van 11 lentes maakte
Theo destijds zijn entrée in de
polowereld en kwam uit in de on
derlinge partijtjes van de Kikvor
sen tegen de Salamanders. De
jonge Mosterd bleek aanleg te heb
ben voor de zo mooie waterpolo-
sport en speelde zyn 1ste officiële
wedstrijd in het 3de zevental van
de Groen-Witten. Een jaar daar
na, hij was toen 15, werd hij uit
verkoren om het doel van het 1ste
team te verdedigen. Als jong broe
kie lag hij tussen cracks ais; An
ton Smeitink, Gerrit van Omme-
ren. Elias Wagenaar, Lucas Pesie,
Anton de Jong en Hans en Jan
I Gerritsen. Deze niet bepaald zacht
zinnige medespelers gaven Hem
een harde opleiding. Theo kweet
zich echter uitstekend van zijn
taak en veel is aan hem te danken
geweest, dat de AZ. Sc PC., na
spannende promotiewedstrijden te
gen P.C G. uit Gorcum en A.Z.C.
uit Alphen a.d Rijn, kon overgaan
van de 3de naar de 2de klasse van
de K.N.Z.B
Eerst in 1940 werd Theo op de
midvoor-plaats geprobeerd, het
geen een gelukkige keuze bleek te
WOUDENBERG
,.Ik heb mijn hart
in Heidelberg
verloren
Een pittoresk stadje in een g'ooi-
ing van bergachtig land. een goed
geconserveerde ruïne tegen heuvels
op, een rivier met aan de oevers
door lampions verlichte terrassen en
zingende nachtegalen in ruisend lo
ver: Heidelberg Het is tot onder
werp gekozen voor een Duitse
kleurenfilm, die overloopt van ro
mantiek zonder echter sentimenteel
te worden. Een Amerikaanse stu
dent wordt m Heidelberg verliefd
en de vader van zijn verloofde, lang
en breed weer in de States, herin
nert zich. veertig jaar tevoren het
zelfde tc hebben meegemaakt.
Dochter zn papa vliegen halsover
kop naar het Ncckarstadje. belan
den op een studentikoos bierfeest
om daar eveneens de titel waar te
maken: Ik heb mijn hart in Hei
delberg verloren" O W Fischer.
Lieselotte Pulver. Gary Granass en
Gunnar Möllcr spelen de hoofdrol
len en Paul Verhoeven regisseerde.
Er sprankelt frisse humor doo het
verhaal en plezierig is het te con
stateren dat men zo nu en dan niet
de romantiek heel spits een loopje
neemt. Voorbeeld; de zingende
nachtegaal in het ruisend lover is
een student, die tsjilpend op een
plastic fluitje D.M. 1.50 per uur
verdient.
Er is aardige muziek in deze
film en er zijn mooie opnamen van
de schone oude stad in het Neckar-
aal Het verhaal raakt gevoelige
snaren met de vader van het jon
ge meisje, die als student vlak voor
de oorlog 1914-'18 uit Heidelberg
naar zijn woonplaats in Amerika
overstak voor een kort bezoek maar
door de oorlog nooit terug
kwam. Als oudere man. met zijn
dochter even mee gevlogen naar
Europa, komt hij in Heidelberg
weer de vrouw tegen, die hij veer
tig jaar geleden heeft lief gehad
en die inmiddels met een van zijn
vroegere vrienden is getrouwd.
Men kan met „Ik heb mijn hari in
Heidelberg verloren" in het Grand
Theater een gezellige avond bele
ven.
Scène uit de romantische film
„Ik heb mijn hart in Heidelberg
verloren", die in het Grand Thea
ter draait.
