RAMSELAAR
Voetbalpool bron van inkomsten
voor Deense sportclubs
Utrechtse slachtoffer
van domme praatjes
TECHNISCHE W.P.
Bankwerker stak evangelist
die z'n vrouw „bekeerde
Nog ruim 7000 politieke
gevangenen in Spanje
Ontmoediging: het grootste
gevaar voor Unesco
STEVEN VOIP KIIO.XMF.CTBAAT 32-34 FIG U U R Z A A G WE R K - H O UTSN1] W E R K - FIN E E R WE R K
„BRIEF ENCOUNTER"
VAN NELLE'S SEÏWN THEE
Overheid leidt georganiseerd
wedden op uitslagen
Onderduikster was, toen Duitsers
kwamen, al op ander adres
mm INSTITUUT VOOR mm
VOLKSONTWIKKELING
een werkelijke
vreugde
Maison de Bonneterie
WAAROM
is Van Nelle's
„gebroken?"
.Vrijdag" 14 November 1952
-9
(Van een medewerker)
In Denemarken heeft de lichamelijke opvoeding haar be
langrijke positie te danken aan de volkshogescholen. Sport
heeft zich in de loop der jaren een blijvende plaats op die scho
len verworven. In Denemarken is men algemeen van mening,
dat de sport bovenal een belangrijke bijdrage tot de persoon
lijke karaktervorming en de volksgezondheid levert. En het is
juist de Deense overheid, die deze gedachte propageert. De
Deense overheid ziet de mens niet als arbcidsmachinc om be
roepsbezigheid te vervullen, doch is ervan overtuigd dat de
mens moet staan als een lichamelijk-gecstclijke eenheid te
midden van de natuur en de cultuur.
,,Pooloverschot" loopl
in millioenen
De Deense overheid laat het niet
alleen bij het propageren van idea
len. De sport in Denemarken dankt
zijn bloei aan de niet onbelangrijke
overheidssteun. Zonder deze steun
zou sport ginds nimmer het niveau
hebben kunnen, bereiken, "waarop
zij thans staat Want behoudens de
voetbalsport zijn alle takken van
sport in Denemarken arm aan sup
porters Hetzelfde verschijnsel dus
als in ons land. waar alleen de
K-N V B in staat is iets ..groots" te
verrichten, ol een risico te nemen
Een Koninklijke Nederlandse Zwem
Bond moet een jaar lang braaf spa
ren om 'n (te) kleine vertegenwoordi
ging naar de Europese Kampioen
schappen of de Olympische Spelen
te kunnen sturen. Hetzelfde is in
meer ol mindere mate het geval bij
de athlcten. zeilers, schutters, etc.
In het land van smörrebrod en ak-
vavit ligt de situatie geheel anders.
Hoewel het land aanzienlijk groter
is dan Nederland (bijna de helft),
zal dit' onder geen enkele omstan
digheid een sportbeoefenaar in een
excentrisch gelegen plaats beletten
geregeld aan nationale en inter
nationale sportmanifestaties in zijn
of haar tak van sport mee te doen.
Financiële bezwaren zijn er niet,
reismoeilijkheden evenmin. Waarom
nief Dat zal u duidelijk worden,
wanneer wij u iets verteld hebben
van de wijze, waarop men in Dene
marken de „arme sporten" in stand
houdt.
In Denemarken bestaat sinds en
kele jaren een door de staat geor
ganiseerde en geleide voetbal-pool
De opbrengst van deze pool wordt
door de staat na aftrek van
drukkosten, provisiekosten en ande
re onkosten alsmede 15 pet admini
stratiekosten gedistribueerd ondei
de diverse sportbonden en beschik
baar gesteld voor algemene cultu
rele doeleinden. De Deense „tips-
wet" dateert van 9 Juni 1943. De
belangstelling voor de pool is zeer
groot. Oud en jong. man en vrouw
spelen mee. Per jaar wordt gedu
rende 40 weken gespeeld. In deze
periode wordt gemiddeld voor 60
millioen kronen (33 millloen gul
den) deelgenomen. Vijftig procent
van de tipswinst wordt als premie
uitbetaald naar 't volgende systeem:
een derde aan coupons met 12 (alle)
juiste opgaven, een derde aan cou
pons met 11 juiste opgaven en een
derde aan coupons met tien juiste
opgaven. Wanneer de winst voor
respectievelijk 10 of 11 juiste opga
ven beneden vijf kronen blijft.