In Rembrandt draait
,,De Klauw"
Volop sensatie biedt de Rem
brandt weer met de rolprent „De
Klauw" Broderick Crawford speelt
er de hoofdrol in en doet dat op
de hem bekende (dus uitnemende) I
wijze Als rechercheur Johnny i
Damico betrapt hij bijna de leider I
van een machtige bende op moord,
maar hij ziet hem alleen van ach- I
teren. Johnny krijgt opdracht de
bende te ontmaskeren en ver-
dwijnt als rechercheur, maar duikt
weer op in de gedaante van de
havenarbeider Tim Flynn. In deze
vermomming komt hij in contact
met de bendeleider en verzoekt
hem de rechercheur Damico uit
de weg te ruimen! Dat leidt na
tuurlijk tot allerlei complicaties,
want Flynn cn Damico zijn een en
dezelfde persoon. Mary. Johns
verloofde (Betty Btlhler) wordt
door de bende gevangen genomen
om haar zijn adres af te persen.
Dat vormt dan de inzet van de
uitermate spannende slotscènes,
waarbij natuurlijk het recht zege
viert.
„Arabische Nachten"
in City
In de film „Arabische Nachten"
zult ge bijzonder weinig van de
nacht bemerken, maar des te meer
van het zeer fraaie, in zon ba
dende en door een geraffineerde
Vrijdagavond hield de afdeling
Woudenberg van de C.B.T.B. een le
denvergadering in de zaal van de
heer M. Schimmel. De voorzitter,
de heer A. J. Rijlaarsdam, opende
met gebed en las daarna psalm 146
De secretaris dc heer G. Stenbergen
las de notulen van de vorige ver
gadering. Ze werden onveranderd
goedgekeurd. De voorzitter hield
daarna een interessante lezing, waar
bij hij vooral enige nuttige wenken
gaf. ook wat de voeding van de pas
gekalfde koe betreft. De veeverlos-
kundige. wiens hulp alleen wordt
ingeroepen bij abnormale verlossin
gen. heeft een moeilijke en zeer
verantwoordelijke taak, doch vaak
ook een dankbare taak. Na deze le
zing werden tal van vragen gesteld
Journaal van zeven da/ien
Polygoons cameraman is op
3 October in Leiden hutspot
gaan eten. Hij nam de gelegen
heid te baat oin een paar op
namen te maken van de festivi
teiten. Feest was er ook, bij
Amsterdam, waar H.M. de Ko
ningin Tuinstad Slotermeer
opende En om nog even in de
hoofdstad te blijven: er werd
daar een vergadering gehouden
van Europese atoomgeleerden.
Speciaal voor de dames biedt
het journaal deze week opna
men van een modeshow in
Maastricht Verder vieren we
de verjaardag mee van Neer-
lands oudste inwoonster
Wat bet buitenland betreft:
„Polygoons Wereldnieuws" laat
ons o.m. opnamen zien van de
opening der Noord-Zuid ver
binding in Brussel door Koning
Boudewijn. van de redding der
vlieger:, die op Groenland wa
ren gestrand, van het eerste
atoomkanon in de V.S. en van
de voetbalwedstrijd Frankrijk
Duitsland, in Parijs gespeeld.
V_
en verschillende gevallen van ab
normale verlossingen besproken.
Ingekomen was een antwoord van
het Provinciaal bestuur op de klacht
betreffende afslachting van vee in
gevallen van mond- cn klauwzeer
Als afgevaardigden voor de najaars
vergadering in Utrecht weiden be
noemd de heren F. van Wijk en J.
Steenbergen. Aan deze afgevaardig
den werd opgedragen op die verga
dering te informeren of men ver
plicht is zich bij het Bedrijfspen
sioenfonds aan te sluiten of dat men
zich ook vrijwillig mag verzekeren.
Algemeen was men tegen elke ver
zekering. De boer wil 't liefst voor
zich zelf zorgen.
In de propngandacommissie wor
den benoemd de heren Gerritsen
Willemsen, De Ridder en de Voor
zitter
De heer Cnosscn. die 3 maanden
in Amerika vertoefd heeft, zal ge
vraagd worden om in December
een lezing voor de afdeling te ko
men houden over zijn ervaringen.
Hierna sloot de voorzitter met
dankgebed.
technicolor geverfde landschap,
"waarin de betoverende en kastanje
kleurige als Tunesische prinses spe
lende Maureen O'Hara een fantas
tisch snel lopend paard en een zoon
van een Arabische Sheik verovert.
Een film. zoals we graag zien
wanneer we ons alleen maar wil
len ontspannen Daarbij, en dan
nemen we de allervreemdst uitge
dost? piraten en het romantische
paleis op de koop toe. enkele staal
tjes van paardendressuur, culmine
rend in een adembenemende paar
denwedren. die deze film nog net
even tillen boven het aan-de-lbpen-
dc-bandgenre. Jeff Chandler, als
zoon van de Sheik. speelt tenslotte
zijn rol op een wijze, waarvan een
vrouwenhart wel moet gaan klop
pen!
De film draait in City.
Winkeliers: 6 uur sluiten!
De Rijkspolitie te dezer plaatse
vestigt er dc aandacht op, dat de
winkeliers zich nog aan de in de
wet vastgestelde sluitingstijd van
6 uur n.m. moeten houden Aan de
Kroon is een later sluitingsuur
aangevraagd. Hierop moet eerst
toestemming verkregen zijn. Deze
mededeling geldt tevens voor het
publiek.
SPREEKBEURT
Vrijdag 17 October hoopt ds du
Marchie van Voorthuizen uit Leer-
sum voor de Oud-Geref. gemeen
te een spi eekbeurt te vervullen.
LEDENVERGADERING
„DE TOEKOMST"
De Vereniging van Jonge Land
bouwers „De Toekomst", afdeling
Woudenberg van de P.J.G.U. houdt
Maandag 13 October a s. 's avonds
7.30 uur in de lagere landbouw
school een ledenvergadering, waar
op A. v. Wessel en C. v. Ekris in
leidingen zullen houden. Verder
zal gesproken worden over de op
richting van een volksdans-cursus.
zijn. Onafgebroken is hij 12 jaar
lang de aanvalsleider geweest van
zijn geliefd A.Z. P.C. Als kroon
op zijn werk kwam A Z. en P.C.
in 1951 in de eerste klasse. Door
zijn tegenstanders was hij ge
vreesd om zijn gevaarlijke en
harde schot, bewonderd om zijn
baltechniek en gewaardeerd om
zijn sportiviteit. Theo was geen
zwemmer, die zich snel kon ver
plaatsen. maar wel had cn heeft
hij een uitstekende kijk op het
spel. Aan polo-training deed hij
hoegenaamd nooit, hetgeen zijn
oorzaak vond in het bijna con
stante gemis aan een bekwaam
trainer en zijn grotere liefhebbe
rij voor het voetballen Dat Theo
op het groene veld ook zijn man
netje staat, getuige zijn plaats als
doelverdediger en tevens aanvoer
der van de 1ste klasser 't Gooi
uit Hilversum Als deskundige is
hij dan ook stellig overtuigd, dat
het spelen van een volledige
voetbalwedstrijd een grotere li
chamelijke inspanning vergt dan
een partij waterpolo'in een over
eenkomstige klasse. Bovendien
raadt hij niemand aan om gelijk
tijdig in training te zijn voor wa-
i terpolo en voetballen, daar dit te
verschillende eisen aan de spieren
steit. Volgens Theo vermindert
het roken in zeer sterke mate het
reactievermogen van de sports
man en het gebruik van alcoholi-
sche dranken is helemaal uit den
boze. Deze beperkingen heeft Theo
zich altijd opgelegd, waardoor hij
i een voorbeeld voor menig sport-
1 beoefenaar is. Toch zal Mosterd
zijn polomuts nog niet aan de
kapstok hangen, want hij blijft
nog spelen voor het 2de zeven
tal van dé A Z. P.C.. tjij welk
besluit pool-minnend Amersfoort
zich schoorvoetend zal moeten
neerleggen.