wordt er geen geld uitbetaald. In
een dergelijk geval wordt het be
drag gereserveerd respectievelijk
voor groep 1 en 2. Geen winst mag
groter zijn dan 50.000 kronen (onge
veer 27.000) per „tip". Van de
winst boven 200 kronen 110)
wordt 15 pet belasting afgetrokken
Wat overblijft (na alle aftrek dus)
wordt bestemd voor culturele doel
einden en de sport. Is er dus een
overschol van een millioen kronen,
dan is alles voor de sport en wan
neer er eén tot twee millioen kro
nen overblijft, wordt 80 pet voor
de sport bestemd Is het overschot
twee tot drie millioen kronen, dan
is 60 pet voor de sport, van drie
tot vier millioen /tronen 30 pel en
boven de vier millioen kronen 10
pet. (Een kroon is ongeveer 55 Ne
derlandse centen). Het aldus ver
kregen eindbedrag is bestemd voor
culturele doeleinden (subsidies aan
jonge kunstenaars, aan speeltuinver
enigingen, aan wetenschapsmensen,
studiebeurzen, enz.).
Voetballen vliegen
Het zijn voornamelijk de z.g ..ar
me sporten" die van het poolover-
schot profiteren. Natuurlijk komen
de voetballers niets tekort: zij krij
gen fraaie stadions ontvangen subsi
dies op reiskosten, enz In de reis,
die een voetbalelftal voor het spe
len van een wedstrijd moet maken,
te groot, dan wordt bijvoorbeeld
een vliegtuig gecharterd. De voet
balclub A.G.F. uit Aarhus was kort
geleden (de club is thans gedegra
deerd) de enige eerste divisieclub
op Jutland en een van de weinige
„ere-clubs" buiten Kopenhagen De
treinreis van Aarhus naar Kopen
hagen duurt zes uur. Zes uur heen
en terug, dat is reeds 12 uur en dan
komt de tijdsduur van de wedstrijd
er nog bij. „Geen nood", zeggen de
mensen van het poolfonds. „A.G.F.
gaat die Zondag per vliegtuig en is
's avonds weer bijtijds terug Het
vertrek \an een chartervliegtuig
van het provisorische vliegveld aan
de Brandstrupsvej is daardoor een
traditioneel schouwspel geworden.
Verder worden van de poolgelden
fraaie sintelbanen, tennisbanen,
kleedgelegc-nheden, enz aangelegd
en gebouwd Ook worden belang
rijke' verbeteringen aangebracht aan
accomodaties van reeds bestaande
zwembaden, wielerbanen, autocir
cuits, motorrenbanen, enz. Voorts
ontvangen sportploegen die Dene
marken in het buitenland gaan ver
tegenwoordigen subsidies en ook in
het binnenlandse sportverkeer wor
den ruime subsidies gegeven op de
reiskosten.
Gratis opleiding
Zo is er van de overgebleven
poolgelden ook een fraai buiten
goed nabij de idyllische badplaats
Svcndborg op het eiland Füneh
aangekocht. Hier verblijven gedu
rende het gehele jaar de jongeman
nen en -vrouwen die in de toe
komst de grote Deense sportbevol-
king mpeten instrueren. Deze oplei
ding is tc vergelijken met die op
het C.IO.S. in Overveen, echter
met dit verschil, dat de tweejarige
opleiding in Denemarken geheel
gratis is. Slechts worden vergoedin
gen in rfckening gebracht voor voe
ding, was. enz Tot zover deze be
scheiden beschrijving van de wer
king van de Deense voetbal-pool en
de bestemming der netto-opbrengst.