Verdacht van diefstal
Op verzoek van de Haagse po
litie werd aangehouden S. uit
Amersfoort. Te 's-Gravenhage had
S. een kist met gereedschap ont
vreemd.
MEDISCHE ZONDAGSDIENST
Deze dienst wordt Zondag 12 Oc
tober voor Woudenberg. Maars-
bergen cn Maarn waargenomen
door dr P. A. G. Geijskes te Wou
denberg.
HOEVELAKEN
Auto slaat over de kop
Vrijdagmiddag omstreeks 4 uur
sloeg een les-Volkswagen ter
hoogte van de Veldammerlaan op
de Zuiderzeestraatweg over de
kop en kwam in een sloot terecht
Het ongeval gebeurde doordat een
leerling-bestuurder met te grote
snelheid reed en de macht over
het stuur verloor, waardoor de
wagen in de kant van de weg be
landde. De drie inzittenden Kwa
men met de schrik vrij. De auto
werd van boven geheel in elkaar
gedrukt.
PREDIKBEURTEN
HOEVELAKEN. Ned Herv. Kerk
9.30 cn 14.30 ds. W. A. S Laurensc (Bed
H. Avondmaal en nabetrachting)
Gercf Gemeente 9.30 cn 15 u. Lees-
dienst.
MEDISCHE DIENST
Voor Hoevelaken. Hoogland en Hoog
landerveen wordt a s. Zondag waarge
nomen door F. W. Klaarenbcck. Tel.
K 3445—210 Hoevelaken.
De Wijkverpleging voor Hoevelaken
wordt waargenomen door zuster Koet
sier tel. K. 3495—262.
Tegen 7 personen werd proces
verbaal opgemaakt wegens over
treding van de IJkwet.
SOEST
AAN- EN VERBOUWEN
JULIANAKERK AANBESTEED
Vrijdagmorgen tc 11 uur werd
door architect P. Beekman, in op
dracht van het Gereformeerd Kerk
bestuur van de Julianakerk te Soest-
dijk, in het openbaar in de Juliana-
l kerk. aanbesteed, het aan- en ver-
i bouwen van genoemd kerkgebouw.
Het betrof het verbouwen van het
kerkgebouw en het bijbouwen van
een Evangelisatiegebouw. Van 21
I aannemers kwam een inschrijving
binnen. Het eerste bedrag is het ge
heel. het tweede het Evangelisatie-
J gebouw.
1 A 't Lam. Soest, 200 379,
18.620: 2. W. Kleijn, Heemstede,
I i 198.680. 21.450; 3. R. van Noorden-
I burg. Amersfoort, 191812, 24 528;
4 M v. d. Wcrff. Utrecht, 185 000.
30.000; 5. T. B. Scheiberlich. Am
sterdam. 183.465. 24.200; 6. Fa G.
Gruzon. A dam. 182.000, 22000;
1 7 D. Ch. Stam. Soest, 179 225,
f 20.000; 8 Bouwbedrijf J. J. Mets,
Soest, 173.246. 19.346. 9. Bouw Mij
H. van Munstcrdam, A'dam, 178 000
22.500: 10. G v d. Berg. Soest,
173 900. 19.900; 11 W. van Mou-
rik, Hilversum, 173.000. 25.000;
12. E. J. Oudenes. Den Dolder,
169 900. 19900; 13. G. v. d Hoo-
gen, Spakenburg. 167.000, 21 000;
14 Bouwbedrijf W van Wilsum,
Baarn. 161.400. 20 590; 15. W van
Breukelen cn Zn., Soest, 159.612.
18.400; 16. W. van Groenestein,
Soest, 157 000. 23.000; 17 P Bos
en Zn.. Baarn, 156.550. 15.650; 18.