De Deense sport floreert daar
door uitstekend, hetgeen uit enkele
cijfers moge blijken. In 1948 was
het aantal sportbeoefenaren in De
nemarken als volgt over de belang
rijkste takken van sport verdeeld:
Het prachtige
bad te Odcnse,
overdekte zw
dat voor een
>ew-
deel
gefinancierd werd
gelden
uit pool-
VOOR AANSLAG VIJFJAAR GEËIST
Slachtoffer zou zich te intens met het
huwelijk van de dader hebben bemoeid
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM. Doodstil heeft de stampvolle publieke tribune van de
Amsterdamse rechtbank bijna de gehele Donderdagochtend naar de behan
deling van de zaak tegen de 51-jarige bankwerker H. ten H. uit Weesp
geluisterd. Aan hel einde daarvan stond de officier van Justitie, mr W. B
J. Aberson, op: „Ik acht de primaire tenlastelegging, poging tot moord,
bewezen en heb de eer tegen deze man vijf jaar gevangenisstraf te vra
gen." „Vijf jaar. vijf jaar." fluisterden de mensen op de tribune. Uiterlijk
viel bij de man in de verdachtenbank geen reactie te bespeuren.
voetbal
gymnastiek
handbal
badminton
schieten
zwemmen
mannen
123 000
75.500
41.600
16.000
48 600
12.700
vrouwen
95.600
33 700
14 100
INTERN. COMMISSIE STELT VAST
(Van onze Scandinavische
correspondent)
KOPENHAGEN. Een interna
tionale enquêtecommissie, die ha..r
domicilie in Brussel heeft en uit
drie vrouwelijke juristen uit Bel
gië. Frankrijk en Noorwegen '>e-
staat, heeft in samenwerking met
vertegenwoordigers van dc Ver
eniging van Ex-Politieke Gevange
nen in Mei van dit jaar Spanje en
Griekenland bereisd en een wit
boek samengesteld, dat zich met
de verhoudingen in deze landen be
zighoudt Het was de commissie
niet mogelijk toegang tot de So«v-
jet-Unie te verkrijgen.
Ofschoon het witboek eerst me
dio December in Parijs zal worden
gepubliceerd, heeft het Noorse .id
der commissie. Lise Borsom. reeds
enige interessante bijzonderheden
omtrent haar reis door Spanje
meegedeeld, welke in verband met
de te verwachten debatten over de
opneming van Spanje in de Unesco
actueel zijn.
Er zijn in Spanje momenteel nog
7000 a 8000 politieke gevangenen,
waaronder 1000 deelnemers aan de
burgeroorlog Over een groot aan
tal hunner is het vonnis nog steads
niet uitgesproken.
De commissie heeft zeventien
Spaanse gevangenissen en vijf
dwangarbeidskampen bezocht, waar
in de toestanden, naar het oordeel
der commissie in geen geval zo
slecht waren als onder de nazi's
De gevangenissen zijn modern en
de discipline varieerde tussen tole
rant en streng Mishandelingen ko
men, wanneer het vonnis eenmaal
geveld is. slechts zelden voor.
„Na kalm beraad en rustig ovei
leg heeft hij het slachtoffer aange
vallen", had de officier nog gezegd.
Dat slachtoffer, de heer J. van
Vreeswyk, houthandelaar tc Weesp,
stond echter al weer als getuige in
de zaal. ,,Ik zat op S0 Juni achter
mijn bureau te werken, met mijn
rug naar de geopende deur Plot
seling kwam Ten H. binnen, nij
hield zijn hand voor mijn ogen,
trok mij naar achteren, op je
grond, en stak met een dolkmes.
„Nu ga je d'r an, nu ga je d'r an. nu
heb ik je", riep hij Maar ik hield
zijn pols vast en gaf hem een kaak
slag."
.Toen heb ik getracht mezelf in
de pols te snijden", zei de bank
werker. „Ik heb niet direct ge
stoken, er ontstond eerst een
worsteling
Het slachtoffer wilde lang uit
weiden over de steekpartij. „Ik voel
de dat hij het mes heen en weer
bewoog in mijn borst", zei hij. „Ja
ja", vond de president, „u was
vroeger nogal een fuifnummer, en
nu bent u religieus."
De heer Van Vreeswijk is evan
gelist. Lekenpredikant. Religieus
fanatiek zei de dominee uit Weesp
De bankwerker heeft een mislukt
huwelijk; dit wijt hij aan Van Vrees
wijk, die verdachtes echtgenote
had bekeerd tot zijn kerkgenoot
schap Daardoor is cr een breuk
gekomen .Ik heb geprobeerd met
de heer Van Vreeswijk tc praten
Voorzitter Conservatieve
partij in Engeland
ernstig ziek
SCARBOROUGH - Lord Wool-
ton, lid van het Britse kabinet en
voorzitter van- de Conservatieve
partij, is ernstig ziek. Hij heeft in
één maand twee operaties onder
gaan en zijn toestand baart veel
zorg.
over het huwelijk", verklaarde de
predikant, „maar het was onmoge
lijk. Hij zag als enige weg tot her
stel van het huwelijk, dat.verdachte
ook" naar zijn kerk overging. En
dat wilde Ton H. niet."
Andere getuigen a décharge ver
klaarden dat zij de verdachte, al
tijd heel sympathiek hadden gevon
den en medelijden met hem hadden.
KOOPMAN VERRIED JOODSE VROUW
DEN HAAG. De Officier van Justitie bO de Bijzondere Strafkamer
van de rechtbank, mr Dyserlnck, eiste gisteren een jaar gevangenis
straf en levenslange ontzetting uit de kiesrechten en het recht ambten te
bekleden tegen de 58-Jarlge koopman H. P. van M. uit Hillegom, die in
Maart 1944 het onderduikadres van een Duitse Joodse vrouw in Utrecht
aan dc Feldgendarmerle heeft verraden. Het gevolg hiervan was, dat een
Utrechtse winkelierster uit de Nachtegaalstraat, die de vrouw onderdak
had verschaft, een lijdensweg van ruim een Jaar meemaakte, die over de
Amsterdamse gevangenis en het kamp Vught naar het Duitse concentratie
kamp Ravensbrück liep.
Van M. beweerde, dat hij tot ztjn
verraad was gekomen, omdat hem
zelf de doodstraf boven het hoofd
zou hebben gehangen voor hulp,
die hij beloofd zou hebben aan een
Duitser, die wilde onderduiken.
Verdachte was met deze Duitser
m contact gekomen door een juf
frouw, die hij in een cafetaria had
ontmoet. Zonder meer ging Van M.
met deze Duitser stad en land at
om een onderduikadres. Overal
praatte Van M. in tegenwoordig
heid van deze Duitser over onder
duikadressen van Joden en andere
mensen, die uit handen van de be
zetters moest blijven.
Eenmaal op een vast adres ge
komen ontpopte de Duitser zich als
provocateur van de Feldgendarme-
rie De bereidwillige gastheer we-d
gearresteerd. Door de praatjes van
verdachte werd een Joodse man.
die bij een zwager van deze man
was ondergedoken, gegrepen. HO
kwam nooit terug
Toen Van M. ook werd gearres
teerd gaf hij .het adres op van de
ondergedoken Joodse vrouw, die hij
in zakelijke relatie had leren ken
nen.