H. Geiitenbeek, Soest, 156.000.
16780; 19 C. M. Visser. Soest,
153.800, 17.000. 20, H van Asch.
Soest, 147.700. 16.400; 21 G. H.
v. d. Broek. Baarn. 141 155.
De gunning wordt later bekend
gemaakt. Begroting Massa 150.000.
D. LINZEL THANS DIRECTEUR
TE EMMELOORD
Onze oud-plaatsgenoot, de heer D.
Linzel, vroeger werkzaam by de
Ned. Middenstandsbank te Emmel-
oord (Noord Oostpolder), is thans
als directeur van genoemde bank te
Emmeloord benoemd, hetgeen nodig
was door de gestadige uitbreiding
van de werkzaamheden.
MOTORCLUB „SOEST" HOUDT
NAJAARS-NACHTRIT
Evenals voorgaande jaren organi
seert de Motor- en Automobielclub
„Soest" ook dit jaar weer een Na-
jaars-nachtrit. Deze zal worden ge
houden ijl de nacht van Zaterdag
18 October op Zondag 19 October aj.
Dit keer zal dc rit worden ge
maakt met een route-beschrijving en
heeft een lengte van ongeveer 200
km. De gemiddelde snelheid be
draagt 36 km. per uur. Het bestuur
heeft er voor gezorgd, dat het par
cours uitsluitend over harde wegen
is uitgezet, zodat het minst moge
lijke van automobiel of motor wordt
gevergd
Start en finish bij café-restaurant
„Zonncheuvel" Torenstraat te Soest.
De eerste deelnemer start om 10.01
uur.
Voor deze rit wordt de bekende
„Coupe de Zonncheuvel" uitgeloofd,
voor de beste kaartlezer(ster).
„DE VARIANT" BEGINT COMPETITTT
De belde tientallen van de Soester
Damclub ..De Variant zijn gestart In
de competitie van de Kon Ned. Dam-
bond, resp. in de le cn 2e klasse.
De Variant I kreeg de moeilijke op
gave het pas uit dc hoofdklasse gede
gradeerde H D.G. II ln Hilversum te
bekampen. De Hllversumse ploeg was
I volledig en wegens verhindering van de
heer R Damen speelde aan het tweede
bord de heer J J van Tessel
Een spannende kamp is het geworden.
Een eindresultaat is nog niet verkregen,
daar 4 partijen werden afgebroken.
Voorlopig leidt H.D.G II met 75.
Dc voorlopige resultaten zijn
H.D.G. II Dc Variant I
G Hansens—J. W. Ooms x—x
R. BakkerJ. J van Tend xx
A. J. BeemerD. Waal 11
L F.- van HuisstedeE. Veerman 02
W. van Aggelcn—G D. Collet 0-2
W. Deden—C van Es 20
D. HovlusChr Dlelissen x—x
J RomeinI. W. van Oosterom 20
G. Wilhelmus—J van Gemèrt x—x
A. van OrsouwW Sjollcma Jr 20
x afgebroken partij.
,De Variant'' speelde tegen het ster
ke ACD I uit Amersfoort cn verloor
met 4—16.
JUDO-KAMPIOENSCHAP
SPORTSCHOOI. BOEKSMA IN
NIJKERK
Gisteravond werden ln het gebouw
Volksheil tc Nljkcrk dc eerste wedstrij
den gehouden om het clubkampioen-
schap judo van de Sportschool W.
Boersma.
Van 24 deelnemers (gele en oranje
bandhouders) zijn na 27 wedstrijden 15
judoers overgegaan naar de volgende
ronde
Dit zijn Scholten (Zeist). Wilhelm
(Apeldoorn): Worst Twuivcr, H. Mos-
tert. H J. Mostert Pletersen (allen NiJ-
kerk) en de Amersfoortcrs Koclewijn;
P Zwcers, F. J. Wetsteyn. A. Visser, A.
Hietkamp, Th A. Schoondebcek, C Vis
ser cn J Röthengatter.