„Ik wil niet voor een Duitse Jo
din naar de verdtoe", had ver
dachte bij zijn verhoor gezegd
De Joodse was zonder dat ver
dachte het wist al van dit adres
vertrokken, zodat alleen haar gast
vrouw werd gegrepen
„Een kind kon weten, dat het
Voor bestrijding analfabetisme één dollar
per 2500 analfabeten beschikbaar
(Van onze correspondent»
PARIJS Het is gisteren een
kalme dag geweest op de jaarlijkse
conferentie der UNESCO. De toela-
ing van drie nieuwe leden, waaronder
FtancO-Spanje, schijnt pas de vol
gende week aan de orde te komen
en de budget-commissie is pas aan
het werk gegaan.
Het belangrijkste was gisteren
het rapport over de afgelopen an
derhall jaar van de werkzaamheden
der organisatie, dat de directeur-
generaal. Jaime Torres Bodet. uit
bracht Hij besprak de program
afbakening van de Unesco, de voor
uitgang. welke de organisatie
maakte en de risico's aan haar werk
erbonden.
Het deed goed te horen, dat de
heer Torres Bodet nimmer heeft ge
loofd. dat de Unesco een a-politiek
orgaan kan zijn, doch juist dit zag
hij, niet ten onrechte, als een reëel
gevaar voor de organisatie, die de
universaliteit, het wederzijds begrip
en het vrije gewetensonderzoek na
streeft
Als men hoort, welke moeiUgkhe-
den de Unesco te overwinnen heeft,
begrijpt men, welk een volhardend
optimisme voor het werk dezer or
ganisatie noodzakelijk is en dat de
heer Torres Bodet de ontmoediging
als het grootste gevaar ziet.
Meer dan de helft van de aard
bewoners behoort nog tot de analfa
beten. Voor de bestrijding van dit
euvel, dat samengaat met ziekte en
armoede, is een dollar per 2500
analfabeten beschikbaar.
Tijdens het verloop van deze con
ferentie. die tot 10 December duurt,
zal er ongetwijfeld gelegenheid zijn.
meer van het veelomvattende werk
dezer nuttige maar nog te weinig
aandacht krijgende organisatie der
Ver. Naties te vertellen
voor een Joodse vrouw levensge
vaarlijk was om bij de Duitsers be
kend te zijn", verweet de president,
mr Ikman van Burck, verdachte.
De officier meende, dat, hoewel
de positie van verdachte wellicht
moeilijk was geweest, een beroep
op overmacht niet kon opgaan. H\j
had kunnen vermoeden, dat het
hele verhaal van de onderduikende
soldaat een doorgestoken kaart was
en had zijn situatie aan eigen on
voorzichtigheid te danken.
De eis was gelijk aan de straf,
die de Utrechtse Bijzondere Straf
kamer aan Van M. had opgelegd.
Via de Bijzondere Raad van Cas
satie was deze zaak bij de Haagse
kamer terecht gekomen.
De verdediger, mr A P. C. Pe
ters, meende, dat vel degelijk een
beroep op overmacht kon worden
gedaan, omdat verdachte zich
ernstig bedreigd had gevoeld. Hij
vroeg ontslag van rechtsvervolging,
subsidiair clementie.
De uitspraak werd bepaald op
27 November.
Byvanck tweede
dirigent bij de
Utrechtse Opera
Naar wij vernemen zal Henk
Byvanck bij de Utrechtse Opera
naast Chr. Burgers optreden als
tweede dirigent, speciaal in ver
band met de uitvoeringen van
Mozart's „Die Zauberflöte". Henk
Byvanck is een tijdlang repetitor
geweest in Wenen. t
Het koor van deze Opera zal
Maandag a.s. ztjn eerste repetities
voor Die Zauberflöte. waarvan de
première nog vijf maanden in het
verschiet ligt, in de Stadsschouw
burg kunnen houden. Het is aar
dig te vermelden, dat dit koor
vrijwel over de hele linie solistisch
is bezet!
De leiding van het gezelschap
onderneemt binnenkort een reis
naar Düsseldorf, om hier of in de
omgeving naar een geschikt regis
seur te zoeken, die op dit gebied
reeds ervaring bezit; tevens om de
moderne West-Duitse Zauberflote-
opvattingen te bestuderen.