Dcze avond werd verder gevuld met
demonstraties Jiu-Jltsu en Judo. en ver
schillende competities speciaal tegen
5 tegenstanders, door de blauwe band-
houders H. R Wolfs, P. Zeylmans cn B.
Th Meyer. De kampioen van het vo
rige jaar, J. Dasselaar. maakte met suc
ces een competitie-speciaal tegen 10 te
genstanders.
Verder slaagde voor de gele band de
12-Jarige Bertus Boon cn voor de oranje
band Worst, Twuiver, H. Mosjert cn
Pletersen
SCHUTJAS CON COURS IN
SPANERA-CANTINE
De uitslagen van gisteren lulden:
Polak II—Smmk II 60—60; Edal II—
Arb bureau 6060. Beide partijen ver
lenging. gewonnen door resp Smink II
cn Erdal II.
Programma voor komende week.
Maandagavond 8 uur: Spancra I
Phoenix. Erdal I—Noack III Noack IV
—Erdal II; Hapam II—Hapan III
Dinsdagavond 8 uur. Meursing
Smlnk II" Spanera IIINoack I. Amcrs-
fortia IAmersfortia II. Gasfabriek
vrjjgeloot.
PREDIKBEURTEN
Ned. Herv. Kerk. Oude Kerk 10.15
uur: ds Ambroslus, voorber. H Avond
maal, 7 uur ds Maarslngh, voorbereiding
H. Avondmaal. Emmakerk- Zaterdag
avond. 8.15 uur Avondgebed. Zondag:
10 uur ds Maarsingh. Oogstdicnst. 5 uur
ds v. Krugten. voorb. H A. Hecskapel
10 uur ds D. van Krugten, voorbereidend
H A. Zonnegloren 10 uur ds Vermaat
van Baarn. Eltheto en zaal v. d.
Broek 10 uur Kindcrkcrk.
Evangelisatie-samenkomstenDinsdag
avond. 8 uur: zaal v. d Broek, in samen
werking met actie „Soest voor Chris
tus". Woensdagavond. 8 uur: Hces-
k.ipcl. Spreker dc heer S. van Gorkum.
Herv. (Ger.) Evangelisatie. Chr Ulo
school, Prins Bcrnhardlaan, 10 en 5 uur
Wcleerw beer Asmus van Poederoyon.
Gcr. Kerken. Julianakerk, 8 30 on
1015 uur ds Lambers Heerspink, bed.
H.A.. 5 u. ds Lambers Heerspink, dank-
I zegging. Wllhclmlnakcrk wegens
I restauratie van de Wllhelmlnakerk wor-
I den de diensten gehouden In de Oude
I Ned. Herv. Kerk. 10 en 5 uur ds H. W.
Engelkcs van Amersfoort. Gebouw
..Rchoboth" Buntwcg 10.30 en 4.30 uur
i ds E. T v. d. Born van Amersfoort.
Chr. Gcr. Kerk. 10 uur; lcesdicnst,
2.30 uur ds H. U. Westenterp van Luttcn
j/d Dedcmsvaart.
Gcr. Gemeente. Kleine Rcmbr.indt-
zaal, 10 cn 2.30 uur lecsdienst. Vrijdag
17 October te 7.30 uur ds Vergunst van
Zeist
Ver. van Vrljz. Godsd. (N.P B.) Gcb.
..Religie en Kunst 10.30 uur mej. C. E.
I Jolles.
üoopsge/lndc Gemeente. Huize ..Mar
griet". Burg. Grothcstraat 37. 10 uur ds
W. Mesdag van Zeist.
I Vrij Evang. Gemeente. Prins Bern-
j hardlaan 2 Maandagavond 8 u Evang.-
Oost. Zondagsschool van 2—3 uur.
MEDISCHE DIENST
Zondag as. ls geopend apotheek
..SoestdijkVan Wccaestraat 46.