M erkloosheitl gedaald in
Brabantse textiel
industrie
TILBURG. De werkloosheid
in de Brabantse textielindustrie,
welke voor ruim de helft uit wol-
nijverheid bestaat, is sedert Mei
j 1. met bijna de helft gedaald. In
genoemde maand waren 1043 Bra
bantse textielarbeiders zonder
werk Eind September was dit
aantal verminderd tot 540 man.
Alle DELANA artikelen verkrijgbaar bij:
LAN GESTRA AT AMERSFOORT
TELEFOON 6241
vertoont op Zondagmorgen 10 uur a.s. in 't
CITY-THEATER Noël Coward's meester
werk
In de hoofdrollen
Cecilia Johnson en Trevor Howard
Rachmaninoff's beroemde pianoconcert
wordt gespeeld door de pianiste Eileen
Joyce met het nationaal symphonieorkest
Toegang 18 jaar
Prijzen der plaatsen voor leden f 0.50 en
introducé's 0.75. Voorverkoop aan de be
kende adressen en aan de kassa van het
City-theater.
Hoeveel merken cigaretten zijn er?
Waarschijnlijk weet niemand het juiste aantal.
Maar veel kunt U er zo opnoemen.
Waarom? Omdat er regelmatig voor wordt
geadverteerd.
Hebt U daar wel eens over nagedacht?
Doe dat eens. Het zal U overtuigen dat
met dagbladadvertenties uitstekende resultaten
worden bereikt.
Bedenk, wat dagbladreclame vermagl
Het „DAGBLAD VOOR AMERSFOORT" brengt de naam ER INI
Tekent nu nog bij Uw boekhandelaar in op de
Prijs in 2 delen tot verschijnen van deel I
(20 November) 52.50, nadien 57.50
Voor leden W P.-stichting resp. 45.en 50.
De Amersfoortse Boekhandelaars Ver.
Attentie! Dinsdagmiddag zijn alle Amersfooilse
Boekhandels gesloten.
OEDEMSVMPT
- tillllhlIllMilil.tiliNiliiiliMililililllililllllilllliilllilllilili
Zo
als mijn Delana,
hé moeder?
ook indien U niet
slank bent, geven de
nieuwe Kübler mo
dellen
Aparte coupe, voor
treffelijke afwerking
en zeer solide kwali
teit.
Grote collectie reeds
v a. 92.50
I Nachtegaalste. 16/18
Utrecht.
VOOR DE HEREN
horloges,
horlogebanden.
Ronson-aanstekers,
manchetknopen,
dasspelden,
sigarettenkokers,
tafelaanstekers,
pijpjes,
asbakken,
sig. kisten
en
potloden
in elke prijsklasse
■Mc. MOORf-3
Juwelier
LANGESTRAAT 26
hoek L. Vrouwestraat
ijiiiii>iji!iiittiiiiiiinoniiiiinnn«i:iiiiiii!i
Van Nelle „breekt" de thee
omdat het water dan beter
in de theeblaadjes kan door
dringen. Dit verhoogt het
aroma en de smaak van
de thee. Bovendien kunt
U daardoor méér kopjes
schenken van een zetsel.
Wie voordelig uit wil zijn,
drinkt dus altijd
VAN NELLE'S GEBROKEN THEE
Ja, zegt moeder lachend,
maar gelukkig is jouw
wollen Delana-skibroek
veel moderner en sportiever
En wat moeder ook erg prettig vindt, is
dat zo n wollen Delana-skibroek zo
lang mooi blijft, ook van kleur.
Delen®, sk.broeken voor jongens en
eisies. in marine en donkerbruin,
die over®! b>i gedragen kunnen
worden, voor leeftijden van 1 lot
1 2 jaar maal 1leeftijd 1 -1 V2
jaar, f 8.55
Kleine stijging p. maat.'
Afternoon „Het rode pakje**
76 cent ptr I00 gram.
Geurig Krachtig Voordelig